SKKN: GD đạo đức học sinh ở Trường THPT Hứa Văn Tiến

Chia sẻ: Phạm Thị Thúy Hằng | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:33

Thêm vào BST

Báo xấu

78
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm đề tài: Giáo dục đạo đức học sinh ở Trường THPT Hứa Văn Tiến với mục đích nghiên cứu là đề xuất và lý giải những biện pháp chỉ đạo hoạt động giáo dục đạo đức học sinh ở Trường THPT Kim động - Hưng yên. Mời các bạn tham khảo để nắm rõ hơn về việc giáo dục học sinh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: SKKN: GD đạo đức học sinh ở Trường THPT Hứa Văn Tiến

Sáng kiến kinh nghiệm GD đạo đức học sinh ở Trường THPT Hứa Văn Tiến 1
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Đại hội lần thứ XI của Đảng đã khẳng định: Qua tổng kết lý luận, thực tiễn hơn 25 năm đổi mới, chúng ta càng thấy rõ giá trị định hướng và chỉ đạo to lớn của Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ đổi mới đồng thời cũng thấy rõ thêm những vấn đề mới đặt ra cần tiếp tục nghiên cứu.Việc tổng kết những thành tựu và bài học kinh nghiệm trong quá trình đổi mới đã cho chúng ta những nhìn nhận mới về các mặt phát triển kinh tế- xã hội. Đặc biệt là trong lĩnh vực giáo dục đào tạo. Chúng ta cần đẩy nhanh, đẩy mạnh xây dựng một nền kinh tế tri thức nhằm phù hợp với thực tiễn phát triển hiện tại của đất nước và xu thế phát triển toàn cầu hiện nay. Vì vậy giáo dục và đào tạo cũng phải đáp ứng và bắt kịp yêu cầu mới, nhằm đào tạo nguồn nhân lực mới cho đất nước. “Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện có đạo đức tri thức, sức khỏe thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách phẩm chất và năng lực công dân, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. (Điều 2 Luật Giáo dục của nước CHXHCN Việt Nam. Bác Hồ coi việc bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là công việc trọng đại của đất nước dân tộc. Bác Hồ kính yêu đã dạy “Người có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó. Người có tài mà không có đức thì vô dụng. Giáo dục phải là bồi dưỡng được cái đức: cái vốn quí của một con người. Tuy nhiên không phải ai cũng đã thấm nhuần được tư tưởng đó. Nghị Quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI nêu”Phát triển, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, chất lượng nguồn nhân lực; phát triển khoa học, công nghệ và kinh tế tri thức.”. là sự kế thừa và phát huy 2
GD đạo đức học sinh ở Trường THPT Hứa Văn Tiến những thành tích đã đạt trong những năm qua về lĩnh vực giáo dục và đào tạo của Đảng ta phù hợp sự phát triển mới của đất nước. Trong những năm qua đất nước ta chuyển mình trong công cuộc đổi mới sâu sắc và toàn diện; từ một nền kinh tế tập trung quan liêu bao cấp sang nền kinh tế nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước, Chuyển từ chính sách “đóng cửa" sang chính sách “mở cửa" . Tuy nhiên mặt trái của cơ chế mới cũng ảnh hưởng tiêu cực đến sự nghiệp giáo dục, trong đó sự lệch lạc về đạo đức và những giá trị nhân văn là vấn đề toàn xã hội quan tâm. Đánh giá thực trạng giáo dục, đào tạo Nghị quyết TW 2 khóa 8 nhấn mạnh “Đặc biệt đáng lo ngại là một bộ phận học sinh, có những biểu hiện suy thoái về đạo đức, mờ nhạt về lý tưởng, theo lối sống thực dụng, thiếu hoài bão lập thân lập nghiệp vì tương lai của bản thân và đất nước". Trường THPT Kim Động-Hưng Yên cũng không đứng ngoài thực trạng đó. Hơn ai hết, là người làm công tác quản lý ở một trường THPT tôi nhận thức rõ trách nhiệm của mình, phải có biện pháp chỉ đạo thiết thực, phù hợp nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục nói chung, chất lượng giáo dục đạo đức học sinh nói riêng, và coi việc giáo dục tư tưởng đạo đức cho học sinh là nền tảng, là gốc rễ vững chắc cho các mặt giáo dục khác . Xuất phát từ những lý do khách quan, chủ quan như đã phân tích, tôi mạnh dạn chọn đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo công tác giáo dục đạo đức học sinh ở Trường THPT Kim động - Hưng yên . Đề tài được nghiên cứu trong khoảng thời gian 10 năm, từ năm 2005 đến 2015. 2. Mục đích nghiên cứu. Đề xuất và lý giải những biện pháp chỉ đạo hoạt động giáo dục đạo đức học sinh ở Trường THPT Kim động - Hưng yên. 3
