Thực trạng thực hiện quy trình thu hồi, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất thực hiện dự án nâng cấp, mở rộng đường Lê Chí Dân, thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST

Báo xấu

8
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu đánh giá thực trạng thực hiện quy trình thu hồi, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất thực hiện dự án nâng cấp, mở rộng đường Lê Chí Dân (đoạn từ đường ĐX 124 “Mạc Đỉnh Chi” đến cống Lò Lu ông Tám Giang), thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thực trạng thực hiện quy trình thu hồi, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất thực hiện dự án nâng cấp, mở rộng đường Lê Chí Dân, thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương

THỰC TRẠNG THỰC HIỆN QUY TRÌNH THU HỒI, BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ VÀ TÁI ĐỊNH CƯ KHI NHÀ NƯỚC THU HỒI ĐẤT THỰC HIỆN DỰ ÁN NÂNG CẤP, MỞ RỘNG ĐƯỜNG LÊ CHÍ DÂN, THÀNH PHỐ THỦ DẦU MỘT, TỈNH BÌNH DƯƠNG Lê Thị Lan Trâm1, Trần Đình Siêu1 1. Khoa Khoa học Quản lý, Trường Đại học Thủ Dầu Một TÓM TẮT Nghiên cứu đánh giá thực trạng thực hiện quy trình thu hồi, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất thực hiện dự án nâng cấp, mở rộng đường Lê Chí Dân (đoạn từ đường ĐX 124 “Mạc Đỉnh Chi” đến cống Lò Lu ông Tám Giang), thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Bài nghiên cứu đã tiến hành thu thập thông tin thứ cấp về quy trình thu hồi, bồi thường và hỗ trợ tái định cư của Trung tâm phát triển Quỹ đất thành phố Thủ Dầu Một thông qua Quyết định 51/2014/QĐ-UBND ngày 18/12/2014 Quy định về chính sách, trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Ngoài ra, bài nghiên cứu đã sử dụng phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp là sử dụng phiếu điều tra cán bộ chuyên môn trực tiếp thực hiện công tác thu hồi đất và bồi thường về đất. Sau cùng, bài nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp các thông tin và tài liệu nhằm xác định thực trạng thực hiện quy trình và đề xuất giải pháp thực hiện phục vụ công tác thu hồi đất, bồi thường về đất. Kết quả cho thấy, quy trình thực hiện thu hồi, bồi thường và hỗ trợ tái định cư cơ bản đã thực hiện theo đúng trình tự, hợp lý và tương đối đảm bảo tính minh bạch và bài nghiên cứu đã đề xuất một số giải pháp nhằm thực hiện tốt hơn quy trình thực hiện công tác thu hồi, bồi thường và hỗ trợ tái định cư. Từ khóa: bồi thường, đường Lê Chí Dân, hỗ trợ và tái định cư, quy trình thu hồi, thủ tục, trình tự , Trung tâm phát triển Quỹ đất. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất đã và đang được quan tâm sâu sắc trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Việc dung hòa lợi ích giữa Nhà nước, người bị thu hồi đất và chủ đầu tư trong quá trình thực hiện dự án là một ưu tiên quan trọng. Điều này không chỉ đảm bảo cung cấp quỹ đất cho mục tiêu phát triển quốc gia mà còn giải quyết các vấn đề liên quan đến đời sống và sản xuất của người dân bị thu hồi đất. Quá trình này cần đảm bảo sự ổn định và công bằng trong xã hội. Chính sách trên được thực hiện góp phần phục vụ mục đích quốc phòng - an ninh, công trình giao thông, kết cấu hạ tầng công cộng,...Trên thực tế tại Việt Nam và trên thế giới, quy trình thực hiện thu hồi, bồi thường và tái định cư vẫn tồn tại nhiều bất cập, vướng mắc. Giai đoạn 2019 - 2023, nhằm tạo động lực phát triển kinh tế cũng như thực hiện chỉnh trang đô thị, xây dựng thành phố văn minh, hiện đại, thông minh, UBND thành phố Thủ Dầu Một đã đẩy mạnh đầu tư xây dựng nhiều tuyến đường trọng điểm. Trong đó dự án nâng cấp, mở rộng đường đường Lê Chí Dân (đoạn từ đường ĐX 124 “Mạc Đỉnh Chi” đến cống Lò Lu ông Tám Giang), thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Trong quá trình thực hiện dự án, mặc dù đã được sự quan tâm của UBND tỉnh, UBND phường Tương Bình Hiệp và Tân An, các ngành, các cấp nhưng công tác thu hồi đất Trong thời gian qua quy trình thu hồi, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất thực hiện dự án nâng cấp, mở rộng đường Lê Chí Dân (đoạn từ đường ĐX 124 “Mạc Đỉnh Chi” 182
