Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 1 3 9<br />
<br />
VIÊM TUYẾN SỮA CẤP TÍNH<br />
Viêm tuyến sữa cấp tín h thường p h á t sinh ở giai<br />
đoạn cho con bú, p h ần lớn là 3-4 tu ần sau khi sinh.<br />
Biểu h iệ n lâm sàng có 3 thờ i kỳ:<br />
(1) Sữa tích tụ, lúc đầu sợ lạ n h p h á t n h iệt, tuyến<br />
sữa căng sưng đau đớn, xuất h iện những cục<br />
sưng không rõ giới hạn, da bên ngoài hơi đỏ,<br />
đụng vào đau rõ rệt.<br />
(2) Chứng viêm tiếp tục p h á t triển , lạ n h run sôt<br />
cao tuyến sữa đau dữ dội, da bên ngoài sưng<br />
đỏ p h á t n h iệt, hạch dưới nách k ế t sưng lớn,<br />
chạm vào đau.<br />
(3) Từ viêm chuyển sang th ờ i kỳ làm mủ.<br />
N ên sử dụng các phương thuôc sau:<br />
1. Bồ công anh<br />
<br />
- Bồ công an h tươi vừa lượng, giã n á t v ắ t nước<br />
uông.<br />
- Bồ công anh tươi 120g, sắc nước uô"ng, xác thuốc<br />
giã n á t đắp lên chỗ đau lúc còn nóng.<br />
- Bồ công anh 60g, ngân hoa 30g, sắc uống.<br />
- Bồ công an h tươi, sữa dê tươi lượng vừa phải,<br />
cùng n g h iền trộ n đắp vào chỗ đau.<br />
- Bồ công anh 60g, sa thảo 30g, th êm ít rượu sắc<br />
lấy nước bỏ xác, nước thuốc pha với rượu, bôi vào chỗ<br />
đau lúc còn nóng.<br />
<br />
1 4 0 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa<br />
<br />
- BỒ công anh 30g, th a n h bì 30g, du diệp 7 lá, sắc<br />
uống. Trị viêm tuyến sữa giai đoạn đầu.<br />
- Bồ công an h 30g, cỏ ruột gà 30g, sắc uô’ng.<br />
- Bồ công an h tươi, n h ấ t chi tiễ n tươi, lượng vừa<br />
phải, giã n á t đắp lên chỗ đau.<br />
- Bồ công an h 60g, rễ ngưu nãi tử 30g, sắc uô'ng.<br />
- Bồ công an h 60g, cỏ p h ậ t giáp tươi 30g, giã n á t<br />
đắp lên chỗ đau.<br />
- Bồ công an h 30g, ngưu cân th ảo 30g, sắc uống,<br />
xác thuôc giã đắp lên chỗ đau.<br />
- Bồ công an h 30g, sơn cam th ảo 30g, sắc uô'ng.<br />
2. Xà môi (hình 57)<br />
<br />
- Xà môi tươi 90g, sắc uô'ng.<br />
- Xà môi 30g, đinh quỳ thảo 30g, sắc uô'ng.<br />
- Xà môi tươi vừa lượng, giã n át, trộ n m ật, đắp<br />
lên chỗ đau.<br />
- Xà môi tươi 30g, bồ công anh tươi 30g, giã n á t<br />
v ắ t nước uô"ng với rượu, xác thuốc đắp lên chỗ đau.<br />
3. Đỗ quyên<br />
<br />
- Rễ đỗ quyên khô 60g, sắc uông làm 2 lần.<br />
- Lá đỗ quyên tươi, giã n á t đắp lên chỗ đau.<br />
4. Mã lan (hình 50)<br />
<br />
- Rễ mã lan 30g, n h ấ t điểm hồng 30g, tạc tương<br />
thảo 30g, sắc uông; xác thuốc giã n á t đắp lên chỗ đau.<br />
<br />
Thảo dược trị bệnh phụ khoa — 1 4 1<br />
<br />
- Rễ m ã lan tươi 120g, th ê m ít đường trắn g , giã<br />
n á t đắp lê n chỗ đau.<br />
- T h â n rễ m ã lan 30g, trứ n g v ịt muôi 1 cái, rượu<br />
nước ng ang lượng, sắc uô"ng.<br />
5. Tiên nhân chưỏng (xương rồng)<br />
<br />
- T iên n h â n chưởng vừa lượng v ắ t nước uô'ng.<br />
- T iên n h â n chưởng 2 m iếng, bỏ gai giã n át, th êm<br />
