Hoàng Hà và Đtg<br />
<br />
Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br />
<br />
191(15): 183 - 187<br />
<br />
THỰC TRẠNG XÂY DỰNG BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ<br />
TẠI TRƯỜNG ÐẠI HỌC Y DƯỢC - ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN<br />
Hoàng Hà*, Hồ Xuân Nhàn<br />
Trường Đại học Y Dược - ĐH Thái Nguyên<br />
<br />
TÓM TẮT<br />
Đào tạo trực tuyến là xu hướng phát triển của các trường đại học hiện đại ngày nay. Trong những<br />
năm qua, Trường đại học Y Dược – Đại học Thái Nguyên đã triển khai xây dựng bài giảng điện tử<br />
theo hình thức e-Learning, khi thực hiện còn nhiều vấn đề khó khăn cần tìm giải pháp để phát<br />
triển. Đề tài sẽ phân tích thực trạng xây dựng bài giảng điện tử Trường Đại học Y Dược. Sử dụng<br />
phương pháp nghiên cứu mô tả, khảo sát 86 giảng viên tham gia xây dựng bài giảng e –Learning<br />
năm 2016 và 2017. Sau 1 năm nghiên cứu, có sự phát triển và kế thừa số lượng giảng viên tham<br />
gia e-Learning. có 58,1% giảng viên thấy khó khăn khi xây dựng bài giảng. 93,0% giảng viên sẵn<br />
sàng tham gia. Giáo viên chưa được tập huấn chiếm 5,8%. Tạo được 101 khóa học, nhưng chưa<br />
hoàn chỉnh. Nhiều tiêu chí phát triển e-Learning còn thấp hơn rất nhiều so với ĐH mở Hà Nội,<br />
Alison Icelan, Study portal. Xây dựng học liệu điện tử tại Trường Đại học Y Dược là khả thi và đa<br />
dạng, đáp ứng được mô hình đào tạo trực tuyến. Hiện tại còn thiếu các căn cứ về hành lang pháp<br />
lý, chiến lược, quy định, quy chế, chuyên môn kỹ thuật để tạo được các khóa đào tạo trực tuyến<br />
đầy đủ.<br />
Từ khóa: Đào tạo, trực tuyến, e-Learning, giảng viên, bài giảng điện tử, Trường Đại học Y DượcĐại học Thái Nguyên<br />
<br />
ĐẶT VẤN ĐỀ*<br />
Đào tạo trực tuyến (e-learning) là cuộc cách<br />
mạng giáo dục thay đổi phương pháp giảng<br />
dạy, từng bước hình thành nguồn học liệu mở,<br />
giúp học viên, giảng viên, cán bộ quản lý,<br />
nghiên cứu mọi lúc, mọi nơi. Trên nền tảng<br />
đó, e-learning của Trường đại học Y Dược<br />
Thái Nguyên đã hoạt động được trên 10 năm.<br />
Tuy vậy, kết quả còn khiêm tốn, các báo cáo<br />
cho thấy nhà trường chưa đưa ra được các<br />
khóa học hoàn toàn trực tuyến mặc dù khối<br />
lượng học liệu khá phong phú. Có rất nhiều<br />
khó khăn, vướng mắc trong đào tạo trực tuyến<br />
chưa được giải quyết. Từ thực tế trên chúng<br />
tôi nghiên cứu đề tài nhằm mục tiêu:<br />
1. Phân tích thực trạng xây dựng bài giảng<br />
điện tử của Trường Đại học Y Dược - Đại học<br />
Thái Nguyên.<br />
2. Đề xuất giải pháp phát triển đào tạo trực<br />
tuyến cho nhà trường.<br />
ĐỐI TƯỢNG<br />
NGHIÊN CỨU<br />
<br />
VÀ<br />
<br />
PHƯƠNG<br />
<br />
Địa điểm và đối tượng nghiên cứu<br />
*<br />
<br />
Tel: 0912 211826; Email: haykvn@gmail.com<br />
<br />
PHÁP<br />
<br />
- Địa điểm nghiên cứu: Trường Đại học Y<br />
Dược – Đại học Thái Nguyên<br />
- Đối tượng nghiên cứu: giảng viên tham gia<br />
xây dựng bài giảng e-Learning các năm 2016,<br />
2017. Sổ sách báo cáo kết quả hoạt động eLearning giai đoạn 2007-2016 của nhà trường.<br />