đến cống Lò Lu ông Tám Giang), thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương việc thực hiện quy trình thu hồi, bồi thường và hỗ trợ tái định cư vẫn và đang thông qua Quyết định 51/2014/QĐ- UBND ngày 18/12/2014 Quy định về chính sách, trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Bình Dương cũng còn tồn đọng những hạn chế. Vì thế, việc nghiên cứu một cách toàn diện, cả về cơ sở khoa học và thực tiễn về thực hiện việc đề xuất giải pháp; bảo đảm tuân thủ quy định pháp luật về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất là rất quan trọng và cần thiết. Điều này đảm bảo rằng các biện pháp được thực hiện đúng theo luật, phản ánh sự hiểu biết sâu rộng về thực tiễn và phản ứng với các yêu cầu hiện tại của xã hội. Xuất phát từ thực tiễn trên tác giả chọn đề tài “Thực trạng thực hiện quy trình thu hồi, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất thực hiện dự án nâng cấp, mở rộng đường Lê Chí, thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương” làm đề tài nghiên cứu. 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Đầu tiên bài nghiên cứu này sử dụng phương pháp thu thập tài liệu thứ cấp để thu thập thông tin và tài liệu liên quan đến dự án bao gồm cả văn bản và tài liệu liên quan đến quy trình của TTPTQĐ thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thục hiện thu hồi đất. Các nguồn tài liệu được thu thập tại Trung tâm Phát triển Quỹ đất của thành phố Thủ Dầu Một. Bên cạnh đó, còn sử dụng thêm phương pháp thu thập tài liệu sơ cấp là sử dụng phiếu điều tra phỏng vấn cán bộ tại Trung tâm phát triển Quỹ đất thành phố Thủ Dầu Một tham gia trực tiếp vào công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại dự án từ đó nhầm nhận biết tầm quan trọng của các bước thu hồi đất Cuối cùng, phân tích các thông tin và tài liệu liên quan đến quy trình thực hiện công tác bồi thường và hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất trong dự án là một bước quan trọng. Đồng thời, việc tổng hợp các phiếu điều tra theo từng đối tượng giúp đánh giá chính xác thực trạng của công tác bồi thường và hỗ trợ. 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 3.1. Tổng quan thành phố Thủ Dầu Một 3.1.1. Vị trí địa lý Thủ Dầu Một là một trong những trung tâm hành chính, kinh tế, xã hội và văn hóa sôi động. Nơi đây tọa lạc trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, cách Thành phố Hồ Chí Minh và Biên Hòa chỉ 30km.Thành phố được ví như đầu mối giao thông huyết mạch, kết nối các tỉnh thành trong khu vực và cả nước qua các tuyến đường quan trọng như Đại lộ Bình Dương (QL13), MP-TV, ĐT741, ĐT742, ĐT743, ĐT744, ĐT745.Với tiềm năng khoa học kỹ thuật và công nghệ dồi dào, Thủ Dầu Một thu hút đông đảo nhà đầu tư trong và ngoài nước, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế mạnh mẽ. - Địa giới hành chính + Phía Đông của Thành phố Thủ Dầu Một giáp với thị xã Tân Uyên. + Phía Tây của Thành phố Thủ Dầu Một giáp với huyện Củ Chi và thành phố Hồ Chí Minh. + Phía Nam của Thành phố Thủ Dầu Một giáp với thành phố Thuận An. + Phía Bắc của Thành phố Thủ Dầu Một giáp với thị xã Bến Cát và thị xã Tân Uyên. Diện tích tự nhiên của Thành phố Thủ Dầu Một là 11.890,58ha, với 14 đơn vị hành chính. 183
(Nguồn: TTPTQĐ thành phố Thủ Dầu Một) Hình 1. Bản đồ hành chính Thành phố Thủ Dầu Một Cả tỉnh Bình Dương và Thành phố Thủ Dầu Một đều có đặc trưng khí hậu gió mùa nhiệt đới cận xích đạo. Trong năm, có hai mùa rõ rệt: mùa khô từ tháng 12 đến tháng 4 và mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 11. Cụ thể về khí hậu:  Số giờ nắng trong năm dao động khoảng từ 2.400 đến 2.700 giờ.  Nhiệt độ trung bình hàng năm là 26,9oC.  Lượng mưa trung bình hàng năm là 1.856mm.  Số ngày mưa trung bình trong năm là 113 ngày.  Độ ẩm tương đối của không khí vào khoảng từ 85% đến 90% trong các tháng mùa mưa và từ 65% đến 80% trong các tháng mùa khô. Độ ẩm thấp nhất dao động từ 35% đến 45%. 