SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
PHƢƠNG PHÁP TRÒ CHƠI HỌC TẬP TRONG
MÔN KHOA HỌC LỚP 5
PHẦN1: MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn sáng kiến kinh nghiệm:.
* Để thực hiện mục tiêu giáo dục của Bộ GD-ĐT đã đặt ra : Giáo dục
cho HS Tiểu học là phải giáo dục toàn diện, không coi trọng môn chính,
môn phụ. Bởi vậy cùng với các môn học khác, môn khoa học đã góp phần
không nhỏ vào việc hình thành và phát triển toàn diện cho HS.
- Để dạy tốt môn khoa học, người giáo viên (GV) cần biết phối kết hợp
các phương pháp dạy học như : Phương pháp quan sát; phương pháp thí
nghiệm; phương pháp nhóm; phương pháp trò chơi học tập …Trong đó
phương pháp Trò chơi học tập là một trong những phương pháp dạy học có
hiệu quả nhằm khuyến khích sự tò mò khoa học, thói quen đặt câu hỏi, tìm
câu giải thích khi các em được tiếp cận với thực tế, qua đó các em dễ dàng
ghi nhớ nội dung bài học.
“ Trò chơi học tập là một phương pháp dạy học giúp các em vui vẻ hẳn
lên, thích hoạt động hơn…Khi bị khép vào luật chơi, các em dần có trật tự,
kỷ luật hơn…”
- Trò chơi học tập còn có một vai trò rất lớn trong mỗi tiết học vì:
+ Nó làm thay đổi không khí lớp học, tập thể có được bầu không khí
vui vẻ, thân ái, thông cảm...
+ Quá trình học tập còn trở thành 1 hình thức vui chơi hấp dẫn.
+ HS thấy nhanh nhẹn cởi mở hơn.
+ HS tiếp thu bài tự giác, tích cực hơn.
+ HS được hệ thống và củng cố kiến thức.
* Nhưng một số ý kiến cho rằng, sử dụng phương pháp này sẽ gây ồn ào,
mất trật tự ảnh hưởng đến hoạt động khác, lại có ý kiến cho rằng phương
pháp này chỉ là hình thức và thay bằng hoạt động cá nhân, nếu có tổ chức
cũng chỉ là gượng ép, miễn cưỡng.
- Mặt khác, một số giáo viên (GV) khi sử dụng Trò chơi học tập lại
chưa biết lựa chọn nội dung bài dạy để vận dụng phương pháp trò chơi cho
hợp lý, hoặc trò chơi đưa ra không có tác dụng thiết thực phục vụ mục tiêu
bài học nên việc tổ chức Trò học tập chơi chưa đạt hiệu quả…
Riêng tôi, tôi thấy phương pháp Trò chơi học tập có nhiều ưu điểm,
không những giúp HS tự khám phá, hình thành, hệ thống kiến thức mà nó
còn tạo cho các em có sự thi đua, tính nhanh nhẹn, cởi mở, vui vẻ khi đến
trường tạo điều kiện cho sự phát triển toàn diện ở học sinh (HS) Tiểu học.
- Qua nhiều năm giảng dạy, tôi thấy đa số HS rất muốn được tham gia
Trò chơi học tập nhưng vẫn còn không ít học sinh (HS) thụ động, tự ti, chưa
mạnh dạn tham gia vào các hoạt động này. Mặt khác, trong môn khoa học
lớp 5 có rất nhiều tiết học cần sử dụng đến phương pháp Trò chơi học tập để
phát hiện kiến thức mới hoặc để củng cố kiến thức đã học.
* Với các lý do trên, tôi đã mạnh dạn nghiên cứu để nâng cao hiệu quả
của phương pháp Trò chơi học tập trong môn khoa học lớp 5.
2. Mục đích nghiên cứu .
-Tìm hiểu và tổng kết được những khó khăn, thuận lợi của học sinh
(HS) và giáo viên (GV) khi tham gia và tổ chức Trò chơi học tập.
