Sapa Giữa Núi Rừng Cao Nguyên Thật Đẹp Và Nên Thơ

Chia sẻ: Bùi Thảo | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST

Báo xấu

76
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Theo Tour du lịch Văn Hóa Việt, trong tờ chương trình, tôi để ý đến một địa danh với tên gọi Làng SAPA; đó là một vùng núi cao nguyên, nơi sinh sống của các dân tộc thiểu số. Và đó cũng là một nơi mà tôi háo hức muốn tận mắt nhìn thấy "Khu Chợ Tình" hấp dẫn được giới thiệu tại SAPA này.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sapa Giữa Núi Rừng Cao Nguyên Thật Đẹp Và Nên Thơ

Sapa Giữa Núi Rừng Cao Nguyên Thật Đẹp Và Nên Thơ Theo Tour du lịch Văn Hóa Việt, trong tờ chương trình, tôi để ý đến một địa danh với tên gọi Làng SAPA; đó là một vùng núi cao nguyên, nơi sinh sống của các dân tộc thiểu số. Và đó cũng là một nơi mà tôi háo hức muốn tận mắt nhìn thấy "Khu Chợ Tình" hấp dẫn được giới thiệu tại SAPA này. Nghe tên gọi không ai tránh khỏi sự tò mò, tìm xem họ buôn bán gì, vì được gọi là "Chợ". Chúng tôi di chuyển ban đêm từ Hà Nội đến làng SAPA bằng xe lửa, thời gian mất 8 giờ 30 phút, và bằng xe hơi mất thêm khoảng 1 giờ đồng hồ nữa suốt một chặng đường quanh co thoai thoải với dốc núi. Chúng tôi được ngắm nhìn khung cảnh của núi rừng cao nguyên thật đẹp và nên thơ. Cứ một đoạn đường ngắn gập ghềnh trên những dãy núi đá cao là những thác nước nhỏ, róc rách chảy xuống sát bên vệ đường. Từng dãy núi chập chùng được phủ bởi một màn sương mù trắng toát. Trên từng đồi núi đầy dẫy những cánh đồng được gieo trồng rất khéo léo duới đôi tay của người dân bản làng. Vì chung quanh là những dãy núi cao nên từng thửa ruộng men theo triền núi được sắp đặt trên từng bậc thang cao thấp với một màu xanh tươi tốt của ruộng lúa đang được mùa. Thỉnh thoảng vài người dân tộc trong làng với lưng mang gùi đi bộ dọc theo con đường lộ sát chân núi. Họ mặc trên người bộ đồ dân tộc truyền thống của bản làng trông thật lạ và đẹp mắt. Trong không khí nóng bức, oi ả của miền Nam, là nơi tôi đang sinh sống luôn có sự ồn ào náo nhiệt của thị thành. Quang cảnh quanh đây, trái lại
như một bức tranh tuyệt đẹp, thơ mộng, thánh thoát và nhẹ nhàng. Khí hậu thật dễ chịu, rất trong lành và mát dịu. Được dừng chân tại thác nước Bạc với độ cao 150m, đây cũng là một thắng cảnh du lịch tại SAPA, chúng tôi nhìn lên đỉnh núi cao nơi một dòng nước mạnh đổ xuống trắng xóa cả một vùng. Ôi ! Tôi thật ngỡ ngàng khi nhìn thấy hình ảnh của một khung cảnh thiên nhiên quá đẹp trước mắt. Chúng tôi cùng anh hướng dẫn đoàn ghé vào một quán nhỏ bên đường được che nắng che mưa với một mái tranh nhỏ. Một thiếu nữ người dân tộc với bộ quần áo theo phong tục bản làng, đang ngồi sau bếp lửa trong quán có một vài chiếc ghế nhựa nhỏ chung quanh. Những quả trứng gà, những ống tre nhỏ có kích thước 30cm chiều dài, 5cm chiều ngang và những que nhận đầy thịt đã