SKKN: Sử dụng phương pháp xemina vào giảng dạy chương cacbohidrat – hóa học cơ bản 12 nhằm nâng cao chất lượng học tập cho học sinh trường THPT Lý Nhân Tông

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NAM ĐỊNH<br /> TRƯỜNG THPT LÝ NHÂN TÔNG<br /> <br /> <br /> <br /> <br />          <br />           BÁO CÁO SÁNG KIẾN<br /> Sử dụng phương pháp xemina vào giảng dạy<br />  chương cacbohidrat – hóa học cơ bản 12<br />  nhằm nâng cao chất lượng học tập cho học sinh <br /> trường THPT Lý Nhân Tông.<br /> <br /> <br /> <br /> <br />          Tác giả: Nguyễn Thị Thơ<br />              Trình độ chuyên môn: Đại học sư phạm hóa học <br />              Chức vụ:  Giáo viên <br />               Nơi công tác : Trường THPT Lý Nhân Tông<br /> <br /> <br /> <br />       <br /> <br /> <br /> 1<br />                <br /> <br /> <br /> Nam Định, tháng  3   năm 2016<br /> 1.Tên   sáng   kiến:  Sử   dụng   phương   pháp   xemina   vào   giảng   dạy   chương <br /> cacbohidrat – hóa học cơ bản 12 nhằm nâng cao chất lượng học tập cho học sinh  <br /> trường THPT Lý Nhân Tông.<br /> 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Phương pháp giảng dạy môn Hóa học. Áp dụng cho <br /> đối tượng học sinh khối 12 trường THPT Lý Nhân Tông.<br /> 3. Thời gian áp dụng sáng kiến:<br /> Từ ngày 6 tháng 9 năm 2015 đến ngày 20 tháng 11 năm 2015<br />  4. Tác giả:<br /> ­ Họ và tên: NGUYỄN THỊ THƠ<br /> ­ Năm sinh: 1990<br /> ­ Nơi thường trú: Yên Phú – Ý Yên – Nam Định<br /> ­ Trình độ chuyên môn: Đại học sư phạm Hóa học.<br /> ­ Chức vụ công tác: Giáo viên Hóa học<br /> ­ Nơi làm việc: Trường THPT Lý Nhân Tông.<br /> ­ Điện thoại: Của cá nhân­ của trường: 035033503127<br /> ­ Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến: 100%<br /> 5. Đơn vị áp dụng sáng kiến:<br /> ­ Tên đơn vị: Trường THPT Lý Nhân Tông <br /> ­ Địa chỉ: Xã Yên Lợi­ Huyện Ý Yên – Tỉnh Nam Định.<br /> ­ Điện thoại: 0350.350.127 <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 2<br />  BÁO CÁO SÁNG KIẾN<br /> I. Điều kiện hoàn cảnh tạo ra sáng kiến:<br /> 1. Sơ lược về Hóa học<br /> Hóa học, một nhánh của khoa học tự  nhiên, là nghành nghiên cứu về  thành  <br /> phần, cấu trúc, tính chất và sự  thay đổi của vật chất. Hóa học nói về  các nguyên tố, <br /> hợp chất nguyên tử, phân tử  và các phản  ứng hóa học xảy ra giữa những thành phần <br /> đó.<br /> Hóa học đôi khi còn là “ Khoa học trung tâm” vì đó là cầu nối các nghành khoa học tự <br /> nhiên khác như vật lí học, địa chất học và sinh học. Ví như chỉ từ một số loại “ đá xây <br /> dựng” tương đối ít từ 80 ­> 100 trong 118 nguyên tố được biết đến. Nhưng sự kết hợp  <br /> và sắp xếp khác nhau của các nguyên tố đã mang đến hàng triệu hợp chất khác nhau,  <br /> những hợp chất mà tạo ra các loại vật chất khác nhau như: nước, mô sinh vật, tế <br /> bào...làm phong phú cho đời sống sinh hoạt của chúng ta.<br /> Do đó để  khuyến khích quá trình học tập môn khoa học nói chung và Hóa học nói  <br /> riêng, nghiên cứu nghành giáo dục đã tạo những thuận lợi cho người học:<br /> ­ Tất cả các cơ sở giáo dục đều được đầu tư về trang thiết bị đầy đủ, có phòng  <br /> chuyên môn riêng.<br /> ­ Đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực chủ  động, <br /> sáng tạo của học sinh và “học đi đôi với hành”<br /> ­ Đội ngũ giáo viên được đầu tư  có bài bản, có hệ thống và luôn khuyến khích <br /> nâng cao trình độ học tập.<br /> ­ Môn Hóa học là môn học quan trọng trong các khối thi (khối A, B) nên luôn  <br /> được sự quan tâm từ phía phụ huynh học sinh.<br /> Tuy nhiên Hóa học là môn khoa học thực nghiệm,  đòi hỏi khả  năng tư  duy <br /> logic, sáng tạo, sự  cần cù, siêng năng và quan trọng là sự  va chạm thực tế. Với các  <br /> nước phát triển thì đây là điều tất yếu nhưng với các nước chậm phát triển, điều kiện <br /> cơ  sở vật chất thiết bị còn thiếu thốn nên học sinh không có cơ  hội thực hành, kiểm <br /> chứng lí thuyết và sáng tạo cái mới. Hơn nữa Hóa học cũng là một môn học khó, nên <br /> với những thay đổi về hình thức thi tuyển như hiện nay thì phần lớn học sinh đã có sự <br /> định hướng cho phù hợp với năng lực của mình ngay từ đầu, nên không lựa chọn môn <br /> Hóa dẫn đến các em không có sự tập trung trong các giờ học này.<br /> 2. Quá trình giảng dạy môn hóa học.<br /> Thuận lợi: <br /> ­ Được sự chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Bộ giáo dục đã có những biện pháp và <br /> hình thức chỉ  đạo các Sở  giáo dục tăng cường bồi dưỡng đào tạo cán bộ  giáo viên  <br /> <br /> <br /> 3<br /> thông qua các cuộc thi sáng tạo khoa học kĩ thuật, tự thiết kế đồ dùng học tập, các lớp  <br /> tập huấn chuyên môn, giúp các thầy cô nâng cao nghiệp vụ.<br /> ­ Các trường được đầu tư  trang thiết bị  đầy đủ, có phòng học chuyên môn <br /> riêng.<br /> ­ Nhìn chung các em học sinh đã có ý thức trách nhiệm với bản thân, với gia <br /> đình và xã hội.<br /> Khó khăn:<br /> ­ Các em học sinh chỉ được tiếp cận với môn Hóa học từ năm học lớp 8, nhưng  <br /> đến năm lớp 9 do các em đều phải chú trọng, dành nhiều thời gian cho những môn thi <br /> chuyến cấp. Nên thời gian học tập ít, dẫn đến khi học THPT bắt đầu với Hóa học 10 <br /> nhiều em cảm thấy bị mất “gốc”, càng học càng khó, làm cho môn Hóa học trở thành  <br /> môn đáng sợ trong suốt quá trình học.<br /> ­ Kĩ năng tiến hành thực hành của học sinh còn chưa tốt.<br /> 3. Quá trình giảng dạy tại trường THPT Lý Nhân Tông: <br /> Nhà trường đã bước sang tuổi thứ  5 từ  khi thành lập, được xây dựng trên một  <br /> vùng đất thuần nông, học sinh đa số ở xa, và chất lượng đầu vào chưa ổn định.  <br /> Về cơ sở  vật chất nhà trường đã có: đầy đủ  phòng học, phòng chuyên môn cho từng <br /> môn học, trang thiết bị được đầu tư mua sắm mới, sử dụng có hiệu quả, đội ngũ giáo <br /> viên trẻ nhiệt tình với 43 thầy cô giáo đều được đào tạo bài bản, chính quy trình độ từ <br /> đại học trở  lên giảng dạy và phụ  trách 18 lớp học, riêng với bộ  môn Hóa học do 4 <br /> thầy cô đảm nhiệm, với 2 thầy cô là thạc sĩ nghiên cứu và 2 thầy cô đều là cử  nhân  <br /> với tấm bằng giỏi trên tay, nên các thầy cô luôn mang trong mình sự  tâm huyết, tấm <br /> lòng yêu nghề, sẵn sàng giúp đỡ, chia sẻ cho đồng nghiệp những kinh nghiệm quý báu <br /> trong cuộc sống cũng như  trong công tác góp phần nâng cao chất lượng giáo dục địa <br /> phương nói riêng và cả nước nói chung.<br /> Về phía học sinh, tuy số lượng học sinh chưa nhiều, chất lượng đầu vào chưa  <br /> cao, chưa  ổn định, và đa số  các em đều  ở  xa trường nhưng phần lớn các em đã xác <br /> định được mục tiêu học tập, tham gia đầy đủ  và có hiệu quả  những hoạt động của  <br /> Nhà trường và của Sở giáo dục phát động. Đó là niềm động viên, an ủi giúp các thầy, <br /> cô có niềm tin, có động lực xây dựng những hoạt động giáo dục hay và hiệu quả.<br /> 4. Thực tế giảng dạy chương cacbohidrat ở trường THPT Lý Nhân Tông: <br /> ­  Do chất lượng tuyển sinh đầu vào còn thấp và nên số  lượng học sinh có  <br /> nguyện vọng thi vào các trường đại học, cao đẳng chưa cao, khối 12 có 220 học sinh  <br /> được chia vào 6 lớp nhưng chỉ có 25% các em chọn môn Hóa làm môn thi tốt nghiệp và <br /> xét tuyển vào các trường đại học, cao đẳng. Số  các em này không tập trung mà phân <br /> <br /> <br /> <br /> 4<br /> bố  riêng trong các lớp, có những lớp các em chỉ học để  thi tốt nghiệp hoặc không có <br /> học sinh nào chọn, nên quá trình giảng dạy gặp nhiều khó khăn ngay từ  công tác  <br /> chuẩn bị  bài giảng của giáo viên cho đến việc lựa chọn những phương pháp và cách  <br /> thức truyền đạt gây hứng thú, để không chỉ những em lựa chọn được khắc sâu và nâng <br /> cao kiến thức thì những em khác cũng phải nắm được những kiến thức cơ bản.<br /> ­ Sau khi giảng dạy, tiến hành kiểm tra đánh giá chương 1: Este – Lipit hoá học  <br /> 12 và tiến hành giảng dạy bài đầu tiên chương Cacbohidrat với lớp 12A4 là lớp mà tất  <br /> cả các em đều chọn môn Lịch sử và Địa lý làm môn thi và xét tuyển. Tôi nhận thấy tuy <br /> mới bước vào năm học, đa số  các em đã có ý thức học tập nhưng vẫn còn có những  <br /> em chưa chịu khó, còn tư  tưởng mải chơi, chủ  quan và thờ  ơ  đặc biệt các em không  <br /> lựa chọn môn Hóa. Điều này rất nguy hiểm với bản thân các em và chính các thầy cô  <br /> giáo. Bởi nếu có tư tưởng này, các em sẽ chỉ chú trọng vào những môn thi, còn những <br /> môn không thi thì không học, mà điểm tổng kết trên lớp quyết định 50% khả năng đỗ <br /> tốt nghiệp của các em, còn với các thầy cô giáo sẽ  không hoàn thành nhiệm vụ  năm  <br /> học.<br /> ­ Phương pháp dạy học của nhóm hóa học chúng tôi luôn có sự  thay đổi, kết <br /> hợp các phương pháp dạy học truyền thống với hiện đại, sử dụng tối đa thực hành thí  <br /> nghiệm, nhưng vẫn chưa thu hút được nhiều học sinh dẫn đến chất lượng học sinh  <br /> chung ở môn Hóa học chưa cao.<br /> ­ Trong quá trình giảng dạy chương cacbihidrat những năm trước tôi nhận thấy,  <br /> các em chủ  yếu chỉ  nghe giảng trên lớp và về  nhà làm bài tập qua loa, chiếu lệ  nên <br /> hầu như các em không nhớ kiến thức, không có sự xâu chuỗi kiến thức. Ví dụ như từ <br /> cấu tạo của glucozơ, tuy biết cấu tạo gồm nhóm chức ­CHO và nhóm chức – OH  <br /> nhưng nhiều học sinh không nêu được cụ  thể  tính chất của glucozơ  phụ  thuộc vào  <br /> thành phần nào, hoặc từ  phần điều chế glucozơ  các em cũng không suy ra được tính  <br /> chất hóa học của tinh bột...<br /> Và một thực tế đáng buồn là hầu hết học sinh THPT không thích học môn Hóa <br /> học, đây là điều mà tôi luôn trăn trở, luôn mong muốn làm thế  nào để  các em có cái <br /> nhìn khác về môn môn mình dạy, bởi Hóa học là môn học không khó, dễ lấy điểm và  <br /> có thể bổ trợ cho nhiều môn học khác. <br /> Đây là phổ điểm môn Hóa học, Vật Lý và Sinh học qua kì thi quốc gia năm 2015<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 5<br />  Vậy phải tìm phương pháp dạy học nào đề  lôi cuốn được đông đảo các em học  <br /> sinh tham gia, rút ngắn thời gian học tập nhưng vẫn đảm bảo chất lượng và phát huy <br /> tính tích cực chủ động của học sinh trong việc nắm bắt tri thức đồng thời chú ý đến  <br /> rèn kĩ năng sống cho học sinh.<br />  Từ điều kiện hoàn cảnh như vậy tôi nảy sinh sáng kiến : “Sử dụng phương pháp  <br /> xemina vào giảng dạy chương cacbohidrat hóa học cơ bản 12 nhằm nâng cao chất  <br /> lượng dạy học cho học sinh trường THPT Lý Nhân Tông” . Tôi hy vọng  rằng sáng <br /> siến kinh nghiệm này của tôi góp một phần nhỏ  để  nâng cao chất lượng giảng dạy  <br /> môn Hóa học, Từ  đó góp phần nhỏ  bé của mình nâng cao chất lượng  giáo dục toàn <br /> diện của nhà trường THPT Lý Nhân Tông nói riêng của tỉnh Nam Định nói chung .