Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Dạy Tập làm văn trải nghiệm sáng tạo kết hợp dạy ngoài không gian lớp học

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN NGHĨA HƯNG TRƯỜNG TIỂU HỌC THỊ TRẤN RẠNG ĐÔNG

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

DẠY TẬP LÀM VĂN TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO

KẾT HỢP DẠY NGOÀI KHÔNG GIAN LỚP HỌC

Tác giả: KHƯƠNG THỊ THẢO

Trình độ chuyên môn: Cao đẳng sư phạm Chức vụ: Giáo viên

Nơi công tác: Trường Tiểu học TT Rạng Đông

Rạng Đông, tháng 6 năm 2020

THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

1.Tên sáng kiến kinh nghiệm

“Dạy Tập làm văn trải nghiệm sáng tạo kết hợp dạy ngoài không gian lớp

học Lớp 5”

2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến kinh nghiệm: Công tác giảng dạy.

3. Thời gian áp dụng sáng kiến kinh nghiệm

Từ ngày 1 tháng 8 năm 2019 đến ngày 30 tháng 6 năm 2020.

4. Tác giả

Họ và tên: Khương Thị Thảo.

Năm sinh: 1973.

Nơi thường trú: Rạng Đông – Nghĩa Hưng - Nam Định.

Trình độ chuyên môn: Cao đẳng sư phạm.

Chức vụ công tác: Giáo viên.

Nơi làm việc: Trường Tiểu học TT Rạng Đông.

Địa chỉ liên hệ: Tổ dân phố 5, Thị trấn Rạng Đông - Nghĩa Hưng - Nam

Định.

Điện thoại: 0989421058.

Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến: 100%

5. Đơn vị áp dụng sáng kiến kinh nghiệm

Tên đơn vị: Trường Tiểu học TT Rạng Đông.

Địa chỉ: Tổ dân phố 4, Thị trấn Rạng Đông – Nghĩa Hưng – Nam Định.

Điện thoại: 03503 873 483.

Danh mục chữ cái viết tắt

Từ viết tắt Viết đầy đủ

HS Học sinh

GV Giáo viên

HĐTQ Hội đồng tự quản

CMHS Cha mẹ học sinh

PHẦN I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN

1. Đặt vấn đề

Đất nước ta đang trên con đường đổi mới. Đất nước có trở nên vững

mạnh, sánh vai với các cường quốc năm châu hay không phụ thuộc vào việc

phát triển nguồn nhân lực có trình độ cao, có phẩm chất tốt. Đây là một việc làm

hết sức quan trọng để giáo dục HS trở thành những con người của thời đại mới,

những công dân toàn cầu. Ngoài việc học tập các kiến thức lí thuyết, các em còn

phải được thực hành, được trải nghiệm, được sáng tạo đúng như lời Bác Hồ đã

từng nói “Học đi đôi với hành”. Hơn nữa, giáo dục Tiểu học là cấp học nền

móng của hệ thống giáo dục quốc dân, đây là một cấp học vô cùng quan trọng

trong việc hình thành và phát triển nhân cách con người. Do đó, việc trang bị

kiến thức sẽ giúp các em mở rộng vốn sống, rèn luyện tư duy logic, tư duy hình

tượng, năng lực quan sát, năng lực giao tiếp, năng lực thuyết trình, năng lực làm

việc nhóm, làm việc cá nhân, bồi dưỡng tâm hồn, cảm xúc thẩm mĩ, lối sống

đẹp, nuôi dưỡng tình cảm sẻ chia, tình yêu con người, tình yêu quê hương đất

nước... Nhưng học sinh Tiểu học còn nhỏ, do tâm lí lứa tuổi hiếu động, sự tập

trung chú ý chưa cao nên cần có những phương pháp giảng dạy phù hợp, kích

thích sự ham học hỏi, khám phá, HS phải được tự quan sát, tự cảm nhận thì các

em mới hiểu sâu và nhớ lâu. Muốn HS phát triển được các năng lực và phẩm

chất trên, trước tiên, người GV phải xác định cho mình một mục tiêu, tìm cho

mình những phương pháp giảng dạy phù hợp. Và sau một quá trình nghiên cứu,

tìm tòi, tôi thấy dạy học theo hình thức trải nghiệm sáng tạo kết hợp dạy ngoài

không gian lớp học mang lại hiệu quả cao. Bởi dạy ngoài không gian lớp học,

HS được mở rộng tầm mắt ra ngoài bốn bức tường của lớp học để quan sát thực

tế. Các em mang vốn hiểu biết về cuộc sống sẵn có của mình để phát hiện ra

những kiến thức mới, trải nghiệm những gì các em đã nghe, đã nhìn,... Từ

đó,các em sẽ có phương pháp quan sát, phân tích, tổng hợp những thông tin thu

được trong quá trình quan sát, trải nghiệm. Cũng từ việc các em được trải

nghiệm, nhân cách sẽ phát triển, các em sẽ thể hiện cá tính, sở thích cá nhân, tự

tin trong mọi hoạt động, suy nghĩ, cách nhìn nhận vấn đề sẽ mang tính nhân văn.

2 Chất lượng giờ dạy sẽ nâng lên đáng kể khi GV kết hợp dạy học trải nghiệm

sáng tạo với dạy ngoài không gian lớp học.

Thực tế hiện nay, theo yêu cầu về đổi mới giáo dục bậc Tiểu học, khuôn

viên, cảnh quan trường lớp rất đẹp, có sân chơi, sân tập, vườn thực nghiệm được

thiết kế, bố trí và chăm sóc rất khoa học, đưa thiên nhiên đến với các giờ học,

giờ chơi của các em. Nhà trường, phụ huynh luôn tạo điều kiện tốt nhất về

phương tiện dạy học, hỗ trợ GV trong công tác giảng dạy. Các điều kiện thuận

lợi trên hỗ trợ rất nhiều trong việc giúp GV thực hiện những tiết dạy trải nghiệm

sáng tạo và ngoài không gian lớp học.

Từ thực tiễn đó, dưới sự chỉ đạo của Chi ủy Chi bộ, Ban Giám hiệu

trường Tiểu học Thị trấn Rạng Đông và Tổ chuyên môn khối 5, bản thân tôi đã

nghiên cứu kĩ về chương trình các môn học cũng như các hoạt động giáo dục để

xây dựng cho mình một kế hoạch giảng dạy chi tiết, trong đó cân nhắc các tiết

có thể dạy trải nghiệm sáng tạo, các tiết dạy ngoài không gian lớp học. Đặc biệt

các tiết Tập làm văn kết hợp trải nghiệm sáng tạo và dạy ngoài không gian lớp

học.

Với một số biện pháp giảng dạy, cách thức hướng dẫn các tiết Tập làm

văn trải nghiệm sáng tạo kết hợp dạy ngoài không gian lớp học đảm bảo đúng

yêu cầu, đúng nguyên tắc truyền tải đúng nội dung học tập nhưng vẫn có phần

sáng tạo trong quá trình giảng dạy đã đem lại hiệu quả đáng kể. Đó chính là nội

dung đề tài: “Dạy Tập làm văn trải nghiệm sáng tạo kết hợp dạy ngoài không

gian lớp học Lớp 5”

2. Đối tượng nghiên cứu

Một số kinh nghiệm dạy Tập làm văn trải nghiệm sáng tạo kết hợp dạy

ngoài không gian lớp học Lớp 5.

