Tạo giống lúa thơm bằng chỉ thị phân tử

Hội thảo Quốc gia về Khoa học Cây trồng lần thứ nhất<br /> <br /> TẠO GIỐNG LÚA THƠM BẰNG CHỈ THỊ PHÂN TỬ<br /> ThS. Dương Xuân Tú<br /> Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm<br /> SUMMARY<br /> Application of DNA molecular marker in aromatic rice breeding<br /> The project: “Application of DNA molecular marker in aromatic rice breeding” has been carried out since<br /> 2007 and divide into two phases of implementation. In the second phase from 2011 to 2012, we almost<br /> conducted activities for application and development of the major results given in the fist phase (during period<br /> 2007 - 2010) of project: The DNA molecular marker BADH2 close linkage to the fgr gene on chromosome 8<br /> controlling synthesis of 2-acetyl-1-pyrroline (2AP) widely known as the key component of fragrant in aromatic<br /> rice had been selected for using to identify the aromatic rice and non-aromatic rice in the fragrant rice<br /> breeding; The process “Application of DNA molecular marker in aromatic rice” had been developed based on<br /> using marker BADH2 to select gene fgr (genotype) and evaluating in the field to select target traits (phenotype)<br /> for the goals of breeding; 488 rice lines and some promising aromatic rice lines created in the fist phase also<br /> were used as materials for continuous selection and development in the second phase. By this inheritance, in<br /> the second phase of project, we have selected 4 highly - promised aromatic rice varieties put in the system of<br /> National trials, also ecological trials in the Northern regions of Vietnam. The HDT8 variety highly appreciated for<br /> the quality, yield and high capacity of insect and disease resistance has been precariously approved for<br /> releasing into production in the Northern region of Vietnam, and commercialized by transferring the<br /> authorization of seed production and delivery for private company to develop lager scale production since 2012.<br /> Keywords: Aroma, DNA molecular marker, frg gene, rice.<br /> <br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ *<br /> Trong những năm gần đây, Việt Nam đã<br /> vươn lên là nước xuất khẩu gạo lớn thứ 2 thế<br /> giới. Tuy nhiên, chất lượng gạo xuất khẩu của ta<br /> còn thấp, giá rẻ nên hiệu quả không cao. Một<br /> trong những mục tiêu quan trọng của ngành sản<br /> xuất lúa gạo ở Việt Nam đến năm 2020 đã được<br /> Chính phủ đặt ra là: “Nâng cao chất lượng và tính<br /> cạnh tranh, phục vụ tốt nhu cầu tiêu dùng và xuất<br /> khẩu”. Chính vì vậy, tăng diện tích các giống lúa<br /> chất lượng cao là hướng đi tất yếu trong sản xuất<br /> lúa gạo của ta trong hiện tại và tương lai.