<br /> <br /> <br /> 6<br /> II. Mô tả giải pháp:<br /> 1. Giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến:<br /> ­ Giáo viên dạy phần này thường tiến hành như  sau: giáo viên thuyết trình, diễn <br /> giải và đọc cho học sinh chép hoặc làm thí nghiệm biểu diễn cho học sinh quan sát và <br /> rút ra kết luận. <br /> ­ Bản thân tôi cũng tiến hành giáo dục theo phương pháp này. <br /> ­  Học sinh : Nghe giáo viên giảng, đọc, ghi chép và học thuộc <br />      + Ưu điểm của giải pháp này là:  Nội dung bài dạy có tính hệ thống, tính logic cao,  <br /> giáo viên không phải tốn nhiều thời gian cho việc soạn bài và chuẩn bị  bài. Học sinh  <br /> không phải chuẩn bị bài nhiều, dễ học thuộc, dễ theo dõi, dễ áp dụng<br />     + Nhược điểm của giải pháp này là: Phương pháp dạy học truyền thống là những <br /> cách thức dạy học quen thuộc được truyền từ  lâu đời và được bảo tồn, duy trì qua  <br /> nhiều thế hệ. Về cơ bản, phương pháp dạy học này lấy hoạt động của người thầy là <br /> trung tâm. Theo Frire ­ nhà xã hội học, nhà giáo dục học nổi tiếng người Braxin đã gọi  <br /> phương pháp dạy học này là "Hệ  thống ban phát kiến thức", là quá trình chuyển tải  <br /> thông tin từ  đầu thầy sang đầu trò. Thực hiện lối dạy này, giáo viên là người thuyết <br /> trình, diễn giảng, là "kho tri thức" sống, học sinh là người nghe, nhớ, ghi chép và suy <br /> nghĩ theo, giáo viên là chủ thể, là tâm điểm, học sinh là khách thể, là quỹ đạo. Giáo án  <br /> dạy theo phương pháp này được thiết kế kiểu đường thẳng theo hướng từ trên xuống. <br /> Và do quá đề cao người dạy nên nhược điểm của phương pháp dạy học truyền <br /> thống là học sinh thụ động tiếp thu kiến thức học sinh không có sự sáng tạo: trên lớp <br /> thầy cô dạy những gì, về  nhà học thuộc và đi thi lại chép nguyên phần học thuộc do  <br /> thầy cô đã dạy, giờ dạy dễ đơn điệu, buồn tẻ, kiến thức thiên về lý luận, ít chú ý đến  <br /> kỹ  năng thực hành của người học; do đó kỹ  năng hành dụng vào đời sống thực tế  bị <br /> hạn chế.<br /> Như vậy việc cải tiến phương pháp dạy học này là rất cần thiết .<br /> 2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến:<br /> 2.1. Vấn đề cần giải quyết:<br /> Với học sinh khối 12, ngay khi bắt đầu vào năm học mới các em đã có sự  định  <br /> hướng   nghề   nghiệp,   lựa   chọn   hướng   đi   riêng   cho   mình,   có   những   em   chỉ   thi   tốt <br /> nghiệp, nên làm thế nào để bài giảng phong phú lôi cuốn các em tham gia, làm cho quá <br /> trình tiếp thu kiến thức không nhàm chán, và thông qua môn học vẫn định hướng phát  <br /> triển các kĩ năng mềm cho học sinh như: kĩ năng giao tiếp, kĩ năng làm chủ, kĩ năng <br /> giải quyết vấn đề để không chỉ những em thi đại học khối A,B mới tập trung nghiên  <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 7<br /> cứu mà cả  với những em khác vẫn nắm được bài một cách nhanh nhất, dễ  dàng và <br /> hiệu quả nhất.<br /> 2.2. Chỉ ra tính mới:<br /> Xêmina là một dạng hội thảo, nghiên cứu chuyên đề, có thể  hiểu đơn giản là  <br /> một hình thức học tập, mà trong đó người học chủ động hoàn toàn từ khâu chuẩn bị  <br /> tài liệu, trình bày nội dung đưa dẫn chứng, trao đổi, thảo luận với các thành viên khác  <br /> và cuối cùng tự rút ra nội dung bài học hay vấn đề khoa học cũng như  đề  xuất các ý  <br /> kiến để mở rộng nội dung.<br /> Nên với phương pháp dạy học này đã phát huy tính tích cực, chủ động của học <br /> sinh, ở đó giáo viên là người giữ vài trò hướng dẫn, gợi ý, tổ chức, giúp cho người học  <br /> tự  tìm kiếm, khám phá những tri thức mới theo kiểu tranh luận, hội thảo theo nhóm. <br /> Người thầy có vai trò là trọng tài, cố vấn điều khiển tiến trình giờ dạy. Phương pháp <br /> dạy học này rất đáng chú ý đến đối tượng học sinh, coi trọng việc nâng cao quyền <br /> năng cho người học. Giáo viên là người nêu tình huống, kích thích hứng thú, suy nghĩ <br /> và phân xử các ý kiến đối lập của học sinh; từ đó hệ thống hoá các vấn đề, tổng kết  <br /> bài giảng, khắc sâu những tri thức cần nắm vững. <br /> 2.3. Sự khác biệt của giải pháp mới so với giải pháp cũ:<br /> Giáo án dạy học theo phương pháp này được thiết kế kiểu chiều ngang theo hai  <br /> hướng song hành giữa hoạt động dạy của thầy và học của trò. Ưu điểm của phương  <br /> pháp là rất chú trọng đến khả  năng tự giác học tập, kỹ  năng giao tiếp, làm chủ  đám  <br /> đông, làm chủ vấn đề, kĩ năng thực hành, vận dụng giải quyết các vấn đề  thực tiễn,  <br /> coi trọng rèn luyện . Đặc điểm của dạy học theo phương pháp này là giảm bớt thuyết  <br /> trình, diễn giải; tăng cường dẫn dắt, điều khiển, tổ  chức, xử lý tình huống. Yêu cầu  <br /> của phương pháp cần có các phương tiện dạy học, học sinh chuẩn bị bài kỹ   ở  nhà  <br /> trước khi đến lớp và phải mạnh dạn, tự tin bộc lộ ý kiến, quan điểm. Giáo viên phải  <br /> chuẩn bị kỹ bài giảng, thiết kế giờ dạy, lường trước các tình huống để  chủ  động tổ  <br /> chức giờ  dạy có sự phối hợp nhịp nhàng giữa hoạt động của thầy và hoạt động của  <br /> trò. <br /> II.4. Cách thức thực hiện và các điều kiện để áp dụng giải pháp.<br /> + Cách thức thực hiện: giáo viên sưu tầm tài liệu, giới thiệu phương pháp học <br /> tập cho học sinh, giao nhiệm vụ trước, và đóng vai trò người cố vấn học tập trong <br /> suôt quá trình học tập. Học sinh chuẩn bị kĩ bài trước khi lên lớp, tiến hành thảo luận  <br /> và trình bày nội dung học tập trước lớp.<br /> + Các bước cụ thể tiến hành giải pháp:<br /> ­ Bước 1: Chuẩn bị ( chuẩn bị trước ở nhà):<br /> <br /> <br /> <br /> 8<br />  Giáo viên giới thiệu để  học sinh hiểu thế  nào là học tập theo phương pháp  <br /> xemina (Xêmina : là một dạng hội thảo, nghiên cứu chuyên đề, có thể  hiểu đơn giản <br /> là một hình thức học tập, mà trong đó người học chủ động hoàn toàn từ khâu chuẩn bị <br /> tài liệu, trình bày nội dung đưa dẫn chứng, trao đổi, thảo luận với các thành viên khác <br /> và cuối cùng tự rút ra nội dung bài học hay vấn đề khoa học cũng như  đề  xuất các ý  <br /> kiến để mở rộng nội dung)<br /> Hướng dẫn học sinh tìm hiểu về  kiến thức thuộc chương cacbohidrat, tìm tài <br /> liệu xoay quanh kiên thức.