SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
________________________________________________________
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP DỰNG GIÀN GIÁO
VÀO DẠY HỌC ĐỌC CÁC VĂN BẢN SỬ THI Ở BÀI 4 -
“SỨC SỐNG CỦA SỬ THI” (NGỮ VĂN 10 - KNTT&CS)
THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC
HỌC SINH
LĨNH VỰC: NGỮ VĂN
Năm học 2023-2024
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN TRƯỜNG TỘ
________________________________________________________
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP DỰNG GIÀN GIÁO
VÀO DẠY HỌC ĐỌC CÁC VĂN BẢN SỬ THI Ở BÀI 4 -
“SỨC SỐNG CỦA SỬ THI” (NGỮ VĂN 10 - KNTT&CS)
THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC
HỌC SINH
LĨNH VỰC: NGỮ VĂN
Tác giả: Nguyễn Thị Hoài
Tổ chuyên môn: Ngữ văn
Số điện thoại: 0388345811
Năm học 2023-2024
MỤC LỤC
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ .......................................................................................... 1
1. Lí do chọn đề tài ................................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................... 2
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................... 2
4. Giả thuyết khoa học ........................................................................................... 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................................... 3
6. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................... 3
7. Những luận điểm cần bảo vệ .............................................................................. 3
8. Đóng góp của đề tài ........................................................................................... 3
PHẦN II: NỘI DUNG ............................................................................................. 4
1. Cơ sở lí luận ....................................................................................................... 4
1.1. Lý luận về phương pháp dựng giàn giáo ..................................................... 4
1.1.1. Khái niệm “dựng giàn giáo” .................................................................. 4
1.1.2. Cách thức vận dụng phương pháp “dựng giàn giáo” vào dạy học ........ 7
1.1.3. Vận dụng phương pháp “dựng giàn giáo” vào dạy học trong nhà
trường phù hợp với yêu cầu thời đại 4.0 và nền giáo dục hiện đại ................. 8
1.2. Một số vấn đề về đọc và năng lực đọc ......................................................... 9
1.2.1. Khái niệm “đọc” .................................................................................... 9
1.2.2. Năng lực đọc .......................................................................................... 9
1.3. Một số vấn đề về văn bản sử thi ................................................................ 10
1.3.1. Khái niệm ............................................................................................. 10
1.3.2. Đặc trưng thể loại sử thi ...................................................................... 10
1.3.3. Dạy học đọc văn bản sử thi .................................................................. 11
2. Cơ sở thực tiễn ................................................................................................. 12
2.1.Thực trạng dạy học chương trình Ngữ văn mới (CT 2018) nói chung và
dạy học đọc văn bản trong SGK Ngữ văn 10 nói riêng ở các trường THPT ....... 12
2.1.1.Thuận lợi ............................................................................................... 12
2.1.2. Khó khăn .............................................................................................. 13
2.2. Thực trạng vận dụng phương pháp dựng giàn giáo vào dạy học ngữ
văn và dạy học đọc văn bản sử thi trong bài 4 - “Sức sống của sử thi”
(Ngữ văn 10, sách KNTT&CS) ........................................................................ 14
2.2.1. Thực trạng vận dụng phương pháp “dựng giàn giáo” vào dạy học
Ngữ văn mới .................................................................................................. 14
2.2.2. Thực trạng vận dụng phương pháp dựng giàn giáo vào dạy học
đọc văn bản sử thi trong bài 4 - “Sức sống của sử thi” (Ngữ văn 10) ........... 15
2.2.2.1. Thực trạng người học vận dụng phương pháp dựng giàn giáo
để Đọc các văn bản sử thi ........................................................................... 15
2.2.2.2. Thực trạng người dạy vận dụng phương pháp dựng giàn giáo
vào dạy học đọc văn bản sử thi bài 4 - “Sức sống của sử thi” ................... 16
3. Vận dụng phương pháp dựng giàn giáo vào dạy học đọc các văn bản sử
thi ở bài 4 - “Sức sống của sử thi” (Ngữ văn 10, sách KNTT&CS) theo định
hướng phát triển năng lực học sinh ...................................................................... 17
3.1. Các nguyên tắc đề xuất phương pháp “dựng giàn giáo” ........................... 17
3.1.1. Đáp ứng mục tiêu của chương trình môn Ngữ văn (CT 2018), phù
hợp với định hướng phát triển phẩm chất và năng lực người học ................. 17
3.1.2. Đảm bảo dạy học văn bản sử thi đặc trưng thể loại ............................ 18
3.1.3. Đảm bảo dạy học theo tiến trình .......................................................... 19
