Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Biện pháp giúp học sinh Mở rộng vốn từ trong phân môn Luyện từ và câu lớp 5

̀ ̀ ̀Ở PHÂN I: PHÂN M  ĐÂU

́ ́ ọ 1. Lý do ch n sang kiên:

ể ậ ọ ậ ọ ề ả ủ ệ ố ụ ố B c Ti u h c là “ B c h c n n t ng c a h  th ng giáo d c qu c dân, có

ệ ẩ ạ ứ ự ụ ệ ể ỹ ể ấ   ả nhi m v  xây d ng và phát tri n tình c m đ o đ c, trí tu , th m m  và th  ch t

ơ ở ự ể ẻ ệ ằ ầ ủ c a tr  em, nh m hình thành c  s  ban đ u cho s  phát tri n toàn di n nhân

ườ ệ ủ ậ ổ ậ (Lu t ph  c p giáo d c ọ   ụ   ti u h c). ể cách con ng i Vi ộ t Nam xã h i ch  nghĩa.

ữ ề ượ ở ậ ọ ố ấ ằ Đi u đó cho th y r ng, nh ng gì đ c hình thành ộ   ẽ  b c h c này s  theo su t cu c

ườ ấ ạ ữ ế ộ ờ ủ đ i c a m t con ng ổ i và r t khó thay đ i, khó hình thành l i. Vì th , nh ng gì tr ẻ

ể em không đ t đ ạ ượ ở ậ ọ c b c h c này khó có th  bù đ p đ ắ ượ ở ậ ọ c b c h c sau.

ế ụ ấ ể ệ ọ ọ Ti ng Vi ệ ở ườ  tr t ng Ti u h c có nhi m v  r t quan tr ng, nó hình thành năng

ạ ộ ữ ọ ượ ể ệ ạ ộ ươ ự l c ho t đ ng ngôn ng  cho h c sinh, đ c th  hi n trong 4 ho t đ ng t ứ   ng  ng

ọ ế ề ọ ồ ớ v i 4 kĩ năng: nghe ­ nói ­ đ c ­ vi ế   t. Đó là môn h c g m nhi u phân môn và chi m

ọ ậ ở ậ ể ề ờ ọ ớ ệ ạ nhi u th i gian h c t p b c ti u h c nói chung và l p 5 nói riêng. ế   Vi c d y Ti ng

ự ử ụ ế ằ ạ ọ ệ ự ư Vi ệ ở ườ  tr t ng nh m t o cho h c sinh năng l c s  d ng Ti ng Vi t, năng l c t duy,

́ ữ ạ ằ ụ giao tiêp, giáo d c các em nh ng t ư ưở  t ng lành m nh, trong sáng nh m hình thành

ọ nhân cách h c sinh.

ươ ế ệ ở ể ệ ừ ọ ượ Trong ch ng trình môn Ti ng Vi ti u h c, Luy n t t và câu đ c tách

ộ ậ ằ ộ ớ ị ư ậ   thành m t phân môn đ c l p, có v  trí ngang b ng v i các phân môn khác nh  T p

̀ ́ ́ ả ậ ở ̣ ̣ ̣ ọ đ c, Chính t ́ , T p làm văn... Trong đo dang bai M  rông vôn t ̀ ư ượ  đ ́ ơ   c chu trong v i

̀ ̀ ̀ ̀ ́ ̀ ượ ươ ư ̣ ̉ ̉ ̣ ̣ ́ sô l ng bai hoc kha nhiêu theo t ng chu điêm. Muc tiêu dang bai nay h ́ ng t ớ   i 3

ủ ế ố ừ ọ ố ừ nhi m vệ ụ ch  y u là giúp h c sinh phong phú hoá v n t , chính xác hoá v n t và

ự tích c c hoá v n t ố ừ.

́ ́ ́ ớ ọ ệ ở ớ ư ầ ế ̣ V i h c sinh l p Năm, vi c m  rông vôn t ̀  cho các em là rât c n thi t, đo là

ậ ợ ể ọ ố ề ọ ở ể ế ọ ọ ệ đi u ki n thu n l i đ  h c t t các môn h c khác ớ    Ti u h c và h c ti p lên các l p

́ ̀ ệ ư ự ử ầ ̣ trên. Vi c giúp các em trau dôi vôn t ̀  góp ph n nâng cao năng l c s  dung ngôn ng ̃ ư

́ ́ ̀ ễ ạ ừ ặ ử ụ ̣ giúp các em rèn kĩ năng di n đ t, giao tiêp, dùng t đ t câu, s  d ng trong cac bai tâp

́ ̀ ́ ủ ư ̣ lam văn c a mình hêt s c quan trong.

ằ ổ ớ ươ ấ ượ ạ ầ Nh m góp ph n đ i m i ph ng pháp và nâng cao ch t l ng d y h c Tiênǵ ọ

ườ ọ ố ạ ọ ớ ở ̣ ̣ ̣ Viêt trong nhà tr ng nói chung, d y cho h c sinh l p Năm h c t ̀ t dang bai m  rông

́ ́ ́ ́ ư ọ ở ệ ̣ ̣ ́ vôn t ̀  nói riêng, tôi đã ch n sang kiên: “Bi n pháp giup hoc sinh M  rông vôn t ̀ ư

ệ ừ ớ trong phân môn Luy n t và câu l p 5”.

ể ế ớ ủ 2. Đi m m i c a sáng ki n:

ứ ủ ọ ề ặ ứ ể ể ậ ọ ọ Khi nghiên c u v  đ c đi m nh n th c c a h c sinh ti u h c, tâm lý h c đã

ẳ ị ệ ặ ẽ ớ ữ ư ư ể ồ ạ T  duy có quan h  ch t ch  v i ngôn ng , t duy không th  t n t i bên kh ng đ nh: “

ữ ồ ạ ế ữ ự ể ngoài ngôn ng  và ng ượ ạ c l i ngôn ng  cũng th  không t n t i n u không d a vào t ư

ể ư ể ữ ệ ể ọ duy”. Đ  phát tri n t duy cho h c sinh thì vi c phát tri n ngôn ng  là không th ể

ữ ọ ể ạ ế ố ể ệ ờ thi u. Mu n ngôn ng  h c sinh phát tri n l i càng không th  tách r i vi c luy n t ệ ừ

ứ ữ ề ọ ọ ượ ạ ằ ễ ừ ữ ơ và câu cho h c sinh. H n n a m i tri th c đ u đ c di n đ t b ng t ng . Chính

ậ ố ế ệ ừ ế ệ ầ ả ạ m i liên quan m t thi t đó mà giáo viên c n ph i chú ý đ n vi c d y luy n t và

ệ ừ ạ ả ự ự ự ể ệ câu. D y luy n t và câu ph i d a trên quan đi m th c hành (d a trên bình di n phát

́ ể ờ ệ ở ư ̣ ̣ ̀  trong phân môn tri n l i nói). ́ Sáng ki n ế “Bi n pháp giup hoc sinh M  rông vôn t

̀ ệ ừ ớ ộ ố ệ ấ ượ ở ̣ Luy n t và câu l p 5” đã tìm ra m t s  bi n pháp nâng cao ch t l ng vê m  rông

́ ́ ư ̣ ợ ạ ọ ế ́ vôn t ̀  cho cac em, t o cho h c sinh thuân l i khi giao tiêp. Sáng ki n đ a ra nh ng̃ ư   ư

́ ̀ ́ ́ ́ ̀ ́ ự ư ̉ ̣ ̉ ̣ giai phap nhăm giup hoc sinh phat triên năng l c ma lâu nay giao viên ch a chu trong:

̃ ̃ ̀ ́ ́ ́ ự ệ ổ ớ ́ư ̣ ̣ ̉ ̣ manh dan, t tin, bay to y kiên, ki năng diên đat.. ọ   đap  ng vi c đ i m i đánh giá h c

̀ ̀ơ ề ự ủ ự ậ ̉ sinh theo TT30/2014/TT­BGDĐT. Đông th i đ  cao tính t ch , t l p cua ch  th ủ ể

̀ ọ ườ ầ ỉ ướ ư ạ ệ ủ ủ c a h c sinh, ng i th y ch  làm vai tro h ụ ng đ o, áp d ng tính  u vi t c a mô

́ ̀ ̀ ạ ọ ố ủ ộ ự ủ ́ hinh VNEN trong qua trinh d y h c phat huy t i đa tính tích c c, ch  đ ng c a ng ườ   i

̀ ́ ̃ ́ ̀ ́ ượ ̉ ở ̣ ̣ ̉ ̉ ọ h c. Hoc sinh đ c giao duc va phat triên ki năng sông đê tr  thanh chu nhân t ươ   ng

́ ́ ́ ́ ̃ ự ư ̣ ̣ ̉ ̉ ̣ lai năng đông, sang tao, t ́  tin...đap  ng xu thê phat triên cua xa hôi.

