SIÊU ÂM ĐÁNH GIÁ RỤNG TRỨNG

Chia sẻ: Lan Nguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:93

Thêm vào BST

Báo xấu

233
lượt xem 66
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo bài thuyết trình 'siêu âm đánh giá rụng trứng', y tế - sức khoẻ, y học thường thức phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: SIÊU ÂM ĐÁNH GIÁ RỤNG TRỨNG

"People only see what they are prepared to see." Ralph Waldo Emerson Web tham khảo về siêu âm SPK (free): Hỏi ý kiến chuyên môn hoặc hội chẩn qua email: docteurtrong@yahoo.com, http://www.thefetus.net trong1.nguyen@fvhospital.com http://www.jultrasoundmed.org cell phone: 0983 450 565. SIÊU ÂM ĐÁNH GIÁ RỤNG TRỨNG BS. NGUYỄN QUANG TRỌNG (Update 08/12/2009) KHOA CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH BỆNH VIỆN AN BÌNH - TP.HCM
NỘI DUNG • Giải phẫu. • Chu kỳ kinh nguyệt dưới ảnh hưởng của nội tiết tố. • Hình ảnh siêu âm ngay trước khi rụng trứng. • Hình ảnh siêu âm sau khi rụng trứng. • Rối loạn chức năng buồng trứng. • Kết luận.
GIẢI PHẪU Dây chằng treo buồng trứng Vòi trứng B. trứng Tử cung D/chằng TC-BT Dây chằng rộng BUỒNG TRỨNG NHÌN TỪ PHÍA SAU
HỐ BUỒNG TRỨNG Ở THÀNH SAU-BÊN VÙNG CHẬU ĐM&TM buồng trứng (chạy Niệu quản trong d. chằng treo b. trứng) Tử cung Buồng trứng Vòi trứng TM chậu ngoài Dây chằng tròn
MẠCH MÁU BUỒNG TRỨNG ĐM buồng trứng Niệu quản TM buồng trứng Vòi trứng ĐM&TM chậu ngoài Buồng trứng
MẠCH MÁU BUỒNG TRỨNG Buồng trứng được tưới máu từ hai nguồn: ĐM buồng trứng và các nhánh từ ĐM tử cung.
• Hai buồng trứng có hình bầu dục nằm ở hai bên hoặc sau-bên TC, có giới hạn khá rõ trên siêu âm. • Bình thường ta thấy ở buồng trứng có hồi âm đồng dạng và có nhiều nang rất nhỏ, kích thước khoảng 2 - 3mm nằm ở ngoại vi buồng trứng. Nhờ nó mà ta nhận biết buồng trứng. • Ở thời kỳ mãn kinh, do buồng trứng teo lại và không còn những nang nhỏ ở ngoại vi buồng trứng cho nên rất khó thấy buồng trứng. C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rd Edition. 2005. p527-579
• Ở lát cắt theo trục dọc của buồng trứng, ta đo chiều dài (L) và bề dày (T) của buồng trứng. • Ở lát cắt theo trục ngang của buồng trứng ta đo chiều ngang (W) của buồng trứng. • Kích thước mỗi buồng trứng khoảng 1,5 x2,5 x 4cm. • Thể tích mỗi buồng trứng được tính theo công thức: V = ½ L(cm)xW(cm)xT(cm) C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rd Edition. 2005. p527-579
SA qua ngã thành bụng SA qua ngã âm đạo Buồng trứng ở phụ nữ đang tuổi sinh đẻ Peter M. Doubilet et al. Atlas of Ultrasound in Obstetrics and Gynecology. 2003
LƯU Ý 1. Không phải lúc nào ta cũng thấy được buồng trứng khi siêu âm qua ngã thành bụng. Buồng trứng được nhận biết và khảo sát tốt hơn qua ngã âm đạo, tuy nhiên đôi khi ta vẫn không thấy được buồng trứng vì nó ở ngoài vùng khảo sát của đầu dò. 2. Thể tích buồng trứng ở trẻ chưa dậy thì # 3 ml, ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ # 8 ml và ở phụ nữ mãn kinh < 6 ml. 3. Hai loại nang chức năng của buồng trứng (nang noãn và nang hoàng thể) thường có kích thước không quá 25 mm. Faysal A. Saksouk, MD et al. Recognition of the Ovaries and Ovarian Origin of Pelvic Masses with CT. RadioGraphics 2004;24:S133-S146
CHU KỲ KINH NGUYỆT DƯỚI ẢNH HƯỞNG CỦA NỘI TIẾT
• FOLLICULAR PHASE: Ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, có khoảng 400-500 nang noãn nguyên thuỷ (primordial follicle). Leon Speroff et al. Clinical Gynecologic Endocrinology & Infertility, 7th Edition. 2005
• Mỗi chu kỳ thường có một nang noãn phát triển. • Dưới ảnh hưởng của FSH, primordial follicle tăng kích thước trở thành preantral follicle rồi antral follicle. • Trong antral follicle hình thành cumulus oophorus. Leon Speroff et al. Clinical Gynecologic Endocrinology & Infertility, 7th Edition. 2005