3.1.2. Đặc điểm kinh tế Thành phố Thủ Dầu Một đã tuân thủ kế hoạch tổng thể của tỉnh Bình Dương trong quá trình phát triển của mình. Trải qua 10 năm, nền kinh tế của Thủ Dầu Một đã phát triển đồng bộ và toàn diện, với nhiều thành tựu đáng kể. Một trong những thành tựu lớn nhất là việc hoàn thiện và đồng bộ hóa hệ thống cơ sở hạ tầng, bao gồm điện lực, giao thông, giáo dục và y tế, đáp ứng đúng yêu cầu của sự phát triển địa phương. Trong đó, hệ thống y tế và giáo dục đã được đầu tư theo chuẩn quốc gia. Trong suốt quá trình phát triển 10 năm qua, Thủ Dầu Một đã tập trung đầu tư một cách đồng bộ và toàn diện vào cơ sở hạ tầng để phục vụ cho nhu cầu phát triển và cuộc sống của cộng đồng. Các tuyến đường được nâng cấp và bảo dưỡng bằng bê tông, nhựa nóng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển và sản xuất, cũng như cho việc lưu thông hàng hóa. Hạ tầng kinh tế - xã hội đã được đầu tư xây dựng đồng bộ, với sự ưu tiên cho các công trình giao thông, đô thị, giáo dục, y tế và văn hóa để đáp ứng nhu cầu của cộng đồng. Cơ cấu kinh tế của thành phố đã chuyển dịch theo hướng thương mại, dịch vụ và công nghiệp hiện đại, đáp ứng các chỉ tiêu được đề ra. Thu, chi ngân sách đã đạt chỉ tiêu và đảm bảo hoạt động của địa phương. Cùng với đó, các hoạt động văn hóa xã hội đã có nhiều chuyển biến tích cực, tập 184
trung vào chăm sóc đối tượng chính sách và hộ nghèo, đồng thời thực hiện các chương trình và mục tiêu quốc gia về văn hóa, giáo dục, y tế và giảm nghèo. Trong lĩnh vực đô thị hóa, Thủ Dầu Một đã đầu tư để hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật và xã hội, hướng tới mục tiêu đô thị xanh và thông minh. Cùng với đó, việc nâng cấp và chỉnh trang đô thị đã tạo ra nhiều công trình công cộng phục vụ sinh hoạt và giải trí cho cộng đồng, đồng thời tạo sự kết nối hài hòa giữa các khu vực đô thị. Từ khi được công nhận là đô thị loại II từ năm 2014, Thủ Dầu Một đã phát triển mạng lưới thương mại - dịch vụ trên mọi lĩnh vực. Hiện có nhiều trung tâm thương mại, siêu thị và chợ đang hoạt động trên toàn thành phố. Phát triển hạ tầng giao thông đã thu hút sự đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài, đồng thời xe buýt Becamex Tokyu đã đóng góp vào việc xây dựng một thành phố văn minh và hiện đại. Với hạ tầng cơ sở mới, tiện nghi và hiện đại, các trung tâm văn hóa và thể thao trên lãnh thổ đang thu hút một lượng đông đảo người dân tham gia hoạt động tập luyện, tạo ra một môi trường xã hội sôi động. Qua đó, chất lượng cuộc sống và hoạt động giải trí của cộng đồng người dân đang dần được cải thiện.Trong thời gian tới, thành phố sẽ tận dụng tối đa các nguồn lực và sự tích cực tham gia của cả cộng đồng để đầu tư vào việc cải thiện và phát triển hệ thống đô thị văn minh. Trong kế hoạch này, việc đầu tư vào các công trình văn hóa và hạ tầng thể thao sẽ được ưu tiên, tạo ra một cơ sở vững chắc cho sự phát triển bền vững của đô thị. Mục tiêu của nỗ lực này là tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp tham gia vào việc xây dựng nên một nền sống văn hóa và văn minh trong đô thị, nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống cho toàn bộ cộng đồng. Nhìn chung, Thủ Dầu Một đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong quá trình phát triển và đang tiếp tục đầu tư và phát triển để nâng cao chất lượng cuộc sống của cộng đồng địa phương. (Quốc Chiến, 2018). 3.2. Thực trạng thực hiện quy trình thu hồi, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất thực hiện dự án nâng cấp, mở rộng đường Lê Chí Dân (đoạn từ đường ĐX 124 “Mạc Đỉnh Chi” đến cống Lò Lu ông Tám Giang), thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. 3.2.1. Quy trình thu hồi, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất thực hiện dự án nâng cấp, mở rộng đường Lê Chí Dân Thực hiện Quyết định 51/2014/QĐ-UBND ngày 18/12/2014 Quy định về chính sách, trình tự, thủ tục BT, HT và TĐC khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Bình Dương. TTPTQĐ Thành phố phân công trách nhiệm cho các Tổ chuyên môn, nghiệp vụ thực hiện quy trình thu hồi đất, lập hồ sơ BT gồm các bước như sau: 185
