Tiểu luận môn học Kinh tế học văn hóa: Nghiên cứu hiện trạng tiêu dùng văn hóa ở thành phố Buôn Ma Thuột - Tỉnh Đăk Lăk

Ộ Ể Ị B  VĂN HÓA TH  THAO VÀ DU L CH

ƯỜ Ạ Ọ Ồ TR NG Đ I H C VĂN HÓA TP. H  CHÍ MINH

Ậ Ể TI U LU N

Ứ

Ạ

Ệ

NGHIÊN C U HI N TR NG TIÊU DÙNG VĂN HÓA

Ở

Ố

Ộ

Ỉ

THÀNH PH  BUÔN MA THU T – T NH ĐĂK LĂK

Ọ

Ậ

Ể

TI U LU N MÔN H C

Ế Ọ

KINH T  H C VĂN HÓA

1

ộ Buôn Ma Thu t, tháng 9 năm 2015

Ụ Ụ M C L C

Tra ng

Ờ Ở Ầ ...............................................................................................1 L I M  Đ U

Ầ Ấ Ề Ặ PH N I. Đ T V N Đ

ớ ệ ề ộ 1. Gi i thi u khái quát n i dung đ  tài ..........................................................3

ề ọ 2. Lý do ch n đ  tài ........................................................................................4

ế ươ 3. C  s  l ơ ở ý thuy t và ph ng pháp nghiên c u ứ ............................................6

ơ ở 3.1.  C  s  lý thuy t ế ................................................................................6

ươ 3.2. Ph ng pháp nghiên c u ứ .................................................................6

ớ ạ ộ 4. Gi i h n n i dung nghiên c u ứ ...................................................................6

ị 5. Giá tr  nghiên c u ứ .......................................................................................6

ể ấ 6. C u trúc ti u lu n ậ ......................................................................................7

Ầ Ả Ấ Ế Ề PH N II. GI I QUY T V N Đ

ƯƠ CH NG 1. TIÊU DÙNG VĂN HÓA

1. Khái ni mệ ...................................................................................................8

ị ử 2. L ch s  phát tri n ể ......................................................................................10

ờ ủ ử ị 2.1. L ch s  ra đ i c a tiêu dùng văn hoá ............................................10

ể ủ ự 2.2. S  phát tri n c a tiêu dùng văn hoá .............................................10

ặ 3. Đ c đi m ể ..................................................................................................12

ầ ộ 3.1. Tính tinh th n trong n i dung tiêu dùng văn hoá .........................12

ự ầ ậ 3.2. Tính t ng b c trong năng l c tiêu dùng văn hoá .........................13

ạ ờ 3.3. Tính gia h n trong th i gian tiêu dùng văn hoá ...........................13

ẩ ấ 3.4. Tính th m th u trong tiêu dùng văn hoá ......................................13

2

ộ ủ ế 3.5. Tính xúc ti n văn minh xã h i c a tiêu dùng văn hoá .................13

4. Vai trò........................................................................................................14

5. C  c u ơ ấ .......................................................................................................14

5.1. Khái ni m ệ ......................................................................................14

ạ ơ ấ 5.2. Phân lo i c  c u tiêu dùng văn hoá .............................................14

ứ ộ 6. M c đ  tiêu dùng văn hoá ........................................................................14

ứ ộ ữ ệ 6.1. Nh ng quan ni m M c đ  tiêu dùng ............................................15

6.2. Khái ni mệ .......................................................................................15

ướ 7. Các xu h ng tiêu dùng văn hoá ..............................................................15

ố ả 7.1. B i c nh ........................................................................................15

ướ 7.2. Các xu h ng tiêu dùng văn hoá .............................................…17

Ề Ơ Ổ NG   2.   T NG   QUAN   V   Đ N   V   HÀNH   CHÍNH   THÀNH

ƯƠ Ố Ỉ Ị CH Ộ PH  BUÔN MA THU T – T NH ĐĂK LĂK

ệ ự ề 1. Đi u ki n t nhiên ...................................................................................18

ệ 1.1. Di n tích .........................................................................................18

ị ị 1.2. V  trí đ a lý ......................................................................................18

ế ị ị 1.3. Đ a th  đ a hình .............................................................................19

ờ ế 1.4. Th i ti t khí h u ậ ............................................................................19

1.5. Tài nguyên......................................................................................19

ặ ể 2. Đ c đi m xã h i ộ .......................................................................................20

ị ử 2.1. L ch s  hình thành ..........................................................................20

ố 2.2. Dân s  và c  c u ơ ấ ...........................................................................23

ầ 2.3. Thành ph n dân t c ộ .......................................................................23

ữ ặ 2.4. Nh ng nét văn hóa đ c tr ng ư ........................................................24

ể ặ 2.5. Đ c đi m kinh t ế...........................................................................26

ổ ứ 2.6. T  ch c hành chính ........................................................................28

Ự Ạ Ở NG   3.   TH C   TR NG   TIÊU   DÙNG   VĂN   HÓA THÀNH

ƯƠ Ố Ộ Ỉ CH PH  BUÔN MA THU T, T NH ĐĂK LĂK

3

ệ ạ ả 1. Hi n tr ng tiêu dùng văn hóa và kh  năng cung c p: ấ .............................29

ị ườ 2. Th  tr ng tiêu dùng: ................................................................................31

ị ườ 3. Phân khúc th  tr ng tiêu dùng: ...............................................................32

ầ ư 4. Đ u t văn hóa: ........................................................................................33

ầ ư 4.1. Đ u t ả  phi s n xu t: ấ .....................................................................33

ầ ư ả 4.2. Đ u t s n xu t: ấ ............................................................................34

Ữ ƯƠ Ứ Ầ

Ế Ả Ạ Ế

Ố Ộ Ị Ề CH NG 4. NH NG KI N NGH  V  ĐÁP  NG NHU C U TIÊU ÙNG VĂN HÓA VÀ QU N LÝ KINH T  VĂN HÓA T I THÀNH PH  BUÔN MA THU T

ế ượ 1. Chi n l ể c phát tri n văn hóa ..............................................................35

ể 1.1. Đi m m nh ạ .....................................................................................35

ể 1.2. Đi m y u: ế ......................................................................................36

1.3. C  h i: ơ ộ ...........................................................................................37

1.4. Thách th c:ứ ....................................................................................37

ị ườ ự 2. Xây d ng th  tr ng văn hóa: ..................................................................38

ể 2.1. Tri n khai tài nguyên văn hóa: ......................................................38

ể ế 2.2. Ki m soát kinh t vĩ mô: ................................................................38

3. Chính sách đ u t ầ ư ....................................................................................39 :

3.1. Nhân l c:ự ........................................................................................39

3.3. Tài chính:........................................................................................40

ờ 3.4. Th i gian: .......................................................................................40

ả ế 4. Qu n lý kinh t văn hóa: ..........................................................................40

ề ế ể 4.1. Đi u ti ụ ộ t ki m soát c c b  trong kinh t ế.....................................40

ề ế ể ậ 4.2. Đi u ti ạ t ki m soát có tính qui ph m trong công tác l p pháp ....40

ể ề ế ổ 4.3. Đi u ti

ỗ ợ t ki m soát tính b  sung, h  tr  cho công tác hành chính  .......................................................................................................................41

Ầ Ấ Ế Ề PH N III. K T THÚC V N Đ

Ả Ệ TÀI LI U THAM KH O

4

Ụ Ụ Ả PH  L C HÌNH  NH

Ờ Ở Ầ L I M  Đ U

ấ ả ề ạ ộ Trong xã h i tiêu dùng, t t c  các lo i hàng hoá đ u có giá tr  s ị ử

ị ớ ự ể ụ d ng và có giá tr  văn hoá. C ủ ề   ùng v i s  hình thành và phát tri n c a n n

ạ ộ ầ ầ ở kinh t ế ị ườ  th  tr ạ ng, ho t đ ng sáng t o văn hóa d n d n tr ạ    thành ho t

ả ấ ẩ ố ượ ư ở ả ộ đ ng s n xu t văn hóa, b i s n ph m văn hóa mu n đ ộ   c l u thông r ng

ị ườ ả ượ ả ạ ả rãi trên th  tr ng ph i đ c nhân b n hàng lo t, ph i có các cách th c đ ứ ể

ế ầ ổ ậ ế ả ẩ ở ộ ạ   ph  c p đ n công chúng. S n ph m văn hóa vì th  d n tr  thành m t lo i

ố ủ ị ự ầ ườ ườ ọ hàng hóa ch u s  chi ph i c a nhu c u ng i tiêu dùng (ng i đ c, ng ườ   i

ườ ưở ứ ệ ậ ờ xem, ng i th ng th c...). Kinh doanh văn hóa ­ ngh  thu t ra đ i trong

ộ ề ậ ự ị ườ ệ m t n n kinh t ế ị ườ  th  tr ng th t s , do đó vi c có th  tr ng văn hóa là

ộ ấ ế ề ệ m t t t y u khách quan và t ộ ấ iêu dùng văn hóa là m t v n đ  nóng hi n nay

ệ ả ố ệ ặ ạ ầ mà Vi t Nam đang ph i đ i m t, hi n tr ng nhu c u văn hóa đang có

ự ữ ế ạ ắ ủ   nh ng h n ch  mang tính “nút th t” trong lĩnh v c tiêu dùng văn hóa c a

ệ Vi t Nam.

ệ ề ả ứ ự ạ ự B n thân th c hi n đ  tài “Nghiên c u th c tr ng tiêu dùng văn

ộ ỉ ố ị ngoài để hóa trên đ a bàn thành ph  Buôn Ma Thu t, t nh Đăk Lăk”

5

ủ ầ ọ ượ ầ ỏ ộ hoàn thành h c ph n c a mình còn mong đ c góp m t ph n nh  cho

ạ ộ ộ ố ị ỉ ho t đ ng văn hóa trên đ a bàn thành ph  Buôn Ma Thu t – t nh Đăk Lăk

ấ ướ nói riêng và đ t n c nói chung.

ướ ế ỹ ả ơ ế ả Tr ễ   c h t, tôi xin chân thành c m  n Gi ng viên, Ti n s  ­ Nguy n

ế ườ ứ ề ấ ậ ế ầ ạ ạ Ti n M nh, ng ề i Th y đã r t t n tình truy n đ t ki n th c v  kinh t ế

ừ ư ả văn hóa nói chung cũng nh  tiêu dùng văn hóa nói riêng. T  đó b n thân

ậ ượ ạ ộ ự ạ ớ ở ị ươ nh n ra đ c v i th c tr ng ho t đ ng văn hóa đ a ph ng mình cũng

ư ở ộ ố ị ươ ướ ế ạ nh m t s  đ a ph ng khác trong n c còn h n ch  trong quá trình

ư ự ệ ả ươ ạ ộ ự ề qu n lý cũng nh  th c hi n các ch ng trình ho t đ ng v  lĩnh v c văn

hóa.

ử ờ ả ơ ế ổ ứ ư ườ Tôi xin chân thành g i l i c m  n đ n các t ch c nh : Tr ạ   ng Đ i

ố ồ ố ộ   ọ h c văn hóa thành ph  H  Chí Minh; UBND thành ph  Buôn Ma Thu t;

ố ộ   Phòng Văn hóa thông tin; Trung tâm văn hóa thành ph  Buôn Ma Thu t,

ụ ề ệ ạ ố ố ộ Chi c c th ng kê thành ph  Buôn Ma Thu t … đã t o đi u ki n cũng nh ư

6

ệ ấ ư ệ ầ ế ự ể ệ ậ cung c p tài li u, t li u, thông tin c n thi t cho tôi th c hi n ti u lu n.

Ầ Ấ Ề Ặ PH N I: Đ T V N Đ

ớ ộ ề ệ 1. Gi i thi u khái quát n i dung đ  tài

ị ườ ễ ơ ươ ữ Th  tr ng văn hóa là n i di n ra quá trình t ng tác gi a bên cung và

ụ ầ ả ẩ ị ượ ư bên c u, trong đó các s n ph m và d ch v  văn hóa đ c l u thông và

ậ ủ ự ệ ề ố th c hi n tuân theo các quy lu t c a kinh t ế ị ườ  th  tr ấ ng. Các v n đ  c t lõi

ư ả ư ế ấ ả ấ ả ấ ề   nh  "s n xu t cái gì", "s n xu t nh  th  nào", "s n xu t cho ai" đ u

ượ ị ườ ự ệ ị ườ ồ đ c th c hi n thông qua th  tr ng. Th  tr ng văn hóa bao g m các

ầ ườ ả ấ ẩ thành ph n chính: ng ả i s n xu t văn hóa ­ s n ph m văn hóa và ng ườ   i

ạ ả ạ ộ ư ậ ấ tiêu dùng văn hóa. Nh  v y, ho t đ ng sáng t o­s n xu t văn hóa không

7

ạ ộ ữ ủ ệ ượ ố ề ầ còn là ho t đ ng cá nhân thu n túy c a ngh  sĩ n a, mà đ ớ   c n i li n v i

ị ườ ộ ộ ả toàn b  xã h i qua trung gian th  tr ẩ ng. Các s n ph m văn hóa hi n đ ệ ượ   c

ể ấ ộ ớ ừ ầ ệ ả s n xu t theo ki u công nghi p v i m t quy trình khép kín t ế    đ u vào đ n

ụ ố ượ ạ ả ượ khâu tiêu th . S  l ẩ ng, lo i hình s n ph m văn hóa mang hàm l ng k ỹ

ứ ệ ậ ầ thu t và công ngh  cao ngày càng tăng lên, đáp  ng nhu c u ngày càng đa

ườ ệ ạ ủ ạ d ng c a con ng ộ i trong xã h i hi n đ i.

ự ế ợ ế ớ ể S  k t h p kinh t ớ  v i văn hóa, văn hóa v i phát tri n đang là yêu

ủ ấ ả ư ứ ệ ố ộ ầ c u b c xúc c a t ậ   t c  các qu c gia, dân t c hi n nay, đúng nh  nh n

ễ ướ ủ ổ ố ự ặ ị đ nh c a F.Mayor ­ T ng giám đ c UNESCO : “H  n c nào t đ t cho

ụ ể ế ờ ườ mình m c tiêu phát tri n kinh t mà tách r i môi tr ấ   ng văn hóa thì nh t

ả ề ặ ẽ ả ữ ấ ọ ế ẫ ố ị đ nh s  x y ra nh ng m t cân đ i nghiêm tr ng c  v  m t kinh t l n văn

ạ ủ ướ ấ ẽ ị ế ấ ề ề hóa và ti m năng sáng t o c a n c  y s  b  suy y u r t nhi u”.

ế Ư ị ủ ữ ệ ả ị Ngh  quy t T. ụ    9 khóa XI c a Đ ng đã xác đ nh nh ng nhi m v ,

ả ủ ế ự ể ằ ườ gi i pháp ch  y u nh m "Xây d ng và phát tri n văn hóa, con ng i Vi ệ   t

ữ ứ ể ề ầ Nam đáp  ng yêu c u phát tri n b n v ng đ t n ấ ướ Ở ướ c". n c ta đang

ướ ị ườ ộ ự ề ỏ ầ ừ t ng b c hình thành m t th  tr ng văn hóa, đòi h i c n có s  đi u ti ế   t

ủ ả ướ ả ả ị ướ và qu n lý c a Nhà n c, b o đ m đúng đ nh h ng, phát huy vai trò tích

ế ị ườ ứ ượ ầ ự ủ ơ c c c a c  ch  th  tr ng và đáp  ng đ ủ c nhu c u c a nhân dân … Vì

ọ ầ ủ ế ầ ớ ầ   th , nhu c u và hành vi tiêu dùng văn hóa c a m i t ng l p nhân dân c n

ượ ặ ệ ứ ể ằ ươ ẩ đ c đ c bi t quan tâm, nh m đ  cung  ng các th ị   ng ph m văn hóa k p

ị ế ị ườ ợ ờ ầ ớ th i và phù h p v i th  hi u trên th  tr ng văn hóa, góp ph n nâng cao

ụ ề ệ ề ả ẩ ồ ờ ệ   hi u qu  cho tuyên truy n giáo d c, đ ngth i thúc đ y n n công nghi p

ể ế ủ ươ ả ướ văn hóa cho phát tri n kinh t ị  c a đ a ph ng nói riêng và c  n c nói

chung.

8

ọ ề 2. Lý do ch n đ  tài

ị ủ ả ủ ẩ ể ệ   Theo đánh giá c a UNESCO, giá tr  c a s n ph m văn hóa th  hi n

ươ ệ ạ ầ ấ ầ ả ị trong th ng m i toàn c u hi n đã g p ba l n giá tr  cách đây kho ng 20

ệ ả ủ ạ ỹ năm. Năm 1997, doanh thu c a kinh đô đi n  nh Hô­li­út (M ) đã đ t 30

ỷ Ở ồ ậ ố ố t USD. H ng Công (Trung Qu c), 85% thu nh p qu c dân thu đ ượ ừ  c t

ụ ả ồ ề ả ở ị ngu n d ch v  gi i trí, truy n hình và qu ng cáo. Năm 2007, Ca­nađa,

ệ ỷ công nghi p văn hóa đã đóng góp 46 t USD vào GDP và thu hút 600 nghìn

lao đ ng.ộ

ị ầ ứ ấ ộ Ở ướ  n c ta, thông qua H i ngh  l n th  9 Ban Ch p hành Trung ươ   ng

ề ệ ớ ề ự ế ả ị Đ ng khóa XI, v  vi c ban hành ngh  quy t m i v  xây d ng và phát

ể ườ ệ ứ ể ề tri n văn hóa, con ng i Vi ữ   ầ tNam đáp  ng yêu c u phát tri n b n v ng

ị ố ự ệ ấ ậ ộ ơ ị ấ ướ đ t n c. H i ngh  th ng nh t nh n đ nh, sau h n 15 năm th c hi n Ngh ị

ế ươ ề ư ậ quy t Trung ng 5 (khóa VIII) v  văn hóa, t duy lý lu n văn hóa đã có

ướ ừ ể ể ế ướ ượ ự b c phát tri n; th  ch  văn hóa t ng b c đ ệ   c xây d ng, hoàn thi n;

ượ ị ờ ố đ i s ng văn hóa ngày càng đ ề   c phong phú. Các giá tr  văn hóa truy n

ủ ố ộ ượ ế ừ ự ề ẩ th ng c a dân t c đ c k  th a và phát huy; nhi u chu n m c văn hóa,

ớ ượ ệ ả ẩ ậ ọ ứ ạ đ o đ c m i đ c hình thành. S n ph m văn h c ngh  thu t ngày càng

ề ạ ạ ệ ả ế đa  d ng; nhi u  phong trào văn  hóa  đem  l i  hi u qu  thi ự t  th c...  V ề

ươ ướ ụ ệ ờ ớ ươ ỉ ph ng h ng, nhi m v  trong th i gian t i, Trung ả ế   ng ch  rõ ph i ti p

ế ừ ủ ự ể ể ề ả ổ ụ t c k  th a, b  sung và phát tri n quan đi m c a Đ ng v  xây d ng và

ể ượ ế ươ phát tri n văn hóa đã đ ị c nêu trong Ngh  quy t Trung ng 5 (khóaVIII),

ề ả ủ ấ ạ ầ ờ ộ ụ   ồ đ ng th i nh n m nh văn hóa là n n t ng tinh th n c a xã h i, là m c

ộ ự ự ể ề ộ ồ ọ ữ   tiêu, đ ng l c và ngu n n i l c sinh quan tr ng cho phát tri n b n v ng

ả ượ ặ ớ ế ấ ướ đ t n c; văn hóa ph i đ c đ t ngang hàng v i kinh t ộ   ị , chính tr , xã h i;

ưở ế ự ể ệ ế ả ớ tăng tr ng kinh t ph i đi đôi v i phát tri n văn hóa, th c hi n ti n b ộ

9

ộ ằ và công b ng xã h i.