- Thời gian nghiên cứu: số liệu thứ cấp từ<br />
1/2007- 10/2016; Nghiên cứu trực tiếp từ<br />
10/2016 – 10/2018.<br />
Phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu mô<br />
tả. Thu thập số liệu hồi cứu và điều tra phỏng<br />
vấn. Chọn tất cả các giảng viên.<br />
Chỉ tiêu nghiên cứu<br />
- Chỉ tiêu các đặc điểm của giảng viên xây<br />
dựng bài giảng e-Learning.<br />
- Chỉ tiêu các khó khăn chủ yếu khi xây dựng<br />
bài giảng e-Learning.<br />
- Chỉ tiêu kết quả và tính chất học liệu.<br />
- Chỉ tiêu các đề xuất cho phát triển đào tao<br />
trực tuyến.<br />
Kỹ thuật thu thập số liệu<br />
- Điều tra phỏng vấn dựa trên bảng câu hỏi<br />
soạn sẵn.<br />
183<br />
<br />
Hoàng Hà và Đtg<br />
<br />
Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br />
<br />
Xử lý số liệu: Theo toán thống kê.<br />
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN<br />
Phân tích đặc điểm giảng viên chuyên môn<br />
xây dựng e -Learning<br />
Bảng 1. Phân tích thông tin giảng viên xây dựng<br />
e-Learning qua 2 năm<br />
Giảng viên<br />
Thông tin<br />
GV tham gia năm 2016<br />
GV tham gia năm 2017<br />
GV tham gia cả 2 năm<br />
GV có khó khăn xây dựng<br />
học liệu<br />
GV sẵn sàng giảng trực tuyến<br />
<br />
Số<br />
lượng<br />
(n=86)<br />
50<br />
70<br />
65<br />
<br />
Tỷ lệ<br />
(%)<br />
63,9<br />
86,0<br />
75,6<br />
<br />
50<br />
<br />
58,1<br />
<br />
80<br />
<br />
93,0<br />
<br />
Năm 2016 các bộ môn xây dựng được 14<br />
khóa học có 50 cán bộ tham gia, chiếm<br />
63,9%. Năm 2017 các bộ môn xây dựng được<br />
34 khóa học có 70 người tham gia chiếm<br />
86,0%. Trong đó cán bộ tham gia cả 2 năm là<br />
65 chiếm 75,6%. Kết quả cho thấy có sự phát<br />
triển và kế thừa rất rõ về số lượng giảng viên<br />
tham gia e-Learning. Dù có tập trung và<br />
thường xuyên 2 năm nhưng có 58,1% giảng<br />
viên vẫn thấy khó khăn khi xây dựng bài<br />
giảng. Nhưng về ý chí của giảng viên có sẵn<br />
sàng tham gia giảng trực tuyến là rất cao,<br />
chiếm 93,0%.<br />
Bảng 2. Nhu cầu của giảng viên về tập huấn công<br />
cụ chuyên dụng<br />
GV có nhu cầu<br />
Công cụ<br />
Giảng dạy và quản lý lớp học<br />
theo hình thức Elearning<br />
Phần mềm mã nguồn mở<br />
Moodle<br />
Phần mềm xây dụng bài<br />
giảng EXE<br />
Phần mềm Camtasia Studio<br />
Phần mềm Adobe Presenter<br />
Phần mềm Articulate Studio<br />
<br />
Số<br />
lượng<br />
(n=86)<br />
<br />
Tỷ lệ<br />
(%)<br />
<br />
84<br />
<br />
97,6<br />
<br />
79<br />
<br />
91,9<br />
<br />
21<br />
<br />
24,4<br />
<br />
66<br />
30<br />
67<br />
<br />
76,7<br />
34,8<br />
77,9<br />
<br />
Có nhiều rất giảng viên có nhu cầu được tập<br />
huấn: lớp giảng dạy và quản lý lớp học theo<br />
hình thức E-learning là 97,6%; phần mềm mã<br />
nguồn mở Moodle là 91,9%; phần mềm<br />
Camtasia Studio là 76,7% và phần mềm<br />
Articulate Studio là 77,9%. Các nhu cầu của<br />
184<br />
<br />
191(15): 183 - 187<br />
<br />
giảng viên cũng là phù hợp tương đương như<br />