-Tìm được một số biện pháp để giải quyết những khó khăn mà học sinh
(HS) và giáo viên (GV) mắc phải khi tham gia Trò chơi học tập. Qua đó dần
nâng cao hiệu quả của phương pháp Trò chơi học tập trong môn khoa học
lớp 5 nhằm nâng cao chất lượng dạy và học , giúp các em phát triển toàn
diện ngay từ bậc học đầu tiên.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu.
* Để đạt được mục đích trên, người tôi cần thực hiện những nhiệm vụ
sau:
- Nghiên cứu những vấn đề chung về môn khoa học lớp 5 .
- Nghiên cứu 1 số biện pháp sư phạm nhằm nâng cao hiệu quả dạy học
môn khoa học.
- Nghiên cứu đặc điểm tâm, sinh lý lứa tuổi HS.
- Tìm hiểu thực tế học sinh (HS) Trường Tiểu học Mỹ Phước A, Mỹ
Tú, Sóc Trăng về sở thích tham gia trò chơi học tập, về sự tiếp nhận kiến
thức khoa học …Để phát hiện những khó khăn, vướng mắc, những tồn tại
cần giải quyết.
4. Đối tượng nghiên cứu:
- Đối tượng nghiên cứu: Nâng cao hiệu quả dạy học phương pháp trò
chơi trong môn Khoa học ở lớp 5A3 Trường tiểu học Mỹ Phước A
5. Phạm vi nghiên cứu.
- Trong đề tài nảy tôi chỉ nghiên cứu ở tập thể học sinh (HS) lớp 5A3
Trường Tiểu học Mỹ Phước A mà tôi đang chủ nhiệm.
- Nghiên cứu một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả của phương
pháp trò chơi trong môn khoa học cho học sinh (HS) lớp 5A3.
PHẦN II: NỘI DUNG.
1. Cơ sở lý luận của sáng kiến.
Vui chơi là một hoạt động không thể thiếu được của con người ở mọi
lứa tuổi, đặc biệt ở lứa tuổi tiểu học. Bởi lẽ, nó phù hợp với đặc điểm tâm
sinh lý của lứa tuổi này. Bởi vậy Trò chơi học tập được đánh giá cao trong
giảng dạy.
* Trò chơi học tập là gì? Trò chơi không chỉ là một “công cụ” dạy học
mà nó còn là con đường sáng tạo xuyên suốt quá trình học tập của HS.
Phương pháp tổ chức trò chơi không chỉ là sự đánh giá trong quá trình dạy
và học của thầy và trò mà nó còn tạo cho ta cảm giác thoải mái, tự tin, có sự
sáng tạo, nhanh trí, có óc tư duy, tưởng tượng của học sinh (HS). Dạy kết
hợp với tổ chức trò chơi chính là việc giáo viên (GV) hướng dẫn HS hoàn
thành tốt phẩm chất của con người mới XHCN.
* Tổ chức trò chơi là một hình thức tổ chức dạy học, chơi là một biện
pháp học tập có hiệu quả của học sinh (HS) . Thông qua trò chơi, HS được
tập luyện, làm việc cá nhân, làm việc theo đơn vị tập thể theo sự phân công
với tinh thần hợp tác. Đó là những việc làm thuộc phương pháp học tập mới
mà trường Tiểu học Mỹ Phước A được hình thành ở các lớp học, và đặc biệt
là các em học sinh (HS )lớp 5A3.
2: Thực trạng vấn đề.
Sau khi được phân công giảng dạy khối 5, môn Khoa- Sử- Địa, tôi đã
tiến hành điều tra cụ thể về tình hình học sinh (HS), sự mong muốn và khả
năng tham gia trò chơi học tập trong môn khoa học nói riêng và trong các
môn học khác nói chung. Kết quả như sau:
