C NG HÒA XÃ H I CH NGHĨA VI T NAM
Đc l p - T do - H nh phúc
ĐN YÊU C U CÔNG NH N SÁNG KI NƠ
Kính g i: H i đng th m đnh sáng ki n phòng GD&ĐT huy n Hoa ế
Lư
Tôi (ho c chúng tôi) ghi tên d i đây:ướ
TT H và tênNgày tháng
năm sinh N i công tácơCh c v Trình đ
chuyên môn
T l
(%)
đóng
góp vào
sáng
ki nế
1 Ph m Th Li u 22/9/1977 Tr ng THCSườ
Ninh An
Giáo
viênĐi h c Văn 100
I.Tên sáng ki n, lĩnh v c áp d ngế
- Tên sáng ki n:ế T đi n đa danh Châu Âu trong Đa lý 7.
- Lĩnh v c áp d ng: Lĩnh v c giáo d c.
II. N i dung sáng ki n ế
1. Gi i pháp cũ th ng làm ườ
Trong ch ng trình đa lý l p 7 h c sinh đc h c v thiên nhiên và conươ ượ
ng i 5 châu l c v i r t nhi u m c tiêu v ki n th c và k năng cũng nhườ ế ư
thái đ và hành vi; trong đó ki n th c v các đa danh nói chung không ph i là ế
ki n th c tr ng tâm c a các bài h c nh ng vi c có nh ng hi u bi t nh t đnhế ư ế
v các đa danh s là m t trong nh ng ph ng ti n quan tr ng đ các em n m ươ
v ng ki n th c bài h c, đng th i vi c tìm hi u, ghi nh đa danh còn gây h ng ế
thú trong các gi h c đa lý. Tuy nhiên các đa danh trong ch ng trình đa lý l p ươ
7 hoàn toàn xa l v i các em vì đó là nh ng đa danh thu c các Châu l c trên th ế
gi i, không ph i là đa danh quen thu c c a đa ph ng hay c a n c Vi t ươ ướ
Nam.
Trong các bài h c khi có n i dung đ c p các đa danh giáo viên th ng ườ
ti n hành các b c sau:ế ướ
- Giáo viên yêu c u h c sinh quan sát m t s hình nh v các đa danh
1
trong sách giáo khoa.
- K t h p hi u bi t cá nhân v i kênh ch trong sách giáo khoa đ nêuế ế
hi u bi t v đa danh đó (v trí đa lý, văn hoá, l ch s , tên g i, danh nhân, s ế
ki n…)
u đi m c a ph ng pháp trên là: Ư ươ
- Phát huy kh năng quan sát, năng l c s d ng tranh nh c a h c sinh.
- Nêu đc m t s nh n xét s l c v đc đi m bên ngoài c a đa danh.ượ ơ ượ
Tuy nhiên ph ng pháp này cũng có nhi u h n ch :ươ ế
- Sau khi quan sát hình nh trong sách giáo khoa h c sinh ch trình bày
đc nh ng đc đi m bên ngoài c a đa danh mà mình quan sát đc ho c r t ítượ ượ
ki n th c mà các em đã đc đc trong sách giáo khoa. ế ượ
- H u h t h c sinh không th nêu đc v trí đa lý, l ch s hình thành và ế ượ
phát tri n, giá tr kinh t ho c văn hóa... c a đa danh. ế
- Giáo viên đã s u t m và cung c p thêm ki n th c cho các em b ngư ế
ph ng pháp gi i thi u v các đa danh nh ng do h c sinh ch a đc tìm hi uươ ư ư ượ
tr c, ch a có nh ng hi u bi t c b n, ti p thu m t cách th đng nên khôngướ ư ế ơ ế
t o h ng thú cho các em, do đó các em n m không ch c, nh không sâu v
nh ng đc đi m n i b t c a các đa danh đó.
