Tác động của biến đổi khí hậu đối với lâm nghiệp và đề xuất một số hoạt động giảm thiểu và thích ứng

Hội thảo lần 1: "Xây dựng Kế hoạch phòng tránh, khắc phục hậu quả thiên tai, ứng phó và giảm<br /> nhẹ tác động do biến đổi khí hậu", Đồ Sơn, ngày 14-15/8/2008<br /> <br /> TÁC ĐỘNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU ĐỐI VỚI LÂM NGHIỆP VÀ<br /> ĐỀ XUẤT MỘT SỐ HOẠT ĐỘNG GIẢM THIỂU VÀ THÍCH ỨNG<br /> ThS.Phạm Minh Thoa, Phó Cục trưởng Cục Lâm nghiệp<br /> TS. Phạm Mạnh Cường, Chuyên viên Cục Lâm nghiệp<br /> <br /> 1. Tác động của biến đổi khí hậu đối với lâm nghiệp<br /> 1.1 Giới thiệu chung về lĩnh vực lâm nghiệp<br /> Lâm nghiệp là một ngành kinh tế kỹ thuật đặc thù có vị trí kinh tế, xã hội và<br /> môi trường rất quan trọng, là một phần không thể tách rời khỏi nông nghiệp, nông<br /> thôn và nông dân Việt Nam. Hiện tại ngành lâm nghiệp quản lý sử dụng hơn một<br /> nửa lãnh thổ đất nước, liên quan trực tiếp đến đời sống của khoảng 25 triệu đồng<br /> bào, trong đó có 7 triệu đồng bào dân tộc thiểu số. Nói đến lâm nghiệp là nói đến<br /> rừng và nghề rừng. Lâm nghiệp được hiểu theo nghĩa rộng bao gồm tất cả các khâu,<br /> từ trồng, chăm sóc, bảo vệ, xúc tiến tái sinh tự nhiên đến khai thác, bảo quản, chế<br /> biến và tiêu thụ sản phẩm, vv…Rừng là yếu tố cơ bản của môi trường tự nhiên, góp<br /> phần quan trọng vào phát triển bền vững đất nước, vào sự tăng trưởng kinh tế, ổn<br /> định xã hội và an ninh quốc phòng. Rừng đóng một vai trò không thể thiếu trong<br /> việc cung cấp các sản phẩm cho nhu cầu tiêu dùng của nhân dân và xã hội, bảo vệ<br /> môi trường sống, bảo tồn đa dạng sinh học, quản lý bền vững cảnh quan và góp<br /> phần bảo vệ an ninh quốc gia, tạo việc làm cho nhân dân, nhất là người dân miền<br /> núi, góp phần xoá đói giảm nghèo. Nếu như trong sự nghiệp bảo vệ đất nước, rừng<br /> là căn cứ địa kháng chiến, là vành đai bảo vệ biên giới, thì trong công cuộc xây<br /> dựng đất nước, rừng là vành đai phòng hộ đầu nguồn, phòng hộ ven biển, là tư liệu<br /> sản xuất chính trong lâm nghiệp, là công cụ chống ô nhiễm, bảo vệ môi sinh, là<br /> nguồn sinh thủy cho sản xuất và phục vụ đời sống.<br /> Tài nguyên rừng ở Việt Nam rất phong phú đa dạng. Việt Nam có 11.373 loài<br /> thực vật thuộc 2.524 chi và 378 họ (30% trong số này là loài đặc hữu), 224 loài thú,<br /> 838 loài chim và 258 loài bò sát. Các hệ sinh thái rừng của Việt Nam rất đa dạng<br /> với nhiều kiểu rừng, đầm lầy và sông suối, vv…tạo nên môi trường sống cho<br /> khoảng 10% tổng số loài chim và thú trên toàn cầu. Nhiều loài động, thực vật độc<br /> đáo chỉ tìm thấy ở Việt Nam. Việt Nam là quê hương của 3% các loài hoang dã<br /> có nguy cơ tuyệt chủng trên toàn cầu. Do đó, Việt Nam là một trong các quốc gia<br /> có tính đa dạng sinh học cao nhất thế giới, được công nhận là một quốc gia cần<br /> được ưu tiên cao cho bảo tồn toàn cầu. Tính đến tháng 12 năm 2006, sau hơn 8 năm<br /> thực hiện dự án trồng mới 5 triệu ha rừng đã trồng mới được 1,64 triệu ha, khoanh<br /> nuôi xúc tiến tái sinh và trồng bổ sung 1,04 ha, khoán chăm sóc bảo vệ trung bình<br /> mỗi năm là 2,471 ha, trồng được tổng số 1,6 tỷ cây phân tán, giải quyết việc làm<br /> cho 470.874 hộ gia đình. Trong giai đoạn 1996-2007, kim ngạch xuất khẩu hàng gỗ<br /> của Việt Nam đã liên tục tăng từ 61 triệu USD năm 1996 lên gần 2,5 tỷ USD năm<br /> 2007.