ờ ố ự ễ ế ờ ố ộ ị Th c ti n đ i s ng kinh t , chính tr , xã h i và đ i s ng văn hóa ở

ướ ự ỳ ứ ạ ữ ễ ầ n c ta nh ng năm g n đây đang di n ra c c k  phong phú, ph c t p, có

ự ể ề ệ ặ ấ ả ớ ộ ự ẫ   nhi u d u hi u và đ c đi m hoàn toàn m i. S  tác đ ng c  tích c c l n

ự ủ ơ ế ị ườ ố ớ ờ ố ạ tiêu c c c a c  ch  th  tr ng ngày càng m nh và sâu đ i v i đ i s ng xã

ườ ị ự ự ộ ờ ố ộ h i và đ i s ng con ng ế   i, trong đó văn hóa ch u s  tác đ ng tr c ti p

ứ ạ ướ ộ hàng ngày, tinh vi và ph c t p. Tr ả   c tình hình đó toàn b  công tác qu n

ủ ướ ố ớ ấ ả ự ặ ệ ả lý c a nhà n c đ i v i t t c  các lĩnh v c, đ c bi ự t là lĩnh v c qu n lý

ớ ả ề ộ ự ề ầ ổ ổ ổ ỉ văn hóa, c n có s  thay đ i, b  sung, đi u ch nh đ i m i c  v  n i dung

ế ớ ủ ứ ớ ệ ẫ l n hình th c. Hòa v i tình hình chung c a toàn th  gi i, hi n nay m t s ộ ố

ướ ự ể ộ ế n c phát tri n xem lĩnh v c văn hóa là m t ngành kinh t văn hóa và sáng

ậ ậ ề ả ụ ừ ừ ầ ộ   ạ t o. Th t v y, văn hóa v a là n n t ng tinh th n v a là m c tiêu, là đ ng

ự ể ế ả ộ ộ ự l c cho s  phát tri n kinh t xã h i, và b n thân văn hóa là m t ngành

ể ệ ầ ế ủ ấ ướ công nghi p góp ph n cho phát tri n kinh t c a đ t n ự   c. Và lĩnh v c

ứ ề ấ ọ ế tiêu dùng văn hóa là v n đ  quan tr ng trong nghiên c u kinh t văn hóa

ạ ộ ụ ứ ả ạ ệ và  ng d ng vào ho t đ ng qu n lý văn hóa, đem l ả i hi u qu  cho xây

ườ ệ ướ ầ ẩ ể ự d ng và phát tri n văn hóa, con ng i Vi t Nam, tr ạ   c yêu c u đ y m nh

ố ế ệ ệ ậ ộ ự ạ ớ ạ công nghi p hóa, hi n đ i hóa và h i nh p qu c t .  V i th c tr ng tiêu

ư ượ ộ ố ị dùng văn hóa trên đ a bàn thành ph  Buôn Ma Thu t ch a đ c khai thác

ị ườ ồ ộ ể ị ướ đ ng b , nên th  tr ng văn hóa trên đ a bàn phát tri n theo xu h ng t ự

ự ị ườ ụ ấ c p, t ị  túc, tiêu dùng văn hóa d ch v , phân vùng th  tr ả   ữ ng… Nh ng s n

ủ ề ầ ả ỉ ph m văn hóa c a nhà Qu n lý văn hóa ch  mang tính tuyên truy n là

ị ế ủ ư ỏ ư ứ ầ chính, nên ch a cung  ng cũng nh  th a mãn nhu c u th  hi u c a ng ườ   i

ụ ụ ư ạ ệ ẩ ả ằ ơ ỉ tiêu dùng, s n ph m văn hóa đ n đi u ch  nh m ph c v , ch a t o đ ượ   c

10

ữ ệ ả ẩ ả ế ạ nh ng s n ph m đ t hi u qu  kinh t .

ữ ừ ề ả ọ ứ T  nh ng lý do nêu trên, b n thân ch n đ  tài ự   “Nghiên c u th c

ộ ỉ ố ạ ị tr ng tiêu dùng văn hóa trên đ a bàn thành ph  Buôn Ma Thu t, t nh

ể ể ế ế ọ h c văn hóa”. Do đ ề ậ Đăk Lăk” đ  làm ti u lu n h t môn, môn “Kinh t

ệ ộ ớ ả   ự tài “Tiêu dùng văn hóa” là m t lĩnh v c hoàn toàn m i, tài li u tham kh o

ự ư ề ế ệ ả ạ ề còn h n ch  và b n thân ch a có nhi u kinh nghi m v  lĩnh v c này, nên

ữ ự ế ệ ệ ể ậ ắ ỏ ắ ẽ vi c th c hi n ti u lu n ch c ch n s  không tránh kh i nh ng thi u sót.

ấ ượ ỉ ẫ ầ ỡ R t mong đ c quí th y cô giúp đ , ch  d n và góp ý thêm.

ế ươ ứ 3. C  s  l ơ ở ý thuy t và ph ng pháp nghiên c u

ơ ở ế 3.1.  C  s  lý thuy t

ể ự ự ứ ệ ề ả ườ ố Đ  th c hi n nghiên c u đ  tài, b n thân d a trên đ ng l i, ch ủ

ươ ủ ủ ể ả ướ ữ ớ tr ng, quan đi m c a Đ ng, chính sách c a nhà n c cùng v i nh ng tài

ệ ượ ư ọ ơ li u đã đ c h c cũng nh  các t ư ệ ừ  li u t các c  quan ban ngành ở ị    đ a

ươ ế ợ ử ụ ơ ở ươ ứ ph ng, làm c  s  và  k t h p s  d ng các ph ng pháp nghiên c u

ươ ứ 3.2. Ph ng pháp nghiên c u

ề ậ ươ ọ ử ụ Lu n văn s  d ng nhi u ph ứ ng  pháp nghiên c u khoa h c khác

ứ ể ươ ộ nhau đ  làm rõ các n i dung nghiên c u. Ph ng pháp phân tích đ ượ ử  c s

ố ể ậ ươ ố ượ ử ụ ể ụ d ng xuyên su t ti u lu n, ph ng pháp th ng kê đ c s  d ng đ  cung

ầ ế ế ể ậ ộ ươ ố ệ ấ c p các s  li u c n thi t liên quan đ n n i dung ti u lu n, ph ng pháp

ự ế ể ạ ố ở so sánh, đ i chi u đ  làm rõ th c tr ng tiêu dùng văn hóa thành ph ố

ộ ươ ế ợ ứ ự ậ ớ Buôn Ma Thu t, ph ễ   ng pháp k t h p nghiên c u lý lu n v i th c ti n

ượ ử ụ ự ế ệ ậ cũng đ c s  d ng trong ti n trình th c hi n lu n văn.

ớ ạ ộ ứ 4. Gi i h n n i dung nghiên c u

ứ ự ể ậ ạ ị Ti u lu n này đi nghiên c u th c tr ng tiêu dùng văn hóa trên đ a bàn

11

ự ạ ố ộ ỉ thành ph  Buôn Ma Thu t – t nh Đăk Lăk. Th c tr ng tiêu dùng văn hóa

ứ ạ ả ỉ ấ r t đa d ng và phong phú, b n thân ch  nghiên c u tiêu dùng văn hóa theo

ư ộ ố ị phân vùng dân c  trên đ a bàn thành ph  Buôn Ma Thu t).

ứ ị 5. Giá tr  nghiên c u

ề ấ ự ứ ề ắ ắ ằ ạ   ­ Nghiên c u v  v n đ  tiêu dùng văn hóa, nh m n m b t th c tr ng

ở ừ ố ỉ tiêu dùng văn hóa ộ  thành ph  Buôn Ma Thu t – t nh Đăk Lăk. T  đó, đ ề

ộ ố ả ấ ấ ượ ằ xu t m t s  gi i pháp nh m nâng cao ch t l ạ ộ   ng trong các ho t đ ng

ờ ư ứ ụ ồ ị ả ị cung  ng d ch v  văn hóa trên đ a bàn, đ ng th i đ a ra các gi i pháp xây

ị ườ ự ề ề ể ầ ự d ng th  tr ng v  lĩnh v c văn hóa, góp ph n phát tri n n n linh t ế ủ    c a

ươ ư ể ị đ a ph ng nói riêng cũng nh  phát tri n kinh t ế ấ ướ  đ t n c nói chung.

ể ấ ậ 6. C u trúc ti u lu n

ặ ấ ụ ụ ế ề ề ầ ả ầ ấ Ngoài ph n đ t v n đ  và k t thúc v n đ , ph n ph  l c, hình  nh,

ệ ầ ả ả ế ấ ề ể ậ ượ tài li u tham kh o, ph n gi i quy t v n đ  ti u lu n đ c chia làm 4

ươ ch ng:

ươ Ch ng 1: Tiêu dùng văn hóa

ươ ề ơ ổ ố ị Ch ng 2: T ng quang v  đ n v  hành chính thành ph  Buôn Ma

ộ ỉ Thu t – t nh Đăk Lăk

ươ ự ạ ở ố Ch ng 3: Th c tr ng tiêu dùng văn hóa ộ    thành ph  Buôn Ma Thu t

ỉ – t nh Đăk Lăk

ươ ị ề ứ ữ ế ầ Ch ng 4: Nh ng ki n ngh  v  đáp  ng yêu c u têu dùng văn hóa

12

ộ ố ỉ thành ph  Buôn Ma Thu t – t nh Đăk Lăk

Ả Ầ Ấ Ế Ề PH N II: GI I QUY T V N Đ

ƯƠ CH NG 1

TIÊU DÙNG VĂN HÓA

1. Khái ni mệ

ỉ ộ ệ ạ ộ ở Tiêu dùng văn hóa là m t khái ni m ch  m t lo i tiêu dùng mà đó,

ặ ị ụ ệ ả ẩ ặ thông qua vi c dùng các s n ph m văn hoá ho c ho c d ch v  văn hoá mà

ầ ủ ầ ạ ộ ả nhu c u tinh th n c a con ng ườ ượ i đ ứ c tho  mãn, đáp  ng. Ho t đ ng tiêu

ể ệ ộ ố ự ư ị ể ụ   dùng văn hoá th  hi n trong m t s  lĩnh v c chính nh : du l ch, th  d c

ể ệ ậ ả ụ ề ế th  thao, văn hoá, ngh  thu t gi i trí, giáo d c,..Trong n n kinh t tri

ứ ủ ộ ượ ệ th c,  n i  hàm  c a  khái  ni m  tiêu  dùng  văn  hoá  còn   đ c  mang  thêm

ổ ế ư ư ữ ư ặ ớ ọ nh ng nét đ c tr ng  m i nh : tính trào l u, ph  bi n, tính khoa h c k ỹ

ệ ạ ậ ầ thu t công ngh  cao, tính đ i chúng hoá, tính toàn c u hoá…

ấ ộ ộ ộ ệ Tiêu dùng văn hoá là m t khái ni m có n i dung r t r ng. Tiêu dùng

ế ề ầ ả ấ ẩ ỉ ậ   văn hoá không ch  nói đ n v n đ  tiêu dùng s n ph m tinh th n, lý lu n

ủ ề ấ ả ẩ tiêu dùng và các v n đ  khác c a tiêu dùng s n ph m văn hoá mà còn bao

ụ ươ ệ ươ ứ ồ g m công c  ph ng ti n tiêu dùng văn hoá và ph ng th c tiêu dùng văn

ự ư ụ ẩ ế ả hoá. Ví d  trong tiêu dùng tr c ti p s n ph m văn hoá nh : tiêu dùng các

ươ ệ ử ề ề ả ầ ơ ch ng trình truy n hình, phim  nh,   ph n m m trò ch i đi n t , sách

13

ạ ả ạ ẩ ươ ụ ụ ệ ồ báo, t p chí và cũng bao g m các lo i s n ph m ph ng ti n ph c v  tiêu

ư ẩ ả ầ ả ầ dùng s n ph m văn hoá liên quan c n có nh : TV, máy  nh, đ u đĩa, máy

ạ ệ ố ơ ở ế ư ệ ế tính… và hàng lo t h  th ng c  s  thi ư t ch  văn hoá nh : th  vi n, nhà

ư ế ể ạ tri n lãm tr ng bày, nhà hát, r p chi u phim …

ạ ả ỉ ề ẩ ộ ệ Tiêu dùng văn hóa là m t khái ni m ch  v  các lo i s n ph m văn

ụ ầ ầ ị ượ ườ hoá tinh th n và d ch v  văn hóa tinh th n đ c ng i tiêu dùng đánh giá

ượ ở ữ ượ ưở ượ ử ụ cao, đ c s  h u, đ c tiêu dùng, th ứ ng th c và đ c s  d ng. Tiêu

ụ ậ ỗ ự ự ề ề ấ ấ dùng văn hóa d a vào v n đ  tiêu th  v t ch t làm ch  d a và ti n đ . S ề ự

ưở ề ầ ộ tăng tr ng v  nhu c u tiêu dùng văn hoá trong xã h i luôn luôn ph ụ

ể ủ ự ượ ộ ộ ậ ả ấ thu c vào trình đ  phát tri n c a l c l ng s n xu t. Do v y mà m c đ ứ ộ

ể ượ ự ế ả ơ tiêu dùng văn hóa có th  đ ứ   ổ ậ ơ c tr c ti p h n, n i b t h n ph n ánh m c

ệ ậ ấ ầ ộ ạ   ộ ủ ề đ  c a n n văn minh v t ch t và văn minh tinh th n trong xã h i hi n đ i.

ệ ả ỉ Trong khái ni m “tiêu dùng văn hoá” này không ph i ch  nói đ n s ế ự

ụ ả ẩ ườ ế ặ tiêu th  s n ph m văn hoá theo nghĩa thông th ộ   ỉ ng ho c ch  nói đ n m t

ụ ượ ồ ậ ể ị ạ d ng tiêu th  nào đó đ c bi u th  qua đ  v t văn hoá. Và văn hoá không

ề ặ ữ ữ ề ấ ả ỉ ch  là nh ng v n đ  đ t ra trong văn b n hay trong nh ng đ  tài nghiên

ừ ạ ộ ứ c u mà là m t quá trình hình thành và sáng t o không ng ng. Theo lý

ự ủ ộ ọ ủ ế ể ộ thuy t kinh đi n c a các nhà xã h i h c thì trình đ , năng l c c a con

ườ ệ ấ ề ấ ặ ố ng ẽ ớ   i trong v n đ  tiêu dùng văn hoá có m i quan h  r t ch t ch  v i

ể ệ ộ ố ư ể nhau và th  hi n trong m t s  nét trong quan đi m này nh : tiêu dùng văn

ị ự ả ệ ể ộ ưở hoá là bi u hi n hành vi xã h i, luôn luôn ch u s   nh h ở ố ả   ng b i b i c nh

ộ ộ ườ ố ượ ự ừ ệ xã h i và quan h  xã h i, con ng ễ i trong th c ti n v a là đ i t ng tiêu

ủ ể ừ ạ dùng văn hoá v a là ch  th  sáng t o văn hoá. Trong quá trình tiêu dùng

ườ ế ở ạ văn hoá, con ng i ti n hành tiêu dùng văn hoá d ng cá th  c  th  ch ể ụ ể ứ

ấ ừ ượ ể ơ ả ệ ượ ở không ph i là cá th  đ n nh t tr u t ng. S  dĩ có hi n t ng này là do

14

ỗ ườ ữ ề ả ộ m i   con   ng i   có   nh ng   n n   t ng,   trình   đ   văn   hoá   khác   nhau,   kinh

1  đã

ự ể ệ ế ư nghi m tiêu dùng và năng l c hi u bi t khác nhau. Nh  Max Weber

ọ ườ ề ấ ấ ả ọ ề ừ t ng nói: "M i ng ể i đ u có th  nhìn th y t t c  m i đi u trong trái tim

ệ ở ự ế   ủ c a mình. " B i vì tiêu dùng văn hóa tuy t nhiên không có nghĩa là s  k t

ự ắ ầ ự ừ ạ ớ ỉ thúc quá trình sáng t o văn hoá mà th c ra m i ch  là s  b t đ u. T  góc

ể ể ả ả ẩ ượ ạ ộ ộ đ  này có th  hi u, văn hóa không ph i là s n ph m đ c t o ra m t cách

ừ ầ ạ ượ ườ ả hoàn h o ngay t ầ  l n sáng t o đ u tiên, sau đó đ c con ng i “tiêu

ạ ủ ộ ạ ườ dùng”. Văn hoá là m t d ng sáng t o c a con ng ạ   i trong quá trình ho t

ộ ạ ạ ộ ự ự ễ ễ   ộ đ ng th c ti n. Và tiêu dùng cũng là m t d ng ho t đ ng trong th c ti n

ạ ộ ủ ườ đó cho nên ho t đ ng tiêu dùng văn hoá c a con ng ạ   i cũng chính là ho t

ạ ộ đ ng sáng t o văn hoá.