3. Phạm vi nghiên cứu

Sáng kiến nêu trên áp dụng cho học sinh tiểu học trong toàn trường.

4. Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp nghiên cứu lý thuyết.

- Phương pháp tìm hiểu thực tế.

- Phương pháp thuyết trình, giảng giải.

- Phương pháp quan sát.

- Phương pháp thực nghiệm.

PHẦN II: MÔ TẢ GIẢI PHÁP

1.Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến

1.1. Cơ sở lý luận

Xuất phát từ thực tiễn của công cuộc đổi mới đất nước đó là nhu cầu cần có

những con người năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách

nhiệm với công việc của mình. Xuất phát từ mục tiêu đổi mới giáo dục Tiểu học

và chuẩn bị tốt các điều kiện cho đổi mới giáo dục phổ thông năm học 2020, đòi

hỏi người giáo viên phải đổi mới phương pháp giảng dạy. Xuất phát từ việc

nghiên cứu tâm lí lứa tuổi Tiểu học, các em chủ yếu tiếp thu kiến thức thông qua

tư duy trực quan sinh động. Vì vậy, việc giúp các em trực tiếp tiếp xúc và trải

nghiệm thực tế là hết sức quan trọng. Quan trọng không kém là việc cung cấp

vốn từ, cách sử dụng hình ảnh, dùng các biện pháp nghệ thuât so sánh, nhân

hóa,... để làm giàu vốn sống, vốn hiểu biết. Và phân môn Tập làm văn là một

phân môn có tính tổng hợp, sáng tạo, thực hành và thể hiện đậm nét dấu ấn cá

nhân. Dạy Tập làm văn nhằm trang bị kiến thức, rèn luyện kĩ năng làm văn, kĩ

năng thuyết trình, góp phần cùng các môn học khác mở rộng vốn sống, rèn

luyện tư duy, làm phong phú tâm hồn trẻ. Đối với phân môn này, ngoài việc dạy

trên lớp, các tiết học nào có thể dạy theo phương pháp trải nghiệm và dạy ngoài

không gian lớp học, GV phải tận dụng triệt để để các em có nhiều cơ hội trải

nghiệm thực tế. Thông qua phương pháp này, HS sẽ hứng thú khám phá, HS sẽ

không còn sợ, không còn ngại môn Tập làm văn mà HS sẽ thể hiện bản thân một

cách hoàn chỉnh nhất.

1.2. Thực trạng

Theo thông lệ, khi vào đầu năm học mới, GV sẽ được nhà trường phân

công nhiệm vụ giảng dạy và chủ nhiệm lớp GV sẽ giảng dạy. Dựa vào kế hoạch

của nhà trường, của tổ chuyên môn, của lớp được phân công, GV phải tìm hiểu

khả năng học tập, điểm mạnh, điểm yếu từng môn của lớp, của từng cá nhân,

phân loại HS. Từ đó GV lập cho mình một kế hoạch giảng dạy tổng thể, kế

hoạch giảng dạy cụ thể từng môn, từng bài. Kế hoạch bồi dưỡng các em có năng

khiếu, có tố chất; giúp đỡ các em chưa chăm, kết quả học tập chưa tốt.

Thực trạng, không phải lớp học nào tất cả các HS đều học tốt môn Tập

làm văn. Thông thường, mỗi lớp chỉ có một số em có khả năng quan sát và cảm

thụ văn học. Các em còn lại có thể vốn từ chưa nhiều; quan sát, nhận biết được

vẻ đẹp của cuộc sống xung quanh nhưng chưa biết sử dụng từ ngữ, hình ảnh,

nghệ thuật để viết lại những điều mình quan sát được một cách phong phú. Có

những em, khi viết văn còn chưa biết bắt đầu từ đâu, kết thúc thế nào để lột tả

được hết ý mình cần diễn đạt. Từ các nguyên nhân đó nên một số em rất ngại

học môn Tiếng Việt và rất ngại viết văn. Lớp 5A do tôi chủ nhiệm trong năm

học 2019- 2020 cũng không nằm ngoài các thực trạng trên. Thực tế, lớp có 27

em. Các em có đủ các trình độ nhận thức và rèn luyện khác nhau (Có 4 em Hoàn

thành xuất sắc các nội dung học tập và rèn luyện, 5 em có tiến bộ một số môn

học và rèn luyện, 1 em có khả năng nói trước đám đông, 9 em còn nhút nhát

không dám thể hiện ý kiến). Nhìn vào thực trạng của lớp, tôi thấy một số em đã

có khả năng văn học cần nuôi dưỡng và phát huy, số còn lại cần phải có phương

pháp tối ưu để giúp các em học tốt môn làm văn hơn. Do các điều kiên khách

quan trên, đòi hỏi người giáo viên phải nỗ lực hơn nữa trong công tác giảng dạy.

2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến

2.1 Mục tiêu của giải pháp

Dạy Tập làm văn thông qua trải nghiệm sáng tạo kết hợp ngoài không

gian lớp học có nhiều ưu điểm và kích thích được tiềm năng trí tuệ của HS và là

một phương pháp dạy học hiệu quả. Ngoài việc HS làm văn tốt, phân môn này

còn giúp các em có khả năng nói lưu loát. Từ việc nói lưu loát, các em sẽ diễn

5 thuyết giỏi, thuyết phục tốt, các em sẽ phát huy hết tiềm năng của mình.... HS sẽ

trở thành chủ thể của việc tiếp nhận tri thức, tiếp thu và phân tích thông tin, giúp

HS cảm thụ được cái đẹp của văn học, cái đẹp của cuộc sống, bồi dưỡng lòng

nhân hậu trong tâm hồn các em.

2.2 Nội dung và các cách thức thực hiện giải pháp

a. Một số biện pháp, cách thức GV chuẩn bị cho việc thực hiện dạy tập làm

văn trải nghiệm sáng tạo kết hợp dạy ngoài không gian lớp học.

*Bước 1: Phân loại, kiểm tra trình độ HS đầu năm học, tìm hiểu điểm

mạnh, điểm yếu của từng em.

Ngay khi nhận lớp, việc đầu tiên, GV phải phân loại được HS và tìm hiểu

trình độ nhận thức của các em. Vì thế, tôi đã gặp gỡ những GV dạy các em

những năm trước để tìm hiểu khả năng học tập cũng như khả năng viết văn, thái

độ học tập của các em đối với phân môn Tập làm văn. Bên cạnh đó, tôi cũng tìm

hiểu về chất lượng của lớp trong năm học trước, phân tích chất lượng để tìm ra

ưu điểm, nhược điểm của các em trong quá trình học tập.

Tiếp theo, tiết đầu tiên của phân môn tập làm văn, tôi đã trò chuyện với

các em để tìm hiểu về nguyện vọng học văn, nghe các em chia sẻ về điểm yếu,

điểm mạnh của mình, thông qua buổi trò chuyện này, tôi đánh giá mức độ tự tin

của HS về môn văn, về khả năng hành văn, khả năng thuyết trình từ đó tìm ra

phương pháp gây hứng thú học tập môn Tập làm văn cho HS.

