Tiết 22-23:TẤM CÁM(Truyện Cổ Tích)

Chia sẻ: Cuncon2211 Cuncon2211 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

371
lượt xem 18
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hiểu được ý nghĩa những mâu thuẩn , xung đột và sự biến hóa của Tấm trong chuyện. 2. Nắm được giá trị nghệ thuật của chuyện. B. PHƯƠNG TIỆN, CÁCH THỨC THỰC HIỆN. 1. Phương tiện: SGK,SGV, Thiết kế bài học. 2. Phương pháp: Đọc sáng tạo , thảo luận, trả lời câu hỏi(tranh ảnh minh hoạ).

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tiết 22-23:TẤM CÁM(Truyện Cổ Tích)

TẤM CÁM Tuần VIII - Tiết 22-23: (Truyện Cổ Tích) A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Giúp học sinh: 1. Hiểu được ý nghĩa những mâu thuẩn , xung đột và sự biến hóa của Tấm trong chuyện. 2. Nắm được giá trị nghệ thuật của chuyện. B. PHƯƠNG TIỆN, CÁCH THỨC THỰC HIỆN. 1. Phương tiện: SGK,SGV, Thiết kế bài học. 2. Phương pháp: Đọc sáng tạo , thảo luận, trả lời câu hỏ i(tranh ảnh minh hoạ). C. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC. 1. Kiểm tra bài cũ: 2. Giới thiệu và dạy bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS YÊU CẦU CẦN ĐẠT HĐ1: - Học sinh đọc và trình bày nội dung I/. ĐỌC -TÌM HIỂU : phần tiểu dẫn trong sgk (trang 76) 1. Phân loại truyện cổ tích: 3loại ? Truyện cổ tích chia làm mấy loại? TC thuộc + Cổ tích sinh hoạt truyện cổ tích loại nào? + Cổ tích loài vật + Cổ tích thần kì(chiếm số lượng nhiều nhất). 2. Đặc điểm truyện cổ tích thần kỳ: ? Nêu đặc điểm , giá trị tư tưởng của truyện cổ + Có sự tham gia của các yếu tố thần kì . tích thần kỳ? + Đối tượng : Con người nhỏ bé trong xã hội + Kết cấu phổ biến: Nhân vật chính trải qua hoạn nạn cuối cùng được hưởng hạnh phúc thoả nguyện mơ ước . *Truyện cổ tích TC được phổ biến ở nhiều + Nội dung : Thể hiện mâu thuẫn , xung đột dân tộc trên thế giới. Theo thống kê của nữ sĩ trong gia đình , ngoài xã hội ; cuộc đấu tranh người Anh trên thế giới có 564 kiểu truyện giữa thiện – ác, tốt – xấu ; đề cao cái thiện phê TC. Ở VN có 30kiểu truyện TC. phán cái ác; thể hiện mơ ước thiện chiến thắng
ác , xã hội công bằng hạnh phúc. + Kết thúc có hậu. 3. Đọc văn bản và tóm tắt truyện: a/. Đọc: Đọc theo đặc trưng thể loại:giọng kể HĐ2: GV gọi HS đọc VB và tóm tắt chuyện chậm rãi, biểu cảm, phù hợp tính cách các *GV hướng dẫn HS cách đọc đúng ngữ nhân vật. điệu, HS đóng vai đọc, 1 HS dẫn truyện. b/. Tóm tắt truyện: * Gv gọi HS tóm tắt và xem giải nghĩa từ c/.Giải thích từ khó(sgk) khó d/.Bố cục - Mở truyện “Ngày xưa … việc nặng”: giới thiệu ? Truyện cổ tích Tấm Cám có thể chia mấy các nhân vật chính và hoàn cảnh truyện . phần? Tóm tắt nội dung mỗi phần? - Thân truyện: “Một hôm … về cung”: diễn biến câu chuyện . + Tấm ở với gì ghẻ và Cám đến khi trở thành hoàng hậu . + Tấm bị giết và hóa thân . -Kết truyện :(còn lại) Tấm trả thù mẹ con Cám. HĐ3: GV gợi ý HS phân tích văn bản II. Phân tích: 1. Thân phận và con đường đến với hạnh phúc của Tấm: a). Thân phận của Tấm: ? Theo dõi toàn truyện , em cảm nhận về cuộc - Mồ côi, bị mẹ ghẻ và cô em gái cùng cha hắt hủi, đời thân phận cô Tấm ntn? đày đọc, làm lụng suốt ngày. ? Em hiểu nguyên nhân dẫn đến xung đột, bất -Bản chất của mâu thuẫn giữa Tấm và Cám: hoà trong gđ T là gì? + Mâu thuẫn gia đình: *HS trả lời, GV nxét , giảng: Tấm> Trong hai mâu thuẫn trên , mâu thuẫn Tấm- Cám là chủ yếu xuyên suốt toàn truyện , liên tục và mẹ, bị mẹ ghẻ dứt bỏ ( con chồng)  tâm lý ngày càng căng thẳng quyết liệt . Mâu thuẫn dì ghẻ yêu con mình ghét con chồng. Vì