<br /> Chọn tạo giống lúa chất lượng cao góp phần<br /> tăng diện tích lúa chất chất lượng, tăng hiệu quả cho<br /> sản xuất lúa gạo là nhiệm vụ quan trong đặt ra cho<br /> những nhà chọn tạo giống lúa ở Việt Nam hiện nay.<br /> Trong những năm vừa qua, tại Viện Cây lương thực<br /> và Cây thực phẩm (Viện CLT - CTP), chương trình<br /> chọn tạo giống lúa chất lượng cao đã được triển<br /> khai đồng thời với sự kết hợp với ứng dụng công<br /> nghệ sinh học: chọn giống bằng chỉ thị phân tử với<br /> một số gen mục tiêu (gen thơm, gen kháng bạc<br /> lá...), nuôi cấy bao phấn tạo nhanh dòng thuần đã<br /> tăng được hiệu quả chọn tạo. Dựa trên các kết quả<br /> nghiên cứu trước đã được công bố về chất 2-acetyl1-pyrroline (2APs) tạo mùi thơm ở hầu hết các<br /> giống lúa tẻ thơm hiện nay (Buttery và cộng sự,<br /> 1983; Lorieux và cộng sự 1996); Gen đơn lặn (fgr)<br /> nằm trên nhiễm sắc thế số 8 kiểm soát tổng hợp hợp<br /> Người phản biện: PGS.TS. Nguyễn Trí Hoàn.<br /> <br /> chất 2AP là hợp chất chính của mùi thơm trên hầu<br /> hết các giống lúa tẻ thơm (Ahn và cộng sự 1992;<br /> Louis M. T. Bradbury và cộng sự 2005). Nhóm<br /> nghiên cứu thuộc Bộ môn Công nghệ sinh học Viện<br /> CLT - CTP đã tiến hành nghiên cứu thành công<br /> việc ứng dụng chỉ thị phân chọn chính xác kiểu gen<br /> qui định tính trạng mùi thơm, một trong những tiêu<br /> chí quan trọng của lúa gạo chất lượng trong chọn<br /> tạo giống lúa thơm chất lượng cao hiện nay.<br /> Giai đoạn 2011 - 2012, Viện CLT - CTP tiếp<br /> tục được Bộ NN&PTNT giao chủ trì thực hiện đề<br /> tài: “Tạo giống lúa thơm bằng chỉ thị phân tử”<br /> nhằm ứng dụng, khai thác tốt kết quả nghiên cứu,<br /> phát triển ra sản xuất các giống lúa thơm là sản<br /> phẩm đã được đưa ra trong giai đoạn 2007 - 2010.<br /> II. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> 2.1. Vật liệu<br /> - 488 dòng lúa từ F4 - F8 và các dòng lúa<br /> thơm triển vọng được chọn ra từ các tổ hợp lai<br /> hữu tính trong giai đoạn 2007 - 2010.<br /> - Chỉ thị phân tử BADH2 được sử dụng để<br /> xác định gen thơm fgr, gồm 4 mồi: EAP, ESP,<br /> IFAP và INSP<br /> 2.2. Phương pháp nghiên cứu<br /> 2.2.1. Phương pháp chỉ thị phân tử<br /> Phương pháp PCR sử dụng chỉ thị BADH2,<br /> gồm 4 mồi: EAP, ESP, IFAP và INSP để phát<br /> 237<br /> <br /> VIỆN KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM<br /> <br /> hiện gen fgr kiếm soát tổng hợp chất 2APs tạo<br /> mùi thơm trong cây lúa.<br /> - Tách chiết DNA:<br /> AND được tách chiết theo phương pháp của<br /> Cheng có cải tiến (Cheng et al., 2006). DNA<br /> được kiểm tra độ nguyên vẹn bằng chạy điện di<br /> trên nền gel Agarose 1%.