các trường Đại học Y Hà Nội, Trường Đại<br />
học Y Huế, Trường Đại học Y Hải Phòng [4].<br />
Phân tích phương diện kỹ thuật e-learning<br />
Bảng 3. Tần suất tập huấn xây dựng e-Learning<br />
cho giảng viên<br />
Giảng viên<br />
Tần suất<br />
Chưa<br />
1 lần<br />
2 lần<br />
3 lần<br />
4 lần<br />
>4 lần<br />
<br />
Số lượng<br />
(n=86)<br />
5<br />
26<br />
29<br />
14<br />
10<br />
2<br />
<br />
Tỷ lệ<br />
(%)<br />
5,8<br />
30,2<br />
33,7<br />
16,2<br />
11,6<br />
2,3<br />
<br />
Trong những năm qua nhà trường thường<br />
xuyên mở liên tục các lớp tập huấn từ cơ bản<br />
đến nâng cao, đào tạo cho các cán bộ các kiến<br />
thức và kỹ năng xây dựng bài giảng điện tử eLearning. Các cán bộ tham gia xây dựng bài<br />
giảng điện tử đã được tập huấn nhiều lần, số<br />
cán bộ được tập huấn 2 lần 33,7%. 1 lần<br />
30,2%. Tuy nhiên, có cán bộ chưa được tập<br />
huấn 5,8%.<br />
Bảng 4. Hiểu biết công cụ chuyên dụng của giảng viên<br />
Giáo viên<br />
Tên phần mềm<br />
Mã nguồn mở Moodle<br />
EXE<br />
Camtasia Studio<br />
Adobe Presenter<br />
Articulate,Studio<br />
Khác ………….<br />
<br />
Được tập<br />
huấn<br />
n<br />
%<br />
81 94,2<br />
40 46,5<br />
44 51,2<br />
20 23,3<br />
25 29,1<br />
5<br />
5,8<br />
<br />
Chưa<br />
thành thạo<br />
n<br />
%<br />
42<br />
48,8<br />
47<br />
54,6<br />
68<br />
79,1<br />
70<br />
81,4<br />
50<br />
58,1<br />
0<br />
0,0<br />
<br />
Các cán bộ được tập huần phần mềm mã<br />
nguồn mở Moodle chiếm 94,2%, phần mềm<br />
Phần mềm Camtasia Studio chiếm 51,2% và<br />
các phần mềm khác là 5,8%.Chưa sử dụng<br />
thành thạo các phần mềm như: Phần mềm<br />
Camtasia Studio 79,1%. Phần mềm mã nguồn<br />
mở Moodle 48,8%. Phần mềm<br />
Adobe<br />
Presenter 81,4%. Nhiều cán bộ thực sự chưa<br />
hiểu nhiều về hình thức giảng dạy online có<br />
97,6% số lượng cán bộ yêu cầu được tập huấn<br />
lớp giảng dạy và quản lý lớp học theo hình<br />
thức Elearning, phần mềm mã nguồn mở<br />
Moodle 91,9%, phần mềm Camtasia Studio<br />
76,7%, phần mềm Articulate.Studio 77,9%.<br />
<br />
Hoàng Hà và Đtg<br />
<br />
Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br />
<br />
Các phần mềm được tập huấn đầy đủ nhưng<br />
để lâu không sử dụng nên quên khá nhiều các<br />
chức năng của phần mềm, 48,8% gặp khó<br />
khăn khi sử dụng phần mềm mã nguồn mở<br />
Moodle, đây là phần mềm quản lý học liệu và<br />
giảng dạy, rất quan trọng trong việc tạo bài<br />
giảng và tổ chức giảng dạy online trên hệ<br />
thống đào tạo của nhà trường. 79,1% gặp khó<br />
khăn khi sử dụng phần mềm Camtasia<br />
Studio.... Như vậy trong thời gian tới nhà<br />
trường tiếp tục tập huấn có chiều sâu cho các<br />
cán bộ đã được tập huấn và mở rộng cho<br />
100% các cán bộ chưa được tập huấn.<br />
Bảng 5. Số lượng giáo viên gặp khó khăn<br />
khi sử dụng thiết bị<br />
Giáo viên<br />
Tên thiết bị<br />
Máy vi tính<br />
Máy quay Camera<br />
Máy ảnh<br />
Phòng ghi âm<br />
<br />
Số lượng<br />
(n=86)<br />
15<br />
20<br />
4<br />
50<br />
<br />
Tỷ lệ<br />
(%)<br />
17,4<br />
23,2<br />