GD đạo đức học sinh ở Trường THPT Hứa Văn Tiến 3. Nhiệm vụ nghiên cứu. 3.1 Xác định cơ sở khoa học của việc quản lý chỉ đạo hoạt động giáo dục đạo đức học sinh 3.2 Phân tích thực trạng việc quản lý, chỉ đạo hoạt động giáo dục đạo đức học sinh ở Trường THPT Kim Động -Hưng Yên. 3.3 Đề xuất và lý giải một số biện pháp chỉ đạo hoạt động giáo dục đạo đức học sinh ở Trường THPT Kim Động - Hưng Yên trong giai đoạn từ 2005 -2010; 2010 -2015 . 4. Đối tượng nghiên cứu. Những biện pháp chỉ đạo hoạt động giáo dục đạo đức học sinh ở Trường THPT Kim Động - Hưng Yên. 5. Phương pháp nghiên cứu. 5.1 Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận: - Nghiên cứu các Văn kiện Đại hội Đảng, các Nghị quyết Hội nghị BCH TW Đảng, Hiến pháp, Luật Giáo dục, Điều lệ trường trung học. - Giáo trình; Các bài giảng về công tác quản lý giáo dục đạo đức cho học sinh trong các nhà trường phổ thông. - Tài liệu, Tạp chí có liên quan đến giáo dục đạo đức học sinh trong các nhà trường phổ thông. 5.2 Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn. - Quan sát, đàm thoại, trao đổi... - Tổng kết kinh nghiệm quản lý giáo dục 5.3 Nhóm phương pháp nghiên cứu hỗ trợ. - Thống kê, toán học, biểu bảng, sơ đồ... 4
5
GD đạo đức học sinh ở Trường THPT Hứa Văn Tiến PHẦN NỘI DUNG CHƯƠNG I NHỮNG CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH 1.1 Cơ sở lý luận. Giáo dục là một hiện tượng xã hội, là quá trình tác động có mục đích, có kế hoạch, ảnh hưởng tự giác, chủ động đến con người, dẫn đến sự hình thành và phát triển tâm lý, ý thức, nhân cách. Dưới góc độ hoạt động, giáo dục là một hoạt động chuyên biệt của xã hội nhằm hình thành và phát triển nhân cách của con người theo những yêu cầu của xã hội trong những giai đoạn lịch sử nhất định. Giáo dục giữ vai trò chủ đạo trong sự phát triển nhân cách. Như vậy hoạt động giáo dục không đơn thuần chỉ là truyền thụ kiến thức, mà là quá trình gồm nhiều bộ phận: Giáo dục đạo đức; giáo dục trí tuệ; giáo dục thể chất; giáo dục thẩm mỹ; giáo dục lao động kỹ thuật tổng hợp, hướng nghiệp. Trong đó giáo dục đạo đức được xem là nền tảng, gốc rễ tạo ra nội lực tiềm tàng vững chắc cho các mặt giáo dục khác. * Vậy đạo đức là gì? - Góc độ xã hội: Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội đặc biệt được phản ánh dưới dạng những nguyên tắc, yêu cầu, chuẩn mực điều chỉnh (hoặc chi phối) hành vi của con người trong các mối quan hệ giữa con người với tự nhiên với xã hội, giữa con người với nhau và với chính bản thân mình. - Góc độ cá nhân: Đạo đức chính là những phẩm chất, nhân cách của con người, phản ánh ý thức, tình cảm, ý chí, hành vi, thói quen và cách ứng xử của họ trong các mối quan hệ giữa con người với tự nhiên, với xã hội, giữa bản thân họ với người khác và với chính bản thân mình. 6