ụ ạ 3. Ph m vi áp d ng :

ỉ ớ ạ ệ ạ ạ ọ ̣ ế Sáng ki n ch  gi ứ i h n trong ph m vi nghiên c u vi c d y h c dang bài văn

́ ở ư ụ ọ ớ ể ọ ̣ m  rông vôn t ̀  cho h c sinh l p Năm và áp d ng ở ườ  tr ng Ti u h c tôi đang công

́ ụ ứ ề ằ ọ ỉ ề tac. Nghiên c u đ  tài, tôi không có nhi u tham v ng mà ch  nh m m c đích đóng

ụ ủ ứ ủ ầ ộ ườ góp m t ph n công s c c a mình vào công tác giáo d c c a nhà tr ệ   ớ ng. V i vi c

ứ ề ẽ ố ượ ả ữ ệ nghiên c u đ  tài, tôi mong mu n s  có đ ữ c nh ng gi ọ   i pháp h u hi u, bài h c

ự ễ ̣ ư ụ ể ể ệ ả ạ kinh nghi m đ  có th  áp d ng vào th c ti n gi ng d y phân môn Luyên t ̀ ̀  va câu ở

̀ươ ụ ệ ề tr ng nói riêng và ngành giáo d c huy n nhà nói chung. Đi u này càng có ý nghĩa

ấ ượ ề ồ ờ ọ ậ ủ ọ ế n u đ  tài thành công, đ ng th i là ch t l ng h c t p c a các em h c sinh cũng s ẽ

́ ượ ơ ở ế ứ ể ề ộ ư đ c nâng lên m t cách đáng k . Trên c  s  ki n th c, kĩ năng v  vôn t ̃ ̀ ư  ng  đã

ượ ọ ậ ụ đ c h c, các em v n d ng t ố ở t ớ  các l p trên.

̀ ̣ ̀ PHÂN II: PHÂN NÔI DUNG

́ ́ ̀ ự ạ ở ư ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ I. Th c tr ng viêc day va hoc giup hoc sinh m  rông vôn t ̀ :

ự ̣ ̣ ̣ ̉ 1. Th c trang viêc day cua giáo viên:

́ ́ ́ ́ ̀ ́ ̃ ưở ư ̣ ̣ ̣ Trong phong trao thi đua day tôt hoc tôt, đa sô giao viên h ̉   ng  ng manh me đôi

́ ́ ươ ượ ở ̣ ̣ ̉ ̉ ̣ ̣ ̣ ́ ơ m i ph ́ ng phap, chât l ng day hoc đam bao. Tuy nhiên viêc day m  rông vôn t ̀ ư

̃ ́ ́ ́ ư ̣ ̣ ̀ cho hoc sinh giao viên con co nh ng han chê sau:

ố ừ ộ ố ữ ủ ư ứ ượ + V n t ư  ng  c a m t s  giáo viên ch a phong phú, ch a đáp  ng đ ầ   c yêu c u

ướ ở ộ ố ừ ẫ ọ ố ừ ố h ng d n h c sinh m  r ng v n t ể , phát tri n v n t . Đa s  giáo viên còn lúng túng

ả ủ ừ ệ ướ ẫ ậ ọ ả ừ gi i thích nghĩa c a t nên vi c h ng d n h c sinh t p gi i nghĩa t ậ   , làm bài t p

ả ừ ứ ề ừ ự ư ạ ữ ế ệ ả gi i nghĩa t cũng ch a đ t hi u qu  cao. Ki n th c v  t ọ ủ    v ng ­ ng  nghĩa h c c a

ộ ố ộ ộ ữ ơ ấ ề ế ứ ế ạ m t s  giáo viên còn h n ch , nên b c l nh ng s  su t, sai sót v  ki n th c.

ạ ủ ề ờ ệ ừ ệ ơ ệ + Cách d y c a nhi u giáo viên trong gi luy n t và câu còn đ n đi u, l ộ    thu c

ư ư ạ ộ ộ ố m t cách máy móc vào sách giáo viên, ít sáng t o, ch a sinh đ ng, ch a cu n hút

́ ́ ượ ọ ố ợ ươ ư ờ ọ ̣ đ c h c sinh. Giao viên ph i h p các ph ng phap pháp ch a linh hoat; gi h c còn

ư ọ ứ khô khan ch a gây h ng thú cho h c sinh…

ụ ụ ệ ệ ừ ệ ả ả ạ ư + Các tài li u tham kh o ph c v  vi c gi ng d y Luy n t và câu cũng nh  tranh

́ ̀ ả ư ượ ấ ậ ạ ồ ọ ư ̣ nh, v t ch t và các đ  dùng d y h c khác ch a đ ́ c giao viên chu trong s u tâm,

́ ́ ̣ ̉ khai thac co hiêu qua.

ự ̣ ̣ ̣ ̉ ̣ 2. Th c trang viêc hoc cua hoc sinh:

ứ ế ầ ọ ọ ượ ế ỏ + H c sinh ít h ng thú h c phân môn này. H u h t các em đ ề   c h i ý ki n đ u

ệ ừ ằ ộ ố ủ ề ừ ượ ộ ọ cho r ng: Luy n t và câu là m t môn h c khó. M t s  ch  đ  còn tr u t ng, khó

́ ́ ́ ể ầ ạ ộ ơ ả ả hi u, it g n gũi quen thu c v i cac em. Bên c nh đó, cách miêu t , gi i thích nghĩa

ộ ố ừ ữ ọ ư ấ ợ m t s  t ớ    trong sách giáo khoa còn mang tính ch t ngôn ng  h c, ch a phù h p v i

ủ ự ọ ờ ọ ầ l ố ư i t duy tr c quan c a các em. H c sinh trong gi ư  h c còn tr m, ch a hăng say phát

́ ề ố ừ ụ ộ ự ề ề ể ̣ bi u xây d ng bài, nhi u em còn th  đ ng, han chê v  v n t …Đi u này gây tâm lý

́ ́ ́ ̀ ̀ ạ ọ ệ ừ ệ ỏ ơ ̣ ̣ m t m i, ng i h c phân môn Luy n t và câu đôi v i hoc sinh. Cac em con nhiêu han

́ ́ ̀ ́ ̀ ̀ ́ ́ ̣ ự ự ̣ ̣ ̉ ̣ chê vê năng l c giao tiêp, thiêu manh dan t ̀ ̀  tin, con rut re khi bay to y kiên...môt phân

̀ ̀ ̃ ̃ ́ ư ̣ ̣ do con ngheo t ́ ̀ ́ , it chu trong đên ki năng diên đat.

ố ệ ố 3. S  li u th ng kê:

ấ ượ ề ả ọ ừ ầ ề ọ ng h c sinh ngay t đ u năm h c tôi đ u th y s ấ ố Qua đi u tra kh o sát ch t l

̀ ượ ắ ọ ượ ố ừ ư ấ ượ ở ̣ l ng h c sinh n m đ c v n t ụ ể ề  ch a cao. C  th  đi u tra ch t l ng vê m  rông

̀ư ủ ọ ố ệ ụ ể ầ ớ ọ ́ vôn t c a h c sinh l p 5A đ u năm h c 2014 ­ 2015 này, tôi có s  li u c  th  nh ư

sau:

ệ ố ử ụ ỹ ủ ừ ắ Sĩ số H  th ng và phân K  năng s  d ng t ừ N m nghĩa c a t

lo i v n t

%

ạ ố ừ % 54.2 SL 13 24 SL 15 62.5 SL 12 % 50.0

́ ộ ố ệ ở ư ở ơ ̣ ̣ ́ II. M t s  bi n pháp giup hoc sinh M  rông vôn t ́  l p 5: ̀

ư ứ ộ ắ ộ ầ ắ ̣ Biên phap 1́ : Giáo viên c n n m b t n i dung cũng nh  m c đ  yêu c u v   m ầ ề ở

́ ư ươ ể ọ ̣ rông vôn t ̀  có trong ch ng trình ti u h c.

