zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Tài Liệu Phổ Thông

» Sáng kiến kinh nghiệm

SKKN: Phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn Địa Lý

Chia sẻ: Lê Hoa Trà | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:41

Báo xấu

1.054
lượt xem 215
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Môn Địa lí là một môn học ít được học sinh yêu thích, nên việc tuyển chọn học sinh vào đội tuyển học sinh giỏi môn Địa lí là hết sức khó khăn. Thông thường những em học sinh giỏi môn Địa lí là học sinh giỏi toàn diện, hoặc giỏi về khoa học tự nhiên, do đó các em không mấy hứng thú khi được chọn môn. Với những phương pháp sau đây sẽ giúp các bạn có thể giúp các em hứng thú hơn về môn Địa lý này.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: SKKN: Phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn Địa Lý

Phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn Địa Lý SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn Địa Lý GV:Dương Thị Dung Trang 1 Trường THCS Phan Bội Châu
Phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn Địa Lý LỜI NÓI ĐẦU Chuyện người thầy phát hiện và bồi dưỡng HSG cũng như người trồng hoa. Bông hoa đẹp bởi bàn tay người chăm bón, nâng niu. Nhưng đâu phải khi nào hoa cũng khoe sắc rực rỡ. Chỉ cần một cơn trở gió, một sự thay đổi tiết trời, một sự lãng quên bất cẩn của người là hoa kém sắc, cây không trổ bông. Có đồng nghiệp nói với tôi rằng, Học sinh giỏi chỉ là “thiên bẩm”. Là người trực tiếp giảng dạy đã nhiều năm ở phổ thông, với tôi không nghĩ như vậy. Năng khiếu và tri thức văn hóa nói chung phải được bồi đắp theo năm tháng, gắn liền với sự nhạy bén của tố chất cá nhân. Người thầy phải là “chất xúc tác” trong quá trình biến đổi chất, người quản lí là nguồn động lực tiếp sức định hướng cho cả thầy và trò. Đất nước ta đang bước vào giai đoạn công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước, với mục tiêu đến năm 2020 Việt Nam cơ bản trở thành nước công nghiệp, hội nhập với quốc tế. Nhân tố quyết định thắng lợi CNH-HĐH và hội nhập quốc tế là nguồn lực con người, phát triển cả về số lượng và chất lượng,trên cơ sở mặt bằng dân trí được nâng cao. Việc này bắt đầu từ giáo dục phổ thông mà trước hết bắt đầu từ mục tiêu đào tạo của nghành là giáo dục học sinh trở thành những con người phát triển toàn diện: có phẩm chất năng lực, có tri thức và kỹ năng, có khả năng chiếm lĩnh tri thức mới một cách độc lập sáng tạo. Để thực hiện tốt những yêu cầu trên những người làm công tác giáo dục ngoài việc trang bị cho học sinh kiến thức kỹ năng cơ bản, thì việc bồi dưỡng học sinh mũi nhọn cũng rất quan trọng nhằm phát hiện bồi dưỡng nhân tài cho đất nước. Xong để có được sản phẩm học sinh giỏi ở các môn nói chung và môn Địa Lí nói riêng, người giáo viên phải dày công nghiên cứu, trang bị cho học sinh về phương pháp học tập, về kiến thức kỹ năng tốt nhất phù hợp với từng đối tượng học sinh và từng địa phương. Môn Địa lí là một môn học ít được học sinh yêu thích,nên việc tuyển chọn học sinh vào đội tuyển học sinh giỏi môn Địa lí là hết sức khó khăn.Thông thường những em học sinh giỏi môn Địa lí là học sinh giỏi toàn diện, hoặc giỏi về khoa học tự nhiên, do đó các em không mấy hứng thú khi được chọn môn GV:Dương Thị Dung Trang 2 Trường THCS Phan Bội Châu
Phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn Địa Lý Địa lí để dự thi. Bên cạnh đó nhiều phụ huynh học sinh cho rằng đây là môn phụ nên ít khi được quan tâm, hoặc khí thấy con em mình đầu tư vào môn Địa lí cũng lấy làm khó chịu và thậm chí tỏ thái độ không đồng tình. Thực tế môn Địa lí ít được nhiều người chú ý nhưng đây lại là một môn học tương đối khó, để dạy tốt và học tốt môn Địa lí ở trường phổ thông là một việc khó, thì việc phát hiện và dạy học sinh giỏi môn Địa lí lại càng khó hơn gấp bội, đòi hỏi cả Thầy và Trò phải có một phương pháp dạy và học tập đúng đắn, kết hợp với lòng nhiệt tâm cao thì mới đạt kết quả cao.Học sinh giỏi môn Địa lí không giống như học sinh giỏi của các môn học khác, học sinh giỏi môn Địa lí lại càng không phải là giỏi thuộc các bài Địa lí là được mà các em phải có kiến thức các bộ môn khoa học tự nhiên như; Toán, Lí, Hóa, Sinh. Bởi vì kĩ năng Địa lí cần phải có sự hỗ trợ của các môn học này. Đặc biệt là bộ môn Toán học . Đối với học môn Địa Lí số học sinh tham gia thi hầu hết là các học sinh có năng lực học tập chưa cao như các môn khác hoặc các em bị loại từ các đội tuyển khác, độ thông minh thấp , thậm chí ý thức học tập chưa cao, kỹ năng tính toán yếu. Trong năm đầu tiên (2005-2006) bồi dưỡng học sinh giỏi do chưa có kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng nên kết quả đạt được không cao . Nhưng vào những năm sau với sự tin tưởng của BGH nhà trường tôi vẩn được phân công làm nhiệm vụ bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn địa lý Trường THCS Phan Bội Châu và tôi đã đã đạt được những kết quả đáng tự