Quá trình hình thành và phát triển đạo đức của con người là quá trình tác động qua lại giữa xã hội và cá nhân để chuyển hóa những nguyên tắc, GD đạo đức học sinh ở Trường THPT Hứa Văn Tiến yêu cầu, chuẩn mực, giá trị đạo đức - xã hội thành những phẩm chất đạo đức cá nhân, làm cho cá nhân đó trưởng thành về mặt đạo đức, công dân và đáp ứng yêu cầu của xã hội. * Có thể hiểu quá trình giáo dục đạo đức là một hoạt động có tổ chức, có mục đích, có kế hoạch nhằm biến những nhu cầu chuẩn mực, giá trị đạo đức của cá nhân phù hợp theo yêu cầu xã hội, nhằm góp phần phát triển nhân cách của mỗi cá nhân và thúc đẩy sự phát triển tiến bộ của xã hội. * Quá trình giáo dục đạo đức H/S trong trường THPT phải làm cho học sinh thấm nhuần sâu sắc thế giới quan Mác - Lênin, tư tưởng, đạo đức cách mạng của Hồ Chí Minh, tính chân lý khách quan của các giá trị đạo đức, nhân văn, nhân bản của các tư tưởng đó, coi đó là kim chỉ nam cho hành động của mình. Thông qua việc tiếp cận với cuộc đấu tranh cách mạng của dân tộc và hoạt động của cá nhân để củng cố niềm tin và lẽ sống, lý tưởng sống, lối sống theo con đường chủ nghĩa xã hội. Học sinh phải thấm nhuần chủ trương, chính sách của Đảng, biết sống và làm việc theo pháp luật, có kỷ cương nền nếp, có văn hóa trong các mối quan hệ giữa con người với tự nhiên, với xã hội và giữa con người với nhau. Nhận thức ngày càng sâu sắc nguyên tắc, yêu cầu, chuẩn mực và các giá trị đạo đức xã hội xã hội chủ nghĩa. Biến các giá trị đó thành ý thức, tình cảm, hành vi, thói quen và cách ứng xử trong đời sống hàng ngày. Để thực hiện được những yêu cầu đó quá trình giáo dục đạo đức có nhiệm vụ: Phát triển nhu cầu đạo đức cá nhân; hình thành và phát triển ý thức đạo đức; rèn luyện ý chí, hành vi, thói quen và cách ứng xử đạo đức; phát triển các giá trị đạo đức cá nhân theo những định hướng giá trị mang tính đặc thù dân tộc và thời đại. 1.2 Cơ sở pháp lý. 7
Chương 2 điều 23 Luật Giáo dục xác định: “Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân, chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc vào cuộc sống lao động tham gia xây GD đạo đức học sinh ở Trường THPT Hứa Văn Tiến dựng và bảo vệ Tổ quốc". Điều lệ trường trung học ban hành theo quyết định số 23/2000/QĐ-Bộ GD-ĐT ghi rõ: “Trong quá trình học tập và rèn luyện, học sinh thường xuyên được kiểm tra, đánh giá về học lực và hạnh kiểm..." Trong chương V điều 36 của điều lệ qui định “Nhiệm vụ của học sinh trung học" bao gồm 4 nội dung bất buộc học sinh phải rèn luyện về đạo đức. Nghị Quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI, Nghị quyết Đại hội Tỉnh Đảng bộ Hưng Yên lần thứ XVII về phát triển giáo dục và đào tạo trong giai đoạn 2010 - 2015 đã nêu: “.. Tập trung nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo, coi trọng giáo dục đạo đức lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành.” Nghị quyết Hội nghi BCH Trung ương lần thứ 4 chỉ ra định hướng xây dựng hạ tầng giáo dục giai đoạn từ 2012- 2015 và đến 2020 Chỉ thị của Bộ trưởng Bộ GD & ĐT về nhiệm vụ của toàn ngành trong năm học 2012 - 2013 trong nội dung nhiệm vụ nói về tiếp tục đổi mới chương trình, nội dung phương pháp giáo dục đã nhấn mạnh: tiếp tục thực hiện cuộc vận động chống bệnh thành tích trong giáo dục, nói không với tiêu cực trong thi cử, thực hiện “ Hai không” với 4 nội dung trong quá trình thực hiện nhiệm vụ giáo dục và thi cử, nói “Không với tiêu cực trong thi cử” chống tình trạng H/S ngồi nhầm lớp , nhầm chỗ và vi phạm đạo đức nhà giáo, nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh, phòng ngừa bạo lực học đường. "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực". Như vậy nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh đang là vấn đề cấp thiết trong hoạt động giáo dục của toàn ngành nói chung, của trường THPT nói riêng. 8
