TÀI CHÍNH TIỀN TỆ - TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

Chia sẻ: Nguyen Quoc Hoa | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

421
lượt xem 149
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đây là bài giảng tài chính tiền tệ - tài chính doanh nghiệp gửi đến các bạn độc giả tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: TÀI CHÍNH TIỀN TỆ - TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

3/19/2011 Chương : Tài chính doanh nghi p Chương Các hình th c tô ch c doanh nghi p 1. TÀI CHÍNH TI N T B n ch t và vai trò c a tài chính doanh 2. TÀI CHÍNH DOANH NGHI P TÀI CHÍNH nghi p 3. Tô ch c tài chính doanh nghi p 4. C u trúc tài chính doanh nghi p 5. Cơ ch tài tr 6. Thu nh p và l i nhu n 1. Các hình th c t ch c doanh Cá hì ch doanh Công ty trách nhi m h u h n m t thành viên: nghi p nCông ty c ph n là doanh nghi p, trong ñó: ghi là doanh nghi p do m t t ch c ho c m t cá nhân làm ch s h u (sau ñây g i là ch s h u công ty); ch s h u công ty - V n ñi u l ñư c chia thành nhi u ph n b ng nhau g i là ch u trách nhi m v các kho n n và nghĩa v tài s n khác c a c ph n; công ty trong ph m vi s v n ñi u l c a công ty. - C ñông có th là t ch c, cá nhân; s lư ng c ñông t i Công ty h p danh là doanh nghi p, trong ñó: thi u là ba và không h n ch s lư ng t i ña; -Ph i có ít nh t hai thành viên là ch s h u chung c a công ty, cùng nhau kinh doanh dư i m t tên chung (sau ñây g i là - C ñông ch ch u trách nhi m v các kho n n và nghĩa thành viên h p danh); ngoài các thành viên h p danh có th v tài s n khác c a doanh nghi p trong ph m vi s v n có thành viên góp v n; ñã góp vào doanh nghi p; - Thành viên h p danh ph i là cá nhân, ch u trách nhi m b ng Công ty trách nhi m h u h n hai thành viên là doanh toàn b tài s n c a mình v các nghĩa v c a công ty; nghi p, trong ñó: -Thành viên góp v n ch ch u trách nhi m v các kho n n c a -Thành viên có th là t ch c, cá nhân; s lư ng thành công ty trong ph m vi s v n ñã góp vào công ty. viên không vư t quá năm mươi; Doanh nghi p tư nhân là doanh nghi p do m t cá nhân - Thành viên ch u trách nhi m v các kho n n và nghĩa làm ch và t ch u trách nhi m b ng toàn b tài s n c a mình v tài s n khác c a doanh nghi p trong ph m vi s v n v m i ho t ñ ng c a doanh nghi p. cam k t góp vào doanh nghi p; 3 3/19/2011 3 1. B n ch t và vài trò TCDN 2. B n ch t và vài trò TCDN B n ch t tài chính doanh nghi p - - V hi n tư ng: TCDN ph n ánh s v n ñ ng chuy n d ch c a các 2.1. Doanh nghi p và các ñ c ñ c trưng c a DN: lu ng giá tr phát sinh trong quá trình s n xu t kinh doanh và tr c ti p ph c v cho quá trình này c a doanh nghi p. Khái ni m:Doanh nghi p là t ch c kinh t có tên - V b n ch t tài chính: TCDN là h th ng các quan h kinh t phát riêng, có tài s n, có tr s giao d ch n ñ nh, có sinh trong quá trình phân ph i các ngu n l c tài chính. ðư c th con d u, ñư c ñăng ký kinh doanh theo quy ñ nh hi n thông qua quá trình huy ñ ng và s d ng các lo i v n, qu ti n c a pháp lu t nh m m c ñích th c hi n các ho t t nh m ph c v cho ho t ñ ng kinh doanh c a doanh nghi p. ñ ng kinh. Các quan h kinh t c u thành b n ch t TCDN g m: -Quan h kinh t gi a doanh nghi p và nhà nư c: n p thu ,lê phí, các ð c trưng: kh an khác, nha nư c tài trơ v n cho vay ưu ñãi ñ i v i DN - Là t ch c kinh t th c hi n ch c năng kinh -Quan h kinh t gi a doanh nghi p v i th trư ng: thi trư ng hàng doanh hóa, thi trư ng lao ñ ng, thi trư ng tài chính (DN mua NVL, thuê - Ho t ñ ng kinh doanh c a doanh nghi p là s k t lao ñ ng, phát hành trái phi u cô phi u huy ñ ng v n cho SX va tiêu thu hàng hóa s n xu t ra h p các nhân t ñ u vào như v n lao ñ ng ñ t o -Quan h kinh t trong n i b doanh nghi p: chi tra lương thư ng phúc ra các s n ph m hàng hoá và ñư c tiêu th trên th l i, quan hê thanh toán trong n i bô DN, phân ph i l i nhu n sau trư ng v i m c ñích l i nhu n. thuê v i cô ñông.. 1