<br /> Ví   dụ:    Một   số   câu   hỏi   và   phiếu   học   tập   khác   dùng   cho   bài   glucozơ <br /> saccarozơ, tinh bột và xenlulozơ.<br /> + Câu hỏi tự luận<br /> Ví dụ :Bài glucozơ :<br /> Phiếu học tập số 1<br /> ­ Glucozơ thuộc loại cacbohidrat nào?<br /> ­ Glucozơ  có  ở  những đâu trong tự  nhiên?  ở  nước ta và trên thế  giới vùng nào <br /> trồng nho nổi tiếng?<br /> ­ Tính chất vật lí của glucozơ ?<br /> ­ Hàm lượng đường trong máu  ở  mức cho phép là bao nhiêu? Vượt qua ngưỡng <br /> đó có nguy cơ mắc bệnh gì?<br /> Phiếu học tập số 2<br /> ­ Bằng thực nghiệm nêu phương pháp chứng minh cấu tạo dạng mạch thẳng của  <br /> glucozơ<br /> ­ Glucozơ có những tính chất hóa học nào?<br /> ­ Nêu qui trình nấu rượu  ở địa phương? Huyện ta có những vùng nào nấu rượu  <br /> nổi tiếng? Uống rượu thế nào là tốt, thế nào là có hại<br /> Bài saccarozơ, tinh bột và xenlulozơ:<br /> Câu 1 : Tại sao hạt gạo nếp to hơn hạt gạo tẻ ?<br /> Giải thích :  Do trong gạo tẻ  được cấu tạo bởi amilozo, amilozo có cấu tạo <br /> mạch không nhánh còn hạt gạo nếp được cấu tạo bởi amilopectin, amilopectin có cấu <br /> tạo mạch có nhánh. Nên hạt gạo nếp to hơn hạt gạo tẻ, và có cấu tạo rỗng nên thổi  <br /> cơm nếp thì cần ít nước hơn nấu cơm tẻ.<br /> Câu 2 : Tại sao chẻ củi dọc đỡ tốn sức hơn chặt củi ngang thân cây ?<br /> Giải thích : Do xenlulozơ được cấu tạo thành các bó sợi xếp song song nên khi <br /> chẻ củi các bó sợi sẽ dễ tách ra hơn. Và chẻ củi ướt rễ hơn củi khô<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 9<br /> Câu 3 : Tại sao ăn vỏ bánh mì lại ngọt hơn ruột bánh  ? Vì sao ăn cháy ngọt hơn <br /> ăn cơm ? <br /> Giải thích: Trong quá trình nướng bánh, dưới tác dụng của nhiệt quá trình thủy <br /> phân tinh bột thành glucozơ  hoàn toàn hơn trong vỏ  bánh. Nên ăn vỏ  bánh ngọt hơn <br /> ruột bánh. Tương tự với cách giải thích ăn cháy ngọt hơn ăn cơm.<br /> + Một số phiếu học tập đã sử dụng<br /> Phiếu học tập số 1<br />  Dựa vào kiến thức đã học và nghiên cứu thông tin trên mạng tìm hiểu về trạng  <br /> thái tự  nhiên của tinh bột, xenlulozơ, sự  phân bố  nguồn sản phẩm chứa tinh bột,  <br /> xenlulozơ trong điều kiện tự nhiên của nước ta.<br /> Saccarozơ Tinh bột Xenlulozơ<br /> Trạng thái tự nhiên<br /> Sự   phân   bố   chính <br /> nguồn   sasccrozo,   tinh <br /> bột, xenlulozơ trong đk <br /> tự nhiên của nước ta.<br /> Giải thích: Tại sao hạt gạo nếp to hơn hạt gạo tẻ, tại sao khi nấu cơm n ếp thì cần  <br /> ít nước hơn nấu cơm tẻ?<br /> Phiếu học tập số 2<br /> So sánh sự giống và khác nhau về cấu trúc phân tử của saccacarozo, tinh bột và  <br /> xenlulozơ<br /> Saccarozơ Tinh bột Xenlulozơ<br /> Thuộc loại cacbohidrat<br /> Cấu tạo từ monosaccarit<br /> Cấu trúc phân tử<br /> Giải thích: Tại sao chẻ củi dọc đỡ  mất sức hơn chặt củi ngang? Nên chẻ  củi  <br /> lúc còn tươi hay khi đã phơi khô?<br /> Phiếu học tập số 3: Tính chất vật lý của saccarozơ, tinh bột và xenlulozơ<br /> Tính chất vật lý Saccarozơ Tinh bột Xenlulozơ<br /> Dạng tồn tại<br /> Độ tan<br /> Phiếu học tập 4: Dùng sơ  đồ  tư  duy tổng hợp các kiến thức liên quan của bài <br /> học chương 2 ( theo sơ đồ cành cây )<br /> Giải đáp thắc mắc của học sinh trong khâu chuẩn bị<br /> Học sinh: về  nhà đọc sách giáo khoa và tìm đọc những kiến thức có liên quan <br /> đến bài học<br /> ­ Bước 2: Thảo luận ( trên lớp – 2 tiết)<br /> <br /> <br /> 10<br /> Giáo viên: ­ Tổ chức học sinh kê bàn ghế theo từng nhóm 4 bàn hoặc theo hình chữ U, <br /> chia thành 2 đội để thi đua.<br /> ­ Tìm các chủ đề phù hợp với nội dung bài giảng, có nguồn tư liệu đầy đủ. Và <br /> chuẩn bị đầy đủ  hóa chất thực hành cho từng nhóm, cung cấp hướng dẫn dưới dạng <br /> phiếu học tập cho học sinh.<br /> ­ Lắng nghe và bổ sung hoặc sửa chữa các chỗ thiếu sót của người học<br /> Học sinh:  yêu cầu tất cả  học sinh đều phải chuẩn bị  trước  ở  nhà và tham gia thảo  <br /> luận.<br /> ­ Trong quá trình thảo luận: phải biết lựa chọn, những tài liệu quan trọng nhất,  <br /> gần nhất và chính xác nhất với nội dung chủ đề<br /> ­ Lập giàn ý sơ bộ cho toàn bộ đề tài. (giàn ý phải mang tính logic, đầy đủ)<br /> ­ Đọc thật kỹ các tài liệu đã chọn , rút ra kết luận và diễn đạt lại theo ý mình.<br />      ­ Sau khi có giàn ý (mục lục) và đọc kỹ tài liệu xong ­­> nếu thấy vẫn chưa đủ <br /> ý viết bài thì phải tiếp tục tìm tài liệu (lần này không tìm tài liệu chung chung mà tìm <br /> tài liệu cụ thể cho từng mục trong phần giàn ý mà chưa đủ ý.<br /> ­ Bằt đầu viết bài theo giàn ý lập sẵn và trình bày trên khổ giấy A 0 mà giáo viên <br /> đã phát.<br /> ­ Bước 3: Trình bày (2 tiết)<br /> Giáo viên: Soạn bài và chuẩn bị bài giảng trên Powerpoint. Khi học sinh trình bày xong <br /> từng phần thì yêu cầu những học sinh khác theo dõi phản biện, và rút ra kết luận về <br /> nội dung tính chất cần nắm vững, sau đó giáo viên bổ sung, và trình chiếu đáp án cho <br /> học sinh đối chiếu.<br /> Học sinh: ­ Sau khi đã lập xong dàn ý, sẽ lên trình bày lần lượt các nội dung <br /> ­ Những học sinh khác ngồi dưới quan sát, nhận xét và ghi chép những vấn  <br /> đề còn thắc mắc để chất vấn.