thuốc chữa bệnh lao: phần 2

CÁC THUỐC CHỮA LAO THỨ YẾU<br /> (THAY TH E)<br /> <br /> HỌ AMINOGLYCOSID<br /> t<br /> <br /> KANAMYCIN (KMY)<br /> 1. TINH CHAT<br /> Kanamycin được Umezawa, Donomae và Kanai phân lập<br /> từ nấm Streptomyces Kanamyceticus năm 1957. Kanamycin<br /> là kháng sinh diệt khuẩn thuộc họ aminoglycosid deoxystreptamin. Kanamycin có phổ kháng khuẩn vối nhiều<br /> loại cầu khuẩn Gram dương và một vài loại Gram âm.<br /> In v itr o : Mặc dù Kanamycin không tác dụng với liên<br /> cầu khuẩn nhưng có tác dụng hiệp đồng với ß-laetamin và<br /> cả với tụ cầu khuẩn ỏ mức độ ít hơn. Đặc biệt vối trực<br /> khuẩn lao in vitro và in vivo.<br /> •<br /> <br /> t<br /> <br /> m<br /> <br /> •<br /> <br /> ■<br /> <br /> In v iv o: Kanamycin tác dụng diệt khuẩn lao nhưng<br /> kém hơn Isoniazid và Streptomycin. Điều trị lao trên<br /> người 50 - 65% các dấu hiệu lâm sàng, X quang phổi đạt<br /> kết quả tốt. Nếu điều trị đơn thuần với Kanamycin trực<br /> khuẩn lao âm hoá ở đòm chỉ đạt 10%, nếu phối hợp với các<br /> thuổc chữa lao khác tổng liều không v ư ợ t quá 60g, tỷ lệ<br /> âm hoá đòm tăng 74%. Trực khuẩn lao thường có kháng<br /> ế<br /> <br /> T5 - TCBL<br /> <br /> 65<br /> <br /> chéo giũa Kanamycin và Amikacin (AMY). Trực khuẩn lao<br /> kháng với Streptomycin nhưng nhậy cảm vối Kanamycin<br /> và Amikacin. TCYTTG khuyên cáo nên dùng Kanamycin<br /> phôi hợp vối các thuốíc lao khác để chữa các thể lao kháng<br /> với Streptomycin.<br /> 2. CHUYỂN HOÁ THUỐC<br /> 2.1. Hấp thụ:<br /> -<br /> <br /> Kanamycin không hấp thu qua đường tiêu hoá.<br /> <br /> -<br /> <br /> Nồng độ thuốc trong máu sau khi tiêm bắp với:<br /> + 500mg là 20 jig/sau 1 giờ.<br /> + 1000 mg là 30 ^Ig/sau 1 giờ.<br /> <br /> -<br /> <br /> Thời gian bán huỷ của Kanamycin ở người có<br /> chức năng thận bình thường vào khoảng 2 giờ 30.<br /> - Nồng độ thuốc ở các mô thấp hơn ỏ trong máu.<br /> 2.2. K h u ếc h tán :<br /> Kanamycin khuếch tán vào:<br /> -<br /> <br /> Khoang thanh mạc, ổ khốp (50% nồng độ thuốc ỏ<br /> máu), màng phổi, màng bụng.<br /> <br /> -<br /> <br /> Tuần hoàn thai nhi (50% nồng độ thuốc ở trong<br /> máu).<br /> <br /> -<br /> <br /> Khuếch tán yếu vào dịch não tuỷ (không vào hệ<br /> thần kinh trung ương). Liên kết với protein yếu<br /> ( 10%).<br /> ít chuyển hoá thuốc trong cơ thể.<br /> <br /> -<br /> <br /> 66<br /> <br /> 2.3. Đào thải:<br /> Thuổc đào thải phần lốn theo đưòng tiết niệu qua lọc<br /> cầu thận, trong 24 giờ tỷ lệ thuốc trong nước tiểu chiếm<br /> 60-70%, cao hơn 20 lần trong máu. Thuốc còn bài tiết qua<br /> sữa mẹ.<br /> 3. CHI ĐỊNH Đ IEU TRỊ<br /> -<br /> <br /> Các bệnh nhiễm khuẩn Gram âm nhậy cảm với<br /> thuốc, đặc biệt các bệnh về thận, tiết niệu sinh dục.<br /> '<br /> <br /> t<br /> <br /> t<br /> <br /> «<br /> <br /> t<br /> <br /> '<br /> <br /> •<br /> <br /> -<br /> <br /> Các bệnh nhiễm khuẩn huyết, viêm nội tâm mạc.<br /> <br /> -<br /> <br /> Bệnh màng não.