3/19/2011 1.B n ch t và vài trò TCDN 1.B n ch t và vài trò TCDN 1.3. Vai trò c a TCDN 1.3. Vai trò c a TCDN Xu t phát t cơ ch kinh t , trong ñi u ki n T ch c huy ñ ng và phân ph i s d ng các kinh t th trư ng, TCDN th c hi n các vai trò ngu n l c tài chính có hi u qu : sau: -Xác ñ nh ñúng ñ n nhu c u v n cho SXKD trong t ng th i ky T ch c huy ñ ng và phân ph i s d ng các -L a ch n phương án va hình th c huy ñ ng v n ngu n l c tài chính có hi u qu . thích h p, ñáp ng nhu c u v n ho t ñ ng c a DN v i chi phí huy ñ ng v n th p nh t T o l p các ñòn b y tài chính ñ kích thích, -ðánh gia va l a ch n dư án ñ u tư, ch n ra ñư c ñi u ti t các ho t ñ ng kinh t trong doanh dư án ñ u tư t i ưu, huy ñ ng v n có l i nh t, bô nghi p. trí cơ c u v n h p ly, tăng nhanh vòng quay v n, Ki m tra ñánh giá hi u qu các ho t ñ ng kinh nâng cao kha năng sinh l i c a v n kinh doanh doanh c a doanh nghi p 1.B n ch t và vài trò TCDN 2.T ch c tài chính doanh nghi p tài chính 1.3. Vai trò c a TCDN 2.1Khái ni m:T ch c tài chính doanh nghi p T o l p các ñòn b y tài chính ñ kích thích, ñi u ti t các ho t là vi c ho ch ñ nh chi n lư c v s d ng tài ñ ng kinh t trong doanh nghi p: thê hi n thông qua vi c t o chính và h th ng các bi n pháp ñ th c hi n sưc mua hơp ly thu hút v n ñ u tư, lao ñ ng, v t tư công nghê, xác ñ nh gia bán h p ly va thông qua ho t ñ ng phân chi n lư c ñó nh m ñ t m c tiêu kinh doanh ph i thu nh p c a doanh nghi p, phân ph i các quy c a doanh c a doanh nghi p trong m t th i kỳ nghi p… 2.2 Các nhân t nh hư ng ñ n t ch c tài Ki m tra ñánh giá hi u qu các ho t ñ ng kinh doanh c a chính doanh nghi p doanh nghi p Tình hình tài chính c a doanh nghi p là t m gương ph n ánh -Hình th c pháp lý t ch c DN (DNNN, Cty trung th c nh t m i ho t ñ ng kinh doanh c a doanh nghi p CP,TNHH, H p danh,DNTN) Thông qua các ch tiêu tài chính, các nha qu ly DN nh n th y -ð c ñi m kinh t k thu t c a ngành kinh th c tr ng quá trình SXKD c a doanh nghi p, phát hi n k p doanh (CN,GTVT,XD, TM,DV… ) th i nh ng vư ng m c, t n t i tư ño ñưa ra nh ng gi i pháp thích h p ñi u ch nh ho t ñ ng SXKD ñê ñ t m c tiêu ña ñê ra 2.T ch c tài chính doanh nghi p tài chính 2.T ch c tài chính doanh nghi p tài chính 2.2 Các nhân tô nh hư ng ñ n tô ch c tài chính doanh 2.3 Nguyên t c tô ch c tài chính doanh nghi p nghi p Nguyên t c tôn tr ng pháp lu t: doanh nghi p hi u lu t, ñ u tư -Môi trư ng kinh doanh: ñúng hư ng Thi trư ng tài chính, thi trư ng hàng hóa phát tri n t o ñi u Nguyên t c h ch toán kinh doanh: l y thu bu chi va có lãi ( s n ki n cho DN huy ñ ng v n, mua NVL, MMTB va bán xu t cái gi? S n xuât như thê nào? S n xu t cho ai?) hàng hóa thu n l i. Nguyên t c giư chư tín: tôn tr ng các cam k t thanh toán, chi tra Gia c , lãi su t ñ u nh hư ng ñ n sư tăng gi m chi phí tài h p ñ ng kinh tê, góp v n ñ u tư, phân chia thu nh p.ð u tư chính va sư h p d n các hình th c tài trơ khác nhau ñ i m i công nghê, c i ti n ky thu t nâng cao ch t lư ng s n ph m, giư v ng gia tr thương hi u c a doanh nghi p. Sư ti n bô khoa h c công nghê Dn c n có v n ñ u tư l n va ch n hư ng ñ u tư thích h p Nguyên t c an toàn phòng ng a r i ro: an toàn trong vi c l a ch n ngu n v n, ñ i tác ñ u tư liên doanh, trong sư d ng Chính sách kinh tê va tài chính c a nha nư c ñ i v i DN v n…DN c n ñ u tư vào nhi u lĩnh v c, nhi u ho t ñ ng ñê phu h p s có tác d ng n ñ nh môi trư ng tài chính, t o pân tán r i ro, t o l p các quy dư phòng ñi u ki n cho doanh nghi p ñ u tư phát tri n, khuy n khích tích tu v n, sư d ng v n ti t ki m có hi u qu 2
3/19/2011 3.C u trúc tài chính doanh nghi p 3.1 C u trúc tài s n 3.1.1Khái ni m và các ñ c trưng tài s n kinh Xem b ng cân ñ i tài chính doanh nghi p doanh - Tài s n kinh doanh c a doanh nghi p ñư c xem là Taøi saûn Nôï vaø voán m t kh i lư ng giá tr bi u hi n dư i d ng các tài s n dùng cho s n xu t kinh doanh, ñư c doanh Taøi saûn löu ñoäng Nôï thöôøng xuyeân (ngaén nghi p t o l p và ñưa vào kinh doanh nh m m c haïn) Taøi saûn coá ñònh ñích sinh l i. Nôï daøi haïn Taøi saûn taøi chính - ð c ñi m: Voán coå phaàn (ñieàu leä) Tài s n ph i ñ y ñ m i ñ m b o cho ho t ñ ng kinh doanh có th ti n hành và kinh doanh n ñ nh. Lôïi nhuaän Quá trình luân chuy n v n tài s n g n li n v i quá trình s n xu t kinh doanh ( T – H – T’ ), giá tr không b m t ñi mà ph i không ng ng l n lên sau C ùu trúc tài chính doanh nghi p ñư c xem dư i g c ñ : m i chu kỳ kinh doanh. - C u trúc tài s n - C u trúc ngu n v n 3.1.1Khái ni m và các ñ c trưng tài s n kinh doanh trư C u trúc ngu n v n kinh doanh Căn c vào tính ch t kinh t có th chia ngu n V n kinh doanh c a DN là bi u hi n b ng ti