ử ể ị 2. L ch s  phát tri n

ờ ủ ử ị 2.1. L ch s  ra đ i c a tiêu dùng văn hoá

ử ủ ể ượ ị ụ L ch s  c a tiêu th  văn hóa có th  đ ố   ắ ầ c xem là b t đ u vào cu i

ữ ữ ở ươ ờ ầ nh ng năm 1950 và đ u nh ng năm 1960 ph ng Tây. Trong th i gian

ệ ượ ệ ấ ạ ườ ỹ ắ ầ này, châu Âu và M  b t đ u xu t hi n hi n t ng đ i chúng ng i lao

ủ ự ế ỉ ộ đ ng đ  giàu có, có năng l c ti n hành tiêu dùng và không ch  quan tâm

ữ ề ầ ướ ọ ủ ạ ế đ n “nhu c u” mà còn là nh ng ni m “ c v ng” ­ TV, t ơ    l nh, xe h i,

ỳ ữ ầ ặ ở ụ máy hút b i, k  ngh ỉ ở ướ  n c ngoài, đã d n tr  thành nh ng m t hàng tiêu

ườ ườ ạ ộ dùng thông th ng. Ngoài ra, ng ạ   i lao đ ng đ i chúng trong giai đo n

ắ ầ ử ụ ự ể ệ ế ố   này b t đ u s  d ng mô hình tiêu dùng văn hóa trong s  bi u hi n k t n i

ủ ệ ắ ọ ờ ớ ả v i b n s c văn hoá c a h . Chính trong th i gian này, khái ni m "tiêu

ắ ầ ở ộ ấ dùng văn hóa" b t đ u tr ạ ộ   ề ớ ặ  thành m t v n đ  m i đ t ra cho ho t đ ng

ứ ề ậ ả nghiên c u và th o lu n v  văn hóa.

ượ

ứ

ị

ữ

ậ

ườ

ọ

chính tr  và xã h i h c Đ c, ông đ

ộ c công nh n là m t trong nh ng ng

i quan tr ng

ộ ọ ệ

ộ ọ

ề

ấ

ạ

1 Nhà Kinh t ế ậ nh t, sáng l p n n xã h i h c hi n đ i và hành chính công.

15

ể ủ ự 2.2. S  phát tri n c a tiêu dùng văn hoá

ị ườ ự ể ệ ể ậ Công nghi p phát tri n, t p trung vào s  phát tri n th  tr ng. Th ị

ườ ể ậ ị ườ ự ể ầ tr ng phát tri n t p trung vào s  phát tri n theo nhu c u trên th  tr ng.

ầ ả ẩ ứ ộ ấ ớ ờ ạ Nhu c u s n ph m văn hóa trong th i đ i tiêu dùng có m c đ  r t l n là

ể ượ ầ ầ ả ệ ẩ ươ nhu c u mang tính bi u t ng, tín hi u, nhu c u s n ph m th ệ   ng hi u.

ế ỷ ủ ế ỷ ữ ươ ổ ế ế ệ ầ Th  k  21 là th  k  c a nh ng th ả   ng hi u n i ti ng. H u h t các s n

ượ ằ ấ ệ ẩ ph m đ ữ c đánh d u b ng nh ng nét cá tính riêng bi ị ủ   t và giá tr  c a

ươ ổ ế ị ậ ệ ấ ầ ở ị th ng hi u, giá tr  v t ch t và giá tr  tinh th n cùng ph  bi n đã tr  thành

ổ ế ạ ớ ự ổ ế s  ph  bi n tiêu dùng, ph  bi n nét sinh ho t m i. Đó chính là hi n t ệ ượ   ng

văn hoá trong tiêu dùng.

ề ạ ả ộ ồ ệ ộ Nhân lo i có nhi u xã h i, bao g m c  xã h i Vi ấ t Nam, l y thái đ ộ

ạ ể ạ ố tiêu dùng l i xem xét, đa s  có th  phân thành 3 giai đo n:

ạ ừ ả ế ệ T  các kho n ti ặ ể ắ ầ   t ki m nghiêm ng t đ  b t đ u Giai đo n 1:

ờ ỳ ờ ỳ ầ ườ ề ế ấ ậ ố . Th i k  đ u, con ng ề   i thi u th n v t ch t, nhi u n n th i k  tiêu dùng

ế ẽ ế ộ ớ kinh t ư ộ   ự ặ  xã h i đã s m khuy n khích s  ch t ch  trong tiêu dùng nh  m t

ấ ẹ ự ư ẩ ồ ườ ả nét ph m ch t đ p. Coi nh  vì s  sinh t n ng i tiêu dùng ph i tiêu dùng,

ư ề ề ế ạ nh ng không khuy n khích vì ni m vui, ni m h nh phúc mà tiêu dùng.

ộ ố ườ ố ộ ẫ ị ả ưở ở M t s  môi tr ng xã t xã h i v n còn b   nh h ộ ố ọ   ng b i m t s  h c

ạ ừ ữ ệ ể ế ế ố ả ữ thuy t tôn giáo mà đã có nh ng bi u hi n lo i tr nh ng y u t gi i trí

ạ ậ ả trong ho t tiêu dùng. Và th m chí còn coi tính gi i trí trong tiêu dùng nh ư

ụ ể ệ ạ ạ ộ ả ứ m t bi u hi n vi ph m đ o đ c.  Ví d , Max Weber đã mô t ạ  thì đ o Tin

ố ả ự ạ ấ ậ ả ố ế   lành trong giai đo n này còn ph n đ i c  s  ham mu n v t ch t. cho đ n

ầ ủ ắ ầ ế ỷ ữ ộ ỹ ướ nh ng năm đ u c a th  k  XX, xã h i M  và Tây Âu b t đ u b c vào

ờ ỳ ạ ứ ệ ậ ớ ọ ườ th i k  đ i công nghi p, v i m c thu nh p m i ng ả   ể ố i có th  s ng tho i

ứ ề ắ ầ ừ ự ậ ơ ổ ữ   mái h n, nh n th c v  tiêu dùng cũng b t đ u có s  thay đ i. T  nh ng

16

ắ ầ ờ ỳ ạ ổ ự s  thay đ i đó mà th i k  tiêu dùng đ i chúng đã b t đ u.

ạ ừ ự ơ ệ ậ ấ T  s  tiêu dùng đ n đi u (tiêu dùng v t ch t thông Giai đo n 2:

ườ ề ệ ế ờ ỳ ầ ố th ng) đ n vi c tiêu dùng ni m vui. ề    Th i k  đ u, đa s  tiêu dùng đ u

ỏ ự ơ ự ơ ư ệ ệ ệ   ch a thóat kh i s  đ n đi u. S  đ n đi u trong tiêu dùng chính là vi c

ườ ộ ả ủ ụ ữ ế ẩ ỉ ng i tiêu dùng ch  quan tâm đ n tính h u d ng c a m t s n ph m nào

ứ ả ẩ ạ ả ẩ ấ ơ đó, d ng th c s n ph m có tính đ n nh t, trong tiêu dùng s n ph m. Sau

ế ộ ướ ữ ể ộ ỉ này, kinh t phát tri n lên m t b c n a, xã h i không còn ch  quan tâm ở

ỳ ọ ạ ượ ữ ụ ả ẩ nh ng s n ph m gia d ng mà còn ngày càng k  v ng đ t đ ữ c nh ng s ự

ề ầ ả ầ ả ẩ ậ   tho  mãn v  nhu c u tinh th n trong tiêu dùng s n ph m. Chính vì v y,

ế ớ ả ẩ ả ả ơ th  gi i s n ph m sau này có tính tình c m, nhân tính, c m xúc h n.

ạ ừ ữ ề ế T  nh ng ni m vui trong tiêu dùng đ n tiêu dùng Giai đo n 3:

ế ề ả ẩ ỉ ẫ   văn hóa. N u ch  nhìn vào “nhân tính”, “ni m vui” trong s n ph m thì v n

ủ ể ả ư ề ự ề ộ ỉ ch a đ  đ  gi i thích v  s  gia tăng v  góc đ  văn hoá trong ch nh th ể

ế ờ ố ủ ọ ườ kinh t . Vai trò quan tr ng c a văn hoá trong đ i s ng con ng i không

ủ ả ể ệ ệ ầ ẩ ỉ ố ch  là nhu c u th  hi n trong cái v n có c a s n ph m công nghi p, gia

ổ ự ữ ệ ề ơ ọ tăng công năng ni m vui mà quan tr ng h n n a là vi c theo đu i s  hoàn

ạ ộ ệ ườ ề ấ thi n cá nhân thông qua ho t đ ng tiêu dùng. Con ng ứ   i có r t nhi u th ,

ườ ừ ữ ứ ớ ỉ và con ng i không ch  có và v a ý v i nh ng th  mà mình có mà con

ườ ế ớ ậ ấ ể ể ệ ố ng i còn mu n thông qua th  gi i v t ch t đ  th  hi n “phong cách

ủ ấ ố ủ ố s ng” c a chính mình. Và phía sau c a “phong cách s ng”  y càng b c l ộ ộ

ủ ả ọ ộ ơ ườ ị rõ ra tính quan tr ng c a “giá tr ”. Nói m t cách đ n gi n, con ng i trong

ộ ươ ừ ạ ự ụ ậ xã h i đ ng đ i đang không ng ng t ử ụ    do gia tăng v n d ng, s  d ng

ệ ệ ệ ả ờ ộ ỉ th i gian m t cách hi u qu , nên vi c tiêu dùng không ch  là vi c tiêu

ậ ấ ườ ạ ộ ự ấ dùng v t ch t. Con ng ề i tham d  vào r t nhi u ho t đ ng. Trong quá

ự ấ ườ ậ ấ trình tham d   y, con ng ầ   i “tiêu dùng v t ch t” và “tiêu dùng tinh th n”

17

ự ệ ậ ấ ồ ờ và đ ng th i cũng đã th c hi n “tiêu dùng v t ch t”. Trong quá trình tham

ả ắ ị ẩ   ự d  này, b n s c văn hoá, giá tr  văn hoá là nguyên nhân chính thúc đ y

ườ ự ườ ề ườ ọ m i ng i tham d . Trong quá trình này, con ng i đ u th ng có tính

ụ ộ ụ ộ ư ể ậ ộ ơ ư th  đ ng, th  đ ng v n đ ng. Nh ng đúng h n có th  nói là “t duy văn

ị ươ ươ ữ ớ ố ượ ọ ự hoá”, “ch n l a giá tr ” t ng đ ng v i nh ng mong mu n đ c th ể

ủ ệ ỗ ườ ể ế ớ hi n cá nhân c a m i ng i. Đ n lúc này, chúng ta m i có th  công b ố

ờ ạ ờ ạ ệ ế ắ   ằ r ng: Th i đ i công nghi p văn hoá đã đ n, th i đ i tiêu dùng văn hoá b t

đ u. ầ

ể ặ 3. Đ c đi m

ầ ộ 3.1. Tính tinh th n trong n i dung tiêu dùng văn hoá

ườ ưở ứ Tiêu dùng là quá trình con ng i dùng, th ụ ộ   ng th c, tiêu th  m t

ạ ị ụ ẩ ả ằ ả ậ ầ   ấ lo i d ch v  hay s n ph m v t ch t nào đó nh m tho  mãn nhu c u,

ườ ữ ể ề thông th ng, cá th  tiêu dùng đ u có tính h u hình. Tiêu dùng văn hoá là

ạ ộ ụ ẩ ẩ ả ỉ ị ả ch  ho t đ ng tiêu dùng d ch v  và s n ph m văn hoá. S n ph m văn hoá

ỉ ả ự ẩ ả ẩ ố ị là ch  s n ph m có s  gia c  thêm giá tr  văn hoá trong s n ph m. Tiêu

ư ề ặ ầ ả dùng văn hoá m c dù là tiêu dùng tinh th n nh ng đ u ph i thông qua hình

ứ ự ứ ậ ư ấ ữ ể ả ư th c v t ch t mang ý nghĩa ch a đ ng, l u gi , chuy n t i nh  Báo chí,

ư ề ề ộ Internet, Truy n hình…nh ng n i dung tiêu dùng thì đ u là vô hình. Thông

ươ ệ ấ ữ qua nh ng ph ậ ng ti n có tính v t ch t này, con ng ườ ạ ượ i đ t đ ụ   c m c

ề ộ ầ đích v  n i dung mang tính tinh th n.

ự ậ ầ 3.2. Tính t ng b c trong năng l c tiêu dùng văn hoá

ự ậ ầ ồ ỉ ấ   Tính t ng b c trong năng l c tiêu dùng là ch  tính không đ ng nh t

ộ ủ ể ườ ự ự trong năng l c, trình đ  c a các cá th  ng i tiêu dùng. Năng l c tiêu dùng

ự ự ề ề ấ ộ ậ v t ch t và năng l c tiêu dùng văn hoá đ u thu c v  năng l c tiêu dùng

ữ ự ư ể ạ ệ ớ nh ng hai lo i năng l c này có nh ng đi m khác bi t v i nhau.

18

ử ụ ự ấ ậ - Năng l c tiêu dùng v t ch t: Khai thác và s  d ng công năng…

ự ể ậ ả ả - Năng l c tiêu dùng văn hoá: Hi u, C m nh n, Gi i thích, phân

tích…

ạ ờ 3.3. Tính gia h n trong th i gian tiêu dùng văn hoá

ạ ộ ệ ệ ấ ị ủ   Trong ho t đ ng tiêu dùng, vi c xác đ nh hi u xu t tiêu dùng c a

ậ ấ ố ố   tiêu dùng v t ch t và tiêu dùng văn hoá hoàn toàn không gi ng nhau. Đ i

ệ ậ ấ ờ ấ   ớ v i tiêu dùng v t ch t, th i gian tiêu dùng ngày càng ít đi còn hi u xu t

ố ớ tiêu dùng ngày càng cao. Đ i v i tiêu dùng văn hoá có tính ng ượ ạ c l ờ   i, th i

ệ ạ ấ ờ gian tiêu dùng càng dài thì hi u xu t tiêu dùng càng cao, gia h n th i gian

ệ ể ấ tiêu dùng thì có th  nâng cao hi u xu t tiêu dùng văn hoá.

ẩ ấ 3.4. Tính th m th u trong tiêu dùng văn hoá

ấ ữ ề ậ ộ Tiêu dùng v t ch t thu c v  quá trình tiêu dùng “h u hình”, tiêu

ủ ề ộ ạ   dùng văn hoá thu c v  quá trình tiêu dùng “vô hình”, Vai trò c a hai lo i

ậ ấ ố tiêu dùng này hoàn toàn không gi ng nhau. Tiêu dùng v t ch t làm tho ả

ườ ề ầ ả mãn con ng i v  nhu c u sinh lý, tiêu dùng văn hoá làm tho  con ng ườ   i

ầ ủ ầ ầ ườ ể ề v  nhu c u tinh th n, nâng cao vai trò tinh th n c a con ng i, có th  có

ồ ủ ề ề ữ ẫ ả ườ nh ng khuôn m u v  ni m tin, tình c m, linh h n c a con ng i trong xã

h i. ộ

ộ ủ ế 3.5. Tính xúc ti n văn minh xã h i c a tiêu dùng văn hoá

ộ ế ể ệ ứ ế ủ Tiêu dùng văn hoá th  hi n m c đ  ki n thi t c a văn minh tinh

ự ế ể ệ ầ ạ ộ ộ th n xã h i, là tiêu chí xem xét hi n tr ng phát tri n xã h i và s  ti n b ộ

ộ ủ ể ạ phát tri n xã h i c a nhân lo i.

ị ả ề ẩ ượ Thông qua truy n thông, giá tr  s n ph m đ c nâng cao; thông qua

ượ ỹ ế ẩ ố ượ ố ý nghĩa, hình t ng th m m  ti p th ng văn hoá đ ề c n i truy n và phát

ữ ả ị huy nh ng giá tr  trong di s n văn hoá.

19

4. Vai trò

ụ ế ả ấ ố ổ ộ ­ S n xu t, phân ph i, trao đ i và tiêu th  là m t vòng liên k t thúc

ả ấ ẩ ự đ y s  tái s n xu t hàng hoá văn hoá.

ụ ự ụ ệ ệ ệ ộ ị ầ ­ Th c hi n nhi m v  cung và c u, nhi m v  giá tr  văn hoá xã h i

ự ẩ ả ạ ạ ­ S n ph m văn hoá trong quá trình sáng t o, t o ra năng l c sáng

ự ưở ậ ủ ứ ườ ạ t o văn hoá và năng l c th ệ ng th c ngh  thu t c a ng i tiêu

dùng văn hoá.

ạ ộ ấ ủ ả ẩ ườ ­ Tiêu dùng văn hoá thúc đ y ho t đ ng tái s n xu t c a con ng i.

5. C  c uơ ấ

5.1. Khái ni m ệ

ệ ề ỷ ệ ủ ơ ấ ỉ ố C  c u tiêu dùng văn hoá là ch  m i quan h  v  t ạ    c a các lo i l

ụ ả ị ẩ hình d ch v  văn hoá và s n ph m văn hoá khác nhau mà con ng ườ ử  i s

ưở ạ ộ ứ ụ d ng và th ng th c trong ho t đ ng tiêu dùng văn hoá.

ạ ơ ấ 5.2. Phân lo i c  c u tiêu dùng văn hoá

ệ ủ ả ứ ể ẩ ­ Căn c  vào hình thái bi u hi n c a s n ph m văn hoá: Tiêu dùng

ụ ẩ ị ả s n ph m văn hoá và tiêu dùng d ch v  văn hoá.

ứ ộ ế ủ ả ẩ ­ Căn c  vào thu c tính kinh t c a s n ph m văn hoá: Tiêu dùng

ẩ ả ả ẩ văn hoá tính s n ph m và tiêu dùng văn hoá tính phi s n ph m.

ứ ấ ạ ­ Căn c  tính ch t tiêu dùng văn hoá: D ng tiêu dùng văn hoá giáo

ạ ả ụ d c và d ng tiêu dùng văn hoá gi i trí…

ứ ộ 6. M c đ  tiêu dùng văn hoá

ứ ộ ữ ệ 6.1. Nh ng quan ni m M c đ  tiêu dùng

ề ậ ộ ậ ứ ừ ế ể ưở ­ T  quan đi m vĩ mô, đ  c p đ n m c đ  t n h ứ   ộ ng m t m c

ủ ườ ủ ộ ờ ố ộ ố s ng trung bình c a ng ấ   i dân c a m t qu c gia trong m t th i gian nh t

20

ố ượ ấ ượ ờ ụ ụ ẩ ả ị ị đ nh. S  l ng th i gian và ch t l ặ   ng s n ph m (d ch v ) tiêu th , ho c

ấ ả ầ ấ ậ ượ ứ ườ t t c  nhu c u v t ch t và văn hóa đ c đáp  ng cho ng i tiêu dùng

ượ ầ ườ đ c tính trên GDP đ u ng i.