- Ch a kh i g i đc ni m đam mê, tìm tòi, khám phá v th gi i xungư ơ ượ ế
quanh, không phát huy đc tính ch đng và năng l c t h c c a h c sinh. ượ
2.Gi i pháp m i c i ti n ế
Trong cu c s ng h ng ngày, ng i giáo viên đa lý là nh ng ng i ườ ườ
th ng xuyên ph i ti p nh n các câu h i t anh em, b n bè, đng nghi p, h cườ ế
sinh... nh thành ph này đâu ? Tr s c quan này n m đâu ? T i sao conư ơ
sông này l i có nhi u tên g i khác nhau... Đi u này đòi h i ng i giáo viên đa ườ
lý ph i có nh ng hi u bi t nh t đnh v các đa danh trên th gi i. Và m c dù ế ế
ki n th c v các đa danh này không ph i là ki n th c tr ng tâm c a bài h cế ế
nh ng ng i giáo viên cũng ph i có trách nhi m trang b cho h c sinh các ki nư ườ ế
th c v đa danh trên th gi i. ế
Trong xu th Vi t Nam đang m c a và h i nh p v i th gi i, vi c trangế ế
b nh ng hi u bi t v đa danh các châu l c không ch c n thi t đi v i giáo ế ế
viên đa lý, mà cũng r t c n thi t đi v i h c sinh. ế
Hi n nay, n c ta cũng đã có m t s tài li u v đa danh th gi i do các ướ ế
2
nhà khoa h c chuyên ngành biên so n r t có giá tr nh ng các tài li u này ch a ư ư
đn đc v i giáo viên và h c sinh, đc bi t là các vùng nông thôn.ế ượ
Tâm lý c a ph huynh và h c sinh ch a coi tr ng vi c h c môn Đa lý, coi ư
là môn ph nên không đu t v th i gian, tài chính cho vi c mua s m b xung ư
tài li u cho môn h c này, vì th tài li u h c t p duy nh t là sách giáo khoa và ế
cu n Át lat đa lý Vi t Nam.
Các em đ tu i còn nh , s hi u bi t v th gi i xung quanh còn h n ế ế
ch đc bi t là v các đa danh ngoài lãnh th Vi t Nam.ế
S phát tri n c a Internet đã khi n cho vi c tìm ki m, tra c u thông tin d ế ế
dàng h n, k c các thông tin v đa danh th gi i. Nh ng do đi u ki n kinh tơ ế ư ế
c a các em vùng nông thôn còn nghèo nên r t ít em đc trang b máy tính, ượ
m ng Intenet đ tìm ki m, tra c u thông tin. ế
Trong ch ng trình đa lý 7 có đ c p đn r t nhi u đa danh trên th gi iươ ế ế
sáu châu l c. Song tôi nh n th y châu Âu là châu l c phát tri n s m nh t,
đng đu nh t, có r t nhi u đa danh g n li n v i h c sinh chúng ta thông qua
r t nhi u kênh thông tin khác nhau nh truy n hình, sách báo, ng i thân đang ư ườ
h c t p và làm vi c n c ngoài… Vì v y tôi đã s u t m, t p h p các đa ướ ư
danh có trong n i dung các bài h c c a Ch ng X- Châu Âu t t li u c a đngươ ư
nghi p, trên m ng Intenet... đ góp ph n tra c u, gi i thích các đa danh thu c
Châu Âu trong ch ng trình Đa lý 7.ươ M c đích là t o ra m t ph ng ti n d y ươ
h c tr giúp cho giáo viên; đng th i t o ra m t ngu n ki n th c, t li u tham ế ư
kh o cho h c sinh trong khi h c ph n đa lý châu l c này.
Tính m i, sáng tính sáng t o c a gi i pháp này là:
Các đa danh đc l a ch n đ xây d ng, tr c h t là các đa danh đc ượ ướ ế ượ
đ c p đn trong sách giáo khoa, bao g m các đi t ng đa lý t nhiên: núi, ế ượ
sông, h , v nh, bi n, bán đo, đo…và các đa danh v các đn v hành chính: ơ
qu c gia, thành ph , vùng công nghi p…Ngoài ra, tôi còn b sung m t s đa
danh không có trong ch ng trình và sách giáo khoa vì nó th ng g p trong cu cươ ườ
s ng, ph bi n trong các cu c thi ki n th c…Đi u này là c n thi t và nó s làm ế ế ế
tăng s c h p d n c a môn h c, làm cho t t c các gi đa lý luôn m i m , kích
thích s say mê tìm tòi c a h c sinh và thêm yêu môn đa lý h n. ơ
Trong m i đa danh đa ra, tôi đu l a ch n nh ng thông tin đc tr ng v ư ư
đa lý, văn hoá, l ch s , tên g i, danh nhân, s ki n…Đc bi t, m t s đa danh
3
còn đc b sung thêm s đ, hình nh…T t c nh m m c đích t o đi u ki nượ ơ
thu n l i cho giáo viên và h c sinh khi s d ng.