<br /> Tuy nhiên, theo số liệu thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn<br /> thì độ che phủ của rừng đã bị suy giảm nghiêm trọng từ 43,7 % (14,3 triệu ha) năm<br /> 1943 xuống còn 28 % (9,3 triệu ha) vào năm 1993. Sau nhiều nỗ lực, tính đến thời<br /> 1<br /> <br /> Hội thảo lần 1: "Xây dựng Kế hoạch phòng tránh, khắc phục hậu quả thiên tai, ứng phó và giảm<br /> nhẹ tác động do biến đổi khí hậu", Đồ Sơn, ngày 14-15/8/2008<br /> <br /> điểm 31/12/2007, độ che phủ của rừng đạt 38,2% (tương ứng với diện tích rừng là<br /> 12,87 triệu ha) trong đó có 10,28 triệu ha rừng tự nhiên và 2,55 triệu ha rừng trồng<br /> (Bộ NN và PTNT, 2008). Diện tích rừng bình quân trên đầu người ở Việt Nam hiện<br /> là 0,15 ha/người. Mặc dù diện tích rừng tăng lên từ năm 1995 đến 2007 về số lượng<br /> nhưng trữ lượng và chất lượng rừng nhìn chung giảm, nhiều cánh rừng tự nhiên trở<br /> thành rừng nghèo. Theo số liệu báo cáo của Chương trình Điều tra, theo dõi diễn<br /> biến tài nguyên rừng toàn quốc chu kỳ III (2001-2005) thì hiện nay rừng tự nhiên<br /> chỉ có 9% là rừng giàu (trữ lượng trên 150 m3/ha), 33% rừng trung bình (trữ lượng<br /> 80-150 m3/ha) và khoảng 58% rừng nghèo (trữ lượng dưới 80 m3/ha). Rừng tự<br /> nhiên giàu và trung bình chủ yếu chỉ còn ở vùng núi cao, địa hình hiểm trở, giáp<br /> biên giới Việt - Lào thuộc vùng Tây Nguyên, Đông Nam Bộ và Trung Bộ. Đa dạng<br /> sinh học và các chức năng dịch vụ môi trường của rừng bị đe dọa. Mặc dù số lượng<br /> loài còn tương đối cao, nhưng tổng số cá thể của nhiều loài lại rất thấp, thậm<br /> chí có nguy cơ bị tuyệt chủng. Rừng và nghề rừng chưa thực sự phát huy hết vai<br /> trò quan trọng vốn có của nó, chưa đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn sản xuất và<br /> đời sống. Theo thống kê, hiện nay 80% nguyên liệu gỗ phục vụ cho công nghiệp<br /> chế biến lâm sản vẫn còn phải nhập từ nước ngoài. Hệ thống chính sách tuy đã khá<br /> đủ nhưng còn nhiều bất cập, mâu thuẫn, chưa phù hợp với thực tiễn rất đa dạng ở<br /> các vùng miền, chưa thật sự tạo động lực để toàn dân tích cực tham gia quản lý bảo<br /> vệ và phát triển rừng bền vững.<br /> Địa bàn lâm nghiệp chủ yếu là địa bàn miền núi, vùng sâu vùng xa, tập<br /> trung nhiều đồng bào dân tộc thiểu số, cơ sở hạ tầng thấp kém thiếu đồng bộ với<br /> lực lượng lao động tương đối đông nhưng đại đa số còn rất nghèo, trình độ dân trí<br /> chưa cao. Chính vì vậy, mọi tác động xấu đối với lâm nghiệp sẽ ảnh hưởng rất<br /> lớn đến đời sống của đại đa số đồng bào nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số và<br /> tác động mạnh đến phát triển kinh tế, ổn định xã hội và an ninh lương thực của<br /> quốc gia. Có rất nhiều yếu tố tác động xấu đến lâm nghiệp và một trong những<br /> yếu tố đó là biến đổi khí hậu.