4,6<br />
52,3<br />
<br />
Tất cả các bộ môn đã được trang bị máy vi<br />
tính, nhưng một số máy tính được trang bị đã<br />
cũ, có 17,4% cán bộ gặp khó khăn khi sử<br />
dụng máy vi tính. Các công cụ khác như: máy<br />
ảnh, máy quay Camera, phòng ghi âm chuyên<br />
dụng nhà trường chưa đầu tư nên các cán bộ<br />
gặp rất khó khăn. 52,3% gặp khó khăn khi ghi<br />
âm bài giảng. Nhà trường cần đầu tư thêm<br />
thiết bị, cơ sở vật chất đáp ứng nhu cầu cho<br />
việc xây dụng bài giảng e-Learning.<br />
<br />
191(15): 183 - 187<br />
<br />
13 khóa học hoàn thành ở mức 40-60%; nhiều<br />
nhất là 15 khóa học hoàn thành ở mức 4060%. Với khối lượng các khóa học đã hoàn<br />
thành là một thành công rất lớn của các cán<br />
bộ của các bộ môn. Có 7 khóa học xây dựng<br />
với tỷ lệ rất thấp chỉ đạt 0-20%.<br />
Bảng 6. Kết quả và tính chất sản phẩm<br />
Tiêu chí<br />
Năm<br />
2007 –<br />
2017<br />
Năm 2018<br />
<br />
Tính chất học phần<br />
Học phần phối hợp<br />
Học phần toàn bộ<br />
Trọng số e-Learning 0 – 20%<br />
Trọng số e-Learning 20 – 40%<br />
Trọng số e-Learning 40 – 60%<br />
Trọng số e-Learning 60 – 80%<br />
Trọng số e-Learning 80 – 100%<br />
<br />
Số<br />
lượng<br />
51<br />
2<br />
7<br />
15<br />
13<br />
7<br />
6<br />
<br />
Chất lượng của các bài giảng điện tử đều<br />
được các hội đồng đánh giá mức khá, tốt và<br />
giỏi. Tuy vậy việc đánh giá chưa toàn diện vì<br />
tiêu chí đánh giá do dự án Hà Lan xây dựng,<br />
nhiều hội đồng đánh giá nghiệm thu không có<br />
chuyên gia E-learning.<br />
<br />
Phân tích kết quả xây dựng học liệu điện tử<br />
<br />
Toàn bộ 96 học phần E-learning chưa đưa vào<br />
đào tạo cho học viên. Vì vậy chưa có phản<br />
hồi về chất lượng các bài giảng từ phía người<br />
học, các sản phẩm học liệu chưa được khai<br />
thác tạo ra chuỗi sản phẩm và đi đến kết quả<br />
đích. Bất cập này có nguyên nhân chủ yếu<br />
sau: 1) Kinh phí, mục tiêu dự án chưa rõ ràng<br />
về kết quả đích; 2) Nhà trường chưa thể chế<br />
hóa loại hình đào tạo trực tuyến.<br />
<br />
Kết quả xây dựng bài giảng điện tử 10 năm<br />
được 96 học phần. Kết quả này đứng thứ 3<br />
sau Đại học Y Hà Nội và Trường Đại học Y<br />
Dược Hồ Chí Minh và thứ nhất trong Đại học<br />
Thái Nguyên. Tuy vậy trọng số đào tạo trực<br />
tuyến trong các học phần còn rất thấp. Tỉ lệ<br />
Elearning/ học phần truyền thống đạt như sau:<br />
80-100% có 6 khóa học; 60-80% 7 khóa học;<br />
<br />
Để phát triển tốt đào tạo trực tuyến, chúng ta<br />
cần khắc phục những tồn tại nêu trên, ngoài ra<br />
cần nhanh chóng tiến hành thực triển khai các<br />
học phần trực tuyến mô hình mẫu trên người<br />
học. Tiếp theo tiến hành các hội thảo, khảo<br />
sát người học, khảo sát cả hệ thống từ học<br />
liệu đến quản lý hệ thống elearning để đề ra<br />
giải pháp phát triển.<br />
<br />
Bảng 7. So sánh đào tạo trực tuyến tại một số cơ sở<br />
Thông tin<br />
Cơ sở đào tạo<br />
Trường ĐH Y Dược<br />
ĐH Y Hà Nội<br />
Viện ĐH mở Hà Nội<br />
Alison Icelan<br />
Study portal<br />
<br />
Triển khai<br />