hào so với các trường trong huyện và các trường huyện khác và xem đây là bộ môn truyền thống, là bộ môn thế mạnh của nhà trường . Do vậy bằng những kinh nghiệm của bản thân mình trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn Địa lý tôi mạnh dạn đưa hết những kinh nghiệm của bản thân mình trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi để các bạn đồng nghiệp tham khảo đồng thời qua sáng kiến kinh nghiệm của mình tôi cũng muốn được sự đóng góp hơn nữa trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi để bản thân tôi nói riêng và trường của tôi nói chung sẽ có những thành tích cao hơn nữa trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn Địa lý GV:Dương Thị Dung Trang 3 Trường THCS Phan Bội Châu
Phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn Địa Lý I/ĐẶT VẤN ĐỀ 1.Lí do chọn đề tài: 1.1Cơ sở lý luận : Ở nước ta Việc dạy học nói chung và bồi dưỡng nhân tài nói riêng được chú trọng ngay từ khi dựng nước vì như Thân Nhân Trung đã nói “ Hiền tài là nguyên khí quốc gia, nguyên khí thịnh thế nước lên nguyên khí suy thế nước xuống ” Đảng và Nhà nước ta đã khẳng định" Giáo dục là quốc sách hàng đầu, Đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho phát triển" điều đó được thể hiện trong các Nghị quyết Trung ương. Nghị quyết TW VIII " phương pháp giáo dục phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, tư duy sáng tạo của người học. Bồi dưỡng năng lực tự học, lòng say mê học tập và ý chí vươn lên". Nghị quyết TW IV " Đổi mới phương pháp dạy và học ở tất cả các cấp học, bậc học. Mục tiêu đào tạo phải hướng vào đào tạo những con người năng động sáng tạo". “Phát triển quy mô giáo dục cả đại trà và mũi nhọn” Trích kết luận của hội nghị lần thứ 6 Ban chấp hành trung ương Đảng khóa 9. Ở nước ta cũng như hầu hết các nước trên Thế giới, vấn đề dạy học và chất lượng dạy học nói chung, dạy học Địa lý nói riêng ngày càng trở thành mối quan tâm hàng đầu của toàn xã hội. Như vậy với kết luận “Phát triển quy mô giáo dục cả đại trà và mủi nhọn” Trích kết luận của hội nghị lần thứ 6 ban chấp hành trung ương Đảng khóa 9. Thì giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp CNH-HĐH đất nước ,là điều kiện phát huy nguồn lực con người. Đây là trách nhiệm của toàn Đảng ,toàn dân trong đó nhà giáo và cán bộ giáo dục là lực lượng nòng cốt có vai trò quan trọng . Hiện nay cùng với các nhà trường thuộc các cấp học bên cạnh việc chú trọng nâng cao chất lượng giáo dục đại trà còn quan tâm đúng mức đến chất GV:Dương Thị Dung Trang 4 Trường THCS Phan Bội Châu
Phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn Địa Lý lượng giáo dục mũi nhọn. Đó là công tác phát hiện và bồi dưỡng học sinh giỏi các bộ môn, trong đó có bộ môn Địa lí Môn Địa lí có khả năng bồi dưỡng cho học sinh một khối lượng tri thức phong phú về Tự nhiên – Kinh tế – Xã hội và những kỹ năng kỹ xảo hết sức cần thiết trong cuộc sống , đặc biệt là kỹ năng về bản đồ mà không một môn học nào đề cập tới. Và còn có khả năng to lớn trong việc bồi dưỡng học sinh thế giới quan khoa học và những quan điểm nhận thức đúng đắn, khả năng hình thành cho học sinh nhân cách con người mới trong xã hội. 1.2. Cơ sở thực tiễn: Ngày nay dưới sự lãnh đạo của Đảng và nhà nước Việc dạy học nói chung và bồi dưỡng nhân tài nói riêng càng được chú trọng nhằm hình thành những con người có ý thức và đạo đức XHCN, có trình độ, có văn hoá, có hiểu biết kỹ thuật, có năng lực lao động cần thiết, có óc thẩm mĩ và có kiến thức tốt để kế tục sự nghiệp cách mạng, xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Nhận thức được tầm quan trọng của bộ môn Địa lý nói riêng và các môn học khác nói chung .Với mục tiêu giáo dục: Nâng cao dân trí – Đào tạo nhân lực - Bồi dưỡng nhân tài hàng năm trường THCS Phan Bội Châu nói riêng và tất cả các trường trên cả nước nói chung để đáp ứng mục tiêu giáo dục dưới sự chỉ đạo của Đảng trong công tác giáo dục, phòng giáo dục huyện Krông Buk, trường THCS Phan Bội Châu luôn luôn đón đầu những kế hoạch để vạch ra những kể hoạch cụ thể trong việc bồi dưỡng học sinh giỏi như: Đối với phòng giáo dục : Đào tạo học sinh mũi nhọn luôn là mục tiêu phấn đấu của phòng giáo dục được đưa ra hàng năm trong phương hướng nhiệm vụ của phòng để đạt được điều đó hàng năm Phòng giáo dục đã triển khai tới tất cả các trường trong huyện qua các công văn . Phòng giáo dục hàng năm thường xuyên thanh tra, kiểm tra chất lượng giáo dục của tất cả các trường để thúc đẩy nâng cao chất lượng giáo dục nhằm tạo ra nền tảng cho việc lựa chọn học sinh giỏi bộ môn. GV:Dương Thị Dung Trang 5 Trường THCS Phan Bội Châu
Phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn Địa Lý Cứ 3 năm một lần trường tổ chức cuộc thi giáo viên dạy giỏi cấp Huyện, chọn ra những giáo viên dạy tốt tham gia dự thi giáo viên dạy gỏi cấp Tỉnh để từ đó Phòng giáo dục lựa chọn những giáo viên có trình độ chuyên môn vững vàng, phương pháp giảng dạy tốt và có nhiều kinh nghiệm trong việc bồi dưỡng học sinh giỏi để tham gia bồi dưỡng học sinh giỏi cấp tỉnh. Đối với trường THCS Phan Bội Châu. Đào tạo học sinh giỏi nói chung và học sinh giỏi môn Địa lý nói riêng luôn được BGH nhà trường quan tâm và điều này được thể hiện rõ trong các nghị quyết của đại hội CNVC hàng năm, qua các chỉ tiêu phấn đấu được đưa ra trong phương hướng nhiệm vụ của nhà trường. Nhà trường khuyến khích giáo viên có nhiều sáng kiến trong công tác chuyên môn, trong việc đổi mới phương pháp dạy học để giáo viên học hỏi trao đổi lẩn nhau nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đây là một nền tảng cho công tác bồi dưỡng học sinh giỏi. Nhà trường luôn chủ động, đón đầu các kế hoạch trong việc bồi dưỡng học sinh giỏi tránh gây sức ép quá lớn cho thầy và trò. Nhà trường luôn chú trọng những chương trình tập huấn cho giáo viên trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi qua các chuyên đề để giáo viên có sự trao đổi lẩn nhau đặc biệt là trong các tham luận Đại hội công nhân viên chức. Nhà trường chọn ra đội ngũ giáo viên ưu tú nhất để tham gia giảng dạy bồi dưỡng cho các em . Nhà trường mua những đầu sách nâng cao và các trang thiết bị để đầu tư cho công tác bồi dưỡng và động viên khuyến khích bằng việc khen thưởng, động viên kịp thời, ghi danh thầy cô giáo và học sinh đạt nhiều thành tích. Song trên thực tế ở bậc học phổ thông từ trước tới nay quan niệm vẫn cho rằng bộ môn Địa lí là môn học phụ. Một phần do thiếu giáo viên dạy Địa lí nên ở nhiều trường hiện phân công giáo viên dạy bộ môn khoa học xã hội sang dạy chéo ban, nên chất lượng giảng dạy thấp. Giáo viên lên lớp chủ yếu đọc cho học sinh chép bài vì vậy hầu hết học sinh đều không thích học và không có hứng thú học, khi học lại chủ yếu là học vẹt để đối phó với giáo viên khi kiểm tra. Hàng GV:Dương Thị Dung Trang 6 Trường THCS Phan Bội Châu
Phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn Địa Lý năm, qua các kì thi HSG Tỉnh chúng ta đã gặt hái được những thành công đáng kể. Song số học sinh đạt giải cao chưa nhiều. Điều này có nguyên nhân từ cả hai phía. Trước hết là từ phía người thầy. Do phải bám sát việc thực hiện theo phân phối chương trình, người thầy không có điều kiện đầu tư về chiều sâu trong việc cung cấp kiến thức và rèn luyện kĩ năng làm bài thi HSG; thời gian tập trung bồi dưỡng cũng chưa nhiều. Về phía học sinh “nhân tài” vốn đã hiếm, các em lại phải học nhiều môn nên việc đầu tư thời gian từ bồi dưỡng chưa được nhiều, quyết tâm đạt giải của các em lại chưa cao . Là một giáo viên trẻ được đào tạo chính ban, đã hai lần liên tục đạt giáo viên dạy giỏi cấp Tỉnh và có nhiều kinh nghiệm trong quá trình đào tạo bồi dưỡng học sinh giỏi, tôi thấy rất băn khoăn trước chất lượng bộ môn Địa lí và những quan niệm đó tôi thấy mình phải có trách nhiệm thay đổi quan niệm đó và không có cách gì tốt hơn là chứng minh bằng thực tiễn rằng Địa lí là một môn học chính và học Địa lí có vai trò hết sức to lớn trong đời sống hằng ngày và trong sản xuất. 2. Đặc điểm tình hình: Trường THCS Phan Bội Châu là một ngôi trường tuy mới được thành lập vào ngày 23/08/2005, mặc dầu là một ngôi trường có thời gian thành lập chưa lâu so với các trường bạn trong huyện. Song dưới sự chỉ đạo, quan tâm của Phòng giáo dục và sự lãnh đạo sát sao, sáng tạo của Ban giám hiệu trường THCS Phan Bội Châu đã tạo ra được thương hiệu cho ngôi trường của mình. Trong việc đào tạo, bồi dưỡng học sinh giỏi trường có những thuận lợi và khó khăn sau : 2.1. Những điểm mạnh : - Nhà trường có đủ 2 giáo viên giảng dạy bộ môn Địa lý chính ban, đạt trình độ trên chuẩn (Trình độ đại học), giáo viên trẻ khỏe, nhiệt tình có trách nhiệm cao trong công tác. - Trong 2 đồng chí giáo viên có một đồng chí có nhiều kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, có bề dày thành tích trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi nhiều năm liền có học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh. GV:Dương Thị Dung Trang 7 Trường THCS Phan Bội Châu
Phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn Địa Lý Có năng lực chuyên môn, phương pháp dạy tốt. - Được sự quan tâm tạo điều kiện giúp đỡ của các cấp lãnh đạo: Ban giám hiệu nhà trường tổ chuyên môn, ủng hộ của bạn bè đồng nghiệp. - Học sinh ngoan có ý thức phấn đấu, quyết tâm. 2.2. Những hạn chế cần giải quyết : - Nhiều em không muốn tham gia vào các đội tuyển HSG. - Một số em tham gia vào bồi dưỡng môn Địa lí không phải là các em ham thích môn Địa lí, mà đây chỉ là cả nể lời giáo viên động viên của giáo viên hoặc các em nhận thấy rằng đây là bộ môn mà hàng năm tỉ lệ đậu của trường tương đối cao, hoặc là có em cho rằng các bạn vào đội tuyển hết rồi thì mình cũng vào đại môn Địa lí để có tên trong danh sách là học sinh tham gia bồi dưỡng học sinh giỏi. Nên khi bồi dưỡng giáo viên rất vất vã do khả năng nhận thức chậm, kỹ năng tính toán còn hạn chế. - Hai giáo viên