Sau đó, tôi cho HS làm một bài kiểm tra nhỏ để phát hiện năng lực học

văn của các em.

PHIẾU HỌC TẬP

Em hãy hoàn thành phiếu học tập sau:

1. Cho câu văn sau:

- Mây bay.

Em hãy sử dụng biện pháp nghệ thuật nhân hóa và so sánh để viết lại câu

văn cho hay hơn.

.................................................................................................................................

6 .................................................................................................................................

2. Em hãy viết một câu cảm thể hiện cảm xúc của mình khi em được lên lớp 5.

................................................................................................................................

3. Em hãy viết một câu văn có từ láy gợi tả âm thanh hoặc gợi tả hình ảnh.

.................................................................................................................................

Từ phiếu học tập trên, tôi phát hiện có 5 em biết viết hình ảnh so sánh,

nhân hóa rất sinh động, giàu trí tưởng tượng, câu văn gợi tả cảm xúc, gợi tả âm

thanh rất hay, 6 HS đã biết sử dụng hình ảnh so sánh nhân hóa, biết viết câu

cảm, câu có từ gợi tả tuy chưa hay nhưng đạt yêu cầu. Các HS còn lại cũng đã

viết một trong các biện pháp nghệ thuật, biết viết câu đơn giản đáp ứng yêu cầu

của đề. Như vậy, tôi phát hiện tất cả các HS đều có tiềm năng văn học, việc còn

lại là GV phải tìm ra biện pháp để phát huy hết các năng lực của các em.

*Bước 2: Nghiên cứu chương trình tổng thể, chương trình cụ thể và

các tiết có thể dạy ngoài không gian lớp học của phân môn Tập làm văn lớp

Khi được nhà trường phân công nhiệm vụ dạy các môn văn hóa trong đó

có phân môn tập làm văn, tôi bắt tay ngay vào việc nghiên cứu kĩ chương trình

giảng dạy. Trong phân môn tập làm văn, tôi đã phân tích kĩ nội dung từng tiết

dạy, thống kê tất cả các tiết có thể dạy theo phương pháp trải nghiệm của

chương trình lớp 5. Tiết dạy nào có thể kết hợp dạy ngoài không gian lớp học.

Những tiết này có thể chỉ có một hoạt động phù hợp cũng có thể cả tiết phù hợp.

Cụ thể trong chương trình lớp 5, có các tiết dạy có thể dạy theo hướng trải

nghiệm sáng tạo kết hợp ngoài không gian lớp học như sau:

STT TUẦN TÊN BÀI THỜI GIAN ĐỊNH HƯỚNG CÁCH TRẢI NGHIỆM

Dạy học ngoài lớp học

20 phút Bài 1C: Cảnh đẹp ngày mùa 1 1 HS quan sát, trải nghiệm trên vườn thực nghiệm của trường.

(Trang 19 - 1A)

Dạy ngoài lớp học.

40 phút Bài 4B: Trái đất là của chúng mình 2 4

(Trang 66- 1A)

Quan sát trường em. Từ những điều đã quan sát được, lập dàn ý cho bài văn miêu tả ngôi trường. Dạy học ngoài lớp học.

HS quan sát, trải nghiệm bên con sông trước trường. 40 phút

3 6

Bài 6C: Sông, suối, biển, hồ (Trang 108- 1A)

Dựa vào kết quả quan sát của mình, HS lập dàn ý bài văn miêu tả một cảnh sông nước (một vùng biển, một dòng sông, một con suối hay một hồ nước). Dạy học ngoài lớp học.

Bài 8B: Ấm áp rừng chiều 4 8 40 phút HS quan sát, trải nghiệm tả con đường tới trường với vẻ đẹp của nó.

( Trang 141- 1A)

*Bước 3: Nghiên cứu và thiết kế Điều chỉnh Hướng dẫn học phù hợp

với tình hình thực tế của trường, của lớp.

Do các tiết Tập làm văn này được GV lựa chọn đưa ra ngoài không gian

lớp học nên việc tiếp theo, GV phải thiết kế Điều chỉnh Hướng dẫn học cho phù

hợp (Vì Trường Tiểu học Rạng Đông dạy theo mô hình Trường Tiểu học mới

VNEN).

Làm thế nào để thiết kế được một tiết dạy nhẹ nhàng nhất, HS học tập chủ

động nhất, tích cực nhất và thích học tập? Từ suy nghĩ đó, tôi đã thiết kế một

phiếu Điều chỉnh hướng dẫn học chi tiết từng việc nhỏ, cụ thể cho tất cả các đối

tượng: HĐTQ, trưởng nhóm học tập, nhóm học tập, cặp đôi, cá nhân. Các hoạt

động này đều được gắn logo phù hợp cho HS tiện quan sát và hoạt động. Cũng

chính việc thiết kế Điều chỉnh Hướng dẫn học tỉ mỉ này, HĐTQ, trưởng nhóm

hay cá nhân từng HS sẽ nắm chắc nhiệm vụ, GV không phải ra lệnh hay hướng

dẫn nhiều mà HS vẫn thực hiện tốt các nhiệm vụ của mình.

ĐIỀU CHỈNH HƯỚNG DẪN HỌC TẬP LÀM VĂN

Tiếng Việt: Bài 4B: Trái đất là của chúng mình (Tiết 2)

Đề bài: Lập dàn ý cho bài văn miêu tả trường em.

Mục tiêu: Lập dàn ý cho bài văn miêu tả trường em: lập dàn ý, tập nói,

viết đoạn văn.

A. Hoạt động cơ bản:

Khởi động: CTHĐTQ điều hành

Việc 1: Di chuyển thành đội hình vòng tròn, vừa đi vừa hát bài “Em yêu

trường em”

Việc 2: Nêu cảm nhận của em về bài hát, về ngôi trường em đang học.

Việc 3: Mời GV chia sẻ.

Tìm hiểu mục tiêu bài

Việc 1: Em nhớ lại mục tiêu bài học em đã tìm hiểu trước theo yêu cầu của GV.

Việc 2: Trưởng ban học tập chia sẻ mục tiêu:

- Bài học có những mục tiêu nào?

- Chúng ta phải làm gì để đạt mục tiêu đó?

Việc 3: Em nêu các cảnh vật của ngôi trường đã quan sát và chọn tả.

Hoạt động 1: Trải nghiệm quan sát các cảnh vật của ngôi trường. Nhớ lại

các bài học về văn miêu tả và những điều em đã biết về ngôi trường để trả lời

các câu hỏi và hoàn thành phiếu học tập sau.

PHIẾU HỌC TẬP

(Từ kết quả vừa quan sát kết hợp nhớ lại các bài học thuộc chủ điểm

"Trái đất là của chúng mình" và những điều em đã quan sát về ngôi trường để

hoàn thành phiếu học tập.)

Mở bài Kết bài

Tả các cảnh vật của ngôi trường

Tả đặc điểm bộ phận quan trọng của ngôi trường

Ngôi * Từ xa nhìn lại, em Khu vực nào quan Em có cảm xúc gì

trường đó ở đâu?

9 trọng nhất của ngôi trường? ……………………...... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ........................ Dãy nhà hiệu bộ có đặc điểm thế nào? Dãy nhà này có tác dụng gì?