<br /> - Phản ứng PCR:<br /> Thể tích phản ứng 20μl chứa 10 mM TrisHCl (pH 8,4); 2 mM MgCl2, 2mM dNTPs; 1,5<br /> μM primer, 1U/µl Taq polymerase và 1 µl mẫu<br /> ADN 10g/µl. Chương trình phản ứng PCR: (1)<br /> 95°C trong 5 phút; (2) 95°C trong 30 giây; (3)<br /> 58°C trong 30 giây; (4) 72°C trong 1,5 phút, 30<br /> chu kỳ lặp lại từ (2) đến (4); (5) 72°C trong 5<br /> phút và sau đó giữ lạnh ở 4°C.<br /> - Điện di sản phẩm PCR:<br /> Sản phẩm PCR được điện di trên máy điện di<br /> mao quản QIAxcel của hãng Qiagen và điện di<br /> agarose 2% với hiệu điện thế 100V, thời gian 40<br /> phút, ladder 100bp, nhuộm bằng Ethidium<br /> Bromide 0,5ug/ml trong 30 phút.. Hình ảnh được<br /> phân tích trên máy chụp hình gel (gel DOC).<br /> <br /> 2.2.2. Phương pháp đánh giá và chọn lọc<br /> - Bố trí thí nghiệm: thí nghiệm đánh giá vật<br /> liệu và chọn dòng được bố trí tuần tự, không<br /> nhắc lại; thí nghiệm so sánh, khảo nghiệm tác giả<br /> giống theo 10TCVN. Sử dụng đối chứng là giống<br /> BT7 và HT1 và các dạng bố mẹ. Vườn dòng<br /> chọn được trồng tại Viện CLT - CTP. Các dòng<br /> triển vọng được đưa trồng thử nghiệm tại các<br /> vùng sinh thái ở khu vực phía Bắc cho đánh giá<br /> tính thích ứng và phát triển sản xuất.<br /> - Đánh giá và chọn dòng: Chọn dòng mang<br /> gen thơm bằng phương pháp PCR. Các dòng<br /> mang gen thơm tiếp tục được đánh giá và chọn<br /> lọc theo mục tiêu bằng phương pháp chọn lọc<br /> truyền thống. Đối chứng là giống HT1, BT7<br /> 2.2.3. Khảo nghiệm Quốc gia (khảo nghiệm<br /> VCU)<br /> - Theo Qui phạm khảo nghiệm giá trị canh<br /> tác và sử dụng (VCU) 10TCVN.<br /> 2.3. Phương pháp tính toán và xử lý số liệu<br /> Số liệu thí nghiệm được xử lý theo phần<br /> mềm Excel và IRRISTAT 5.0<br /> <br /> III. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN<br /> 3.1. Sử dụng qui trình chọn tạo giống lúa thơm bằng chỉ thị phân tử để chọn các giống lúa thơm<br /> triển vọng có năng suất khá, chất lượng cao, chống chịu tốt<br /> 488 dòng từ F5 - F8<br /> Nguồn gốc từ 107 tổ hợp lai đơn và lai kép:<br /> Giống lúa năng suất cao  giống lúa thơm, chất lượng  giống lúa thơm, chất lượng<br /> Giống lúa thơm, chất lượng  giống lúa năng suất cao, chống chịu tốt<br /> Vụ Xuân<br /> và vụ<br /> Mùa năm<br /> 2011<br /> <br /> Xác định gen thơm fgr bằng CTPT<br /> <br /> 162 dòng DHT gen fgr<br /> <br /> 175 dòng ĐHT gen fgr<br /> <br /> 162 dòng không mang gen fgr<br /> Đánh giá, chọn dòng theo mục tiêu<br /> <br /> 28 dòng triển vọng<br /> 282 dòng chọn lại từ cá thể<br /> Xác định gen thơm fgr bằng CTPT<br /> <br /> Vụ Xuân và<br /> vụ Mùa<br /> năm 2012<br /> <br /> 70 dòng DHT gen fgr<br /> <br /> 216 dòng ĐHT gen fgr<br /> <br /> 24 dòng không mang gen fgr<br /> <br /> Đánh giá, chọn dòng theo mục tiêu<br /> 39 dòng lúa triển vọng, có mùi