được chế biến; tất cả đang được nướng trên bếp lửa hồng. Chúng tôi ngồi quanh bếp lửa gắn mắt chăm chú. Lần đầu được ăn trứng nướng và cơm ủ trong ống tre, tôi cảm thấy thật ngon miệng và thú vị. Những món ăn nóng đã làm ấm người tôi trong khí hậu se se lạnh bên ngoài. Nhìn quanh, tôi ước lượng khoảng 10 quán nho nhỏ rải rác dọc bên đường với những cô gái dân tộc H.Mong. Vì thác nước Bạc quá cao, chúng tôi thật e ngại không leo lên đến đỉnh núi. Nhưng nhờ sự hướng dẫn tận tình của anh Hướng dẫn viên và nhất là nhờ số đông của cả đoàn trên 15 người đã tăng thêm sức mạnh, thắm thoát chúng tôi đã leo lên đến đỉnh thác với từng bậc thang kết bằng những tảng đá lớn. Trên chuyến xe trở về bản làng, anh Hướng Dẫn Viên đã kể cho chúng tôi nghe về ngày họp chợ tại "Khu chợ Tình". Cứ vào mỗi buổi chiều thứ bảy cuối tuần, thời gian sớm muộn tùy vào thời tiết, tất cả thanh niên nam nữ trong làng với quần áo đẹp đều tập trung tại “Khu chợ Tình". Đến chợ, họ không phải để mua bán, họ đến để vui chơi, cùng nhau uống rượu cần, trò chuyện với nhau, và sau cùng tìm cho mình một người bạn đời. Khi cảm thấy thích hợp, từng đôi, từng cặp họ rủ nhau đi xa dần khu vực chợ để được trò chuyện riêng tư. Đêm chợ Tình vắng thưa dần hẳn đến 12 giờ khuya. Họ đã nên duyên chồng vợ cũng từ những cuộc gặp gỡ đó. Đây là tục lệ cổ truyền của người dân tộc H.Mong, và "Khu chợ tình" được nghe qua như một chuyện cổ tích xưa.
Chúng tôi đã không đuợc may mắn tận mắt nhìn thấy nét sinh hoạt theo phong tục tập quán của dân tộc H.Mong tại " Khu chợ Tình ". Nghe kể, cách đây một năm, các đoàn khách du lịch đến đây tham quan đông đúc, họ đã quay phim và chụp ảnh nhiều đến độ đã đánh mất đi hình ảnh thật tự nhiên của dân tộc bản làng từ xưa nên ngày nay " Khu chợ Tình " đã không còn tồn tại nữa. Ngày kế tiếp chúng tôi được đến thăm bản làng trên một ngọn núi cao. Khi đến nơi, những đứa bé gái tuổi độ 13 tung tăng đi theo chúng tôi. Trông chúng thật ngộ nghĩnh trong những bộ váy đủ màu sắc theo phong tục, lủng lẳng đôi khoen tai quá lớn so với những khuôn mặt bé bỏng, vừa đi chúng vừa trò chuyện cùng chúng tôi với âm Bắc lơ lớ thật ngọt ngào. Sống quen trên vùng núi cao, nên chúng bước những bước chân thoăn thoắt qua nhiều mô đất cao gập ghềnh mà không biết mệt. Chúng đưa đôi tay bé nhỏ tay trong tay để dẫn dắt chúng tôi trên những khúc quanh co trơn trợt. Tôi nhìn những khuôn mặt quá ngây thơ và đáng yêu làm sao! Tôi thật thương cuộc sống của các em trên núi rừng quá. Tôi bồng bế, nô đùa với chúng và cùng chụp chung những tấm ảnh lưu niệm. Tôi bắt nhịp cùng hát với chúng những bản nhạc của lớp mẫu giáo mà hầu như trong các trường cấp một các em đều biết. Lúc đầu chúng cảm thấy ngỡ ngàng trước những người khách xa lạ, nhưng rồi sự gần gũi đến thật nhanh qua sự tiếp xúc thân thiện với nhau. Tôi được nghe những bài ca dân tộc từ những giọng