́ ́ ́ ̀ ́ ̀ ́ ̣ ượ ư ự ư Nh  chung ta biêt, Tiêng viêt đ c xây d ng mang tinh đông tâm, kê th a theo

̀ ́ ́ ́ ́ ́ ư ư ươ ể ở ư ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ư t ng mach kiên th c t ̀ ơ  cac l p d ́ i. Đ  giúp viêc day hoc m  rông vôn t ̀ ệ    có hi u

́ ́ ̀ ̀ ả ỏ ườ ả ệ ố ượ ư ̣ qu  đòi h i ng i giáo viên ph i h  th ng đ ̀ c nôi dung vê phân kiên th c nay có

ươ ạ ở ứ ư ế ầ ̉ ̣ trong ch ẩ ng trình Tiêu hoc cũng nh  chu n ki n th c kĩ năng c n đ t ớ    các l p

̀ ̃ ướ ư ậ ạ ớ ườ ̣ ̣ d i va l p mình đang d y. Có nh  v y ng i giáo viên bi ế ượ t đ c hoc sinh đa hoc

̃ ̀ ́ ́ ́ ̀ ượ ư ở ư ậ ợ ư ề ấ ̣ ̣ đ c nh ng gi, m  rông vôn t ̀  đên m c đô nao. Đi u này r t thu n l ệ   i cho vi c

ướ ẫ ả ế ậ h ọ ng d n h c sinh gi i quy t các bài t p.

̀ ́ ̃ ́ ̀ ́ ượ ư          VD: T  trai nghia, t ̀ ̃ ̃ ư  đông nghia cac em đa đ c hoc t ̀ ́ ̣ ư ơ  l p 2,3,4; cac t ̀ ̀ ́ ư    noi vê

̃ ́ ươ ̣ ở ơ ư ̉ ̉ ̣ ư dung cam, gan da, siêng năng ́ phâm chât con ng ̀ i nh : ...cac em hoc ́  l p 2 ( t ̀  chi ̉

̣ ̉ đăc điêm)....

́ ở ộ ố ừ ọ ậ ạ ̣ Biên phap 2:  M  r ng v n t cho h c sinh thông qua các d ng bài t p:

ố ừ ố ừ ẽ ươ ẵ ứ qua quan sát tranh (n i t ớ  cho s n v i hình v  t ự   ng  ng, d a ở ộ    1. M  r ng v n t

ừ ươ ứ vào tranh tìm t ng  ng...) t

ố ớ ữ ậ ạ ầ ế ệ ể Đ i v i nh ng d ng bài t p này, giáo viên c n bi t khai thác tri t đ  kênh hình ở

ư ầ ả ọ ượ ụ ụ ể sách giáo khoa, hình  nh giáo viên và h c sinh s u t m đ c đ  ph c v  cho ti ế   t

ể ế ế ế ể ọ ộ ạ d y. Giáo viên có th  thi t k  các n i dung này trên máy chi u đ  giúp h c sinh quan

ư ế ừ ấ ắ ờ sát, nh  th  v a không m t th i gian g n tranh, tìm tranh, ti n l ệ ợ ạ ừ i l i v a có th  s ể ử

́ ệ ư ề ̣ ̣ ̉ ̣ ụ d ng trong nhi u năm. Vi c  ng dung công nghê thông tin trong giang day giúp tôi

́ ̀ ̀ ́ ̃ ́ ư ̉ ̣ ̣ ̣ ̉ ̣ ̉ ̣ ư đ a cac hinh anh t ̀  liêu phuc vu cho bai giang co hiêu qua ro rêt, giao viên có nhiêu

́ ́ ̀ ơ ượ ̣ ́ th i gian quan tâm đên cac đôi t ng hoc sinh.

ạ ố ừ ả ệ ở ộ ườ ầ M  r ng v n t : B o v  môi tr ậ ng” (TV 5 t p 1,tu n 13 – Ví d :ụ  Khi d y bài “

ủ ể ữ ấ ư ầ ề ả ộ ch  đi m “Gi l y màu xanh” ậ   ), giáo viên s u t m các hình  nh v  các loài đ ng v t,

ự ậ ả ớ ệ ọ ế ề ự th c v t, các loài bò sát… vào bài gi ng và gi i thi u cho h c sinh bi t v  s  đa

ả ồ ạ ư ổ ậ ơ ạ d ng c a “ ấ   ọ ” n i đó có các loài v t nh : h , báo, g u, ủ khu b o t n đa d ng sinh h c

ế ậ ọ ữ chim,  ch, nhái…Qua đó, h c sinh nh n bi ế ượ t đ ừ   c nh ng gì mình đã quan sát v a

ừ ạ ớ ơ ộ ế ộ ố ế ớ ầ g n gũi v a xa l v i cu c s ng các em. Vì th , các em có c  h i ti p xúc v i th ế

ớ ự ạ ưở ượ gi i xung quanh làm tăng s  nh y bén, óc quan sát và trí t ng t ng phong phú…

ặ ở ộ ậ ự ủ ể ậ ầ ố ừ M  r ng v n t : “Tr t t ­an ninh”(TV 5 t p 2, Tu n 24 – ch  đi m “Vì Ho c bài “

ộ ố ư ầ ạ ộ ề ạ cu c s ng thanh bình”) ậ   , giáo viên s u t m các đo n phim nói v  các ho t đ ng tr t

ự ữ ư ệ ế ề ả ậ t ­ an ninh  và các hình  nh v  nh ng công vi c liên quan đ n bài t p 3 nh : công

ồ ừ ẽ ượ ỏ ở ậ an, đ n biên phòng, tòa án…, t đó các em s  làm đ c các câu h i bài t p 2 và 3

(SGK trang 59).

ộ ố ạ ố ớ ậ ạ ậ ừ Đ i v i m t s  d ng bài t p d y nh n di n t ệ ừ ừ ồ  (t đ ng nghĩa, t trái nghĩa) cung̃

́ ̉ ử ể ả ượ ̣ ̉ ̣ co thê s  dung tranh anh. Hoc sinh khi nhìn vào hình  nh có th  đoán đ ạ ộ   c ho t đ ng

ạ ộ ư ữ ế ọ ọ đó là gì? Nh ng có nh ng ho t đ ng h c sinh trung bình và h c sinh y u không có

ả ạ ộ ươ ứ ữ kh  năng tìm đ ượ ừ ỉ c t ch  ho t đ ng t ỏ ợ   ả ng  ng, giáo viên ph i có nh ng câu h i g i

ý:

Ở ủ ể ừ ậ ầ T  trái  nghĩa” (TV 5 t p 1, tu n 4 – ch  đi m: “cánh chim hòa bài “ Ví dụ:

ậ ừ ỗ ừ ớ ươ bình”). Trong bài t p 3, tìm t trái nghĩa v i m i t sau: hòa bình, th ng yêu, đoàn

ữ ớ ộ ố ể ượ ệ ể ệ ặ ả Giáo viên gi i thi u m t s  bi u t ng ho c hình  nh th  hi n rõ ý ế k t, gi gìn.

ừ ể ướ ế ằ ẫ ọ nghĩa các t đã cho, giáo viên có th  h ng d n h c sinh trung bình, y u b ng các

ớ ừ ứ ứ ừ ủ ­ B c tranh trên  ng v i t nào trong 4 t đã cho?   Ý nghĩa c a cać ỏ ợ câu h i g i ý:

t ́ư  đo?̀

ừ ệ ể ừ ớ ọ ̣ T  vi c hi u ra nghĩa t đã cho ta tìm đ ượ ừ c t trái nghĩa. V i h c sinh châm tiêṕ

ộ ố ứ ể ư ể ọ ệ ệ ả thu giáo viên có th  tr ng bày m t s  b c tranh ph n di n đ  h c sinh  phát hi n ra

ừ ầ ể ả ể ọ t ủ  c n tìm và hi u nghĩa c a nó. Giáo viên có th  gi ể   i thích thêm cho h c sinh hi u

ộ ố ừ ằ ả ằ ặ ặ ả ằ ờ m t s  t khó b ng hình  nh, b ng đ t câu ho c gi i thích b ng l ố ớ ọ   i…Đ i v i h c

́ ể ể ư ằ sinh tiêp thu nhanh giáo viên có th  ki m tra thêm b ng cách đ a ra m t s  t ộ ố ừ ớ    m i,

ọ ở ế ướ ầ ọ ừ ồ ậ ự yêu c u h c sinh d a vào bài đã h c t tr ti c (t ể  đ ng nghĩa) đ  làm bài t p sau:

ừ ồ ừ ự ậ nhân h u, trung th c, dũng đ ng nghĩa và trái nghĩa trong các t sau: Ví d :ụ  Tìm t

c mả

ồ

ứ ậ ứ ạ

ậ ẳ ố Từ Nhân h uậ Trung th cự Đ ng nghĩa Phúc h u, nhân đ c, nhân ái… Th t thà, ngay th ng, chân Trái nghĩa ấ ứ B c ác, th t đ c, ác đ c… ố ừ ố Gian d i, l a d i, d i trá…

ạ Dũng c mả th t…ậ Anh dũng, gan d , kiên Hèn nhát, nhát gan…

ừ ố ạ ữ ọ Sau khi cho h c sinh tìm t i nghĩa giáo viên nên ch t l i nh ng ý đúng, ng…ườ c ả  và gi

ả ừ ể ố ừ ự ọ gi i nghĩa t đ  tăng thêm v n t v ng cho h c sinh.