<br /> ­ Bước 4: Kiểm tra, đánh giá<br /> Giáo viên: Sau khi các nhóm trình bày xong và tổng kết bài học. Giáo viên sẽ tiến hành  <br /> kiểm tra ngay trên lớp bằng hình thức tổ  chức một  trò chơi ô chữ  đánh giá ngay khả <br /> năng nắm bài của học sinh có trao những phần quà nhỏ cho những em trả lời đúng và  <br /> đội giành thắng cuộc sẽ nhận được một phần quà đặc biệt từ phía giáo viên để  động <br /> viên các em, sau đó tiến hành kiểm tra 15’  ở  tiết học sau để  đánh giá toàn diện học  <br /> sinh.<br /> Học sinh: Tham gia nhiệt tình, có ý thức cao các hoạt động mà giáo viên đề ra.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 11<br /> Ví dụ như: Hình thức chơi: Sau mỗi từ hàng ngang sẽ hiện lên một chữ cái của từ chìa <br /> khóa. Nhóm nào tìm được từ chìa khóa trước khi 4 hàng ngang được mở ra thì nhóm đó  <br /> sẽ dành phần thắng chung cuộc và nhận được phần quà đặc biệt.<br /> Số <br /> Câu chữ  Nội dung câu hỏi<br /> cái<br /> 1 8 Khí có vai trò quan trọng trong quá trình quang hợp của cây?<br /> Chất dùng để giải thích nguyên nhân làm cho hạt gạo nếp to hơn hạt  <br /> 2 11<br /> gạo tẻ và tại sao nấu cơm nếp lại cần ít nước hơn nấu cơm tẻ?<br /> 3 6 Phản ứng tạo thành rượu etylic và khí cacbonic từ glucozơ gọi là gì?<br /> 4 8 Glucozơ có nhiều trong tự nhiên và trong ….?<br /> 5 9 Tên gọi khác của saccarit?<br /> 6 8 Tính chất chung của saccarozơ, tinh bột và xenlulozơ?<br /> Một bài hát gắn liền với tuổi thơ  các em của nhạc sĩ Phạm Tuyên <br /> 7 16 nói về cánh đồng quê Bắc Bộ? ( cho học sinh nghe một đoạn lời bài  <br /> hát để học sinh đoán)<br /> Tên một loại gạo giàu giá trị dinh dưỡng rất tốt cho người lớn và trẻ <br /> 8 6<br /> nhỏ?<br /> Chiếu 2 hình ảnh để học sinh tham gia dưới dạng đuổi hình bắt chữ:  <br /> 9 16 hình ảnh một người ngồi trước cầm bát màu vàng ăn cơm, bên cạnh  <br /> là một người đứng cầm quạt để quạt phục vụ<br /> <br /> C A C B O N I C<br /> A M I L O P E C T I N<br /> L Ê N M E N<br /> M Á U N G Ư Ờ I<br /> C H Ấ T Đ Ư Ờ N G<br /> T H Ủ Y P H Â N<br /> E M Đ I G I Ữ A B I Ể N V À N G<br /> G Ạ O L Ấ T<br /> N G Ồ I M Á T Ă N B Á T V À N G<br /> <br /> Từ chìa khóa là : “Tiểu đường”. Từ đó tôi sẽ liên hệ tình trạng gia tăng về số <br /> lượng và chất lượng bệnh tiểu đường, béo phì trẻ  em ở nước ta: Bệnh tiểu đường là <br /> do thiếu insulin hoặc do tế bào không sử dụng được insulin làm tăng đường huyết và <br /> tiểu đường. Thường bị ảnh hưởng nhất là tế bào cơ và mô mỡ, kết quả của quá trình  <br /> này được gọi là kháng insulin , glucozơ cung cấp năng lượng cho các tế  bào trong cơ <br /> thể hoạt động, sau khi ăn glucozơ sẽ được hấp thu bởi các tế bào ở thành ruột, sau đó <br /> vận chuyển trong máu đến các tế bào của cơ thể. Tuy nhiên glucozơ sẽ không thể vào <br /> trong tế  bào một mình được nó phải nhờ  đến insulin. Nếu không có insulin , tế  bào  <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 12<br /> không sử  dụng được năng lượng từ  glucozơ, như  vậy làm cho hàm lượng glucozơ <br /> trong máu tăng lên. Làm cho glucozơ bị thải ra ngoài cùng với nước tiểu.<br /> Bệnh tiểu đường là một loại bệnh rất nguy hiểm, tăng nguy cơ mắc bệnh béo <br /> phì , bệnh tim, cản trở chức năng miễn dịch của cơ thể vì nếu bạn ăn quá nhiều thực <br /> phẩm hay thức ăn nhanh chứa nhiều cabohidrat đã qua tinh chế, cơ thể bạn sẽ bị thiếu  <br /> crom mà một trong những chức năng chính của nó là điều hòa lượng đường trong máu.  <br /> Đặc biệt với trẻ  em tình trạng thừa cân béo phì đang phát triển nghiêm trọng gây ra <br /> chính là sự cong vẹo cột sống, mặc cảm, tự ti trong giao tiếp  ảnh hưởng đến sự phát  <br /> triển toàn diện của trẻ nhỏ, những mầm xanh tương lai của đất nước.<br /> * Điều kiện áp dụng giải pháp này là:<br /> + Về con người: được sự  ủng hộ và tham gia tích cực các hoạt động giáo dục  <br /> của các em học sinh khối 12, sự giúp đỡ đóng góp ý kiến, kinh nghiệm của Ban giám <br /> hiệu, đồng nghiệp giúp cho tiết học thành công rực rỡ.<br /> + Về cơ sở vật chất, trang thiết bị: Sử dụng phòng đa năng với đầy đủ bàn ghế,  <br /> máy tính, máy chiếu và dụng cụ học tập từ phòng thí nghiệm nhà trường.<br /> Quá  trình tôi nghiên cứu đưa ra giải pháp như sau: <br /> ­ Kết quả khảo nghiệm, thí nghiệm, thực nghiệm: ( Bộ công cụ nghiên cứu )<br /> + Bảng số liệu.<br /> Bảng 1. Bảng thống kê kết quả nắm bắt kiến thức thông qua trò chơi ô chữ với <br /> lớp 12A3 học theo phương pháp mới và lớp 12A2 học theo phương pháp truyền  <br /> thống.<br /> Lớp 12A2 Lớp 12A3<br /> STT Mức độ<br /> SL % SL %<br /> 1 Điểm giỏi 3 33,33 4 44,44<br /> 2 Điểm khá 4 44,44 5 55,56<br /> 3 Điểm TB 2 22,22 1 11,11<br /> 4 Điểm kém 0 0 0 0<br /> 60<br /> 50<br /> 40<br /> 12A2<br /> 30<br /> 12A3<br /> 20<br /> Column1<br /> 10<br /> 0<br /> Điểm giỏi điểm khá Điểm TB Điểm yếu<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 13<br />  Như vậy thông qua quá trình dạy, học và kiểm tra đánh giá: Với 2 lớp 12 trong <br /> đó 12A2 có 36 học sinh thì chỉ có 18 em có nguyện vọng học môn Hóa để thi đại học <br /> và xét tốt nghiệp, còn với 12A3 cũng chỉ có 20/ 37 học sinh lựa chọn môn Hóa thì với  <br /> số lượng học sinh là tương đương nhau nhưng học với 2 phương pháp thì cho kết quả <br /> nhận thức khác nhau. Lớp 12A3 được học theo phương pháp dạy học mới, chủ yếu do  <br /> hoạt động từ phía học sinh cho kết quả cao hơn, khả năng nắm bài chắc hơn.