n c a toàn b tài s n h u hình và tài s n vô hình ñư c ñ u v n kinh doanh c a doanh nghi p làm hai lo i: tư vào SXKD nh m m c ñích l i nhu n Ngu n v n ch s h u: là b ph n ngu n v n Phân bi t ti n và v n. Ti n g i là v n ñ m b o các yêu c u; mà khi s d ng doanh nghi p không ph i cam k t -Ti n ph i ñ i di n cho m t lư ng hàng hóa nh t ñ nh hoàn tr cho các ch s h u nó, g m: -Ti n ph i ñư c tích t và t p trung ñ n m t lư ng nh t ◦ Ngu n v n góp ban ñ u khi doanh nghi p m i thành l p: là b ñ nh, ñ s c ñ ñ u tư cho m t d án kinh doanh. ph n hình thành v n ñi u l do các ch s h u ñ u tư. - Ti n ph i v n ñ ng nh m m c ñích sinh l i ◦ Ngu n v n ñư c b sung trong quá trình kinh doanh: là nh ng - T – H…SX…H’ – T’ ngu n t bên trong (các qu trích l p t l i nhu n sau thu ) và - T – H – T’ các ngu n tư bên ngoài (liên doanh, phát hành c phi u…) - T – T’ 3.1.2 Ngu n v n kinh doanh (ti p theo) +Ngu n v n ch s h u; là ngu n v n thu c s h u c a doanh nghi p. Khi DN m i thành l p thì ngu n VCSH hình thành do ch DN, các nhà ñ u tư góp v n, trong quá trình ho t N ph i tr : là s ti n mà doanh nghi p ñi ñ ng SXKD ngu n VCSH ñư c b sung t k t qu kinh chi m d ng ho c vay mư n dùng làm v n kinh doanh như l i nhu n ñ l i, qu ñ u tư, qu d tr tài chính . Lo i hình DN khác nhau thì ngu n VCSH khác nhau: doanh v i cam k t s hoàn tr l i cho các ch s DNNN : NSNN c p khi DN m i thành l p. h u sau m t th i gian nh t ñ nh. G m: DNTN,Cty TNHH 1 thành viên cá nhân làm ch : do ch DN N ngân hàng ◦ b ra khi thành l p DN. N ngư i bán Cty TNHH, Cty h p danh: ngu n ñóng góp theo t l cam k t ◦ c a các ch ñ u tư khi thành l p DN. N ngư i lao ñ ng ◦ Cty CP : ngu n v n t phát hành c phi u. N nhà nư c ◦ +Các kho n n ph i tr : DN huy ñ ng t vay n , thuê mua, N khác….. ◦ ng trư c ti n hàng, mua ch u hàng hóa,nh n ký qu , ñ t c c, n thu , n lương… 3
3/19/2011 Phân lo i n ph i tr theo th i h n: Phân lo i n ph i tr theo th i h n: N ng n h n: là n doanh nghi p có trách nhi m ph i tr trong 1 năm ho c 1 chu kỳ kinh doanh N dài h n: là kho n n mà th i gian tr n trên 1 năm ho c trên 1 chu kỳ kinh doanh, dùng ñ u tư TSCð, VLð thư ng -Vay ng n h n; ñ u tư TSLð như mua NVL, tr n ñ n h n xuyên -N dài h n ñ n h n tr : n dài h n ñ n h n tr trong niên -Vay dài h n ñ k toán -N vay dài h n khác, ch y u là thuê tài chính. -Các kho n ph i tr : cho ngư i bán, ngư i mua tr ti n N khác: trư c,thu và các kho n n p NSNN, ph i tr CNV ti n -Nh n ký qu , ñ t c c; tài s n ký qu , ñ t c c dư i d ng ti n lương, ph c p, ph i tr cho ñơn v n i b ,ph i tr ph i -Chi phí ph i tr hay chi phí trích trư c: chi phí ghi nh n trong n p khác như ký qu , ñăt c c ng n h n, BHXH, kỳ nhưng th c t chưa phát sinh, nh m không gây bi n ñ ng BHYT,tr lãi các bên tham gia góp v n… chi phí SXKD. Phân n như trên giúp vi c ñánh giá tính ch t t ng kho n Phân lo i n ph i tr theo th i gian có tác d ng b trí ngu n tr n ñ b trí ngu n và th i gian tr n phù h p có tính n k p th i và không b ñ ng v n, giúp ñánh giá ñúng kh ñ n th t ưu tiên năng thanh toán c a DN C u trúc tài s n 3.1.3Tài s n c ñ nh – V n c ñ nh TSCð là tài s n tham gia vào nhi u chu kỳ SXKD như thi t b nhà xư ng…Giá tr TSCð ñư c chuy n d n t ng ph n vào ð c ñi m v n ñ ng c a VCð giá tr s n ph m c a m i chu kỳ SXKD và bù ñ p dư i d ng -VCð tham gia vào nhi u chu kỳ SX và chuy n d n trích kh u hao t doanh thu tiêu th t ng ph n vào giá thành s n ph m, tương ng -TSCð c a doanh nghi p là nh ng tài s n th a mãn 2 ñi u ph n hao mòn c a TSCð. ki n sau: VCð ñư c thu h i d n t ng ph n hao mòn c a ◦ Có giá tr l n (10.000.000ñ ng) TSCð, ñ n khi TSCð h t th i gian s d ng, giá ◦ Th i gian s d ng lâu dài (trên 1 năm) tr c a nó ñư c thu h i v ñ thì v n c ñ nh m i - V n c ñ nh là bi u hi n b ng ti n c a toàn b TSCð dùng hoàn thành 1 vòng luân chuy n. trong ho t ñ ng kinh doanh c a doanh nghi p. VCð ñư c bù ñ p b ng bi n pháp kh u hao, t c Vì v y v n c ñ nh có nh ng ñ c trưng cơ b n sau: trích l i ph n giá tr hao mòn c a TSCð. Ti n ◦ ðư c b trí trên t ng công ño n c th c a chu trình, tham gia trích l i hình thành qu kh u hao. Qu KHTSCð vào nhi u chu kỳ kinh doanh như hình thái bi u hi n không dùng duy trì năng l c s n xu t bình thư ng c a thay ñ i. TSCð dùng ñ tái s n xu t TSCð ◦ Giá tr ñư c k t chuy n d n