ố ừ ệ ừ ữ ể ữ  theo quan h  ng  nghĩa: (“Tìm t ng  cùng ch ở ộ      2. M  r ng v n t ủ đi m”, “Tìm

ừ ớ ừ ầ ặ t cùng nghĩa, g n nghĩa ho c trái nghĩa v i t ẵ  cho s n”…)

ể ổ ứ ạ ộ ạ ạ ọ ậ        Khi d y d ng bài t p này, giáo viên có th  t ch c cho h c sinh ho t đ ng nhóm

ừ ế ế ừ ứ ạ ồ ừ ượ ẵ thi tìm t ti p s c, tìm b n đ ng hành. N u t cho s n có nghĩa tr u t ng, khó

ế ạ ộ ể ợ ừ ủ ọ ả ậ nh n bi t, đ  tr  giúp ho t đ ng tìm t c a h c sinh, giáo viên gi ủ   i thích nghĩa c a

ừ ộ ố ữ ả ử ụ ể ẵ ừ ẵ ấ t cho s n và nêu m t s  ng  c nh đi n hình, trong đó có s  d ng t cho s n  y.

ừ ỗ ừ ớ ẻ ố ệ ấ trái nghĩa v i m i t sau: tr  con, xu t hi n, cu i cùng, bình tĩnh. Ví d :ụ  Tìm t

ố ớ ậ ừ ậ Đ i v i bài t p này, tìm t trái nghĩa v i t ọ ớ ừ bình tĩnh” h c sinh khó nh n bi “ ế   t,

ướ ẫ ằ ọ ả giáo viên h ng d n h c sinh b ng cách gi i thích nghĩa c a t ủ ừ bình tĩnh” thông qua “

ủ ả ướ ờ ả ấ ví d  (“ụ bình tĩnh” có nghĩa là: làm ch  b n thân tr ế   c khó khăn b t ng  x y đ n).

ấ ặ ạ ấ ả ấ ố Sau m y phút ho ng h t, b n  y bình tĩnh l ạ   i. ụ ằ Sau đó, l y ví d  b ng cách đ t câu:

ủ ừ ừ ể ễ ọ ừ ụ T  đó h c sinh d  dàng hi u nghĩa c a t và tìm t . (Ví d : trái nghĩa v i t ớ ừ bình   “

ữ ố ố ố ừ ạ ọ ố tĩnh” là “cu ng quýt, lu ng cu ng, h t ho ng ả ”).  Nh ng t còn l i cho h c sinh làm

ươ ự t ng t .

ể ế ứ ổ ứ ọ ừ ủ ể ạ ộ        T  ch c cho h c sinh ho t đ ng nhóm thi k  ti p s c tìm t theo ch  đi m.

ừ ủ ể ư ừ ề ủ ể tìm t nói v  ch  đi m hòa bình, nhanh theo ch  đi m đ a ra: Ví d : ụ Thi tìm t

ử ụ ế ậ ố ạ h nh phúc ….( S  d ng trong các ti ữ t ôn t p gi a kì, cu i kì)

ố ừ ệ ấ ạ ừ ừ ớ theo quan h  c u t o t (tìm thêm t m i, ghép nghĩa c a t ủ ừ ở ộ     3. M  r ng v n t

ớ ụ ừ v i c m t ợ  thích h p…):

ộ ế ố ấ ạ ừ ự ữ ẵ ừ ế ừ c u t o t cho s n, tìm nh ng t có liên quan đ n t đã D a vào m t y u t

ấ ớ ụ ệ ể ậ ạ ọ cho. D ng bài t p này có tác d ng r t l n trong vi c giúp h c sinh phát tri n, m ở

ố ừ ế ữ ậ ạ ườ ể ộ r ng v n t . Trong các ti t có nh ng lo i bài t p này, ng i giáo viên có th  thi ế   t

ở ộ ố ừ ơ ọ ừ ế ộ ố k  m t s  trò ch i giúp h c sinh m  r ng v n t ơ ế ứ : trò ch i ti p s c tìm t ạ   , tìm b n

ế ồ đ ng hành, tìm ti ng trung tâm,…

ậ ả Thi ai nhanh tay nhanh m tắ  : Giáo viên dán lên b ng 2 ả    Ví d :ụ  Th o lu n nhóm:

ụ ậ ố ừ ở ộ ậ ầ ủ ể   M  r ng v n t : Công dân, TV 5 t p 2, tu n 21 – ch  đi m ả b ng ph  ghi bài t p 2 (

ườ ể ơ ẵ ớ “Ng i công dân”), giáo viên làm s n 3 mũi tên sau đó chia l p làm 2 nhóm đ  ch i.

ế ọ Cách ch iơ : Sau khi giáo viên đ m (3, 2, 1) h c sinh 2 nhóm thay nhau lên ghép làm

ừ ố ộ ầ ạ sao cho t ỗ ạ  có nghĩa. M i b n trong nhóm t i đa m t l n, nhóm nào ph m l ỗ ị ừ  i b  tr

ẽ ể ầ ắ đi m, nhóm nào nhanh s  đàn ph n th ng.

ớ ỗ Ví d :  ụ Trò ch i:  ơ Ai nhanh, ai khéo:  Giáo viên chia l p làm 3 nhóm, m i nhóm

ượ ộ ờ ấ ạ ậ ộ ố ừ ở ộ ậ   M  r ng v n t : Tr t đ c phát m t t gi y Ao và m t ngòi bút d  làm bài t p 2 (

ự ộ ố ủ ể ầ ậ t ­ an ninh, TV 5 t p 2, tu n 23 – ch  đi m “Vì cu c s ng thanh bình”)

ơ ộ ế ề ừ t nhanh, tìm nhi u t đúng, trình Cách ch iơ : Trò ch i trong vòng 5 phút, đ i nào vi

ẹ ả ướ ộ ẽ ầ ắ bày đ p lên gián trên b ng tr c đ i đó s  dành ph n th ng.

̀ư ừ ồ ậ ầ T  đ ng âm” (TV 5 t p 1, tu n 5 – : bài “Ở trung tâm Ví dụ : Trò ch iơ : Thi tìm t

ủ ể ị ướ ể ẩ ch  đi m “Cánh chim hòa bình” ) Giáo viên có th  chu n b  tr c hai bông hoa có v ẽ

ụ ừ ẵ ọ ầ cánh và nh y hoa. Ph n cánh hoa có các t ầ  cho s n, yêu c u h c sinh tìm t ừ ồ    đ ng

ế ụ ầ nghĩa (vi t vào ph n nh y hoa)

ạ ộ ụ ọ ế   t: Cách ch i:ơ  Giáo viên cho h c sinh ho t đ ng cá nhân. Ví d : Các cánh hoa vi

ụ ế ạ ọ ọ cái bàn, bàn b c trao đ i ổ …thì nh y hoa là ti ng gì nào? ( bàn). Giáo viên g i h c sinh

ả ờ ứ ể tr  l i theo hình th c xung phong phát bi u.

ở ộ ố ừ ằ ự ủ ọ ̣ Biên phap 3́ : M  r ng v n t b ng cách phát huy tính tích c c c a h c sinh

ớ ươ ự ủ ọ ạ ả ọ ổ       Đ i m i ph ng pháp d y h c là ph i phát huy tính tích c c c a h c sinh giáo

́ ̀ ố ượ ầ ộ ể ươ viên c n chú ý  phân ra theo nhom đ i t ứ ng tuy theo m c đ  đ  có ph ng pháp

ợ ố ượ ự ủ ọ ườ ạ d y thích h p. Mu n phát huy đ c tính tích c c c a h c sinh ng ả   i giáo viên ph i

ậ ụ ể ọ ố ượ ệ ố ỏ ỗ ợ ớ ọ có h  th ng câu h i trong m i bài th t c  th  phù h p v i m i đ i t ng h c sinh.