ố ượ ừ ể ấ ượ ­ T  quan đi m vi mô xem, có nghĩa là s  l ng và ch t l ủ   ng c a

ườ ụ ể ọ ớ ủ ụ ộ ng ờ   i tiêu dùng và gia đình c a h  v i m c tiêu c  th  trong m t th i

ấ ị ặ ườ ả ộ ộ gian nh t đ nh, ho c ng ờ   i tiêu dùng, m t gia đình trong m t kho ng th i

ụ ầ ế ể ượ ứ ộ ứ ầ ả gian tiêu th  c n thi t đ  có đ c m c đ  đáp  ng nhu c u tho  mãn.

ứ ộ ấ ượ ồ ị ­ M c đ  tiêu dùng cũng bao g m ch t l ụ ng d ch v  và ch t l ấ ượ   ng

ẩ ả s n ph m tiêu dùng.

ụ ứ ủ ộ ộ ộ ộ ố ­ M c đ  tiêu dùng c a m t qu c gia ph  thu c vào trình đ  phát

ủ ự ượ ể ứ ứ ủ ể ấ ả ậ ộ tri n c a l c l ng s n xu t, m c thu nh p, m c đ  phát tri n c a th ị

ườ ủ ủ tr ng hàng tiêu dùng, chính sách tiêu dùng c a Chính ph .

6.2. Khái ni mệ

ấ ượ ứ ệ ộ M c đ  tiêu dùng văn hoá là vi c xem xét ch t l ng và s  l ố ượ   ng

ụ ẩ ượ ự ế ả ủ ị c a d ch v  và s n ph m văn hoá đ c tiêu dùng trong th c t bình quân

ẩ ạ ể ộ ị nhân kh u t ờ i m t đi m th i gian xác đ nh.

ổ ố ­ T ng s  phí tiêu dùng văn hoá.

ẩ ổ ố ­ T ng s  nhân kh u tham gia vào tiêu dùng văn hoá.

ạ ả ơ ấ ẩ ị ­ C  c u tiêu dùng văn hoá: các lo i s n ph m văn hoá và d ch v ụ

văn hoá.

ướ 7. Các xu h ng tiêu dùng văn hoá

ố ả 7.1. B i c nh

ệ ố ể ươ ề ệ ­ Công ngh  s  phát tri n : Các ph ị ả   ng ti n truy n thông đã b   nh

ưở ở ự ề ố ệ ể ấ ổ h ế   ng b i s  phát tri n và thay đ i công ngh . V n đ  s  hóa đã khi n

ớ ị ườ ữ ề ề ả ẩ ố ranh gi i gi a các th  tr ng s n ph m truy n thông truy n th ng ngày

21

ụ ạ ờ ở ộ ươ ệ ệ ứ càng tr  nên m  nh t. Vi c  ng d ng r ng rãi các ph ng ti n công ngh ệ

ậ ố ả ưở ươ ứ ả ề ả ấ ỹ k  thu t s  đã  nh h ế ng đ n ph ng th c s n xu t, truy n t i và tiêu

dùng văn hoá:

ự ỗ ợ ủ ố ề ộ + Có s  h  tr  c a s  hoá, n i dung truy n thông đã thông qua h ệ

ố ượ ể ả ề ả ệ ố ạ ạ th ng m ng mà đ c chuy n t ạ   i. H  th ng m ng là n n t ng cho ho t

ể ả ộ ủ ấ ề ề ộ đ ng chuy n t ạ   ự i n i dung truy n thông và s  gia tăng c a r t nhi u lo i

ụ ạ ơ ấ ự ụ ề ề ố hình ph c v  m ng, c  c u truy n thông truy n th ng đã có s  gia tăng

ụ ạ ủ ị c a d ch v  m ng.

ấ ệ ậ ố ệ ỹ ư ớ + V i công ngh  k  thu t s  mà các tài nguyên, ch t li u nh : hình

ả ể ượ ả ạ ị nh, âm thanh và văn b n có th  đ ữ c nén thành nh ng đ nh d ng t ươ   ng

ự ượ ề ế ị ề ẫ ẩ t và đ c truy n thông qua các thi t b  truy n d n, nó đã thúc đ y các

ươ ệ ề ờ ươ ạ lo i ph ng ti n truy n thông khác nhau, tách r i nhau cùng t ng tác,

ậ ượ nh n đ c nhau.

ộ ượ ươ ữ ỹ + N i dung khi đ c nén vào các ph ệ ư ng ti n l u tr k  thu t s ậ ố

ệ ấ ư ậ ớ ữ ề ậ ố ề thu n ti n r t nhi u so v i cách l u tr truy n th ng chính vì v y mà

ứ ả ả ư ệ ả ẩ ậ ỉ ử ả   vi c b o l u, qu n lý, cách th c s n ph m và biên t p, ch nh s a s n

ệ ố ấ ễ ẽ ẩ ả ả   ph m cũng r t d  dàng. Vi c s  hoá s  làm gi m chi phí cho khâu s n

ơ ẽ ả ấ ấ ươ ấ ấ xu t. Chi phí s n xu t th p h n s  làm cho các ch ả ng trình s n xu t có

ề ặ ả ơ ệ ế hi u qu  h n v  m t kinh t .

ể ủ ố ẽ ả ự ả ớ ế   + S  phát tri n c a s  hóa và Internet s  gi m b t các rào c n ti p

ị ườ ơ ộ ạ ẳ ạ ấ ớ ậ c n th  tr ệ ả ng, t o c  h i cho công ngh  s n xu t m i (ch ng h n nh ư

ệ ừ ơ ộ ữ ạ ơ ỏ ch i game online) và c  h i sáng t o cho nh ng doanh nghi p v a và nh .

ạ ầ ­ Đa d ng hoá văn hoá và toàn c u hoá tiêu dùng văn hoá

ầ ế ườ ư + Toàn c u hóa kinh t và tăng c ng giao l u văn hóa: Ngày 16

ạ ỳ ọ ủ ổ ứ ư tháng 11 năm 1972, t ứ i k  h p th  17 c a t ấ    ch c UNESCO đã đ a ra v n

22

ế ớ ủ ệ ạ ị ề ả đ  b o v  các giá tr  văn hóa đa d ng c a th  gi i, thông qua Công ướ   c

ế ớ ệ ả ộ ướ ề ả v  B o v  Di s n văn hóa và thiên nhiên th  gi i. N i dung công c có

ế ấ ủ ấ ỳ ề ủ ự ế ặ ố vi t: "s  phá h y ho c bi n m t c a b t k  n n văn hóa qu c gia nào s ẽ

ả ủ ế ự ụ ề ế ớ ế ộ ố ẫ d n đ n s  thi u h t v  di s n c a các dân t c, qu c gia trên th  gi i ",

ề ạ ề ộ ế ệ ươ ố văn hoá truy n th ng dân t c truy n l i cho các th  h  t ồ   ng lai, là ngu n

ệ ạ ự ề ể ự l c cho s  phát tri n hài hòa và phong phú v  văn hóa cho hi n t i và

ươ t ng lai ".

ạ ệ ặ ớ ự ả ố ể ạ + Ngo i l ẽ ủ    văn hóa: Ph i đ i m t v i s  phát tri n m nh m  c a

ệ ả ị ườ ố ế ề ố “kinh đô” đi n  nh Hollywood trên th  tr ng qu c t , nhi u qu c gia và

ỏ ọ ợ ấ ả ứ ộ Liên minh châu Âu đã bày t thái đ  ph n  ng. H  tr  c p cho ngành công

ệ ướ ệ ả nghi p đi n  nh trong n c.

ự ế ệ ạ ố ươ Có  qu c  gia  còn  th c  hi n  h n  ch  phát  sóng   các  ch ng  trình

ỳ ắ ầ ủ ề ả truy n hình. Trong năm 1993, chính ph  Hoa K  b t đ u h n kích tr  l ở ạ   i

ỏ ữ ệ ượ ệ ầ ề ạ ạ ấ và yêu c u vi c bãi b  nh ng vi c đ c coi là v n đ  vi ph m c nh tranh

t do.ự

ướ 7.2. Các xu h ng tiêu dùng văn hoá

ạ ồ   ầ ­ Đa d ng hoá văn hoá và toàn c u hoá tiêu dùng văn hoá cùng t n

t i ạ

ị ườ ế ạ ị ị ­ Đ i chúng hoá đ n phân hoá: Phân khúc th  tr ng, đ nh v  chính

xác

ươ ệ ử ụ ủ ộ ­ Tính t ng tác: Tác đ ng c a vi c s  d ng các công ngh  k ệ ỹ

23

ậ ố thu t s  và Internet

ƯƠ CH NG 2

Ề Ơ Ị Ổ Ố T NG QUAN V  Đ N V  HÀNH CHÍNH THÀNH PH  BUÔN

Ộ Ỉ MA THU T – T NH ĐĂK LĂK

ệ ự ề 1. Đi u ki n t nhiên

ệ 1.1. Di n tích

ố ộ ỉ Thành ph  Buôn Ma Thu t không ch  là trung tâm Văn hóa, Kinh t ế   ,

ị ủ ỉ ắ ắ ấ ố Chính tr  c a t nh Đ k L k, mà còn là thành ph  trung tâm c p Vùng Tây

ế ượ ủ ề ọ ố ị Nguyên, có v  trí chi n l c quan tr ng v  qu c phòng c a vùng và c ả

ướ ộ ượ ọ ồ ừ ế ắ n c. Tên g i Buôn Ma Thu t đ c b t ngu n t ti ng Ê­đê: Buôn Ama

ọ ắ ộ Y Thuot (Buôn: làng, Ama: cha), g i t t là Buôn Ma Thu t, có nghĩa là

ủ ộ ị ưở ậ ầ làng c a cha Thu t, tên v  tù tr ng có công l p ra buôn làng đ u tiên bên

ờ ố b  su i Ea Tam.

ệ ự ủ ệ ố ộ Di n   tích   t nhiên   c a   thành   ph   Buôn   Ma   Thu t   hi n   nay   có

ệ ế ả ự ắ ắ ỉ 377,18Km2 chi m kho ng 2,87% di n tích t nhiên t nh Đ k L k.

ị ị 1.2. V  trí đ a lý

ộ ừ ị ể ỏ Buôn Ma Thu t t th  xã nh  bé 1975 đã phát tri n lên thành ph ố

24

ị ạ ự ố năm 1995 ( đô th  lo i 3) và sau 10 năm xây d ng thành ph  Buôn Ma

ộ ượ ủ ướ ị ạ ủ ậ Thu t đ c Th  t ế   ng Chính ph  công nh n là đô th  lo i 2 (2005), đ n

ượ ị ạ ộ ỉ ậ ắ ắ năm 2010 đ ệ   ự c công nh n là đô th  lo i 1 tr c thu c t nh Đ k L k. Hi n

ấ ấ ố ộ ượ ấ nay thành ph  Buôn Ma Thu t đang ph n đ u đ c nâng c p lên đô th ị

ự ạ ộ Ươ lo i I tr c thu c Trung ng vào năm 2020.

ư ệ ắ Phía B c giáp huy n C M’gar.

ư ệ Phía Nam giáp huy n Krông Ana, C Kuin.

ệ ắ Phía Đông giáp huy n Krông P c.

ư ệ ắ ỉ Phía Tây giáp huy n Buôn Đôn và C  Jút ( t nh Đ k Nông).

ế ầ ạ ộ ỏ ố ướ Buôn Ma Thu t là đ u m i huy t m ch giao thông t a ra các h ng,

ố ộ ệ ạ ằ ố ố ớ n i v i thành ph  Đà L t qua huy n Lăk b ng qu c l ớ   ố ề  27, n i li n v i

ố ộ ằ ố ớ ằ Khánh Hòa qua Ninh Hòa b ng qu c l 26, n i v i TP.HCM b ng qu c l ố ộ

ướ ố ề ằ ớ ỉ 14 qua Đăk Nông, Bình Ph c, n i li n v i Yok Đôn Buôn Đôn b ng t nh

ộ ố ố ớ ố ộ ằ ề l s  1 và n i v i Pleiku, Kontum b ng qu c l 14. V  hàng không có sân

ủ ế ẵ ộ ố ố ồ bay đ n th  đô Hà N i, thành ph  H  Chí Minh, thành ph  Đà N ng.

ế ị ị 1.3. Đ a th  đ a hình

ắ ộ ộ ằ ắ ố ớ   Thành ph  Buôn Ma Thu t n m trên Cao Nguyên Đ k L k r ng l n

ở ườ ả ừ ơ ố ị phía Tây dãy tr ng s n, có đ a hình d c tho i t ộ  0,5 – 10, đ  cao trung

ể ặ ớ bình 500m so v i m t bi n.

ạ ộ ố ộ ị Trên đ a bàn thành ph  Buôn Ma Thu t có m t đo n sông Sêrêpok

ả ả ạ ướ ộ ư ự ố ch y qua phía Tây ( kho ng 23Km) và m ng l i su i thu c l u v c sông

ạ ớ ư ồ ề ấ ồ Sêrêpok, có nhi u h  nhân t o l n nh t nh  h  EaKao, EaCuôrKăp và

ồ ướ ế ầ ố ụ ụ ổ ị ngu n n c ng m khá phong phú, n u khai thác t t ph c v   n đ nh cho

ế ộ ủ ể phát tri n kinh t ố  ­ xã h i c a thành ph .

25

ờ ế ậ 1.4. Th i ti t khí h u

ờ ế ẻ ừ ượ ậ ố ủ ậ Th i ti t khí h u mát m , v a đ c chi ph i c a khí h u nhi ệ ớ   t đ i

ừ ấ ậ gió mùa v a mang tính ch t khí h u cao nguyên, trong năm có 2 mùa rõ

ư ế ế ệ r t: Mùa m a (tháng 5 đ n tháng 10), mùa khô ( tháng 10 đ n tháng 4 năm

0C.

ệ ộ sau), nhi t đ  trung bình hàng năm là 23

1.5. Tài nguyên

ệ ự ề ớ ậ ợ ộ ổ ế V i đi u ki n t nhiên thu n l i, Buôn Ma Thu t n i ti ng có

ủ ặ ề ắ ạ ệ ừ nhi u lo i trái cây, khoai s n, rau c , đ c bi t là cà phê Buôn Mê đã t lâu

ị ườ ế ư ế ằ ơ chi m lĩnh trên th  tr ng và cho đ n nay ch a có n i đâu sánh b ng.

ị ươ ả ướ ẫ ầ ề ả ượ ộ Buôn Ma Thu t luôn là đ a ph ng d n đ u c  n c v  s n l ng và

ấ ượ ớ ợ ế ấ ỡ ch t l ng cà phê. V i l ậ   i th  là vùng đ t ba gian màu m  trù phú b c

ữ ấ ạ ươ ộ nh t Tây Nguyên, Buôn Ma Thu t luôn cho nh ng h t cà phê có h ng v ị

ơ ậ đ m đà và th m ngon.

ủ ế ụ ề ấ ỏ ấ V  tài nguyên đ t, ch  y u là đ t nâu đ  trên đá c c BaZan (70%),

ủ ế ừ ệ ệ ấ ồ ấ đ t nông nghi p 73,78%, đ t lâm nghi p 22% ( ch  y u r ng tr ng), tài

ậ ệ ự ả ắ nguyên khoáng s n chính là đá bazan làm v t li u xây d ng, s t, cao lin,

ạ sét g ch ngói.

ặ ộ ể 2. Đ c đi m xã h i

ị ử 2.1. L ch s  hình thành

ị ủ ỉ ố ỉ ộ ộ ắ           Buôn Ma Thu t (hay Ban Mê Thu t) là thành ph  t nh l  c a t nh Đ k

ố ớ ấ ở ắ ệ L k và là thành ph  l n nh t vùng Tây Nguyên Vi t Nam. Buôn Ma

ộ ố ủ ế ặ ả ộ ấ   Thu t g c ti ng Ê Đê, nghĩa là "b n ho c làng c a Ama Thu t", nó xu t

ừ ộ ị ủ ọ ộ ưở phát t tên g i buôn c a Ama Thu t ­ tên m t v  tù tr ng giàu có và

ể ồ ừ ề ấ quy n uy nh t vùng, đ  r i t đây hình thành nên các buôn làng xung

26

ể ố ộ quanh, phát tri n thành thành ph  Buôn Ma Thu t ngày hôm nay.

ấ ủ ở ư ườ ả ớ Thu  x a, đây là vùng đ t c a ng i Ê Đê Kpă v i kho ng 50 nhà dài

ằ ố ọ ưở ả ộ Ê Đê n m d c theo su i Ea Tam do tù tr ng Ama Thu t cai qu n. Khi

ủ ủ ủ ắ ắ ượ ặ ạ ả ấ đó, th  ph  c a vùng đ t cao nguyên Đ k L k đ c đ t t i B n Đôn

ự ệ ờ ộ ổ   (huy n Buôn Đôn bây gi ). Năm 1890, Bourgeois ­ m t tên th c dân n i

ụ ượ ể ế ộ ưở ti ng nham hi m, sau khi thu ph c đ c Khumjunop, m t tù tr ộ   ng, m t

ổ ế ở ả ế ụ ể ọ vua săn voi n i ti ng ộ    B n Đôn đã ti p t c tìm m i cách đ  mua chu c

ưở ặ ề ự ủ ệ ằ ộ ộ tù tr ề ng Ama Thu t nh m đ t ti n đ  cho vi c xây d ng m t th  ph ủ

ớ ở ớ ợ ủ ư ế ắ m i đây. V i l ắ i th  là trung tâm c a Đ k L k cũng nh  toàn Tây

ộ ị ế ượ ầ ề ế ủ ả Nguyên, m t v  trí có t m chi n l ự c v  quân s  và kinh t c a c  vùng,

ạ ằ ằ ẳ ọ ộ ỡ l ấ ỏ i n m g n trên m t cao nguyên đ t đ  màu m  và b ng ph ng, 14 năm

ộ ồ ị ủ ứ ề ố sau, t c ngày 22 tháng 11 năm 1904, theo đ  ngh  c a H i đ ng t i cao

ươ ề ậ ị ị ạ   ươ Đông D ng, Toàn quy n Đông D ng ban hành Ngh  đ nh thành l p Đ i

ị ủ ề ả ộ ộ lý hành chính Buôn Ma Thu t, thu c quy n giám sát và qu n tr  c a Khâm

ộ ượ ỳ ơ ọ ứ s  Trung K  và Buôn Ma Thu t đ ủ   c ch n làm c  quan hành chính c a

ọ ỉ ắ ả ờ ắ ỉ t nh Đarlac (tên g i t nh Đ k L k bây gi ) thay cho B n Đôn.

27

ả ồ ộ B n đ  Buôn Ma Thu t năm 1905.