thơm, TGST: 100 – 110 ngày (vụ Mùa), năng suất ≥ 6,5 tấn/ha,<br /> hàm lượng amylose ≤ 20%, chống chịu khá với sâu bệnh hại<br /> <br /> 238<br /> <br /> Hội thảo Quốc gia về Khoa học Cây trồng lần thứ nhất<br /> <br /> Bảng 1. Kết quả chọn dòng lúa thơm bằng ứng dụng chỉ thị phân tử chọn kiểu gen thơm fgr kết hợp<br /> chọn lọc và đánh giá kiểu hình giai đoạn 2011 - 2012<br /> Vụ xuân<br /> Năm<br /> <br /> Số dòng<br /> gieo<br /> <br /> Vụ mùa<br /> <br /> Xác định gen thơm fgr<br /> ĐHT<br /> <br /> DHT<br /> <br /> K<br /> <br /> Số dòng<br /> chọn<br /> <br /> Chọn lại<br /> cá thể<br /> <br /> Số dòng<br /> gieo<br /> <br /> Dòng<br /> chọn<br /> <br /> Chọn lại<br /> cá thể<br /> <br /> 2011<br /> <br /> 488<br /> <br /> 175<br /> <br /> 162<br /> <br /> 151<br /> <br /> 25<br /> <br /> 365<br /> <br /> 390<br /> <br /> 28<br /> <br /> 282<br /> <br /> 2012<br /> <br /> 310<br /> <br /> 216<br /> <br /> 70<br /> <br /> 24<br /> <br /> 39<br /> <br /> 86<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> Ghi chú: ĐHT: đồng hợp tử gen thơm fgr; DHT: dị hợp tử gen thơm fgr; K: không có gen fgr<br /> <br /> Hình 1. Hình ảnh đại diện điện di sản phẩm PCR vườn dòng lúa vụ xuân 2011 bằng chỉ thị BADH2<br /> gồm 4 mồi: ESP, IFAP, INSP, EAP. A12: size marker 1000bp, H02: HT1 - Đối chứng thơm,<br /> H03: KD - Đối chứng K. Thơm, A04 - A08: P6/ST, A09 - A12: N46/ĐB6<br /> <br /> Hình 2. Đại diện hình ảnh điện di sản phẩm PCR vườn dòng lúa trong xuân 2012 bằng chỉ thị BADH2<br /> gồm 4 mồi: ESP, IFAP, INSP, EAP. Điện di agarose 2%. Giếng 1: ladder 100bp, giếng 2: H2O, giếng<br /> 3: HT1, giếng 4: KD18, giếng 5-9: BB1-10/BT7, giếng 11 - 14: AC5/Q5/AC5, giếng 15 - 18:<br /> AC5/BB1-4<br /> Trên nguồn vật liệu gồm 488 dòng từ F5 F8 được kế thừa từ giai đoạn trước, chúng tôi<br /> tiếp tục tiến hành gieo trồng, đánh giá và chọn<br /> lọc những dòng lúa thơm theo mục tiêu với một<br /> số tiêu chí chính: Cao cây trung bình từ 90 110cm, dạng hình đẹp; thời gian sinh trưởng ≤<br /> 110 ngày (vụ mùa); năng suất trên 6,5 tấn/ha<br /> trong vụ xuân và trên 5,5 tấn trong vụ mùa; chất<br /> lượng gạo tốt, cơm có mùi thơm, hàm lượng<br /> amylose ≤ 20, nhiễm nhẹ sâu bệnh hại chính<br /> (rầy nâu, bệnh đạo ôn, bạc lá), ở mức điểm 1-3.<br /> Kết quả đến vụ xuân 2012, chúng tôi đã chọn<br /> <br /> được 39 dòng lúa triển vọng, mang các đặc điểm<br /> theo mục tiêu chọn tạo.<br /> 3.2. So sánh và khảo nghiệm các giống lúa<br /> thơm triển vọng<br /> Vụ xuân và vụ mùa năm 2011, chúng tôi tiến<br /> hành so sánh chính qui 8 giống lúa thơm triển<br /> vọng đã được chọn trong giai đoạn 2007 - 2010 để<br /> chọn ra những giống có đủ các tiêu chí theo mục<br /> tiêu chọn tạo cho khảo nghiệm sản xuất. Kết quả<br /> so sánh về năng suất và các yếu tố cấu thành năng<br /> suất của các giống được đưa ra trong bảng 2.