t ng ph n vào chi phí kinh doanh, cho nên chu kỳ quây vòng v n c ñ nh là lâu dài. Qu n lý TSCð- VCð: - Phân lo i TSCð theo các tiêu th c khác nhau ñ b trí s d ng TSCð có th chia thành thành và b o qu n có hi u qu . L p k ho ch trích KHTSCð h p lý ñ b o toàn v n. Tài s n c ñ nh h u hình: là nh ng tư li u lao ñ ng ch y u có hình thái v t ch t tho mãn các tiêu chu n S d ng các ngu n v n có quy mô l n và tính n ñ nh cao ñ c a tài s n c ñ nh h u hình, tham gia vào nhi u chu ñ u tư TSCð. kỳ kinh doanh nhưng v n gi nguyên hình thái v t Qu n lý VCð bao hàm c qu n lý v m t giá tr và qu n lý m t ch t ban ñ u như nhà c a, v t ki n trúc, máy móc, hi n v t. thi t b , phương ti n v n t i... Tài s n c ñ nh vô hình: là nh ng tài s n không có Qu n lý m t giá tr c a VCð là qu n lý qu KH, c n ñánh giá hình thái v t ch t, th hi n m t lư ng giá tr ñã ñư c l i TSCð chính xác làm cơ s cho vi c trích KH h p lý, l a ch ñ u tư tho mãn các tiêu chu n c a tài s n c ñ nh vô phương pháp KH thích h p ñ ñ m b o thu h i v n. hình, tham gia vào nhi u chu kỳ kinh doanh, như m t B o toàn VCð v m t hi n v t duy trì thương xuyên năng l c s chi phí liên quan tr c ti p t i ñ t s d ng; chi phí v quy n phát hành, b ng phát minh, b ng sáng ch , s n xu t ban ñ u c a nó, th c hi n ñúng quy ñ nh s d ng b o b n quy n tác gi ... dư ng . B o toàn VCð v m t giá tr ph i duy trì ñư c s c mua c a VCð th i ñi m hi n t i so v i th i ñi m b v n ñ u tư 4
3/19/2011 ð c ñi m c a TSCð: TSCð có th chia thành thành -Tham gia nhi u chu kỳ SXKD, không thay ñ i hình thái v t ch t. -Giá tr c a tài s n gi m d n do b hao mòn, bi u hi n là s gi m Tài s n c ñ nh thuê tài chính: là nh ng d n v giá tr và giá tr s d ng TSCð mà doanh nghi p thuê c a công ty Hao mòn h u hình ch có ñ i v i TSCð h uhình, gi m d n v cho thuê tài chính. Khi k t thúc th i h n giá tr s d ng và giá tr . Hao mòn vô hình xu t hi n ñ i v i TSCð h uhình và TSCð vô thuê, bên thuê ñư c quy n l a ch n mua hình, bi u hi n là TSCð thu n túy gi m v m t giá tr l i tài s n thuê ho c ti p t c thuê theo các Phân lo i tài s n c ñ nh: ñi u ki n ñã th a thu n trong h p ñ ng -Căn c quy n s h u: TSCð thu c s h u c a DN, TSCð ñi thuê tài chính. T ng s ti n thuê m t lo i thuê -Căn c tình hình s d ng TSCð: TSCð dùng SXKD, TSCð d tài s n quy ñ nh t i h p ñ ng thuê tài tr , TSCð ch thanh lý chính ít nh t ph i tương ñương v i giá tr -Căn c công d ng TSCð: TSCð dùng tr c ti p SXKD, qu n lý, c a tài s n ñó t i th i ñi m ký h p ñ ng. bán hàng, phúc l i Qu n lý v giá tr TSCð Phương pháp kh u hao theo s dư - Xác ñ nh m c trích khgi m c a tài s ncó nh trong các năm ñnh u hao năm d n c ñ ñi u ch u theo công th c dư i ñây: Phương pháp kh u hao ñư ng th ng: = x M c trích kh u hao Giá tr còn l i c a T l kh u ◦ Theo phương pháp này m c kh u hao h ng năm ñư c tài s n c ñ nh hao nhanh hàng năm c a tài s n c ñ nh xác ñ nh theo công th c NG T l kh u hao nhanh xác ñ nh theo công th c sau MKH = Mc T l kh u khao T l kh u hao tài Hs KH ðư ng kh u hao T nhanh = s n c ñ nh theo x ñi u ch nh phương pháp ñư ng (%) th ng T l kh u hao tài s n c ñ nh theo phương pháp ñư ng th ng 1 T l kh u hao tài s n c ñ nh = ______________________________ x 100 theo phương pháp ñư ng Th i gian th ng (%) Th i gian s d ng c a tài s n c ñ nh +Phương +Phương pháp kh u hao theo s lư ng, kh i lư ng (ti p) s n ph m - Xác ñ nh m c trích kh u hao trong tháng c a tài s n c ñ nh theo công th c dư i ñây: Nh n xét: M c trích kh u hao S lư ng s n M c trích trong tháng c a tài = ph m s n xu t X kh u hao bình ◦ M i cách tính có k t qu kh u hao khác nhau s n c ñ nh trong tháng quân tính cho m t ñơn v s n ◦ Doanh nghi p c n l a ch n phương th c thích ph m h p v i t ng lo i tài s n c ñ nh: Nhà xư ng… kh u hao ñư ng th ng = Nguyên giá c a tài s n c ñ nh M c trích kh u hao bình ___________________________ quân tính cho m t ñơn v s n Thi t b công ngh … kh u hao nhanh ph m S n lư ng theo công su t thi t k - M c trích kh u hao năm c a tài s n c ñ nh b ng t ng m c trích kh u hao c a 12 tháng trong năm, ho c tính theo công th c sau: M c trích kh u hao S lư ng s n ph m M c trích kh u hao năm c a tài s n c = s n xu t trong năm x bình quân tính cho ñ nh m t ñơn v s n ph m 5