<br /> <br /> -<br /> <br /> Bệnh hô hấp trong đó có bệnh lao.<br /> <br /> -<br /> <br /> Bệnh ngoài da (tụ cầu ác tính ở mặt).<br /> <br /> -<br /> <br /> Bệnh khớp.<br /> <br /> 4. CHỐNG CHỈ ĐỊNH<br /> -<br /> <br /> Dị ứng với kháng sinh họ Aminoglycosid.<br /> <br /> -<br /> <br /> Nhược cơ.<br /> <br /> 5. TƯƠNG TÁC THUỐC<br /> -<br /> <br /> Kanamycin làm tăng độc tính của thuổc lợi tiểu<br /> tác động đến quai Henlé và các thuốc khác độc vối<br /> thần kinh thính giác và thận.<br /> <br /> -<br /> <br /> Kanamycin làm tăng độc lực thuổc cura: Các thuổc<br /> giãn cơ và thuốc gây mê toàn thân, gây nguy cơ ức<br /> chế thần kinh - cơ, dẫn đến liệt hô hấp.<br /> <br /> 67<br /> <br /> -<br /> <br /> Không nên trộn lẫn Kanamycin vối một sô thuôc<br /> khác, nhất là với kháng sinh nhóm bêta lactamin (không dùng chung một lọ thuốc hoặc<br /> một bơm tiêm).<br /> <br /> 6. DUNG NẠP THUỐC - ĐỘC TÍNH<br /> -<br /> <br /> Thuốc dung nạp kém, tác dụng phụ và độc tính<br /> tương tự Streptomycin và Capreomycin.<br /> <br /> -<br /> <br /> Thuốc có độc tính cao, chủ yếu tác động tới thận<br /> và thính giác:<br /> +<br /> <br /> Với thận: Hay gặp, nhưng rất ít quan trọng.<br /> <br /> +<br /> <br /> Với tai: Ầnh hưởng dây thần kinh thính giác<br /> (rối loạn tiền đình - ốc tai 25%).<br /> <br /> Phần nhiều hai<br /> chữa với Kanamycin<br /> thận, ngươi cao tuổi,<br /> thận hay thính giác.<br /> tổng liều > 60g.<br /> -<br /> <br /> tác dụng phụ trên xảy ra ỏ người<br /> liều cao, lâu dài, có tiền sử bệnh<br /> hoặc phối hợp với các thuốc độc với<br /> Có tác giả khuyên không nên tiêm<br /> <br /> Tác dụng phụ khác:<br /> +<br /> +<br /> <br /> Phản ứng dị ứng ở da ít gặp: Da nổi mẩn đỏ,<br /> nổi mày đay. Ngừng thuốc thì khỏi.<br /> Đau nơi tiêm.<br /> <br /> 7. THẬN TRỌNG KHI DÙNG<br /> -<br /> <br /> 68<br /> <br /> Chú ý theo dõi liều lượng thuổc thích hợp.<br /> Theo dồi chức năng thận và thính giác:<br /> <br /> +<br /> <br /> Chỉ dùng khi cần thiết với bệnh nhân có bất<br /> thưòng về chức năng thận, thính giác.<br /> <br /> +<br /> <br /> Không nên chữa lâu dài, hoặc lặp lại nhiều<br /> lần ở người cao tuổi.<br /> <br /> +<br /> <br /> Thận trọng phối hợp với các thuốc lợi tiểu.<br /> <br /> +<br /> <br /> Thông báo cho bác sỹ gây mê hồi sức biết<br /> đang sử dụng Kanamycin.<br /> <br /> +<br /> <br /> Thận trọng khi điều trị cho phụ nữ có thai,<br /> hoặc đang nuôi con bú.<br /> <br /> 8. LIỀU LƯỢNG - CÁCH DÙNG<br /> D ang th u ố c:<br /> Lọ: 250mg, 500mg, hay l,0g.<br /> Đ ường d ù n g :<br /> -<br /> <br /> Tiêm bắp sâu.<br /> <br /> -<br /> <br /> Truyền tĩnh mạch chậm. Không được tiêm tĩnh<br /> m ạch trực tiếp.<br /> <br /> Liêu lượng<br /> • Người có chức năng thận bình thường:<br /> Tiêm bắp:<br /> -<br /> <br /> Ngươi lớn: 15mg/kg/ngày, chia 2 lần (7,5 mg/kg/12<br /> giờ).<br /> <br /> -<br /> <br /> Trẻ em: 15 mg/kg/ngày, chia 2 lần (7,5 mg/kg/12<br /> giò).<br /> <br /> 69<br /> <br />