ạ ở ộ ậ ầ M  r ng v n t ủ ể   ố ừ : Thiên nhiên’ (TV 5 t p 1,tu n 9 – ch  đi m Ví dụ : Khi d y bài ‘

ườ ớ ‘con ng i v i thiên nhiên’)

̀ ̀ ̃ ầ ọ ư ư ­ Bài t p 1ậ ẫ  : Đ c m u chuy n va tim nh ng t ̀ ̃ ̀ ư ̉  ng  ta bâu ờ ệ B u tr i mùa thu

̀ơ tr i....

ữ ừ ậ ọ ị ừ ữ ả ầ ẫ ờ T  bài t p trên h c sinh xác đ nh: nh ng t ng  t ệ    b u tr i trong m u chuy n,

ừ ữ ể ệ ự ữ ừ ể ệ ự ủ ầ ờ ữ nh ng t ng  th  hi n s  so sánh, nh ng t th  hi n s  nhân hóa c a b u tr i.

ữ ừ ữ ả ầ ữ ủ ấ ờ ­ Nh ng t ng  t ọ ử    b u tr i:…r t nóng và cháy lên nh ng tia sáng c a ng n l a;

ư ặ ướ ệ ỏ ượ ử ư ế ặ ơ xanh nh  m t n c m t m i trong ao; đ ị   c r a m t sau c n m a; xanh bi c; d u

ặ ấ ầ ồ dàng; bu n bã; tr m ngâm; ghé sát m t đ t…

ữ ừ ữ ể ệ ự ư ặ ướ ệ ỏ ­ Nh ng t ng  th  hi n s  so  sánh: …xanh nh  m t n c m t m i trong ao…

ữ ừ ữ ể ệ ự ầ ờ ượ ử ư ặ ơ ­ Nh ng t ng  th  hi n s  nhân hóa b u tr i: …đ ị   c r a m t sau c n m a; d u

ặ ấ ớ ế ể ầ ắ ồ ố dàng; bu n bã; tr m ngâm; nh  đ n; ghé sát m t đ t; cúi xu ng l ng nghe đ  tìm

thêm…

ể ặ ế ấ ằ ấ ầ ờ ỏ Giáo viên có th  đ t câu h i: H ng ngày em th y b u tr i th  nào? Em th y vào

ể ầ ờ ban ngày và ban đêm b u tr i có gì khác nhau không?...   Hay giáo viên có th  chia

ệ ạ ỏ ọ ườ ỏ ớ l p làm các nhóm nh . G i nhóm đ i di n đóng vai ng i h i và ng ườ ả ờ ề ề i v  đ i tr  l

ố ứ ư ậ ử tài “Thiên nhiên”. Các nhóm khác quan sát, nh n xét và đ a ra tình hu ng  ng x .

ọ ố ượ ọ ờ ọ ờ ọ ng h c sinh trong gi h c sinh trong gi ể  h c đ  cho các ế    * Chú ý: Đ n m i đ i t

ượ ượ ệ em đ c nói, đ c làm vi c.

ọ ừ T  trái nghĩa ” ớ    Ví d :  ụ V i bài h c: “

ể ạ ạ ậ ơ ọ Khi d y lo i bài này, tôi dùng bài th  sau đ  giúp h c sinh nh n bi ế ừ t t trái nghĩa.

Dòng sông bên lở bên bồi

ở Bên l thì đ cụ ồ     bên b i thì trong

ợ Khôn nhà d iạ  ch  long đong

ệ ẳ Vi c này h n có tay trong tay ngoài

ạ L i chê tr ch n ươ ng nắ  l ạ dài

ữ ố V ngụ  chèo khéo ch ng khen ai v ng vàng

Vào sinh ra tử gian nan

Ăn không nói có làm càn ch  nênớ

ế X uấ  ng ơ i ườ đ pẹ  n t là h n

ọ Đ uầ  đuôi k  rõ ể iướ  trên ng n ngành d

Tr ng ố xuôi kèn ng cượ  sao đành

ơ Áo rách khéo vá h n lành v ngụ  may

ướ ặ ừ ấ ố         Mu n tìm đ ượ ặ ừ c c p t trái nghĩa, tr c các c p t ọ    còn đang “Nghi v n”, h c

ả ờ ủ ấ ỏ ỏ ừ ỗ ơ ầ sinh c n tr  l ứ i 2 câu h i nh  sau: th  nh t “nghĩa c a 2 t ố    trong m i câu th  có đ i

ượ ủ ự ố ậ ơ ở ứ ậ l p nhau không, trái ng c nhau không?”, th  hai : “c  s  chung c a s  đ i l p v ề

ủ ừ ọ ỏ ị nghĩa c a 2 t là gì ?”. Tr  l ả ờ ượ i đ c 2 câu h i trên, h c sinh đã xác đ nh có c  s ơ ở

ề ừ ắ ố ế ứ ằ ố ế ủ ổ ứ ắ ch c ch n v  t trái nghĩa. Cu i ti t 2, c ng c  ki n th c b ng cách t ch c thi s ử

ừ ướ ạ ậ ụ d ng t trái nghĩa d ạ i d ng 2 lo i bài t p sau:

ề ừ ỗ ố ừ ơ ậ : Đi n t trái nghĩa vào ch  tr ng trong t ng câu th  sau: ạ           Lo i bài t p 1

khoẻ) ơ Y uế  trâu còn h n ............bò (

ạ i xé ra ............đáng bu n ( ồ to) Có bé l

Lành làm gáo,...........làm muôi (vỡ)

Ở ườ ....ng i c i che ( r ngộ ) ườ ườ ở h pẹ  ng i,

ậ ạ ớ ặ ừ ặ trái nghĩa. Lo i bài t p 2 : Đ t câu v i c p t

ặ ớ ặ ừ béo ­ g yầ . * Ví dụ: Đ t câu v i c p t

Ở ạ ề ừ ọ ậ ầ ượ ự ừ ậ    in đ m d ng bài t p đi n t , h c sinh c n đ c d a vào (t ừ t cho săñ

ừ ượ ạ trong câu thơ), coi đó là t ể ự ” đ  tìm t có nghĩa trái ng ộ   c, t o nên m t ể  “ừ đi m t a

ỉ ở ạ ứ ầ ặ ậ ặ ừ c p t trái nghĩa hoàn ch nh. Còn ọ  d ng bài t p đ t câu, h c sinh c n căn c  vào

ủ ặ ừ ư ề ể ặ ộ ợ ặ đ c tr ng v  nghĩa c a c p t trái nghĩa đó đ  đ t câu có n i dung thích h p.

́ ở ộ ố ừ ọ ấ ả ọ ̣ Biên phap 4:  M  r ng v n t cho h c sinh trong t t c  các môn h c:

ố ừ ế ọ ệ cho h c sinh qua các phân môn Ti ng Vi t ở ộ        1. M  r ng v n t

ế ớ ệ ư ậ ọ ả ậ V i các phân môn Ti ng Vi t nh  T p đ c, Chính t ọ   , T p làm văn… giúp h c

ở ộ ố ừ ệ ề ấ ừ ể ặ sinh r t nhi u trong vi c m  r ng v n t , cách dùng t đ  đ t câu khác nhau, t ừ

ả ắ ế ừ ắ ớ ả ph i g n v i câu, s p x p t ụ ể  ý cho đúng văn c nh, c  th :

ậ ọ ­ T p đ c:

ọ ớ ư ậ ủ ế ộ ệ ệ T p đ c v i t cách là m t phân môn c a Ti ng Vi ụ t có nhi m v  hình thành và

ệ ố ự ể ạ ộ ọ ọ ế phát tri n m t cách có h  th ng và có k  ho ch năng l c cho h c h c sinh. Thông

ệ ố ậ ọ ọ ọ qua môn t p đ c giúp h c sinh m  r ng ở ộ ,h  th ng hoá v n t ố ừ, cung c p cho h c sinh ấ

ồ ưỡ ọ ừ ộ ố ể m t s  hi u bi ế ề ừ t v  t và câu , b i d ng cho h c sinh thói quen dùng t đúng , nói

ế và vi t thành câu.

ụ ọ ư ầ ủ ể ủ ộ ậ ầ Thái s  Tr n Th  Đ  (TV5 t p 2, tu n 20 – ch  đi m Ví d : Khi h c bài

́ ́ ̀ ườ ̉ ượ ư ̣ “Ng i công dân”) ư thai s , chuyên quyên, câu , hoc sinh hiêu đ ̃ c nghia cac t ̀ :

̀ ́ ́ ́ ̀ ươ ượ ̉ ươ ̣ ̉ ̉ đ ng, th ng phu... ̣ Mua thao qua ̀: thao qua, l t ́ ̣ Bai tâp đoc ̉ giup cac em biêt vê

́ ươ th ́ ́ t, nhâp nhay...