3/19/2011 C u trúc tài s n Nh ng ch tiêu ñánh giá hi u qu s d ng VCð ñá Ch tiêu hi u su t s d ng VCð: ph n ánh 1 ñ ng VCð t o ra bao nhiêu ñ ng doanh thu. 3.1.4Tài s n lưu ñ ng – V n lưu ñ ng Ch tiêu hi u su t sư = Doanh thu(DT thuân)/Sô VCð binh B ph n tài s n ph c v cho ho t ñ ng kinh doanh có th i d ng VCð quân trong ky gian luân chuy n dư i 1 năm, mang các ñ c trưng sau: Ch tiêu t su t l i nhu n VCð: ph n ánh 1 ñ ng VCð t o Luôn thay ñ i hình thái bi u hi n qua m i công ño n ra bao nhiêu ñ ng l i nhu n c a chu trình kinh doanh, nh m hư ng ñ n m t hình L i nhuân trư c thuê TNDN/Sô VCð Ch tiêu ty su t l i = thái v t ch t có m t giá tr s d ng m i. Vì v y, TSLð nhu n VCð binh quân trong ky luân chuy n qua các công ño n c a chu kỳ. Ch tiêu h s hao mòn TSCð: ph n ánh m c ñ hao mòn c a Giá tr TSLð ñư c k t chuy n toàn b vào chi phí TSCð trong DN so v i th i ñi m ñ u tư ban ñ u kinh doanh và s ñư c thu h i t thu nh p, th i gian Ch tiêu hê sô hao mòn = Sô tiên hao mon luy kê/NG TSCð luân chuy n v n lưu ñ ng ng n. TSCð th i ñiêm ñanh gia +VLð: bi u hi n b ng ti n toàn b tài s n lưu ñ ng H s trang b TSCð: ph n ánh giá tr TSCð bình quân trang b cho 1 công nhân tr c ti p s n xu t c a DN ph v cho quá trình s n xu t kinh doanh Hê sô trang b TSCð = NG TSCð binh quân trong ky/ Sô c a DN lư ng công nhân tr c tiêp san xuât Qu n lý TSLð-VLð - + TSLð bao g m:Ti n ,Các kho n ph i thu,Các lo i nguyên v t li u hàng hoá + D a vào ñ c ñi m c a t ng lo i hình kinh doanh và quy trình kinh doanh mà doanh nghi p s b trí lư ng v n lưu ñ ng h p lý 3.1.4 Tài s n lưu ñ ng – V n lưu ñ ng nh m ñ m b o cho quá trình kinh doanh ñư c ti n hành liên t c và ñ t hi u qu cao. qu n lý tài s n lưu ñ ng theo phương Căn c vào vòng tu n hoàn TSLð chia làm 4 lo i: pháp ñ nh m c và gi i h n. + Ti n và tương ñương ti n: ti n m t t n qu , TGNH, + ð u tư TSLð t nhi u ngu n v n khác nhau, căn c vào th i ti n ñang chuy n, vàng, b c, kim khí quý, ñá quý gian quay vòng v n mà có k ho ch khai thác s d ng v n h p + Các kho n ph i thu: ph i thu khách hàng, ng trư c lý. cho ngư i bán, ph i thu n i b , ph i thu khác, +Qu n lý s d ng v n có hi u qu ph i ti n hành phân lo i VLð theo các tiêu th c khác nhau: + Hàng t n kho: hàng hóa, thành ph m, NVL, hàng mua Theo vai trò t ng lo i VLð trong SXKD g m: VLð khâu d tr , ñang ñi trên ñư ng, d ng c , hàng hóa g i bán, khâu s n xu t và khâu lưu thông. CPSXKD d dang, hàng hóa kho b o thu , hàng hóa Theo hình thái bi u hi n: V n v t tư hàng hóa, v n b ng ti n. b t ñ ng s n Phân lo i theo quan h s h u hay ngu n hình thành +TSLð khác: t m ng ngư i lao ñ ng, chi phí ch phân b , các kho n c m c , ñ t c c, ký qu ng n h n Nh ng ch tiêu ñánh giá hi u qu s ñá C u trúc tài s n d ng VLð Tài s n ñ u tư tài chính Ch tiêu t L ñ =luân chuy n v n: c M/V -Là các tài s n ñ u tư tài chính hình thành trong quá trình kinh doanh c a doanh nghi p.(dùng m t ph n -L: S l n luân chuy n trong kỳ v n KD ñ u tư ra bên ngoài). -M: T ng m c luân chuy n -ð u tư tài chính nh m: -V: VLð bình quân trong kỳ Ch tiêu kỳ luân chuy n -V n t m th i nhàn r i sinh l i -T n d ng l i th c a DN trong ho t ñ ng liên doanh K = 360/L -T n d ng các cơ h i trong ñ u tư tài chính -K: là kỳ luân chuy n -T o ngu n d tr ñ m b o kh năng thanh toán n -L: S l n luân chuy n Ch tiêu doanh l i VLð ñ nh n L i nhuân trư c thuê Ch tiêu doanh = l i VLð TNDN/VLð binh quân trong ky 6
3/19/2011 C u trúc ngu n v n kinh doanh - Các lo i tài s n ñ u tư tài chính: Là s h n h p gi a n và v n ch s h u + l i nhu n ◦ Các kho n ti n g i ngân hàng, cho vay ph n ánh s ch n các ngu n tài tr ◦ Các kho n liên doanh ◦ Góp v n c ph n Khi phát sinh m t d án ñ u tư m i doanh ◦ Các lo i trái phi u, c phi u nghi p có th l a ch n ngu n tài tr theo 2 cách: ◦ Tài s n cho thuê ◦ Vay n ◦ Mua bán ngo i tê ◦ Huy ñ ng v n c ph n Căn cư vào th i h n ñ u tư: -ð u tư tài chính ng n h n -ð u tư tài chính dài h n Ho t ñ ng ñ u tư và Ho t ñ ng tài chính tư B ng cân ñ i k toán th hi n k t qu trên B ng cân ñ i k toán Công ty ABC, ngày 31/12 31/ TÀI S N HUY ð NG V N TÀI S N 2008 2009 N VÀ V N 2008 2009 -Tài s n ng n h n: -N ph i tr : Ti n m t 200 2 Vay ngân hàng 250 130 Ti n m t Mua ch u Kho n ph i thu 100 458 Kho n ph i tr 152 140 Kho n ph i thu Vay mư n Hàng t n kho 220 550 C ng n ng n h n 402 270 C ng tài s n ng