………….... .................... .................... .................... .................... ........

thấy ngôi trường của em như thế nào? …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… ……………………. * Ngôi trường được xây dựng ở đâu? Khuôn viên của trường thế nào? …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… ……………………. *. Cổng trường hình dáng thế nào? Làm bằng gì? Hoa văn thế nào? ……………………... ................................... ................................... ................................... ................................... ................................... ......................... * Vườn cây hai bên cổng thế nào? Trồng các loại cây gì? Các loại cây ấy tôn thêm vẻ đẹp như thế nào cho ngôi trường?

- Ngôi trường đó đẹp thế nào? ………….... .................... .................... .................... .................... .......... Nó gắn bó với em bao lâu? .................... .................... .................... .................... .................... .................... .................... .................... .................... .................... .................... .................... .................... .................... .................... .................... .................... .................... .................... .................... .................... .................... .................... khi nghĩ về ngôi trường? ………………… ……………….. ………………...... .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. Em sẽ làm gì để thể hiện tình cảm đó? .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. .............................. ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ................................. Dãy các phòng học thế nào? Sơn màu gì? Các cánh cửa sơn màu gì? Các cây cảnh trên hành lang và những giò cây treo như thế nào? Trong các phòng học trang trí và sắp sếp thế nào? ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... …………………… …............................... ................................... ................................... ...................................

................................... ................................... ...................................

10 ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... .....................................

* Sân trường như thế nào? Trên sân có những cảnh vật gì? Cảnh vật đó ra sao?

Việc 1: Nhóm trưởng điều hành các bạn quan sát ngôi trường, trả lời các câu hỏi

(ở phiếu giao việc)

Việc 2: Từ những kết quả em vừa quan sát kết hợp nhớ lại các bài học miêu tả

cảnh vật thuộc chủ điểm ""Trái đất là của chúng mình" " và những điều em đã

biết về ngôi trường để hoàn thành phiếu học tập.

Việc 3: Em hỏi, bạn trả lời thành câu (theo câu hỏi trong phiếu) và ngược lại.

Việc 4: Nhóm trưởng hỏi, gọi đại diện các cặp trả lời, thống nhất ý kiến.

Hoạt động 2: Dựa vào qui trình trong phiếu học tập, nói cho nhau nghe

từng đoạn văn (mỗi phần là 1 đoạn).

Việc 1: Em nêu sơ đồ bài văn tả cảnh. Em tự nhẩm liên kết các câu đã trả lời để

hoàn thành các đoạn văn của mình. Em cần phải chọn câu mở đoạn, kết đoạn

phù hợp với nội dung đoạn văn.

Việc 2: Em đọc, bạn nghe và bạn đọc, em nghe nối tiếp từng đoạn văn rồi nhận

xét sửa chữa cho nhau.

Việc 3: Nhóm trưởng hỏi, gọi đại diện các cặp trả lời nối tiếp các đoạn văn. Cả

nhóm nhận xét đóng góp và thống nhất ý kiến.

Hoạt động 3: Tập nói đoạn văn trước lớp: Mỗi nhóm cử đại diện trình

bày các đoạn của bài văn tả cảnh thuộc nhóm mình trước lớp, các nhóm khác

nhận xét, bổ sung.

Hoạt động 4: Mỗi em viết 1 đoạn văn đã nói ở Hoạt động 3 vào vở.

Việc 1: Em về lớp tự chọn một đoạn văn mà mình thích nhất viết vào vở.

Việc 2: Em đổi vở cho bạn kiểm tra nhận xét và sửa chữa cho hoàn chỉnh.

Việc 3: Em và các bạn trong nhóm đọc đoạn văn của mình, sửa và bổ sung bài

bạn.

Hoạt động 5: Em học tập những đoạn văn hay, trình bày đẹp.

Việc 1: Em và các bạn trong nhóm thảo luận chọn một bài đẹp nhất, hay nhất

Việc 2: Em tham gia nhận xét đánh giá và nghe bạn đánh giá.

Việc 3: Em nghe cô giáo đánh giá nhận xét về cái hay, cái đẹp của từng bài, em

học tập những cái hay cái đẹp đó.

 Em hãy viết thư chia sẻ với cô giáo hoặc bạn bè về cảm nhận của em sau

tiết học.

B. Hoạt động tiếp nối:

Viết tiếp những đoạn văn còn lại vào vở để hoàn thành bài văn tả cảnh

"Trái đất là của chúng mình" theo đúng qui trình. Chọn tả thêm những cảnh

khác mà mình yêu thích.

C. Hoạt động ứng dụng.

Đọc bài văn, đoạn văn em đã viết cho người thân nghe.

ĐIỀU CHỈNH HƯỚNG DẪN HỌC TẬP LÀM VĂN

Tiếng Việt

Bài 6C: Sông, suối, biển, hồ (Tiết 2)

Đề bài: Lập dàn ý cho bài văn miêu tả một cảnh sông nước (một vùng

biển, một dòng sông, một con suối hay một hồ nước).

Mục tiêu: Lập dàn ý cho bài văn miêu tả con sông trước trường: lập dàn

ý, tập nói, viết đoạn văn.

A. Hoạt động cơ bản:

Khởi động: CTHĐTQ điều hành

Việc 1: Đội hình vòng tròn, chơi trò chơi “Úp cá”

Việc 2: Nêu cảm nhận về trò chơi.

Việc 3: Mời GV chia sẻ.

Tìm hiểu mục tiêu bài

Việc 1: Em nhớ lại mục tiêu bài học em đã tìm hiểu trước theo yêu cầu của GV.

Việc 2: Trưởng ban học tập chia sẻ mục tiêu:

- Bài học có những mục tiêu nào?

- Chúng ta phải làm gì để đạt mục tiêu đó?

Việc 3: Em nêu các bộ phận của dòng sông đã quan sát và chọn tả.

Hoạt động 1: Trải nghiệm quan sát các cảnh vật của dòng sông. Nhớ lại

các bài học về văn miêu tả và những điều em đã biết về dòng sông để trả lời các

câu hỏi và hoàn thành phiếu học tập sau.

PHIẾU HỌC TẬP

(Từ kết quả vừa quan sát kết hợp nhớ lại các bài học thuộc chủ điểm

" Sông, suối, biển, hồ " và những điều em đã quan sát về dòng sông để hoàn

thành phiếu học tập.)

Mở bài Kết bài

Tả bao quát chung *Dòng sông chạy Tả đặc điểm các bộ phận của dòng sông Nước sông thế nào? Em có tình cảm gì

Dòng sông đó ở đâu? …………..... ..................... ..................... ..................... ..................... ...

thẳng hay ngoằn ngoèo uốn khúc? …………………… ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ........... Dòng sông nằm giữa xóm làng và những vườn cây trái như thế nào?

…………………… …............................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ..............................

* Sông mang lại vẻ đẹp như thế nào cho quê hương?