<br /> Bảng 2. Bảng mô tả  kết quả  kiểm tra viết của 2 lớp 12A2, 12A3 sau khi học  <br /> xong chương cacbohidat<br /> Lớp 12A2 Lớp 12A3<br /> STT Mức độ<br /> SL % SL %<br /> 1 Điểm giỏi 13 36,11 20 54,05<br /> 2 Điểm khá 12 33,33 11 29,73<br /> 3 Điểm TB 10 27,28 6 16,22<br /> 4 Điểm kém 1 0,03 0 0<br /> <br /> Như vậy: Với phương pháp mới này, không chỉ giúp ích cho những em học tập <br /> nghiên cứu sâu môn Hóa mà còn giúp các em khác dễ học, dễ hiểu, dễ theo dõi. Vì quá  <br /> trình các em nghiên cứu là một lần học, nghe bạn trình bày là lần học thứ hai và trong  <br /> quá trính phản biện chính là quá trình biến kiến thức sách vở thành của mình.<br /> II.5.   Khả  năng áp dụng vào thực tế  của giải pháp mới và mang lại lợi ích  <br /> thiết thực.<br /> Phương pháp này có tính áp dụng cao vào thực tế và mang lại nhiều lợi ích  <br /> thiết thực. Bởi  không chỉ  với giáo viên: hạn chế  việc phải thuyết trình, bài <br /> giảng đơn điệu, một chiều, học sinh còn tiết kiệm được thời gian học ở nhà, có thể <br /> thuộc bài ngay trên lớp. Và quan trọng trong quá trình thuyết trình trước các bạn và  <br /> trước thầy, cô sẽ rèn các kĩ năng mềm cho học sinh: kĩ năng giao tiếp, kĩ năng quản lý, <br /> kĩ năng làm chủ <br /> Làm cho hoạt động dạy học diễn ra nhịp nhàng 2 chiều, không đơn điệu, tẻ <br /> nhạt, không có tình trạng học sinh ngủ gật trong giờ.<br /> 2.6. Mở rộng khả năng áp dụng: <br /> Phương pháp này không mới, thường được áp dụng cho sinh viên các trường  <br /> đại học cụ thể trong các môn lí luận chủ nghĩa Mac – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. <br /> Nhưng sau khi áp dụng với học sinh trường THPT Lý Nhân Tông thì tôi nhận thấy  <br /> không phải chỉ có thể áp dụng với một chương, một khối hay một lớp mà còn có thể <br /> mở  rộng với nhiều môn học, nhiều khối khác nhau, học sinh sẽ không phải ngủ  gật,  <br /> <br /> <br /> <br /> 14<br /> hay làm việc riêng trong giờ. Nhưng phải chú ý đến thời gian, nếu áp dụng vào những <br /> bài học quá dài sẽ  gây nhàm chán, đơn điệu và phải phù hợp với mức độ  nhận thức  <br /> của học sinh.<br /> III. Hiệu quả của sáng kiến đem lại:<br /> 3.1. Hiệu quả về kinh tế:<br /> Tuy không tính được chính xác bằng tiền nhưng chắc chắn giá trị  kinh tế  mà <br /> phương pháp đem lại là không nhỏ. Bởi khả năng thu hút hầu hết sự tham gia học tập  <br /> của các em học sinh, trong quá trình học các em vưà lĩnh hội được kiến thức một cách  <br /> chính xác, khoa học nhất vừa rèn kĩ năng bổ  ích phục vụ  cho cuộc sống sau này mà  <br /> không trường lớp cụ thể nào sẽ dạy. Với các em ôn thi đại học sẽ rút ngắn thời gian  <br /> học tập hơn, nhớ bài lâu hơn, giảm chi phí học tập hơn. <br /> 3.2. Hiệu quả về mặt xã hội: <br /> Mỗi phương pháp dạy học truyền thống hay hiện đại cũng đều có những đặc <br /> điểm,  ưu thế  và nhược điểm riêng. Không có phương thuốc nào có thể  chữa được  <br /> bách bệnh, không có phương pháp dạy học nào là chìa khoá vạn năng. Nhưng không <br /> phải vì thế  mà giáo viên chúng ta trở  nên thụ  động, yêu cầu làm gì thì làm như  thế. <br /> Bản thân chúng ta phải nhận thấy vai trò của mình trong quá trình hướng dẫn, cố vấn <br /> các em nắm  được tri thức, phát triển  được kĩ năng, bởi Nhà trường chính là môi <br /> trường giáo dục tri thức, nhân cách, đạo đức con người tốt nhất. Do đó giáo viên phải <br /> lựa chọn phương pháp dạy học nào để  phát triển toàn diện cho học sinh? Đó là băn  <br /> khoăn, trăn trở của tất cả chúng ta, nên chúng ta những người thầy,người cô phải giám <br /> nghĩ, giám làm. <br /> Với phương pháp dạy học này, tôi thấy đã đạt được đa số những yêu cầu trên. <br /> Bởi khi học tập hay nghiên cứu một vấn đề  nào đó, nếu chúng ta được nói ra, được <br /> thảo luận được phản biện, thì nguồn kiến thức đó được lưu lại rất lâu, đó là sự  kết  <br /> hợp của tư duy logic và tư duy hình ảnh. Như vậy hiệu quả kiến thức là rất to lớn.<br /> Và không chỉ hiệu quả về mặt nhận thức mà hiệu quả  xã hội cũng rất to lớn,  <br /> thông qua quá trình tự  thuyết trình bài học các em phải biết lựa chọn ngôn ngữ  phù  <br /> hợp, phải có phong cách trình bày lôi cuốn, kĩ năng giao tiếp, khả  năng làm chủ  đám <br /> đông, hình thành và phát triển kĩ năng mềm cho học sinh<br /> Nên việc nghiên cứu kỹ  từng bài dạy, từng đặc điểm bộ  môn và đối tượng  <br /> người học để có sự  phối kết hợp đa dạng các phương pháp dạy học là việc cần làm <br /> ngay của mỗi giáo viên để  nâng cao chất lượng GD­ĐT, đáp  ứng yêu cầu của sự <br /> nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước trong giai đoạn hiện nay.<br /> IV. Cam kết không sao chép hoặc vi phạm bản quyền:<br /> <br /> <br /> <br /> 15<br /> Tôi xin cam đoan sang kiến này là do chính tôi suy nghĩ và biên soạn thực nghiệm.  <br /> Tôi xin chịu trách nhiệm trước các cơ quan quản lý và pháp luật của nhà nước  <br /> về lời cam đoan này!<br /> <br /> <br />              CƠ QUAN ÁP DỤNG  SÁNG KIẾN                                TÁC GIẢ    <br />       Trường THPT Lý Nhân Tông xác nhận đã <br />      áp dụng sáng kiến kinh nghiệm của tác giả <br />       Nguyễn Thị Thơ thuộc lĩnh vực Hóa học<br />                         HIỆU TRƯỞNG                                                Nguy ễn Th ị Th ơ <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 16<br />  CÁC PHỤ LỤC<br /> 1. Giáo án chương Cacbohidrat.<br /> Ví dụ: giáo án chi tiết bài Glucozơ<br /> TỔ CHỨC DẠY HỌC THEO CHUYÊN ĐỀ<br /> Chủ đề 1: GLUCOZƠ<br /> 1. Mục tiêu<br /> Kiến thức: <br /> Nêu được khái niệm cacbohidrat, công thức phân tử, công thức cấu tạo của  <br /> glucozơ, saccarozơ, tinh bột và xenlulozơ<br /> Nêu được tính chất, ứng dụng và điều chế glucozơ, biêt ứng dụng của tinh  <br /> bột, xenlulozơ, nguồn phân bố chủ yếu trên bản đồ địa lí Việt Nam.