n h n 520 1.010 V n góp (ch s h u) 800 1.028 Hàng t n kho -V n ch s h u: Tài s n c ñ nh (ròng) 920 850 L i nhu n gi l i 238 562 -Tài s n dài h n V n góp Trong ñó, C ng v n ch s h u 1.038 1.590 -ð u tư dài h n L i nhu n gi l i Nguyên giá (giá g c) 1000 970 Kh u hao tích lũy (80) (120) T ng c ng 1.440 1.860 T ng c ng 1.440 1.860 HO T ð NG ð U TƯ HO T ð NG TÀI CHÍNH 3/19/2011 40 3/19/2011 39 Dòng ti n m t thu vào, chi ra Khái quát b ng d ng ñ ng th c th th hi n k t qu trên Báo cáo ngân lưu Báo lư các báo cáo tài chính B ng cân ñ i k toán: DÒNG THU VÀO DÒNG CHI RA TÀI S N = N PH I TR + V N CH S H U (cash in flows) (cash out flows) (th hi n tình hình tài chính t i m t th i ñi m nh t Ho t ñ ng Bán hàng hóa, Mua hàng hóa, ñ nh kinh doanh d ch v d ch v Báo cáo thu nh p: DOANH THU - CHI PHÍ = L I NHU N Ho t ñ ng (th hi n k t qu kinh doanh c a m t th i kỳ Bán thanh lý Mua s m ñ u tư tài s n c ñ nh tài s n c ñ nh Báo cáo ngân lưu (dòng ti n): DÒNG TI N VÀO – DÒNG TI N RA = DÒNG TI N RÒNG (th hi n dòng ti n m t thu vào, chi ra c a m t th i kỳ Tr c t c, tr Ho t ñ ng Huy ñ ng v n ! v n, tr lãi tài chính (c phi u, trái phi u) 3/19/2011 41 3/19/2011 42 7
3/19/2011 Cơ ch tài tr Tài tr gián ti p Liên h ñ ng th c k toán như sau: Trung gian Vn Vn tài chính Tài s n = N ph i tr + V n ch s h u Ngư i c n v n Ngư i ti t ki n -H gia ñình -H gia ñình -Doanh nghi p -Doanh nghi p -Chính ph -Chính ph Tài s n = N ph i tr + V n góp + L i nhu n gi l i -Nư c ngoài -Nư c ngoài Th trư ng Vn Vn tài chính Doanh - Chi - C L i nhu n gi l i + phí tc thu ñ u kỳ Tài tr tr c ti p 43 3/19/2011 Cơ ch tài tr Cơ ch tài tr Tài tr gián ti p Tài tr tr c ti p Ti n g i Ti n vay -H gia ñình Th trư ng -Doanh nghi p Trung Vn Vn Ngư i -Nhà ñ u tư Tài chính -Chính ph Doanh gian ti t tài nghi p ki n chính Th trư ng ch ng khoán k t n i tr c ti p gi a ngư i ti t ki m Lãi Lãi và ngư i có nhu c u v v n. Xây d ng cơ c u v n tài tr Ngư i ti t ki m có nhi u cơ h i mua nhi u lo i ch ng khoán. Nhà qu n tr tài chính ph i xác ñ nh c u trúc v n huy Các công ty c ph n có nhi u cơ h i ti p c n các ngu n v n ñ ng sao cho v a ñ m b o gi m thi u chi phí huy ti t ki m. ñ ng, gia tăng giá tr cho doanh nghi p ñ ng th i v n ki m soát ñư c r i ro 3.1.5Chi phí s n xu t kinh doanh M i quan h CPSX và giá thành thành 3.1.5.1Khái ni m: Giá thành s n ph m c a 1 DN bi u hi n chi phí cá -Chi phí SXKD là bi u hi n b ng ti n c a toàn b các hao bi t c a DN ñ s n xu t và tiêu th s n ph m. phí v v t ch t và lao ñ ng mà doanh nghi p b ra ñ SXKD trong m t th i kỳ nh t ñ nh CPSX h p thành giá thành s n ph m nhưng không -Giá thành s n xu t s n ph m là toàn b bi u hi n b ng ti n ph i toàn b chi phí s n xu t phát sinh trong kỳ c a t ng s các hao phí v lao ñ ng v t hóa và lao ñ ng ñi u ñư c tính vào giá thành s n ph m. s ng mà doanh nghi p ñã chi ra ñ s n xu t và tiêu th Giá thành s n ph m ch bi u hi n lư ng chi phí ñ m t ñơn v hay m t kh i lư ng s n ph m nh t ñ nh. hoàn thành vi c s n xu t và tiêu th m t ñơn v Nói cách khác giá thành s n ph m là nh ng chi phí s n xu t g n li n v i m t k t qu s n xu t nh t ñ nh. Như v y, giá s n ph m hay m t kh i lư ng s n ph m. thành s n ph m là m t ñ i lư ng xác ñ nh, bi u hi n m i Chí phí s n xu t và tiêu th th hi n s chi phí mà liên h tương quan gi a hai ñ i lư ng: chi phí s n xu t ñã DN ñã b ra ñ s n xu t và tiêu th trong m t th i b ra và k t qu s n xu t ñã ñ t ñư c. kỳ nh t ñ nh 8
3/19/2011 3.1.5.2 PHÂN LO I CHI PHÍ -Phân lo i chi phí theo ch c năng Vai trò c a ch tiêu giá thành thành (n i dung) ho t ñ ng -Giá thành là m c ño CPSX và tiêu th s n phaarrm TÀI S N S N PH M TI N c a DN, là căn c ñ xác ñ nh hi u qu kinh doanh -Giá thành là công c quan tr ng c a DN ñ ki m soát tình hình ho t ñ ng SXKD, xem xét hi u qu các bi n pháp t ch c k thu t. S N XU T TIÊU TH Giá thành là m t căn c quan tr ng ñ doanh nghi p Chi phí Chi phí xây d ng chính sách giá c ñ i v i t ng lo i s n ph m. T ng chi phí Vi c h giá thành s n ph m s t o thu n l i cho vi c tiêu th s n ph m, tăng l i nhu n, t o ñi u ki n cho doanh nghi p m r ng quy mô s n xu t… 50 Phân lo i chi phí theo ch c năng Sơ ñ phân lo i chi phí theo ch c năng ho t ñ ng nă (tt) (nôi dung) ho t ñ ng (tt) tt) - Chi phí trong s n xu t: toàn b chi phí có liên quan