“Mấy đời bánh đúc có xương con chồng chỉ đóng vai trò bổ sung , phụ trợ , Mấy đời mẹ ghẻ mà thương con chồng” không liên tục. -Mâu thuẫn xã hội: Tấm > < Mẹ con cám -Mâu thuẫn được nâng lên khỏi quan hệ gia Thiện > < Aùc đình thành mâu thuẫn xã hội. Người bị áp bức> < Kẻ áp bức ==> Mâu thuẫn phát triển thành xung đột một mất một còn và dẫn đến thiện thắng ác , ác bị trừng trị đích đáng , thiện thỏa nguyện ước mơ . b) . Con đường đến với hạnh phúc của Tấm: ? Để đến với hạnh phúc, em thấy cuộc đời T - Tấm luôn bị mẹ con Cám đối xử độc ác: - Đi bắt tép : gian nan ntn? Tấm chăm chỉ bắt được giỏ tép đầy, bị Cám lười biếng lừa chị đổ tép sang giỏ mình => về nhận thưởng (yếm đỏ) . - Đi chăn trâu Gạt Tấm đi chăn đồng xa, Cám giết cá bống (người bạn an ủi của T) ăn thịt. - Đi xem hội Mẹ con Cám trắng trợn trộn thóc với gạo bắt Tấm nhặt => dập tắt niềm vui được đi hội củaT. Được Bụt giúp, Tấm được đi hội và trở thành vợ vua. Mẹ con Cám căm tức, tìm mọi cách hãm hại T khi cô trở thành vợ vua. - Tấm là người bất hạnh , ý thức được thân phận chỉ biết chịu đựng, yếu đuối thụ động , nhường nhịn ? Ở truyện, em thấy Tấm là người như thế và khóc nào?Thái độ của cô khi bị đối xử tàn nhẫn? - Mẹ con cám : độc ác , nhẫn tâm , nhỏ nhen , lừa dối và hãm hại Tấm. ? Nhận xét của em về hành động của mẹ con
- T luôn được sự trợ giúp của thần: Bụt xuất hiện Cám đ/với Tấm? an ủi, ban tặng vật thần kỳ: -Vai trò của Bụt trong phần đầu của truyện? + T mất yếm  Bụt cho cá bống + T mất cá bống  hi vọng đổi đời -Những hình ảnh con bống, con gà,đàn chimsẻ + T không được đi hội  chim sẻ đến giúp đặc biệt hình ảnh chiếc giày đánh rơi có ý +T bị chà đạp  Bụt đưa T trở thành vợ vua. nghĩa gì? * Hình ảnh con bống , con gà , đàn chim sẻ , chiếc giày có ý nghĩa quan trọng . Đặc biệt hình ảnh chiếc giày đánh rơi là một trong những chi tiết , hình ảnh độc đáo bởi nó không chỉ là sự tưởng đẹp mà là còn cầu nối , cái cớ để so sánh với cám , dẫn đến Tấm gặp Vua , trở thành Hoàng hậu ,mở màn hoàng loạt tội - Ý nghĩa, vai trò của các thế lực thần linh: ác của mẹ con Cám. Bênh vực kẻ yếu, đem lại công bằng, dân chủ, hạnh HĐ4: HS thảo luận: phúc của những người lao động nghèo khổ trong ? Có người cho rằng yếu tố thần kỳ trong XH. truyện cổ tích chỉ làm cho hình ảnh nhân vật T đạt được hạnh phúc thể hiện triết lý dân gian : trở nên yếu đuối hơn, ý kiến các em ntn? “ở hiền gặp lành”. ?Nhận xét về vai trò các thế lực siêu nhân trong truyện? 2. Cuộc đấu tranh quyết liệt giành lại hạnh phúc của Tấm: *GV chuyển ý: -Mâu thuẫn giữa Tấm và mẹ con cám phát triển ? Mâu thuẫn giữa Tấm và mẹ con Cámkhi ngày một căng thẳng gay gắt, quyết liệt thành xung Tấm trở thành hòang hậu có giảm đi không? đột một mất một còn mang tầm cỡ xã hội. Vì sao? - Khi bị mẹ con Cám tiêu diệt đến cùng (giếtTấm), ? Khi bị mẹ con Cám giết, T có còn giữ thái Tấm đã quyết liệt phản kháng. độ cam chịu 1 cách yếu đuối không? T đã làm gì trước sự độc ác của mẹ con Cám? - Bị giết, Tấm vùng lên giành hạnh phúc, cô hoá thân thành: vàng anh, cây xoan đào, khung cửi, cây ? Em hãy thuật lại quá trình mẹ con Cám giết