1.3 Cơ sở thực tiễn. Truyền thống văn hóa dân tộc Việt Nam luôn coi trọng đạo đức con người “Tiên học lễ, hậu học văn", tư tưởng đó đã in đậm trên khẩu hiệu của mỗi nhà trường. Tháng 10/1964 Bác Hồ về thăm trường đại học sư phạm Hà Nội đã nói “Công tác giáo dục đạo đức trong nhà trường là bộ phận quan trọng có tính chất nền tảng của công tác giáo dục trong nhà trường XHCN. Dạy GD đạo đức học sinh ở Trường THPT Hứa Văn Tiến cũng như học phải biết chú trọng cả đức lẫn tài, đức là đạo đức cách mạng, đó là cái gốc rất quan trọng". Thời đại công nghiệp và hiện đại, thời đại của nền kinh tế tri thức đòi hỏi con người Việt Nam phải là con người phát triển cao về trí tuệ, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức. Nhà trường cần tổ chức tốt hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh. Cần thực hiện tốt các nội dung sau: - Tăng cường giáo dục thế giới quan khoa học giúp các em có những hiểu biết đúng đắn về thế giới hiện thực, có đầu óc khoa học với niềm tin khoa học, biết sử dụng các qui luật để xây dựng cuộc sống. - Tăng cường giáo dục tư tưởng cách mạng XHCN nhằm giúp các em có ước mơ, hoài bão cao đẹp, có ý thức và khả năng chống lại lối sống thực dụng, chạy theo đời sống vật chất, hưởng thụ. - Nâng cao lòng yêu nước, yêu CNXH: tự hào và tin tưởng vào tiền đồ tươi sáng của dân tộc. - Tăng cường ý thức lao động và tự lao động. - Tăng cường giáo dục pháp luật, kỷ cương giúp các em có ý thức và thói quen sống làm việc và học tập theo pháp luật, có kỷ luật ở mọi nơi, mọi lúc. 9
- Tăng cường giáo dục lòng yêu thương con người, có lòng nhân ái trong quan hệ với con người và cộng đồng, có hành vi ứng xử có văn hóa. Bản thân phải thật thà, giản dị, khiêm tốn, biết tự trọng. Đối với gia đình phải gắn bó, đùm bọc. Với bạn bè trung thực thẳng thắn, thông cảm, hiểu biết, tôn trọng giúp nhau cùng tiến bộ. Để đáp ứng được yêu cầu lớn lao đó, quá trình giáo dục, đào tạo trong nhà trường phải đạt tới mục đích biến thành quá trình tự giáo dục. Học sinh có thể tự trau dồi, rèn luyện để hoàn thiện nhân cách của mình một cách có ý thức. Tuy nhiên thực tế vẫn còn một số bộ phận học sinh do nhận thức chưa đầy đủ, không nắm bắt được kiến thức pháp luật,sống tự do GD đạo đức học sinh ở Trường THPT Hứa Văn Tiến vô kỷ luật, chây lười học tập, suy thoái về đạo đức và những giá trị nhân văn đang là vấn đề thách thức sự nghiệp giáo dục và đào tạo. Vấn đề đặt ra và cấp thiết là phải tăng cường giáo dục đạo đức, giáo dục những giá trị nhân văn để thực hiện nhiệm vụ và mục tiêu “Xây dựng những con người và thế hệ thiết tha gắn bó với lý tưởng độc lập dân tộc và CNXH có đạo đức trong sáng, có ý chí kiên cường, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước; giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc, có năng lực, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại... (Văn kiện Hội nghị Ban Chấp hành TW lần thứ 2 khóa 8)." Phát triển hệ thống hạ tầng giáo dục, đào tạo đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản và toàn diện nền kinh tế quốc dân..." (Văn kiện Hội nghị BCH TW lần thứ tư, khóa XI) CHƯƠNG II THỰC TRẠNG CÔNG TÁC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH Ở TRƯỜNG THPT KIM ĐỘNG - HƯNG YÊN. 2.1 Đặc điểm chung của trường. Trường THPT Kim Động-Hưng Yên nằm trên địa bàn Thị trấn Lương Bằng – Kim Động, là trung tâm văn hoá chính trị của Huyện, Nhà 10
trường có một quá trình xây dựng, phát triển liên tục nhiều năm , đến nay trường đã có một cơ sở trường lớp tương đối khang trang, khuôn viện rộng, thoáng năm học 2012- 2013 trường có 32 lớp với 1343 học sinh. Học sinh của trường thuộc phạm vi 6 xã của huyện và một số các em ở các xã vùng lân cận TP Hưng yên. Phần lớn gia đình các em sống bằng nghề nông, còn gặp nhiều khó khăn về vật chất. Cơ bản các em đều có phẩm chất đạo đức tốt, chăm ngoan trong học tập. Qui mô những năm tới đây số lượng học sinh tăng đáng kể, việc mở rộng thêm hệ thống trường công lập, dân lập có làm giảm áp lực tuyển sinh nhưng do hai trường gần nhau, cùng đường đi học, hơn nữa trường nằm gần khu vực dân cư nên cũng gây nhiều khó khăn cho việc quản lý học sinh. . Hiện tại sĩ số học