<br /> 1.2 Tác động của biến đổi khí hậu tới lâm nghiệp<br /> Theo số liệu quan trắc, trong những năm vừa qua thời tiết nước ta đã có những<br /> biến động bất thường và có mối quan hệ chặt chẽ với những thay đổi lớn của khí<br /> hậu toàn cầu. Sự biến động phức tạp của thời tiết có thể gây ra nhiều hậu quả khác<br /> nhau. Có thể nêu ra đây hai nhóm hiện tượng thời tiết cực hạn quan trọng nhất.<br /> Trước hết đó là khả năng tăng tần suất và mức độ gây hại của các hiện tượng thiên<br /> tai như bão, lũ lụt. Mưa, lũ tăng lên đồng nghĩa với việc tăng nguy cơ ngập lụt ở các<br /> vùng trũng vốn thường xuyên bị ngập, gây chua úng, xói lở đất, trượt lở đất trên<br /> diện rộng, làm ảnh hưởng xấu đến sản xuất, đến tài nguyên thiên nhiên và cuộc<br /> sống của con người. Hiện tượng thời tiết cực hạn quan trọng thứ hai chính là hạn<br /> hán. Hạn hán đã gây nhiễm mặn, nhiễm phèn ở vùng đồng bằng ven biển đe dọa<br /> trực tiếp tới sự phát triển và tính đa dạng sinh học của rừng ngập mặn và rừng tràm<br /> đồng thời làm tăng nguy cơ cháy rừng. Đối với sản xuất lâm nghiệp, đây là loại<br /> thiên tai tồi tệ nhất, xảy ra ngày càng nghiêm trọng với tần suất và quy mô ngày<br /> càng lớn gây nhiều thiệt hại và kéo dài dai dẳng . Như vậy, hai yếu tố liên quan chặt<br /> chẽ tới biểu hiện của biến đổi khí hậu là nhiệt độ và lượng mưa.<br /> 2<br /> <br /> Hội thảo lần 1: "Xây dựng Kế hoạch phòng tránh, khắc phục hậu quả thiên tai, ứng phó và giảm<br /> nhẹ tác động do biến đổi khí hậu", Đồ Sơn, ngày 14-15/8/2008<br /> <br /> Theo báo cáo về Biến đổi khí hậu và Phát triển con người ở Việt Nam của<br /> Chương trình phát triển của Liên Hợp quốc (UNDP, 2007,), từ năm 1900 đến năm<br /> 2000, mỗi thập kỷ, nhiệt độ trung bình ở Viêt Nam tăng 0,1 0C. Mùa hè trở nên<br /> nóng hơn, với nhiệt động trung bình tăng 0,1-0,3 0C/thập kỷ. So với năm 1990,<br /> nhiệt độ trung bình năm 2050 sẽ tăng 1,4-1,5 0C và nhiệt độ trung bình năm 2100 sẽ<br /> tăng 2,5-2,8 0C. Đất liền sẽ là nơi có nhiệt độ cao nhất. So với năm 1990, lượng<br /> mưa trung bình hàng năm sẽ tăng 2,5-4,8 % vào năm 2050 và 4,7-8,8% vào năm<br /> 2100. Lượng mưa tăng cao nhất ở phía Bắc Việt Nam và thấp nhất ở đồng bằng<br /> Nam bộ. Lượng mưa sẽ tập trung hơn vào các tháng mùa mưa, hạn hán sẽ nghiêm<br /> trọng hơn vào mùa khô. Biến đổi khí hậu đã và đang làm cho lượng mưa thay đổi<br /> bất thường và rất khác nhau theo mùa và theo vùng (Schaefer, 2003). Lượng mưa<br /> hàng tháng đã giảm ở hầu hết các vùng trong cả nước vào tháng 7 và 8, tăng lên vào<br /> tháng 9, 10 và 11 (Bộ TN và MT, 2003).<br /> Sự biến động của thời tiết Việt Nam có liên quan và ảnh hưởng trực tiếp đến<br /> rừng và nghề rừng. Có thể nêu ra hai khía cạnh quan trọng nói lên mối tương tác<br /> giữa biến đổi khí hậu và lâm nghiệp.<br /> Thứ nhất<br /> Sự phát triển chưa bền vững của rừng và nghề rừng lại đã và đang góp phần<br /> làm tăng thêm tính cực đoan của khí hậu thời tiết Việt Nam.