́ ́ ̣ ọ ượ ở ộ ố ừ ̉ ̣ ́ Co thê noi thông qua phân môn tâp đoc h c sinh đ c m  r ng v n t ́    rât phong phu,

́ ̀ ̀ ́ ́ ́ ́ ư ư ơ ̉ ̉ ̣ gop phân không nho vao vôn t ̃ ̀  cua cac em. Không nh ng thê, hoc sinhco c  hôi s ̣ ử

́ ́ ́ ̀ ́ ư ọ ư ̣ ̉ ̉ ự dung tich c c hoa vôn t ̀ ư ̉  cua minh, t ̀ ̀     đo đ c l u loát va thông hiêu văn ban.

­ Chính t :ả

ầ ộ ả ế ọ ộ ở N i dung và yêu c u chính t trong ti t h c luôn bám sát n i dung sách giáo

ọ ế ử ụ ấ ặ khoa. Qua phân môn này, h c sinh bi t s  d ng các d u câu, các c p quan h  t ệ ừ ỹ  , k

ừ ặ ụ ể ệ ể ậ năng dùng t , đ t câu đ  áp d ng vào vi c làm bài t p và thông hi u các câu – t ừ

ệ ế trong bài luy n vi t.

ớ ế ươ ệ ậ ấ Nghe – vi t Dòng kinh quê h ng. Luy n t p đánh d u thanh (có Ví d :ụ  V i bài

ủ ể ứ ế ậ ầ ườ ớ ti ng ch a iê / ia) (TV 5 t p 1, tu n 7 – ch  đi m “Con ng i v i thiên nhiên” ).

ố ừ ọ ể ế ề Thông qua bài này giúp h c sinh có v n t phong phú, hi u bi t thêm v  cách dùng

ệ ừ ặ ấ ử ụ câu, đ t câu, s  d ng quan h  t , đánh d u thanh (iê / ia).

ậ ­ T p làm văn:

ế ệ ự ậ Trong ti ng Vi t, phân môn T p làm văn mang tính th c hành cao, mang tính

ả ố ợ ọ ọ ổ t ng h p, nó có vai trò rèn cho h c sinh c  b n kĩ năng, trong đó quan tr ng là các kĩ

ế ố ớ ượ ự ệ năng nghe, nói, vi t. Đ i v i phân môn này, các em đ c rèn luy n năng l c trình bày

̀ ở ạ ộ ố ừ ả ả ỏ ể ̣ d ng văn b n. Tâp lam văn đòi h i ph i có m t v n t ́ ớ  phong phú m i có th  viêt

́ ế ớ ừ ế ấ ạ ổ bài tôt. Th  gi i quanh ta r t phong phú, đa d ng và không ng ng bi n đ i. Ng ườ   i

ế ẽ ể ượ ộ ả ộ ườ ế ườ ấ vi t văn không th  “v ” đ c m t c nh, m t ng ả i n u b n thân ng ế   i  y thi u

ộ ố ừ ợ ả ể ể ắ ố ừ ố ố v n t , v n s ng. Giúp cho các em n m m t s  t g i t đ  có th  dùng trong miêu

́ ̀ ̀ ́ ̃ ̀ ́ ả ố ừ ư ̉ ̣ t , năm nh ng tinh tiêt trong  bai văn kê chuyên đo la làm giàu v n t ọ  cho h c sinh.

ọ ệ ể ể ế ủ ể ầ ậ K  chuy n (ki m tra vi t) (TV 5 t p 2, tu n 22 – ch  đi m “vì Ví dụ: Khi h c bài

ộ ố ứ ươ ề ầ cu c s ng thanh bình”). ế  Trong ki n th c ch ọ   ng trình SGK có ba đ  tài yêu c u h c

ộ ố ề ể ư ặ ả ọ ớ ợ ớ   sinh ph i ch n, ho c giáo viên có th  đ a ra m t s  đ  bài phù h p v i tình hình l p

ế ư ượ ủ ứ ọ ọ ố ọ h c. Qua bài văn vi t này, h c sinh nh  đ ế c c ng c  các ki n th c cũ đã h c v ề

ừ ự ừ ạ ặ ạ ặ ệ ố ừ ấ d u câu, t v ng, t lo i, đ t đo n văn…mà đ c bi t làm tăng v n t ọ  cho h c sinh.

ờ ườ ể ượ ộ Nh  vào đó, ng i giáo viên có th  đánh giá đ c m t cách chính xác v n t ố ừ ọ    h c

ụ ệ ể ắ ả ả ồ ờ sinh đ  tìm ra các bi n pháp kh c ph c. Đ ng th i, khi tr  bài giáo viên ph i chú ý

̀ ừ ố ừ ọ ễ ̉ ử ỗ s a l i cách dùng t ạ , kha năng di n đ t, trau dôi v n t h c sinh.

ể ệ ­ K  chuy n:

ệ ở ớ ẽ ớ ể ắ ặ ừ K  chuy n l p 5 g n bó ch t ch  v i phân môn Luyên t và câu. Thông qua

ề ố ừ ể ể ể ệ ệ ọ ượ ư ể k  chuy n h c sinh phong phú v  v n t đ  có th  k  câu chuy n đ c l u loát, t ừ

̀ ́ ế ệ ạ ỗ ữ ự v ng ­ ngôn ng  trong sáng, bi t xâu chu i các tinh tiêt câu chuy n rành m ch, rõ

ự ế ràng giúp các em thêm t tin trong giao ti p.

ể ủ ể ậ ầ ệ Vì muôn dân (TV 5 t p 2, tu n 25 – ch  đi m “Nh ớ ớ       Ví d :ụ  V i bài k  chuy n

ự ứ ờ ể ủ ọ ngu n”)ồ . D a vào các b c tranh trong sách giáo khoa và l i k  c a cô giáo, h c sinh

ể ể ạ ể ế ử ụ ệ ộ ọ có th  k  l i toàn b  câu chuy n. Thông qua đây h c sinh có th  bi t s  d ng t ừ

ư ữ ệ ộ ng , câu văn m t cách khéo léo và l u loát đ  di n t ể ễ ả ượ ộ  đ c n i dung câu chuy n.

ố ừ ở ộ      2. M  r ng v n t qua các môn khác

ủ ư ế ệ ữ ệ ộ Cũng nh  các phân môn khác c a Ti ng Vi ụ ủ   t m t trong nh ng nhi m v  c a

ệ ừ ồ ưỡ ử ụ ứ ế ệ phân môn luy n t và câu là b i d ng ý th c và thói quen s  d ng ti ng vi t văn

́ ể ự ệ ổ ụ ệ ệ ọ ỉ ứ hoá. Đ  th c hi n nhi m v  đo không ch  bó g n trong vi c t ạ ộ    ch c cá ho t đ ng

́ ́ ọ ậ ủ ệ ả ọ ̉ ạ d y và h c trong cac tiêt cua phân môn mà còn c  trong vi c h c t p c a các môn

ọ h c khác.

ạ ứ ­ Môn Đ o đ c:

̃ ̀ ́ ́ ́ ́ ̀ ̀ ử ữ ấ ̣ ̣ ̀          Môn hoc nay cung c p nh ng mâu hanh vi va giup hoc sinh biêt x  ly cac tinh

́ ̀ ́ ́ ể ọ ồ ố ố ủ ọ ỏ ̉ huông, bay to y kiên, h c sinh có th  h c h i và trau d i l ớ   i s ng c a mình. V i

ộ ể ữ ữ ọ ọ ướ ầ ệ nh ng bài h c, nh ng kinh nghi m trong xã h i đ  giúp h c sinh b ị   c đ u hòa nh p

̀ ̀ ộ ố ủ ệ ớ v i cu c s ng va hoàn thi n nhân cách c a minh.

ế ậ ỗ ớ ộ ệ t nh n l i và s a l i”, ử ỗ  v i n i dung câu chuy n “Ai ngoan s ẽ Ví d :ụ  Bài 2: “Bi

ượ ưở ọ ọ ượ ể ộ ượ đ c th ng”. Qua đây, h c sinh đ c đ c n i dung và hi u đ ủ   c ý nghĩa c a

ệ ừ ệ ừ ạ ố ễ ấ chuy n thông qua các câu, t , quan h  t ả , các d u câu…kh  năng di n đ t t t.