<br /> 239<br /> <br /> VIỆN KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM<br /> <br /> Bảng 2. Đặc điểm các yếu tố cấu thành năng suất và năng suất của các giống lúa thơm so sánh chính<br /> qui tại Viện CLT - CTP, năm 2011<br /> TT<br /> <br /> Tên dòng,<br /> giống<br /> <br /> Thế hệ<br /> <br /> Bông/khóm<br /> <br /> Tổng số<br /> hạt/bông<br /> <br /> Tỷ lệ chắc<br /> (%)<br /> <br /> KL.1000 (g)<br /> <br /> NSLT (tạ/ha)<br /> <br /> NSTT (tạ/ha)<br /> <br /> X<br /> <br /> M<br /> <br /> X<br /> <br /> M<br /> <br /> X<br /> <br /> M<br /> <br /> X<br /> <br /> M<br /> <br /> X<br /> <br /> M<br /> <br /> X<br /> <br /> M<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2M09<br /> <br /> F9<br /> <br /> 4,5<br /> <br /> 4,7<br /> <br /> 168<br /> <br /> 138<br /> <br /> 80,4<br /> <br /> 80,5<br /> <br /> 26,3<br /> <br /> 26,1<br /> <br /> 79,8<br /> <br /> 68,1<br /> <br /> 67,8<br /> <br /> 61,3<br /> <br /> 2<br /> <br /> 5M09<br /> <br /> F9<br /> <br /> 4,7<br /> <br /> 5,0<br /> <br /> 180<br /> <br /> 160<br /> <br /> 90,0<br /> <br /> 85,8<br /> <br /> 22<br /> <br /> 21,7<br /> <br /> 87,3<br /> <br /> 74,5<br /> <br /> 72,3<br /> <br /> 69,5<br /> <br /> 3<br /> <br /> 39M09<br /> <br /> F9<br /> <br /> 4,8<br /> <br /> 5,2<br /> <br /> 158<br /> <br /> 150<br /> <br /> 79,6<br /> <br /> 52,8<br /> <br /> 27,5<br /> <br /> 27,1<br /> <br /> 85,5<br /> <br /> 58,8<br /> <br /> 69,7<br /> <br /> 52,9<br /> <br /> 4<br /> <br /> 7M09<br /> <br /> F9<br /> <br /> 4,8<br /> <br /> 4,6<br /> <br /> 162<br /> <br /> 150<br /> <br /> 85,8<br /> <br /> 77,5<br /> <br /> 26,2<br /> <br /> 26,0<br /> <br /> 82,6<br /> <br /> 69,5<br /> <br /> 70,2<br /> <br /> 62,6<br /> <br /> 5<br /> <br /> 15M09<br /> <br /> F9<br /> <br /> 4,8<br /> <br /> 4,3<br /> <br /> 146<br /> <br /> 134<br /> <br /> 84,2<br /> <br /> 77,7<br /> <br /> 25,5<br /> <br /> 25,1<br /> <br /> 75,4<br /> <br /> 56,2<br /> <br /> 64,1<br /> <br /> 50,6<br /> <br /> 6<br /> <br /> 154M09<br /> <br /> F9<br /> <br /> 4,1<br /> <br /> 4,6<br /> <br /> 180<br /> <br /> 150<br /> <br /> 86,3<br /> <br /> 62,0<br /> <br /> 24,5<br /> <br /> 24,1<br /> <br /> 78,9<br /> <br /> 51,5<br /> <br /> 67,1<br /> <br /> 46,4<br /> <br /> 7<br /> <br /> 9M09<br /> <br /> F9<br /> <br /> 4,1<br /> <br /> 4,1<br /> <br /> 161<br /> <br /> 163<br /> <br /> 94,4<br /> <br /> 65,4<br /> <br /> 20<br /> <br /> 19,7<br /> <br /> 62,9<br /> <br /> 69,5<br /> <br /> 53,5<br /> <br /> 62,5<br /> <br /> 8<br /> <br /> 55M09<br /> <br /> F9<br /> <br /> 5,5<br /> <br /> 4,8<br /> <br /> 136<br /> <br /> 170<br /> <br /> 80,1<br /> <br /> 73,1<br /> <br /> 22,2<br /> <br /> 22,9<br /> <br /> 66,7<br /> <br /> 68,3<br /> <br /> 56,7<br /> <br /> 61,5<br /> <br /> 9<br /> <br /> BT7<br /> <br /> F9<br /> <br /> 4,7<br /> <br /> 4,5<br /> <br /> 159<br /> <br /> 140<br /> <br /> 82,3<br /> <br /> 80,6<br /> <br /> 19,2<br /> <br /> 19,0<br /> <br /> 57,7<br /> <br /> 49,4<br /> <br /> 49,0<br /> <br /> 44,5<br /> <br /> 10<br /> <br /> HT1<br /> <br /> F9<br /> <br /> 5,0<br /> <br /> 4,2<br /> <br /> 165<br /> <br /> 145<br /> <br /> 78,0<br /> <br /> 72,5<br /> <br /> 23,5<br /> <br /> 23,0<br /> <br /> 77,2<br /> <br /> 55,0<br /> <br /> 65,2<br /> <br /> 52,5<br /> <br /> CV (%)<br /> <br /> 8,8<br /> <br /> 7,2<br /> <br /> 7,9<br /> <br /> 8,4<br /> <br /> LSD.05<br /> <br /> 5,3<br /> <br /> 4,4<br /> <br /> 4,0<br /> <br /> 4,6<br /> <br /> (Nguồn Bộ môn Công nghệ sinh học, Viện CLT - CTP)<br /> <br /> Qua kết quả so sánh, chúng tôi rút ra được 2<br /> giống lúa triển vọng là 5M09 được đặt tên là<br /> HDT5 và 7M09 được đặt tên là HDT7 đề nghị<br /> <br /> gửi khảo nghiệm sản xuất (khảo nghiệm Quốc<br /> gia và khảo nghiệm tác giả) từ vụ Xuân 2012 với<br /> một số đặc điểm chính như sau:<br /> <br /> Bảng 3. Một số đặc điểm chính của 2 giống lúa thơm được đưa khảo nghiệm từ vụ Xuân năm 2012<br /> Tên giống<br /> TGST (ngày)<br /> Khối lượng 100 hạt (g)<br /> <br /> VM<br /> <br /> 5M09 (HDT5)<br /> <br /> 7M09 (HDT7)<br /> <br /> BT7<br /> <br /> HT1<br /> <br /> 105<br /> <br /> 105<br /> <br /> 107<br /> <br /> 104<br /> <br /> VM<br /> <br /> 108<br /> <br /> 125<br /> <br /> 116<br /> <br /> 117<br /> <br /> VX<br /> <br /> 26,2<br /> <br /> 22,0<br /> <br /> 19,2<br /> <br /> 23,5<br /> <br /> VX<br /> <br /> 87,3<br /> <br /> 82,6<br /> <br /> 57,7<br /> <br /> 77,2<br /> <br /> VM<br /> <br /> 74,5<br /> <br /> 69,5<br /> <br /> 49,4<br /> <br /> 55,0<br /> <br /> VX<br /> <br /> 72,3<br /> <br /> 70,2<br /> <br /> 49,0<br /> <br /> 65,2<br /> <br /> VM<br /> <br /> 69,5<br /> <br /> 62,5<br /> <br /> 44,5<br /> <br /> 52,0<br /> <br /> Rầy nâu (điểm)<br /> <br /> VX<br /> <br /> 1<br /> <br /> 3<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> Bệnh đạo ôn (điểm)<br /> <br /> VX<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> 3<br /> <br /> 1<br /> <br /> NSLT (tạ/ha)<br /> <br /> NSTT (tạ/ha)<br /> Khả năng chống chịu<br /> <br /> Bệnh bạc lá (điểm)<br /> + Đánh giá đồng ruộng<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> 3<br /> <br /> 1<br /> <br /> + Đánh giá nhân tạo<br /> <br /> 3<br /> <br /> 5<br /> <br /> 7<br /> <br /> 5<br /> <br /> Chống đổ<br /> <br /> 3<br /> <br /> 1<br /> <br /> 5<br /> <br /> 1<br /> <br /> HL amylose (%)<br /> <br /> 16,4<br /> <br /> 14,5<br /> <br /> 14,8<br /> <br /> 18,9<br /> <br /> HL protein (%)<br /> <br /> 8,5<br /> <br /> 8,9<br /> <br /> 9,1<br /> <br /> 8,3<br /> <br /> Mùi thơm (điểm)<br /> <br /> 3<br /> <br /> 3<br /> <br /> 3<br /> <br /> 2<br /> <br /> Độ mềm (điểm)<br /> <br /> 4<br /> <br /> 4<br /> <br /> 4<br /> <br /> 4<br /> <br /> Đặc điểm chất lượng<br /> <br /> Độ trắng (điểm)<br /> <br /> 4<br /> <br /> 4<br /> <br /> 5<br /> <br /> 5<br /> <br /> Độ ngon (điểm)<br /> <br /> 3<br /> <br /> 3<br /> <br /> 3<br /> <br /> 2<br /> <br /> Nguồn: Bộ môn Công nghệ sinh học, Bộ môn SLSH & Chất lượng Nông sản, Viện CLT và CTP.<br /> <br /> 240<br /> <br /> Hội thảo Quốc gia về Khoa học Cây trồng lần thứ nhất<br /> <br /> 3.3. Khảo nghiệm sản xuất các giống lúa thơm<br /> mới chọn tạo<br /> Giống lúa HDT5 và HDT7 được đưa khảo<br /> nghiệm từ vụ Xuân 2012. Qua kết quả khảo<br /> nghiệm 2 vụ (xuân và mùa 2012), 2 giống lúa<br /> này được đánh giá là triển vọng.<br /> 3.3.1. Kết quả khảo nghiệm Quốc gia giống lúa<br /> HDT5 và HDT7<br /> Đặc điểm chính của 2 giống HDT5 và HDT7<br /> trong khảo nghiệm Quốc gia:<br /> 2 giống HDT5 và HDT7 có thời gian sinh<br /> trưởng tương đương nhau, xếp vào nhóm ngắn<br /> ngày, tương đương với giống lúa BT7 và HT1<br /> (142 ngày trong vụ xuân và 105 - 110 ngày trong<br /> vụ mùa). Độ thuần đồng ruộng của 2 giống tương<br /> đối tốt và ổn định ở cả hai vụ xuân và mùa, được<br /> đánh giá là điểm. Mức độ nhiễm sâu bệnh trên<br /> đồng ruộng đối với các loại sâu bệnh hại chính<br /> <br /> như bệnh đạo ôn, bệnh bạc lá, bệnh khô vằn bệnh<br /> đốm nâu, sâu đục thân, sâu cuốn lá và rầy nâu<br /> được đánh giá ở mức không nhiễm hoặc nhiễm<br /> nhẹ (ở mức điểm 0-3), tương đương với giống<br /> HT1và BT7 (bảng 4).<br /> Về năng suất: Năng suất thực thu tại các<br /> điểm khảo nghiệm trong vụ xuân 2012 của giống<br /> HDT5 đạt từ 48,67 - 66,37, trung bình đạt 57,73<br /> tạ/ha; của giống HDT7 đạt từ 44,80 - 65,67 tạ/ha,<br /> bình quân 56,9 tạ/ha. Năng suất thực thu bình<br /> quân của cả 2 giống HDT5 và HDT7 tại các điểm<br /> khảo nghiệm được đều cao hơn của giống BT7<br /> (50,94 tạ/ha) và tương đương của giống HT1<br /> (55,80 tạ/ha). Trong vụ mùa, do khi trỗ gặp điều<br /> kiện thời tiết bất thuận (mưa, gió to) nên năng<br /> suất thực thu của giống HDT5 và HDT7 tại các<br /> điểm khảo nghiệm được đánh giá là tương đương<br /> với giống BT7 và HT1. Kết quả được đưa ra<br /> trong bảng 5 và 6.