• Antral follicle tiếp tục phát triển để trở thành preovulatory follicle. Trong cumulus oophorus có chứa trứng (oocyte). Lúc này kích thước nang noãn khoảng chừng 20mm. Leon Speroff et al. Clinical Gynecologic Endocrinology & Infertility, 7th Edition. 2005
• OVULATION: Nồng độ Estradiol đạt đỉnh ở thời điểm 14- 24h trước khi trứng rụng, và nồng độ LH đạt đỉnh ở thời điểm 10-12h trước khi trứng rụng. Leon Speroff et al. Clinical Gynecologic Endocrinology & Infertility, 7th Edition. 2005
• Nhờ những chương trình thụ tinh trong ống nghiệm (đôi khi yêu cầu nghiêm ngặt về mặt thời gian), người ta đã thu thập được một số dữ kiện lý thú: – LH đạt nồng độ đỉnh thường vào khoảng 3h sáng (> 2/3 phụ nữ). – Sự rụng trứng thường vào buổi sáng trong mùa xuân, buổi chiều trong mùa thu và mùa đông. – Từ tháng 7 đến tháng 2 ở Bắc bán cầu, 90% phụ nữ rụng trứng vào thời điểm 4-7h chiều. Đến mùa xuân, 50% phụ nữ rụng trứng vào lúc nửa đêm đến 11h sáng. (Because of the careful timing involved in in vitro fertilization programs, we have available some interesting data. The LH surge tends to occur at approximately 3 A.M., beginning between midnight and 8:00 A.M. in over two-thirds of women. Ovulation occurs primarily in the morning during Spring, and primarily in the evening during Autumn and Winter. From July to February in the Northern Hemisphere, about 90% of women ovulate between 4 and 7 P.M.; during Spring, 50% of women ovulate between midnight and 11 A.M. ) Leon Speroff et al. Clinical Gynecologic Endocrinology & Infertility, 7th Edition. 2005
– Sự rụng trứng xảy ra bên (P) nhiều hơn bên (T) (55% so với 45%). – Trứng rụng từ buồng trứng (P) có nhiều khả năng thụ thai hơn từ buồng trứng (T). – Rụng trứng luân phiên giữa hai buồng trứng thường thấy ở phụ nữ trẻ, nhưng sau tuổi 30 rụng trứng thường xảy ra ở một bên, ưu thế bên (P). (Most of the studies have concluded that ovulation occurs more frequently (about 55% of the time) in the right ovary compared with the left, and oocytes from the right ovary have a higher potential for pregnancy. … Ovulation alternating between the two ovaries predominates in younger women, but after age 30 ovulations occur more frequently from the same ovary; however, throughout the reproductive years more ovulations occur from the right ovary. ) Leon Speroff et al. Clinical Gynecologic Endocrinology & Infertility, 7th Edition. 2005
• LUTEAL PHASE: sau khi phóng thích trứng, nang noãn trở thành hoàng thể với vách dày. Có sự tăng tưới máu ở vách, do vậy có thể cho ta dấu hiệu vòng lửa (ring-of-fire). Nang noãn đang phát triển (Developing follicles). Nang noãn trưởng thành (Mature follicle – Graafian). Rụng trứng (Discharged ovum). Hình thành hoàng thể (Corpus luteum).
- Thông thường kể từ sau ngày thứ 8 của kỳ kinh, khi khảo sát ta sẽ thấy được nang noãn ưu thế (có kích thước 10mm). - Nang noãn ưu thế (dominant cyst) tăng đường kính khoảng 2-3 mm / ngày. Peter M. Doubilet et al. Atlas of Ultrasound in Obstetrics and Gynecology. 2003
HÌNH ẢNH SIÊU ÂM NGAY TRƯỚC KHI TRỨNG RỤNG - Hiện diện nang noãn trưởng thành ≥ 16 mm (kích thước trung bình thường là 20 mm) với cumulus oophorus - cấu trúc nang nhỏ nằm ở 1 cực của nang noãn (36h trước khi trứng rụng). - Quan sát trên loài ngựa, người ta ghi nhận: nang noãn sẽ không còn tăng kích thước ở thời điểm 36h trước khi trứng rụng. - Hình ảnh bờ đôi (double contour) của nang noãn, do sự phù nề và chia tách của granulosa layer và theca layer (8-24h trước khi trứng rụng). - Doppler: tăng tưới máu ở thành nang với RI giảm thấp. W. W. Sumpaico et al. Obstetric & Gynecologic Ultrasound for the Practicing Clinician. 2nd Edition. 2006