cồn 95% trộ n đều đắp lên chỗ đau, ngày 2 lần.<br />
- T iên n h â n chưởng giã n á t v ắ t nước trộ n với ít<br />
bột mì đ ắp lên chỗ đau.<br />
6. Tinh tú thái (hình 8)<br />
<br />
- T in h tú th á i tươi 60g, rượu nước lượng bằng<br />
nhau, giã n á t đắp lên chỗ đau.<br />
- Lá tin h lú th á i tươi, tỏi, đường đỏ vừa lượng<br />
cùng giă n á t, đắp lên chỗ đau.<br />
- T in h tú th á i 30g, rễ sơn bạch cúc 30g, sắc uống.<br />
7. Tiêu phạm thiên hoa (hình 54)<br />
<br />
- Rễ tiêu phạm th iê n hoa tươi 30g, rễ h à n môi<br />
tươi 30g, rượu nước ngang lượng, sắc uống.<br />
- Lá tiêu phạm th iê n hoa tươi th êm hèm rượu giã<br />
n á t đắp lê n chỗ đau.<br />
- Tiêu phạm th iê n hoa (rễ) 30g, rượu nước ngang<br />
lượng sắc uô'ng.<br />
<br />
1 4 2 — Thảo dược trị bệnh phụ khoa<br />
<br />
8. Trữ ma (cây gai)<br />
<br />
- Lá cây gai tươi, h àn h , rê hẹ lượng vừa đủ, giã<br />
n á t với cơm rượu đắp lên chỗ đau.<br />
- Rê cây gai tươi, sa th ảo tươi vừa lượng, giã n á t<br />
đắp lên chỗ đau.<br />
9. Tạc tưdng thảo (hình 111<br />
<br />
- Tạc tương th ảo 30g, địa cẩm th ảo 30g, sắc uô"ng,<br />
xác thuôh giã đắp lên chỗ đau.<br />
- Tạc tương th ảo tươi vừa lượng, giã n á t đắp lên<br />
chỗ đau.<br />
10. Bán chi liên<br />
<br />
- B án chi liên tươi 120g, v ắ t nước uống.<br />
- B án chi liên tươi 60g, tiểu k ế tươi 30g, sắc uống.<br />
- B án chi liên tươi, m ậ t ong vừa lượng, giã n á t<br />
đắp lên chỗ đau.<br />
11. Dã cúc hoa<br />
<br />
- Dã cúc hoa tươi 60g, tử hoa địa đinh tươi 60g,<br />
sắc uông.<br />
- Dã cúc hoa tươi 60g, cân cốt th ảo tươi 60g, th êm<br />
1 lá t đậu hũ, sắc nước uô"ng, xác thuôc giã đắp lên chỗ<br />
đau.<br />
12. Mao diệp tử kim ngưu<br />
<br />
- Mao diệp tử kim ngưu tươi 60g, rượu nước lượng<br />
ngang nhau sắc uống.<br />
<br />
1<br />
<br />
Thào dược trị bệnh phụ khoa — 1 4 3<br />
<br />
- Lá mao diệp tử kim ngưu tươi vừa lượng, th êm ít<br />
muối, giã đắp lên chỗ đau.<br />
13. Lệ chi thảo (hình 86)<br />
<br />
Lệ chi th ảo 30g, rượu nước ngang lượng sắc uô"ng,<br />
xác giã n á t đắp lên chỗ đau.<br />
14. Cỏ huyên<br />
<br />
- Rễ cỏ huyên tươi 60g, trứ n g v ịt muôd 1 cái, hầm<br />
ăn.<br />
- Rễ cỏ huyên tươi vừa lượng, th êm ít muối, giã<br />
n á t d ắp lê n chỗ đau.<br />
15. Mộc phù dung<br />
<br />
- Lá mộc phù dung tươi 90g, đường đỏ vừa lượng,<br />
giã n á t đắp lên chỗ đau.<br />
- Rễ mộc phù dung tươi 60g, sắc với rượu ngon<br />
uông.<br />
- Lá mộc phù dung tươi, hồng mao thảo, thủy h iện<br />
th á i, lượng vừa đủ, giã n á t đắp lên chỗ đau.<br />
16. Dã hiện thái<br />
<br />
- Rễ dã hiện th á i tươi 60g, trứng v ịt muôi 1 cái,<br />
h ầ m ăn.<br />
- Lá dã hiện th á i tươi, th êm ít cơm nguội giã n á t<br />
đắp lê n chỗ đau.<br />
17. Dã mẫu đởn (hình 75)<br />
<br />
- Rễ dã mẫu đơn tươi 60g, h àn h 3 gôc, sắc uống.<br />
<br />