hát trẻ thơ hòa với những tiếng vỗ tay theo nhịp phụ họa của chúng tôi. Chúng tôi có những giây phút thần tiên tuyệt vời. Tôi nhận ra trên nét mặt của chúng nó, sự rạng rỡ hòa lẫn sự vui sướng khi có khách đến viếng thăm làng. Chúng sống rất tình cảm. Sau hơn 3 giờ đồng hồ bên nhau, chúng tôi đành phải chia tay, có hợp ắt có tan, tan hợp là lẽ thường tình, lòng tôi cảm thấy buồn man mác khi chia tay với các em bé vùng cao nguyên. Những đôi mắt to tròn, ngây thơ trông thật hồn nhiên như đọng lại vài giọt nước mắt. Những cánh tay bé nhỏ vẫy chào khi chuyến xe bắt đầu chuyển bánh. Hình ảnh đó đã đi theo tôi suốt cả chặng đường dài. Thật khó có dịp để trở lại nơi núi rừng cao nguyên Sapa xa xôi này! Mỗi dân tộc trong cộng đồng Việt Nam đều có một bản sắc văn hoá riêng rất độc đáo, đó là một trong những yếu tố làm nên sự phong phú đa dạng
của nền văn hoá Việt. Mỗi vùng miền có một đặc trưng, phong tục riêng. Nói đến những nét văn hoá đặc trưng ở miền Bắc nước ta không thể không nói đến các dân tộc sinh sống ở miền núi phía Bắc. Lâu nay khi nói đến một trong những nét sinh hoạt văn hoá truyền thống của các dân tộc miền núi phía Bắc, người ta thường hay kể cho nhau vô số câu chuyện về những phiên chợ tình mà dường như chỉ những dân tộc sống nơi đây mới có. Sau những ngày tháng cần cù lao động, cứ mỗi dịp xuân về, tiết trời ấm áp, cỏ cây đâm chồi nảy lộc, đây là khoảng thời gian họ tự cho phép mình nghỉ ngơi, là lúc mọi người nhàn rỗi nhất. Trong không khí đón mừng năm mới, đón chào những ngày lễ, hội hè, người dân miền núi lại tìm đến với những nét văn hoá truyền thống, và chợ tình là một trong những nét sinh hoạt không thể thiếu trong đời sống những người dân nơi đây và thậm chí là cả những khách du lịch từ nơi khác đến. Thế nhưng trải qua thời gian, giờ đây, chợ tình đã nhiều đổi khác. Nói đến chợ tình, nổi tiếng nhất là chợ tình Sapa - một điểm du lịch hấp dẫn với cả khách du lịch cả trong và ngoài nước. Nằm ở phía Bắc cách thị xã Lào Cai 36 km. Nơi đây có khí hậu mát mẻ quanh năm, có những mùa đông tuyết rơi trắng xóa. Chợ tình Sapa là chợ của người Dao, thường họp một lần duy nhất trong tuần vào tối thứ bảy. Tại sao người ta lại gọi là chợ tình ? Chợ - hiểu một cách nôm na là nơi có mua có bán, nhưng chợ tình Sapa thì khác, ở đây cái tình không ai bán cũng chẳng ai mua. Bởi cái tình không ai bán, cũng chẳng ai mua, và như thế thì chợ tình có còn được gọi là chợ ? Trớ trêu thay những người yêu nhau lại lấy chợ làm nơi hẹn hò. Cũng vì thế mà người ta thường hiểu chợ tình là nơi trao gửi tình cảm, hẹn hò, nơi những cử chỉ yêu đương diễn ra theo phong tục, tập quán tùy theo mỗi địa phương. Vì vậy, chợ vẫn là nơi đầu mối, là điểm hút của hầu hết những sinh hoạt văn hóa của đồng bào các dân tộc vùng cao. Như thường lệ, ngay từ chiều, các phụ nữ Dao đỏ đầu quấn khăn, trang phục hoa văn sặc sỡ đính nhiều vòng bạc, khuy bạc và nhiều đồng tiền nhỏ đã tập trung về dưới phố và ở sân nhà. Không khí nhộn nhịp hơn thường lệ nhờ những âm thanh vui tai phát ra từ những chiếc lục lạc xinh xắn trên chiếc khăn choàng đầu của các cô gái. Đối tượng của họ là những chàng
