zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

TÁC DỤNG HẠ ĐƯỜNG HUYẾT CỦA BẠCH TRUẬT, CÂU KỶ TỬ VÀ CAM THẢO NAM TRÊN CHUỘT NHẮT TRẮN

Chia sẻ: Sunshine_3 Sunshine_3 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

Báo xấu

136
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đái tháo đường là một bệnh rối loạn chuyển hóa đang gia tăng theo sự nâng cao mức sống. Vì vậy WHO rất khuyến khích nghiên cứu các thuốc hạ đường huyết có nguồn gốc thực vật. Theo hướng đó, kể từ năm 2000 chúng tôi đã và đang tiến hành thí nghiệm sàng lọc tất cả các cây thuốc được dùng chữa tiểu đường trong dân gian và trong các sách y học cổ truyền để tìm ra một số cây thuốc thực sự có tác dụng điều trị, sau đó xác định hoạt chất, cơ chế tác dụng nhằm tìm ra vài thuốc có giá trị đóng góp...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: TÁC DỤNG HẠ ĐƯỜNG HUYẾT CỦA BẠCH TRUẬT, CÂU KỶ TỬ VÀ CAM THẢO NAM TRÊN CHUỘT NHẮT TRẮN

TCNCYH 38 (5) - 2005 TÁC DỤNG HẠ ĐƯỜNG HUYẾT CỦA BẠCH TRUẬT, CÂU KỶ TỬ VÀ CAM THẢO NAM TRÊN CHUỘT NHẮT TRẮNG Đào Văn Phan 1, Nguyễn Khánh Hoà 1 Phạm Hữu Điển 2 1 Bộ môn Dược lý Trường Đại học Y Hà Nội 2 Bộ môn Hóa Hữu cơ - Trường Đại học Sư Phạm I Hà Nội Đái tháo đường là một bệnh rối loạn chuyển hoá đang gia tăng theo sự nâng cao mức sống. Mục tiêu: Thăm dò tác dụng gây hạ đường huyết của Bạch Truật, Câu kỳ tử và Cam thảo nam trên chuột nhắt. Phương pháp: Thuốc được sản xuất dưới dạng dịch chiết toàn phần bằng ethanol, cô thành cao mềm. Tiêm màng bụng chuột với liều 500 mg/ kg. Đường huyết của chuột được xác định vào trước lúc tiêm và 1h, 2h, 3h, 4h sau khi tiêm thuốc, bằng one Touch glucose meter. Kết quả và kết luận: Chỉ có Câu kỳ tử gây được hạ đường huyết trên 30% so với trước khi dùng thuốc. Cam thảo nam lại gây tăng đường huyết mạnh (+62%) ở giờ đầu, sau đó ở gờ thứ 3, thứ 4 đường huyết mới hạ trên 30%. Bạch truật gây hạ đường huyết không có ý nghĩa. Từ khóa: Đái tháo đường thực nghiệm, Cam thảo nam, Câu kỷ tử, bạch truật. I. ĐẶT VẤN ĐỀ chiết được cô cạn, cho bay hơi hết dung môi thành cao mềm để sử dụng cho nghiên cứu. Đái tháo đường là một bệnh rối loạn chuyển 2. Đối tượng nghiên cứu hóa đang gia tăng theo sự nâng cao mức sống. Vì vậy WHO rất khuyến khích nghiên cứu các thuốc Chuột nhắt trắng (Mus musculus chủng Swiss) hạ đường huyết có nguồn gốc thực vật. Theo trọng lượng 18 - 20g do Viện vệ sinh dịch tễ cung cấp hướng đó, kể từ năm 2000 chúng tôi đã và đang được đưa về Bộ môn Dược lý Trường Đại học Y Hà tiến hành thí nghiệm sàng lọc tất cả các cây thuốc Nội nuôi trong điều kiện ổn định về nhiệt độ, ánh được dùng chữa tiểu đường trong dân gian và sáng, thức ăn và nước uống. Sau 5 ngày khi trọng trong các sách y học cổ truyền để tìm ra một số lượng đạt 22 - 24g sẽ được sử dụng cho nghiên