Xác định chủ trương thu hồi đất Xây dựng, phê duyệt kế hoạch thu hồi đất; giao nhiệm vụ lập, thực hiện phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư Thông báo thu hồi đất Lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Lấy ý kiến về phương án và tổng hợp ý kiến Hoàn chỉnh, trình thẩm định và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư Quyết định phê duyệt phương án và Niêm yết công phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Quyết định thu hồi đất Tổ chức thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ, bố trí tái định cư theo phương án được duyệt Giải quyết khiếu nại đối với quyết định BT, HT, TĐC hoặc Quyết định cưỡng chế thu hồi đất (nếu có) Quản lý đất sau khi đã được giải phóng mặt bằng (Nguồn: TTPTQĐ thành phố Thủ Dầu Một) Sơ đồ 1. Quy trình thu hồi đất và bồi thường, giải phóng mặt bằng Bước 1: Căn cứ vào các văn bản pháp lý trước đây còn hiệu theo Quyết định số 109/QĐ- UBND ngày 14 tháng 01 năm 2010 của UBND tỉnh Bình Dương về việc phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình Đường Lê Chí Dân tại thị xã (nay là thành phố) Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Bước 2: TTPTQĐ Thành phố xây dựng và trình UBND thành phố phê duyệt Kế hoạch Căn cứ Quyết định số 3845/QĐ-UBND ngày 28 tháng 12 năm 2018 của UBND tỉnh Bình Dương về việc phê duyệt kế hoạch sử dụng đất năm 2019 của thành phố Thủ Dầu Một để thực hiện BT, HT và TĐC, GPMB để thực hiện dự án. Bước 3: Thông báo về việc thu hồi đất: Tổ Hành chính văn phòng tiếp nhận hồ sơ từ chủ đầu tư, trình lãnh đạo xem xét phê duyệt dự án và tổ nghiệp vụ phụ trách dự án, kiểm tra pháp lý. Lãnh đạo và chủ đầu tư ký kết hợp đồng thực hiện và ký hợp đồng với đơn vị tư vấn giá. 186
Chủ đầu tư có trách nhiệm cung cấp hồ sơ kỹ thuật của thửa đất (bao gồm bản vẽ thể hiện các thửa đất bị ảnh hưởng của từng hộ dân) cho Phòng Tài nguyên và Môi trường thành phố. Phòng Tài nguyên và Môi trường thành phố sẽ tham mưu cho UBND thành phố để ban hành thông báo thu hồi đất đến từng hộ dân bị ảnh hưởng (thông báo sẽ bao gồm thông tin về diện tích ảnh hưởng, số tờ, số thửa và loại đất). UBND thành phố sẽ thông báo cho các hộ dân bị thu hồi đất. UBND thành phố Thủ Dầu Một, nơi có đất bị thu hồi, sẽ phối hợp với Hội đồng bồi thường và chủ đầu tư xây dựng để thông báo thu hồi đất đến từng hộ dân. Thông báo sẽ được gửi đến từng hộ dân và được niêm yết tại UBND cấp huyện nơi có đất bị thu hồi. (Căn cứ vào Thông báo thu hồi đất ngày 12 tháng 03 năm 2018 của UBND thành phố Thủ Dầu Một về dự án xây dựng đường Lê Chí Dân) Trung Tâm Phát Triển Quỹ Đất (Tổ nghiệp vụ 2) sẽ phối hợp với Phòng Tài nguyên và Môi trường thành phố, UBND phường Tân An và Tương Bình Hiệp nơi có đất ảnh hưởng dự án và chủ đầu tư dự án tiến hành họp dân triển khai và phát thông báo thu hồi đất đến từng hộ dân chịu ảnh hưởng khi thực hiện dự án. Bước 4: Lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Bước 4.1 Triển khai thực hiện kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm để lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Tổ BT GPMB tham mưu cho Ban giám đốc thành lập 01 đoàn kiểm kê (trong đó, phân công 01 cán bộ phụ trách chính công trình, cán bộ phòng tài nguyên môi trường, đại diện chính quyền địa phương, khu phố nơi có đất thu hồi) tiến hành kiểm đếm từng loại cây trồng hiện có trên đất, Kiểm đếm toàn bộ hạng mục nhà cửa, vật kiến trúc trên đất thu hồi, ghi rõ kết cấu, cấp hạng nhà, kích thước, diện tích…theo quy định tại Quyết định 38/2019/QĐ-UBND ngày 20/12/2019 và được lập thành biên bản kiểm đếm. Đối với một số trường hợp người có đất thu hồi không phối hợp với Tổ BT, GPMB - TTPTQĐ Thành phố trong quá trình điều tra, khảo sát, đo đạc, và kiểm đếm, các bước thực hiện như sau: UBND và UBMTTQ Việt Nam của phường Tương Bình Hiệp, Tân An, cùng với Tổ và GPMB, đã tổ chức các hoạt động vận động và thuyết phục nhằm khuyến khích người sử dụng đất phối hợp và tạo điều kiện cho việc điều tra, khảo sát, đo đạc và kiểm đếm nhằm thực hiện bồi thường. Trong khoảng thời gian 10 ngày kể từ ngày được vận động và thuyết