…………………….. .................................. .................................. .................................. .................................. .................................. .......... Cảnh vật gì in bóng dưới lòng sông? Cảnh vật ấy đẹp như thế nào? Nó làm cho dòng sông duyên dáng ra sao? .................................. .................................. .................................. .................................. .................................. .................................. .................................. .................................. .................................. .................. Trên mặt nước có những cảnh vật gì? Các cảnh vật ấy đẹp như thế nào? Có âm thanh gì không? Các âm thanh ấy khiến dòng sông sinh động ra sao? .................................. .................................. .................................. .................................. .................................. .................................. .................................. .................................. ................................. Cảnh hai bên sông thế nào? Cây cối, hoa lá hai bên sông ra sao? đối với dòng sông? …………………… …………….. ………………........... ................................... ................................... ................................... ................................... ................................... Em sẽ làm gì để thể hiện tình cảm đó đó? ………………… ………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… - Dòng sông đó đẹp thế nào? …………..... ..................... ..................... ..................... ..................... ..... Nó gắn bó với quê hương em thế nào? ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... …………………. ………………….. …………………… ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................

..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... .................... ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ................................ ............................... .................................. .................................. .................................. .................................. .................................. .................................. Có cây cầu nào bắc ngang qua sông không? Cây cầu ấy đẹp như thế nào? Nó có tác dụng gì? .................................. .................................. .................................. .................................. .................................. .................................. .................. Sông giúp ích gì cho cuộc sống của người dân quê em? Tình cảm của những người dân quê em đối với dòng sông ra sao? .................................. .................................. .................................. .................................. ................................. …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… …………………… ……………………

Việc 1: Nhóm trưởng điều hành các bạn quan sát dòng sông, trả lời các câu hỏi

(ở phiếu giao việc)

Việc 2: Từ những kết quả em vừa quan sát kết hợp nhớ lại các bài học miêu tả

cảnh vật thuộc chủ điểm " Sông, suối, biển, hồ " và những điều em đã biết về

dòng sông để hoàn thành phiếu học tập.

Việc 3: Em hỏi, bạn trả lời thành câu (theo câu hỏi trong phiếu) và ngược lại.

Việc 4: Nhóm trưởng hỏi, gọi đại diện các cặp trả lời, thống nhất ý kiến.

Hoạt động 2: Dựa vào qui trình trong phiếu học tập, nói cho nhau nghe

từng đoạn văn (mỗi phần là 1 đoạn).

Việc 1: Em nêu sơ đồ bài văn tả cảnh. Em tự nhẩm liên kết các câu đã trả lời để

hoàn thành các đoạn văn của mình. Em cần phải chọn câu mở đoạn, kết đoạn

phù hợp với nội dung đoạn văn.

Việc 2: Em đọc, bạn nghe và bạn đọc, em nghe nối tiếp từng đoạn văn rồi nhận

xét sửa chữa cho nhau.

Việc 3: Nhóm trưởng hỏi, gọi đại diện các cặp trả lời nối tiếp các đoạn văn. Cả

nhóm nhận xét đóng góp và thống nhất ý kiến.

Hoạt động 3: Tập nói đoạn văn trước lớp

Mỗi nhóm cử đại diện trình bày các đoạn của bài văn tả cảnh thuộc nhóm

mình trước lớp, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

Hoạt động 4: Em trình bày những đoạn văn trước lớp.

Việc 1: Em và các bạn trong nhóm thảo luận chọn một bài hay nhất

Việc 2: Em tham gia nhận xét đánh giá và nghe bạn đánh giá.

Việc 3: Em nghe cô giáo đánh giá nhận xét về cái hay, cái đẹp của từng bài, em

học tập những cái hay cái đẹp đó.

 Em hãy viết thư chia sẻ với cô giáo hoặc bạn bè về cảm nhận của em sau

tiết học.

B. Hoạt động tiếp nối:

Viết tiếp những đoạn văn còn lại vào vở để hoàn thành bài văn tả cảnh "

Sông, suối, biển, hồ "theo đúng qui trình. Chọn tả thêm những cảnh khác mà

mình yêu thích.

C. Hoạt động ứng dụng.

Đọc bài văn, đoạn văn em đã viết cho người thân nghe.

 Tương tự với các tiết học khác, GV cũng thiết kế Điều chỉnh Hướng dẫn

học phù hợp với tình hình thực tế.

*Bước 4: Chuẩn bị các điều kiện, phương tiện dạy Tập làm văn trải

nghiệm kết hợp ngoài không gian lớp học.

Hiệu quả của việc tổ chức dạy ngoài không gian lớp học phụ thuộc rất lớn

vào công tác chuẩn bị. Vì vậy trong bước này, GV phải xây dựng kế hoạch tổ

chức bài dạy thật chu đáo:

+ GV phải xác định rõ mục đích, yêu cầu của hoạt động học tập ngoài

thiên nhiên. Mục đích của các tiết trải nghiệm ngoài không gian lớp học là: Kết

hợp các kiến thức mà HS đã được trang bị trong nhà trường và trong cuộc sống

với các kiến thức mà HS quan sát, thu nhận dưới sự hướng dẫn của GV, các em

hoàn thành tốt nhất nhiệm vụ học tập của mình; hình thức tổ chức trải nghiệm

ngoài không gian lớp học này giúp thay đổi không gian học, gây hứng thú cho

HS đồng thời cho HS nhìn, nghe, cảm nhận, thu nạp và tích lũy kiến thức qua

thực tế.

+ Xác định địa điểm tổ chức các hoạt động học tập. Địa điểm trải nghiệm

phải phù hợp với điều kiện thực tế của lớp, của trường và của phụ huynh HS.

Địa điểm dạy học trải nghiệm sáng tạo kết hợp dạy ngoài không gian lớp học

phân môn Tập làm văn lớp 5 thường ở sân trường, vườn trường, một địa điểm

của địa phương, di tích lịch sử, khu vui chơi giải trí, ..... Từ đó GV bổ sung thêm

các đồ dùng, phương tiện dạy học cần thiết sao cho phù hợp nhất: Không gian

phù hợp, thoáng đãng, râm mát, rộng rãi, hợp vệ sinh, an toàn; bàn, ghế, tăng

âm, bảng, điều chỉnh hướng dẫn học, phiếu học tập lớn, phiếu học tập nhỏ, ……

+ Xác định phương tiện di chuyển HS đến địa điểm tổ chức hoạt động học

tập. Phương tiện di chuyển sao cho thuận tiện nhất và đảm bảo an toàn cho HS.

Nếu dạy ngoài khuôn viên của trường sẽ cần sự hỗ trợ và phối hợp của CMHS.

+ Xác định thời gian giảng dạy ngoài thiên nhiên cho phù hợp, tránh lúc

thời tiết nắng gắt. Ngoài ra, GV cần xác định rõ thời gian di chuyển HS, thời

lượng giảng dạy, thời gian cho từng hoạt động, thời gian đưa HS về.

+ Trước khi tiến hành tiết dạy, cần phổ biến kế hoạch học tập cho HS một

cách đầy đủ, rõ ràng để HS có tinh thần chuẩn bị tư liệu, đồ dùng cần thiết mang

theo

+ GV dự kiến cách quản lí HS khi HS được học ngoài không gian rộng,

có nhiều yếu tố bên ngoài tác động đến sự chú ý của HS.

+ Dự kiến phương án thay thế nếu điều kiện thời tiết không thuận lợi.

*Bước 5: Giao nhiệm vụ trước khi tiến hành tiết dạy.