T nhiều lần khi T trở thành hoàng hậu? thị(quả vàng thơm) *T về lo dỗ bố => trèo cau => ngã chết=> hóa thành vàng anh=> hót mắng Cám=>bị giết =>hóa cây xoan đào => bị chặt đóng khung cửi=>khung cửi nguyền rủa tội cướp chồng của Cám => bị đốt => mọc thành cây thị=> có một quả vàng thơm => về ở với bà lão => từ quả thị bước ra thành cô Tấm xinh đẹp => trở lại làm hoàng hậu - Mẹ con Cám : chặt gốc cau giết Tấm => đưa thế Cám vào thế chị vào làm hoàng hậu => giết chim vàng anh (hóa thân lần 1 của Tấm) vướt lông ra vườn => chặt cây xoan đào (hóa thân lần 2 của Tấm) =>đốt khung cửi (hóa  Bốn lần bị giết, bốn lần hóa thân của T chứng thân lần 3 của Tấm)==>sợ hãi khi Tấm trở minh sức sống mãnh liệt không thể bị tiêu về==>muốn xinh đẹp như Tấm. diệt. Cái thiện không chịu chết oan ức trong ? Bốn lần hóa thân của Tấm sau mỗi lần bị im lặng, vùng dậy huỷ diệt cái ác  Cuộc đấu giết chứng tỏ điều gì? tranh gay gắt giữa cái Thiện và cái Aùc.  Quan niệm thiện thắng ác và tinh thần lạc quan ,niềm tin vào chân lí, công bằng xã hội của người Việt xưa. 3. Ý nghĩa kết thúc truyện : HĐ5 :THẢO LUẬN: Gv nêu vấn đề : _ Kết thúc truyện có hậu thể hiện triết lý : “ gieo 1/. Nếu không gặp bà cụ hàng nước, T có trở gió gặp bão”, “ở hiền gặp lành”, “ở ác gặp dữ” thành hhậu và được hp không? và bài học cảnh báo : Đừng gây mâu thuẫn, thù 2/. Nói về hành động trả thù của Tấm có oán. những ý kiến sau: _ Con người phải tự mình bảo vệ hạnh phúc +Tấm trả thù là hợp lí, là đích đáng .Mẹ con của mình, không tìm hạnh phúc ở cõi nào khác Cám đáng bị trừng trị như vậy. mà tìm hạnh phúc thực sự ngay ở cõi đời này. +Tấm làm vậy là trái với banû chất hiền hậu,
làm giảm vẻ đẹp thuần khiết của nhân vật.So _ Hành động trả thù của Tấm là đích đáng vì mẹ với Thạch Sanh Tấm không bằng.Tấm cũng con cám đã nhiều lần hại Tấm hòng tiêu diệt Tấm hẹp hòi, ích kỉ. đến cùng, không cho Tấm con đường sống.Tấm Em có suy nghĩ gì về kết thúc truyện nvậy? phải trả thù thì mới có thể tồn tại.Mặt khác, mâu thuẫn của Tấm và mẹ con Cám không còn là mâu *GV gợi ý HS TL, sau đó GV giảng : Chú ý đặc trưng thi pháp truyện cổ tích: thuẫn gia đình mà là mâu thuẫn xã hội.Mâu thuẫn Nv Tấm là nv chức năng, không có tâm lý, giữa thiện và ác, giữ a người bóc lột và người bị tính cách. Cách kết thúc ấy nên có. Vì T chỉ bóc lột.Tóm lại, Tấm trả thù là để đòi lại quyền đại diện cho 1 dt ham sống, quyết sống. T làm sống , quyền làm người. một việc rùng rợn: giết Cám, vì cô đã đe doạ Cám nhiều lần (hoá kiếp), T phải tự ra tay cứu mình. Trong khi mẹ con Cám giết T 4 lần. III.Tổng kết _ Đằng sau xung đột dì ghẻ con chồng, truyện cổ Còn T chỉ giết C 1 lần  bài học cảnh báo : tích TC phản ánh mâu thuẫn sâu sắc giữa cái Thiện đừng gây mâu thuẫn, oán thù trong gđ. và cái Aùc, giữa ndlđ và giai cấp bóc lột. Qua cách HĐ 6: Kết bài giải quyết xung đột, truyện nêu cao khát vọng, ước mơ được sống tự do, hạnh phúc, công bằng và tinh ?Nêu những nét chính về nội dung nghệ thần lạc quan của ndlđ về cuộc sống. thuật của truyện cổ tích Tấm Cám? _ Đặc sắc nghệ thuật của truyện thể hiện ở sự chuyển biến của của hình tượng nhân vật :từ yếu đuối thụ động đế kiên quyết đấu tranh giành lại sự sống, hạnh phúc cho mình IV/. LUYỆN TẬP: 1. Em hãy tìm và đọc những câu ca dao, tục ngữ hay truyện cổ tích có hình ảnh miếng trầu. HĐ 7: Gv cho HS luyện tập tại lớp 2. Em hãy trình bày ý nghĩa của hình ảnh miếng trầu trong đời sống văn hoá của người Việt. 3 .Củng cố: HS ltập, GV gọi HS đọc ghi nhớ và chép Ghi nhớ vào tập.
4. Dặn dò : HS học bài, sọan bài đọc thêm Truyện cổ tích Chử Đồng Tử. Soạn : Miêu tả và biểu cảm trong bài văn tự sự.