<br />
Ngành<br />
<br />
Khóa học<br />
<br />
Chứng chỉ<br />
<br />
2007<br />
2007<br />
2009<br />
2007<br />
2007<br />
<br />
4<br />
4<br />
7<br />
9<br />
15<br />
<br />
47<br />
54<br />
150<br />
1.000<br />
11.000<br />
<br />
Không<br />
Không<br />
Có<br />
Có<br />
Có<br />
<br />
185<br />
<br />
Hoàng Hà và Đtg<br />
<br />
Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br />
<br />
Chúng tôi tến hành so sánh các thông tin cơ<br />
bản về phát triển e-Learning tại Trường Đại<br />
học Y Dược với các cơ sở đào tạo trực tuyến<br />
tại Việt Nam và Thế giới, thu được nhiều số<br />
liệu rất ý nghĩa. Các cơ sở có thời gian xuất<br />
phát ngang nhau, nhưng công ty Study Portal,<br />
Alison có đầy đủ Xuất xứ, Sứ mạng, Tự chủ<br />
và Cam kết. Công ty Study Portal, Alison<br />
Alison có khối lượng học liệu khổng lồ, mã<br />
ngành đa dạng, văn bằng, chứng chỉ có giá trị<br />
toàn cầu [1],[2],[3]. Qua đó chúng tôi thấy<br />
Trường ĐHYD cần có chiến lược phát triển<br />
CNTT-TV gắn với sứ mạng, và tầm nhìn của<br />
nhà trường. Phải có sự tham gia trực tiếp và<br />
quyết liệt từ lãnh đạo nhà trường. Muốn phát<br />
triển cần đồng bộ cả tổ chức nhân lực, chuyên<br />
môn, chuyên gia. Cần xây dựng đủ các hành<br />
lang pháp lý và định chế cho loại hình đào tạo<br />
trực tuyến, từ khâu tuyển sinh đến công nhận<br />
chứng chỉ, văn bằng, đăng ký bản quyền các<br />
chương trình đào tạo trực truyến. Nên phát<br />
triển E-Learning của ĐHYD Thái Nguyên<br />
theo mô hình riêng. Không nên chờ đợi theo<br />
ĐHY Hà Nội và theo các dự án như vừa qua,<br />
nhà trường chưa có chứng nhận trực tuyến<br />
cấp cho người học [1], [4].<br />
Đề xuất giải pháp phát triển đào tạo trực tuyến<br />
Xây dựng khóa học trực tuyến.<br />
Nhà trường cần tập trung xây dựng các khóa<br />
học ngắn hạn đang đào tạo theo hình thức<br />
truyền thống sang hình thức trực tuyến như:<br />
khóa học Bác sỹ gia đình, phục hồi chức<br />
năng, chẩn đoán hình ảnh… Điều này giúp<br />
các giảng viên tiếp cận trực tiếp với phương<br />
pháp giảng dạy mới. Giai đoạn đầu kết thúc mỗi<br />
khóa học Nhà trường tổ chức lấy ý kiến phản<br />
hồi học viên, giảng viên để chỉnh sửa và rút<br />
kinh nghiệm để nâng cao chất lượng đào tạo.<br />
Cơ sở vật chất.<br />
Nhà trường cần đầu tư phòng máy tính có cấu<br />
hình cao để các bộ môn tham gia xây dựng<br />
bài giảng e-Learning làm việc nhóm khi sản<br />
xuất học liệu được hiệu quả. Đặc biệt, nhà<br />
<br />
186<br />
<br />
191(15): 183 - 187<br />
<br />
trường cần đầu tư phòng ghi âm, ghi hình<br />
chuyên dụng hoặc cấp kinh phí cho các bộ<br />
môn thuê khoán các dịch vụ trong khi nhà<br />
trường chưa đáp ứng đủ điều kiện.<br />
Nâng cao kiến thức về e-Learning cho cán bộ.<br />
Xây dựng đội ngũ nòng cốt tạo bài giảng eLearning tại các bộ môn. Cử nhóm nòng cốt<br />
đi tập huấn nâng cao các kỹ năng xây dựng<br />
bài giảng sau đó các cán bộ này có nhiệm vụ<br />
hướng dẫn lại cho các cán bộ của bộ môn.<br />
Nhà trường tổ chức tập huấn cho các lãnh đạo<br />