ứ ườ ặ ệ ệ Các công s  ng i Pháp, đ c bi ố t là Sabatier mu n duy trì vi c bi ệ   t

ầ ế ậ ơ ở ị ư ậ l p Tây Nguyên, nh ng do nhu c u thi t l p c  s  chính tr , hành chính xã

ặ ủ ỏ ự ứ ế ạ ườ ộ h i đòi h i s  có m t c a các công ch c, vì th  bên c nh ng i Pháp,

ườ ườ ầ ấ ặ ng i Êđê, ng i Kinh đã d n có m t ngày càng đông, nh t là sau khi có

ề ệ ươ ủ ề ị ị Ngh  đ nh ngày 02­07­1923 c a toàn quy n Đông D ng v  vi c thành

ắ ắ ậ ỉ l p t nh Đ k L k.

ả ồ ộ B n đ  Buôn Ma Thu t năm 1918

ự ự ệ ẩ ạ           Sau đó, th c dân Pháp đ y m nh vi c xây d ng Buôn Ma Thu t đ ộ ể

ự ệ ấ ố ộ ị ị th c hi n chính sách th ng tr  lâu dài. Trong n i th  đã xây c t các công s ở

ệ ệ ườ ử ạ ợ ọ ủ c a Pháp, b nh vi n, nhà tù, tr ng h c, c a hàng, khách s n, ch , nhà

ể ơ ể ậ ạ ộ ư ủ   máy, r p hát, sân v n đ ng, b  b i, nhà kho, nhà đ  xe. Khu dân c  c a

ườ ệ ườ ẽ ớ ớ ộ ố ủ ườ ng i Vi t và ng i Âu xen k  v i v i m t s  buôn làng c a ng i Ê

ườ ư ườ ạ ỉ ộ ỉ Đê. Đ ng sá đã có ngã t , ngã sáu. Các đ ng n i t nh và ngo i t nh

ượ ượ ự đ c hình thành, sân bay Monfleur đ c xây d ng. Ngày 05 tháng 6 năm

ứ ậ ỳ ị ị ị ộ ọ   1930, Khâm s  Trung K  ra ngh  đ nh thành l p th  xã Buôn Ma Thu t t a

ạ ộ ế ủ   ạ l c trên các làng Buôn Ma Thu t và Buôn Sô. Vì chính sách h n ch  c a

28

ự ỉ ườ ố ạ th c dân Pháp, ch  có ít ng i Kinh sinh s ng t ạ   i BMT, trong làng L c

ườ ả ườ Giao. Ng i dân hàng năm ph i đi “xâu ng i” và “xâu voi”, đàn ông 18 ­

ả ổ ỗ ộ ị 60 tu i ph i xâu 20 ngày, m i voi cũng ch u 20 ngày xâu trong m t năm.

ả ồ ộ B n đ  Buôn Ma Thu t năm 1930

ễ ổ ở ở ắ ắ ỷ Ngày 28/8/1945, t ng kh i nghĩa di n ra Đ k L k, U  ban Cách

ế ộ ố ờ ỉ ạ ắ ố ỏ ị ủ   m ng lâm th i t nh đã ra m t và tuyên b  xoá b  ch  đ  th ng tr  c a

ệ ố ề ậ ạ ượ ậ Nh t, Pháp; h  th ng chính quy n cách m ng đ c thành l p. Liên hoan

ế ộ ượ ổ ứ ạ ệ ệ ả ạ đoàn k t các dân t c Dak Lak đ ch c t c t i Bi t đi n B o Đ i bàn v ề

ự ệ ề ế ả ộ ấ v n đ  đoàn k t các dân t c anh em trong xây d ng và b o v  chính

ề ạ quy n cách m ng.

ộ ệ Ngày 10 tháng 3 năm 1975, Quân đ i nhân dân Vi ế   t Nam đã ti n

ấ ố ờ ộ ả ố đánh b t ng  vào Thành ph  Buôn Ma Thu t, gi i phóng Thành ph  và

ử ế ắ ờ ở ồ ị ị cũng là th i  kh c m  màn cho Chi n d ch H  Chí  Minh l ch s ,  gi ả   i

29

ấ ấ ướ ề ố phóng hoàn toàn Mi n Nam th ng nh t đ t n c.

ử ế ủ ị ữ ủ ề ả ầ ậ ỷ Tr i qua nhi u thăng tr m c a l ch s , đ n gi a th p k  90 c a th ế

ộ ượ ị ướ ế ị ỷ k  XX, th  xã Buôn Ma Thu t đ c Nhà n c quy t đ nh nâng lên Thành

ố ộ ị ị ph  Buôn Ma Thu t (theo Ngh  đ nh 08­NĐ/CP ngày 21/01/1995).

ộ ạ ự ế ố ượ Đ n năm 2005, Thành ph  Buôn Ma Thu t l i t hào đ ấ   c nâng c p

ị ạ ế ố ộ thành đô th  lo i II và đ n năm 2010 thành ph  Buôn Ma Thu t đã tr ở

ị ạ ộ ỉ ự thành đô th  lo i I tr c thu c t nh.

ư ậ ể ặ ơ Nh  v y, qua h n 100 năm hình thành và phát tri n, m c dù có

ổ ề ấ ề ầ ộ ẫ ư nhi u l n thay đ i v  c p hành chính nh ng Buôn Ma Thu t v n luôn là

ủ ỵ ở ủ ỉ ứ ủ ề ắ ỏ ầ ọ th  ph , l ắ  s  c a t nh Đ k L k. Đi u đó ch ng t ủ    t m quan tr ng c a

ộ ư ư ẫ ố Thành ph . Buôn Ma Thu t x a cũng nh  nay v n luôn là trung tâm kinh

ế ủ ỉ ự ữ ắ ắ ả ộ ị t , chính tr  xã h i không nh ng c a t nh Đ k L k mà còn c  khu v c Tây

Nguyên.

ơ ấ ố 2.2. Dân s  và c  c u

ộ ớ ố ố ẩ   Dân s  toàn thành ph  năm 2014 là 87.862 h  v i 351.150 kh u.

ớ ườ ế Trong đó Phân theo gi i tính: nam có 173.009 ng ữ   i, chi m 49,27%, n  có

ườ ế ị ị 178.141 ng i, chi m 50,73%; phân theo thành th  nông thôn: thành th  có

ườ ế ườ 228.308   ng i,chi m   65,02%,   nông   thôn   có   122.842   ng ế   i,   chi m

ỷ ệ ố ự ố ườ 34,98%. T  l tăng dân s  t ậ ộ  nhiên 1,89%. M t đ  dân s  931 ng i/km2.

ố ườ ậ ư ấ ư ườ S  ng i nh p c  là 4.426 ng ườ ố ườ i, s  ng i xu t c  1.268 ng i.

ầ ộ 2.3. Thành ph n dân t c

ệ ố ộ ộ Hi n nay thành ph  Buôn Ma Thu t có 40 dân t c anh em cùng sinh

ế ộ ể ố ư ộ ố s ng, trong đó dân t c kinh chi m 85,04%; các dân t c thi u s  nh  Ê Đê,

ế M'nông, Thái, Tày, Nùng,... chi m 14,96%. Có 4 tôn giáo chính là Ph t ậ

giáo, Công giáo, Tin lành và Cao Đài.

30

ặ ư ữ 2.4. Nh ng nét văn hóa đ c tr ng

ề ế ố ở ướ ế ế ả Nói đ n văn hóa truy n th ng Daklak, tr ề   c h t ph i nói đ n n n

ủ ư ư ậ ặ ả ị ừ văn hóa mang đ m nét đ c tr ng c a c  dân b n đ a, t ờ  bao đ i nay đã

ộ ề ự ạ ớ ữ   ạ t o d ng nên m t n n văn hóa vô cùng phong phú và đa d ng, v i nh ng

ể ộ ồ ộ ư ế ể ậ ả ậ di s n văn hóa v t th  cũng nh  phi v t th  đ c đáo và đ  s . Nói đ n các

ả ả ậ ộ ể ổ ế   di s n văn hóa dân t c, không quên các di s n văn hoá v t th  n i ti ng

ụ ồ ư ế ế ạ ồ   nh  đàn đá, nh c c , c ng chiêng, ki n trúc nhà dài, ki n trúc nhà m ,

ổ ạ ượ ệ ẩ ụ ộ công c  lao đ ng d t c m th . t c t ậ   ả ng...cùng các di s n văn hoá phi v t

ể ễ ộ ậ ụ ọ ư ậ ụ th  nh  lu t t c, các l h i, các t p t c và các sinh h at văn hóa, sinh

ồ ộ ả ộ ồ ơ ọ ọ h at c ng đ ng. Đ  s  và phong phú h n c  là kho tàng văn h c dân gian

ả ử ữ ộ ọ ộ ọ ớ v i nh ng b n s  thi (Dân t c Eđê g i là Khan, dân t c Mnông g i là át

ệ ổ ụ ế ệ ề ầ ạ ờ Nrông), th n tho i, truy n thuy t, truy n c  tích, truy n ng  ngôn, l i nói

ả ắ ộ ư ế ệ ề ậ ộ   ầ v n...đ m đà b n s c dân t c l u truy n qua bao th  h . Ngòai ra dân t c

ữ ế ả ượ Ê đê còn có c  ch  vi t mà sau này đ ử ụ c phiên âm s  d ng ph  bi n t ổ ế ừ

ổ ậ ủ ế ể ả ờ ỹ ị th i Pháp, M  cho đ n nay. Đi m n i b c c a Văn hoá b n đ a Daklak là:

ễ ộ ệ ẫ ồ Văn hoá l ẩ    h i nhà dài, văn hoá c ng chiêng, văn hoá m u h , văn hoá  m

ậ ụ ự ử ộ ồ ộ th c, văn hoá s  thi, văn hoá lu t t c, văn hoá c ng đ ng ...đ c đáo, phong

31

ả ắ ộ ướ ư ệ ệ phú giàu b n s c dân t c. Tr ộ   c đây cũng nh  hi n nay, quan h  xã h i

ế ậ ộ ố ẫ ơ ả ủ ồ c  b n c a đ ng bào các dân t c v n còn mang đ m tính huy t th ng và

ề ặ ồ ộ ồ ộ tính c ng đ ng b n ch t. Nói chung, đ ng bào các dân t c Ê đê cũng nh ư

ự ồ ạ ề ề ể ớ ộ ặ M’nông, Gia Rai đ u có m t đ c đi m l n, đó là s  t n t ủ   ữ i b n v ng c a

ộ ổ ề ố ẹ ữ ố ượ ệ nh ng m i quan h  xã h i c  truy n t t đ p đ ờ   c hình thành qua các th i

ủ ử ầ ẳ ồ ươ ộ ỳ ị k  l ch s  lâu dài. Tinh th n c ng đ ng, dân ch , bình đ ng, t ng thân

ươ ạ ầ ượ t ng ái... Bên c nh đó, tinh th n th ng võ, nhân ái, yêu thiên nhiên, yêu

ữ ư ầ ạ ặ ộ ổ ậ ủ   chu ng hòa bình, c n cù sáng t o cũng là nh ng đ c tr ng n i b t c a

ổ ậ ơ ấ ấ ấ ộ ố   ả ồ đ ng bào các dân t c. N i b t h n c  là ý chí đ u tranh b t khu t ch ng

ọ ớ ề ệ ấ ả ả ố ch i v i thiên nhiên và truy n th ng đ u tranh b o v  buôn làng, b o v ệ

ươ ấ ướ ề ượ ộ quê h ng đ t n ố c. Truy n th ng đó đã đ c phát huy cao đ  trong

ứ ữ ả ạ ế   nh ng năm nhân dân Daklak đ ng lên theo Đ ng làm cách m ng, chi n

ự ế ố ố ỹ ượ ể ấ đ u ch ng th c dân Pháp và Đ  qu c M  xâm l ề   c. Đi m tô thêm n n

ự ủ ề ả ố ị ậ   ộ văn hóa truy n th ng c a các dân t c b n đ a, DakLak còn có s  du nh p

ủ ủ ề ắ ộ ể ố ề n n văn hóa c a các dân t c thi u s  phía B c và n n văn hóa c a ng ườ   i

ấ ả ề ớ ủ ắ ủ ề ắ Kinh v i đ  s c thái c a ba mi n Trung ­ Nam ­ B c. T t c  đ u đ ượ   c

ữ ự ể ệ ề gìn gi và phát tri n, hòa quy n trong quá trình xây d ng n n văn hóa Vi ệ   t

ế ế ậ ả ắ ộ Nam tiên ti n,  đ m  đà b n s c dân t c. Ngoài ra, nói  đ n văn hóa ở

ể ắ ị ế Daklak cũng không th  không nói đ n các danh th ng, các di tích l ch s ử

ấ ấ ủ ị ử ấ ị văn hóa mang d u  n c a l ch s . Trên đ a bàn Daklak đã tìm th y m t s ộ ố

ổ ọ ủ ả ấ ỉ ườ ề ử di ch  kh o c  h c mang d u tích c a ng i ti n s . Đó là các di ch ỉ ở

ư ệ ề ệ ả Drai Si (huy n C  Mgar), xã Ea Tiêu, Qu ng Đi n (huy n Krông Ana), h ồ

ệ ệ Lak (huy n Lak), xã Ea Păn, xã Xuân Phú (huy n Ea Kar). Qua các di ch ỉ

ứ ằ ụ ồ ồ ố ụ ữ ấ trên, đã tìm th y nh ng công c , khí c , đ  trang s c b ng đá; đ  g m và

ề ấ ừ ệ ế ậ ố bàn d p, bàn mài hoa văn trên g m. Nguyên li u ch  tác đ u l y t đá

32

ủ ế ể ấ ặ ố ư bazan và đá bi n ch t, v n là đ c tr ng c a Tây Nguyên. Ki u dáng và k ỹ

ế ề ể ậ ươ ể ồ ớ ồ thu t ch  tác có nhi u đi m t ng đ ng v i văn hóa Bi n H  (Gia Lai) và

ờ ạ ồ ồ ả ỳ ệ   văn hóa Sa Hu nh (Qu ng Ngãi). Th i đ i đ  đ ng cũng đã phát hi n

ượ ế ố ồ ở ệ đ c 7 chi c tr ng đ ng huy n Ea Súp, Ea HLeo, Krông Pac Ea Kar và

ặ ộ ệ ữ ả ấ ấ TP Buôn Ma Thu t. Đ c bi t trên m nh đ t này còn có nh ng d u tích

ườ ể ạ ạ ở ầ ủ c a ng i Chăm đ  l i, đó là tháp Yang Prong (Th n vĩ đ i) xã Ch ư

ữ ự ệ ớ ướ MLanh   (huy n   Ea   Súp),   nh ng   Rasungbatau   (thùng   l n   đ ng   n c) ở

ộ ổ ư ậ ộ ị Buôn Ma Thuôt, khu m  c  thu c đ a ph n xã Ea Ktur và xã C  Ewy

ệ ế ở ế ở (huy n Krông Ana), gi ng Chăm xã Yang Mao, khu ph  tích xã Hòa

ệ ượ Thành (huy n Krông Bông). Trong đó, tháp Yang Prong đ ự   c xây d ng

ế ỷ ố ướ ế ờ vào cu i th  k  XIII d ờ ầ   i th i vua Sinhavarman III (Ch  Mân), th  th n

ấ ổ Sinva. Đây là tháp Chăm c  duy nh t còn l ạ ở i ờ ỳ ệ    Tây Nguyên.Th i k  hi n

ổ ế ư ụ ộ   ạ đ i, chúng ta có hàng ch c di tích n i ti ng nh : nhà tù Buôn Ma Thu t,

ự ệ ủ ệ ệ ề ể ạ ơ Đình L c Giao ­ n i bi u hi n cho s  hi n di n c a n n văn minh lúa

ướ ủ ộ ồ ườ ề ồ ệ n c c a c ng đ ng ng i Vi ệ ở t Daklak, Đ n đi n CADA, Bi ệ   t đi n

ấ ấ ủ ủ ề ế ạ ả ố ệ ạ B o Đ i ­ d u  n c a tri u đ i phong k n cu i cùng c a Vi t Nam, hang

ử ề ấ ị đá Dak Tuôr và r t nhi u di tích l ch s , văn hóa khác.

ể ặ ế: 2.5. Đ c đi m kinh t

ố ưở ế ủ ố ưở ộ ­ T c đ  tăng tr ng kinh t c a Thành ph  tăng tr ng khá cao

ề ề ỳ ưở ờ trong nhi u  năm li n,  th i  k  2006  ­  2010 tăng  tr ạ   ng  bình  quân  đ t

ế ưở ự ệ 17,5%. Năm 2012 kinh t tăng tr ng 12,25%, công nghi p xây d ng tăng

ơ ấ ụ ệ ầ ị 12,32%, d ch v  tăng 16%, nông lâm nghi p g n 8,26% c  c u kinh t ế   .

ụ ự ệ ị ệ   Công   nghi p   –   xây   d ng   45,90%,   d ch   v   47,23%,   nông   lâm   nghi p

ị ả ệ ỷ ồ ấ 6,78%, giá tr  s n xu t công nghi p 2.398 t ố ị  đ ng (giá c  đ nh 1994) tăng

ứ ẻ ụ ị ỷ ệ m c bán l hàng hóa và doanh thu d ch v  16.784 t (giá hi n hành), huy

33

ị ầ ư ổ ộ ỷ ồ ổ ộ đ ng t ng giá tr  đ u t toàn xã h i trên 5.338 t đ ng, t ng thu ngân sách

ướ ầ ỷ ồ ả ượ ạ ấ nhà n c g n 1.100 t ổ  đ ng, t ng s n l ng có h n 4.23284 t n, thu

ầ ậ ườ ạ ệ ề ồ nh p bình quân đ u ng i đ t 39,5 tri u đ ng/năm. Nhi u công trình, d ự

ượ ầ ư ự ề ề ạ ỉ án đ c đ u t xây d ng, hoàn thành đ  án đi u ch nh quy ho ch chung

ố ế ự ự ẩ ộ ị xây d ng thành ph  đ n năm 2025 trình b  xây d ng th m đ nh. Giai

ạ ạ ế ấ ầ đo n 2010­ 2015 đ t 12,41%, quy mô kinh t ớ    2015 tăng g p 1,8 l n so v i

ầ ườ ạ ấ ồ ậ năm 2010. Thu nh p bình quân đ u ng ệ i đ t trên 53 tri u đ ng, g p 1,85

ớ ệ ầ l n so v i năm 2010. Năm 2015, ướ ỷ ọ c t ủ    tr ng nông, lâm nghi p và th y

ự ệ ế ế ơ ị ả s n   chi m   5,62%,   công   nghi p   –   xây   d ng   chi m   h n   41%,   d ch   v ụ

ế chi m trên 52%.