V tr t t s p x p và trình bày, tôi s p x p các đa danh theo th t các ế ế
ch cái đu tiên A,B,C…V i nh ng tên g i có nhi u đa danh, tôi trình bày
nh ng thông tin đã l a ch n theo m i đa danh đ làm rõ t ng đa danh.
Nh ng đa danh châu Âu mà tôi đã s u t m, l a ch n và t p h p đc in ư ượ
n trong cu n T đi n đa danh Châu Âu trong đa lý 7”, cung c p cho h c sinh
làm t li u.ư
Tên các đa danh Châu Âu đc s p x p trong t đi n g m: ượ ế
A
A-đri-a-tích
A-Pen-nin
A-ten
Ai-len
Ai-x -lenơ
Am-xtec-đam
An-ba-ni
An- pơ
An-p đi-na-richơ
Anh
Áo
G
Gi-bran-ta
Gi -ne-v ơ ơ
Giut-len
Grit Brit-tên
M
Ma-đrit
Mi-lan
Mat-xc -vaơ
Măng- sơ
Mô-na-cô
Môn-đô-va
Mông-tê-nê-grô
S
Sec
B
Ba Lan
Bác-xê-lô-na
Ban-căng
Ban-tích
Béc-lin
Béc-nơ
Bê-la-rut
B
Bi n B c
Bi n đen
Bi n tr ng
Booc- đô
Bôx-ni-a hec-xê-gô-
vi-na
B Đào Nha
H
Hà Lan
Hen-xin-ki
Hi L p
Hung- ga-ri
N
Na-uy
T
Tây Ban Nha
Th y Đi n
Th y sĩ
Tu-lu-d ơ
4
Bra-ti-xla-va
Brê-men
Bret
Bruc- xen
Bun-ga-ri
C
Ca-dan
Ca-xpi
Cac-pat
Can
Cap-ca
Cooc
Cô-pen-ha-ghen
Cra-c p
Croat-ti-a
Cr mư
I
I-bê-rích
I-ta-li-a
Ô
Ô-xlô
U
U-crai-na
U-ran
Đ
Đuy-rich
Đa-nuyp
Đan M ch
Đa Trung H i
Đôn
Đ-ni-epơ
Đc
K
Ki-ep
Kin-lơ
P
Pa-léc-mô
Pi-rê-nê
Pháp
Pa-ri
Ph n Lan
V
Va-ti-căng
Vôn-ga
V -ni-dơ ơ
E
E-xtô-ni-a
L
Lat-vi-a
Li-ông
Lit-va
Li- vơ- pun
Lôn-đôn (Luân
Đôn)
R
Rai-n ơ
Rô-ma
Rôt-xtéc-đam
Rua
Ru-ma-ni
X
Xanh-pê-tec-pua
Xec-bi-a
Xcan-đi-na-vi
Xi-xin
Xlô-va-ki-a
Xpit-béc-ghen
Trong quá trình gi ng d y ch ng X - Châu ươ Âu, sau m i ti t h c giáo viên ế
đu yêu c u h c sinh chu n b bài m i, trong đó có yêu c u h c sinh tìm hi u
v các đa danh trong bài h c d a vào ki n th c trong sách giáo khoa k t h p ế ế
v i t đi n đ tra c u.
Khi giáo viên yêu c u h c sinh trình bày nh ng ki n th c v các đa danh, ế
do đã đc tìm hi u tr c nên h c sinh đã có nh ng hi u bi t c b n v đaượ ướ ế ơ
danh, nhi m v c a giáo viên ch là b xung nh ng thông tin m i.
5