Để tiết dạy diễn ra hiệu quả, thì việc giao nhiệm vụ chuẩn bị bài học cho

HS cũng hết sức quan trọng. Từ hôm trước, GV giao cho HS tìm hiểu trước mục

tiêu của bài, nhớ lại xem cảnh đó có những bộ phận nào, HS thích cảnh nào

trong phong cảnh mà các em sẽ quan sát và miêu tả.

b. Một số biện pháp, cách thức GV tiến hành thực hiện dạy tập làm văn trải

nghiệm sáng tạo kết hợp dạy ngoài không gian lớp học.

GV đưa HS tới vị trí đã được lên kế hoạch, kiểm tra độ an toàn, kiểm tra

vệ sinh khu vực tổ chức giờ dạy rồi tiến hành dạy.

Bước 1: Tổ chức cho HS chơi trò chơi khởi động và các hình thức tổ

chức trò chơi.

Thông thường, trước mỗi tiết dạy, để tạo tinh thần thoải mái, gây hứng thú

học tập cho HS, GV thường cho HS chơi trò chơi khởi động. Có rất nhiều hình

thức để tạo không khí vui vẻ trước tiết học bằng các trò chơi vân động hay trò

chơi trí tuệ.

+ Một số trò chơi vận động gây nhiều hứng thú, nhiều tiếng cười cho HS

như: Mẹ đi chợ, Úp cá, Ta là vua, Bịt mắt bắt dê,.....

+ Trò chơi có nội dung liên quan đến bài học (trò chơi tư duy). Tuy trò

chơi mang tính trí tuệ nhưng không nặng về mặt nội dung, thường chỉ là những

câu hỏi nhỏ, nhẹ nhàng để tất cả các HS đều có thể trả lời. Các trò chơi này

thường kết hợp với hát, múa, vẽ tranh, tô màu, hái hoa dân chủ, rung chuông

vàng hoặc kết hợp vận động như chạy, nhảy, lò cò, tiếp sức,… Các trò chơi này

rất vui, HS chơi rất hào hứng, nó còn mang nội dung dẫn nhập vào bài .

Ví dụ 1: Trò chơi Chuyền hoa

Luật chơi: Cả lớp hát bài Em yêu trường em. Vừa hát, bông hoa vừa được chuyển vòng quanh tới tất cả các bạn trong lớp. Kết thúc bài hát, bông hoa ở tay bạn nào, bạn ấy phải nói 1 từ ngữ hoặc một câu văn miêu tả vẻ đẹp của ngôi trường mà các em đang học.

Ví dụ 2: Trò chơi tô màu vào tranh theo yêu cầu của phiếu học tập.

PHIẾU HỌC TẬP

Em hãy xác định xem câu văn nào sau đây có hình ảnh nhân hóa, câu văn nào có hình ảnh so sánh, câu văn nào có sử dụng từ gợi tả hình ảnh, câu văn nào có sử dụng từ gợi tả âm thanh, câu văn nào có hình ảnh gợi tả màu sắc?

Em hãy tô màu vào tranh theo yêu cầu. a. Dòng sông điệu đà khoác tấm áo màu lụa đào thật đẹp. b. Mặt sông phẳng lặng như một tấm gương khổng lồ. c. Nước sông xanh biêng biếc in rõ cảnh mây trời. d. Chiếc lá tre trôi nhẹ trên mặt nước như những con thuyền nhỏ. e. Bầu trời xanh thăm thẳm in bóng xuống lòng sông. g. Cạnh dòng sông là con đường rộng thênh thang đưa bước chân em tới

trường.

h. Đám lục bình nhè nhẹ trôi trên mặt nước rộng mênh mông. i. Mấy chú cá nhỏ nhô đầu lên đớp mồi nghe tũng toẵng xôn xao. k. Tiếng loong boong gõ cá vào lưới của bác thuyền chài chuyền đi trên

mặt nước

Thông qua các trò chơi này, HS sẽ rất hứng thú bắt tay vào việc học kiến

thức mới. Hơn nữa các trò chơi còn hỗ trợ rất nhiều trong việc lựa chọn từ ngữ,

lựa chọn hình ảnh và sử dụng các biện pháp nghệ thuật để viết văn.

Bước 2: Tổ chức cho HS chia sẻ mục tiêu bài học (GV gián tiếp giao

nhiệm vụ học tập cho HS, HS chủ động nhận nhiệm vụ học tập).

Kết thúc trò chơi, chủ tịch HĐTQ hoặc Trưởng ban học tập cho các bạn

chia sẻ mục tiêu cần đạt trước lớp. Cá nhân từng HS nhớ lại mục tiêu mà GV đã

giao từ hôm trước để các em quan sát, trải nghiệm. HS chia sẻ mục tiêu cặp đôi,

sau đó chia sẻ trong nhóm, trước lớp về mục tiêu đạt được của bài, làm thế nào

để đạt được mục tiêu đó (Đọc kĩ yêu cầu của bài; quan sát, trải nghiệm tích cực

để hoàn thành bài tập; thực hiện tốt theo các logo trong phiếu Điều chỉnh hướng

dẫn học; làm tốt các hoạt động cá nhân; hợp tác tốt với các bạn trong nhóm, tự

tin khi chia sẻ bài của mình với các bạn, …). Hình thức chia sẻ mục tiêu rất nhẹ

nhàng, nhưng thực tế, đây chính là hình thức giao nhiệm vụ nhưng không gây áp

lực cho HS.

Bước 3: Tổ chức cho HS quan sát, trải nghiệm, phát hiện và tích lũy

kiến thức.

Giáo viên giới thiệu bài, nêu nhiệm vụ HS cần làm trong tiết học. HS tiến

hành các hoạt động trải nghiệm.

+ Quan sát bao quát cảnh vật: GV cho cả lớp trực tiếp quan sát và trải

nghiệm tổng thể cảnh vật ở một vị trí thích hợp, hướng dẫn cách quan sát để HS

có cái nhìn bao quát về cảnh đẹp đó, HS đưa ra nhận xét cho riêng mình. (Cảnh

đó ở đâu? Nhìn tổng thể, nó đẹp như thế nào? Nhìn cảnh đẹp đó, em liên tưởng

đến điều gì?......)

HS quan sát toàn cảnh khu vườn thực nghiệm vào một buổi sáng.

HS quan sát toàn cảnh ngôi trường

HS quan sát toàn cảnh dòng sông vào một buổi bình minh.

+ Quan sát chi tiết cảnh vật: GV tổ chức cho HS quan sát, trải nghiệm

cảnh vật từ nhiều phía, nhiều góc độ hoặc quan sát sự thay đổi của cảnh theo

trình tự thời gian. HS không cần quan sát tất cả các bộ phận của cảnh. Các em

thấy cảnh nào ấn tượng, cảnh nào gây cho mình nhiều cảm xúc thì các em sẽ

quan sát kĩ hơn. Trong khi các em quan sát, GV có thể gợi ý cho từng em, từng

nhóm về các từ ngữ gợi tả hình ảnh, gợi tả âm thanh, hình ảnh so sánh, nhân hóa

để các em cảm nhận vẻ đẹp tự nhiên của cảnh. Như vậy mỗi em sẽ có sản phẩm

cho riêng mình bằng sự cảm nhận của chính bản thân.

HS quan sát chi tiết từng bộ phận của khu vườn thực nghiệm.

HS quan sát từng bộ phận của ngôi trường.