phục, những người sử dụng đất nằm trong phạm vi thu hồi mà không phối hợp cho việc điều tra, khảo sát, đo đạc và kiểm đếm tài sản, TTPTQĐ Thành phố sẽ tham mưu cho Chủ tịch UBND Thành phố ban hành Quyết định kiểm đếm bắt buộc. Trong trường hợp người sử dụng đất không tuân thủ Quyết định kiểm đếm bắt buộc, TTPTQĐ Thành phố sẽ tham mưu cho Chủ tịch UBND Thành phố ban hành Quyết định cưỡng chế thực hiện Quyết định kiểm đếm bắt buộc và tổ chức thực hiện cưỡng chế theo Quyết định. Bước 4.2: Căn cứ vào số liệu điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm Tổ BT, GPMB chủ trì lập Phương án BT, HT, TĐC đối với dự án mở rộng đường giao thông Lê Chí Dân (đoạn từ đường ĐX 124 “Mạc Đỉnh Chi” đến cống Lò Lu ông Tám Giang) Phương án bao gồm các thông tin: phạm vi ảnh hưởng của dự án, diện tích đất nông nghiệp, diện tích đất ở, Kinh phí BT về đất, kinh phí BT về tài sản, công trình, hoa màu trên đất, Kinh phí chi cho công tác thẩm tra,... Bước 5: Lấy ý kiến về phương án và tổng hợp ý kiến Bước 5.1 Tổ BT, GPMB hối hợp với UBND phường Tương Bình Hiệp và Tân An tổ chức lấy ý kiến về Phương án BT, HT và TĐC đối với dự án mở rộng đường giao thông Lê Chí Dân (đoạn từ đường ĐX 124 “Mạc Đỉnh Chi” đến cống Lò Lu ông Tám Giang) 187
Tổ chức các cuộc họp trực tiếp với cộng đồng dân cư trong khu vực có đất thu hồi được tiến hành đồng thời với việc công khai Phương án Bồi thường (BT), Hỗ trợ tái định cư (HT) và Tái định cư (TĐC) tại trụ sở UBND của phường Tương Bình Hiệp và Tân An, nơi có đất đang được thu hồi. Các cuộc họp này sẽ được ghi nhận thành biên bản, được xác nhận bởi đại diện của UBND, đại diện của UBMTTQ Việt Nam tại phường Tương Bình Hiệp và Tân An, cùng đại diện của những người có đất đang trong quá trình thu hồi. Bước 5.2 Tổ Bồi thường và Giải phóng mặt bằng sẽ tổng hợp các ý kiến đóng góp từ cộng đồng bằng văn bản. Trong văn bản này, sẽ được ghi rõ số lượng ý kiến đồng ý, số lượng ý kiến không đồng ý và số lượng ý kiến khác đối với dự thảo Phương án BT, HT và TĐC đối với dự án mở rộng đường giao thông Lê Chí Dân (đoạn từ đường ĐX 124 “Mạc Đỉnh Chi” đến cống Lò Lu ông Tám Giang). Ngoài ra, phối hợp với UBND của phường Tương Bình Hiệp và Tân An để tổ chức các cuộc đối thoại với những cá nhân hoặc nhóm có ý kiến không đồng ý về dự thảo Phương án Bồi thường và Hỗ trợ tái định cư. Sau đó, sẽ hoàn thiện Phương án và trình cấp có thẩm quyền để được phê duyệt. Bước 6: Hoàn chỉnh, trình thẩm định và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư Thực hiện Tờ trình kèm Phương án BT, HT và TĐC chuyển Phòng Tài nguyên và môi trường thẩm định trình Ủy ban nhân dân phê duyệt Phương án và ban hành Quyết định thu hồi đất sẽ được thực hiện trong cùng một ngày. Bước 7: Quyết định phê duyệt phương án và Niêm yết công phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Trong cùng một ngày, UBND thành phố ban hành Quyết định thu hồi đất và Quyết định phê duyệt Phương án BT, HT, TĐC dự án mở rộng đường giao thông Lê Chí Dân (đoạn từ đường ĐX 124 “Mạc Đỉnh Chi” đến cống Lò Lu ông Tám Giang). Tổ BT, GPMB - TTPTQĐ phối hợp với UBND phường sẽ tiến hành việc phổ cập và niêm yết công khai Quyết định phê duyệt Phương án Bồi thường (BT), Hỗ trợ, tái định cư (HT-TĐC) tại trụ sở UBND của phường. Đồng thời, sẽ trực tiếp gửi Quyết định thu hồi đất đến từng cá nhân hoặc tổ chức sở hữu đất bị thu hồi, kèm theo bảng áp giá chi tiết về số tiền bồi thường. Bảng này sẽ bao gồm thông tin về mức độ bồi thường, hỗ trợ tái định cư, bố trí nhà hoặc đất tái định cư, cũng như thời gian và nơi chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ tái định cư. Ngoài ra, bảng sẽ nêu rõ thời gian bố trí nhà hoặc đất tái định cư và thời gian dự kiến bàn giao đất đã thu hồi cho TTPTQĐ để tiến hành giải phóng mặt bằng và bàn giao cho chủ đầu tư xây dựng dự án. Bước 8: Quyết định thu hồi đất UBND thành phố xem xét phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và phê duyệt Quyết định. Sau khi có quyết định thu hồi đất Trung Tâm Phát Triển Qũy Đất phối hợp với UBND phường Tân An và Tương Bình Hiệp thực hiện: - Niêm yết công khai phương án tại trụ sở UBND phường có đất bị thu hồi. - Gửi quyết định phê duyệt phương án đến các hộ dân vị ảnh hưởng thu hồi đất tại dự án. Nội dung thu hồi đất cụ thể như sau: - Diện tích đất bị thu hồi. Vị trí thửa đất bị thu hồi thuộc tờ bản đồ và số thửa bao nhiêu, mục đích sử dụng. - Cơ quan chức năng có thẩm quyền có trách nhiệm thực hiện quyết này, niêm yết quyết định và quản lý chặc chẽ diện tích đất bị thu hồi. 188