sinh trên một lớp của nhà trường đã tương đối ổn định đạt theo tiêu chuẩn quy định hiện nay: GD đạo đức học sinh ở Trường THPT Hứa Văn Tiến Số lớp Số lớp Tổng Tổng Sĩ số HS trên 1 Năm học công bán số lớp số học lớp lập công sinh 2005 – 2006 45 02 47 2388  50,8 2006 – 2007 37 01 38 1795  47,2 2007 - 2008 35 01 36 1780  49,4 2008 - 2009 34 0 34 1541  45,3 2009 - 2010 34 0 34 1521  44.5 2010 - 2011 32 0 32 1366  42.6 2011 - 2012 31 0 31 1310  42.3 2012 - 2013 32 0 32 1343  42,0 Năm học 2012 -2013 Nhà trường có 82 cán bộ, giáo viên, với 73 giáo viên đứng lớp. Lãnh đạo nhà trường có 1 Phó Hiệu trưởng phụ trách điều hành, 02 đồng chí Phó hiệu trưởng cả ba đồng chí đã qua Trường Cán 11
bộ quản lý Giáo dục. Trường có một Chi bộ Đảng với 31 đảng viên, với 07 đồng chí đang ở tuổi Đoàn. Những năm qua Chi bộ liên tục đạt “Chi bộ trong sạch, vững mạnh”. Chi đoàn giáo viên gồm 48 đồng chí. Đoàn trường đạt danh hiệu “Đoàn trường xuất sắc” được Trung ương Đoàn tặng bằng khen. Mấy năm qua trường giữ vững danh hiệu “Trường tiên tiến cấp tỉnh”. Đội ngũ giáo viên đã được chuẩn hóa và không ngừng phát triển. Tập thể sư phạm thực sự là tổ ấm, đoàn kết, thống nhất. Công đoàn đạt “Công đoàn vững mạnh” chất lượng giáo dục toàn diện ngày càng được nâng lên với tỷ lệ học sinh khối 12 vào Đại học, Cao đẳng năm 05 -06 đạt 22% , năm 07 - 08 đạt 32%, năm 08 -09 đạt 52%, năm 09 -10 đạt 52%. Chất lượng mũi nhọn đã được nâng lên thể hiện qua kỳ thi HSG của tỉnh năm 06 -07 đạt 18 giải về văn hoá, chất lượng giải cao. Năm 07- 08 nhà trường vẫn duy trì được số giải HSG trên, năm 2009- 2010 đạt 28 giải HSG, năm 2010 -2011 đạt 32 giải HSG Năm 2011-2012 đạt 18 giải. Năm 2012-2013 đạt 23 giải GD đạo đức học sinh ở Trường THPT Hứa Văn Tiế Không có trường hợp H/S vi phạm liên quan tới pháp luật, kỷ cương nề nếp học tập được duy trì thường xuyên. 2.2 Một số kết quả đạt được trong hoạt động giáo dục đạo đức học sinh. + Hoạt động giáo dục đạo đức được nhà trường coi trọng hàng đầu. Từ đầu năm Chi bộ Đảng đã có nghị quyết về giáo dục tư tưởng, đạo đức học sinh. Lãnh đạo nhà trường đã có kế hoạch, tổ chức chỉ đạo bằng những biện pháp sát thực, cụ thể: Đã nâng cao nhận thức, vị trí vai trò công tác giáo dục đạo đức trong tập thể sư phạm, giữ vững nền nếp kỷ cương trong hoạt động dạy và học. Công tác Đoàn thanh niên với vai trò nòng cốt trong các phong trào thi đua đã chú trọng tới rèn luyện tư tưởng đạo đức cho đoàn viên, thanh niên. Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm tích cực trong công tác giáo dục đạo đức học sinh. Đã có sự phối hợp hiệu quả giữa các tổ chức Đoàn thanh niên, giáo viên chủ nhiệm, hội cha mẹ học sinh và lãnh đạo nhà trường trong hoạt động giáo dục. Không có giáo viên nào vi phạm đạo đức nhà giáo và tiêu cực trong thi cử. 12
+ Chất lượng giáo dục đạo đức học sinh ngày càng tăng, phần lớn các em đã xác định được động cơ, thái độ học tập, có ý thức tu dưỡng rèn luyện để lập thân, lập nghiệp. Tỷ lệ học sinh vi phạm kỷ luật giảm rõ rệt, đa số các em đã thục hiện tốt quy định về luật an toàn giao thông, không tàng trũ, mua bán sử dụng vật liệu gây cháy nổ, hung khí, không có học sinh sa vào tệ nạn ma túy, cờ bạc và các tệ nạn khác. GD đạo đức học sinh ở Trường THPT Hứa Văn Tiến Kết quả xếp loại hạnh kiểm trong các năm: Tổng Xếp loại hạnh kiểm Số HS Số HS Năm học số Tốt Khá Trung Yếu, bị kỷ bị đuổi HS (%) (%) bình kém luật học (%) (%) 2005 -2006 2388 57,8% 29,7% 10,3% 1,3% 0 0 2006 - 2007 1795 61,7% 29,9% 7,6% 0,8% 0 0 2007 -2008 1650 58,5% 30,3% 10.5% 0,7% 0 0 2008 - 2009 1541 64,5% 26,1% 8,3% 1,1% 0 0 2009 - 2010 1521 72,6% 20,4% 6.4% 0.7% 01 0 2010 - 2011 1366 72,6% 23,1% 4.3% 0.0% 0 0 2011 - 2012 1294 68,7% 23,0% 7,3% 1,0% 0 0 2012 - 2013 1343 69,0% 22,0% 8,2% 0,8% 0 0 2.3 Một số tồn tại 13
