1
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
Kính gửi: Hội đồng sáng kiến ngành Giáo dục thị xã Bình Long
Tôi ghi tên dưới đây:
S
T
T
Họ và tên Ngày
tháng
năm sinh
Nơi công
tác
Chức
danh
Trình
độ
chuyên
môn
Tỷ lệ
(%)
đóng
góp vào
việc tạo
ra sáng
kiến
1
TRẦN THỊ
NGỌC HUỆ
05/12/197
2
Trường
TH
Thanh
Phú A
Giáo
viên
Đại
học sư
phạm
100%
1. Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: “Giải pháp giúp học sinh
hứng thú học tập môn Địa lí lớp 5”.
2. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến:
Tác giả đồng thời là chủ đầu tư tạo ra sáng kiến.
3. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục (môn Địa lí học lớp 5)
4. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: Áp dụng chính thức lần đầu
tiên từ ngày 05/05/2020 cho đến nay.
5. Mô tả bản chất của sáng kiến:
5.1. Tính mới của sáng kiến:
Giáo dục Tiểu học là cấp học nền móng của hệ thống giáo dục quốc dân,
đây là cấp học vô cùng quan trọng để hình thành và phát triển nhân cách con
người. Phát triển trí tuệ cho hoc sinh Tiểu học là một trong những vấn đề được
quan tâm hàng đầu của hầu hết các quốc gia, của các bậc phụ huynh và các giáo
viên.
Phát triển trí tuệ cho hoc sinh Tiểu học là một trong những vấn đề được
quan tâm hàng đầu của hầu hết các quốc gia, của các bậc phụ huynh và các giáo
viên. Chúng ta đã biết, mục tiêu của nhà trường Tiểu học là “Giáo dục toàn diện
cho trẻ em từ 6 - 11 tuổi”.
Phân môn Địa lí là một phân môn không kém phần quan trọng ở bậc Tiểu
học, vừa là cơ sở nền tảng cho học sinh tiếp tục học các cấp tiếp theo, cung cấp
cho học sinh những kiến thức cơ bản về địa lí Việt Nam và địa lí thế giới.
2
Có thể nói, để dạy tốt môn Địa lí lớp 5 người giáo viên cần biết phối kết
hợp các phương pháp dạy học như: phương pháp quan sát, phương pháp thí
nghiệm, phương pháp nhóm, phương pháp trò chơi học tập,…
Bản chất của phương pháp sử dụng trò chơi học tập là dạy học thông qua
việc tổ chức hoạt động học cho học sinh. “Học mà chơi, chơi mà học”,“ Học
vui, vui học”
Vì vậy nên tôi đã chọn nghiên cứu đề tài: “ Giải pháp giúp học sinh hứng
thú học tập môn Địa lí lớp 5”.Nhằm chia sẻ với các đồng nghiệp những kinh
nghiệm tôi đã tích lũy được.
5.2. Nội dung sáng kiến:
Cụ thể cần phải áp dụng các giải pháp sau:
5.2.1/ Giải pháp 1:Vận dụng linh hoạt, sáng tạo các phương pháp dạy
học.
Giáo viên cần vận dụng linh hoạt, sáng tạo các phương pháp dạy học lấy
học sinh làm trung tâm, các kĩ thuật dạy học tích cực. Trước tiên mỗi giáo viên
phải nắm chắc các phương pháp dạy học tích cực và các kỹ thuật dạy học tích
cực được áp dụng rộng rãi ở nhiều vùng miền và đã mang lại kết quả cao đó là :
- Các phương pháp dạy học tích cực :
+ Phương pháp đặt và giải quyết vấn đề
+ Phương pháp hợp tác theo nhóm nhỏ.
+ Phương pháp trò chơi
+ Phương pháp đóng vai
- Các kỹ thuật dạy học tích cực
+ Kĩ thuật hỏi và trả lời
+ Kĩ thuật khăn trải bàn
+ Kĩ thuật mảnh ghép
+ Kỹ thuật KWL
+ Kỹ thuật trình bày một phút, ...
Đây là các phương pháp, kĩ thuật dạy học tương đối dễ áp dụng ở tiểu
học, không đòi hỏi phải đầu tư nhiều phương tiện, đồ dùng học tập, song lại là
cơ hội tốt để các em rèn tính hợp tác, kĩ năng chia sẻ, lắng nghe, óc tư duy, kĩ
năng ra quyết định.
Việc lựa chọn các phương pháp và hình thức tỗ chức dạy học rất quan
trọng, nó góp phần vào tạo cho học sinh phương pháp học tập bởi có hứng thú
học tập học sinh mới tích cực chủ động trong các hoạt động của giáo viên đề ra.
