CHƯƠNG 3<br />
UNG THƯ LÀ GÌ?<br />
"Những triết lý của một thế hệ trở nên ngớ ngẩn ở thế hệtiếp theo và sự ngu ngốc của ngày hôm<br />
qua lại trở nên sáng suốttrong ngày mai."<br />
WILLIAM OSLER (1902)<br />
<br />
Ung thư thật đơn giản...<br />
Y học chính thống làm chúng ta khiếp sợ với chẩn đoán ung thư bởi vì phương pháp điều trị hành<br />
hạ bệnh nhân. Bill Henderson nói: "Chẳng có ký ức nào mạnh mẽ hơn là chứng kiến thân thể người<br />
vợ quá cố của tôi suy sụp bởi bốn năm ung thư với hóa trị, xạ trị và thuốc giảm đau.<br />
Cuộc vật lộn của cô ấy với ung thư đã khiến tôi nghiên cứu tìmcâu trả lời. Làm thế nào ta có<br />
thể nhẹ nhàng đối mặt với ung thư? Làm thế nào chúng ta có thể phòng ngừa ung thư? Để làm được<br />
điều đó,trước hết chúng ta phải hiểu ung thư."<br />
Vài con số về ung thư<br />
Đầu tiên, chúng tôi cung cấp cho bạn một vài con số. Năm 2004, ung thư là nguyên nhân tử vong<br />
hàng đầu ở Mỹ. Khoảng 24% bệnh nhân tử vong mỗi năm được công bố do ung thư.<br />
Để ý chữ "khoảng". Bill nói: "Như tôi kể ở trên, người vợ quácố của tôi - Marjorie, đã chết<br />
ngày 1 tháng 11 năm 1994 sau cuộc vật lộn bốn năm với ung thư. Trong giấy chứng tử của cô ấy,<br />
bác sĩ ghi "suy tim" là nguyên nhân của cái chết. Hiển nhiên mọi thống kê về tỉ lệ tử vong đều cần<br />
được làm tỉ mỉ. Những người bạn là bác sĩ của tôi nói với tôi rằng luật yêu cầu họ phải đưa vào<br />
nguyên nhân cuối cùng của tử vong, chứ không phải nguyên nhân trước đó theo bấtcứ nghĩa nào."<br />
Hơn một triệu người Mỹ được chẩn đoán ung thư mỗi năm và hơn nửa triệu giấy chứng tử viện dẫn<br />
ung thư là nguyên nhân tử vong.<br />
Có 800.000 người khác nữa bị ung thư phát triển nhỏ không-xâm lấn và nhiều loại ung thư da ôn<br />
hòa, cả hai loại này nói chung không lan truyền và có thể chữa khỏi dễ dàng. Những loại ung thư này<br />
không được tính đến trong thống kê ung thư hàng năm.<br />
Với phụ nữ từ 35 đến 74 tuổi thì ung thư là nguyên nhân hàng đầu của tử vong. Với đàn ông cùng<br />
độ tuổi đó, ung thư đứng thứ hai sau tim mạch là nguyên nhân của tử vong.<br />
Bất chấp tỉ lệ mắc ung thư cao và "cuộc chiến ung thư" của chính quyền liên bang bắt đầu từ năm<br />
1974 và được tài trợ nhiều trăm tỉ đô-la cho nghiên cứu, hầu như không có tiến bộ nào trong chữa trị<br />
những dạng ung thư phổ biến nhất.<br />
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có 7,9 triệu ca tử vong năm 2007 (13% trong tổng tử vong)<br />
là do ung thư. Dự kiến con số này vẫn tiếp tục nâng cao đến 12 triệu ca tử vong vào năm 2030. Con<br />
số đó quá lớn và sự chịu đựng là không thể hiểu nổi.<br />
Ở Mỹ, tỉ lệ tử vong do ung thư tăng 8% vào năm 2004 so với năm 1970, ngay trước "cuộc chiến<br />
ung thư" được phát động. Bất chấp số lượng lớn mọi người đã bỏ thuốc lá trong những năm gần đây,<br />
theo Viện Ung thư Quốc gia (National Cancer Institute) thì tỉ lệ mắc một số loại ung thư phổ biến như<br />
ruột, vú, tiền liệt tuyến... vẫn tăng vọt.<br />
<br />
Nói cách khác, ở Mỹ cứ hai người đàn ông thì có một người vàcứ ba người phụ nữ thì có một<br />
người bị ung thư - trừ phi ta hiểu nó tốt hơn và thay đổi lối sống mà tôi sẽ chỉ cho bạn.<br />