<br /> Làm được bài tập.<br /> Nêu được tác dụng của glucozơ, tinh bột trong y học, có biện pháp tuyên  <br /> truyền bảo vệ nguồn tài nguyên rừng phong phú và đa dạng<br /> Kĩ năng<br /> Tư duy, so sánh, giải quyết vấn đề.<br /> Kĩ năng học tập, tự nghiên cứu, hoạt động nhóm.<br /> Kĩ năng khoa học: quan sát, tìm kiếm các mối quan hệ, tinh toán.<br /> Thái độ: <br /> Giáo dục đức tính cẩn thận khi làm việc với hóa chất, tiến hành thí nghiệm<br /> Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường.<br /> Định hướng các năng lực cần hình thành<br /> Năng lực giao tiếp<br /> Năng lực giải quyết vấn đề<br /> Năng lực hợp tác<br /> Năng lực làm việc độc lập<br /> Năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học<br /> Năng lực tính toán hóa học<br /> Năng lực thực hành hóa học<br /> Năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống<br /> Năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông<br /> 2. Phương pháp dạy học<br /> Phát hiện giải quyết vấn đề<br /> <br /> <br /> <br /> 17<br />  Phương pháp sử dụng phương tiện trực quan<br /> Phương pháp hợp tác nhóm<br /> Phương pháp dạy học theo xemina.<br /> 3. Để  giải quyết các vấn đề  đặt ra trong chuyên đề, học sinh cần một số <br /> kiến thức về:<br /> Sinh học: Tác dụng của glucozơ  trong  ứng dụng sản xuất thuốc, các loại <br /> nước tăng lực, tìm hiểu về bệnh tiểu đường.<br /> Địa lý: Sự phân bố nguồn trồng nho ngon chủ yếu trong cả nước . <br /> Tin học: Tìm kiếm thông tin trên mạng Internet, cách sử  dụng phần mềm  <br /> Microsoft Office <br /> Vật lí : Tính tan, tính chất vật lí của glucozơ<br /> Công nghệ: Phương pháp nấu rượu ngon, đảm bảo chất lượng.<br /> Giáo dục công dân: giáo dục học sinh có ý thức và trách nhiệm bảo vệ môi  <br /> trường, không chỉ môi trường nước mà cả đất, không khí nữa.<br /> Như vậy học sinh được rèn năng lực vận dụng những kiến thức liên môn để <br /> giải quyết các vấn đề  thực tiễn và tích hợp giáo dục bảo vệ  môi trương thông qua  <br /> học tập Hóa học.<br /> I. Bảng mô tả các yêu cầu cần đạt.<br /> Loại câu <br /> hỏi / bài  Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao<br /> tập<br /> Câu hỏi /  ­ Nêu   khái   niệm  ­ Giải  ­ Vậ n   ­ Vận dụng <br /> bài   tập  cacbohidrat,   CTPT,  thích được tính  dụng   các   kiến  các kiến thức đã <br /> định tính CTCT   của  chất   hóa   học  thức đã học để  học áp dụng vào <br /> glucozơ,frucyozơ,   tính  của glucozơ và  biết   cách   bảo  quá   trình   nấu <br /> chất   vật   lí,   tính   chất  frucyozơ   từ  vệ   sức   khỏe  rượu,   có   nên   sử <br /> hóa   học,   ứng   dụng,  đặc   điểm   cấu  bản thân và gia  dụng   men   Trung <br /> điều chế. tạo đình. Quốc   để   nấu <br /> ­ Nêu   trạng   thái  ­ Hiểu  ­ Biết  rượu siêu nhanh, <br /> tự   nhiên   của   glucozơ,  được   nguyên  được  ứng dụng  siêu   rẻ   và   siêu <br /> frutozơ,   sự   phân   bố  nhân   tìm   ra  của   glucozơ  lợi nhuận không?<br /> của   chủ   yêu   nguồn  cấu   tạo   hóa  vào cuôc sống ­ Tư   vấn <br /> nguyên   liệu   này   trên  học   từ   thực  giúp   thực   đơn <br /> cả nước nghiệm? của những người <br /> ­ Viết  bị tiểu đường<br /> <br /> <br /> 18<br /> Loại câu <br /> hỏi / bài  Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao<br /> tập<br /> các   phương <br /> trình phản  ứng <br /> điều   chế   và <br /> tính   chất   của <br /> glucozơ   dưới <br /> dạng CTCT và <br /> CTPT.   Rút   ra <br /> cách   tính <br /> nhanh<br /> ­ Giải <br /> thích vì sao có <br /> nhiều   phương <br /> pháp   khác <br /> nhung người ta <br /> lại   sử   dụng <br /> glucozơ   để <br /> tráng   ruột <br /> phích<br /> ­ Giải <br /> thích   cách <br /> nhận   biết <br /> bệnh   tiểu <br /> đường   bằng <br /> mắt   thường <br /> (   đi   vệ   sinh <br /> xong   thấy   có <br /> kiến   bâu), <br /> những   lưu   ý <br /> khi chữa   bệnh <br /> tiểu đường... .<br /> Bài   tập  ­ Tính   toán   các  ­ Tính  Tính   toán   các  ­ Giải được <br /> định  bài toán đơn giản theo  toán   các   bài  bài   toán   theo  các   bài  toán hỗn <br /> lượng các phương trình phản  toán  theo  công  công   thức,   theo  hợp   khó,   liên <br /> <br /> <br /> 19<br /> Loại câu <br /> hỏi / bài  Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao<br /> tập<br /> ứng hóa học. thức,   theo  phương   trình  quan   đến   nhiều <br /> ­ Tính   hiệu   suất  phương   trình  hóa   học,   liên  chất,   nhiều   giai <br /> của phản ứng lên men. hóa học. quan   đến   hiệu  đoạn phản ứng.<br /> ­ Tính   khối  suất   phản   ứng, <br /> lượng bạc sinh ra hoặc  các   định   luật <br /> nồng   độ,   tìm   công  hóa học.<br /> thức phân tử glucozơ.<br /> <br /> Bài   tập  Kiểm chứng tính chất  ­ Giải  ­ Giải <br /> thực hành  của glucozơ thích   các   tiến  thích   một   số <br /> thí  trình   và   kết  hiện tượng liên <br /> nghiệm. quả   thí  quan   đến   thực <br /> nghiệm tiễn,   trong   thí <br /> nghiệm   tráng <br /> bạc   yêu   cầu <br /> ống   nghiệm <br /> phải   được   rửa <br /> thật sạch trước <br /> khi tiến hành.<br /> <br /> II. CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP MINH HỌA THEO CẤP ĐỘ MÔ TẢ<br /> 1. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM<br /> Mức độ nhận biết<br /> ­ Câu hỏi định tính<br /> 1: Cacbohiđrat (gluxit, saccarit) là:<br /> A. Hợp chất đa chức, có công thức chung là Cn(H2O)m.    <br /> B. Hợp chất tạp chức, đa số có công thức chung là Cn(H2O)m.<br /> C. Hợp chất chứa nhiều nhóm hidroxyl và nhóm cacboxyl.