26 HS có thể vừa quan sát, vừa hoàn thành phiếu học tập hoặc có thể quan

sát trải nghiệm xong, nhớ lại rồi hoàn thành phiếu học tập, tùy theo năng lực của

từng em. Trong quá trình các em hoàn thành phiếu học tập, GV quan sát, hướng

dẫn, hỗ trợ các em về cách viết câu văn hoàn chỉnh, cách sử dụng các câu văn

chia theo mục đích nói để diễn đạt cảm xúc, cách viết các câu có nhiều vế, cách

dùng từ ngữ miêu tả để lột tả hết vẻ đẹp của cảnh vật.

HS làm bài tập trên phiếu học tập Quan sát, miêu tả dòng sông.

+ Chia sẻ bài làm của mình trong nhóm học tập: Sau khi HS hoàn

thành phiếu học tập, GV tổ chức cho các em chia sẻ bài của mình cặp đôi, nhóm.

Việc đầu tiên của hoạt động này, các em phải tự mình làm việc cá nhân, ghép

các câu văn, các ý mà các em quan sát được thành đoạn, có câu mở đoạn, câu

kết đoạn, lưu ý liên kết các câu văn. Sau khi sắp xếp xong các ý của từng đoạn,

các em sẽ chia sẻ cặp đôi. Hai em góp ý cho nhau, bổ sung, sửa chữa cho nhau

để câu văn, đoạn văn hay hơn. Việc tiếp theo, các em chia sẻ bài của mình trong

nhóm, thông thường mỗi nhóm có từ 4- 6 HS. Một lần nữa các em lại được các

bạn trong nhóm góp ý hoàn thiện hơn cho bài của mình. Trong hoạt động này,

27 GV tiếp tục hỗ trợ cho các em về cách chia sẻ, cách góp ý, cách tiếp thu ý kiến

góp ý của bạn và cách hoàn thiện để bài mình hay hơn. Thông qua hoạt động

này, HS không những rèn kĩ năng viết và cảm thụ văn mà HS còn được rèn thêm

kĩ năng hợp tác, kĩ năng tiếp thu học hỏi, kĩ năng trình bày vấn đề, và đặc biệt

rèn thêm sự tự tin trong học tập và trong cuộc sống.

HS chia sẻ bài viết theo nhóm.

+ Chia sẻ bài làm trước lớp: Sau khi bình chọn đoạn văn hay nhất, tiêu

biểu nhất, HS tiến hành chia sẻ trước lớp. HS nào có đoạn văn hay, ấn tượng sẽ

trình bày. GV định hướng cho các em nhận xét về hình thức viết đoạn văn. Đoạn

28 văn có câu mở đoạn, câu kết đoạn phù hợp chưa? Câu mở đoạn có mang nội

dung bao quát của đoạn văn không? Câu kết đoạn đã nêu được cảm xúc của

người viết chưa? Tiếp theo, các em sẽ nhận xét về nội dung của đoạn văn. Đoạn

văn miêu tả cảnh gì? Đã đúng yêu cầu chưa? Em ấn tượng nhất với hình ảnh nào

trong bài của bạn? Bạn đã sử dụng từ ngữ gợi tả, gợi cảm nào, nghệ thuật nào?

Câu văn nào của bạn làm em thích nhất? ….. Với những câu văn chưa hay, chưa

phong phú, GV nên cho các em chia sẻ theo kiểu câu hỏi: Nếu là em, em sẽ

miêu tả cảnh vật này thế nào? Nếu em miêu tả cảnh vật này, em sẽ dùng từ gợi

tả nào? Hoặc em có thể sử dụng hình ảnh so sánh để miêu tả hình ảnh này được

không?..... Ngoài ra, GV định hướng cho HS nhận xét về cách biểu cảm của

người viết: Câu văn nào nêu lên tình cảm của người viết? Đoạn văn của bạn cho

em thấy tình cảm của bạn đối với cảnh đẹp ấy thế nào?.... Nếu là đoạn văn mở

bài, GV định hướng cho HS nhận xét xem bạn mở bài theo kiểu trực tiếp hay

gián tiếp? Bạn đã giới thiệu đúng đối tượng miêu tả chưa? Với đoạn kết bài, đó

là kết bài không mở rông hay mở rộng? Cảm xúc của người viết với cảnh vật thế

nào?... Như vậy, qua hoạt động chia sẻ đoạn văn trước lớp, để HS hứng thú học

tập, GV định hướng cho các em nhận xét các mặt tích cực của bài HS trình bày.

HS nêu được những từ ngữ, những hình ảnh, những câu văn hay mà các em có

thể học tập. GV chọn ưu điểm để động viên, khích lệ; khéo léo dẫn dắt HS cách

sửa những câu văn chưa hay, những hình ảnh dùng chưa sinh động để HS tiếp

nhận bài học một cách nhẹ nhàng.

+ Đánh giá việc thực hiện mục tiêu của bài (HS tự đánh giá mình

trong việc thực hiện các nội dung học tập): Để đánh giá các hoạt động của

bản thân HS trong giờ học, GV hướng dẫn Chủ tịch HĐTQ hoặc Trưởng ban

học tập tổ chức cho các bạn đánh giá việc thực hiện mục tiêu của chính bản thân

mình. HS tự nhận xét trong giờ học, bản thân mình đã làm được những gì, việc

làm nào bản thân HS cảm thấy hài lòng, việc làm nào chưa hài lòng. Đây là việc

làm để chính bản thân HS nhìn nhận lại mình sau một tiết học, rút kinh nghiệm

cho chính mình vào những giờ học sau. Ở hoạt động này, GV không cần phải

nhắc nhở mà chính HS đã tự rút ra bài học cho mình.

+ Chia sẻ nội dung, những điều tâm đắc, những khó khăn vướng mắc

sau khi thực hiên các nội dung học tập: Hoạt động cuối cùng là cho HS viết

thư chia sẻ. Các em chia sẻ niềm vui, điều mà các em tâm đắc, bài học mà các

em học được hay những băn khoăn, thắc mắc mà các em chưa biết cách giải

quyết với bạn bè, cô giáo. Từ hoạt động này, GV sẽ hiểu được tâm tư, nguyện

vọng của từng em. Bản thân GV sẽ lập kế hoạch giúp đỡ các em, lập kế hoạch

cho các tiết học sau để các tiết học đạt hiệu quả cao nhất.

+ Hoạt động tiếp nối: GV khuyến khích HS, khi có điều kiện, hãy viết

các nội dung mà các em được quan sát trải nghiệm thành một bài văn hoàn

chỉnh.

+ Hoạt động ứng dụng: GV hướng dẫn các em về nhà chia sẻ bài viết,

những điều em đã học tập được với người thân.

*Tóm lại: Khi dạy Tập làm văn trải nghiệm sáng tạo kết hợp dạy ngoài

không gian lớp học sẽ giúp các em thay đổi không khí học tập. Để sự trải

nghiệm của HS thu được nhiều điều bổ ích, GV hướng dẫn HS cách quan sát và

quan sát một cách khoa học. HS đưa ra nhận xét, viết nhận xét đó thành câu văn,

sử dụng từ ngữ gợi tả, gợi cảm, sử dụng hình ảnh, biện pháp so sánh, nhân hóa

để người đọc, người nghe tưởng tượng được vẻ đẹp của cảnh mà HS miêu tả

một cách chân thực nhất, giàu cảm xúc nhất. Thông qua các tiết Tập làm văn

trải nghiệm này, HS được rèn kĩ năng quan sát, kĩ năng viết văn, các em được

lập dàn ý, viết được đoạn văn đúng yêu cầu, được mở rộng kiến thức về văn học,

cách dùng từ, viết câu, trí tưởng tượng được nâng cao. Các em còn được rèn kĩ

năng chia sẻ, kĩ năng nói,.... Và đây là một phương pháp dạy Tập làm văn hiệu

quả.