- Vẫn còn một số ít cán bộ, giáo viên chỉ tập trung vào công tác chuyên môn, coi đó là nhiệm vụ trọng tâm, nên chưa quan tâm đúng mức đến công tác giáo dục đạo đức học sinh, thậm chí coi giáo dục đạo đức là nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm, của Ban cờ đỏ (Đoàn thanh niên), Ban giám hiệu nhà trường. - Việc chỉ đạo các hoạt động giáo dục đạo đức có lúc chưa liên tục (các thời điểm đầu năm học, lúc tổ chức các đợt thi cử, bị công tác chuyên môn cuốn hút), thiếu kiểm tra, đôn đốc kịp thời. - Sự phối hợp giữa các tổ chức vì những lý do khác nhau nhiều lúc còn hạn chế (cách đánh giá thi đua của Đoàn thanh niên – giáo viên chủ nhiệm). - Một số giáo viên chủ nhiệm còn nặng về mặt hành chính trong quản lý lớp, chưa thể hiện rõ vai trò giáo dục đạo đức học sinh, hoặc thiếu nội dung, phương pháp, nghệ thuật. - Một bộ phận học sinh do những nguyên nhân khác nhau (ví dụ hoàn cảnh gia đình) có biểu hiện chậm tiến, thậm chí sa sút về đạo đức, lối sống. GD đạo đức học sinh ở Trường THPT Hứa Văn Tiến - Nhận thức sai lệch về động cơ, thái độ học tập, đến trường học chỉ để tiếp thu kiến thức khoa học đơn thuần để có được bằng tốt nghiệp mà thiếu ý thức phấn đấu, tư tưởng đạo đức. - Một số ít các em (thậm chí có biểu hiện bỏ học, đua đòi, thiếu trung thực, lập nhóm, liên kết kẻ xấu bên ngoài, “xin đểu” ăn cắp tài sản của bạn. 2.4 Một số vấn đề đặt ra trong tổ chức, chỉ đạo hoạt động giáo dục đạo đức học sinh ở Trường THPT Kim động Qua phân tích những kết quả đã đạt được những tồn tại, thách thức trong công tác giáo dục nói chung và giáo dục đạo đức nói riêng ở Trường THPT Kim động trong giai đoạn hiện nay chúng tôi thấy cần làm tốt những vấn đề sau: 14
- Tiếp tục tổ chức học tập, tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức, vai trò trách nhiệm cho mọi thành viên, tổ chức trong nhà trường về hoạt động giáo dục đạo đức học sinh. - Tăng cường vai trò lãnh đạo toàn diện của chi bộ Đảng ở trường học (đặc biệt là lãnh đạo tư tưởng chính trị). - Nâng cao vai trò, trách nhiệm của cán bộ quản lý trong công tác chỉ đạo hoạt động giáo dục đạo đức. - Phát huy vai trò hoạt động của Đoàn thanh niên. - Đẩy mạnh công tác chủ nhiệm trong hoạt động giáo dục đạo đức học sinh, giáo dục ngoài giờ, hướng nghiệp…. - Xây dựng các tổ chức lớp, chi đoàn thành các tập thể tự quản . - Kết hợp chặt chẽ các lực lượng xã hội khác tham gia hoạt động giáo dục: Hội cha mẹ học sinh – Chính quyền Uỷ ban nhân dân các xã ,thị trấn v.v... Những nội dung trên được cụ thể bằng một số biện pháp chỉ đạo được trình bày ở Chương 3. 15
GD đạo đức học sinh ở Trường THPT Hứa Văn Tiến CHƯƠNG III MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO CÔNG TÁC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH Ở TRƯỜNG THPT KIM ĐỘNG -HƯNG YÊN 3.1 Nâng cao nhận thức, vai trò trách nhiệm của các thành viên, tổ chức nhà trường trong hoạt động giáo dục đạo đức học sinh. a. Tăng cường vai trò lãnh đạo toàn diện của chi bộ Đảng. Chi bộ Đảng là trung tâm chính trị, tập hợp lực lượng quần chúng nhằm thực hiện tốt các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Trong nhà trường, chi bộ Đảng lãnh đạo toàn diện, đặc biệt chú trọng công tác lãnh đạo tư tưởng, chính trị. Chi bộ Đảng là cầu nối trực tiếp Đảng với quần chúng. Thông qua giáo viên, nhân viên, học sinh mà Chi bộ nắm tâm tư, nguyện vọng, góp ý kiến để Chi bộ đưa ra những chủ trương, giải pháp sát thực với tình hình nhằm chỉ đạo thực hiện có hiệu quả công tác giáo dục. Chi bộ có trách nhiệm chú trọng kiện toàn tổ chức nhằm phát huy chức năng của hiệu trưởng, vai trò của Công đoàn, Đoàn thanh niên và các tổ chức quần chúng khác. Tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng nhằm nâng cao nhận thức về định hướng chính trị cho giáo viên, nhân viên và học sinh. Từng đảng viên phải thấm nhuần phong cách tác phong cách mạng, từ đó mỗi đảng viên trở thành một tấm gương sáng, một chuẩn mực để quần chúng học sinh noi theo. Chi bộ Đảng phải thường xuyên kiểm tra bằng nhiều hình thức, qua đó để phát hiện nhân tố mới, kịp thời khắc phục khuyết điểm, bổ sung điều chỉnh chủ trương, phương hướng tiếp theo, giúp hoạt động quản lý đi đúng định hướng. 16