<br /> D. Hợp chất chỉ có nguồn gốc từ thực vật.<br /> 2: Có mấy loại cacbohiđrat quan trọng?<br /> A. 1 loại. B. 2 loại. C. 3 loại. D. 4 loại.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 20<br /> 3: Các chất glucozơ (C6H12O6), fomandehit (HCHO), axetandehit CH3CHO, metyl fomat <br /> (H­COOCH3), phân tử đều có nhóm – CHO nhưng trong thực tế để tráng gương người <br /> ta chỉ dùng:  A. CH3CHO    B. HCOOCH3      C. C6H12O6 D. HCHO<br /> 4: Đồng phân của glucozơ là<br /> A. Saccarozơ B. Mantozo C. Xenlulozơ D. Fructozơ<br /> 5: Mô tả nào dưới đây không đúng với glucozơ?<br /> A. Chất rắn, màu trắng, tan trong nước và có vị ngọt.<br /> B. Có mặt trong hầu hết các bộ phận của cây, nhất là trong quả chín.<br /> C. Còn có tên gọi là đường nho.<br /> D. Có 0,1% trong máu người.<br /> Định lượng<br /> Câu 6: Khi lên men 360 gam glucozơ với hiệu suất 100%, khối lượng ancol etylic thu  <br /> được là <br /> A. 184 gam. B. 276 gam. C. 92 gam. D. 138 gam.<br /> Câu 7:  Cho m gam glucozơ  lên men thành rượu etylic với hiệu suất 80%. Hấp thụ <br /> hoàn toàn khí CO2 sinh ra vào nước vôi trong dư thu được 20 gam kết tủa. Giá trị  của <br /> m là<br /> A. 14,4 B. 45. C. 11,25 D. 22,5<br /> Bài tập thực hành thí nghiệm<br /> Câu 8:  Trong các chất sau: axit axetic, glixerol, glucozơ, ancol etylic, xenluloz ơ. S ố <br /> chất hòa tan được Cu(OH)2 ở nhiệt độ thường là<br /> A. 3 B. 5 C. 1 D. 4<br /> Câu 9.  Để  nhận biết 3 dung dịch: glucozơ , ancol etylic , saccaroz ơ đưng riêng biệt  <br /> trong 3 lọ mất nhãn, ta dùng thuốc thử là:<br />        A. Cu(OH)2               B. dung dịch iot    C. dd AgNO3/NH3    D. Cu(OH)2/OH­, to<br /> Mức độ thông hiểu<br /> ­ Câu hỏi định tính<br /> Câu 10.  Cho sơ  đồ  chuyển đổi sau (E, Q, X, Y, Z là hợp chất hữu cơ, mỗi mũi tên  <br /> biểu thị một phản ứng hoá học). Công thức của E, Q, X, Y, Z phù hợp với sơ đồ sau là <br /> : <br /> Q X<br /> <br /> E C2H5OH Y<br /> <br /> ­ CO2 Z<br /> <br /> <br /> <br /> 21<br />  E Q X Y Z<br /> A. C12H22O11 C6H12O6 CH3COOH CH3COOC2H5 CH3COONa<br /> B. (C6H10O5)n C6H12O6 CH3CHO CH3COOH CH3COOC2H5<br /> C. (C6H10O5)n C6H12O6 CH3CHO CH3COONH4 CH3COOH<br /> D. A, B, C đều sai.<br /> Câu 11. Trong các thí nghiệm sau đây, hãy cho biết thí nghiệm nào chứng tỏ  glucozơ <br /> tồn tại chủ yếu ở dạng mạch vòng? <br /> A. Tác dụng với Cu(OH)2 tạo dung dịch xanh lam   <br /> B. Tác dụng với anhiđritaxit được este có chứa 5 gốc axit <br /> C. Khử hoàn toàn thu được hexan               <br /> D. Tác dụng với CH3OH/ xt HCl thu được sản phẩm có CTPT là C7H14O6 <br /> Định lượng<br /> Câu 12.Đốt cháy hoàn toàn 0,01 mol một cacbohiđrat (X), thu được 5,28g CO 2 và 1,98g <br /> H2O. Biết rằng, tỉ lệ khối lượng H và O trong X là 0,125:1. Công thức phân tử của X là<br /> A. C6H12O6. B. C12H24O12.  C. C12H22O11. D. (C6H10O5)n.<br /> Câu 13. Cho m g tinh bột lên men để sản xuất ancol etylic, toàn bộ lượng CO2 sinh ra <br /> cho qua dung dịch Ca(OH)2 dư, thu được 750,0g kết tủa. Biết hiệu suất mỗi giai đoạn <br /> lên men là 80%. Giá trị m cần dùng là bao nhiêu ?<br /> A. 940,0. B. 949,2. C. 950,5. D. 1000,0.<br /> Mức độ vận dụng thấp<br /> Bài tập định tính<br /> Câu 1: Cấu tạo mạch hở của phân tử glucozơ  khác cấu tạo mạch hở của phân tử <br /> fructozơ là:<br /> A. Phân tử glucozơ có nhóm xeton.   B. Phân tử glucozơ có cấu tạo mạch nhánh.<br /> C. Phân tử glucozơ có 4 nhóm OH.    D. Phân tử glucozơ có một nhóm anđehit.<br /> Câu 2: Fructozơ không phản ứng với chất nào sau đây?<br /> A. Dung dịch Br2. B. dd AgNO3/NH3. C. H2 (Ni, t0). D. Cu(OH)2..<br /> Mức độ vận dụng cao<br /> Bài tập định tính<br /> Câu 1. Phát biểu nào dưới đây chưa chính xác?<br /> A. Monosaccarit là cacbonhiđrat không thể thủy phân được.<br /> B. Disaccarit là cacbonhiđrat thủy phân sinh ra hai phân tử monosaccartit.<br /> C. Polisaccarit là cacbonhiđrat thủy phân sinh ra hai phân tử monosaccartit.<br /> D. Tinh bột, mantozơ và glucozơ lần lượt là poli­ đi­ và monosaccarit.<br /> <br /> <br /> 22<br />  Câu 2.  Sorbitol là sản phẩm của phản ứng giữa glucozơ với <br /> A. CH3COOH    B. Dung dịch AgNO3/NH3<br /> C. Cu(OH)2 ở nhiệt độ thường      D. H2/Ni, t0+<br /> Định lượng<br /> Câu 3 : Lên men m gam glucozơ với hiệu suất 90%, lượng khí CO 2 sinh ra hấp thụ hết <br /> vào dung dịch nước vôi trong, thu được 10 gam kết tủa. Khối lượng dung dịch sau  <br /> phản  ứng giảm 3,4 gam so với khối lượng dung dịch nước vôi trong ban đầu. Giá trị <br /> của m là<br /> A. 13,5. B. 30,0. C. 15,0. D. 20,0.<br /> Câu 4 : Lên men hoàn toàn m gam glucozơ thành ancol etylic. Toàn bộ khí CO2 sinh ra <br /> trong quá trình này được hấp thụ  hết vào dung dịch Ca(OH)2 (dư) tạo ra 40 gam kết <br /> tủa. Nếu hiệu suất của quá trình lên men là 75% thì giá trị của m là<br /> A. 48 B. 60 C. 30 D. 58<br /> 2. CÂU HỎI TỰ LUẬN<br /> Câu 5:  Tại sao người mắc tiểu đường phải ăn kiêng, ăn gạo lất, uống sữa không  <br /> đường?<br /> Giải thích: Vì hàm lượng đường trong máu người ở  mức cho phép là 0,1%. Vượt quá  <br /> ngưỡng này sẽ bị tiểu đường, trong thực đơn hàng ngày tinh bột cũng là chất cung cấp  <br /> lượng đương cho cơ thể như vậy dẫn đến dư thừa glucozơ do đó những người bi tiểu  <br /> đương thường phải ăn kiêng và gạo lất là một lựa chon tối  ưu, vì trong gạo lất hàm  <br /> lượng vitamin B1, B12… nhiều cũng rất tốt cho tim mạch<br /> Câu 6: Đường hóa học có phải là đường glucozơ? Tác dụng của nó với sức khỏe con <br /> người? <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 23<br />  As