Thông tư liên tịch số 2237/1999/TTLT/BKHCNMT-BYT

Chia sẻ: Son Pham | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

182
lượt xem 29
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thông tư liên tịch số 2237/1999/TTLT/BKHCNMT-BYT về việc thực hiện an toàn bức xạ trong y tế do Bộ Khoa học công nghệ và môi trường - Bộ Y tế ban hành

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thông tư liên tịch số 2237/1999/TTLT/BKHCNMT-BYT

B Y T -B KHOA H C, C NG HOÀ XÃ H I CH NGHĨA VI T CÔNG NGH VÀ MÔI NAM TRƯ NG c l p - T do - H nh phúc ******** ******** S : Hà N i , ngày 28 tháng 12 năm 1999 2237/1999/TTLT/BKHCNMT- BYT THÔNG TƯ LIÊN TNCH C A B KHOA H C CÔNG NGH VÀ MÔI TRƯ NG - B Y T S 2237/1999/TTLT/BKHCNMT BYT NGÀY 28 THÁNG 12 NĂM 1999 HƯ NG D N VI C TH C HI N AN TOÀN B C X TRONG Y T Căn c i u 28 (kho n 2, 3) và i u 29 c a Pháp l nh An toàn và Ki m soát b c x ngày 25 tháng 6 năm 1996; Căn c i u 34 và i u 48 c a Ngh nh s 50/1998/N -CP ngày 16 tháng 7 năm 1998 c a Chính ph qui nh chi ti t vi c thi hành Pháp l nh An toàn và Ki m soát b cx ; Liên B Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng - B Y t hư ng d n vi c th c hi n an toàn b c x trong y t như sau: I. I TƯ NG VÀ PH M VI ÁP D NG Thông tư này áp d ng i v i các cơ s khám b nh, ch a b nh, nghiên c u, ào t o cán b y dư c c a nhà nư c, tư nhân và các hình th c khác, k c các cơ s có v n u tư nư c ngoài (sau ây g i chung là các cơ s y t ) có s d ng thi t b phát tia X, thi t b x tr (sau ây g i chung là thi t b b c x ), ngu n phóng x kín, ngu n phóng x h khám b nh, ch a b nh, nghiên c u khoa h c và ào t o. II. TRÁCH NHI M B O M AN TOÀN B C X 1. Ngư i qu n lý cơ s b c x trong cơ s y t : Cơ s b c x trong cơ s y t là các ơn v (khoa, phòng, ban, b môn, t ) tr c ti p s d ng thi t b b c x , ngu n phóng x kín ho c ngu n phóng x h khám b nh, ch a b nh, nghiên c u khoa h c và ào t o. Ngư i qu n lý cơ s b c x trong cơ s y t là ngư i ng u ho c ph trách cơ s b c x ó. Ngư i qu n lý cơ s b c x ph i có ki n th c v an toàn b c x , n m v ng và th c hi n nghiêm ch nh các quy nh c a pháp lu t v an toàn và ki m soát b c x . 2. Ngư i ph trách an toàn b c x c a cơ s b c x
a/ Ngư i ph trách an toàn b c x do ngư i qu n lý cơ s y t quy t nh. Ngư i ph trách an toàn b c x ph i ư c ào t o v an toàn b c x theo chương trình do B Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng và B Y t ph i h p qui nh và ph i có ch ng ch ào t o do cơ s ư c B Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng cho phép ào t o v an toàn b c x c p. Ngư i ph trách an toàn b c x có th là ngư i tr c ti p khám ho c ch a b nh b ng b c x kiêm nhi m. b/ Ngư i ph trách an toàn b c x có trách nhi m th c hi n các qui nh nêu t i i u 11 c a Pháp l nh An toàn và Ki m soát b c x . 3. Nhân viên b c x c a cơ s y t : a/ Nhân viên b c x là các bác sĩ, y sĩ, y tá, h lý, dư c s , k sư, k thu t viên làm vi c tr c ti p v i các thi t b b c x ho c các ngu n phóng x kín, h ho c chăm sóc b nh nhân ư c i u tr b ng các ng v phóng x . b/ Nhân viên b c x ph i th c hi n nh ng qui nh t i i u 12 c a Pháp l nh An toàn và Ki m soát b c x . Nhân viên b c x ph i tìm m i bi n pháp gi m li u n m c t i thi u cho b nh nhân trong khi v n thu ư c t t c các thông tin lâm sàng c n thi t. III. CÁC QUI NNH V KHAI BÁO, C P GI Y ĂNG KÝ, C P GI Y PHÉP 1. Khai báo: a/ Các cơ s b c x có s d ng thi t b b c x , ngu n phóng x kín, ngu n phóng x h , ch t th i phóng