trai người Dao trong trang phục Chàm, khăn cùng màu, tay đeo đồng hồ và vai vác đài cát-xét... Phong tục của người Dao không ngăn cản người đã có vợ có chồng đi tìm bạn tình. Con gái 13, 14 tuổi đi theo các chị để làm quen. Những cô gái trẻ đẹp thường được rất nhiều chàng trai để ý. Họ vây quanh, mở cát-xét cho cô gái mình thích nghe hoặc tán tỉnh rồi tặng quà kỷ niệm. Cô gái không ưng thì bỏ quà chạy và bị nắm tay giữ lại. Động tác này gọi là "kéo" - một biểu hiện cho sự tỏ tình quyết liệt. Cho tới lúc "chấm" được một chàng, cô gái sẽ dúi vào tay người đó một vật đính ước. Vật đính ước đó có thể là một chiếc nhẫn, một chiếc vòng tay hay cái lược... Thế là đám đông ồ lên và tản ra. Cô gái quay về với các bạn gái của mình. Một lúc sau khi yên tĩnh trở lại, 2 hoặc 3 cô gái đưa cô bạn của mình đến "gửi gắm" cho chàng trai nọ. Rồi thì đôi bạn tình đưa nhau tới đâu thì chỉ có rặng Samu xào xạc mới biết... Người Dao ngày nay trong tâm tưởng vẫn còn mang nặng tính cộng đồng. Đó là nguyên nhân của quan hệ hôn phối mang tính tạp giao. Điều này không còn thích hợp với cuộc sống mới của xã hội. Có lẽ vì vậy mà chợ tình Sapa không còn tồn tại nữa. Ngoài chợ tình Sapa, ngược lên Việt Bắc, nơi mỏm đầu cao nhất của Tổ quốc thuộc tỉnh Hà Giang cũng có một chợ tình. Đó là chợ tình Khau Vai cách thị trấn Mèo Vạc 24 km về phía Đông Nam. Chợ này rất ít người biết đến vì đường xa, cheo leo. Nói đến chợ là người ta nhắc đến cái tên Dốc cổng trời, Quản Bạ hay đỉnh Mã Pì Lèng quanh năm mây phủ với những vách đá tai mèo dựng đứng. Chợ tình Khau Vai mỗi năm chỉ họp một lần vào mùa xuân (26/3 Dương lịch). Một đặc điểm khiến chợ này trở nên độc đáo là chợ chỉ dành riêng cho những người lỡ dịp "kết tóc xe tơ" khi xưa tìm về hội ngộ... Lúc trước vì một lý do nào đó người con trai không lấy được người con gái mình yêu cho nên phải đợi 365 ngày mới được một lần "thoả nỗi nhớ mong". Người đến chợ không hẳn là những người trẻ, bởi có những cuộc tình có duyên nhưng không có phận. Theo tục lệ thì vợ của người đàn ông này cũng như chồng của người đàn bà nọ không có quyền ngăn cản người bạn đời của mình đi gặp người tình xưa. Những người đàn ông chung tình không chờ