GD đạo đức học sinh ở Trường THPT Hứa Văn Tiến Tổ chức triển khai cuộc vận động “ Học tập và Làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” trong CBGV và học sinh thường xuyên, liên tục. b. Xây dựng khối đoàn kết, thống nhất trong tập thể sư phạm. Tập thể sư phạm trong trường phổ thông là tâp thể lao động sư phạm, có tổ chức, có mục đích giáo dục thống nhất, có phương thức hoạt động nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục của nhà trường. Xây dựng tập thể sư phạm nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của tập thể để thực hiện tốt mục tiêu của nhà trường. Cần làm cho mỗi giáo viên, nhân viên nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của hoạt động giáo dục đạo đức học sinh. Đó là một mặt không thể tách rời trong quá trình giáo dục, hoàn thiện nhân cách học sinh, đó không phải là nhiệm vụ của riêng ai. Từ đó, tùy vị trí nhiệm vụ của mình để làm công tác giáo dục đạo đức học sinh. Thông qua bài giảng, đặc thù để giáo dục đạo đức một cách nhuần nhuyễn, không khuôn sáo, sống sượng. Trong thực tế, do nhận thức chưa đầy đủ, vẫn còn một số giáo viên chỉ quan tâm đến hoạt động chuyên môn, truyền thụ kiến thức khoa học đơn thuần, mà quên đi nhiệm vụ giáo dục tư tưởng, đạo đức học sinh. Thậm chí có một số ít giáo viên thiếu tình thương và trách nhiệm trù úm, hoặc thiên vị đối với học sinh, ảnh hưởng đến sự phát triển nhân cách học sinh. Người cán bộ quản lý phải quán triệt đầy đủ các nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước về công tác giáo dục đào tạo. Phải xây dựng và củng cố khối đoàn kết nhất trí trong tập thể sư phạm. Công đoàn tổ chức, giáo dục giáo viên, nhân viên, thường xuyên duy trì, phát huy các phong trào thi đua, đặc biệt là phong trào “kỷ cương, tình thương, trách nhiệm”, “ Nói không với tiêu cực và chống bệnh thành tích 17
trong giáo dục “. cán bộ, giáo viên cần được bồi dưỡng tư tưởng chính trị, đạo đức, lý tưởng nghề nghiệp, bồi dưỡng lòng nhân ái, tình thương yêu con người, thương yêu học sinh, tinh thần trách nhiệm, tôn trọng sẵn sàng giúp đỡ học sinh. Tất cả vì học sinh thân yêu là biểu hiện của đạo đức cách GD đạo đức học sinh ở Trường THPT Hứa Văn Tiến mạng, lý tưởng nghề nghiệp. Mỗi giáo viên, nhân viên không ngừng trau dồi nâng cao phẩm chất đạo đức sẽ trở thành tấm gương sáng gây được niềm tin đạo đức, sức thuyết phục trước học sinh, nhân dân. c. Phát huy vai trò tiên phong của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong hoạt động giáo dục đạo đức học sinh. Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là tổ chức gần Đảng nhất, là lực lượng đông đảo, trực tiếp thực hiện nhiệm vụ chính trị của nhà trường, là lực lượng nòng cốt trong các phong trào thanh niên. Đoàn có tiềm năng to lớn tham gia công tác giáo dục. Đoàn có nhiệm vụ giáo dục đoàn viên, thanh niên, học sinh về tư tưởng chính trị đạo đức. Bồi dưỡng lý tưởng XHCN, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh , lòng yêu nước truyền thống cách mạng, ý thức công dân, đạo đức lối sống lành mạnh cho đoàn viên, thanh niên. Lãnh đạo trường phối hợp cùng Đoàn thanh niên tổ chức và thực hiện các hoạt động ngoài giờ lên lớp, ngoài nhà trường. Đoàn giữ vai trò chính trong các hoạt động thể dục thể thao, tham quan du lịch, sinh hoạt câu lạc bộ. Đoàn còn giữ vai trò nòng cốt của các chương trình xã hội như phong trào “Thanh niên lập nghiệp” “Xã hội tình nguyện vì trẻ em đặc biệt khó khăn”. Cần phát triển tổ chức Đoàn vững mạnh, tạo mọi điều kiện cần thiết để tổ chức Đoàn hoạt động thực sự có hiệu quả. d. Củng cố, xây dựng, đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp, lực lượng nòng cốt giáo dục đạo đức học sinh. 18