Bước 9: Tổ BT, GPMB tổ chức thực hiện việc BT, HT, bố trí TĐC theo Phương án BT, HT, TĐC đã được UBND Thành phố phê duyệt. Bước 10: Tiếp nhận đơn khiếu nại và phối hợp với các phòng, ban, UBND phường thẩm tra, xác minh nội dung đơn; đồng thời gửi văn bản trả lời cho người có đất thu hồi, tổ chức, cá nhân có liên quan được biết, theo quy định của pháp luật về khiếu nại nếu có. Sau khi giải đáp các kiến nghị, trường hợp người có đất thu hồi không bàn giao đất thì TTPTQĐ Thành phố phối hợp với UBND phường, UBMTTQ Việt Nam phường Tương Bình Hiệp và Tân An tổ chức vận động, thuyết phục để người sử dụng đất thực hiện. Nếu sau quá trình vận động và thuyết phục, người sử dụng đất vẫn không tuân thủ và không bàn giao đất, TTPTQĐ sẽ đưa vụ việc lên UBND Thành phố để Chủ tịch UBND ban hành quyết định cưỡng chế thu hồi đất và thực hiện cưỡng chế theo quy định. Quy trình thực hiện cưỡng chế sẽ tuân thủ theo quy định tại Điều 71 của Luật Đất đai và sẽ được Ban thực hiện cưỡng chế tiến hành theo hướng dẫn tại Khoản 3, Điều 17 của Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ. Bước 11: TTPTQĐ Thành phố có trách nhiệm và áp dụng các biện pháp quản lý đất sau khi đã được giải phóng mặt bằng theo quy định tại Khoản 4 Điều 69 của Luật Đất đai. 3.2.2. Ý kiến của các cán bộ về việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư Qua cuộc khảo sát 10 cán bộ các mức quan trọng của các bước thu hồi đất. Mức quan trọng được đánh giá từ mức quan trọng I đến mức quan trọng VI. Hình 2 cho ta thấy được mức độ quan trọng, bước quan trọng I là mức ra quyết định thu hồi chiếm 80%, phê duyệt và niêm yết công khai chiếm 50%, tổ chức chi trả bồi thường chiếm 70%, lấy ý kiến lập chiếm 50% và thẩm định, thông báo thu hồi chiếm 50%. Qua điều tra thì tất cả các bước điều quan trong vì nếu thiếu 1 trong các bước thì việc thu hồi đất sẽ không đúng quy trình. Tổ chức tri trả bồi thường 20 70 10 Quan trọng I Phê duyệt và niêm yết công khai Quan trọng II 20 50 30 Lấy ý kiến, lập và thẩm định Quan trọng III Kiểm kê đất đai, tài sản 40 10 50 Quan trọng IV Ra quyết định thu hồi đất Quan trọng V 20 40 10 30 Thông báo thu hồi đất Quan trọng VI 0% 20% 8040% 60%10 80% 100% 10 10 30 10 10 50 Sơ đồ 2. Mức quan trọng của quy trình thu hồi 3.2.3. Đánh giá thực trạng thực hiện quy trình thu hồi, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất thực hiện dự án nâng cấp, mở rộng đường Lê Chí Dân Quy trình thu hồi, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất (viết tắt là Bồi thường giải phóng mặt bằng - BGGPMB) đóng vai trò quan trọng trong đảm bảo công bằng và an sinh xã hội cho người dân khi đất của họ bị thu hồi cho các dự án phát triển. Tuy nhiên, thực trạng hiện nay của quy trình này vẫn còn một số hạn chế cần được khắc phục.  Ưu điểm Quy trình BTGPMB đã được quy định rõ ràng trong Luật Đất đai 2013 và các văn bản hướng dẫn liên quan, đảm bảo tính công khai, minh bạch. 189
Việc bồi thường, hỗ trợ được thực hiện theo giá thị trường, đảm bảo người dân có mức sống tương đương hoặc cao hơn sau khi di dời. Nhà nước có chính sách hỗ trợ tái định cư, nhầm tạo điều kiện cho người dân ổn định cuộc sống sau này khi di dời.  