ứ ệ ả ấ ạ ưở ­ S n xu t công nghi p đ t m c tăng tr ng 20,64% năm ( th i k ờ ỳ

ề 2001 – 2005 tăng 15,38%, năm 2006 – 2008 tăng 26,09%) Nhi u ngành

ề ơ ở ả ấ ượ ư ơ ở ộ ệ ngh , c  s  s n xu t đ ử ắ   c m  r ng, tăng nhanh nh  b m đi n, c a s t,

ợ ộ ố ử c a nhôm, tôn l p, cán thép, ván  p lát, cà phê b t, cà phê hòa tan, n ướ   c

ế ơ ở ả ề ấ ớ ượ ầ ư tinh khi t. Nhi u c  s  s n xu t có quy mô l n đ c đ u t ự    xây d ng

ư ủ ệ ấ ệ   nh   nhà   máy   th y   đi n   Buôn   Kuop   công   su t   280MW   (đã   phát   đi n

ở ộ ạ ắ ắ ấ   140MW), nhà máy bia Sài Gòn – Đ k L k m  r ng giai đo n 2 công su t

ệ ả ấ 70 tri u lít/năm, nhà máy s n xu t thép…

ộ ố ụ ệ ượ ư M t   s   khu,   c m   công   nghi p   đ c   hình   thành   nh   khu   công

ầ ư ụ ự ệ ệ nghi p Hòa Phú di n tích 181ha đã có 12 d  án đăng ký đ u t , c m công

ơ ở ả ấ ấ ệ ệ ấ ầ   nghi p Tân An di n tích 48,5ha có 27 c  s  s n xu t thuê đ t, l p đ y

ấ ả ụ ệ ệ ấ 100% di n tích đ t s n xu t, c m công nghi p Tân An 2 (56,25ha) đã

ượ ệ ạ ế ầ ư ệ đ c phê duy t quy ho ch chi ti t, đã đăng ký đ u t trên 1/3 di n tích,

ệ ệ ấ ạ ụ c m công nghi p Thành Nh t (40,33ha) đang phê duy t quy ho ch chi

34

ti t.ế

ơ ở ể ủ ề ề ệ ấ ố Các c  s  ti u th  công nghi p và ngành ngh  truy n th ng nh t là

ượ ể ọ ổ ẩ ệ d t th  c m đ ụ ồ c chú tr ng ph c h i và phát tri n.

ạ ộ ụ ụ ố ị ị ị ­ D ch v , ho t đ ng d ch v  trên đ a bàn thành ph  phong phú, đa

ứ ố ầ ủ ứ ư ể ổ ạ d ng, đáp  ng t t nhu c u c a nhân dân, t ng m c l u chuy n hàng hóa

ẻ ạ ướ ợ ượ ố ắ bán l tăng bình quân 20%/năm, m ng l i ch  đ ề c b  trí đ u kh p trên

ộ ố ợ ợ ườ ượ ầ ư ị đ a bàn, ch  trung tâm và m t s  ch  ph ng, xã đ c đ u t ự    xây d ng

ữ ử ấ ị ươ ạ ượ ề và s a ch a nâng c p. Nhi u siêu th  và trung tâm th ng m i đ c hình

ệ ố ạ ượ ể ế thành. H  th ng khách s n đ c phát tri n khá nhanh, đ n nay đã có trên

1.200 phòng khách s n.ạ

ạ ộ ậ ả ụ ể ả ị Các ho t đ ng d ch v  tài chính, ngân hàng, b o hi m, v n t ư   i, b u

ễ ệ ể ạ ố ệ chính vi n thông phát tri n nhanh, hi n nay s  máy đi n tho i đã có trên

ố ớ 100máy/100 dân s  so v i 7,04 máy/100dân năm 2000.

ứ ệ ấ ả ạ ưở ­ S n xu t nông nghi p đ t m c tăng tr ng bình quân 1,1%/năm;

ả ượ ạ ấ ươ ự ạ Năm 2008 s n l ng cà phê đ t 35.413 t n, l ấ   ng th c đ t 36.711 t n,

ể ệ ầ ấ chăn nuôi cũng phát tri n nh t là heo, gia c m. Hi n nay có trên 100 trang

ộ ơ ừ ệ ề ế ả ả ạ ồ ướ tr i. Tr ng và b o v  qu n lý r ng có nhi u ti n b  h n tr c, 8 năm qua

ớ ượ ồ ừ tr ng m i đ c 288ha r ng.

ầ ế ượ ạ ơ ộ ệ ­ Các thành ph n kinh t ể   ề c t o c  h i và đi u ki n phát tri n, đ

ả ượ ấ quy mô s n xu t ngày càng đ c nâng cao.

ể ỗ Kinh t ế ư  t nhân phát tri n nhanh, m i năm bình quân có 400 doanh

ệ ớ ố ệ nghi p m i đang ký kinh doanh, hi n nay toàn thành ph  có 2.374 doanh

ố ộ ế ể ể ệ ạ nghi p, s  h  kinh doanh cá th  cũng phát tri n m nh, đ n nay có 13.227

35

ơ ở c  s .

ể ượ ủ ệ ố ố ậ Kinh té t p th  đ c quan tâm c ng c . Hi n nay toàn thành ph  có 59

ệ ợ ươ ợ h p tác xã trong đó h p tác xã công nghi p 09, HTX th ạ ị ng m i d ch v ụ

ậ ả 04, HTX v n t ự i, xây d ng có 26.

ổ ứ : 2.6. T  ch c hành chính

ố ỉ ườ ớ ộ Thành ph  Buôn Ma Thu t – t nh Đăk Lăk có 13 ph ng, 8 xã v i

ụ ố ổ ồ ộ 247 Thôn, Buôn, T  dân ph , trong đó có 33 Buôn, c m đ ng bào dân t c

ể ố thi u s .

NG 3 CH

Ự Ạ

Ố Ộ Ỉ Ở ƯƠ TH C TR NG TIÊU DÙNG VĂN HÓA  THÀNH PH  BUÔN MA THU T, T NH ĐĂK LĂK

ệ ạ ả ấ : 1. Hi n tr ng tiêu dùng văn hóa và kh  năng cung c p

ệ ề ả ủ ầ ầ ộ Quán tri t tinh th n “văn hoá là n n t ng tinh th n c a xã h i, là

ấ ướ ữ ụ ự ể ề ộ ạ ộ ả m c tiêu đ ng l c phát tri n b n v ng đ t n c” ho t đ ng qu n lý nhà

ướ ạ ộ ụ ề ị n c v  văn hóa – thông tin và các ho t đ ng kinh doanh d ch v  văn hóa

ạ ượ ộ ố ị ữ ế ả công c ng trên đ a bàn Thành ph  đã đ t đ c nh ng k t qu  đáng k ể.

ả ổ ố ố ị T ng s  phí tiêu dùng văn hóa trên đ a bàn thành ph  kho ng 29,653 t ỷ

ạ ộ ố ấ ồ đ ng, trong đó ngân sách thành ph  c p cho các ho t đ ng văn hóa là

ỷ ồ ườ ỷ ồ 7,093 t đ ng, ng ả i dân kho ng 22,560 t đ ng.

ượ ự ờ ố ủ ủ ề ấ Đ c s  quan tâm c a các c p chính quy n, đ i s ng c a ng ườ   i

ầ ổ ể ế ầ ị ả ườ dân d n  n đ nh và phát tri n, vì th  nhu c u gi ủ i trí c a ng i dân ngày

36

ứ ưở ề ủ ụ ườ càng nhi u và m c h ng th  văn hóa c a ng i dân ngày càng cao, các

ụ ả ẩ ả ạ ị ấ   ả s n   ph m  văn   hóa  ph i   đa   d ng  và   phong  phú,  d ch   v  ph i  có  ch t

ượ ẩ ố ổ ướ l ng... T ng s  nhân kh u tham gia vào tiêu dùng văn hóa ả   c kho ng

ươ ươ ườ 86%, t ng đ ng 301.989 ng i.

ư ệ ứ ề ể ầ ầ ỏ Đ  đáp  ng nhu c u th a mãn v  tinh th n cũng nh  vi c h ưở   ng

ụ ả ẩ ộ ố th  các s n ph m văn hóa, ngành văn hóa thành ph  Buôn Ma Thu t đang

ướ ụ ự ể ị ừ t ng b ợ   ạ c xây d ng và phát tri n các lo i hình d ch v  sao cho phù h p,

ứ ượ ầ ưở ườ ả ừ v a đáp  ng đ c nhu c u h ụ ủ ng th  c a ng ừ ả i dân, v a đ m b o đ ượ   c

ờ ỳ ộ ụ ể ơ ấ ộ ậ ả ắ b n s c dân t c trong th i k  h i nh p. C  th  qua c  c u tiêu dùng văn

ạ ả ụ ẩ ị ị hoá, các lo i s n ph m văn hóa và d ch v  văn hóa trên đ a bàn thành ph ố

ư nh  sau:

ươ ẩ ố ­ Th ậ ng ph m văn hóa hình thái v t hóa: Toàn thành ph  có 03 c ơ

ườ ộ ộ ở s  kinh doanh vũ tr ng, 103 h  kinh doanh karaoke, 283 h  kinh doanh

ụ ể ơ ả ộ ị d ch v  Internet, trên 30 đi m vui ch i gi i trí, 32 h  kinh doanh băng đĩa,

ề ị ụ ế ả ạ ộ phim  nh, 512 h  kinh doanh cà phê chi u phim, nh c; v  d ch v  văn hóa

ệ ố ọ ị ơ ở ớ   ư ọ đ c trên đ a bàn thành ph  có 01 Th  Vi n và 21 phòng đ c c  s , v i

ư ệ ệ ả ố ộ ổ t ng s  sách th  vi n hi n có 13.420 b n, ngoài ra có các h  kinh doanh

ủ ế ụ ư ể ặ ả   m t hàng sách báo, nh ng ch  y u là sách giáo d c; tri n lãm tranh  nh

ủ ề ễ ố ể ư ệ theo ch  đ  các ngày l ạ  trong năm; s  đi m đ i lý b u đi n là 21. Xây

ơ ở ế ệ ố ự ể ố d ng và phát tri n h  th ng văn hóa c  s  đ n nay toàn thành ph  có 21

ườ ế ị ạ nhà văn hóa/21 xã ph ng, trang thi t b   âm thanh, ánh sáng, nh c c ụ

ượ ị ủ ể ạ ộ ụ ụ đ ệ ố   c trang b  đ  đ  ph c v  cho các ho t đ ng VH­VN­TT. H  th ng

ề ườ ủ ề ế ườ truy n thanh 21/21 xã, ph ng đã ph  đ u các tuy n đ ng, riêng Đài

ặ ạ ề truy n thanh, đài phát sóng đ t t ố i trung tâm hành chính thành ph .

ươ ẩ ­ Th ng ph m văn hóa hình thái hành vi: C ớ ùng v i tăng c ườ   ng

37

ướ ừ ề ả công tác qu n lý Nhà n ữ c v  Văn hóa; trong nh ng năm v a qua ngành

ố ườ ọ ổ ứ Văn hóa – Thông tin Thành ph  và các xã ph ng đã chú tr ng t ch c các

ạ ộ ư ể ầ ộ ho t đ ng văn hóa, th  thao qu n chúng nh : lê h i Festival cà phê, thành

ạ ộ ưỡ ạ ộ ế ậ l p các câu l c b  d ng sinh, câu l c b  Ti ng hát Mãi xanh, câu l c b ạ ộ

ươ ể ễ ệ ậ Khiêu vũ,… Trong năm, các ch ng trình bi u di n ngh  thu t mang tính

ự ộ tuyên truy n đ ề ượ ổ ứ c t ệ  ch c và th c hi n nh : T  ch c ư ổ ứ Ngày h i Văn hóa ­

ừ ả ộ ồ ể Th  thao các Buôn đ ng bào dân t c ế ộ  Ê Đê; H i thi ti ng hát m ng Đ ng –

ừ ể ậ ộ ộ ộ ậ   ậ m ng xuân; h i thi tìm hi u B  Lu t lao đ ng – lu t công đoàn và lu t

ế ộ ự ế ố ể ả b o hi m y t ị   ; h i thi toàn  dân xây d ng  n p s ng văn minh  đô th ;

ươ ạ ủ ị ể ả ch ng trình ca múa nh c “Bài ca dâng Bác”; Tri n lãm  nh "Ch  t ch H ồ

ố ệ ạ Chí Minh s ng mãi trong lòng nhân dân Vi t Nam và b n bè qu c t " ố ế ;

ờ ự ớ ư ệ ủ ề ộ ả ư ộ Tr ng bày b   nh T  li u – th i s  v i ch  đ  “Buôn Ma Thu t 110 hình

ồ ứ ể ậ ỹ thành và phát tri n”ể  ;  Tri n lãm m  thu t “H i  c Buôn Ma Thu t” ộ ;  tổ

ứ ư ệ ẽ ớ ớ ớ ị ạ ch c các l p nh : khiêu vũ, nh p đi u, l p hát, l p v , …. ệ   ề t o đi u ki n

ờ ố ầ ầ ẩ   làm phong phú thêm đ i s ng văn hoá tinh th n nhân dân, góp ph n đ y

ộ ạ ạ ộ ẩ ị ả lùi các ho t đ ng mê tín d  đoan, s n ph m văn hóa đ c h i, lai căng ở ị    đ a

ươ ph ng.

ướ ệ ấ ị ả   H ng công nghi p cung c p văn hóa kèm gia tăng giá tr : Các s n

ố ủ ế ể ề ệ ẩ ị ph m v  công ghi p văn hóa trên đ a bàn thành ph  ch  y u là th  thao và

ử ị ị ị ướ ị ộ ề du l ch.  Các di tích l ch s , các khu du l ch h ồ   ng v  các giá tr  c i ngu n

ư ị ị nh : Khu du l ch Buôn Kô Thông; Khu du l ch Buôn Kô Tam; Nhà tù Buôn

ả ộ ồ Ma Thu t; B o tàng Đăk Lăk, H  EaKao …

ề ể ể ụ ể ậ ị V  th  thao trên đ a bàn có 09 nhà t p th  d c th  thao đa năng, 21

ườ sân bóng đá 11 ng i không khán đài, 54 sân bóng đá mini, 62 sân bóng

ể ơ ề ạ chuy n, 06 sân bóng bàn, 16 sân tennis, 04 b  b i, 18 câu l c b  th ộ ể

38

hình…

ố ạ ổ ộ ố ị T ng s  tr m phát sóng di đ ng (BTS) trên đ a bàn thành ph  có 92

ố ượ ạ ơ ở ố ượ ơ ở ạ tr m. S  l ng c  s  đào t o CNTT: 15 c  s . S  l ơ ở ắ ng c  s  l p ráp

ệ ử ọ đi n t ơ ở  ­ tin h c: 09 c  s .

ệ ệ ề ả ị ­ Hình thái b n quy n trí tu : Doanh nghi p kinh doanh d ch v ụ

ư ư ễ ệ ố ị B u   chính,   Vi n   thông   trên   đ a   bàn:   B u   Đi n   thành   ph   (VNPT),

Mobiphone, Viettel, Vietnammobile.

ị ườ 2. Th  tr ng tiêu dùng:

ế ừ ế ướ ượ ầ ư ề Nhi u thi t ch  văn hoá – thông tin t ng b c đ c đ u t theo

ướ ư ệ ư ả ộ h ể   ng xã h i hoá, các khu di tích, b o tàng, th  vi n, nhà tr ng bày, tri n

ơ ả ờ ượ ự lãm, khu vui ch i gi i trí th i gian qua đ ầ   c quan tâm xây d ng. Nhu c u

ưở ụ ủ ườ ượ ạ h ng th  văn hoá c a ng i dân ngày càng đ c nâng cao, đa d ng và

ờ ố ự ế phong phú; Phong trào toàn dân đoàn k t xây d ng đ i s ng văn hoá đ ượ   c

ể ượ ầ ươ ươ ộ tri n khai sâu r ng, phát huy đ c tinh th n t ng thân, t ng ái, nâng

ứ ể ạ   cao ý th c văn hoá trong nhân dân; công tác ki m tra, giám sát các ho t

ượ ự ệ ườ ụ ộ đ ng văn hoá – thông tin đ c th c hi n th ằ   ng xuyên, liên t c nh m

ạ ộ ề ả ỉ ướ ả đ m b o, đi u ch nh các ho t đ ng văn hoá – thông tin đi đúng h ng.

ệ ườ ử ụ ườ Hi n nay UBND các xã, ph ng đã s  d ng đ ề ng truy n internet

ư ệ ử ệ ố ể ử ậ ả ADSL đ  g i nh n văn b n trên h  th ng th  đi n t ố  thành ph . 100%

ứ ấ ộ ố ườ ượ ấ ớ cán b  công ch c c p thành ph  và xã, ph ng đ c c p email v i tên

ệ ử ề ố ượ ố ổ mi n bmt.gov.vn. C ng thông tin đi n t thành ph  đ ả c qu n lí t t và

ườ ậ ậ ạ th ng xuyên c p nh t thông tin lên m ng, bình quân 06 tin/ngày. 100%

ổ ể ậ ố ộ các thôn, buôn, t dân ph  có đi m truy c p internet,  có 61% h  dân s ử

ụ d ng internet.

ượ ạ ư ế ệ ọ ượ L t b n đ c đ n Th  Vi n 18.213 l ế t, trong đó thi u nhi 8.452

39

ượ ụ ạ ọ ạ ụ ố ư ượ ả l t,  s  sách ph c v  b n  đ c t i Th  Viên là 13.420 l t b n. Các

ọ ở ơ ở ụ ụ ả ượ phòng đ c c  s  ph c v  bình quân kho ng 10.856 l ộ t trên m t năm

ộ ơ ở cho m t c  s .

ươ ụ ụ ễ ộ ộ Các ch ng  trình h i thi, h i di n ph c v  cho hàng ch c l ụ ượ   t

ườ ể ả ả ượ ng i xem. Tri n lãm  nh “Mùa thu cao nguyên” kho ng 1500 l t ng ườ   i

ể ậ ậ ộ ộ ộ ậ ả   tham gia; h i thi tìm hi u B  Lu t lao đ ng – lu t công đoàn và lu t b o

ể ế ả ượ ườ ộ hi m y t thu hút kho ng 800 l t ng i tham gia; Ngày h i Văn hóa ­

ả ồ ượ ể Th  thao các Buôn đ ng bào dân t c ộ  Ê Đê thu hút kho ng 1000 l t ng ườ   i

tham gia,…

ề ả ổ ị ỷ ồ V  du l ch, t ng doanh thu hàng năm kho ng 2 t ớ  đ ng, v i 328.700

ượ l t khách.