Giáo viên chủ nhiệm là người thay mặt Hiệu trưởng, đảm nhận vai trò chủ đạo trong công tác tổ chức giáo dục học sinh của một lớp học. Giáo viên chủ nhiệm là người nắm vững hoàn cảnh và sự tiến bộ của từng học sinh. Bởi vậy họ có biện pháp tổ chức giáo dục sát đối tượng, thúc đẩy sự tiến bộ của cả lớp. GD đạo đức học sinh ở Trường THPT Hứa Văn Tiến GVCN là người nhận xét, đánh giá và xếp loại học sinh, đề nghị khen thưởng học sinh, bởi vậy hoạt động giáo dục của GVCN ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển nhân cách học sinh. Có thể nói “Thầy thế nào, thì trò thế ấy” chính là nói về sự ảnh hưởng từ GVCN. Người cán bộ làm công tác quản lý phải chọn được đội ngũ GVCN có năng lực chuyên môn tốt, có khả năng tổ chức hoạt động tập thể, có khả năng giáo dục, thuyết phục nhiệt tình, yêu thương học sinh, cảm hóa được học sinh, được học sinh tin cậy, kính trọng. Hiệu trưởng cần bồi dưỡng GVCN hiểu rõ nhiệm vụ quyền hạn, phương pháp xây dựng tập thể, tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh. Xác định cơ chế quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm với các giáo viên bộ môn và tổ chức Đoàn TN. Đặc biệt là quan hệ giữa GVCN với chi hội cha mẹ học sinh, là cầu nối gia đình với nhà trường, xã hội. GVCN phải có nhận thức đúng vị trí quan trọng của mình. Phải tự bồi dưỡng, nắm bắt sâu sắc chủ trương đường lối giáo dục của Đảng và Nhà nước trong thời kì đổi mới. Phải nâng cao trình độ chuyên môn để giáo dục học sinh một cách thuyết phục. Phải mẫu mực trong lối sống cách cư 19
xử. GVCN thực sự là người thầy, người cha, người mẹ, người bạn của tập thể học sinh. e. Phát huy vai trò tự quản của tập thể học sinh. Hai yếu tố quan trọng của tập thể có ý nghĩa giáo dục lớn là : Chế độ sinh hoạt tập thể và Dư luận tập thể. Chế độ sinh hoạt tập thể hợp lý, với kỷ luật nghiêm, hoạt động có kế hoạch, có tổ chức và nề nếp tạo nên thói quen sống có văn hóa, hình thành ý chí và nghị lực. Dư luận tập thể lành mạnh luôn trợ giúp con người nhận thức những điều tốt đẹp, điều chỉnh hành vi sống có văn hóa. GD đạo đức học sinh ở Trường THPT Hứa Văn Tiến Biến quá trình giáo dục thành quá trình tự giáo dục coi đó là một yếu tố nội tại trong quá trình giáo dục đạo đức và hình thành nhân cách học sinh. Tập thể HS thống nhất trong mục đích chung đó là học tập, rèn luyện để trở thành những con người có ích cho gia đình, xã hội. Một TTHS có ý thức tự quản cao, có truyền thống tốt, có kỷ luật nó ảnh hưởng quan trọng, trực tiếp đến sự phát triển nhân cách của từng học sinh theo đúng mục đích giáo dục của nhà trường. TTHS tốt nó có tác dụng thanh lọc hiệu quả, nó cảm hóa, biến đổi những học sinh có đạo đức kém, sai lệch với chuẩn mực xã hội, nó có sức chống đỡ các tác động tiêu cực từ bên ngoài xâm nhập. TTHS còn là cầu nối giữa cá nhân học sinh với đời sống xã hội. Mỗi cá nhân được thể nghiệm vị trí, vai trò của mình trong xã hội là nhờ tập thể và thông qua tập thể. TTHS là nơi thoả mãn nhu cầu giao lưu, hoạt động. Qua đó mà những phẩm chất đạo đức: hình thành và củng cố. Họ sẽ là những người công dân tốt sống biết vì tập thể có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội. Muốn có những TTHS tự quản, vai trò của GVCN vô cùng to lớn. GVCN phải chọn ra được ban cán sự có năng lực, uy tín, có sức thuyết 20