x trong vòng 15 ngày k t ngày có thi t b ph i khai báo v i S Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng t nh, thành ph tr c thu c Trung ương nơi t cơ s y t theo m u qui nh (ph l c 1, bi u 1, 2, 3, 4, 5, 6). ng th i g i b n khai báo cho S Y t t nh, thành ph tr c thu c Trung ương ( theo dõi). Trư ng h p bán ho c chuy n như ng thi t b , cơ s bán ho c chuy n như ng ph i thông báo b ng văn b n cho S Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng t nh, thành ph tr c thu c Trung ương nơi trư c ây thi t b ã ư c khai báo. Cơ s mua ho c nh n chuy n như ng ph i làm th t c khai báo v i S Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng t nh, thành ph tr c thu c Trung ương nơi t cơ s c a mình. b/ S Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng có trách nhi m t ng h p qu n lý. Trong vòng 15 ngày sau khi nh n ư c phi u khai báo, S Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng ph i g i phi u khai báo v Ban An toàn B c x và H t nhân thu c B Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng. 2. Xin c p gi y ăng ký: a/ Các cơ s b c x có thi t b b c x , thi t b x tr , ngu n phóng x kín, a i m c t gi ch t th i phóng x ph i xin c p gi y ăng ký, n u trong vòng sáu tháng chưa có k ho ch s d ng. N u có k ho ch s d ng ngay thì không c n xin c p gi y ăng ký. H sơ xin c p gi y ăng ký bao g m: - ơn xin c p gi y ăng ký (ph l c 2);
- B n sao lý l ch c a thi t b , c a ngu n ho c b n sao thi t k a i m c t gi ch t th i phóng x . b/ H sơ xin c p gi y ăng ký thi t b x tr , ngu n phóng x kín, a i m c t gi ch t th i phóng x g i v Ban An toàn B c x và H t nhân thu c b Khoa h c, Công ngh và môi trư ng. c/ H sơ xin c p gi y ăng ký các thi t b phát tia X (tr máy gia t c) g i v S Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng nơi t cơ s b c x . d/ S Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng hàng tháng ph i g i b n th ng kê danh sách các gi y ăng ký ã c p trong tháng trư c v Ban An toàn B c X và H t nhân thu c B Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng. 3. Xin c p gi y phép ti n hành công vi c b c x (sau ây g i là gi y phép), và làm công vi c b c x c bi t: a/ Khi chuNn b ti n hành công vi c b c x , các i tư ng sau ph i xin c p gi y phép: - Các cơ s có s d ng thi t b b c x , ngu n phóng x kín, ngu n phóng x h . - Các cơ s có xu t khNu, nh p khNu, v n chuy n thi t b x tr (tr v n chuy n máy gia t c), ngu n phóng x kín, ngu n phóng x h . - Các nhân viên làm công vi c b c x c bi t như v n hành, l p t, s a ch a thi t b x tr . b/ H sơ xin c p gi y phép i v i cơ s có s d ng thi t b b c x , ngu n phóng x kín, ngu n phóng x h g m: - ơn xin c p gi y phép (ph l c 3 m u 1). - Gi y phép s n xu t thi t b b c x , ngu n phóng x kín, ngu n phóng x h c a nư c xu t c ng (n u có). - B n ánh giá an toàn b c x . - B n sao thi t k xây d ng phòng t thi t b b c x ho c phòng th c hành y h c h t nhân (ho c sơ b trí thi t b trong phòng, kích thư c phòng i v i cơ s b c x ã t n t i trư c khi Thông tư này có hi u l c), - Danh sách nhân viên b c x , ngư i ph trách an toàn b c x , trình c a t ng ngư i. Riêng trư ng h p s d ng thi t b x tr ph i kèm theo b n sao gi y phép làm công vi c b c x c bi t c a ngư i v n hành thi t b ó. c/ H sơ xin c p gi y phép i v i trư ng h p xu t khNu, nh p khNu, v n chuy n thi t b x tr (tr v n chuy n máy gia t c), ngu n phóng x kín, ngu n phóng x h g m: - ơn xin c p gi y phép (ph l c 3, m u 2, m u 3).
- Phi u khai báo (ph l c 1). d/ H sơ xin c p gi y phép làm công vi c b c x c bi t: v n hành, l p t, s a ch a thi t b x tr c a nhân viên b c x g m: - ơn v c p gi y phép làm công vi c b c x c bi t (ph l c 3 m u 4). - B n sao các văn b ng, ch ng ch chuyên môn. - B n sao ch ng ch v an toàn b c x do cơ s ư c B Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng cho phép ào t o v an toàn b c x c p. - Gi y ch ng nh n s c kho do Trung tâm y t huy n tr lên, phòng khám b nh ngh nghi p c a Trung tâm y t d phòng t nh, thành ph tr c thu c trung ương ho c Vi n y h c lao ng và v sinh môi trư ng c p. / H sơ xin c p gi y phép i v i vi c s d ng, xu t khNu, nh p khNu, v n chuy n thi t b x tr (tr v n chuy n máy gia t c), ngu n phóng x kín, ngu n phóng x h , làm công vi c b c x c bi t g i v Ban An toàn B c x và H t nhân thu c B Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng. e/ H sơ xin c p gi y phép i v i vi c s d ng thi t b phát tia X (tr máy gia t c) g i v S Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng nơi t cơ s b c x . S Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng ph i h p v i S y t t ch c thNm nh an toàn b c x trư c khi S Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng c p gi y phép. g) S Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng ph i g i b n th ng kê danh sách các gi y phép ã c p trong năm và báo cáo tình hình an toàn và ki m soát b c x trong ph m vi a phương trong năm ó v Ban An toàn B c x và H t nhân thu c B Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng trư c ngày 20/12 hàng năm. 4. Vi c khai báo, vi c xin c p gi y ăng ký và xin c p gi y phép có th làm ng th i. 5. Ch m nh t 60 ngày trư c trư c khi gi y phép h t h n các cơ s b c x ph i làm th t c xin gia h n t i nơi ã c y gi y phép. H sơ xin gia h n g m: - ơn xin gia h n (ph l c 4). - B n ánh giá an toàn b c x . 6. Các cơ s b c x khi mu n nâng c p, m r ng ph m vi, m c ích ho t ng ngoài quy nh c a gi y phép, ho c khi mu n nâng c p các thi t b b c x ngoài n i dung c a gi y ăng ký ph i th c hi n các quy nh t i i u 30 c a Ngh nh s 50/1998/N -CP ngày 16 tháng 7 năm 1998 c a Chính ph . 7. Vi c thu h i gi y phép ư c th c hi n theo quy nh t i i u 32 c a Ngh nh s 50/1998/N -CP ngày 16 tháng 7 năm 1998 c a Chính ph .
8. B Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng, S Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng th c hi n vi c c p gi y ăng ký, c p gi y phép theo quy nh t i i u 23, kho n 2 m c b, c và i u 24, kho n 2 m c b, c c a Pháp l nh An toàn và Ki m soát b c x . 9. Các cơ s b c x xin c p gi y ăng ký, xin c p gi y phép ho c xin gia h n, s a i gi y phép ph i n p phí thNm nh và l phí theo quy nh c a B Tài chính ( i u 27 c a Pháp l nh An toàn và Ki m soát b c x ). IV. NH NG YÊU C U K THU T V THI T BN B C X 1. Yêu c u chung i v i các thi t b phát tia X và các thi t b x tr ch a ngu n phóng x kín dùng khám và ch a b nh: a/ Ph i phù h p v i tiêu chuNn qu c t ho c Vi t Nam. b/ Ph i có các tài li u i kèm v i thi t b như c trưng k thu t, hư ng d n v n hành, b o dư ng k c hư ng d n v an toàn và ph i ư c d ch sang ti ng Vi t. c/ Ph i có cơ c u ki m soát t ng chùm tia. d/ Ph i gi i h n s chi u x trong khu v c ư c khám và ch a b nh c a ngư i b nh. 2. Yêu c u i v i thi t b phát tia X hay thi t b x tr dùng ngu n kín khám b nh: a/ Thi t b phát tia X và các ph ki n kèm theo ph i m b o m c chi u x th p, h p lý, phù h p v i yêu c u thu nh n thông tin. b/ Các thông s t t i thi t b phát tia X như: i n áp cao áp (KV), dòng di n cao c p (mA), th i gian phát tia (s), mAs, i m h i t , kho ng cách h i t , kích thư c trư ng chi u, t m l c ph i ư c ch rõ và chính xác. c/ Trong ch ch p, máy ph i ư c trang b b th i gian ch m d t chi u x sau khi t m c ã nh trư c. Trong ch chi u, máy ph i ư c trang b b h n ch th i gian. 3. Các yêu c u i v i thi t b b c x ch a b nh: a/ Thi t b b c x ph i ư c trang b các phương ti n ki m soát các thông s v n hành như: lo i b c x , năng lư ng, v t i u ch nh chùm tia (như t m l c) kho ng cách chi u tr , kích thư c trư ng chi u, nh hư ng chùm tia và th i gian chi u tr ho c li u ã nh. b/ Các thi t b chi u x dùng ngu n phóng x ph i t ng tr v v trí an toàn khi có s c , ngu n v n ư c duy trì che ch n b o v cho t i khi cơ c u ki m soát chùm tia ư c tái kh i ng t t i u khi n. c/ Ngoài ra, thi t b x tr t xa (teletherapy) còn ph i c n: - Có hai h th ng t tr v v trí an toàn khi có s c ch m d t chi u x .