Nếu khối u được phát hiện sớm và cắt đi, thì tỉ lệ nó sẽ không tiếp tục phát triển hoặc xuất hiện<br />
vào khoảng 50%. Một khi ung thư đã di căn (phát tán đến chỗ khác trong cơ thể) thì hóa trị và/hoặc<br />
xạ trị sẽ chỉ chữa khỏi cho khoảng 2%. Chúng tôi không thích những tỉ lệ đó và không chấp nhận<br />
chúng. Còn bạn?<br />
Một cái nhìn thú vị khác vào bằng chứng thống kê về "thành công" của điều trị ung thư chính thống<br />
được một nhóm ba nhà nghiên cứu chuyên nghiệp tại Úc thực hiện. Công bố năm 2004 trong Tạp chí<br />
ung thư (Journal of Oncology), nghiên cứu này đã xem xét các hồ sơ của hơn 200.000 bệnh nhân ung<br />
thư ở Mỹ và Úc từ 1990 đến 2004. Họ nhận thấy mức tăng trung bình của 5-năm sống sót trong số<br />
những người được điều trị bằng hóa trị liệu liều cao là 2,1% ở Mỹ và 2,3% ở Úc.<br />
Hãy đặt mình vào vị trí của chuyên gia ung thư. Với tỉ lệthất bại 98% của hóa trị trong việc kéo<br />
dài sự sống của bệnh nhân, bạn không bi quan sao khi họ sắp được bạn tiên đoán?<br />
<br />
Ung thư đến từ đâu?<br />
Tất cả các ung thư có nguồn gốc từ tế bào bình thường của cơ thể chúng ta. Do vậy, điều trị một<br />
cách nhẹ nhàng rất có ý nghĩa. Hầu hết ung thư phát sinh từ sự tiếp xúc của chúng ta với môi trường<br />
xung quanh. Gần 1/3 ung thư được chẩn đoán ở châu Âu và Mỹ có liên quan đến sử dụng thuốc lá.<br />
Con số đó nghĩa là hơn 150.000 ca tử vong mỗi năm ở Mỹ.<br />
Thức ăn đóng góp cũng khoảng 1/3 ung thư, đặc biệt là ung thư dạ dày và đường ruột.<br />
Người gầy có ít rủi ro hơn về ung thư vú, tiền liệt tuyến và tử cung. Điều này có lẽ vì những ung<br />
thư này liên quan đến mật độ cao của hoóc-môn giới tính, estrogen và testosterone. Những hoóc-môn<br />
này tàng chứa trong chất béo.<br />
Những người uống nhiều rượu rất dễ mắc ung thư miệngvà gan.<br />
Những nguy hiểm nghề nghiệp như môi trường làm việc thường xuyên phải tiếp xúc với asbestos<br />
và formaldehyde là nguyên nhân gây ra 5% ung thư.<br />
Điều ngạc nhiên là chỉ khoảng 3% ung thư là có yếu tố di truyền. Nhóm ung thư xảy ra trong một<br />
gia đình thường có nguyên nhân giống nhau là những lựa chọn lối sống - đặc biệt là chế độ ăn.<br />
Điều quan trọng nhất cần phải biết về nguyên nhân gây ung thư là trong mọi trường hợp nó thường<br />
là nguyên nhân của: 1) một tổn thương tình cảm như mất đứa con một cách bi thảm hoặc áp lực tinh<br />
thần kéo dài như do ly dị; 2) ống tủy răng và/hoặc lỗ hổng răng. Chúng ngăn cản hệ miễn dịch và<br />
cho phép ung thư phát triển (trong một điều kiện thuận lợi); và 3) những thứ chúng ta đưa vào miệng<br />
- chắc chắn là thuốc lá và rượu, và cả thức ăn nữa. Thực phẩm nấu chín không có enzyme và có ít chất<br />
bổ.<br />
Enzyme là chất thiết yếu để tiêu hóa thức ăn. Tuyến tụy phải sản xuất tất cả enzyme để tiêu hóa thức<br />
ăn đã nấu chín. Quá trình [tiêu hóa] không suôn sẻ 100%. Màng tế bào của chúng ta (phương tiện giao<br />
tiếp chính của tế bào) bị "mắc kẹt" với các phân tử không tiêu hóa được từ thức ăn nấu chín. Việc<br />
thiếu các chất dinh dưỡng, enzyme và số lượng khổng lồ các hóa chất trong tất cả đồ ăn siêu thị đóng<br />
gói hoặc đóng hộp là bê bối chính và chịu trách nhiệm cho hàng triệu người tử vong mỗi năm.<br />