ề ể ổ ố V  th  thao, 100% các thôn, buôn, t ạ ộ   ể  dân ph  có đi m ho t đ ng

ể văn hoá th  thao.

ị ườ 3. Phân khúc th  tr ng tiêu dùng:

ị ườ ự ạ ố ị Theo th c tr ng th  tr ng văn hóa trên đ a bàn thành ph  Buôn Ma

ị ườ ộ ươ ẩ Thu t, chúng ta phân khúc th  tr ng theo th ng ph m văn hóa nói chung

ư nh  sau:

ị ườ ữ ệ ễ ể ậ ạ * Th  tr ầ ng bi u di n ngh  thu t qu n chúng: Có nh ng lo i hình

ạ ộ ư ệ ệ ể ễ ạ ậ ợ ộ ậ   nh  (đoàn bi u di n ngh  thu t; ca nh c h i ch ; ho t đ ng ngh  thu t

ễ ộ ạ ươ ầ ẩ vào ngày l ế  h i, đình mi u..). Lo i th ớ   ng ph m văn hóa này g n gũi v i

ớ ạ ố ượ ị ườ dân chúng và không gi i h n đ i t ụ ng tiêu th  nên th  tr ấ   ng này r t

ệ ề ạ ả ả nhi u, đ t hi u qu  cao kho ng 98%.

ị ườ ị ườ ữ ồ ư * Th  tr ng nghe nhìn: Bao g m nh ng th  tr ng nh  (thu phát

ạ ươ ẩ hành băng, đĩa; cho thuê băng, đĩa; tivi; catset), lo i th ng ph m văn hóa

ớ ạ ở ấ ụ ề ề ộ ồ này còn gi i h n b i c p đ  tiêu th  không đ ng đi u v  không gian, đ ộ

40

ệ ạ ả ở ổ ả tu i và s  thích nên hi u qu  bình quân đ t kho ng 68%.

ị ườ ư ệ ấ ả ả ồ * Th  tr ng sách: g m có in  n b n th o; Th  Vi n; nhà sách;

ị ườ ể ấ ạ đi m cho thuê sách; Café sách… Th  tr ng này r t phong phú và đa d ng,

ụ ư ề ạ ọ   có   nhi u   môn   lo i   nh :   Sách   giáo   khoa,sách   giáo   d c,sách   khoa   h c,

ị ườ ế ệ ể ạ ọ ụ ộ truy n ký, ti u thuy t, văn h c…Lo i th  tr ấ   ng này ph  thu c vào r t

ế ố ề ộ ổ ộ ở ớ ố nhi u y u t (phân vùng,  đ  tu i, trình  đ , s  thích),  đ i v i th ươ   ng

ị ườ ấ ẩ ấ ị ể ạ ọ ph m văn hóa đ c cho th y th  tr ng phát tri n theo môn lo i nh t đ nh

ả ạ ệ ả và hi u qu  đ t kho n 60%.

ị ườ ơ ở ậ ẩ ấ * Th  tr ng v t ph m văn hóa: Có các c  s  cung c p các thi ế ị  t b

ị ườ ụ ư ệ công ngh  nh : máy quay phim, máy ch p hình ….Th  tr ng này th ườ   ng

ể ế ứ ệ ị ở phát tri n theo s  thích và kinh t ạ   ả  nên m c hi u qu  trên đ a bàn đ t

ả kho n 34%.

ị ườ ể ậ ắ ồ ỹ * Th  tr ng m  thu t: G m có phòng tri n lãm, điêu kh c và ch ế

ị ườ ớ ượ ườ ả tác tranh  nh, th  tr ng này dành cho gi i th ư ng l u, ng i đam mê m ỹ

ế ố ượ ậ ả ạ ụ ệ ả ạ thu t nên h n ch  đ i t ng tiêu th , hi u qu  đ t kho ng 19%.

ị ườ ả ơ ở ồ * Th  tr ng văn hóa gi i trí: G m có c  s  kinh doanh Internet,

ế ế ụ ể quán karaoke; phòng chi u phim 3D; Café chi u phim; t ớ    đi m hát v i

ể ơ ườ ố ượ ề nhau; sân ch i th  thao... Thì tr ng này thu hút nhi u đ i t ng, không

ớ ườ ả ố ệ ầ phân vùng, g n gũi v i ng i dân nên phát huy hi u qu  t i đa 99,9 %.

ầ ư 4. Đ u t văn hóa:

ạ ộ ự ạ ố ị Theo th c tr ng ho t đ ng văn hóa trên đ a bàn thành ph  Buôn Ma

ộ ầ ư ộ ở ộ ố ạ ụ ự ứ Thu t, m c đ  đ u t văn hóa m t s  h ng m c cho lĩnh v c đ u t ầ ư

ầ ư ả ư ả ấ ấ phi s n xu t và đ u t s n xu t nh  sau:

ầ ư ấ 4.1. Đ u t ả  phi s n xu t:

ầ ư ả ồ ử ư ­ Đ u t ị  trùng tu, b o t n các di tích l ch s  văn hóa nh : khu di tích

41

ả ộ nhà tù Buôn Ma Thu t, b o tàng Đăk Lăk.

ầ ư ư ầ ư ệ ậ ọ ộ ­ Đ u t cho các h at đ ng văn hóa ngh  thu t nh : đ u t cho

ạ ộ ươ ễ ộ Trung tâm văn hóa ho t đ ng các ch ộ ng trình h i thi, h i di n, thông tin

ầ ư ư ể ả ộ ọ ổ ộ c  đ ng, tri n lãm tr ng bày tranh  nh…; đ u t cho H i văn h c ngh ệ

ậ ư ầ ổ ế ạ ẩ ả ỉ thu t s u t m, ch nh lý biên so n, ph  bi n các s n ph m văn hóa tinh

th n. ầ

ầ ư ư ấ ụ ề ả ố ­ Đ u t khôi ph c các di s n văn hóa truy n th ng nh : c p kinh

ổ ứ ễ ộ ư ệ ữ ụ ậ phí t ch c các l , h i cũng nh  vi c gìn gi các phong t c t p quán

ề ố ở ể ố ộ truy n th ng các vùng dân t c thi u s .

ầ ư ả ấ 4.2. Đ u t s n xu t:

ầ ư ể ụ ư ­ Đ u t ể  cho các mô hình th  d c th  thao nh : các sân tennis, sân

ồ ơ ề bóng chuy n, h  b i…

ầ ư ư ị ị ị ­ Đ u t cho du l ch nh : Khu du l ch Buôn Kô Tam; khu du l ch

ơ ả Buôn Kô Thông; các công trình khu vui ch i gi i trí…

ầ ư ổ ổ ế ứ ệ ề ạ ­ Đ u t cho các mô hình t ậ    ch c d y ngh , ph  bi n ngh  thu t

42

ề ệ ề ố ọ ồ ổ ẩ truy n th ng: ngh  d t th  c m; h c đánh c ng chiêng.

CH NG 4

Ữ Ứ Ầ Ế

Ả

Ố Ạ ƯƠ Ị Ề NH NG KI N NGH  V  ĐÁP  NG NHU C U Ế TIÊU DÙNG VĂN HÓA VÀ QU N LÝ KINH T  VĂN HÓA Ộ T I THÀNH PH  BUÔN MA THU T

ế ượ 1. Chi n l ể c phát tri n văn hóa

ặ ệ ờ ố ọ ộ Văn hoá có vai trò đ c bi t quan tr ng trong đ i s ng xã h i; là h ệ

ụ ự ố ị ườ ẩ th ng các giá tr  chân lý, chu n m c, m c tiêu mà con ng i cùng h ướ   ng

ớ ượ ả ồ ế ệ ự ổ ư ề ị t i. Nó đ c b o t n và l u truy n qua các th  h . Trong s   n đ nh và

ể ữ ừ ừ ụ ộ phát tri n, Văn hóa luôn luôn gi ự    vai trò v a là m c tiêu, v a là đ ng l c

ấ ướ ể ả ậ ướ ề ể đ  phát tri n đ t n c. Vì v y, công tác qu n lý Nhà n c v  Văn hóa

ả ầ ấ ươ ớ ố luôn luôn ph i th m nhu n ph ể ả   ng châm “xây đi đôi v i ch ng” đ  đ m

ề ệ ư ả ạ ị ả b o cho n n Văn hóa Vi t Nam đa d ng, phong phú nh ng ph i đúng đ nh

ướ ủ ộ h ng xã h i ch  nghĩa.

ạ ộ ự ự ự ề ạ ị D a trên th c tr ng ho t đ ng v  lĩnh v c văn hóa trên đ a bàn thành

ế ượ ề ả ậ ố ộ ị ể ph  Buôn Ma Thu t, b n thân có nh n đ nh v  chi n l c phát tri n văn

ế ủ ể ể ườ ạ hóa thông qua đi m m nh, đi m y u c a môi tr ng bên trong, cũng nh ư

ứ ủ ườ ư ơ ộ c  h i và thách th c c a môi tr ng bên ngoài nh  sau:

ạ ể 1.1. Đi m m nh

ề ổ ứ ­ V  t ch c:

ở ộ ố ự + Lĩnh v c văn hóa thành ph  Buôn Ma Thu t đã và đang đ ượ   c

ả ướ ự ổ ứ ế Đ ng và nhà n c quan tâm xây d ng và t ế ộ    ch c, có quy ch , ch  đ ,

43

ể ệ ề chính sách…giúp đi u ki n phát tri n.

ộ ổ ứ ộ ừ ố ế + B  máy t ch c cán b  văn hóa – thông tin t Thành ph  đ n xã,

ườ ướ ượ ứ ủ ệ ầ ả ố ph ừ ng t ng b c đ c ki n toàn, c ng c  đáp  ng yêu c u qu n lý và

ổ ứ ạ ộ ị t ch c các ho t đ ng văn hóa – thông tin trên đ a bàn.

ề ả ẩ ­ V  s n ph m:

ề ộ ứ ụ ạ ị ề + Các d ch v  văn hóa đa d ng v  hình th c, phong phú v  n i dung

ư ấ ễ ộ ơ ả ạ ộ nh : Các ho t đ ng thi đ u, l ể  h i văn hóa – th  thao, vui ch i gi i trí,

ể ế ễ ạ ạ ớ ộ ộ ư câu l c b  hát v i nhau, câu l c b  h u trí, Chi u phim, bi u di n ngh ệ

ư ể ậ ớ ệ ệ ẩ ậ ọ thu t, tr ng bày tri n lãm, gi i thi u tác ph m văn h c – ngh  thu t …

ệ ế ả ạ ậ ầ   khuy n khích phát huy kh  năng sáng t o văn hóa – ngh  thu t qu n

ể ụ ế ể ầ ả chúng, th  d c th  thao, thu hút đông đ o qu n chúng đ n tham gia h ưở   ng

ủ ụ ệ ầ ạ ỏ ỗ th  và th a mãn nhu c u sáng t o văn hóa c a m i cá nhân, phát hi n tài

ụ ả ạ ạ ộ ọ   năng. Các câu l c b : Quay phim, ch p  nh, trang trí, t o hình, tin h c,

ừ ữ ữ ạ ả ồ ngo i ng , thiêu đan, n  công gia chánh, tr ng cây c nh… v a giúp nâng

ừ ụ ứ ế ả cao ki n th c chuyên ngành v a có tác d ng gi i trí.

ế ể 1.2. Đi m y u:

ư ụ ể ể ế ạ ạ ư   Quy ho ch, k  ho ch ch a c  th ; công tác giám sát, ki m tra ch a

ế ệ ạ ộ ư ầ ị quy t li ờ ố   t, ho t đ ng văn hoá – thông tin ch a theo k p nhu c u đ i s ng

ả ủ ụ ự ệ ệ ậ ả ộ xã h i. Vi c th c hi n và v n d ng các văn b n c a Đ ng và Nhà n ướ   c

ư ị ự ự ạ ờ ư ề v  lĩnh v c Văn hoá ­ Thông tin ch a tích c c sáng t o, ch a k p th i và

ủ ươ ộ ạ ộ ư ộ sâu r ng, ch  tr ng xã h i hoá ho t đ ng văn hoá – thông tin ch a cao.

ổ ế ề ậ ị ự   Công tác tuyên truy n, ph  bi n các quy đ nh pháp lu t trên lĩnh v c

ứ ư ả ờ ị Văn hoá ­ Thông tin ch a k p th i, ch c năng qu n lý văn hoá ­ thông tin

ệ ệ ể ả ỏ ự   đôi lúc có bi u hi n buông l ng trong vai trò qu n lý; Trách nhi m th c

ư ồ ụ ệ ệ ắ ơ ộ hi n nhi m v  có n i khoán tr ng cho cán b  văn hoá; ch a l ng ghép các

44

ướ ư ế phong trào yêu n ự   c khác nh : phong trào “toàn dân đoàn k t xây d ng

ệ ả ổ ố ờ ố đ i s ng văn hoá”, phong trào toàn dân b o v  an ninh T  qu c... đ  h ể ỗ

ả ợ ướ ự ặ tr  cho công tác qu n lý Nhà n c trên lĩnh v c này. M t khác, m t b ộ ộ

ậ ừ ố ế ườ ế ề ộ ph n cán b  văn hoá t Thành ph  đ n ph ạ ng, xã còn h n ch  v  trình

ấ ượ ế ạ ộ ư ạ ệ ả ự ẫ ộ đ , năng l c d n đ n ch t l ng ho t đ ng ch a mang l i hi u qu  cao,

ư ứ ượ ệ ầ ch a đáp  ng đ ụ c yêu c u, nhi m v .

ơ ộ 1.3. C  h i:

ạ ộ ữ ự ứ ổ ộ ế   T  ch c các ho t đ ng văn hóa luôn có nh ng tác đ ng tr c ti p

ế ừ ặ ườ ị ườ ề ho c gián ti p t môi tr ng bên ngoài đó là th  tr ng ti m năng và th ị

ườ ậ ộ ụ ườ ố ố ở tr ớ ng m c tiêu. V i m t đ  dân s ố 931 ng i/km2 , s  dân s ng thành

ườ ế ườ th  ị có 228.308 ng i,chi m 65,02%, nông thôn có 122.842 ng ế   i, chi m

ị ườ ố ớ ươ ự 34,98%, đây là th  tr ng khá t t. Cùng v i ch ng trình xây d ng nông

ơ ở ậ ệ ố ấ ở ư ớ thôn m i, h  th ng giao thông cũng nh  các c  s  v t ch t vùng nông

ậ ợ ấ ườ thôn đ ượ ầ ư c đ u t nâng c p, nên thu n l i cho ng ả   i dân tiêu dùng các s n

ẩ ố ộ ộ ph m văn hóa. Thành ph  Buôn Ma Thu t có 40 dân t c anh em cùng sinh

ề ạ ậ ặ   ố s ng, do đó n n văn hóa vô cùng phong phú và đa d ng, mang đ m nét đ c

ố ớ ữ ư ủ ể ả ậ ồ ộ tr ng c a đ ng bào dân t c thi u s  v i nh ng di s n văn hóa v t th ể

ể ộ ồ ộ ư ậ ợ ế ể ể cũng nh  phi v t th  đ c đáo và đ  s . Đây là l i th  đ  phát tri n du lich

văn hóa.

1.4. Thách th c:ứ

ế ị ườ ạ ộ ệ ề ậ ọ ơ Trong c  ch  th  tr ng, m i ho t đ ng văn hóa ngh  thu t đi u là

ườ ế ẽ ệ ể ấ ẩ ả s n ph m, ng ở ữ i ta có th  mua bán và s  h u, vì th  s  xu t hi n s ự

ủ ổ ị ườ ụ ứ ả ẩ ạ c nh tranh c a các t ị  ch c, s n ph m, d ch v  khác trên th  tr ố   ng đ i

ụ ủ ề ạ ẩ ấ ị ớ ổ ứ v i t ch c, sàn ph m, d ch v  c a chúng ta. Có hai v n đ  c nh tranh có

ể ả ưở ự ủ ứ ế ả th  làm  nh h ấ   ng đ n hình th c tham d  c a công chúng đó là: b n ch t

45

ọ ủ ố ủ ạ ố ủ ự ạ c a s  c nh tranh và m i de d a c a đ i th  c nh tranh.

ấ ự ạ ể ế ừ ề ả ề V  b n ch t s  c nh tranh có th  đ n t ồ  nhi u ngu n khác nhau

ề ờ ư ạ ề ạ ị ồ   ể nh : c nh tranh v  th i gian, đ a đi m phát hành; C nh tranh v  ngu n

ệ ề ệ ề ạ ầ ọ ứ   nguyên li u đ u vào; c nh tranh v  khoa h c công ngh ; v  các hình th c

ả ự ế ệ ề ề ẩ gi ả i trí tr c ti p; v  có cùng s n ph m; v  nhãn hi u…

ọ ủ ố ủ ạ ể ầ ả ố ị ị Đ  xác đ nh m i đe d a c a đ i th  c nh tranh ta c n ph i xác đ nh:

ổ ứ ủ ữ ạ ớ ổ ứ t ch c c a chúng ta đang c nh tranh v i nh ng t ự    ch c nào; các lĩnh v c

ớ ổ ứ ố ư ứ ủ ổ c a t ủ ạ  ch c đ i th  c nh tranh v i t ch c chúng ta nh  (các dòng sàn

ụ ươ ẩ ự ạ ộ ợ ị ph m, d ch v  t ng t ệ ; nhà tài tr ; các bi n pháp ho t đ ng..)

ư ườ ộ ữ ồ Các c ng đ ng dân c  th ng có nh ng hành vi tiêu dùng khác nhau,

ấ ạ ế ị ề ầ và đi u này góp ph n quy t đ nh thành công hay th t b i trong quá trình

ệ ả ể ể ẩ ả ộ ạ ự phát tri n s n ph m. S  phát tri n c ng ngh  gi i trí t i nhà đang tr ở

ố ớ ố ươ ể ệ ậ ọ thành m i đe d a đ i v i các ch ễ   ng trình văn hóa ngh  thu t bi u di n

ự ế tr c ti p.

ế ể ẽ ạ ứ ư Kinh t ứ    phát tri n s  t o s c mua cao, nh ng đây cũng là thách th c,

ố ề ể ỏ ể ẩ vì công chúng có th  b  ra s  ti n cao đ  mua sàn ph m có ch t l ấ ượ   ng

ể ạ ổ cao. Các chính sách có th  thay đ i trong các giai đo n khác nhau, nên có

ự ế ố ớ ạ ộ ủ ữ ộ ổ ứ nh ng tác đ ng tr c ti p đ i v i ho t đ ng văn hóa c a các t ch c.