bạn ở giữa chợ mà tắt lối, đón đường để sớm gặp lại dáng hình người con gái đằm thắm, mặn mòi năm xưa. Ở chợ Khau Vai người ta không kéo nhau mà họ chặn đường, níu áo, những tiếng khóc hờn dỗi và cả những tiếng cười... Đôi bạn tình lúc chia tay bao giờ cũng để lại cho nhau vật kỷ niệm và lời hò hẹn cho lần gặp sau. Còn có một chợ tình nữa ở Tây Bắc rất ít người biết đến đó là chợ tình Châu Mộc, thuộc thị trấn Mộc Châu tỉnh Sơn La. Ngày 1/9 Dương lịch hàng năm là ngày tết của người H'Mông, cũng là phiên chợ tình duy nhất trong năm. Gặp hôm chợ đông, con số người đến chợ thường vào khoảng từ 5 đến 7 ngàn người. Chợ không chỉ tập trung dân trong vùng mà còn thu hút rất nhiều người từ các nơi khác đến. Xa thì từ Phong Thổ, Lai Châu, gần thì từ Hoà Bình lên hay trên Sơn La về. Người H'Mông có trang phục rất đa dạng. Nào là H'Mông Đơ (trắng), H'Mông Đu (đen), H'Mông Si (đỏ), H'Mông Lênh (vàng), H'Mông Hoa... chính vì thế mà phiên chợ này thật đẹp, với các sắc áo váy rực rỡ hoà trộn vào nhau như một rừng hoa. Khi xưa cuộc sống còn nghèo, người đến chợ phải đi bộ hoặc đi ngựa mất cả ngày trời, đêm không về kịp thì phải ngủ lại. Bây giờ thì khác, phương tiện đi lại chính của đồng bào bây giờ là xe máy. Đường đông như trẩy hội. Có những chàng trai gần đến chợ thì dừng xe để thay bộ cánh mới theo kiểu dân tộc cổ truyền. Trong rừng người chen vai, người ta thấy cả những khuôn mặt ngơ ngác còn rất trẻ chỉ khoảng 13 đến 14 tuổi lần đầu xuống chợ. Bắt cùng nhịp với sự phát triển của cuộc sống hiện tại. Cánh con gái, con trai mỗi lần xuống chợ đều chầu chực ở tiệm uốn tóc để rẽ ngôi, gọt sửa, xịt keo tóc. Sau đó, con trai rủ con gái đi ăn phở rồi chụp ảnh và chờ bọc răng vàng. Đó là những lệ bộ tối thiểu của một chàng trai khi muốn bày tỏ tình cảm đến cô gái mà mình thích. Điều này phần nào phản ánh những đổi thay tích cực trong cuộc sống của các dân tộc miền núi phía Bắc nước ta. Thế nhưng chính nó cũng tạo ra nhiều phiền toái, làm dang dở không ít cuộc tình! Đã có nhiều chàng trai chỉ vì không đủ tiền mà không lấy được người mình
yêu đâm ra buồn chán, tích cực hơn thì quyết tâm làm giàu bằng mọi cách. Những chàng trai nghèo khó cũng phải chạy theo tục lệ như vậy thì quả là... đáng khổ... Vì thế đã có biết bao người phải đặt ra câu hỏi: Liệu những tục lệ đó có cần thiết trong cuộc sống hiện nay? Đến chợ tình ai cũng đẹp cũng vui. Có thể nói chợ tình là điểm khởi đầu cho một tình yêu trong sáng. Bởi sự gặp gỡ, ưng thuận ở đây vừa là dấu hiệu tỏ tình vừa là dấu hiệu đính ước. Trong khi du lịch văn hoá ngày càng phát triển, việc đến với những dân tộc, đến với miền rừng núi hoang sơ là một việc làm cần thiết. Nhưng đáng nói là có những kẻ núp bóng đằng sau việc làm tưởng như có ích đó để mang lợi về cho bản thân. Nhỏ thì là những chuyện lừa đảo tình cảm, những dịch vụ "đen" núp bóng, ăn theo... nhưng khi đã biến tướng thành những vụ môi giới, buôn người thì quả thật chuyện đã không hề giản đơn. Tiếng chợ tình là thế, vì vậy đã có không biết bao nhiêu khách du lịch từ khắp nơi đổ về tham gia phiên chợ. Đó cũng là một lý do khiến chợ tình ngày nay không chỉ còn dành riêng cho những dân tộc miền núi nữa. Phát triển, giao thoa văn hoá là một việc làm cần thiết, nó góp phần giới thiệu văn hoá của một vùng, miền, một dân tộc đến với