Hạn chế Quy trình BTGPMB còn rườm rà, phức tạp, dẫn đến tình trạng giải quyết kéo dài, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án và gây bức xúc cho người dân. Thiếu sự minh bạch trong việc xác định diện tích và giá trị đất thu hồi: Việc xác định diện tích và giá trị đất thu hồi thường thiếu sự giám sát chặt chẽ, dẫn đến tình trạng thỏa thuận giá đền bù thấp hơn so với giá thị trường thực tế. Hỗ trợ tái định cư chưa kịp thời và đầy đủ: Nhiều trường hợp người dân bị thu hồi đất không được hỗ trợ tái định cư kịp thời, dẫn đến tình trạng thiếu nơi ở, thiếu việc làm, ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt. Quy trình giải quyết khiếu nại còn rườm rà: Thủ tục giải quyết khiếu nại về thu hồi đất còn nhiều bước phức tạp, tốn thời gian và chi phí cho người dân. Thiếu sự đồng thuận của người dân: Việc thu hồi đất đôi khi không có sự đồng thuận đầy đủ của người dân, dẫn đến tình trạng khiếu kiện, tranh chấp. 3.3. Đề xuất giải pháp Để đạt được hiệu quả trong công tác thu hồi, bồi thường và hỗ trợ tái định cư của các dự án, cần thực hiện một số biện pháp nhất định. Trong đó, việc rà soát, sửa đổi và hoàn thiện Luật Đất đai cùng các văn bản hướng dẫn liên quan là rất cần thiết. Mục tiêu của việc này là đơn giản hóa quy trình BTGPMB, cũng như hoàn thiện cơ chế xác định giá đất bồi thường, nhằm đảm bảo tính khách quan, công bằng và phù hợp với thực tế thị trường. Ngoài ra, việc thực hiện tốt công tác tuyên truyền và phổ biến quan điểm, chủ trương, chính sách và pháp luật của Đảng, Nhà nước cũng như các quy định của tỉnh về quy trình thu hồi, quy hoạch và dự án là cần thiết. Đặc biệt, việc tập trung vào công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư bằng nhiều hình thức phong phú, thiết thực và hiệu quả sẽ giúp tạo ra sự đồng thuận và sự ủng hộ mạnh mẽ từ phía cộng đồng. Công việc rà soát và sửa đổi Luật Đất đai cũng như các văn bản hướng dẫn liên quan cần được thực hiện một cách cẩn thận và chi tiết. Điều này đòi hỏi sự tham gia tích cực từ các chuyên gia, cơ quan chức năng và các bên liên quan để đảm bảo rằng các điều khoản và quy định được thiết lập theo cách hợp lý và phù hợp với tình hình cụ thể của mỗi dự án. Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền và phổ biến thông tin cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự hiểu biết và ủng hộ từ phía cộng đồng. Việc thông tin được truyền đạt một cách đầy đủ và minh bạch sẽ giúp giảm thiểu sự hiểu lầm và tăng cường sự tin tưởng từ phía người dân đối với quy trình và chính sách của Nhà nước. Công tác bồi thường và hỗ trợ là một nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên và lâu dài của Nhà nước. Để thực hiện tốt nhiệm vụ này, việc xây dựng một hệ thống tổ chức bộ máy chuyên trách với kiến thức và năng lực phù hợp là điều cần thiết để hỗ trợ các cấp chính quyền trong việc quản lý hành chính Nhà nước trong lĩnh vực này. Để đạt được điều này, việc nâng cao năng lực và hiệu quả làm việc của các cán bộ thực hiện công tác bồi thường và hỗ trợ là rất quan trọng. Cần quan tâm đến việc tổ chức các khóa đào tạo và bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho các cán bộ thực hiện công tác bồi thường và hỗ trợ, từ cấp trung ương cho đến cấp cơ sở. Điều này giúp cải thiện chất lượng dịch vụ cũng như nâng cao khả năng giải quyết các vấn đề phức tạp liên quan đến bồi thường và hỗ trợ. Để nâng cao trình độ chuyên môn và tinh thần trách nhiệm trong công việc, cần thường xuyên tổ chức các buổi tập huấn và hội thảo chuyên đề. Những buổi này được dành để thảo luận và giải quyết các vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Đồng 190
thời, cần cập nhật các văn bản hướng dẫn về công tác bồi thường và hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất. Để có chính sách hỗ trợ tái định cư hiệu quả hơn và đáp ứng đầy đủ nhu cầu của người dân, đặc biệt là những hộ dân có thu nhập thấp, cần tiếp tục đổi mới và hoàn thiện các chính sách liên quan. Điều này giúp đảm bảo rằng các hộ dân được hưởng lợi một cách công bằng và đồng đều từ các dự án phát triển. Đồng thời, các cán bộ tham gia công tác cần tăng cường giám sát việc thực hiện quy trình BTGPMB và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm và hành vi tiêu cực. Điều này giúp đảm bảo sự minh bạch, công bằng và hiệu quả trong quá trình thực hiện các dự án đất đai và bồi thường, hỗ trợ. Đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính, giảm thiểu thủ tục hành chính rườm rà, phức tạp áp dụng cơ chế "một cửa", "một lần" trong giải quyết các thủ tục liên quan đến thu hồi đất, sử dụng công nghệ thông tin trong quản lý đất đai, tạo điều kiện cho người dân tra cứu thông tin, nộp hồ sơ trực tuyến. Việc hoàn thiện quy trình thu hồi và bồi thường về đất cần sự chung tay góp sức của các cấp chính quyền, các cơ quan chức năng và toàn thể nhân dân. Hy vọng những giải pháp trên đây sẽ góp phần tạo ra một quy trình thu hồi đất công bằng, minh bạch, hiệu quả, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người dân và góp phần phát triển kinh tế - xã hội. 4. KẾT LUẬN Thu hồi đất và quá trình thực thi chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư là hai khía cạnh không thể phân biệt của quá trình phát triển đô thị. Mục tiêu của việc này là tạo ra đất đai để xây dựng cơ sở hạ tầng, thúc đẩy phát triển kinh tế và xã hội, đồng thời đảm bảo sự hài hòa giữa các lợi ích của các bên tham gia như Nhà nước, các chủ đầu tư dự án, và những người bị ảnh hưởng bởi việc thu hồi đất. Tuy nhiên, quá trình này đầy phức tạp và đối mặt với nhiều thách thức. Quy trình thu hồi và bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất được chi tiết quy định trong Luật Đất đai 2013 và các văn bản hướng dẫn đi kèm. Thực hiện đúng quy trình này không chỉ đảm bảo sự công bằng và minh bạch mà còn giúp giải quyết các mâu thuẫn và tranh chấp liên quan đến việc thu hồi đất, tạo điều kiện ổn định cuộc sống và phát triển kinh tế - xã hội cho cộng đồng. Để vượt qua những hạn chế và tồn tại, cần có sự nỗ lực của các cấp chính quyền địa phương trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về đất đai, cải thiện thủ tục hành chính, và tăng cường công tác tuyên truyền. Đồng thời, cần phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng để thực hiện quy trình thu hồi đất một cách công bằng và minh bạch, từ đó tạo ra sự đồng thuận trong xã hội. Thực hiện đúng quy trình thu hồi và bồi thường đất khi Nhà nước thu hồi không chỉ đảm bảo quyền lợi hợp pháp và chính đáng của người dân mà còn tạo điều kiện cho việc thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội một cách hiệu quả. Bằng cách khắc phục những hạn chế và thực hiện các giải pháp nêu trên, quy trình này sẽ đóng góp vào việc đảm bảo công bằng và an sinh xã hội cho người dân, đồng thời thúc đẩy tiến độ thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Luật đất đai số 45/2013/QH13 ngày 29 tháng 11 năm 2013. 2. UBND tỉnh Bình Dương (2014). Quy định về chính sách, trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Quyết định số 51/2014/QĐ-UBND ngày 18/12/2014. 3. UBND thị xã (nay là thành phố) Thủ Dầu Một (2010). Về việc thu hồi đất xây dựng công trình đường Lê Chí Dân, thị xã (nay là thành phố) Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Căn cứ Thông báo số 222/TB- UBND ngày 06 tháng 9 năm 2010. 4. Quốc Chiến (2018). Tổng quan về Thành phố Thủ Dầu Một. 5. Theo Nguyễn Tâm Hiếu (2016), pháp luật về hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất từ thực tiễn tỉnh Quảng Nam. 6. Nguyễn Thành Hưng (2017). Đánh giá công tác bồi thường giải phóng mặt bằng khi nhà nước thu hồi đất tại một số dự án an sinh – xã hội trên địa bàn quận Hà Đông, Thành phố Hà Nội. 191
7. Nguyễn Thị Khuy (2014). Tham vấn cộng đồng trong bồi thường hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình. 8. Phan Hoài Phức (2018). Nghiên cứu pháp luật về tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, phát triển kinh tế xã hội qua thực tiễn tại tỉnh Bình Định. 9. Phạm Thanh Thảo (2013). Đánh giá thuận lợi và khó khăn của người dân khu tái định cư tập trung trên địa bàn quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ. Luận văn thạc sĩ Trường Đại học Cần Thơ. 10. Nguyễn Minh Tâm (2018). Chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất từ thực tiễn quận Bình Tân - Thành phố Hồ Chí Minh. 11. Nguyễn Thị Ái Vân, (2009). Nghiên cứu việc sử dụng nhà ở tái định cư trên địa bàn thành phố hồ chí minh. Khóa luận tốt nghiệp đại học, Đại học nông lâm- Thành phố Hồ Chí Minh. 192