khoa, bộ môn tiếp cận hình thức đào tạo eLearning, quản lý lớp học theo hình thức eLearning.<br />
KẾT LUẬN<br />
Xây dựng học liệu điện tử tại Trường Đại học<br />
Y Dược là khả thi và đa dạng, đáp ứng được<br />
mô hình đào tạo trực tuyến. Hiện tại còn thiếu<br />
các căn cứ về sứ mệnh, chiến lược, định chế,<br />
chuyên môn kỹ thuật để tạo được các khóa<br />
đào tạo trực tuyến đầy đủ.<br />
Kiến nghị<br />
1. Cần tăng cường tập huấn, hội thảo, sơ kết,<br />
tổng kết, khảo sát công tác phát triển Elearning để xây dựng giải pháp hiệu quả.<br />
2. Đầu tư thiết bị như máy ảnh, phòng thu âm,<br />
camera, đặc biệt là máy tính có cấu hình cao<br />
để xây dựng học liệu Video và hình ảnh.<br />
3. Xây dựng các khóa học Online hoàn thiện<br />
và đưa vào giảng dạy sau đó khảo sát người<br />
dạy và người học để đánh giá hiệu quả thực tế<br />
của việc dạy và học bằng hình thức Elearning.<br />
TÀI LIỆU THAM KHẢO<br />
1.Trường Đại học Y Dược. Trang đào tạo trực<br />
tuyến: http://elearning.tump.edu.vn/<br />
2. Trung tâm Đào tạo trực tuyến, Viện Đại học<br />
Mở. http://elc.ehou.edu.vn/to-chuc-va-hoat-dong/<br />
3.<br />
Đào<br />
tạo<br />
trực<br />
tuyến<br />
Alison<br />
https://alison.com/programmes<br />
4. Bộ Y tế. Dự án Chương trình Phát triển nguồn<br />
nhân lực y tế (HPET).<br />
<br />
Hoàng Hà và Đtg<br />
<br />
Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br />
<br />
191(15): 183 - 187<br />
<br />
ABSTRACT<br />
THE SITUATION OF E-LEARNING IN UNIVERSITY OF MEDICINE AND<br />
PHARMACY IN THAI NGUYEN UNIVERSITY<br />
Hoang Ha*, Ho Xuan Nhan<br />
University of Medicine and Pharmacy - TNU<br />
<br />
Online training, was the development trend of today's modern universities. Online training and<br />
development at the College of Medicine and Pharmacy has many problems to be solved. Analyze<br />
the current situation of building electronic lecture at Thai Nguyen University of Medicine and<br />
Pharmacy. Descriptive study, survey of 86 trainers involved in e-Learning development, 10-year<br />
retrospective data. There is development and succession of lecturers participating in e-Learning.<br />
58.1% of lecturers find it difficult to builded lectures. 93.0% of trainers were willing to participate.<br />
Teachers who had not been trained account for 5.8%. Created 101 courses, but not yet completed.<br />
Many criteria for e-Learning development were much lower than Hanoi Open University, Alison<br />
Icelan, Study portal. The development of e-learning materials at the College of Medicine and<br />
Pharmacy was feasible and diverse, meeting the online training model. At present there was a lack<br />
of bases for mission, strategy, institution, technical expertise to create full online training courses.<br />
Key words: Training, online, e-Learning, lecturers, Education, College of Medicine and<br />
Pharmacy - Thai Nguyen University.<br />
<br />
Ngày nhận bài: 04/12/2018; Ngày hoàn thiện: 19/12/2018; Ngày duyệt đăng: 28/12/2018<br />
*<br />
<br />
Tel: 0912 211826; Email: haykvn@gmail.com<br />
<br />
187<br />
<br />