tất cả cộng đồng chung rộng lớn. Thế nhưng chính nó cũng làm nảy sinh biết bao vấn đề đáng phải bàn tới... Dầu sao chợ tình vẫn là một hoạt động văn hoá đã có từ lâu đời, đánh dấu một nét son độc đáo trong văn hoá chung của cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Chợ tình còn nhiều điều phải bàn tới và đã đến lúc lên tiếng báo động về thực trạng này trong cuộc sống hiện nay. Vẫn chợ tình, vẫn còn khen - chê... Chúng tôi mải miết đi Lào Cai theo hướng Quốc lộ 70 và Quốc lộ 4D qua Phú Thọ - Yên Bái. Không phải vội thời gian mà ai cũng nao nức căn cho trúng bữa thứ Bảy thì trên ấy mới có thể đi chợ tình. Có lẽ cũng nói kỹ thêm vài dòng về cái vụ chợ tình này để anh em nào chưa có dịp đi dễ hình dung: Chợ tình tôi đang nói đây không phải chợ Khau Vai. Khau Vai bên Hà Giang lận ! Chợ tình tôi nói tới thông thường và cứ hàng tuần vào thứ Bảy là người ta tìm về. Cái đoạn trai gái người dân tộc hò hẹn, làm duyênvới nhau là có nhưng bề nổi thì tôi thấy đa số tụ tập bán hàng, tham
quan, hò hát. Chỉ béo mấy bà chị nổi lửa nướng ngô với cơm lam, rượu men lá. Năm ngoái, tôi lên muộn qúa chỉ còn có 2 băng xăng pha nhớtvới mấy ông Tây làm ma-nơ-canh. Năm nay … Mà lạ ! Không lẽ mấy người hay duy tâm nói đúng. Đúng bởi năm ngoái tôi lên đây, cười chào thoải mái, nếm thử rượu bát ngát, cầm tay mấy chị bát ngát và nhất là mê mấy cái vòng chỉ buộc cổ tay. Hôm đó khi 2 chị người H’Mông bán rồi buộc vòng vào cổ tay tôi rồi thì thầm: sang năm lên nhé ! Tôi ừ đại cho xã giao vì nghĩ có bao giờ còn dịp lên đây nữa. Vậy mà ai dè … cái vòng chỉ đỏ giấu vợ vẫn còn đây ! Rồi cũng là trùng mục đích khi mọi người trong đoàn chúng tôi đều nhất trí rằng đây là thời điểm mà Sapa có đào phai, mận kết. Con đường lên Sapa từ Lào Cai như sợi dây thừng bện quanh những sườn núi thắm đỏ hoa đào. Tha hồ mà ngắm hoa, ngắm ruộng bậc thang, ngắm dốc suối bởi con đường hùng vĩ lắm. Thêm tý nữa: nghe nói đến chợ tình mọi người cũng muốn biết bởi vì cũng như tôi, anh em rất … nghiện chợ vùng sâu. Người dân xưa nay vẫn dùng từ đi chơi chợ, thăm chợ. Vậy nên ở chợ người ta ăn mặc đẹp nhất, làm dáng nhất, xởi lởi nhất, cởi mở nhất … Người vùng cao đi chợ có vẻ lãng mạn chứ không thực tế như người dưới xuôi ta; mà Lào Cai thì qúa nhiều cái chợ đáng đi: Mường Khương, Simacai, Bản Xéo, Lùng Phìn, Bắc Hà, Sa Pa … Thế nhưng, ngoài cái chuyện câu kéo luôn canh cánh bên lòng thì trong cái bài bút ký tiếp theo này, tôi muốn múa rìu qua mặt các bạn từng xuôi ngược vùng Tây Bắc với Rượu và Hoa trong vẻ đẹp điệp trùng của xứ sở này. Xin phép để cùng chia sẻ với các bạn chưa đi, chưa uống đến tuý lúy càn khôn nơi góc rừng, chân thác thêm tý chút về Cảnh và Tửu nơi đây. Dọc đường, thay vì chén đặc sản ở Lương Sơn, Xuân Mai ( nếu đi theo hướng đường 6 ) thì chúng tôi được dùng những món ăn rất hợp khẩu vị ở Phú Thọ và Yên Bái. Trên xe, tôi tranh thủ ngủ. Vẫn biết ngủ là bỏ qua những rừng cọ đồi chè (thơ Tố Hữu ...) và những dải đường xuyên đồi đất đỏ, đất vàng của Trung du thế nhưng không dám tiếc bởi Tây Bắc thôi thúc tôi hơn nhiều … Thị xã Lào Cai hình như vẫn vậy. Việc đầu tiên là tôi ngoắc một bác xe ôm (ở thị xã này nhiều xe ôm nhất hạng, chỉ 1,000đ/km tha hồ đi) chạy tuốt tới cô bán rượu San Lùng để làm một can 4 lít. Trước khi vào chuyện, tôi xin