ế ố ữ ị ườ ộ ự ạ ộ Nh ng y u t thu c th  tr ng, s  c nh tranh văn hóa ­ xã h i, công

ệ ế ả ượ ầ ẩ ậ ọ ị ngh , kinh t , chính tr , pháp lu t và nhân kh u h c, c n ph i đ c phân

ứ ố ớ ơ ộ ư ữ ắ ậ   tích và cân nh c nh  là nh ng c  h i hay thách th c đ i v i quá trình v n

ổ ứ ệ ậ ủ hành c a các t ch c văn hóa ngh  thu t.

ị ườ ự 2. Xây d ng th  tr ng văn hóa:

ể 2.1. Tri n khai tài nguyên văn hóa:

ụ ậ ề ố ­ V  phong t c t p quán: Khai thác t ủ   ụ ậ t các phong t c t p quán c a

46

ườ ồ ể ố ể ạ ự ộ ệ ề ng i đ ng bào dân t c thi u s  đ  t o ra s  khác bi ủ   t v  văn hóa c a

ộ ố ố ớ ỉ thành ph  Buôn Ma Thu t so v i các t nh, thành ph  khác trong c  n ả ướ   c

ề ệ ằ ố ị ị ả ồ nh m thu hút khác du l ch và b o t n các giá tr  truy n th ng: D t th ổ

ồ ẩ c m, đánh c ng chiêng, …

ử ữ ả ộ ị ư ­ Nh ng di tích văn hóa l ch s  nh : Nhà tù Buôn Ma Thu t, b o tàng

Đăk Lăk

ị ị ị ­ Khu du l ch: Khu du l ch Buôn Kô Thông; Khu du l ch Buôn Kô Tam,

ồ H  EaKao

ơ ở ậ ố ­ C  s  tôn giáo: thành ph  Buôn Ma có 4 tôn giáo chính là Ph t

ế ờ ớ giáo, Công giáo, Tin lành và Cao Đài v i 56 nhà th , chùa, đình, mi u,….

ể ế 2.2. Ki m soát kinh t vĩ mô:

ườ ả ướ ả Tăng c ng công tác qu n lý Nhà n ậ   c qua các văn b n pháp lu t

ờ ư ạ ộ ữ ồ ố ớ đ i v i ho t đ ng văn hoá – thông tin. Đ ng th i đ a ra nh ng chính sách

ế ầ ư ư ể ể đ  ki m soát kinh t vĩ mô nh : Chính sách đ u t văn hóa: làm công

ự ế ệ ạ ả ẩ ộ nghi p văn hóa t o ra s n ph m, d a vào n i dung; chính sách thu ; chính

ỗ ợ ữ ệ ồ sách giá có tính đàn h i; chính sách h  tr  h u hi u.

3. Chính sách đ u t ầ ư :

3.1. Nhân l c:ự

ườ ồ ưỡ ụ ệ ộ ­ Th ng xuyên b i d ng, nâng cao nghi p v  cho đ i ngũ cán b ộ

ấ ở ườ ủ ự ẩ ộ văn hoá nh t là ph ấ ả   ng,  xã  đ  trình  đ , năng l c,  ph m  ch t  đ m

ươ ỳ ậ ụ ệ ấ ồ ị ướ ẫ đ ờ ng nhi m v . Đ ng th i, đ nh k  t p hu n, h ỹ ng d n k  năng kinh

ướ ơ ở ủ ạ doanh theo h ng lành m nh hoá cho ch  các c  s  kinh doanh văn hoá –

thông tin.

ế ộ ữ ộ ằ ­ Có nh ng chính sách đãi ng  nh m thu hút nhân tài, có ch  đ  khen

47

ưở ế ộ ố th ạ   ng, khuy n khích, đ ng viên các h t nhân, nòng c t, các cá nhân tích

ư ự ễ ệ ể ả ổ ự c c, có nâng l c và hi u qu  công tác nh  sáng tác, bi u di n, t ứ    ch c,

ộ ầ ậ v n đ ng qu n chúng, v.v…

ậ ự 3.2. V t l c:

ạ ộ ề ệ ậ ­ V  ho t đ ng văn hóa ngh  thu t:

ự ộ ế ế ừ ồ + Xây d ng đ ng b  các thi t ch  văn hóa t Trung tâm thành ph ố

ườ ế đ n các ph ng, xã.

ệ ủ ệ ề + Đi u ki n làm vi c c a Trung tâm văn hóa ­ thông tin, nhà văn hóa

ụ ở ể ệ ị ổ ứ ụ ệ ạ ầ c n có: Tr  s  làm vi c, đ a đi m t ch c các lo i hình nghi p v  thông

ụ ị ủ ệ ể ế ể ể ớ ị ủ   tin – tri n lãm; đ a đi m c a các l p năng khi u, nghi p v ; đ a đi m c a

ự ị ư ệ ệ ể ấ ơ Th  Vi n; Khu vui ch i rèn luy n th  ch t; Khu cây xanh; khu v c d ch

ộ ươ ị ồ ệ ỹ ụ v  văn hóa; trang b  đ ng b  ph ậ ng ti n k  thu t chuyên dùng.

ể ụ ụ ở ầ ư ể ề ộ ­ V  Th  d c th  thao: Ngoài tr  s  thì đ u t ậ  cho sân v n đ ng; nhà

ồ ơ ấ thi đ u đa năng; h  b i…

ầ ư ề ạ ơ ả ị ­ V  Du l ch: Đ u t ụ  các h ng m c vui ch i, gi i trí

3.3. Tài chính:

ề ượ ấ V  kinh phí hàng năm đ ị   ạ ộ c c p cho các ho t đ ng văn hóa trên đ a

ộ ừ ố ườ bàn   thành   ph   Buôn   Ma   Thu t   t ố ế   thành   ph   đ n   các   ph ng,   xã   t ừ

ỷ ồ ả kho ng 4 t đ ng.

ạ ộ ự ề ể ồ Đ  có ngu n kinh phí cho ho t đ ng v  lĩnh v c văn hóa ngoài ngân

ướ ầ ư ầ sách nhà n ọ c, c n kiêu g i các nhà đ u t ạ   ợ , các nhà tài tr  cho các ho t

ổ ạ ộ ứ ầ ộ đ ng văn hóa….Ngoài ra các t ế    ch c ho t đ ng văn hóa, c n có chi n

ượ ế l c làm kinh t văn hóa.

48

: ờ 3.4. Th i gian

ầ ư ờ ậ ự ầ ơ ả ề ầ Th i gian đ u t ế   ự  ph n c  b n v  nhân l c và v t l c c n có chi n

ượ ầ ư ả ữ ề ể ầ l c kho ng 15 năm. Đ u t cho phát tri n b n v ng c n có chi n l ế ượ   c

ả kho ng 30 năm.

ả ế 4. Qu n lý kinh t văn hóa:

ề ế ể ế 4.1. Đi u ti ụ ộ t ki m soát c c b  trong kinh t

ươ ặ ẩ ệ ­ Chính sách chính sách giá th ng ph m và đ c bi t là giá th ươ   ng

ẩ ph m văn hóa.

ệ ể ề ế ộ ủ ả ố ­ Đi u ki n phát tri n kinh t ­ xã h i c a thành ph  và kh  năng chi

ả ủ ườ tr  c a ng i dân.

ề ươ ệ ầ ươ ẩ ­ Quan h  cung c u v  th ẩ ng ph m, th ng ph m văn hóa.

ả ợ ủ ậ ợ ơ ấ ­ Chi phí s n xu t kinh doanh và l ị i nhu n h p lý c a các đ n v .

ề ế ể ậ 4.2. Đi u ti ạ t ki m soát có tính qui ph m trong công tác l p pháp

ườ ả ộ ộ ­ Tăng c ạ ộ   ng chính sách b o h  và chính sách xã h i hóa ho t đ ng

văn hóa.

ự ượ ệ ố ấ ả ố ộ ­ Xây d ng đ ầ   ồ c h  th ng các văn b n đ ng b , th ng nh t và đ y

đ .ủ

ố ớ ả ạ ẩ ợ ơ ơ ­ Phân công h p lý c  quan so n th o, c  quan th m tra đ i v i các

ậ ự d  án lu t, chính sách.

ổ ứ ấ ế ủ ế ấ ố   ­ T  ch c l y ý ki n các ngành, các c p và ý ki n c a nhân dân đ i

ự ươ ạ ộ ế ạ ộ ớ v i các d  án, chính sách, ch ng trình hành đ ng, k  ho ch ho t đ ng.

ề ế ỗ ợ ổ ể 4.3. Đi u ti t ki m soát tính b  sung, h  tr  cho công tác hành

chính:

ộ ồ ứ ề ệ ậ ­ Nghiên c u vi c thành l p các h i đ ng chuyên ngành v  văn hóa ­

49

ệ ậ ướ ề ngh  thu t giúp Nhà n c v  chính sách văn hóa.

ự ự ệ ế ệ ả ơ ồ ự   ả ­ Xây d ng c  ch  ph n bi n, ph n h i trong vi c xây d ng và th c

ệ hi n chính sách văn hóa.

ạ ộ ộ ậ ủ ậ ỹ ­ Thành l p và ho t đ ng c a các qu  văn hóa mang tính đ c l p, phi

ủ ợ ậ Chính Ph , phi l i nhu n.

ạ ộ ứ ạ ự ạ ậ Ho t đ ng văn hoá là lĩnh v c, đa d ng và ph c t p. Do v y vai trò

ả ướ ự ầ ọ qu n lý Nhà n ế ứ c trên lĩnh v c văn hoá h t s c quan tr ng và c n thi ế   t,

ấ ấ ỏ ả ế ụ   đòi h i các ngành, các c p nh t là ngành văn hoá – thông tin ph i ti p t c

ượ ỗ ự ắ ộ ố ố ắ ử ị v t qua khó khăn th  thách, c  g ng n  l c b t nh p cu c s ng th c t ự ế   ,

ủ ộ ệ ố ự ạ ứ ả ch  đ ng sáng t o th c hi n t t ch c năng qu n lý văn hoá – thông tin đ ể

ệ ầ ươ ế ạ ự góp ph n th c hi n các ch ng trình, k  ho ch văn hoá – thông tin cũng

ấ ượ ư ệ ả ả ướ nh  nâng cao ch t l ng hi u qu  công tác qu n lý Nhà n ự   c lĩnh v c

ị ố văn hoá – thông tin trên đ a bàn Thành ph .

50

Ế Ề Ầ PH N III Ấ K T THÚC V N Đ

ị ườ ạ ớ ị ườ Khác v i các lo i th  tr ng khác, th  tr ặ   ng văn hóa mang tính đ c

ả ẩ ạ ặ ệ ể thù cao. Các s n ph m văn hóa là lo i hàng hóa đ c bi t, không th  tính

ườ ỗ ư toán, đo l ị ạ ng giá tr , h ch toán l lãi nh  các hàng hóa thông th ườ   ng

ỉ ặ ậ ể ệ ả ẩ ấ khác. Các s n ph m văn hóa th  hi n không ch  m t v t ch t mà còn c ả

ỹ ứ ứ ầ ặ ẩ ả ả ạ ủ   các m t tinh th n, tri th c, tình c m, kh  năng th m m , s c sáng t o c a

ấ ả ẩ ẩ ộ ộ ờ ị m t dân t c. Chính nh  giá tr  văn hóa  n d u bên trong các s n ph m văn

ề ả ụ ể ẩ ớ ờ hóa c  th  mà nhi u s n ph m văn hóa cùng v i th i gian ngày càng tr ở

nên có giá tr .ị

ề ị ườ ở ệ Nói v  th  tr ng văn hóa Vi ộ ố ạ   ể ể ế t Nam có th  k  đ n m t s  lo i

ụ ả ẩ ướ ủ ị hình s n ph m và d ch v  văn hóa đã b ơ c vào "sân ch i" c a th  tr ị ườ   ng

ạ ượ ư ữ ệ ậ văn hóa và đ t đ ể   ấ ị c nh ng thành công nh t đ nh nh : ngh  thu t bi u

ế ả ề ễ ậ ạ ẩ ỹ ấ ả di n, m  thu t và nhi p  nh, xu t b n ph m, truy n thông đ i chúng,

ệ ả ữ ệ ả ấ ị đi n  nh, di s n văn hóa, du l ch... Đã xu t hi n nh ng hãng phim t ư

ả ệ ơ nhân, các công ty gi ệ   ậ i trí, các ga­l ­ri ngh  thu t và không ít doanh nghi p

ạ ộ ự ệ ệ ậ ả trong lĩnh v c văn hóa ­ ngh  thu t ho t đ ng khá hi u qu . Tuy nhiên,

ị ườ ượ ế ố ẽ ữ ế n u th  tr ng văn hóa không đ ề c đi u ti ả t, qu n lý t ặ   t s  có nh ng m t

ư ễ ươ ờ ố ị ạ ứ ạ trái nh : d  th ầ   ng m i hóa các giá tr  đ o đ c và đ i s ng tinh th n;

ể ẫ ế ề ộ ớ ạ c nh tranh cao có th  d n đ n đ c quy n; không quan tâm t ị i các d ch v ụ

ợ ậ ớ ữ ầ ớ văn hóa công ít có l i nhu n; không quan tâm t ộ   i nh ng t ng l p xã h i

ệ ị ch u thi t thòi...

ớ ườ ụ ể ắ ặ ố ể ề ữ Đ  kh c ph c nh ng m t trái, v i đ ng l i phát tri n n n kinh t ế

ị ườ ướ ủ ả ộ ướ th  tr ị ng đ nh h ng xã h i ch  nghĩa, Đ ng và Nhà n ố ắ   c ta đã c  g ng

ự ủ ơ ế ị ườ ệ ạ bên c nh vi c phát huy vai trò tích c c c a c  ch  th  tr ằ ng nh m thúc

ấ ượ ụ ả ẩ ấ ẩ ứ ả đ y s c s n xu t, nâng cao ch t l ị ng s n ph m và d ch v  văn hóa, luôn

51

ị ườ ề ắ ẫ ả ắ ằ ỉ ỗ ự n  l c đi u ch nh, d n d t th  tr ấ   ng b ng các nguyên t c và b n ch t

ự ủ ằ ả ẳ ạ ộ ả ủ c a ch  nghĩa xã h i, nh m b o đ m s  bình đ ng trong sáng t o và

ưở ụ ủ ả ầ h ng th  văn hóa c a đông đ o qu n chúng nhân dân.

ướ ể ề ế ị ườ ị Nhà n c có th  đi u ti t th  tr ng văn hóa thông qua đ nh h ướ   ng

ườ ố ệ ủ ả ề ộ v  n i dung, t ư ưở  t ng theo đ ng l ả   i văn hóa, văn ngh  c a Đ ng; qu n

ị ườ ị ườ ề ằ ỉ ụ lý th  tr ậ ng b ng pháp lu t; đi u ch nh th  tr ng qua các công c  kinh

ế ố ư ư ế ấ ộ t ợ ặ    vĩ mô nh : chính sách thu , tài chính (c p v n l u đ ng, tài tr , đ t

ố ư ư ụ ấ ặ hàng...) hay tín d ng (vay v n  u đãi), đ t đai, ho c chính sách  u đãi

ưở ố ượ ụ ữ ệ h ng th  văn hóa cho nh ng đ i t ặ ng đ c bi ộ t trong xã h i. Ngoài ra,

ướ ể ữ ầ ở ầ Nhà n c cũng có th  gi ố  vai trò cân đ i cung ­ c u ả    t m vĩ mô, b o

ố ơ ả ở ố ớ ờ ố ự ữ ả đ m cân đ i c  b n ọ  nh ng lĩnh v c quan tr ng đ i v i đ i s ng văn

ầ ủ hóa tinh th n c a nhân dân.

ị ườ ể ể ộ ậ ự Đ  hình thành và phát tri n m t th  tr ỏ   ng văn hóa th t s  đòi h i

ể ế ữ ả ả ổ ớ ươ ph i có nh ng đ i m i căn b n trong th  ch  văn hóa, trong ph ứ   ng th c

ữ ả ằ ạ ạ ổ ớ qu n lý văn hóa. Nh ng đ i m i đó nh m t o hành lang pháp lý, t o các

ể ị ườ ế ợ ượ ộ ở ơ c  ch , chính sách phù h p đ  th  tr ng văn hóa đ c r ng m , các

ồ ự ượ ượ ộ ngu n l c đ ề c khai thông, các ti m năng văn hóa đ c phát l ơ ộ   , có c  h i

52

phát tri n.ể

Ả Ệ TÀI LI U THAM KH O

ế ỹ ế ễ ạ ộ ự   1. Ti n s  Nguy n Ti n M nh ­ “Tiêu dùng văn hóa – m t lĩnh v c

ứ ề ả ệ ấ ầ c n nghiên c u trong v n đ  qu n lý văn hóa Vi ệ t Nam hi n nay”.

ế ỹ ễ ế ạ ế ọ 2. Ti n s  Nguy n Ti n M nh ­ Kinh t h c văn hóa.

ậ ừ ủ ệ ỗ 3. Đ  Thanh Th y ­ Marketing ngh  thu t, t ự   ế ế  lý thuy t đ n th c

ệ ậ hành, văn hóa ngh  thu t.

.daklak.gov.vn/    buonmathuot   4. http://

.gov.vn/    trungtamvanhoadaklak   5. http://

ố ộ 6. Báo cáo Phòng Văn hóa và Thông tin thành ph  Buôn Ma Thu t

ố ộ 7. Báo cáo Trung tâm văn hóa thành ph  Buôn Ma Thu t.

ư ệ ố ộ 8. Báo cáo Th  Vi n thành ph  Buôn Ma Thu t.

53

ế ề ồ ả 9. Tham kh o các bài vi t v  văn hóa trên ngu n Internet.

54

Ụ Ụ Ả PH  L C HÌNH  NH

55

ố ộ ( Ngã 6 Buôn Ma Thu t – trung tâm thành ph )

ộ ồ Ngày h i Văn hóa ­ Th  thao các Buôn đ ng bào dân t c ộ  Ê Đê thành

ể phố Buôn Ma Thu t.ộ

56

ổ ẩ ệ D t th  c m

ễ ộ ồ ( L  h i c ng chiêng)

57

ạ (Thi giã g o nhanh)

ư ệ ố (Th  vi n thành ph )

58

ự ộ ị ế ố (H i thi xây d ng n p s ng văn minh đô th )

59