Có thể nói, muốn các em học tốt thì điều trước tiên phải tạo cho các em
say mê hứng thú với môn học. Bởi vậy, người giáo viên cần lựa chọn những
phương pháp dạy học nào cho phù hợp để phát huy tính hiệu quả nhằm đáp ứng
được những yêu cầu đổi mới chương trình môn học.
5.2.2/ Giải pháp 2 Áp dụng một số trò chơi học tập.
Trong quá trình giảng dạy, giáo viên thường xuyên tổ chức các trò chơi
học tập phù hợp với nội dung bài học và điều kiện thực tế của lớp mình giúp học
sinh “ Học mà chơi- chơi mà học” , “Học vui – vui học” đơn giản mà hiệu quả.
3
5.2.2.1/ Giáo viên cần lựa chọn trò chơi học tập phù hợp với nội dung
bài dạy.
Tuỳ từng bài mà giáo viên sử dụng phương pháp Trò chơi học tập cho
thích hợp phải căn cứ vào chuẩn kiến thức kĩ năng. Một trò chơi có thể áp dụng
được nhiều bài. Một bài có thể áp dụng được nhiều trò chơi. Không phải một trò
chơi nào cũng áp dụng được nhiều bài. Không phải tiết khoa học nào cũng cần
sử dụng đến phương pháp Trò chơi học tập. Vì thế, với mỗi tiết dạy, giáo viên
cần xác định rõ mục tiêu của bài học, lựa chọn phương pháp dạy học cho phù
hợp với nội dung từng phần, áp dụng linh hoạt các phương pháp dạy học trong
tiết dạy sao cho tiết học trở nên nhẹ nhàng, học sinh tiếp thu bài tích cực, chủ
động hơn. Khi đã lựa chọn được phương pháp dạy học cho mỗi hoạt động, giáo
viên cần xác định rõ mục tiêu để xây dựng hình hức tổ chức cho hoạt động đó.
5.2.2. 2/ Các bước chuẩn bị trò chơi học tập.
Sự chuẩn bị cho một trò chơi không nhất thiết phải quá cầu kì, tốn kém
mà chỉ là dễ tìm, sẵn có ở địa phương, ai cũng tìm được. Sự chuẩn bị chu đáo,
hấp dẫn sẽ tạo niềm hứng khởi, thu hút học sinh tham gia. Sự chuẩn bị càng rõ
ràng, khoa học sẽ càng giúp các em dễ tìm hiểu, dễ nhận biết kiến thức, nhiệm
vụ của bản thân trong quá trình tham gia chơi.
Giáo viên có thể tổ chức một hoạt động học tập thành một trò chơi học tập
khi đã có đủ các điều kiện sau:
- Về đồ dùng, dụng cụ phục vụ cho trò chơi. Để phục vụ cho trò chơi này
cần đến những đồ dùng nào? Dụng cụ nào? Phương tiện nào? Từ đó, giáo viên
dành thời gian để chuẩn bị (hoặc giao cho học sinh chuẩn bị) chu đáo.
- Về thời gian, thời điểm chơi, không gian chơi.
- Có cách chơi, luật chơi rõ ràng, ngắn gọn, dễ hiểu, không hiểu nhầm,…
- Có cách tính điểm để phân định “thắng- thua”, khen thưởng…
5.2.2. 3/ Các bước thực hiện trò chơi
Bước 1: Giáo viên giới thiệu tên trò chơi, mục đích của trò chơi.
Bước 2: Hướng dẫn chơi cách chơi, phổ biến luật chơi và thời gian chơi.
Bước này bao gồm những việc làm sau:
- Tổ chức người tham gia trò chơi: Số người tham gia, số đội tham gia
(mấy đội chơi), quản trò, trọng tài.
- Các dụng cụ dùng để chơi (giấy khổ to, thẻ từ, bút lông, bảng con, …)
- Cách chơi: Từng việc làm cụ thể của người chơi hoặc đội chơi, thời gian
chơi, những điều người chơi không được làm,…
- Cách xác nhận kết quả và cách tính điểm chơi, cách giải của cuộc chơi
(nếu có)
Bước 3: Thực hiện trò chơi
Cho học sinh chơi thử (nếu thấy cần)
- Chơi thật
Bước 4:
Nhận xét sau cuộc chơi. Bước này bao gồm những việc làm sau:
- Trọng tài nhận xét về thái độ tham gia trò chơi của từng đội, những
việc làm chưa tốt của các đội để rút kinh nghiệm.
4
+ Trọng tài công bố kết quả chơi của từng đội, cá nhân và trao phần
thưởng cho đội đoạt giải.
+ Một số học sinh nêu kiến thức, kỹ năng trong bài học mà trò chơi đã thể
hiện.