nói qua về cái loại rượu có một không hai trên vùng này. San Lùng là xã thuộc huyệt Bát Xát, tỉnh Lào Cai. Rượu làm từ hạt thóc ủ cho nảy mầm rồi trộn đều với men. Rượu Sán Lùng trong vắt, hơi ngả xanh, có vị ngọt dịu và hơi ngậy. Cái riêng của loại rượu cất bằng chính nước suối có một không hai của địa phương mà ra San Lùng tôi thích. Người địa phương còn bảo San lùng có nghĩa là 3 con rồng. Qủa tình thì ai cũng chung nhận xét là rượu nấu tại xã Sán Lùng mới ngon chính hiệu, tuy quy trình, nguyên liệu như vậy nhưng nếu nấu ở nơi khác, rượu sẽ không ngon bằng. Chứ còn đi bao nhiêu nơi thấy bày bán San Lùng đầy ra đấy nhưng nếm tý vào là bất mãn ngay. Cái cô bán rượu này người Kinh, không thèm lấy chồng lần thứ 2 mà theo lời cô thì … cứ để vậy cho mấy thằng cha ưa phở nó thèm ! Cái động tác bà chị lui cui cong người múc rượu trong chum sành dưới ánh đèn yếu điện của Lào Cai nó đáng ghi nhớ lắm. Thấy tôi đủng đỉnh bước vào, người taA ! lên một tiếng rồi: ”Em có phần cho anh đây !”. Tôi đánh bạo rủ: ”Chợ tình đi em !”. Nàng cười nhẹ: ”Em đi ai trông hàng ?”. Tôi lập tức giở giọng cán bộ: ”Để anh cho thư ký ra ngủ canh chừng”. Cô cười to hơn: ”Nếu có thư ký của anh ra đây thì em hơi đâu mà đi nữa. Có mối rồi! Nhưng mà thôi, chúc anh đi chợ tình vui thật tình”. Nói về Rượu, tôi sẽ nói kỹ với các bạn sau nhưng tiện nói San Lùng cũng nhắc luôn 1 loại rượu nữa là Na Hang hệt như anh em họ với nó. Na Hang tít Bắc Thái lận. Người ta nấu bằng ngô đã ủ mọc mầm + men lá rồi đun kiểu cách thủy liu riu. Ngồi bên bếp lửa chờ rượu chảy đến đâu thì chia mời nhau uống đến đó. Cái thằng mình tợp hớp rượu nóng ran cổ, nhìn đĩa thịt trâu khô mà tái mặt và càng run, càng tái khi mấy cô bạn ngồi đối diện với mình váy rộng so le chân mà mặt cứ hồng rậng, con mắt có đuôi cứ lúng liếng, cái co người chắc lắn cứ như muốn bung ra bên bếp lửa hồng … Nhưng mà đó cũng chưa tận cùng của tửu sắc trong tôi bởi thân này còn nhớ thèm bát rượu của em gái H’Mông nấu bằng sắn tím trồng riêng trên nương. Rượu sắn tím được hạ thổ cho dịu bớt rồi đúng 5 tuần trăng thì moi lên hâm nóng cho cái nọc sắn tỉnh dậy (họ bảo thế !), uống vô cái ực rồi môi khô là thèm, tay run là ngứa và chân giần giật là muốn đi bài À-rê ca quanh bóng váy ba khoang ! Vâng ! Có quí lắm, có tình với nhau lắm và có thân nhau lắm thì người H’Mông mới cho bạn uống thứ rượu này để thử cái con trong người của bạn lần chót. Tôi nhớ ra rồi: đó là rượu Pang Cừ.