bộ môn Địa lý đều công tác xa nhà, cuộc sông chưa ổn định một phần làm ảnh hưởng đến quá trình bồi dưỡng, trong đó có một giáo viên mới ra trường nên chưa có nhiều kinh nghiệm trong công tác giảng dạy và bồi dưỡng. - Phụ huynh học sinh không quan tâm đến việc các em tham gia bồi dưỡng môn Địa lý. - Cơ sở vật chất, phương tiện dạy học, tài liệu phục vụ cho ôn luyện của học sinh và giáo viên còn thiếu, đặc biệt là phòng học để ôn thi quá thiếu tài liệu riêng phục vụ riêng cho công tác ôn thi học sinh giỏi còn có nhiều hạn chế. - Thời gian giành cho việc bồi dưỡng đội tuyển quá ít dẫn đến học sinh không có thời gian tiêu hoá, nghiền ngẫm kiến thức. Còn giáo viên phải bám sát việc thực hiện theo phân phối chương trình vừa phải tranh thủ thời gian để ôn thi  người thầy có nhiều hạn chế trong việc đầu tư về chiều sâu kiến thức . 2.3.Nguyên nhân hạn chế tồn tại: Nguyên nhân khách quan: - Nhiều em không muốn tham gia vào các đội tuyển HSG vì học tập vất vả, tốn kém rất nhiều thời gian mà hầu như không được một quyền lợi nào về học tập khi đạt một giải nào đó. GV:Dương Thị Dung Trang 8 Trường THCS Phan Bội Châu
Phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn Địa Lý - Giáo viên còn trẻ mới ra trường, thời gian công tác chưa lâu nên chưa thực sự có bề dày kinh nghiệm. Đội ngũ giáo viên nhà trường hầu hết đều là giáo viên trẻ nên không có cơ hội để học hỏi nhiều, gia đình ở xa nên ảnh hưởng đến thời gian đầu tư cho công tác bồi dưỡng. - Tâm lý của hầu hết học sinh và phụ huynh vẩn luôn xem đây là bộ môn phụ. Nên ít được đầu tư quan tâm. - Cơ sở vật chất (phòng học trang thiết bị ) còn có nhiều hạn chế . - Kinh phí đầu tư cho công tác bồi dưỡng còn quá hạn hẹp. - Thời gian bồi dưỡng gấp rút. Nguyên nhân chủ quan: Một đồng chí giáo viên mới ra trường nên chưa có kinh nghiệm trong việc bồi dưỡng học sinh giỏi. 3. Mục đích nghiên cứu đề tài: Thực hiện mục tiêu giáo dục: “Nâng cao dân trí – Đào tạo nhân lực - Bồi dưỡng nhân tài” góp phần đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục, yêu cầu của công cuộc CNH - HĐH đất nước phù hợp với nội dung của hội nghị lần thứ 6 ban chấp hành trung ương Đảng khóa 9“Phát triển quy mô giáo dục cả đại trà và mũi nhọn” 4. Phạm vi đề tài: Sáng kiến kinh nghiệm này được nghiên cứu trong phạm vi bồi dưỡng học sinh giỏi của trường THCS Phan Bội Châu và học sinh giỏi của huyện nhà từ năm học 2005-2010. 5. Đối tượng nghiên cứu của đề tài: Đội tuyển học sinh giỏi môn Địa lý trường THCS Phan Bội Châu và đội tuyển học sinh giỏi môn Địa lý dự thi cấp tỉnh của huyện KrôngBuk. 6. Phương pháp nghiên cứu đề tài: Phương pháp tìm hiểu, quan sát Phương pháp thống kê và tổng kết kinh nghiệm. GV:Dương Thị Dung Trang 9 Trường THCS Phan Bội Châu
Phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn Địa Lý II/PHẦN NỘI DUNG Những phương pháp vận dụng trong công tác bồi dưỡng học sinh:Để công tác bồi dưỡng học sinh giỏi đạt kết qua cao trong quá trình bồi dưỡng tôi luôn áp dụng các phương pháp sau: Phương pháp 1: Điều tra học sinh có năng khiếu học bộ môn. Tuy là bộ môn phụ ít được học sinh và phụ huynh quan tâm, song nếu được quyền chon lựa như các bộ môn văn hoá cơ bản khác, thì bản thân tôi nhận thấy việc điều tra phát hiện học sinh có năng khiếu học giỏi bộ môn là rất quan trong. Do vậy trong quá trình giảng dạy trên lớp, chấm chữa bài kiểm tra của học sinh giáo viên bộ môn phải: Chuẩn bị chu đáo bài dạy, sử dụng linh hoạt các phương pháp dạy học, có hệ thống câu hỏi đưa ra phù hợp với mọi đối tượng nhằm phát huy tính tích cực chủ động, sáng tạo của học sinh trong giờ học, nhằm cung cấp kiến thức cơ bản ở mỗi bài học cho học sinh. Đồng thời có những hệ thống câu hỏi nâng cao nhằm phát hiện những học sinh có năng khiếu học giỏi bộ môn. Từ đó tiếp tục bồi dưỡng nâng cao kiến thức để phát triển tài năng sẵn có của học sinh. Để công tác bồi dưỡng học sinh giỏi đạt kết quả cao theo tôi ngoài việc người giáo viên phải có tâm trong các tiết dạy của mình như đã trình bày ở trên thì Ban giám hiệu nhà trường nên phân công giáo viên dạy các em suốt bốn năm để nắm toàn bộ chương trình toàn cấp. Như thế giáo viên sẽ đầu tư lâu dài, chủ động trong kế hoạch bồi dưỡng, nắm được mặt mạnh, mặt yếu của học sinh, nhờ đó tích lũy được nhiều kinh nghiệm. Không nên bố trí nhiều giáo viên dạy một bộ môn trong cùng một khối vì sẽ có ít thời gian để gắn bó theo sát và nắm vững trình độ học sinh. Nếu như trong trường hợp giáo viên không dạy theo sát các em trong các năm học thì ta tìm hiểu kết quả của các em qua những năm học trước kết hợp với việc tìm hiểu qua giáo viên bộ môn của những năm trước và giáo viên bộ môn khác. Khi đã phát hiện ra những học sinh có tiềm năng cho bộ môn của mình ngoài việc đầu tư cho các bài giảng trên lớp tôi còn yêu cầu các em về nhà làm GV:Dương Thị Dung Trang 10 Trường THCS Phan Bội Châu
Phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn Địa Lý các bài tập trong sách nâng cao và chấm chửa, sửa sai cho các em tỉ mỉ nhằm phát hiện ra những điểm mạnh và điểm yếu của các em để có biện pháp khắc phục. Cần xem những bài kiểm tra đầu tiên của học sinh như một dấu ấn để bắt đầu cuộc hành trình phát hiện năng khiếu của học sinh. Những nhược điểm lộ ra ở từng học trò phải được nhận biết, nét tài hoa của từng học sinh cần phải được ghi nhận và trân trọng. Khi chấm bài, thầy cô không chỉ chú trọng đánh giá mà cần có nhật kí chấm bài, theo dõi cả quá trình học tập. Phương pháp 2: Chọn đối tượng. Thế nào là học sinh giỏi, học sinh giỏi trước hết là những học sinh: - Có niềm say mê, yêu thích bộ môn. - Có tư chất bẩm sinh như tiếp thu nhanh, có trí nhớ bền vững, có khả năng phát hiện vấn đề và có khả năng sáng tạo. - Có vốn tri thức, giàu cảm xúc và thường nhạy cảm trước mọi vấn đề của cuộc sống. Yêu cầu: + Đối tượng học sinh phải thực sự ham thích học, có ý thức đam mê nghiên cứu, có năng khiếu đặc biệt về khả năng học tập. + Có những kiến thức địa lý cơ bản, ham hiểu biết, thích khám phá tìm tòi. Chính điều này là cái cốt lỏi nếu được sự dìu dắt chỉ bảo của giáo viên trong quá trình bồi dưỡng các em dễ dàng thắp sáng lên tiềm năng của mình và có những nhạy bén trong việc khám phá từ những khía cạnh sâu sắc của đề thi liên quan đến việc tìm tòi, sáng tạo tư duy địa lý. Vì vậy trong việc chọn đối tượng giáo viên không nhất thiết phải chọn học sinh đạt điểm cao vì biết đâu đó là tính cần cù, chịu khó mang tính học thuộc lòng khi đề kiểm tra mang tính lý thuyết, mà đối tượng đó thiếu đi tính tư duy sáng tạo, khả năng về năng khiếu bộ môn. Do đó giáo viên cũng có thể dể dàng làm thất thoát nhân tài bộ môn khi có những học sinh có năng khiếu nhưng gặp hoàn cảnh khó khăn vì vậy kết quả học tập không cao. Trường hợp này dễ gặp trong điều kiện các trường ở vùng nông thôn của huyện Krông Buk chúng ta. Phương pháp 3: Tiến hành bồi dưỡng. GV:Dương Thị Dung Trang 11 Trường THCS Phan Bội Châu
Phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn Địa Lý Trước khi đi vào nội dung chương trình bồi dưỡng người giáo viên cần phải làm những công việc sau : 3.1.Kiến thức và phương pháp của giáo viên : Như tôi đã khẳng định ban đầu việc bồi dưỡng học sinh giỏi là một công việc rất khó khăn đòi hỏi người giáo viên vừa phải có tài vừa phải có tâm do vây khi bắt tay vào bồi dưỡng thì theo tôi nhiệm vụ tối quan trọng của người giáo viên là: Phải tham khảo nhiều tài liệu một cách thường xuyên để cập nhật bổ sung và phát triển chuyên đề mà mình phụ trách, phải chủ động đi trước học sinh một bước, phải dạy cho các em tiếp cận kiến thức một cách tự nhiên, chủ động và sáng tạo. Cụ thể là dạy cho các em cách tìm đến kiến thức và nghiên cứu nó, cách làm bài tập, cách đọc sách và tìm tài liệu, cách mở rộng và khai thác kiến thức, cách chế tác và cụ thể hóa một bài tập cách ôn tập cho một kỳ thi ….Người thầy phải luôn tháp sáng ngọn lửa mê say môn học mà học sinh đang theo đuổi, phải dạy cho các em biến ước mơ thành hiện thực biết chấp nhận khó khăn để cố gắng vượt qua ,biết rút kinh nghiệm sau những thất bại hay thành công trong từng giai đoạn mà mình phấn đấu. Học sinh khi tham gia vào các đội tuyển phải chịu khá nhiều áp lực, do đó giáo viên khi giảng dạy phải lưu ý những điều sau đây: Tuyệt đối không được nhồi nhét kiến thức cho các em một cách thụ động. Đừng hiểu nhầm HSG, cái gì các em cũng biết, cái gì các em cũng dễ dàng tiếp thu. Đừng giao cho các em những nhiệm vụ bất khả thi. 3.2. Làm tư tưởng cho học sinh và phụ huynh : Trong thực tế chúng ta thấy không phải tất cả các em dự thi môn Địa lý là các em có tình yêu đối với bộ môn này và không phải tất cả các em tham gia vào đôi tuyển đều có một quyết tâm cao mà các em đi thi chỉ vì một lý do nào đó. Do vậy trước khi bắt tay vào công tác ôn thi người giáo viên phải làm công tác tư tưởng với các em phải cho các em hiểu được tầm quan trọng của cuộc thi và các em có được những gì khi các em thành công và phải khẳng định với các em một điều rằng không phải những em có mặt trong đội tuyển có nghĩa là các em GV:Dương Thị Dung Trang 12 Trường THCS Phan Bội Châu
Phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn Địa Lý sẽ được tham gia cuộc thi mà chỉ có những bạn khẵng định được bản thân mình trong các bài kiểm tra kiến thức thì sẽ có được cơ hội tham gia vào cuộc thi để từ đó các em được có trách nhiệm trong việc học tập, rèn luyện của minh, các em phải có lời hứa danh dự trước giáo viên ôn thi và ban giám hiệu nhà trường với phụ huynh học sinh. Còn đối với phụ huynh học sinh chúng ta phải gặp riêng họ để trao đổi và cần có sự hợp tác tạo điều kiện thuận lợi nhất để thầy và trò hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Đây là vấn đề không kém phần quan trọng và không thể bỏ qua bởi hầu hết học sinh của chúng ta thuộc khu vực nông thôn khối lượng công việc ở nhà của các em rất nhiều trong khi đó thời gian học tập