Kết thúc: Nhận xét, đánh giá, rút ra ý nghĩa của trò chơi.
- Giáo viên bổ sung kết luận (nếu cần)
Giáo viên hỏi học sinh, qua trò chơi các em đã rút ra bài học gì hoặc tổng
kết lại những gì cần học được qua trò chơi đó. Đây cũng là một trong những
cách tạo điều kiện cho học sinh trình bày các suy nghĩ, ý kiến “thông minh” và
phát huy hết tích tích cực, sáng tạo của các em. Qua đó giáo viên giáo dục học
sinh yêu thích môn học.
5.2.2. 4/ Xác định thời gian, thời điểm diễn ra trò chơi.
Mỗi trò chơi giáo viên cần quy định thời gian chơi cho rõ ràng. Để xác
định thời gian, thời điểm diễn ra trò chơi, giáo viên cần đọc kĩ mục tiêu tiết dạy,
mục tiêu của trò chơi để phân bố thời gian hợp lí. Những trò chơi hình thành
kiến thức mới, hoạt động này được diễn ra đầu tiết học hoặc một phần nội dung
bài học. Những trò chơi để củng cố nội dung kiến thức đã học thường diễn ra
cuối tiết hoặc cuối một phần nội dung vừa học. Tuy nhiên, trò chơi diễn ra vào
thời điểm nào, giáo viên cũng cần xác định thời gian cho hợp lí, không để ảnh
hưởng đến thời gian của tiết học hoặc thời gian của tiết học khác.
Tùy từng nội dung bài học, tùy từng trò chơi mà giáo viên chủ động quy
định thời gian cho hợp lí.
5/2.2.5 Giới thiệu một số trò chơi học tập
*Trò chơi : Con số đáng nhớ
a)Áp dụng: Khi dạy các bài có liên quan đến các con số.
b) Tiến hành:
Giáo viên chuẩn bị các mảnh bìa có gắn nam châm ghi các số liệu, tên
địa danh, tên quốc gia,… có liên quan đến con số .Yêu cầu học sinh trả lời đúng
các con số đáng nhớ vào bảng con; có thể gọi 1 học sinh lên bảng dán đáp án.
Ví dụ: Bài “Việt Nam đất nước chúng ta”
Giáo viên Học sinh
- Bán đảo Đông Dương gồm ………………….. nước.
- Từ Bắc vào Nam, phần đất liền nước ta dài
…………….. km.
- Nơi hẹp nhất là ……………………… km.
- Diện tích lãnh thổ nước ta khoảng ……………….. km2
- Diện tích lãnh thổ của nước ta đứng hàng thứ … so với
các nước trong bảng.
3 nước
1650 km
50 km
330 000km2
3
Ví dụ: Bài: Châu Á
Giáo viên Học sinh
- Diện tích Châu Á là ………….triệu km
2
.
- Diện tích Châu Mĩ là …………triệu km2
- Diện tích Châu Phi là ……………triệu km2
- Diện tích Châu Âu là ……………triệu km2
44
42
30
10
5
- Diện tích Châu Đại Dương là ……………triệu km
2
- Diện tích Châu Nam Cực là ……………triệu km2
9
14
c) Tác dụng: Giúp học sinh phản xạ kịp thời nhớ liền các số liệu gắn liền
với từng nội dung bài học.
Học sinh đang tham gia trò chơi “Con số đáng nhớ”
* Trò chơi : Ai đúng, ai nhanh
a) Áp dụng:
Khi củng cố bài hoặc khi tìm hiểu từng mục của bài học.
b) Tiến hành :
- Giáo viên một số hình chụp ảnh, tranh ảnh nội dung bài học, phát ra cho
các đội , hoặc học sinh chuẩn bị theo đội. Mỗi đội 1 cái bảng phụ và chuẩn bị
kéo, băng keo.
- Chia cả lớp làm 4 đội chơi, thời gian 4 phút .
- Khi thời gian bắt đầu các đội dán các hình ảnh theo từng mục, hết thời
gian đội nào nhanh đúng thì đội đó thắng.
Ví dụ: Dạy bài “Nông nghiệp”
- Chuẩn bị các ảnh về cây công nghiệp,cây ăn quả,cây lương thực.
- HS dán các loại cây theo từng loại.
Cây lương thực Cây ăn quả Cây công nghiệp
Hình ảnh: cây lúa
gạo,cây ngô (bắp),cây
khoai lang,cây sắn( khoai
mì), ….
Hình ảnh: cây sầu
riêng,cây chôm chôm,
cây nhãn, cây xoài,
cây vải,
Hình ảnh: cây cao su,
cây cà phê, cây ca cao,
cây chè, cây mía,….