Cầu Cốc Lếu hôm nay điện sáng hơn. Con sông Hồng chảy qua có vẻ hắm hơn và đây là mùa câu cá Chiên. Tay chủ khách sạn Công Binh tóm cứng tôi mang vào phòng khách. Gã kêu vợ ra hối xếp phòng rồi tự nhiên như anh em trong nhà, gã xoa cái bụng thây lẩy của cô vợ: ”Nhờ cái khỏan rượu rắn của bác bày vẽ mà em có cái tùm hum này nữa. Sêu âm rồi ! Con gái. Nhưng mà không sao. Sang năm em làm cú nữa. Bao giờ có con trai thì thôi ”. Lại rượu … Xe chúng tôi bò chầm chậm trên con đường uốn lượn rất hùng vĩ từ Lao Cai lên Sa Pa. Năm ngoái, con đường này còn đang thi công mở mang. Năm nay, xong cơ bản. Có những chỗ, xe có thể chạy cả 100km/h thế nhưng chúng tôi muốn đi thật chậm. Sự ngoạn mục không chỉ ở tầng tầng lớp lớp rừng mà còn san sát những vạt đồi kề nhau với những ruộng bậc thang có hoa đào muộn viền bờ đẹp như tranh vẽ. Từ trên cao nhìn xuống, con đường như vết vẽ vắt vào đại ngàn. Mây li ti. Mây tạo những màng mỏng trong tầm nhìn; và đôi khi, tôi có cảm tưởng rằng chúng tôi chui vào đám mây và mây luẩn quẩn bên cửa kính ô tô. Đôi lúc, tôi chỉ muốn dừng xe lại, tựa người vào thân cây Sa Mộc cổ thụ như dựng đứng hai bên đường mà ghi chép, mà làm thơ … Cái lạ đầu tiên mà cô em gái tôi phát hiện ra: anh chị em người Dao, người H’ Mông trên này ai trông cũngcó vẻ hơi ngắn người mà cái điệu đi xênh xang trên đường cứ lắc lư oai oải như tất cả đều đang say. Chuyện say ư ? Đương nhiên, Thứ Bảy mà ! ần 100 năm trước, Sapa bây giờ có tên là Hồng Hồ. Hồ là một đầm nước màu hồngsoi bóng hồng của hoa đào giữa 4 bề núi đá cùng nương rẫy. Người Pháp đã xây dựng Hồng Hồ thành nơi nghỉ mát và lấy tên là Sapa. Nói đến Sapa, người ta nghĩ ngay đến khí hậu và đặc sản. Vẫn chỉ là rừng, núi, mây … thế nhưng hầu như không nơi nào hội tụ đủ những kỳ diệu của tạo hóa. Một ngày ở Sapa đủ 4 mùa. Một ngày ấy, thiên nhiên ban cho Sapa một đặc sản: sương mù ! Sương mù của Sa Pa đã đi vào kinh điển và đi ra cả thế giới. Cứ thử hỏi những bức ảnh trác tuyệt của nghệ sĩ Võ An Ninh chụp Sa Pa nếu không có sương thì sẽ là cái khung ra sao nhỉ ? Sương mù như một tất yếu tràn khắp các ngóc ngách, lùa xuống thung lũng, hội tụ thành từng giọt tí tách, âm thầm lách từ trên cao xuống thấp tạo thành những biến ảo luôn cho cảm xúc sững sờ của du khách bên dãy Hoàng Liên …
Đá núi Sapa biết nói và Rừng Sapa thì ai đã 1 lần toan liều lĩnh băng rừng leo lên đỉnh Phan-xi-pan như tôi ? Ừ ! Tôi suýt tiêu tan cả thân mình khi đi theo cái đam mê khao khát leo từng bậc, từng bậc đá núi trong bập bềnh mây. Hôm ấy, gió lạnh tự nhiên thổi thốc lên xóa mờ cái khung cảnh vàng mơ của ráng chiều. Gió như cuốn tất cả mây ngàn đang lững thững đó để xối xả vào tôi. Người với người đứng cách nhau 10 mét chỉ còn thấy lờ mờ. Rừng mất hút tức thì trong tầm mắt. Mỗi bước bước lên, tôi chỉ thấy mỗi bản thân mình. Hai hàm răng không cho cũng cập cạp theo nhịp bước. Lạnh thấu xương. Tôi vội vàng quay xuống trong tiếng hú gọi. Gió đuổi theo. Tôi nhào vào trong xe trước cái nhìn thương hại của mọi người. Té ra, muốn leo hết con dốc ấy để lên đỉnh Phan-xi-pan tốc độ như tôi đi bộ phải mất … 8 ngày ! 8 ngày xuyên rừng già trong rét lạnh qủa là không tưởng. Tôi tự cười mình khi ban đầu nhìn những bậc đá cẩn thận kia cứ ngỡ cùng lắm lên với nó (đỉnh Phan-xi-pang) chỉ trần ai như leo chùa Thiên Trù bên Hương Tích là cùng (!). Thôi thì bằng lòng với tấm ảnh chụp dưới cái sơ đồ ở bãi tập kết leo dốc gần Cổng trời vậy. Hà Thu Thủy