<br /> Mất rừng làm tăng 15% phát thải khí nhà kính trên toàn cầu. Mất rừng,<br /> suy thoái rừng và chuyển đổi mục đích sử dụng đất lâm nghiệp ước tính làm<br /> phát thải 19,38 triệu tấn CO2, chiếm 18,7 % tổng lượng khí phát thải ở Việt<br /> Nam (Vietnam Initial NatCom, 2003). Nhiều kết quả nghiên cứu đã cho thấy<br /> trong mùa khô độ ẩm của đất ở các vùng không có cây che phủ chỉ bằng 1/3 so<br /> với độ ẩm của đất ở những nơi có rừng che phủ. Tại một số nơi không có rừng<br /> che phủ, nhiệt độ trên mặt đất có thể lên tới 50 – 600 C vào buổi trưa hè. Những<br /> đặc điểm cơ lý của đất như độ tơi xốp, độ liên kết, độ thấm, hàm lượng các chất<br /> dinh dưỡng và hàm lượng vi sinh bị giảm đi đáng kể, đất trở nên khô, cứng, bị<br /> nén chặt, không thích hợp cho trồng trọt. Hàng triệu ha đất trống, đồi trọc đã<br /> mất rừng lâu năm, đất mặt bị biến đổi cấu tượng và lý hoá tính, trở nên dễ bị<br /> xói mòn, rửa trôi, tích tụ sắt nhôm gây nên hiện tượng kết von và đá ong hóa,<br /> khả năng sản xuất nông lâm nghiệp bị suy giảm nghiêm trọng.<br /> Thứ hai<br /> Sự biến động phức tạp của thời tiết đang và sẽ gây ra nhiều tác hại tới rừng<br /> và nghề rừng. Biến đổi khí hậu đe dọa tới đa dạng sinh học rừng, làm tăng nguy<br /> cơ mất rừng, nguy cơ chuyển đổi mục đích sử dụng đất lâm nghiệp và do đó<br /> làm tăng nguy cơ phát thải khí nhà kính. Nhiệt độ tăng, lượng mưa giảm sẽ làm<br /> tăng nguy cơ cháy rừng, tăng dịch bệnh và làm giảm khả năng chống chọi của<br /> các hệ sinh thái rừng trước ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. Biến đổi khí hậu sẽ<br /> làm thay đổi tổ thành và cấu trúc của một số hệ sinh thái rừng, buộc các loài<br /> phải di cư và tìm cách thích ứng với điều kiện sống mới. Biến đổi khí hậu sẽ<br /> làm tăng nguy cơ tuyệt chủng một số loài động thực vật, gây khó khăn cho<br /> công tác bảo tồn đa dạng sinh học. Một số loài nếu không thích nghi được với<br /> môi trường sống mới thì mãi mãi sẽ biến mất khỏi hành tinh. Theo dự báo, năm<br /> 3<br /> <br /> Hội thảo lần 1: "Xây dựng Kế hoạch phòng tránh, khắc phục hậu quả thiên tai, ứng phó và giảm<br /> nhẹ tác động do biến đổi khí hậu", Đồ Sơn, ngày 14-15/8/2008<br /> <br /> 2070, các loài cây nhiệt đới vùng núi cao sẽ có thể sống được ở độ cao 100-550<br /> m và dịch lên phía bắc 100-200 km (Vietnam Initial NatCom, 2003). Tuy<br /> nhiên, điều này phải được quan tâm nghiên cứu kỹ hơn, vì theo tự nhiên, một<br /> loài thực vật phải mất ít nhất 100 năm mới có thể sống và phát triển thành quần<br /> thể ở một nơi cách quê hương của nó chỉ có 1 km.<br /> Sự biến động phức tạp của thời tiết có thể gây ra nhiều hậu quả khác nhau,<br /> liên quan rất mật thiết đến hiện trạng tài nguyên rừng và có ảnh hưởng tới các<br /> vùng với những mức độ khác nhau.<br /> Đối với vùng núi và trung du phía Bắc: Độ che phủ trung bình của rừng ở<br /> khu vực này hiện nay khoảng 44,2% (Cục Kiểm Lâm, 31/12/2006). Tuy nhiên,<br /> độ che phủ này không đồng đều, thấp nhất là Hà Tây (7,4%), cao nhất là Tuyên<br /> Quang (61,8%). Mặc dù đã có nhiều dự án trữ nước được thực hiện, song do<br /> độ dốc lớn, địa hình bị chia cắt mạnh nên phần lớn các hồ chứa nước đều có<br /> quy mô nhỏ. Thêm vào đó, do độ che phủ của rừng không đồng đều và chất<br /> lượng rừng không cao nên trong những năm có lượng mưa nhỏ, việc phòng<br /> chống hạn không có mấy hiệu quả.