Thực phẩm tươi sống các loại có các enzyme mà cơ thể chúng ta cần để tiêu hóa. Có ngạc nhiên<br />
<br />
không khi các bệnh nhân tiểu đường cải thiện được các chỉ số trong một vài tuần sau khi áp dụng chế<br />
độ ăn thực phẩm tươi sống?<br />
Tiểu đường cũng giống như ung thư là kết quả của một đứt vỡ trong liên kết của tế bào. Cải thiện<br />
màng tế bào chữa lành bệnh tiểu đường cũng như ung thư. Một trong những khác biệt lớn nhất giữa chế<br />
độ ăn uống lành mạnh Địa Trung Hải và chế độ ăn uống của Mỹ là chế độ ăn trước chứa nhiều dầu<br />
Omega 3 hơn. Chế độ ăn sau chứa nhiều dầu Omega 6. Các dầu Omega 3 là thiết yếu cho hoạt động<br />
khỏe mạnh của màng tế bào. Giải thích tuyệt vời về tế bào của chúng ta giao tiếp như thế nào, viết cho<br />
người thường, hãy đọc cuốn Sinh học của niềm tin (Biology of Belief) của tiến sĩ Bruce Lipton.<br />
Ung thư chính xác là gì?<br />
Ung thư có nghĩa là sự phát triển của khối u. Hầu hết các loại ung thư (khoảng 90%) liên quan<br />
đến một khối u. Tuy nhiên, không phải mọi khối u đều là ung thư. Ung thư cũng bao gồm một loạt các<br />
(những gì bác sĩ gọi) "bệnh" nhưng không biểu hiện các khối u. Chúng gồm các ung thư hệ thống bạch<br />
cầu gọi là "ung thư hệ bạch huyết", các ung thư máu như "bạch cầu", và các ung thư da như "u hắc sắc<br />
tố".<br />
Như bạn sẽ thấy, chúng tôi không tin ung thư hay bất cứ bệnh suy thoái nào là một "bệnh". Chính<br />
xác hơn, đó là một "phản ứng". Thông thường, đó là phản ứng đối với lựa chọnlối sống của bạn và<br />
những gì xảy ra với bạn trong những năm trước đó. Ngoài hút thuốc, uống rượu và những lựa chọn dại<br />
dột khác, nếu không phải là tổn thương tình cảm hay ống tủy răng thì nguyên nhân trực tiếp hầu như<br />
luôn luôn là chế độ ăn uống. Thường thì cả ba đều liên quan.<br />
Có khoảng 3 đến 4% các loại ung thư bắt nguồn từ gen di truyền. Còn 96 đến 97% gây ra bởi sự<br />
đứt gãy trong giao tiếp của tế bào mà chúng tôi đã nêu ở trên. Nỗ lực giải thích về sự đứt gãy này là<br />
rất khác nhau. Một số cho rằng "vi khuẩn" trong các tế bào tạo ra tế bào ung thư; số khác cho rằng<br />
"gốc tự do" làm hư hại ADN; số khác lại cho rằng một lớp phủ của đạm khó tiêu trên màng tế bào; số<br />
khác nữa cho rằng sự "thụt áp" trong tế bào; số khác nữa thì cho rằng do độ a-xít. Bạn thấy đấy, các<br />
chuyên gia không thống nhất nguyên nhân chính xác về "sự cố tế bào" này.<br />
Một điều chắc chắn là: Nếu cơ thể bạn (nhất là hệ miễn dịch) đủ khỏe mạnh để chống trả tất cả độc<br />
tố đưa vào hoặc khu trú trong cơ thể thì bạn không bị "phản ứng" gọi là ung thư.<br />
Một điểm chung cho tất cả ung thư là sự phá hỏng ADN trong nhân tế bào. ADN được nhân đôi<br />
với mỗi phân chia tế bào. Trung bình người trưởng thành có 75 nghìn tỉ tế bào trong cơ thể. Xin nhắc<br />
lại 75.000.000.000.000 tế bào. 99% tế bào trong cơ thể chúng ta là tế bào "thân". Toàn bộ tế bào của<br />
chúng ta, trừ tế bào não và thần kinh, đều được thay thế hàng nghìn hoặc hàng trăm nghìn lần trong suốt<br />
cuộc đời. Trong vòng bảy năm, quá trình tế bào phân đôi và chết đi thay thế gần như mọi tế bào trong<br />
thân thể chúng ta.<br />
Một cách nhìn khác là mỗi ngày có khoảng 300 tỉ tế bào được thay thế trong cơ thể chúng ta. Tại<br />