3. Kết quả cụ thể: Sau một năm áp dụng triệt để phương pháp dạy tập

làm văn trải nghiêm sáng tạo kết hợp dạy ngoài không gian lớp học, tôi thấy

phân môn Tập làm văn do tôi giảng dạy HS đã đạt được các kết quả như sau:

+ 100% HS tự tin, chủ động, sáng tạo hơn trong việc quan sát và viết văn.

100% các em đã biết sử dụng các từ ngữ gợi tả, gợi cảm, biết dùng hình ảnh,

biết sử dụng các biện pháp nghệ thuật giúp cho câu văn, đoạn văn sinh động, có

hồn, liên tưởng so sánh gần gũi, dễ hiểu, các câu văn logic. Các em còn cảm

nhận được cái hay, cái đẹp của văn chương. Trong lớp không còn HS nào ngại

học văn. Các em đã phát huy năng lực ngôn ngữ, năng lực hành văn của mình.

Không những thế, nhiều em còn có khả năng làm MC, hùng biện trước các bạn,

trước toàn trường.

+ Trong đợt kiểm tra định kì lần 4 có 21/27 em đạt điểm giỏi môn Tiếng

Việt trong đó có phân môn Tập làm văn. 12 em hoàn thành xuất sắc các nội

dung học tập và rèn luyện, 2 em có tiến bộ vượt bậc môn Tiếng Việt. Và lớp 5A

có chất lượng môn Tiếng Việt xếp thứ nhất của khối.

PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

1. Kết luận:

Trong dạy học trải nghiệm sáng tạo kết hợp dạy ngoài không gian lớp

học, GV có vai trò hỗ trợ, giám sát cho các em để các em tự mình trải nghiệm.

Qua phương pháp này, HS tích cực quan sát và thực thành. Từ đó, các em chủ

động tiếp thu kiến thức. Trong các giờ học này, các em học làm văn một cách

nhẹ nhàng, không bị bắt ép, không cảm thấy gò bó. Các em thật sự được sáng

tạo theo khả năng và trí tưởng tượng của mình. Sau một quá trình, vốn từ của

các em sẽ được nâng dàn lên, khả năng quan sát, cảm nhận và miêu tả tốt lên,

sáng tạo hơn. Và đặc biệt trong văn của các em luôn có cái mới, cái riêng. Tôi

tin chắc rằng với phương pháp dạy học linh hoạt, các phương pháp được kết hợp

một cách khéo léo, không gian học tập phù hợp sẽ phát huy được năng lực của

HS giúp chất lượng các giờ dạy đạt hiệu quả cao.

2. Kiến nghị:

2.1. Đối với phòng giáo dục:

Tổ chức các chuyên đề chia sẻ kinh nghiệm về công tác giảng dạy đặc

biệt là dạy tập làm văn trải nghiệm sáng tạo và dạy ngoài không gian lớp học để

các GV có cơ hội học tập bạn bè đồng nghiệp đáp ứng được yêu cầu đổi mới

giáo dục hiện nay.

2.2. Đối với nhà trường:

Tổ chức các chuyên đề chia sẻ kinh nghiệm về phương pháp và hình thức

giảng dạy trải nghiệm sáng tạo và dạy ngoài không gian lớp học, tổ chức thêm

các sân chơi, các buổi giao lưu để các HS có cơ hội thể hiện năng lực viết văn,

năng lực thuyết trình của mình.

Trên đây là một số phương pháp, cách thức tôi rút ra được từ trong thực

tiễn làm công tác giảng dạy của mình trong năm học này. Tuy là những kinh

nghiệm đơn giản nhưng đã có tác dụng rõ rệt trong việc dạy phân môn Tập làm

văn. Rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của đồng nghiệp và các cấp lãnh

đạo để đề tài này của tôi được hoàn thiện hơn.

PHẦN IV: CAM KẾT

Qua quá trình thực tế giảng dạy cùng với sự tìm tòi nghiên cứu, tôi đã

hoàn thành sáng kiến kinh nghiệm: “Một số kinh nghiệm dạy Tập làm văn trải

nghiệm sáng tạo kết hợp dạy ngoài không gian lớp học Lớp 5”

Tôi xin cam kết sáng kiến kinh nghiệm của tôi không sao chép hoặc vi

phạm bản quyền của ai.

TÁC GIẢ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

Khương Thị Thảo

CƠ QUAN ĐƠN VỊ ÁP DỤNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

(Xác nhận, đánh giá, xếp loại)

................................................................................................................................

...............................................................................................................................

................................................................................................................................

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

(Xác nhận, đánh giá, xếp loại)

.................................................................................................................................

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN

Kính gửi: Sở Giáo dục và Đào tạo Tỉnh Nam Định Tôi là: Khương Thị Thảo Ngày sinh: 01/05/1973 Nơi công tác: Trường Tiểu học TT Rạng Đông - huyện Nghĩa Hưng – tỉnhNam Định Chức danh: Giáo viên Trình độ chuyên môn: Cao đẳng sư phạm Tiểu học Tỷ lệ (%) đóng góp vào việc tạo ra sáng kiến: 100% Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: “Dạy Tập làm văn trải nghiệm sáng tạo kết hợp dạy ngoài không gian lớp học Lớp 5”

- Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Lớp 5A

- Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: ngày 1 tháng 8

năm 2019.

- Mô tả bản chất của sáng kiến: Phát huy năng lực học phân môn tập làm văn qua phương pháp dạy Tập làm văn trải nghiệm sáng tạo kết hợp dạy ngoài không gian lớp học Lớp 5.

- Những thông tin cần được bảo mật nếu có: Không. - Những điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: Học sinh, sự hợp tác của phụ huynh, sự nhiệt tình của GV, sự đồng hành của nhà trường, tổ khối, đồng nghiệp và các tổ chức xã hội.

- Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả: Góp phần nâng cao năng lực viết văn của HS. Từ đó phát huy năng lực giao tiếp, năng lực thuyết trình, năng lực xử lí các tình huống trong cuộc sống, hình thành phẩm chất tốt ở HS.

- Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tổ chức, cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu, kể cả áp dụng thử (nếu có): như ý kiến đánh giá cá nhân của tác giả.

- Danh sách những người tham gia áp dụng thử hoặc áp dụng lần đầu (nếu

Tôi xin cam đoan mọi thông tin trong đơn là trung thực, đúng sự thật và

Người nộp đơn

Nghĩa Hưng, ngày 5 tháng 7 năm 2020 (ký và ghi rõ họ tên)

có): Không hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật. Khương Thị Thảo

Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Dạy Tập làm văn trải nghiệm sáng tạo kết hợp dạy ngoài không gian lớp học

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN NGHĨA HƯNG TRƯỜNG TIỂU HỌC THỊ TRẤN RẠNG ĐÔNG