<br /> Đối với vùng ven biển Trung Bộ: Độ che phủ của rừng trung bình tại vùng<br /> này khoảng 44,4 %. Do địa hình phức tạp với các dãy núi cao chạy sát biển,<br /> xen kẽ với những đồng bằng nhỏ hẹp chịu ảnh hưởng nhiều của các đợt gió<br /> mùa nóng và khô , lượng mưa thấp nên điều kiện khí hậu của khu vực này khắc<br /> nghiệt nhất toàn quốc. Độ che phủ của rừng không đồng đều, lưu vực sông<br /> ngắn và dốc đã hạn chế khả năng điều tiết dòng chảy của hệ thống tưới tiêu và<br /> sông ngòi, dễ gây ra lũ lụt nhanh, bất ngờ và hạn hán kéo dài. Do vậy sản xuất<br /> lương thực gặp rất nhiều khó khăn và đời sống của nhân dân luôn ở trong tình trạng<br /> phải đối phó với thiên tai. Khu vực này cũng được coi là khu vực trọng điểm trong<br /> Chương trình hành động quốc gia chống hoang mạc hoá.<br /> Đối với vùng Tây Nguyên: Đây là vùng đất bazan rộng lớn nhất Việt Nam. Loại đất<br /> bazan thường dễ hấp thụ nước và do có độ che phủ trung bình của rừng cao nhất nước<br /> (54,5%) nên nguồn nước ngầm ở đây còn khá dồi dào. Tuy vậy, khí hậu bất thường trong<br /> các năm 1993, 1998, 2004 và sự khai thác quá mức nguồn nước cho trồng cây công<br /> nghiệp đã gây nên sự mất cân bằng nghiêm trọng giữa nước mặt và nước ngầm, giữa khả<br /> năng cung cấp nước tưới và yêu cầu phát triển sản xuất. Nguy cơ cháy rừng, mất rừng do<br /> nạn khai thác lậu và lấy đất trồng cây ngắn ngày vẫn đang là vấn đề bức xúc đối với<br /> ngành lâm nghiệp ở địa bàn đầu nguồn các con sông lớn và còn diện tích rừng tự nhiên<br /> lớn nhất cả nước này.<br /> Đối với vùng đồng bằng sông Cửu Long: Đây là vùng có độ che phủ trung<br /> bình thấp nhất cả nước (12,1%). Nhiều nơi vùng châu thổ sông Mê Công bị tác<br /> động của phèn hoá ngày càng nặng do các khu rừng tràm bị phá hoại nghiêm trọng<br /> để lấy đất sản xuất nông nghiệp. Nhiều khu rừng ngập mặn cũng đã bị phá huỷ để<br /> làm hồ nuôi tôm. Việc phá huỷ lớp phủ bề mặt đã làm giảm khả năng giữ nước của<br /> đất, tạo điều kiện để các tầng nhiễm mặn dưới sâu xâm nhập dần lên bề mặt đất, gây<br /> mặn hóa, phèn hoá toàn bộ tầng đất mặt, làm chết nhiều loại cây trồng và thuỷ sản.<br /> Trong vòng nửa thế kỷ qua, hầu như toàn bộ lãnh thổ Việt Nam đều trải<br /> qua những biến đổi lớn về khí hậu và thời tiết. Sự biến đổi khí hậu ngày càng<br /> 4<br /> <br /> Hội thảo lần 1: "Xây dựng Kế hoạch phòng tránh, khắc phục hậu quả thiên tai, ứng phó và giảm<br /> nhẹ tác động do biến đổi khí hậu", Đồ Sơn, ngày 14-15/8/2008<br /> <br /> phức tạp đã dẫn tới hậu quả là thiên tai ngày một thường xuyên và nghiêm<br /> trọng hơn. Có thể liệt kê mấy loại thiên tai có ảnh hưởng nhiều đến sản xuất<br /> lâm nghiệp:<br /> Hạn hán: Theo Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO), châu Á là khu vực bị<br /> thiên tai nặng nề nhất trong vòng 50 năm qua, trong đó thiệt hại về tài sản do<br /> hạn hán gây ra đứng thứ ba sau lũ và bão. Có rất nhiều chỉ tiêu khác nhau để<br /> đánh giá hạn hán. Tuy nhiên, trên quan điểm nông nghiệp có thể thấy hạn hán<br /> thường xảy ra vào mùa khô, nắng nóng, lượng bốc hơi lớn hơn lượng mưa<br /> nhiều lần, đã làm cây trồng khô héo nhanh chóng, làm tăng nguy cơ cháy rừng<br /> và làm chết cây hàng loạt. Đối với sản xuất lâm nghiệp, đây là loại thiên tai tồi<br /> tệ nhất, xảy ra ngày càng nghiêm trọng hơn, với tần suất và quy mô ngày càng<br /> lớn hơn, gây nhiều thiệt hại và kéo dài dai dẳng nhất.<br /> Ở nước ta, hạn hán xảy ra ở rất nhiều nơi với những thiệt hại ngày càng<br /> lớn hơn. Hạn hán và nắng nóng đã gây ra cháy rừng. Có thể kế ra đây một số<br /> đợt hạn hán nghiêm trọng nhất. Đó là đợt hạn hán 1997-1998. Riêng 6 tháng<br /> đầu năm 1998 có 60 vụ cháy rừng ở Đồng Nai (làm mất 1.200 ha) và ở Đắc Lắc<br /> (làm mất 316 ha). Đợt khô hạn từ tháng 5 đến tháng 8 năm 1998 đã làm 11.370<br /> ha rừng bị cháy. Theo ước tính, thiệt hại tổng cộng trong cả nước lên tới trên<br /> 5.000 tỷ đồng.Cháy rừng đã làm huỷ hoại nhiều cánh rừng trên đất nước.<br /> Khoảng 5 triệu ha rừng bị liệt vào loại dễ cháy ở bất cứ mùa nào trong năm.<br /> Trong số diện tích rừng hiện có, 56% dễ bị cháy trong mùa khô. Mỗi đe doạ<br /> cháy rừng lớn nhất là rừng thông ở vùng cao nguyên Trung Bộ và rừng tràm ở<br /> châu thổ sông Mê Công. Trong mùa khô 1997-1998, do thời tiết khô nóng đã có<br /> 1.681 vụ cháy rừng trên toàn quốc làm mất khoảng 19.819 ha, trong đó có<br /> 6.293 ha rừng tự nhiên, 7.888 ha rừng trồng, 494 ha rừng tre nứa và 5.123 ha<br /> cỏ và cây bụi. Ở Quảng Ninh và Lâm Đồng, các vụ cháy rừng thông đã làm tê<br /> liệt nhiều nhà máy sản xuất nhựa thông (Cục Kiểm Lâm, 1999). Mực nước tại<br /> một số điểm đồng bằng sông Cửu Long trong đợt hạn này đã hạ thấp tới mức –<br /> 0,3 tới – 0,4 m. Trong tất cả các vụ cháy rừng, vụ cháy rừng U Minh Thượng<br /> năm 2002 là vụ cháy rừng nghiêm trọng nhất, đã phá huỷ trên 5.000 ha rừng<br /> ngập mặn có giá trị đa dạng sinh học cao, gây thiệt hại hàng chục tỷ đồng. Các<br /> loại rừng bị cháy thường là các loại rừng non mới tái sinh, rừng trồng từ 3-5<br /> tuổi, trảng cỏ và cây bụi. Gần đây nhất là đợt hán hán kéo dài 9 tháng liền năm<br /> 2004-2005 đã gây tổn thất nhiều cho sản xuất lâm nghiệp ở miền Trung và Tây<br /> Nguyên.<br /> Bão: Không có sự gia tăng số lượng bão đổ bộ vào Việt Nam trong 10<br /> năm gần đây nhưng sự bất thường và phức tạp của các cơn bão có thể quan sát<br /> được một cách rõ ràng. Chẳng hạn cơn bão Linda được hình thành và đổ bộ vào<br /> miền Nam rất nhanh cuối năm 1997 là cơn bão thuộc loại này, xảy ra duy nhất<br /> chỉ một lần trong suốt một thế kỷ. Mặc dù về quy mô đổ bộ vào miền Nam<br /> trong thế kỷ 20, Lin da chỉ xếp hàng thứ hai, nhưng về cường độ lại là cơn bão<br /> mạnh hơn rất nhiều lần so với cơn bão hồi đầu thế kỷ, và gây ra nhiều thiệt hại<br /> nghiêm trọng. Các cơn bão liên tục đổ bộ vào miền Trung đã gây ra lụt lội, xói<br /> lở đất nghiêm trọng ở các tỉnh ven biển miền Trung, gây ra triều cường và hiện<br /> 5<br /> <br />