chủ yếu của các em lại ở nhà phụ huynh thì không mấy hứng thú khi con mình tham gia thi học sinh giỏi môn Địa lý. 3.3. Thời gian ôn thi : Thời gian để các em bước vào công đoạn ôn thi rất ngắn và gấp rút trong khi đó thời gian của thầy và trò dành cho công tác ôn thi quá hạn chế. Cơ sở vật chất cuả nhà trường không đảm bảo (phòng học ôn thi quá thiếu) thực trạng này đã tồn tại từ lâu rồi do vậy bằng kinh nghiệm của bản thân mình thì tôi luôn tận dụng mọi quỹ thời gian sẳn có (song không có nghĩa là nhồi nhét kiến thức ) của thầy và trò, thời gian theo sự phân công của chuyên môn trên trường không thể đủ cho chúng ta hoàn thành tốt công tác ôn thi do vậy chúng ta phải ôn thi nhiều cho các em ở nhà. 3.4.Tài liệu ôn thi: Tài liệu tối quan trọng và xuyên suốt quá trình ôn thi là: Sách giáo khoa và sách giáo viên Địa lý từ lớp 6-9. Đây là tài liệu cơ bản nhất mà giáo viên và học sinh cần bám sát trong quá trình ôn thi mà không có một tài liệu nào có thể thay thế được. Ngoài ra trong quá trình ôn luyện giáo viên cần có thêm các tài liệu tham khảo như: + Sách giáo khoa (giáo viên +học sinh) Địa lý của chương trình phổ thông trung học đặc biệt là sách Địa lý lớp 10. GV:Dương Thị Dung Trang 13 Trường THCS Phan Bội Châu
Phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn Địa Lý + Tài liệu rèn luyện kỹ năng thực hành (Do Bộ giáo dục biên soạn) + Giaó trình : Địa lý tự nhiên Việt nam (Do tác giả Lê Bá Thảo biên soạn) + Giaó trình : Trái Đất (Do nhóm tác giả của trường ĐHSP Hà Nội biên soạn) + Tuyển tập đề thi Olimpic môn Địa lý (Nhà sách giáo dục biên soạn) + Các đề thi học sinh giỏi các cấp môn Địa lý của các huyện và của các tỉnh thành. Đây chỉ là những tài liệu tham khảo, hộ trợ cho việc ôn thi học sinh giỏi, do vậy trong quá trình ôn thi tránh tình trạng giáo viên đi sâu vào những giáo trình này làm nặng thêm kiến thức cho các em mà không đem lại hiệu quả gì cả. Như đã nói ở trên là: Tài liệu tối quan trọng và xuyên suốt quá trình ôn thi là: Sách giáo khoa và sách giáo viên Địa lý từ lớp 6-9 ngoài ra Giáo viên cần cập nhật và tìm hiểu các kiến thức liên quan có trên mạng Internet. 3.5. Giới hạn nội dung ôn thi: Nội dung kiến thức của bộ môn địa lý rất rộng lớn và nội dung trong các đề thi Địa lý cũng không dừng lại ở khối học nào mà bao quát từ lớp 6  lớp 9 do vậy đòi hỏi người giáo viên xác định được những kiến thức trọng tâm của từng khối lớp để ôn thi cho các em bởi với một khối lượng kiến thức đồ sộ như vậy, thời gian nắm bắt thi ngắn do vậy dù học sinh có giỏi đến đâu các em cũng không thể bỏ vào bộ nhớ của mình lâu được. Bằng kinh nghiệm của bản thân tôi xin được đưa ra giới hạn của nội dung ôn thi bộ môn Địa lý như sau: . Đối với chương trình địa lý lớp 6: Trọng tâm cơ bản nhất và không thể bỏ qua là phần : - Trái Đất . - Khí quyển -Thủy quyển . . Đối với chương trình địa lý lớp 7: Hầu như trong các đề thi người ta ít đề cập tới chương trình này song có một số nội dung chúng ta cần lưu ý đó là: -Giaỉ thích một sồ hiện tượng tự nhiên ở các châu lục GV:Dương Thị Dung Trang 14 Trường THCS Phan Bội Châu
Phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn Địa Lý . Đối với chương trình địa lý lớp 8: Nội dung của chương trình này bao gồm có hai phần đó là Phần thiên nhiên và con người ở các Châu lục và Phần tự nhiên Việt Nam thì ở phần thiên nhiên và con người ở các Châu lục trọng tâm là Giaỉ thích một sồ hiện tượng tự nhiên ở Châu á còn Phần tự nhiên Việt Nam trọng tâm là Một số đặc điểm tự nhiên của nước ta đặc biệt là: Khí hậu , địa hình, sông ngòi, hình dạng lãnh thổ. . Đối với chương trình địa lý lớp 9: Nội dung của chương trình này bao gồm có hai phần rất cụ thể là Phần kiến thức (Dân cư, kinh tế các vùng ) và Phần rèn luyện kỹ năng (Vẽ và phân tích biểu đồ ) thì trọng tâm là:-Phần kiến thức:Tự nhiên của các vùng - Phần rèn luyện kỹ năng: Vẽ và phân tích biểu đồ (Đây là hai nội dung của chương trình lớp 9 mà hầu như đề thi nào cũng đề cập tới ) Lưu ý : Trong 4 chương trình thì chương trình quan trọng nhất là chương trình của lớp 9 và lớp 6, lớp 8. 3.6. Nội dung ôn thi : Trước khi bước vào nội dung bồi dưỡng giáo viên làm công tác bồi dưỡng phải kiểm tra lại khả năng nhận thức, lưu giữ thông tin địa lý từ các học sinh, nắm bắt những mặt còn hạn chế để có phương pháp bồi dưỡng thích một mắt xích rất quan trọng (kiểm tra những kiến thức cơ bản về địa lý phổ thông có liên quan đến thực tiễn cuộc sống, khả năng vận dụng kiến thức địa lý để giải thích một số hiện tượng địa lý cơ bản xung quanh cuộc sống, hay kỹ năng sử dụng các thiết bị đồ dùng học tập, kỹ năng phân tích biểu bồ, lược đồ, kỹ năng vẽ biểu đồ ...). Từ thực tế kiểm tra nắm bắt các đối tượng để có phương pháp bồi dưỡng phù hợp cho từng đối tượng trong đội tuyển, đồng thời có kế hoạch để phân công học sinh giúp đỡ nhau cùng học tập, tạo điều kiện cho việc nâng cao chất lượng hiệu quả đồng đội. Nội dung ôn thi gồm có hai phần : Phần lý thuyết và Phần thực hành Ở phần trên tôi đã giới hạn rất rõ về trọng tâm của từng chương trình rồi do vậy ở phần nay tôi không đề cấp chi tiết từng nội dung cần ôn thi bởi tất cả GV:Dương Thị Dung Trang 15 Trường THCS Phan Bội Châu
Phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn Địa Lý đã có trong sách giáo khoa. Tôi chỉ đưa ra những nội dung cần thiết nhất mà nhiều giáo viên chúng ta còn mơ hồ chưa thực sự hiểu được phần trọng tâm để ôn thi (tránh tình trạng ôn thi tràn lan ) hoặc không có tài liệu để tham khảo nên không đề cập tới trong quá trình ôn thi . *Đối với chương trình địa lý lớp 6: Phần Trái Đất : - Sự vận động tự quay quanh trục và chuyển động quanh mặt trời của Trái đất và các hệ quả Giaỉ thích nguyên nhân của các các hệ quả. - Tính ngày mặt trời lên thiên đỉnh, tính góc nhập xạ,tính giờ chiếu sáng, tính ngày dài 24 giờ ( Đây là những dạng bài tập rất khó học sinh theo bộ môn Địa lý kiến thức Toán học của các em lại rất yếu và ngay cả đối với giáo viên khi gặp những câu hỏi ở dạng nay cũng rất lúng túng và có thể không làm được nếu không có công thức ). Dưới đây tôi cung cấp công thức của hai dạng bài tập này có tính chất tham khảo được trình bày khá đầy đủ theo ý kiến chủ quan của bản thân tôi mà tôi đã tích lũy được qua quá trình bồi dưỡng học sinh giỏi trong nhiều năm cùng với việc nghiên cứu, tham khảo từ nhiều nguồn tài liệu và thực tiễn. Do vây ở đây tôi cung cấp thêm nội dung này và để các đồng nghiệp cùng tham khảo và có thể làm tài liệu cho bản thân mình . I.CÔNG THỨC TÍNH NGÀY MẶT TRỜI LÊN THIÊN ĐỈNH Ở CÁC ĐỘ VĨ Khái niệm: Mặt Trời lên thiên đỉnh là hiện tượng xảy ra ở những địa điểm trong vùng nội chí tuyến (từ chí tuyến Bắc (CTB) đến chí tuyến Nam (CTN) lúc 12h (giữa trưa) Mặt Trời ở ngay trên đỉnh đầu của một điểm, tia sáng Mặt trời thẳng góc với đường chân trời của địa phương đó vào những ngày khác nhau. Bài tập: Để biết được ngày cụ thể Mặt Trời lên thiên đỉnh của các điểm ta tính như sau: Ở Bắc bán cầu: từ ngày 21/3 đến 23/9: Mặt Trời lần lượt lên thiên đỉnh tại xích đạo và các độ vĩ trong vùng nội chí tuyến ở Bắc bán cầu, xa nhất tại chí tuyến Bắc rồi trở về xích đạo mất 186 ngày. Từ xích đạo lên chí tuyến B mất 186 ngày: 2 = 93 ngày với 23027’ vĩ tuyến. GV:Dương Thị Dung Trang 16 Trường THCS Phan Bội Châu
Phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn Địa Lý Đổi 23027’ ra giây (”). 230 x 60’ + 27’ = 1407’ x 60” = 84.420”. Trong 1 ngày Mặt Trời di chuyển 1 khoảng là: 84.420”: 93 ngày = 908”/ngày. Ví dụ: Ngày Mặt Trời lên thiên đỉnh tại 10002’B (tại Cần Thơ). Đổi 10002’B ra giây ta có 36.120”. Vậy số ngày Mặt Trời lên thiên đỉnh tại 10002’B cách xích đạo là: 36.120” : 908” = 40 ngày Ngày Mặt Trời lên thiên đỉnh lần I: 21/3 + 40 ngày = 30/4 (tháng 3 có 31 ngày). Ngày Mặt Trời lên thiên đỉnh lần II: 23/9 - 40 ngày = 14/8 (tháng 8 có 31 ngày) Ở Nam bán cầu: từ ngày 23/9 đến 21/3 mất 179 ngày (năm nhuận có 180 ngày) - từ xích đạo đến chí tuyến Nam mất 89 ngày hoặc 90 ngày (năm nhuận). Tương tự như ở BBC: 1 ngày Mặt Trời đi được: 84.420” : 90 ngày = 938”/ngày Ví dụ: Tại vĩ độ 150N sẽ có 2 ngày Mặt Trời lên thiên đỉnh. Số ngày cách xích đạo 54000”: 938” = 58 ngày. Ngày Mặt Trời lên thiên đỉnh cụ thể sẽ là: Lần I: từ ngày 23/9 + 58 ngày = 20/11 (tháng 10 có 31 ngày). Lần II: từ ngày 21/3 - 58 ngày = 24/1 (tháng 2 chỉ có 28 ngày hoặc 29 ngày) 3. Cách tính tổng quát: Muốn tính ngày Mặt Trời lên thiên đỉnh của điểm A có A0 vĩ, ta cần nắm số ngày từ lúc Mặt Trời lên thiên đỉnh tại xích đạo 00 đến chí tuyến 23027’đi mất ở BBC: 93 ngày. Ở NBC: 90 ngày. Mỗi ngày Mặt Trời đi được ở BBC: 908”, ở NBC: 938”. Bước 1: Đổi vĩ độ của điểm A ra giây (1) Bước 2: Tính số ngày Mặt Trời lên thiên đỉnh từ xích đạo đến vĩ độ của điểm A bằng cách lấy (1): 908” (ở BBC) hoặc 938” (ở NBC) (2) Bước 3: Tính ngày Mặt Trời lên thiên đỉnh Ở BBC: lần I: Từ 21/3 + số ngày đến A. lần II: 23/9 - số ngày đến A. Ở NBC: lần I: Từ 23/9 + số ngày đến A. lần II: 21/3 - số ngày đến A. Lưu ý : số ngày trong các tháng có liên quan: Các tháng có 31 ngày là: tháng I, III , V, VII, VIII, X, XII. Các tháng có 30 ngày là: tháng IV, VI, IX, XI.Tháng II chỉ có 28 ngày, năm nhuận có 29 ngày. 4. Bài tập vận dụng và nâng cao: Tính độ vĩ của 1 điểm khi biết ngày Mặt Trời lên thiên đỉnh tại điểm đó: GV:Dương Thị Dung Trang 17 Trường THCS Phan Bội Châu
Phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn Địa Lý Tính số ngày từ 21/3 hoặc 23/9 đến ngày đã cho của độ vĩ (n) ngày. Lấy (n) ngày x (nhân) 908” (BBC) hoặc x 938” (NBC), suy ra được độ vĩ. Ví dụ: tính độ vĩ của điểm A, biết rằng Mặt Trời lên thiên đỉnh vào ngày 30/4. Tính số ngày từ 21/3 đến 30/4 là bằng 40 ngày. 40 ngày x 908” = 36320” = 10 002’B. II.CÔNG THỨC TÍNH GÓC NHẬP XẠ CỦA CÁC VĨ ĐỘ Khái niệm: Góc nhập xạ (góc chiếu sáng) là góc được tạo ra bởi các tia tới của ánh sáng Mặt Trời hợp với mặt phẳng chân trời của 1 điểm ở 1 độ vĩ trên bề mặt Trái Đất. Cách tính góc nhập xạ: 2.1. Công thức tổng quát: h0 = 900 - φ ± δ Trong đó: . φ: độ vĩ của điểm cần tính. δ: độ lệch của góc chiếu so với xích đạo. Vào 2 ngày 21/3 và 23/9 Mặt trời lên thiên đỉnh ở xích đạo nên δ = 0. Ngày 22/6 và 22/12 Mặt trời lên thiên đỉnh ở xích đạo nên ở CTB hoặc CTN nên δ = ± 23027’. Ngày 21/3 và 23/9 tại xích đạo h0 = 900 – 00 = 90 0 và giảm từ xích đạo về 2 cực. Ngày 22/6: Mặt trời lên thiên đỉnh tại CTB (23027’ B), nên mọi vĩ độ ở ngoài vùng nội chí tuyến BBC có δ = + 23027’ xích đạo và NBC có δ = - 23027’. Ngày 22/12: Mặt trời lên thiên đỉnh tại CTN (23027’ N), nên mọi vĩ độ ở ngoài vùng nội chí tuyến NBC có δ = + 23027’ xích đạo và BBC có δ = - 23027’. 2. Kết quả: Góc nhập xạ của các vĩ độ trong năm: ịa điểm 21/3 và 23/9 22/6 22/12 0 0 B 27’ 0 0 0 33’B 27’ 54’ 0 0 0 0 27’B 33’ 06’ 0 0 0 33’ 33’ 0 0 0 0 27’N 33’ 06’ 0 0 0 33’N 27’ 54’ 0 0 N 27’ GV:Dương Thị Dung Trang 18 Trường THCS Phan Bội Châu
Phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn Địa Lý Riêng các điểm trong vùng nội chí tuyến vào 2 ngày 22/6 và 22/12 thì được tính theo công thức sau: h0 = 90 0 – δ + φ hay h0 = 66033’+ φ Ví dụ 1: Góc nhập xạ ngày 22/6: - Ở vùng nội chí tuyến BBC: h0 = 900 – δ + φ hay h0 =66033’+ φ. + Ở 100B: h0 = 900 – 23027’ +100 = 76033’ hay h0 =66033’+100 = 76033’ + Ở 200B h0 = 90 0 – 23 027’ +200 = 86033’ hay h0 =66033’+200 = 86033’ - Ở vùng nội chí tuyến NBC thì áp dụng công thức chung: ho = 900 - δ - 23027’ Ngày 22/12 thì ngược lại với ngày 22/6. - Ở vùng nội chí tuyến NBC: h0 = 900 – δ + φ hay h0 =66033’+ φ. + Ở 100 N: h0 = 900 – 23027’ +10 0 = 76033’ hay h0 =66033’+100 = 76033’ + Ở 200 N: h0 = 900 – 23027’ +200 = 86033’ hay h0 =66033’+200 = 86033’ - Ở vùng nội chí tuyến BBC thì áp dụng công thức chung: h0 = 900 - φ - 23027’ . Tính độ vĩ (φ) khi biết góc nhập xạ: Từ công thức tổng quát tính góc nhập xạ: h0=900 - φ ± δ à φ = 90 0 – h0 ± δ 3.1. Đối với vùng nội chí tuyến: φ = h0 - 90 0 + δ Ví dụ 1: Tính φ của điểm A nằm trong vùng nội chí tuyến BBC vào ngày 22/6 khi biết h0= 800 δ A = (800 - 900) + 23027’ = 13027’ = 13 027’B. Ví dụ 2: Tính φ của điểm B nằm trong vùng nội chí tuyến BBC vào ngày 22/6 khi biết h0 = 87034’. φ B = 87034’ - 90 0 + 23027’ = 21001’B 2. Đối với vùng ngoại chí tuyến: φ = 900 – h0+ δ Ví dụ: Tính φ của điểm C có h0 = 43006’ vào ngày 22/6. φ C = 900 – h0 + δ = 900 – 43006’ + 23027’ = 71001’B. 3.3. Đối với tất cả các độ vĩ ở NBC: vào ngày 22/6 Công thức tổng quát là φ = 90 0 – h0 – δ Ví dụ: Tính φ của điểm D khi biết h0 = 43006’ φ D = 900 – h0 – δ = 900 – 43006’ – 23027’ = 23027’N. Vào ngày 22/12 thì ngược lại với ngày 22/06. GV:Dương Thị Dung Trang 19 Trường THCS Phan Bội Châu
Phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn Địa Lý III.CÔNG THƯC TÍNH GIỜ CHIẾU SÁNG. CT tính giờ chiếu sáng ở BCB : 1800 – (arccos (tgA x tg 23027’) x 24 : 180) A vĩ độ cần tính CT tính giờ chiếu sáng ở BCN : 1800 – (arccos (tgA x tg 23027’) x 24 : ) IV.CÔNG THƯC TÍNH NGÀY DÀI 24 GIỜ. Ở các vĩ độ từ 660 33’B đến 90 0B : Số ngày = (acscos x cos A : 0.398) x (93 : 45) + 1 Ởcác vĩ độ từ 660 33’N đến 900N: Số ngày =(acscos x cos A : 0.398) x (90 : 45) - 1 A vĩ độ cần tính ................................................................ - Các bài tập về tính khoảng cách trên bản đồ, trên thực tế và tính tỉ lệ bản đồ Phần khí quyển : Đặc điểm cấu tạo của lớp võ khí, khí áp và gió, các khối khí ,khí hậu, thời tiết, các đới khí hậu. Phần thủy quyển: Nguyên nhân hình thành Sóng, Thủy triều, Dòng biển, các khái niệm về các thành phần của tự nhiên . *Đối với chương trình địa lý lớp 7: -Giaỉ thích một sồ hiện tượng tự nhiên ở các châu lục ( VD ? Tại sao phía Bắc của Châu Phi hình thành hoang mạc XaHaRa hoang mạc lớn nhất thế giới ? Giaỉ thích tại sao Châu Phi là một Châu lục nóng và khô ? Tại sao Tây Âu và Trung Âu cùng nằm trên một vĩ độ song khí hậu ở Tây Âu lại mát mẽ và mưa nhiều hơn ở Trung Âu (đối với câu hỏi như thế này giáo viên chỉ cần cho học sinh nắm vững sự thay đổi của khí hâu theo vị trí gần hay xa biển thì khi gặp những câu tương tự các em sẽ biết cách vận dụng để giả thích )……. *Đối với chương trình địa lý lớp 8: Giaỉ thích một sồ hiện tượng tự nhiên ở Châu á ( Vd ? Giaỉ thích tại sao dãy núi HiMaLa là ranh giới phân chia khí hậu giữa khu vực Trung á và Nam á ? Tại sao khí hậu của Tây Nam Á rất khô nóng ? Tại sao Tây Nam Á là khu vực thường xuyên xảy ra chiến tranh…….. ) Lưu ý : Phần kiến thức ở chường trình lớp 7 và đầu lớp 8 theo kinh nghiệm của tôi thì nội dung ra đề chủ yếu là những câu hỏi giải thích mang tính tư duy vân dụng do vậy trong quá trình ôn thi chúng ta không nên ôn thi nhiều kiến thức cho GV:Dương Thị Dung Trang 20 Trường THCS Phan Bội Châu

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

EXAM.04: Bộ 290+ Đề Thi Vào Lớp 10 Năm 2020

290 tài liệu

513 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.