cứu. cây thuốc thực sự có tác dụng điều trị, sau đó xác 3. Phương pháp nghiên cứu định hoạt chất, cơ chế tác dụng nhằm tìm ra vài Đường huyết của chuột được định lượng bằng thuốc có giá trị đóng góp vào danh mục thuốc cách cắt bỏ 2mm đuôi, để máu chảy tự do, thấm bỏ chống tiểu đường của thế giới. giọt đầu tiên rồi nhỏ 1 giọt vào vị trí trên que thử Trong những nghiên cứu trước [1], [6] chúng tôi dùng cho máy ONE - TOUCH (hãng Jonhson & đã tiến hành sàng lọc tác dụng hạ đường huyết của 8 Johnson - Mỹ). Đợi 45 giây sau, kết quả nồng độ cây thuốc trên chuột nhắt trắng. Nghiên cứu này tiếp đường huyết (mg/dl) sẽ hiện trên màn hình của máy. tục với mục tiêu: Đánh giá tác dụng hạ đường Đánh giá tác dụng hạ đường huyết theo đường huyết của 3 cây thuốc Bạch truật, Câu kỷ tử và tiêm màng bụng. Cam thảo nam trên chuột nhắt trắng. Chuột được chia làm 4 lô, mỗi lô 5 con. II. CHẤT LIỆU, ĐỐI TƯỢNG VÀ Lô 1: Tiêm màng bụng NaCl 0,9% liều 0,2ml/kg. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Lô 2: Tiêm màng bụng Câu kỷ tử với liều 1. Chất liệu nghiên cứu 500mg/kg cao mềm . Bạch truật (Atractylodes Macrocephala Koidz - Lô 3: Tiêm màng bụng Bạch truật với liều Compositae), Câu kỷ tử (Lycium Sinense Mill - 500mg/kg cao mềm. Solanaceae), Cam thảo nam (Seoparia Dulcis L. - Lô 4: Tiêm màng bụng Cam thảo nam với liều Scrophulariaceae) sau khi thu hái được phơi khô, 500mg/kg cao mềm. thái nhỏ rồi chiết bằng ethanol trong soxhlet. Dịch 1
TCNCYH 38 (5) - 2005 Đường huyết được định lượng ở các thời điểm: trừ đi nồng độ đường huyết của cùng chuột đó ở ngay trước lúc tiêm thuốc (0h) và 1h, 2h, 3h, 4h thời điểm 0h rồi tính ra tỷ lệ % hạ đường huyết sau khi tiêm thuốc [1], [6], [8]. theo công thức dưới đây. Vì là thí nghiệm sàng lọc nên mỗi lô chỉ là 5 Tỷ lệ % hạ đường huyết chuột. Nếu thuốc nào gây hạ đường huyết ≥ 20% B−A so với nhóm chứng hay với trước khi dùng thuốc X% = x 100 sẽ được giữ lại cho những nghiên cứu tiếp theo. A Thuốc nào không đạt được mức này, coi như Trong đó: không có tác dụng và kinh nghiệm dân gian là X: tỷ lệ hạ đường huyết (%). không đúng. B: Nồng độ đường huyết tại thời điểm cần 4. Xử lý kết quả nghiên cứu đánh giá. Nồng độ đường huyết trong máu của chuột A: Nồng độ đường huyết tại thời điểm ban đầu được so sánh giữa các lô dùng thuốc nghiên cứu (0h). và các lô chứng ở cùng thời điểm. Mức độ hạ Sự khác biệt được kiểm định bằng thuật toán đường huyết được đánh giá bắng cách lấy kết quả 2t - test student. đường huyết trong máu ở thời điểm cần đánh giá II. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 1. Tác dụng hạ đường huyết của Câu kỷ tử theo đường tiêm màng bụng Bảng 1. Mức hạ đường huyết của Câu kỷ tử dùng theo đường tiêm màng bụng so với trước khi dùng thuốc (0h) Stt Nhóm dùng 1h 2h 3h 4h 1 NaCl 0,9% 14% ± 3% -2% ± 2% -18% ± 3% -28% ± 3% 2 Câu kỷ tử 500mg/kg 4% ± 6% -11% ± 6% -35% ± 6%* -53% ± 9%*** *p < 0,05 so với nhóm chứng ở cùng điều kiện. ***p < 0,001 so với chính nhóm đó ở thời điểm chưa dùng thuốc. Nhận xét: Với liều 500 mg/kg dùng theo đường tiêm màng bụng, Câu kỷ tử gây hạ đường huyết khá mạnh trên chuột nhắt trắng. Tác dụng bắt đầu từ giờ thứ 2 sau khi tiêm thuốc kéo dài tới trên 4h sau tiêm. Tác dụng mạnh nhất là hạ tới 53% so với đường huyết lúc ban đầu (bảng 1). 2. Tác dụng hạ đường huyết của Bạch truật và Cam thảo nam Bảng 2. Mức hạ đường huyết của Bạch truật và Cam thảo nam dùng theo đường tiêm màng bụng so với trước khi dùng thuốc (0h) Stt Nhóm dùng 1h 2h 3h 4h 1 NaCl 0.9% 14% - 3% -2% - 2% -19% - 7% - 21% - 6% 2 Cam thảo nam 500mg/kg 62% - 12% 34% -13% - 46% - 19%** - 52% - 9%*** 3 Bạch truật 500mg/kg 2% - 4% -5% -13% - 9% - 6% -12% - 7% **p< 0,01 so với nhóm chứng ở cùng điều kiện. ***p< 0,001 so với chính nhóm đó ở thời điểm chưa dùng thuốc Nhận xét: Cam thảo nam 500 mg/kg dùng theo đường tiêm màng bụng gây tăng đường huyết mạnh ở giờ thứ nhất. Sau đó đường huyết đột ngột giảm mạnh ở giờ thứ 2, 3 và 4 sau tiêm. Đi kèm với tăng đường huyết là các cơn đau phúc mạc biểu hiện bằng việc chuột thót bụng và duỗi dài người ra từng cơn. Sau 2h, chuột bắt đầu ít hoạt động, lông xù lên, đuôi lạnh hơn. Bạch truật 500mg/kg không gây hạ cũng như không gây tăng đường huyết sau tiêm màng bụng. 2
TCNCYH 38 (5) - 2005 IV. BÀN LUẬN Cam thảo nam 500mg/kg trên chuột nhắt trắng còn chưa rõ ràng. Cao mềm Bạch truật 500mg/kg Câu kỷ tử là một vị thuốc từ lâu đã được dùng tiêm màng bụng không có tác dụng gây hạ đường trong y học cổ truyền để trị các chứng bệnh như ho huyết trên chuột nhắt trắng. Cây Câu kỷ tử sẽ lao, viêm phổi, mệt nhọc, bổ tinh khí [4]… Tác dụng được đưa vào nhóm nghiên cứu tiếp theo. hạ đường huyết cũng đã được chứng minh và nhắc đến [4]. Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy với liều TÀI LIỆU THAM KHẢO 500mg/kg dùng theo đường tiêm màng bụng, tác 1. Đỗ Tất Lợi (1999). Những cây thuốc và vị dụng gây hạ đường huyết của câu kỷ tử là rõ rệt, thuốc Việt Nam. Nhà xuất bản Y học, 391 – 392. mức hạ đường huyết là tới 53% so với ban đầu và 2. Đỗ Tất Lợi (1999). Những cây thuốc và vị 25% so với đường huyết của nhóm chứng ở cùng thuốc Việt Nam. Nhà xuất bản Y học, 870 - 871. thời điểm. Như vậy tác dụng hạ đường huyết của Câu kỷ tử cần được tiếp tục nghiên cứu. 3. Đỗ Tất Lợi (1999). Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam. Nhà xuất bản Y học, 850 - 851. Cam thảo nam gây tăng đường huyết sau tiêm màng bụng có thể do 2 nguyên nhân. Thứ nhất có 4. Đoàn Thị Nhu, Lê Minh Phương và cộng thể trong cao chiết của Cam thảo nam có chứa sự (1993). Một số kết quả nghiên cứu tác dụng của một lượng lớn glucose, nên khi tiêm vào màng mướp đắng và bạch truật trên đái tháo đường thực bụng sẽ gây ra hiện tượng tăng đường huyết ngoại nghiệm: Tạp chí Dược học - Bộ Y tế, 217, 12 - 14. lai. Sau đó chính cam thảo nam có chứa hoạt chất 5. Đào Văn Phan, Nguyễn Khánh Hòa, có tác dụng hạ đường huyết, đường huyết của Nguyễn Duy Thuần (2003). Nghiên cứu sàng chuột nhanh chóng hạ xuống bình thường rồi trở lọc tác dụng hạ đường huyết của Sinh địa, Móng về dưới mức bình thường. Tuy nhiên không có trâu, thất diệp đởm và Tri mẫu. Tạp chí Nghiên chuột nào chết sau nghiên cứu. Trong y văn có cứu y học - Bộ Y tế, trường Đại học Y Hà Nội. 21, một số tác giả phát hiện tác dụng hạ đường huyết 1 – 6. của Cam thảo nam nhưng một số tác giả còn chưa 6. Nguyễn Khánh Hòa, Đào Văn Phan, công nhận kết quả này [3]. Nguyễn Duy Thuần (2002). Nghiên cứu sàng lọc Bạch truật cũng là một vị thuốc thường được sử tác dụng hạ đường huyết của Chè Nhật Bản, Đỗ dụng trong các bài thuốc y học cổ truyền để điều trị trọng, Huyền sâm và Nhàu. Tạp chí Nghiên cứu y học bệnh đái tháo đường [2], [7]. Tuy nhiên trong nghiên – Bộ Y tế, Trường Đại học Y Hà Nội. 20, 33 - 37. cứu này của chúng tôi, cao chiết ethanol toàn phần 7. Nguyễn Ngọc Xuân, Đào Văn Phan, của Bạch truật 500mg.kg dùng đường tiêm màng Nguyễn Duy Thuần(2000). Bước đầu nghiên bụng chưa thấy tác dụng hạ đường huyết. cứu tác dụng hạ đường huyết của thổ phục linh V. KẾT LUẬN (Smilax glabra Roxb) trên chuột nhát. Tạp chí Dược học - Bộ Y tế, 288, 12 - 13. Cao mềm Câu kỷ tử 500mg/kg tiêm màng bụng có tác dụng hạ đường huyết rõ rệt trên chuột nhắt 8. Trần Thúy và cộng sự (1996). Chuyên đề nội trắng. Tác dụng hạ đường huyết của cao mềm khoa y học cổ truyền. Nhà xuất bản Y học, 342 - 343. Summary THE HYPOGLYCEMIC EFFECT OF ATRACTYLODES MACROCEPHALA, LYCIUM SINENSE AND SEOPARIA DULCIS ON MICE Objectives: To evaluate the hypoglycemic effect of these herbal medicines on normal mice. Methods: the ethanol extracts of these plants have been introduced intraperitoneally to mice with the dose of 500 mg/ kg of body weight. The blood glucose levels were determined by one - touch glucose meter at just (0h) before and at 1h, 2h, 3h, 4h and conclusion after drug administration. Results: Lycium sinense Mill lowered the glycemia with > 30% in comparison to that of initial level. Separia dulcis however caused hyperglycemia (+ 62%) at the first hour then at the 3rd and 4th hour the blood glucose was diminished with > 30%. Atractylodes macrocephala did not lower the glycemia. Keywords: Anti diabetic drug. Atractylodes macrocephala. Lycium sinense. Seoparia dulcis. 3

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.26: Bộ 320 Luận Văn Thạc Sĩ Y Học

320 tài liệu

1245 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.