- Có khoá liên ng an toàn ho c phương ti n ch m d t chi u x khi máy ho t ng trong i u ki n khác v i i u ki n ã nh s n t t i u khi n. d/ Khoá liên ng an toàn ph i m b o sao cho khi b o dư ng máy, n u t m ng t khoá liên ng thì ti t b v n v n hành ư c dư i s ki m soát tr c ti p c a nhân viên b o dư ng nh có d ng c , mã ho c chìa khoá thích h p. / Các ngu n ng v phóng x dùng x tr t xa ho c áp sát ư c k t c u úng theo nh nghĩa v ngu n kín. V. B TRÍ PHÒNG T THI T BN B C X Phòng t thi t b b c x : a/ C n t xa các khu v c ông ngư i, khu v c khoa s n và khoa nhi, các khoa khác c a b nh vi n không có liên quan tr c ti p n b c x và ph i cách xa l i i công c ng. b/ Phòng X-quang có kích thư c theo qui nh c a tiêu chuNn Vi t Nam, c a s thông khí không th p hơn 2m so v i sàn phía ngoài. c/ Phòng x tr t xa (teletherapy) có di n tích không nh hơn 30m2, chi u r ng không nh hơn 4m, chi u cao không th p hơn 3m, ph i có h th ng ánh sáng và thông gió t t. d/ Khi tính toán, thi t k chi u dày tư ng, sàn, tr n, c a ra vào c a phòng t thi t b b c x ph i chú ý các thông s c a thi t b ( i n th , cư ng dòng i n, ho c ho t ng phóng x c a ngu n), h s s d ng thi t b , h s chi m c c a t ng khu v c bên ngoài phòng t thi t b nh m m b o gi li u gi i h n hàng năm i v i dân chúng ngoài phòng là 1mSv. / Thi t b ư c che ch n sao cho li u gi i h n hàng năm i v i nhân viên v n hành máy không vư t quá 20mSv. 1. B trí thi t b b c x : a/ M i phòng ch t m t thi t b b c x . Trư ng h p phòng ã t hai máy X- quang thì hai máy không ư c ho t ng ng th i trong cùng m t th i i m. Thi t b b c x ph i t sao cho lúc s d ng, tia chi u không hư ng vào t i u khi n, c a ra vào, c a s ho c khu v c ông ngư i. b/ T i u khi n thi t b b c x ph i t ngoài, sát phòng t thi t b , ph i có phương ti n quan sát b nh nhân, có phương ti n thông tin gi a ngư i i u khi n và b nh nhân. Riêng trư ng h p thi t b phát tia X làm vi c a áp nh hơn 150 KV, t i u khi n có th t trong phòng t thi t b nhưng ph i có bình phong chì. 2. Trong phòng t thi t b x tr ph i l p d ng c ki m x t ng báo ng v tình tr ng b t thư ng khi s d ng thi t b . 3. ư ng i vào nơi t thi t b x tr t xa ph i thi t k i "dích d c" (zigzag).
4. C a ra vào phòng x tr t xa ph i có khoá liên ng : a/ Ch kh i ng ư c thi t b x tr khi c a ra vào ã óng hoàn toàn. b/ T ng ch m d t chi u x khi c a b m b t ng . 5. Tín hi u c nh báo: a/ t phía trên c a ra vào phòng thi t b b c x m t èn , phát sáng khi thi t b b c x b t u ho t ng. b/ t trên c a ra vào phòng thi t b b c x m t bi n c nh báo b c x (ph l c 1). VI. YÊU C U CHUNG M B O AN TOÀN B C X I V I KHOA Y H C H T NHÂN 1. Khoa y h c h t nhân c n b trí cách bi t kh i các khoa khác ngư i vào khoa khác không ph i i qua khoa này. l i vào khoa này ph i có bi n c nh báo b c x (ph l c 5) 2. Vi c b trí các phòng trong khoa theo nguyên t c: li u phóng x gi m d n t trong ra ngoài ho c t dư i lên trên n u khoa có nhi u t ng (kho dư c ch t phóng x , phòng pha ch dư c ch t phóng x trong cùng). Các phòng có ngu n phóng x h ư c b trí k c n nhau tránh nhi m bNn phóng x di n r ng. 3. Yêu c u i v i các phòng có ngu n phóng x h : a/ Ph i ư c thông khí t t. b/ Chi u dày c a tư ng, sàn, tr n, c a ra vào c a phòng ph i ư c tính toán như i v i phòng t thi t b b c x che ch n b c x nh m m b o gi li u gi i h n hàng năm i v i dân chúng ngoài phòng là 1mSv. Tư ng không g gh , ph i ph m t l p không th m nư c, d tNy x . c/ Sàn c a phòng c n ph l p nh n không th m nư c, có l i thoát nư c ra rãnh thoát nư c dành cho nư c th i phóng x . d/ B m t bàn làm vi c v i ngu n phóng x ph i làm t v t li u b ng ph ng, không h p th ch t phóng x , không có v t r n, k n t, d tNy x . / Ch u r a có vòi ư c i u khi n b ng chân hay khu tay ho c t ng. e/ Ph i trang b t hút lo i dành riêng cho công vi c v i ch t phóng x có phát sinh khí. g/ Ph i s d ng k p (panh) ho c xi lanh ư c che ch n gi m li u tay. 4. Ph i ư c trang b t i thi u các d ng c o:
- Máy chuNn li u dư c phNm phóng x . - Máy o su t li u v i nh y thích h p. - Máy phát hi n nhi m bNn b m t, nh y v i b c x phát ra. 5. Các ngu n phóng x h ph i ư c b o qu n trong kho riêng bi t có khoá. Nơi dùng b o qu n các ngu n phóng x h như h c tư ng, t c n có nhi u ngăn khi s p x p ho c l y các ch t phóng x các ngăn này nhân viên không b chi u b i các ngăn khác. M i ngăn có c a m riêng, có nhãn ghi rõ tên và ho t c a m i ng v phóng x bên trong. Các ng v phóng x ph i ư c ch a trong bao bì ch c ch n (l thu tinh, l b ng ch t d o, h p kim lo i). Khi xu t, nh p ng v phóng x ph i ghi nh t ký theo dõi. 6. Ph i có phòng lưu b nh nhân ã s d ng thu c phóng x . Phòng ph i ư c che ch n m b o su t li u ngoài phòng không vư t quá gi i h n li u hàng năm cho dân chúng (1mSv/năm). M i phòng ch lưu m t b nh nhân, trư ng h p có nhi u b nh nhân trong m t phòng thì ph i có bình phong chì di ng ư c che ch n sao cho b nh nhân này không b nh hư ng b c x t b nh nhân kia. Ph i có bình phong chì di ng dùng che ch n cho nhân viên khi ti p xúc v i b nh nhân. B nh nhân ch ư c xu t vi n khi ho t ch t phóng x trong cơ th gi m xu ng dư i m c quy nh (ph l c 6). 7. Khi có s nhi m bNn phóng x ph i ti n hành tNy x . Các khu v c nhi m bNn phóng x ph i ư c tNy x t ngoài vào trong làm gi m t i thi u s lan r ng nhi m bNn. Ngư i ph trách an toàn b c x ph i có m t khi ti n hành tNy x . VII. QU N LÝ CH T TH I PHÓNG X 1. Các ch t th i phóng x d ng khí, l ng, r n ch ư c th i vào môi trư ng sau khi ã ki m tra t ư c các gi i h n cho phép theo quy nh c a B Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng. 2. Các ngu n kín dùng trong x tr , sau khi h t hi u d ng tr thành ch t th i phóng x ph i ư c b o qu n t i kho riêng bi t ư c che ch n b c x và b o v ch ng m t c p. 3. Các cơ s có ch t th i phóng x chu kỳ bán rã ng n (dư i 30 ngày), ho t t ng hay ho t riêng l n hơn m c mi n tr ph i ư c lưu gi trong kho ng th i gian c n thi t chúng t phân rã t i m c cho phép m i ư c th i vào môi trư ng. C th là: a/ i v i ch t th i l ng: th i l ng (k c ch t bài ti t c a b nh nhân dùng dư c phNm phóng x ) ư c cho ch y vào 1 trong 2 b ng m không thông nhau có kín c n thi t ch t l ng không th m ra ngoài, che ch n b c x theo qui nh, có mái che mưa, có dung tích cho phép lưu gi ch t th i l ng trong th i gian c n thi t (10 chu kỳ
bán rã c a ng v s ng dài nh t trong các ng v ư c th i ra). M t b nh n th i phóng x l ng hàng ngày, trong khi b kia dùng lưu gi ch t th i phóng x l ng ch th i ra môi trư ng ho c th i l ng ư c t p trung r i pha loãng v i nư c th i thư ng t i b tr n theo quy nh c a B Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng. b/ i v i ch t th i r n: Các v t li u r n b nhi m bNn phóng x : ng tiêm, thu tinh v ,... ư c thu gom trong các bao bì b ng ch t d o, bao bì này ư c t trong thùng b ng kim lo i, thùng ư c óng m b ng chân. Hàng ngày bao bì ư c ưa vào m t trong hai b cách bi t như i v i ch t th i l ng. Các b này ư c xây c t t i m t nơi riêng bi t, ư c che ch n và b o v ch phân rã phóng x n m c nh hơn quy nh, sau ó ư c th i ra môi trư ng như rác thư ng. 4. Vi c qu n lý xác ng v t nh ch a ch t phóng x phòng thí nghi m theo qui nh riêng. VIII. KI M TRA CH T LƯ NG, HI U CHU N THI T BN B C X , O LI U LÂM SÀNG, B O M CH T LƯ NG TRONG CHI U X Y T 1. Các ngu n phóng x , các thi t b b c x dùng trong y t ph i ư c ki m tra ch t lư ng và hi u chuNn nh kỳ m t l n trong m t năm. Sau khi l p t, s a ch a l i ph i ư c hi u chuNn m i ư c ưa vào s d ng. Cơ s làm công vi c ki m tra ch t lư ng và hi u chuNn thi t b b c x do B Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng ch nh (Các cơ s này ph i có i u ki n v ngư i và có trình chuyên môn an toàn b c x và thi t b ...). 2. Các giá tr c trưng c a các tham s li u lâm sàng c a b nh nhân ph i ư c xác nh và lưu gi trong h sơ. 3. Các cơ s b c x , ngoài vi c th c hi n các qui nh v m b o ch t lư ng qu n lý an toàn b c x , còn ph i thi t l p m t chương trình m b o ch t lư ng riêng cho chi u x y t v i s tham gia c a các chuyên gia có trình thích h p trong các lĩnh v c liên quan như v t lý phóng x , dư c phNm phóng x và ph i tuân theo các nguyên t c do B Y t và T ch c Y t th gi i (WHO) qui nh. 4. Các chương trình m b o chi u x y t ph i bao g m: a/ nh kỳ hàng năm o c các thông s v t lý c a các thi t b b c x t khi b t u và trong quá trình s d ng sau ó. b/ Ki m tra các y u t v t lý và lâm sàng trong chNn oán và i u tr b nh nhân. c/ Lưu gi h sơ v các quá trình và các k t qu có liên quan. d/ Ki m tra vi c hi u chuNn, các i u ki n v n hành và các thi t b o li u và ki m x . / ánh giá l i các k t qu ki m tra ch t lư ng c l p và thư ng xuyên c a chương trình b o m ch t lư ng i v i các qui trình x tr . IX. NH NG YÊU C U KHI CHI U X Y T
1. Quy nh chung. a/ M i s chi u x y t c n ư c xem xét d a trên vi c so sánh v i các phương pháp khác v l i ích và thi t h i do chúng gây ra và do th y thu c ch nh. Khi có hai phương pháp i u tr cùng ưa n m t hi u qu như nhau thì không dùng phương pháp phóng x . b/ Ch có m t b nh nhân và n u c n thi t có thêm m t vài ngư i giúp b nh nhân trong phòng chi u x . 2. Chi u, ch p khám và ch a b nh. a/ Bác s ho c k thu t viên ti n hành chi u, ch p ph i: - m b o thi t b ư c dùng là thích h p. - Ph i ch n các thông s làm vi c sao cho toàn b công vi c g p l i ch t o ra m t li u chi u x t i thi u cho b nh nhân nhưng ch t lư ng hình nh v n phù h p v i yêu c u c a vi c chNn oán, c n chú ý c bi t n i u này khi chi u, ch p cho tr em. - Tham kh o thông tin c a nh ng l n khám trư c tránh s ch p, chi u l i n u không c n thi t. b/ Các thi t b chi u, ch p xách tay hay cơ ng ch ư c dùng khi không th chuy n b nh nhân n cơ s c nh do i u ki n c a b nh nhân ho c i u ki n th c t khác và ch sau khi có các bi n pháp an toàn cho vi c s d ng thi t b . c/ Tránh chi u x vùng b ng và vùng ch u c a ph n có thai ho c nghi có thai tr phi có lý do lâm sàng và b t bu c ph i làm, trong trư ng h p ó c n s d ng các bi n pháp c n thi t ch gây li u t i thi u cho thai nhi. d/ Các cơ quan nh y c m v i b c x c a cơ th b nh nhân (như tuy n sinh d c, thu tinh th c a m t, vú, tuy n giáp tr ng) c n ư c che ch n thích áng. 3. Khám và ch a b nh trong y h c h t nhân. a/ Bác sĩ ch nh khám, ch a b nh b ng ch t phóng x ph i: - m b o li u chi u cho b nh nhân là c c ti u nhưng d t m c ích khám ch a b nh. - Tham kh o thông tin c a nh ng l n khám trư c tránh nh ng ki m tra b sung không c n thi t. - Tham kh o các m c ho t phóng x ch d n cho chi u x y t c a các cơ quan trong và ngoài nư c như IAEA, WHO... b/ Tránh dùng ch t phóng x khám ch a b nh cho ph n có thai ho c nghi có thai tr khi có ch nh lâm sàng b t bu c.
c/ i v i ph n ang cho con bú, c n t m d ng vi c cho con bú cho n khi thu c phóng x không nh hư ng n a tr . d/ Ch ư c dùng dư c ch t phóng x khám ch a b nh cho tr nh khi có ch nh lâm sàng b t bu c và ho t phóng x ư c ch nh ph i gi m theo qui nh. / B nh nhân ph i ư c thông báo v nh ng r i ro có th x y ra khi dùng dư c ch t phóng x . 4. Vi c giúp b nh nhân b chi u x . a/ Không ai ư c phép trong phòng khám, ch a b nh trong su t th i gian chi u x , tr nhân viên b c x c n thi t và nh ng ngư i ư c phép giúp b nh nhân khi khám, ch a b nh. b/ Ngư i có thai, ngư i dư i 18 tu i không ư c phép giúp b nh nhân khi ang b chi u x . c/ Ngư i giúp b nh nhân trong khi b chi u x ph i mang d ng c b o v thích h p (t p d cao su chì, găng tay cao su chì, áo choàng b o v , bình phong chì). Ngay c khi ã ư c trang b d ng c b o v , không m t b ph n nào c a cơ th h trên ư ng i c a chùm tia h u ích. d/ Nh ng ngư i chăm sóc, giúp b nh nhân b chi u x hay dùng thu c phóng x ph i ư c ki m soát li u. X. AN TOÀN KHI V N HÀNH THI T BN B C X 1. Các cơ s b c x ph i xây d ng và ban hành n i quy s d ng phòng máy, các quy trình thao tác i v i t ng thi t b , phác i u tr i v i t ng lo i b nh mb o an toàn cho nhân viên b c x và b nh nhân. 2. Nhân viên b c x ph i: - Ki m tra an toàn ngu n trư c khi v n hành và sau khi xong công vi c. - óng c a ra vào trong su t quá trình v n hành máy. - Tuân th các qui trình v n hành máy. - Chú ý nh ng tín hi u b t thư ng c a các lo i thi t b k p th i phát hi n s c , ngăn ng a tai n n. - Không ư c tháo b các b ph n ang có hư h ng trong h th ng b o v chi u sâu v n hành tr c ti p b ng tay. - Lưu tr s li u v n hành.