3.2. Tổ chức dạy học đọc văn bản sử thi ở bài 4 - “Sức sống của sử thi”
bằng phương pháp dựng giàn giáo .................................................................... 20
3.2.1. Dựng giàn giáo cho phần Đọc hiểu chung bằng kĩ thuật dạy học KWL ....... 20
3.2.1.1. Mục đích dựng giàn giáo với kỹ thuật KWL ................................ 20
3.2.1.2.Nội dung và cách thực hiện ............................................................ 20
3.2.2. Dựng giàn giáo tóm tắt văn bản sử thi bằng kỹ thuật SWBST ........... 22
3.2.2.1. Mục đích ........................................................................................ 22
3.2.2.2.Nội dung và tổ chức thực hiện........................................................ 22
3.2.3. Dựng giàn giáo cho phần Đọc hiểu nhân vật sử thi bằng “Vòng
tròn văn học” .................................................................................................. 24
3.2.3.1. Mục đích ........................................................................................ 24
3.2.3.2. Nội dung và cách thức thực hiện ................................................... 25
3.2.4. Dựng giàn giáo cho phần Luyện tập&Vận dụng bằng sơ đồ 5W1H .......... 27
3.2.4.1. Mục đích ........................................................................................ 27
3.2.4.2. Nội dung và cách thức thực hiện ................................................... 28
3.3. Vận dụng phương pháp dựng giàn giáo dạy học đọc thực hành văn
bản sử thi “Ra-ma buộc tội” và đọc mở rộng ................................................... 30
3.3.1. Mục đích .............................................................................................. 30
3.3.2. Nội dung và cách thức thực hiện ......................................................... 30
3.3.3. Kết quả- sản phẩm ............................................................................... 32
3.4. Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các giải giáp đề xuất trong đề
tài trong sáng kiến kinh nghiệm ........................................................................ 34
3.4.1. Mục đích khảo sát ................................................................................ 34
3.4.2. Nội dung và phương pháp khảo sát ..................................................... 34
3.4.2.1. Nội dung khảo sát .......................................................................... 34
3.4.2.2. Phương pháp khảo sát và đánh giá ................................................ 34
3.4.3. Đối tượng khảo sát ............................................................................... 34
3.5. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất .... 35
3.5.1. Sự cấp thiết của các giải pháp đã đề xuất ............................................... 35
3.5.2. Tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất ............................................... 36
4. Thực nghiệm sư phạm ...................................................................................... 37
4.1. Mục đích và nhiệm vụ thực nghiệm .......................................................... 37
4.1.1. Mục đích .............................................................................................. 37
4.1.2. Nhiệm vụ .............................................................................................. 37
4.2. Đối tượng thực nghiệm, địa bàn và thời gian thực nghiệm ....................... 38
4.3. Quy trình tổ chức thực nghiệm .................................................................. 38
4.4. Xây dựng thiết kế bài dạy (TKBD) ........................................................... 38
4.5. Đánh giá kết quả thực nghiệm ................................................................... 39
4.5.1. Tiêu chí đánh giá ................................................................................. 39
4.5.2. Thiết kế đề kiểm tra ............................................................................. 39
4.5.3. Kết quả đánh giá thực nghiệm về mặt định tính .................................. 40
4.5.4. Kết quả đánh giá thực nghiệm về mặt định lượng ............................... 41
4.5.5. Nhận xét chung về kết quả thực nghiệm ............................................. 42
PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................... 43
1. Kết luận ............................................................................................................ 43
1.1. Quá trình nghiên cứu ................................................................................. 43
1.2. Ý nghĩa của đề tài ...................................................................................... 43
1.3. Tính mới của đề tài .................................................................................... 44
2. Phạm vi ứng dụng của đề tài ............................................................................ 44
3. Những kiến nghị, đề xuất ................................................................................. 44
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 45
PHỤ LỤC ............................................................................................................... 46