sao điều này lại quan trọng? Bởi vì "lỗi" không tránh khỏi phát sinh trong quá trình này là một trong<br />
những "nguyên nhân" nêu trên. Nếu những "lỗi" của ADN trong tế bào chỉ chiếm 0,003% (ba phần<br />
nghìn phần trăm) thời gian thì chúng ta đã sản sinh mười triệu tế bào ung thư mỗi ngày. Con số đó<br />
chắc là còn dè dặt. Một tỉ tế bào ung thư có kích cỡ bằng cục tẩy ở đầu bút chì.<br />
Những vấn đề của sự phân đôi<br />
Khi một tế bào phân đôi thì ADN trong tế bào đó được sao chép và chuyển sang tế bào mới. Thế<br />
nhưng ADN trong bất kỳ một tế bào nào có thể đã bị hư hỏng. Những chỉ dẫn trên gen có thể bị phá vỡ<br />
<br />
hoặc thay đổi - đột biến.<br />
Nếu đột biến này xảy ra nhầm vị trí - tại gen hoạt tính chẳng hạn - nó có thể phá vỡ chức năng của<br />
tế bào, nếu điều đó xảy ra nó sẽ làm mất đi khả năng tồn tại với "hô hấp" bình thường. Đúng thế, mỗi<br />
tế bào hít vào ô-xy để tạo ra năng lượng.<br />
Cơ thể đẹp đẽ của bạn có một hệ điều hòa kỳ diệu. Ví dụ khi bạn bị đứt tay, các tế bào sẽ tiến hành<br />
làm công việc sửa chữa tổn hại. Khi lượng tế bào tụ tập đến vết thương để chữa đã đủ thì tế bào<br />
ngừng phân đôi. Đã bao giờ bạn tự hỏi sao lại thế chưa? Đó là do có một "gen tự sát" trong ADN<br />
nói lên "đủ rồi".<br />
Không những tổng lượng tế bào bị kiểm soát, mà những gen "hiệu chỉnh" trong ADN còn tìm kiếm<br />
những bất thường trong tế bào. Khi chúng tìm thấy một bất thường, chúng sẽ hoặc là chỉnh lại hoặc là<br />
tiêu diệt tế bào đó. Chúng làm việc 24/7. Ngạc nhiên chưa?<br />
Hệ miễn dịch của bạn (khoảng 20 nghìn tỉ trong 75 nghìn tỉ tế bào) cũng tiêu diệt những tế bào hư<br />
hỏng lên đến hàng triệu mỗi ngày. Đó là hàng phòng thủ thứ hai của bạn chống lại những tế bào bất<br />
thường.<br />
Các tế bào ung thư trông khác thường đối với hệ miễn dịch của bạn bởi vì chúng đã mất khả năng<br />
sử dụng ô-xy. Thay vào đó, chúng sử dụng quá trình lên men của fructose và glucose cho năng lượng<br />
của chúng. Trong thực tế, chúng có khoảng 17 lần các thụ thể cho glucose trên màng của chúng như<br />
một tế bào bình thường.<br />
Vậy thì các tế bào ung thư (phân đôi ngoài kiểm soát) xuất hiện hàng ngày trong cơ thể bạn. Nếu<br />
các tế bào có chức năng "cảnh sát" bị thất bại, thì hệ miễn dịch phải nhận biết tế bào "ương ngạnh"<br />
này và tiêu diệt nó. Hệ miễn dịch không gì khác là những tế bào chuyên dụng. 130 loại tế bào khác<br />
nhau của hệ miễn dịch sống trong cùng "môi trường" như những tế bào khác trong cơ thể bạn. Điều gì<br />
sẽ xảy ra nếu chúng bị yếu đi bởi cũng quá trình đó mà gây ra phân đôi "bất thường" của tế bào? Khi<br />
đó thì sao?<br />
Tế bào đã mất khả năng "tự sát" của nó. Gen "hiệu chỉnh" đã bỏ qua lỗi. Hệ miễn dịch của bạn<br />
quá yếu để làm hàng phòng thủ thứ hai như thông thường. Kết quả là: bị ung thư.<br />
Các tế bào ung thư thường di chuyển đến bộ phận yếu nhấtvà nhiều a-xít nhất trong cơ thể bạn và<br />
một khối u được nuôi dưỡng. U ung thư phát triển do các tế bào "con cái" kế thừa cùng nhóm gen bất<br />
thường đó.<br />
Một số u ung thư phát triển rất chậm và không được chẩn đoán sau 5-15 năm. Số khác phát triển<br />
nhanh hơn và được ghi nhận chỉ trong một vài tháng hoặc vài ba năm. Và tất nhiên một số ung thư<br />