- Môn Toán:

ọ ớ ữ ữ ữ ắ ố Toán là môn h c v i nh ng con s , phép tính, nh ng quy t c, nh ng bài gi ả ầ   i c n

ử ụ ễ ể ể ầ ầ ạ   ọ h c sinh hi u và làm chính xác…Đây là môn yêu c u c n hi u và s  d ng di n đ t

ừ ặ ệ ố ớ ả ờ ầ ầ ọ câu, t chính xác. Đ c bi t, đ i v i các bài toán gi i có l i văn c n yêu c u h c sinh

ừ ặ ờ ả ủ ừ ể ử ụ s  d ng đúng câu t khi đ t l i gi ự ủ i, tránh s  l ng c ng, t khó hi u.

ờ ạ ộ      ­ Các ho t đ ng ngoài gi ớ  lên l p:

́ ̀ ́ ̀ ờ ớ ươ ̉ ̣ ạ ộ        Các ho t đ ng ngoài gi lên l p ( Thi Chung em kê chuyên Bac Hô, Ch ng trinh

́ ̀ ́ ̀ ́ ̣ ự ơ ̉ ̣ ́ Thăp sang ̀ ́ ươ c m , tuyên truyên vê an ninh trât t ̀ ̀ ơ , cac buôi chao c , ngoai khoa, hom

́ ̀ ̃ ỹ ố ư ể ế ố ừ ữ ọ ̉ ̀ th  chia se...) gop phân tích lu  v n hi u bi t, v n t ng  cho h c sinh, ren ki năng

̃ ̀ ́ ́ ư ượ ố ế ợ ạ ộ ờ ̣ ̃ ử s  dung ngôn ng  ma cac em tich luy đ c. Ph i k t h p ho t đ ng ngoài gi ằ    nh m

ử ụ ứ ế ọ ệ ồ ưỡ b i d ng cho h c sinh ý th c và thói quen s  d ng ti ng vi t văn hoá trong giao

̀ ế ừ ế ế ữ ̣ ti p, các em có thói quen dùng t đúng, nói vi t thành câu, bi t quý trong va gi gìn

̀ ̀ ́ ́ ủ ế ệ ươ ở ̣ ̣ ̣ ự s  trong sáng c a Ti ng Vi t. Đây la “ph ng tiên” giup hoc sinh m  rông va tich

́ ̀ ư ̣ ̉ ́ ự c c hoa vôn t ̀  vô cung hiêu qua.

́ ́ ̀ ̉ ơ ̣ ̣ ̣ Biên phap 5:  Đôi m i PPDH,

vân dung mô hinh VNEN:

ạ ọ ướ ổ ớ ươ ả ổ ứ ng đ i m i ph ạ ng pháp, linh ho t trong qu  trình t ch c các D y h c theo h

ạ ộ ướ ự ủ ọ ắ ọ ho t đ ng theo h ả   ng phát huy tính tích c c c a h c sinh. Tránh b t h c sinh ph i

ụ ộ ứ ư ế ầ ộ ươ ồ ti p thu m t cách th  đ ng ngu n tri th c mà th y giáo đ a ra. Ph ớ   ng pháp m i

ệ ườ ọ ủ ể ủ ở ọ ̣ ̣ hi n nay là làm cho ng ả   i h c tr  thành ch  th  c a quá trình day hoc. H c sinh ph i

ủ ộ ự ọ ỉ ể ạ ệ tích c c ch  đ ng trong vi c h c, giáo viên ch  là ng ườ ướ i h ng đ o. Đ  có ti ế ạ   t d y

ướ ớ ườ ị ậ ầ ả ẩ ả thành công, tr c khi lên l p ng ậ   i th y ph i chu n b  th t chu đáo, ph i thâm nh p

ả ắ ắ ượ ộ ủ ứ ế ạ ộ ki n th c cho m t bài d y và ph i n m b t đ ừ   c n i dung c a sách giáo khoa. T  đó

ủ ộ ệ ớ ị ướ ướ ủ ự ạ ẩ m i ch  đ ng vi c đ nh h ng b c đi c a mình thông qua bài so n. S  chu n b ị

ườ ạ ủ ộ ạ ạ ủ c a ng i d y chu đáo, công phu, sáng t o và ch  đ ng bao nhiêu thì mang l ệ   i hi u

ả ủ ế ạ qu   c a ti ấ t d y b y nhiêu.

̀ ́ ́ ́ ̀ ế ắ ạ ợ ơ ườ ̣ ̣ ̣ Trong l p hoc, s p x p ban ghê phu h p day hoc theo nhom t o ra môi tr ng s ư

ậ ợ ạ ệ ạ ọ ượ ố ồ ̣ ph m thu n l i cho vi c d y h c. HS đ c b  trí ng i theo nhóm (4 ­5em) tao không

ệ ễ ạ ữ ế ớ ọ ớ gian d  dàng cho vi c đi l ộ   i gi a cô và trò trong l p h c; GV đ n v i các nhóm m t

ậ ợ ể ể ệ ọ ủ ừ ỡ ề ệ ỉ cách thu n l ủ   i đ  ki m tra vi c h c c a t ng HS và giúp đ  đi u ch nh vi c làm c a

́ ự ơ ̣ ̣ ̣ ̣ ̉ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ các em trong nhóm. Hoc sinh co c  hôi bôc lô kha năng th c hiên nhiêm vu hoc tâp, t ự

́ ́ ̀ ́ ́ ́ ́ ̀ ự ợ ̣ ̉ ̣ ́   lam viêc theo s  phân công cua nhom, lam viêc theo nhom, h p tac nhom, bao cao kêt

́ ̉ qua trong nhom,...

ệ ổ ộ ế ọ ứ ặ ầ ọ ệ ưở Vi c t ch c m t ti t h c có t m quan tr ng đ c bi ả t, nó  nh h ự   ng tr c

̀ ́ ấ ượ ế ả ờ ọ ̣ ̣ ̣ ̣ ế ti p đ n ch t l ệ ng và hi u qu  gi ̉   h c. Giao viên vân dung linh hoat va hiêu qua

́ ươ ự ạ ọ ươ ượ ử ̣ ̣ các ph ng pháp d y h c tích c c, cac PPDH th ̀ ng đ ̣   c s  dung trong day hoc

́ ́ ̀ ư ̣ ở cac bai m  rông vôn t ̀ ̀  la:

ươ ặ ả ­ Ph ng pháp đ t và gi ề ế ấ i quy t v n đ .

ươ ơ ­ Ph ng pháp trò ch i.

ươ ợ ­ Ph ỏ ng pháp h p tác theo nhóm nh .

ươ ấ ­ Ph ng pháp v n đáp.

̀ ́ ươ ự ̣ ̣ ­ Ph ng phap luyên tâp, th c hanh

ọ ủ ạ ộ ọ ậ ớ ừ ế ọ ề          GV chú tr ng ho t đ ng h c c a HS, đ n v i t ng em và nhóm h c t p nhi u

ả ớ ệ ả ế ướ ắ ủ ơ h n làm vi c chung cho c  l p, gi i đáp ý ki n và v ế   ng m c c a HS thay vì thuy t

ộ ặ ư ả ạ ầ ọ ọ ớ ổ ế   gi ng. HS h c theo nhóm là m t đ c tr ng trong đ i m i cách d y và h c; h u h t

̀ ́ ế ọ ư ầ ư ờ ệ ể ̣ các ti ở t h c vê m  rông vôn t ̀ ầ , HS đã có g n ba ph n t th i gian đ  làm vi c nhóm,

ệ ả ộ ộ ượ ặ c p và cá nhân m t cách khá vui, sinh đ ng và hi u qu . Các em đ ự ự c th c s  cùng

̀ ̀ ứ ế ổ ̣ ̣ ̣ ̣ ̉ ̀   nhau trao đ i, tìm tòi khám phá ki n th c qua các hoat đông hoc tâp đê hoan thanh bai

ư ể ạ ỗ ỏ ợ ̣ ặ tâp; ch  nào ch a rõ thì h i cô giáo ho c b n trong nhóm đ  có thêm g i ý gi ả   i

ề ự ự ế ộ ư ạ ế ạ thích…HS ti n b  rõ v  s  t ơ  tin cũng nh  m nh d n h n trong giao ti p; các em có

ọ ậ ỡ ự ọ ự ượ ̉ ự s  chia se giúp đ  nhau trong h c t p, kĩ năng t h c và t đánh giá đ c nâng lên;

̀ ố ượ ể ắ ơ ộ ể ể ắ ượ ̣ các đ i t ng HS con châm có c  h i phát bi u, đ  th c m c và hi u đ ọ   c bài h c.

