Sự khác biệt hình thái sọ mặt răng giữa trẻ có khớp cắn hạng 3 và trẻ có khớp cắn hạng 1 bình thường

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> SỰ KHÁC BIỆT HÌNH THÁI SỌ-MẶT-RĂNG GIỮA TRẺ CÓ KHỚP CẮN<br /> HẠNG III VÀ TRẺ CÓ KHỚP CẮN HẠNG I BÌNH THƯỜNG<br /> Nguyễn Như Trung*, Đống Khắc Thẩm**, Hoàng Tử Hùng**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Khảo sát sự khác biệt các đặc điểm hình thái sọ-mặt-răng giữa trẻ có sai khớp cắn hạng III và trẻ<br /> có khớp cắn hạng I bình thường.<br /> Phương pháp nghiên cứu: 35 phim sọ nghiêng của trẻ 12 tuổi có sai khớp cắn hạng III được vẽ nét. Các số<br /> đo được so sánh với nhóm chứng có khớp cắn hạng I bằng kiểm định t-test.<br /> Kết quả: Cho thấy so với trẻ có khớp cắn hạng I, trẻ sai khớp cắn hạng III có chiều dài nền sọ trước ngắn<br /> hơn, khớp thái dương hàm di ra trước hơn, xương hàm trên (XHT) lùi sau hơn, xương hàm dưới (XHD) nhô ra<br /> trước hơn, răng cửa trên lùi sau trục răng thẳng đứng hơn, răng cửa dưới nhô ra trước hơn.<br /> Từ khóa: Hạng III, sai khớp cắn, sọ mặt, hình thái.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> THE DIFFERENCES IN THE CRANIOFACIAL MORPHOLOGY BETWEEN CLASS III<br /> MALOCCLUSION CHILDREN AND CLASS I CHILDREN<br /> Nguyen Nhu Trung, Đong Khac Tham, Hoang Tu Hung<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 2 - 2012: 45 - 50<br /> Objectives: This study investigated the differences in the craniofacial morphology between class III<br /> malocclusion and class I children.<br /> Methods: Lateral cephalometric films of 35 twelve-year-old Vietnamese children who had class III<br /> malocclusion were traced on acetate papers. T-test was performed to analyse the differences of the variables<br /> between class III group and class I group.<br /> Results: Showed that comparing with class I group, class III group had features such as shorter anterior<br /> cranial base, more anteriorly glenoid fossa position, maxillary retrusion, mandibular protrusion, upright and<br /> retruded maxillary incisors, protruded mandibular incisors.<br /> Key words: Class III, malocclusion, craniofacial, morphology.<br /> một số tác giả khác cho rằng hình thái nền sọ ở<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> người có sai khớp cắn hạng III không khác so<br /> Việc chẩn đoán, lập kế hoạch điều trị cho<br /> với người có khớp cắn hạng I(1,5). Theo Baccetti,<br /> bệnh nhân có sai khớp cắn hạng III vẫn được<br /> vị trí khớp thái dương hàm di ra trước nhiều<br /> xem là một trong những vấn đề phức tạp và khó<br /> hơn ở người có sai khớp cắn hạng III(3). Vị trí của<br /> khăn nhất đối với các bác sĩ chỉnh hình răng<br /> XHT so với nền sọ (S-N-A) có thể lùi sau, bình<br /> mặt. Những nghiên cứu về hình thái sẽ giúp ích<br /> thường hoặc nhô ra trước(11,30). XHT lùi sau xảy<br /> trong chẩn đoán và điều trị. Bjork, Sanborn nhận<br /> ra hoặc ở chiều hướng xoay hoặc do giảm kích<br /> thấy nền sọ trước ngắn lại, góc nền sọ nhỏ hơn<br /> thước theo chiều trước sau có thể dẫn đến sai<br /> so với người có khớp cắn hạng I(6,24). Tuy nhiên,<br /> khớp cắn hạng III(10). Chiều dài hiệu quả XHD<br /> * Bệnh viện Hoàn Mỹ<br /> ** Khoa Răng Hàm Mặt, Đại học Y Dược Tp.HCM<br /> Tác giả liên lạc: ThS Nguyễn Như Trung ĐT: 0908434963<br /> <br /> Chuyên Đề Răng Hàm Mặt<br /> <br /> Email: nguyennhutrung9999@gmail.com<br /> <br /> 45<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012<br /> <br /> hoặc chiều dài thân XHD có sự gia tăng về kích<br /> thước ở người có sai khớp cắn hạng III. Tuy<br /> nhiên, sự gia tăng kích thước này không những<br /> xảy ra trong giai đoạn sớm ở bộ răng sữa mà<br /> còn tiếp tục đến tuổi trưởng thành(4).<br /> Mục tiêu của nghiên cứu là so sánh sự khác<br /> biệt các đặc điểm hình thái sọ-mặt-răng giữa trẻ<br /> có sai khớp cắn hạng III và trẻ có khớp cắn hạng<br /> I bình thường.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> 35 trẻ ở độ tuổi 12 (11 nam, 24 nữ) được<br /> chọn ra từ những bệnh nhân đến khám và điều<br /> trị tại bộ môn Chỉnh Hình Răng Mặt, khoa Răng<br /> Hàm Mặt, Đại học Y Dược TP.HCM.<br /> <br /> Tiêu chuẩn chọn mẫu<br /> Có cha mẹ, ông bà nội ngoại là người Việt,<br /> dân tộc Kinh.<br /> Không bị chấn thương và có dị tật bẩm sinh<br /> vùng hàm mặt.<br /> Không mắc các bệnh lý toàn thân gây rối<br /> loạn tăng trưởng.<br /> Không có điều trị chỉnh hình răng mặt trước<br /> đây.<br /> Có đủ các răng trên cung hàm ngoại trừ<br /> răng khôn.<br /> Khớp cắn: răng cối lớn vĩnh viễn thứ I có<br /> tương quan hạng III Angle ở cả hai bên.<br /> <br /> Tiêu chuẩn loại trừ<br /> Sai khớp cắn hạng III giả.<br /> <br /> test cho hai mẫu độc lập để xác định sự khác<br /> biệt nếu có giữa các đặc điểm nghiên cứu.<br /> Ngoài phương pháp thống kê toán học, hình<br /> thái đồ được sử dụng để nêu bật sự tương đồng<br /> và khác biệt giữa các đặc điểm hình thái sọ- mặtrăng ở trẻ có sai khớp cắn hạng III và trẻ có<br /> khớp cắn hạng I bình thường. Để vẽ hình thái<br /> đồ, chúng tôi chọn hệ trục tọa độ (X,Y), với<br /> phần phía trên trục X mô tả các số đo về góc,<br /> phía dưới trục X mô tả các số đo về khoảng<br /> cách.<br /> Giá trị trung bình của nhóm hạng I nằm trên<br /> trục Y, hai bên là các giá trị 1 độ lệch chuẩn.<br /> Giá trị trung bình và độ lệch chuẩn của nhóm<br /> hạng III sẽ ở bên trái trục Y nếu có giá trị nhỏ<br /> hơn, hoặc ở bên phải trục Y nếu có giá trị lớn<br /> hơn giá trị trung bình, độ lệch chuẩn của nhóm<br /> hạng I.<br /> <br /> KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN<br /> Nền sọ, góc nền sọ, vị trí khớp thái dương<br /> hàm<br /> Nền sọ trước<br /> Một số nghiên cứu cho rằng chiều dài nền<br /> sọ trước ở người có sai khớp cắn hạng III nhỏ<br /> hơn(12,15,24), ít có sự khác biệt(5,27), hoặc không có<br /> sự khác biệt(1,29) so với người có khớp cắn hạng I.<br /> Trong nghiên cứu này, chiều dài nền sọ<br /> trước (S-N) ở trẻ có sai khớp cắn hạng III nhỏ<br /> hơn trẻ có khớp cắn hạng I (p