ñ n T ng chi phí vi c s n xu t t o ra s n ph m trong m t kỳ nh t ñ nh. G m 3 lo i: + Chi phí nguyên v t li u tr c ti p. Chi phí ngoài s n xu t Chi phí s n xu t + Chi phí nhân công tr c ti p. + Chi phí s n xu t chung: các chi phí còn l i ngoài hai chi phí trên: chi phí s a ch a, b o trì máy móc thi t b , kh u hao…. Chi phí Chi phí Chi phí NVL Chi phí nhân Chi phí s n bán qu n lý - Chi phí ngoài s n xu t. G m hai lo i: tr c ti p công tr c xu t chung hàng DN ti p + Chi phí bán hàng: khuy n mãi, qu ng cáo, bao bì, v n chuy n, hoa h ng bán hàng…. + Chi phí qu n lý: lương cán b qu n lý, chi phí văn phòng ph m, chi phí thi t b văn phòng,thu ,phí l phí.... Chi phí ban ñ u Chi phí chuy n ñ i 51 52 Sơ ñ phân lo i chi phí theo m i quan h v i Phân lo i chi phí theo m i quan h v i th i kỳ xác th i kỳ xác ñ nh k t qu kinh doanh (tt) tt) ñ nh k t qu kinh doanh Chi phí s n ph m Doanh thu bán hàng G m 2 lo i: chi phí s n ph m và chi phí th i kỳ. Chi phí NVL Chi phí nhân Chi phí s n tr c ti p công tr c ti p xu t chung (-) - Chi phí s n ph m: toàn b nh ng chi phí liên Giá v n hàng bán quan ñ n vi c s n xu t ho c mua s n ph m. (=) - Chi phí th i kỳ: các chi phí phát sinh làm gi m Chi phí SP d dang LN g p l i nhu n c a doanh nghi p trong kỳ. G m: chi Thành ph m (-) phí bán hàng và chi phí qu n lý doanh nghi p. Chi phí bán hàng và Các chi phí th i kỳ chi phí qu n lý (=) LN thu n 53 54 9
3/19/2011 -Phân lo i theo sư bi n ñ i c a chi phí Phân lo i chi phí theo m i quan h v i ñ i tư ng ch u chi phí Chi phí kh bi n( bi n phí): chi phí thay ñ i cùng v i Bao g m: chi phí tr c ti p và chi phí gián ti p. thay ñ i c a kh i lư ng ho t ñ ng theo m t t l - Chi phí tr c ti p: nh ng chi phí phát sinh liên quan tr c thu n..khi kh i lư ng ho t ñ ng tăng thì chi phí kh ti p ñ n ñ i tư ng ch u chi phí và nó ñư c h ch toán biên cũng tăng theo và ngư c l i, khi kh i lư ng ho t th ng và toàn b vào ñ i tư ng s d ng nó như: chi phí ñ ng gi m thì chi phí kh bi n cũng gi m theo. nguyên v t li u tr c ti p, chi phí nhân công tr c ti p… Chi phí b t bi n( chi phí c ñ nh hay ñ nh phí) không thay ñ i cùng v i thay ñ i c a kh i lư ng ho t ñ ng. - Chi phí gián ti p: nh ng chi phí phát sinh liên quan ñ n Xét cho 1 s n ph m( ñơn v s n ph m), chi phí b t nhi u ñ i tư ng ch u chi phí => nó ñư c phân b vào bi n có quan h t l ngh ch v i kh i lư ng ho t các ñ i tư ng có liên quan theo nh ng tiêu th c phù ñ ng: chi phí thuê TSCð ( không là CP b t bi n n u h p. Như: chi phí s n xu t chung có th ñư c phân b chi phí thuê tr theo kh lư ng ho t ñ ng ho t ñ ng theo s gi lao ñ ng tr c ti p, s gi máy ho t ñ ng, s c a tài s n), lương tr theo th i gian, lãi vay n dài s n ph m…. h n( tr c ñ ng t ng kỳ), chi phí qu ng cáo, ti p th . 55 4. Doanh thu -Thu nh p (l i nhu n) và phân ph i thu (ti p theo) nh p Doanh thu c a doanh nghi p là toàn b s ti n mà Các kho n thu nh p b t thư ng khác doanh nghi p thu ñư c trong quá trình kinh doanh, Thanh lý TSCð ph n ánh dòng ti n ñi vào doanh nghi p, bao g m: ◦ Doanh thu bán hàng hoá và cung ng d ch v , Hoàn nh p d phòng ◦ chi m t tr ng l n và ch y u. Ph t vi ph m h p ñ ng kinh t và thanh toán ◦ Doanh thu t ho t ñ ng ñ u tư tài chính Tài s n th a, n không xác ñ nh ñư c ch …. ◦ Lãi ti n g i, cho vay ◦ Thu nh p kinh doanh nh ng kỳ trư c b sót ◦ C tc ◦ … ◦ Chia lãi liên doanh ◦ Thu nh p t mua bán ch ng khoán ◦ Ti n cho thuê tài s n… ◦ … ◦ (ti p theo) L i nhu n là ngu n tài chính và ñ s L i nhu n c a doanh nghi p: là d ng c n có chính sách phân ph i kho n chênh l ch gi a doanh thu và Phân ph i thu nh p d a vào: chi phí trong m t th i kỳ, n u chênh ◦ Chính sách thu c a nhà nư c l ch (+) là lãi, n u (-) là l ◦ Chính sách ti n lương và phát tri n ngu n nhân l c ◦ Nhu c u v n ñ u tư phát tri n c a doanh nghi p hi n t i và tương lai. 10