́ ứ ừ ạ ổ ứ ọ ơ ơ ̣ ̣ Tôi chu trong viêc “ H c mà ch i ­ ch i mà h c”. ọ Hình th c v a d y t ơ    ch c trò ch i

ư ậ ớ ọ ạ ủ ớ ờ ọ nh  v y ngay trong không gian l p h c, t ọ i th i gian c a l p h c làm cho h c sinh

ạ ượ ứ ề ̣ ̣ ẳ ỡ đ  căng th ng, t o đ c h ng thú và ni m tin trong h c t p. ọ ậ Trong day hoc, tôi linh

ạ ự ệ ệ ả ạ ọ ợ ọ ấ H c trò không ho t l a ch n bi n pháp phù h p sao cho đ t hi u qu  cao nh t. “

ố ầ ổ ầ ữ ứ ế ế ẩ ả ộ ọ ph i là m t chi c bình c n đ  đ y ki n th c, các em là nh ng ng n đu c c n đ ượ   c

ắ th p lên”.

́ ̀ ́ ̃ ́ ́ ̀ ́ ̃ ư ̣ ̣ ́ ́           Điêu đang quan tâm n a đo la viêc đanh gia hoc sinh. Tôi luôn theo doi sat cac đôi

́ ̀ ́ ́ ́ ượ ơ ơ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ t ng, tăng c ̀ ươ ng viêc nhân xet băng l ́ ̀ ư   i qua cac hoat đông day hoc trên l p, tiêp s c,

́ ̀ ̃ ̀ ́ ̀ ́ ́ ̀ ̃ ̃ ́ ư ư ơ ̣ ̉ ́ giup đ  nh ng em ch a hoan thanh. Trong cac tiêt hoc, tôi đanh gia ki bai lam cua cac

̃ ̀ ́ ́ ̃ ̀ ̀ ́ ́ ́ ́ ư ư ư ̣ ̣ ́ ́ nhom/ ca nhân, giup hoc sinh ch a lôi nhât la cac em con rut re, kiên th c ch a chăc

̀ ̀ ́ ́ ́ ́ ́ ́ ̀ ́ ̃ ư ̣ ̣ ̉ ̣ ́ ́ chăn. Hang thang, giao viên chu y nhân xet nh ng han chê cua cac em va tim biên phap

̃ ̃ ́ ́ ́ ự ơ ̣ ở giup đ , theo doi s  tiên bô ́  cac thang sau.

́ ̣ ượ : ̉ III. Kêt qua đat đ c

́ ́ ể ượ ầ ệ ọ ừ ặ ự ạ ớ Hi u đ c t m quan tr ng trong vi c dùng t , đ t câu và đôi chiêu v i th c tr ng

ộ ố ệ ủ ớ ấ ắ ả ế tình hình c a l p tôi r t băn khoăn và lo l ng, tìm ra m t s  bi n pháp gi i quy t

ướ ể ướ ắ ự ệ ẫ tr c m t và lâu dài đ  h ng d n các em h c t ờ ọ ố ơ Qua th i gian th c hi n các t h n.

́ ố ừ ọ ữ ễ ạ ̣ biên ̣ pháp vê ̀m  rông vôn t ở ư h c sinh đã có v n t ̀ , phong phú, ngôn ng  di n đ t

́ ́ ả ơ ả ừ ủ ồ ơ ư l u loat h n, kh  năng gi i nghĩa t ờ  chính xác h n, đ ng th i kĩ năng giao tiêp c a

ượ ọ h c sinh cũng đ c nâng lên.

ự ệ

ể ư ộ ệ ả ơ ươ ự ệ ọ ng pháp ắ   t h c tr  nên sinh đ ng và hi u qu  h n. H c sinh làm vi c tích c c và n m

ữ     Qua quá trình tìm hi u đ a ra nh ng bi n pháp và th c hi n theo các ph đó, ti ệ bài t

̀ ́ ́ ̀ ́ ́ ượ ư ế ở ố ̣ ở ế ọ tố , c  thụ ể:  ả Theo th ng kê k t qu  qua bai đanh gia chât l ng vê m  rông vôn t th ìơ ̀ ̀  vao

́ ̀ ư ̉ ọ điêm đâu thang 3 năm h c 2014­ 2015 nh  sau:

ệ ố ử ụ ỹ ừ ủ ừ ắ Sĩ số H  th ng và phân K  năng s  d ng t N m nghĩa c a t

lo i v n t

ạ ố ừ % 83.3 SL 20 24 SL 22 % 91.7 SL 20 % 83.3

́ ̀ ̀ ̣ PHÂN III: PHÂN KÊT LUÂN

ế ủ     1. Ý nghĩa c a sáng ki n:

̀ ́ ̀ ̀ ́ ̃ ́ ̀ ́ ̃ ư ̣ ̣ ̣ Cai thap cao nao cung băt đâu t ̀ ́ ư  măt đât lên. Nh ng gi co đ ượ ở c ̀    bâc hoc nay la

́ ̃ ́ ươ ệ ừ ộ ị ̉ ́ ơ ở ư c  s  v ng chăc đê cac em tiêp b ́ c . Phân môn Luy n t và câu có m t v  trí quan

́ ̀ ̀ ́ ́ ̀ ̀ ệ ọ ư ự ̉ ̣ ̉ tr ng trong vi c gi ̃  gin s  trong sang cua Tiêng Viêt va hinh thanh phâm chât, năng

̀ ́ ́ ả ạ ượ ự ệ ế ̣ ̣ ̉ ự l c bôi d ̃ ươ ng tri tuê cho thê hê tre. Qua quá trình th c hi n và k t qu  đ t đ c, tôi

́ ́ ượ ộ ố ể ạ ệ ở ̣ ̣ ̣ rút ra đ c m t s  kinh nghi m đ  d y hoc giup hoc sinh m  rông vôn t ̀ ệ   ư ạ  đ t hi u

ả ườ ự ệ ầ ả qu  mà ng i giáo viên c n ph i th c hi n:

ư ứ ộ ề ở ắ ộ ầ ắ ầ ̣ 1.Giáo viên c n n m b t n i dung cũng nh  m c đ  yêu c u v  m  rông vôn t́ ̀ ư

ươ ể ọ có trong ch ng trình ti u h c.

ở ộ ố ừ ạ ậ ọ 2.M  r ng v n t cho h c sinh thông qua các d ng bài t p.

ố ừ ằ ự ủ ọ ở ộ    3. M  r ng v n t b ng cách phát huy tính tích c c c a h c sinh.

ố ừ ọ ấ ả ọ ở ộ    4. M  r ng v n t cho h c sinh trong t t c  các môn h c.

́ ̀ ̉ ̣ ̣ ơ    5. Đôi m i PPDH,

vân dung mô hinh VNEN.

ủ ả ố ượ ệ ấ ọ Kinh nghi m c a b n thân cho th y, dù đ i t ế ng h c sinh th  nào, trình đ ộ

ạ ộ ữ ế ậ ả ưở ủ ườ ti p nh n và ho t đ ng ngôn ng  khác nhau do  nh h ng c a môi tr ng, gia đình,

ế ủ ư ớ ộ ườ ủ ậ ầ xã h i nh ng v i lòng tình tâm huy t c a ng ắ   ứ ầ i th y, nh n th c đ y đ , đúng đ n

ủ ọ ế ọ ấ ượ ừ ả ạ ề ầ v  t m quan tr ng c a ti t h c, không ng ng nâng cao ch t l ng gi ng d y, luôn

ươ ạ ọ ướ ắ ấ ọ ả ế c i ti n ph ng pháp d y h c theo h ắ   ng l y h c sinh làm trung tâm thì ch c ch n

ả ố ế ư ữ ắ ắ ượ ủ ể ̣ ạ ượ đ t đ c k t qu  t t. N m ch c nh ng  u, nh c đi m c a các em trong viêc m ở

́ ủ ạ ủ ờ ớ ườ ề ạ ầ ộ ̣ rông vôn t ̀ ư ồ , đ ng th i v i vai trò ch  đ o c a ng i th y, đ ng viên t o ni m tin,

ọ ậ ủ ọ ộ ậ ữ ấ ư h ng ph n và đ c l p suy nghĩ trong quá trình h c t p c a h c sinh là nh ng y u t ế ố

ế ị ự quy t đ nh s  thành công.

ị ề ấ ữ ế 2. Nh ng ki n ngh , đ  xu t: