Thực trạng hoạt động khai thác thủy sản tại vịnh Vân Phong, tỉnh Khánh Hòa

Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản <br /> <br /> Số 3/2015<br /> <br /> THOÂNG BAÙO KHOA HOÏC<br /> <br /> THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KHAI THÁC THỦY SẢN<br /> TẠI VỊNH VÂN PHONG, TỈNH KHÁNH HÒA<br /> REAL SITUATION OF CAPTURE FISHERIES AT VAN PHONG BAY,<br /> KHANH HOA PROVINCE<br /> Vũ Kế Nghiệp1, Phan Trọng Huyến2, Trần Đức Phú3<br /> Ngày nhận bài: 24/4/2015; Ngày phản biện thông qua: 05/6/2015; Ngày duyệt đăng: 15/9/2015<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Kết quả nghiên cứu cho thấy, giai đoạn từ 2008 đến 2013 trong tổng số 1564 tàu khai thác thủy sản tại vịnh Vân<br /> Phong, nhóm tàu công suất ≥ 20CV chiếm tỷ lệ 43,47%; đội tàu nghề lưới kéo chiếm tỷ lệ cao nhất (24,17%), nghề lưới<br /> rê thấp nhất là (11,32 %). Có 680 tàu lắp máy công suất từ 20CV trở lên thường xuyên hoạt động khai thác thủy sản trong<br /> vùng nước của vịnh - vi phạm Nghị định 33/2010-NĐ của Chính phủ về quản lý hoạt động khai thác thủy sản. Tốc độ tăng<br /> bình quân về sản lượng khai thác của đội tàu giai đoạn từ năm 2011-2013 giảm dần so với giai đoạn từ năm 2008-2010.<br /> Từ khóa: khai thác thủy sản, nguồn lợi thủy sản, thực trạng, vịnh Vân Phong, Khánh Hòa<br /> <br /> ABSTRACT<br /> The results of the study show that in the period from 2008 to 2013, among 1564 fishing vessels in Van Phong Bay,<br /> those with a capacity of ≥ 20CV account for 43.47%; and trawlers account for the highest percentage (24.17%), whereas<br /> gillnets comprise the lowest (11.32%). There are 680 vessels with capacity higher than 20CV frequently fishing in the<br /> waters of the bay - violating Decree No. 33/2010-ND of the government on management of fishing activities. The average<br /> growth rate of catches of the fleet in the 2011-2013 period has decreased gradually in comparison with that of the period<br /> from 2008 to 2010.<br /> Key words: fish exploitation, fishery resources, real situation, Van Phong Bay, Khanh Hoa<br /> <br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Vịnh Vân Phong được bao bọc bởi 8 xã của<br /> huyện Vạn Ninh và 3 xã thuộc huyện Ninh Hòa tỉnh<br /> Khánh Hòa. Hệ sinh thái vịnh Vân Phong đa dạng<br /> như hệ sinh thái rạn san hô, cỏ biển, rừng ngập<br /> mặn; nguồn lợi thủy sản vùng biển vịnh Vân Phong<br /> khá phong phú [2].<br /> Vịnh Vân Phong là ngư trường hoạt động của<br /> 1564 tàu cá thuộc các xã nằm ven bờ vịnh và một số<br /> địa phương khác như Phú Yên, Bình Định, Nha Trang.<br /> Các nghề chính được sử dụng ở vịnh Vân<br /> Phong là lưới kéo đơn, lưới kéo đôi, lưới vây, lưới<br /> rê, câu... Ngoài ra còn có các nghề te, xiệp, xiết<br /> sử dụng kích điện và nghề lặn sử dụng hoá chất<br /> độc hại. Hoạt động khai thác của các nghề đã ảnh<br /> <br /> 1<br /> 2<br /> <br /> <br /> <br /> hưởng đến các hệ sinh thái và nguồn lợi hải sản<br /> trong vịnh.<br /> Nghiên cứu thực trạng hoạt động khai thác<br /> thủy sản vịnh Vân Phong nhằm cung cấp bức<br /> tranh tổng thể về quy mô, cơ cấu đội tàu khai thác,<br /> nghề khai thác, lao động và sản lượng khai thác;<br /> đồng thời đánh giá mức độ ảnh hưởng của hoạt<br /> động khai thác đến nguồn lợi hải sản và các hệ<br /> sinh thái trong vịnh. Kết quả nghiên cứu sẽ bổ sung<br /> thêm cơ sở khoa học để cơ quan quản lý nghề cá<br /> địa phương hoạch định chính sách và tổ chức khai<br /> thác hợp lý nguồn lợi thủy sản trong vịnh, nhằm<br /> phát triển ngành khai thác thủy sản theo hướng<br /> bền vững, ổn định cuộc sống cho cộng đồng cư<br /> dân sống quanh vịnh.<br /> <br /> ThS. Vũ Kế Nghiệp: Nghiên cứu sinh ngành Công nghệ Khai thác thủy sản năm 2010 - Trường Đại học Nha Trang<br /> TS. Phan Trọng Huyến, TS. Trần Đức Phú: Trường Đại học Nha Trang<br /> <br /> 32 • TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG<br /> <br /> Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản <br /> <br /> Số 3/2015<br /> <br /> II. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Thu thập số liệu thứ cấp: dựa vào các tài liệu<br /> của các cơ quan quản lý nghề cá của tỉnh Khánh<br /> Hòa, các công trình khoa học đã nghiên cứu về đặc<br /> điểm ngư trường, môi trường, nguồn lợi tại vịnh Vân<br /> Phong.<br /> Số liệu sơ cấp được khảo sát trực tiếp theo<br /> mẫu phiếu điều tra gồm những thông tin tàu thuyền,<br /> trang thiết bị, ngư cụ, thuyền viên, ngư trường, mùa<br /> vụ và sản lượng khai thác. Tổng số mẫu điều tra<br /> là 319 phiếu được chọn theo phương pháp ngẫu<br /> nhiên và tính toán theo phương pháp của FAO [4].<br /> <br /> Số liệu điều tra xử theo phương pháp thống kê<br /> toán, được thực hiện trên phần mềm SPSS 14.0 và<br /> MS. Excel.<br /> III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN<br /> 1. Cơ cấu đội tàu theo nghề và công suất<br /> Kết quả điều tra năm 2013 cho thấy, có 1564<br /> tàu thuyền thường xuyên hoạt động khai thác thủy<br /> sản trong vịnh Vân Phong. Cơ cấu đội tàu theo nghề<br /> và nhóm công suất được thể hiện ở bảng 1 và biểu<br /> đồ trên hình 1, hình 2.<br /> <br /> Bảng 1. Cơ cấu tàu thuyền theo nghề và công suất<br /> <br /> Đơn vị tính: Chiếc<br /> <br /> Theo nhóm công suất (CV)<br /> Nghề<br /> <br /> Lưới kéo<br /> Lưới vây<br /> Lưới rê<br /> Câu<br /> Khác<br /> Tổng cộng<br /> <br />