- Thông báo ngay l p t c cho ngư i qu n lý cơ s b c x ho c ngư i ph trách an toàn b c x n u phát hi n m t ngu n phóng x , kh năng có th xNy ra s c b c x . Trong ph m vi trách nhi m c a mình ph i tham gia kh c ph c s c b c x . - S d ng các phương ti n b o m an toàn b c x thích h p v i công vi c. 3. Trang b phương ti n b o m an toàn b c x . - M i cơ s b c x c n trang b thi t b ki m x phù h p v i thi t b b c x c a cơ s . - Nh ng ngư i làm vi c tr c ti p v i các ngu n b c x ph i ư c trang b các phương ti n b o v c n thi t như bình phong chì, y m cao su chì, găng tay cao su chì, kính b o h , áo choàng thí nghi m, giày, li u k cá nhân thích h p, các công te nơ chì ch a ng v phóng x khi v n chuy n. - Ngư i qu n lý cơ s y t ph i m b o cung c p y các phương ti n ó. XI. I U TRA TAI N N DO CHI U X Y T I V I B NH NHÂN 1. Ngư i qu n lý cơ s b c x ph i cho i u tra ngay l p t c nh ng s c sau: a/ X tr nh m b nh nhân, nh m mô, nh m thu c phóng x , nh m li u có giá tr khác áng k so v i giá tr ch nh c a bác sĩ. b/ Li u x chNn l n hơn áng k m c ch nh ho c li u do ph i l p i l p l i x chNn vư t áng k so v i m c ch d n ã nh. c/ M i hư h ng c a thi t b , m i tai n n, sai l m r i ro và m i b t thư ng khác có kh năng gây cho b nh nhân li u chi u vư t áng k so v i ch nh. 2. Sau khi i u tra các s c nêu trên, ngư i qu n lý cơ s b c x ph i: a/ Cho tính toán ho c ánh giá l i li u ã nh n ư c c a b nh nhân. b/ ra các bi n pháp kh c ph c, c u ch a b nh nhân, ngăn ng a s c tái di n. c/ Báo cáo ngay b ng văn b n cho cơ quan c p trên sau khi i u tra và k t lu n v nguyên nhân s c . Trư ng h p gây h u qu nghiêm tr ng ph i báo cáo cho Ban An toàn B c x và H t nhân thu c B khoa h c, Công ngh và Môi trư ng. d/ Thông tin cho b nh nhân v s c . XII. LƯU TR 1. Các cơ s b c x ph i b o qu n và lưu tr các h sơ sau c a b nh nhân trong th i gian ít nh t là năm năm: a/ Trong x chNn: thông tin c n thi t ( i n áp, cư ng dòng, th i gian) ánh giá li u sau này, k c s l n chi u x , ngày, tháng ch p, chi u.
b/ Trong y h c h t nhân: các lo i thu c phóng x ã dùng và ho t c a chúng, ngày tháng s d ng. c/ Trong x tr : mô t v vùng b chi u, li u tâm i m c a vùng b chi u, li u các t ch c có liên quan khác, s l n chi u, ngày tháng chi u. 2. Các cơ s b c x ph i lưu tr k t qu các l n hi u chuNn máy, các l n ki m tra nh kỳ, các thông s v t lý có liên quan ã ch n trong các l n x tr trong th i gian ít nh t là năm năm. 3. Th i gian lưu tr h sơ s c kho và h sơ li u chi u c a nhân viên b c x theo quy nh t i Kho n 5 i u 9 c a Ngh nh s 50/1998/N -CP ngày 16 tháng 7 năm 1998 c a Chính ph . XIII. T CH C TH C HI N 1. S Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng và S Y t các t nh, thành ph tr c thu c Trung ương th c hi n ch c năng qu n lý nhà nư c giám sát, ki m tra vi c th c hi n an toàn b c x các cơ s b c x thu c ph m vi a phương. 2. Các cơ s b c x ã ưa vào ho t ng ho c ang c t gi , s d ng các thi t b b c x , ngu n phóng x kín, ngu n phóng x h , ch t th i phóng x trư c khi có Thông tư này, trong th i h n 90 ngày k t khi Thông tư có hi u l c, ph i làm th t c khai báo, sau ó ph i làm các th t c xin c p gi y phép như quy nh m c III c a Thông tư này. Trong th i gian ch i ư c c p gi y phép, các cơ s b c x này v n ư c s d ng các thi t b b c x và ch t phóng x k trên. Trong th i h n ba năm k t khi Thông tư có hi u l c, các cơ s b c x nào n u chưa áp ng các yêu c u quy nh t i M c II, M c IV, M c V, M c VI, M c VII, M c VIII, M c X và XII thì ph i th c hi n theo quy nh c a Thông tư này. 3. B Y t ch nh cơ s khám, ch a b nh, theo dõi s c kho cho nh ng ngư i b chi u x quá li u và b b nh do phóng x gây ra. 4. Sau khi cơ s b c x tư nhân, cơ s b c x có v n u tư nư c gnoài có y gi y phép an toàn b c x theo qui nh t i M c III c a Thông này, b Y t , S Y t xem xét c p gi y ch ng nh n tiêu chuNn và i u ki n hành ngh theo qui nh c a pháp lu t v hành ngh y dư c tư nhân, pháp lu t v khám ch a b nh có v n u tư nư c ngoài. XIV. HI U L C THI HÀNH Thông tư này có hi u l c sau 15 ngày k t ngày ký. Trong quá trình th c hi n n u có vư ng m c ngh k p th i ph n ánh v i Liên B gi i quy t. Hoàng Văn Huây Lê Ng c Tr ng
( ã ký) ( ã ký)