<br /> <br /> Bảng 4. Mức nhiễm sâu bệnh của các giống lúa khảo nghiệm Quốc gia, năm 2012<br /> Đơn vị tính: Điểm<br /> TT<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> <br /> Tên giống<br /> HDT5<br /> HDT7<br /> BT7<br /> HT1<br /> <br /> Bệnh đạo<br /> ôn hại lá<br /> 0-1<br /> 0-1<br /> 0-1<br /> 0-1<br /> <br /> Bệnh đạo<br /> ôn cổ bông<br /> 0-1<br /> 0-1<br /> 0-1<br /> 0-1<br /> <br /> Bệnh<br /> bạc lá<br /> 0-1<br /> 0-1<br /> 0-1<br /> 0-1<br /> <br /> Bệnh khô<br /> vằn<br /> 1-3<br /> 1-3<br /> 1-3<br /> 1-3<br /> <br /> Bệnh đốm<br /> nâu<br /> 0-1<br /> 0-1<br /> 0-1<br /> 0-1<br /> <br /> Sâu đục<br /> thân<br /> 0-1<br /> 0-1<br /> 0-1<br /> 0-1<br /> <br /> Sâu cuốn<br /> lá<br /> 0-1<br /> 0-1<br /> 0-1<br /> 0-1<br /> <br /> Rầy nâu<br /> 0-1<br /> 1-3<br /> 0-1<br /> 0-1<br /> <br /> Nguồn: TTKKN giống, sản phẩm cây trồng và phân bón Quốc gia.<br /> <br /> Bảng 5. Năng suất thực thu (tạ/ha) của các giống lúa tại các điểm khảo nghiệm Quốc gia vụ xuân<br /> năm 2012<br /> Tên giống<br /> HDT5<br /> HDT7<br /> HT1<br /> BT7<br /> CV (%)<br /> LSD05<br /> <br /> Hưng Yên<br /> 58,4<br /> 57,4<br /> 59,2<br /> 46,6<br /> 4,8<br /> 4,7<br /> <br /> Hải Dương<br /> 48,7<br /> 44,8<br /> 40,9<br /> 39,3<br /> 8,9<br /> 7,0<br /> <br /> Nghệ An<br /> 66,4<br /> 54,3<br /> 58,4<br /> 55,5<br /> 7,0<br /> 8,3<br /> <br /> Điểm khảo nghiệm<br /> Thái Bình Thanh Hoá<br /> 51,0<br /> 51,7<br /> 54,5<br /> 63,9<br /> 51,4<br /> 55,8<br /> 45,9<br /> 49,9<br /> 9,0<br /> 4,7<br /> 8,4<br /> 4,3<br /> <br /> Vĩnh Phúc<br /> 63,3<br /> 58,7<br /> 66,7<br /> 54,7<br /> 4,7<br /> 4,8<br /> <br /> Hòa Bình<br /> 65,7<br /> 65,7<br /> 63,3<br /> 58,0<br /> 4,4<br /> 4,1<br /> <br /> Hà Tĩnh<br /> 56,7<br /> 56,3<br /> 50,6<br /> 47,7<br /> 8,2<br /> 6,7<br /> <br /> Bình<br /> quân<br /> 57,7<br /> 56,9<br /> 55,8<br /> 49,9<br /> <br /> Nguồn: TTKKN giống, sản phẩm cây trồng và phân bón Quốc gia vụ xuân 2012.<br /> <br /> Bảng 6. Năng suất thực thu (tạ/ha) của các giống lúa tại các điểm khảo nghiệm Quốc gia vụ mùa<br /> năm 2012<br /> Tên giống<br /> HDT5<br /> HDT7<br /> HT1<br /> BT7<br /> CV (%)<br /> LSD05<br /> <br /> Hưng Yên<br /> 59,3<br /> 52,6<br /> 62,7<br /> 54,8<br /> 6,1<br /> 6,2<br /> <br /> Hải Dương Bắc Giang<br /> 54,3<br /> 62,3<br /> 54,8<br /> 63,7<br /> 57,8<br /> 50,7<br /> 51,4<br /> 55,7<br /> 6,5<br /> 7,0<br /> 6,3<br /> 7,4<br /> <br /> Điểm khảo nghiệm<br /> Thái Bình Thanh Hoá<br /> 40,4<br /> 47,5<br /> 46,8<br /> 43,2<br /> 44,1<br /> 53,3<br /> 42,4<br /> 45,7<br /> 7,7<br /> 6,4<br /> 6,4<br /> 5,4<br /> <br /> Vĩnh Phúc<br /> 34,0<br /> 35,0<br /> 45,0<br /> 37,0<br /> 6,0<br /> 4,3<br /> <br /> Hòa Bình<br /> 46,0<br /> 47,7<br /> 53,3<br /> 51,7<br /> 6,9<br /> 6,1<br /> <br /> Điện Biên<br /> 62,2<br /> 59,3<br /> 54,7<br /> 46,3<br /> 6,2<br /> 6,7<br /> <br /> Bình<br /> quân<br /> 50,8<br /> 50,4<br /> 50,0<br /> 48,3<br /> <br /> Nguồn: TTKKN giống, sản phẩm cây trồng và phân bón Quốc gia vụ mùa 2012.<br /> <br /> 241<br /> <br />