(bạch cầu, hệ bạch huyết và u melanin) không hề phát triển thành khối u. Có khoảng 90% ung thư liên<br />
quan đến khối u.<br />
Khối u ung thư<br />
Hãy quan sát một khối u ung thư điển hình, giả sử trong đường ruột. Một khối u (triệu chứng ung<br />
thư) là lượng (thường là tỉ) tế bào ung thư được mô bao quanh. Các tế bào ung thư không phải là tổ<br />
chức cơ quan. Khối u ung thư chính là "phản ứng cấp cứu" của cơ thể chúng ta đối với những tế bào<br />
không bình thường bị mất kiểm soát. Cơ thể chúng ta cố gắng "ngăn cách chúng" với các tế bào còn lại<br />
để hạn chế hư hại bằng cách gói chúng trong mô.<br />
Tất nhiên là các tế bào ung thư vẫn tiếp tục phân đôi ngoài sự kiểm soát và khối u phát triển. Vào<br />
thời điểm nào đó, tác động của khối u được bạn hay bác sĩ của bạn "ghi nhận", thường là sau vài tháng<br />
<br />
hoặc vài năm. Bạn cảm thấy có một cục u hay bạn thấy chảy máu bất thường hoặc đau, ví dụ thế. Điển<br />
hình khi đó bác sĩ ung thư của bạn sẽ tiến hành một vài "thủ pháp" thăm khám. Thông thường, là chiếu<br />
chụp hoặc xét nghiệm máu, và tiếp theo thường là "sinh thiết". Về lý thuyết, sinh thiết là chọc một lỗ<br />
vào mô khối u và lấy ra mẫu tế bào bên trong khối u để xét nghiệm trong phòng thí nghiệm. Luôn có<br />
nhiều cách ít can thiệp hơn [ít xâm lấn] để chẩn đoán ung thư.<br />
Bạn nghĩ việc này có ích chăng? Vâng, phải rồi. Nó chẳng íchgì. Phá vỡ nguyên trạng của mô<br />
quanh khối u thường dẫn đến sự phát tán của các tế bào ung thư. Không có "thủ pháp" này chúng có thể<br />
đã "nằm yên" bên trong lớp mô khối u.<br />
Lấy khối u ra bằng phẫu thuật luôn luôn có hiệu ứng tươngtự. Nhà phẫu thuật nói "Ta đã lấy hết",<br />
trong khi thực tế ông/bà ấy lấy đi phần lớn tế bào ung thư, nhưng một số đã thoát khỏi "thủ pháp" này.<br />
Vậy thì có luôn luôn thông minh hơn không khi chối từ lấy sinh thiết và phẫu thuật? Vài tranh cãi trong<br />
y tế thích hợp với "luôn luôn": Sinh thiết, được. Phẫu thuật, đôi lúc. Có số ít trường hợp thủ pháp<br />
dùng phẫu thuật hoặc "dao gama" để "lấy" khối u ra là cần thiết - như một số u não và u ruột chẳng<br />
hạn.<br />
Bạn có muốn biết chúng tôi sẽ làm gì không? Đơn giản là tránh mọi "thủ pháp" có thể làm phát tán<br />
(di căn) các tế bào ung thư, trừ phi cuộc sống của bạn đang bị đe dọa. Chúng tôi biết rằng một khối u<br />
hiếm khi giết được chúng tôi, cho dù nó ác hiểm (ác tính) hay không. Với một chế độ (xem Chương 5)<br />
đưa hầu hết các ung thư vào sự kiểm soát trong vài tuần, bạn hiếm khi cần "những thủ pháp" can<br />
thiệp đó.<br />
Xin lưu ý rằng quan điểm lạc quan về thời gian phục hồi này chỉ áp dụng cho các bệnh nhân ung<br />
thư không trải qua hóa trị hoặc xạ trị. Những phương pháp này làm tổn hại rất lớn đến khả năng phục<br />
hồi của cơ thể. Khi đó việc phục hồi mất hàng tháng chứ không phải hàng tuần.<br />
<br />
Gốc tự do là gì?<br />
Gốc tự do, một trong những nguyên nhân phổ biến nhất sinh ra ADN ung thư, nằm trong sự kiểm<br />
soát của bạn. Gốc tự do là gì? Hàng ngày chúng ta sản xuất ra hoặc đưa vào hàng triệu gốc tự do.<br />
Chúng là những hợp chất có một điện tử không ghép cặp trong nguyên tử của chúng.<br />
<br />