3/19/2011 4. Thu nh p và phân ph i thu nh p (ti p theo) Quá trình phân ph i ñư c th c hi n theo trình Nguyên t c phân ph i thu nh p - t: Bù ñ p các kho n chi phí ñã tiêu hao trong quá ð m b o quá trình tích lu tái ñ u tư m r ng trình kinh doanh kinh doanh trong tương lai. Thu nh p – Chi phí h p lý h p l = L i nhu n D phòng h n ch r i ro, h n ch t n th t v L i nhu n là ph n k t qu tài chính cu i cùng tài chính, t o ra s an toàn trong kinh doanh. c a chu kỳ kinh doanh; là ch tiêu ch t lư ng Gi i quy t th a ñáng m i quan h v l i ích t ng h p quan tr ng ñ ñánh giá hi u qu kinh kinh t cho các ch th tham gia. T o ra ñ ng doanh c a doanh nghi p. l c kích thích các ho t ñ ng kinh t nâng cao N p thu thu nh p doanh nghi p theo quy ñ nh hi u qu trong kinh doanh. L i nhu n – Thu = L i nhu n sau thu Ho t ñ ng kinh doanh (ti p theo) th th hi n k t qu trên Báo cáo thu nh p Báo Trích bù ñ p các kho n chi phí không h p Doanh thu: (-) Giá v n hàng bán (chi phí hàng ñã bán) lý h p l ñ b o toàn v n (=) L i nhu n g p (-) Chi phí kinh doanh (bán hàng, qu n lý) Trích l p các qu chuyên dùng (=) L i nhu n trư c thu và lãi vay (EBIT) (-) Chi phí lãi vay Qu d phòng tài chính ◦ (=) L i nhu n trư c thu Qu ñ u tư phát tri n ◦ (-) Thu thu nh p Qu phúc l i khen thư ng ◦ (=) L i nhu n ròng (-) Chia c t c Qu tr c p thôi vi c ◦ (=) L i nhu n gi l i Chia lãi liên doanh, chia c t c, HO T ð NG KINH DOANH 3/19/2011 63 B ng cân ñ i k toán Công ty ABC, ngày 31/12 Phân tích báo cáo tài chính; B ng cân ñ i k toán TÀI S N 2008 2009 N VÀ V N 2008 2009 Ti n m t 200 2 Vay ngân hàng 250 130 B ng báo cáo k t qu s n xu t kinh doanh Kho n ph i thu 100 458 Kho n ph i tr 152 140 B ng báo cáo lưu chuy n ti n t Hàng t n kho 220 550 C ng n ng n h n 402 270 C ng tài s n ng n h n 520 1.010 V n góp (ch s h u) 800 1.028 Tài s n c ñ nh (ròng) 920 850 L i nhu n gi l i 238 562 Trong ñó, C ng v n ch s h u 1.038 1.590 Nguyên giá (giá g c) 1000 970 Kh u hao tích lũy (80) (120) T ng c ng 1.440 1.860 T ng c ng 1.440 1.860 3/19/2011 66 11
3/19/2011 So sánh n v i v n c ph n: Khi phân tích b ng cân ñ i k toán c n chú ý Tính l ng c a các tài s n: các tài s n ñư c li t kê theo N g n v i trách nhi m hoàn tr kho n ti n tính gi m d n c a tính l ng. c ñ nh, ñ t DN vào tình tr ng phá s n n u Tài s n lưu ñ ng là tài s n có tính l ng cáo nh t nó không tr ñư c n . g m ti n m t và các tài s n s chuy n thành ti n m t Các c ñông không ñòi h i nh ng kho n , trong vòng 1 năm k t ngày l p b ng cân ñ i các c ñ ng ch nh n ph n còn l i sau khi Tài s n c ñ nh có tính l ng th p nên ñư c li t kê sau thanh toán h t nơ. Nơ có vai trò ñòn b y, có các tài s n lưu ñ ng trên b ng cân ñ i k toán. kh năng tăng kh năng sinh l i c a 1 ñ ng Tính l ng c a tài s n DN càng cao thì thu n ti n khi th c hi n các nghĩa v tài chính trong ng n h n, tuy v n c ñông nhưng cũng làm tăng nguy cơ nhiên tài s n có tính l ng cao thư ng t o ra l i nhu n v n c a DN. th p. Do có có s ñánh ñ i gi a duy trì tài s n có tính Phân bi t th giá v i giá tr ghi s l ng cao ñ ñ m b o kh năng thanh toán v i kh năng sinh l i t tài s n ñó Ho t ñ ng kinh doanh Báo cáo thu nh p( k t qu s n xu t kinh doanh) Báo cáo th th hi n k t qu trên Báo cáo thu nh p Báo H n ch : báo cáo thu nh p( k t qu s n xu t Doanh thu: kinh doanh) (-) Giá v n hàng bán (chi phí hàng ñã bán) (=) L i nhu n g p Doanh thu ph n ánh trên báo cáo thu nh p( (-) Chi phí kinh doanh (bán hàng, qu n lý) k t qu s n xu t kinh doanh) khi hàng hóa ñã (=) L i nhu n trư c thu và lãi vay (EBIT) ñư c mua bán, khi hàng hóa, d ch v ñã (-) Chi phí lãi vay chuy n quy n s d ng ho c quy n s h u, (=) L i nhu n trư c thu trong khi ñó vi c thanh toán ti n hàng x y ra (-) Thu thu nh p th i ñi m khác (=) L i nhu n ròng (-) Chia c t c Các chi phí không phân chia theo chi phí kh (=) L i nhu n gi l i bi n, chi phí b t bi n mà theo chi phí liên quan ñ n s n xu t và các chi phí liên quan ñ n m t th i kỳ HO T ð NG KINH DOANH 3/19/2011 69 Dòng ti n m t thu vào, chi ra Khái quát b ng d ng ñ ng th c th th hi n k t qu trên Báo cáo ngân lưu Báo lư các báo cáo tài chính B ng cân ñ i k toán: DÒNG THU VÀO DÒNG CHI RA TÀI S N = N PH I TR + V N CH S H U (cash in flows) (cash out flows) (th hi n tình hình tài chính t i m t th i ñi m nh t Ho t ñ ng Bán hàng hóa, Mua hàng hóa, ñ nh kinh doanh d ch v d ch v Báo cáo thu nh p: DOANH THU - CHI PHÍ = L I NHU N Ho t ñ ng (th hi n k t qu kinh doanh c a m t th i kỳ Bán thanh lý Mua s m ñ u tư tài s n c ñ nh tài s n c ñ nh Báo cáo ngân lưu (dòng ti n): DÒNG TI N VÀO – DÒNG TI N RA = DÒNG TI N RÒNG (th hi n dòng ti n m t thu vào, chi ra c a m t th i kỳ Tr c t c, tr Ho t ñ ng Huy ñ ng v n ! v n, tr lãi tài chính (c phi u, trái phi u) 3/19/2011 71 3/19/2011 72 12