BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC SÖ PHAÏM KYÕ THUAÄT
THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH
TIEÅU LUAÄN MOÂN HOÏC:
LYÙ LUAÄN DAÏY HOÏC ÑAÏI HOÏC
Toùm taét noäi dung caùc chuyeân ñeà Lyù luaän Daïy hoïc Kyõ thuaät
vaø xaây döïng KEÁ HOAÏCH HAØNH ÑOÄNG (ACTION PLANNING)
cuûa baûn thaân,nhaèm chæ roõ tính öùng duïng cuûa moân hoïc vaøo coâng taùc
chuyeân moân.
CHUÛ ÑEÀ:
GVHD: TS.VOÕ THÒ XUAÂN
HVTH: NGUYEÃN HOÀNG SÔN
1
Tp Hoà Chí Minh thaùng 2/2006
LÔØI CAÛM ÔN
Maëc duø moân LYÙ LUAÄN DAÏY HOÏC ÑAÏI HOÏC chuùng em chæ ñuôïc hoïc
vôùi toång thôøi gian laø 60 tieát, nhöng vôùi khoaûng thôøi gian ít oûi ñoù Coâ TS.Voõ
Thò Xuaân ñaõ daønh heát taâm huyeát ñeå truyeàn ñaït cho chuùng em nhöõng kinh
nghieäm vaø nhöõng tri thöùc môùi voâ cuøng boå ích.Beân caïnh ñoù,moät vaán ñeà raát coù
lôïi cho chuùng em sau naøy trong vieäc phaùt trieån tri thöùc cuûa baûn thaân ñoù laø Coâ
ñaõ taän tình höôùng daãn chuùng em caùch tìm toøi ,tra cöùu taøi lieäu vaø truy caäp
Internet.
Sau khi hoïc xong chöông trình em ñaõ ñöôïc Coâ phaân coâng ñeà taøi ñeå laøm
tieåu luaän moân hoïc,em ñaõ raát coá gaéng ñeå coù theå hoaøn thaønh toát nhieäm vuï ñöôïc
giao nhöng vôùi thôøi gian vaø kinh nghieäm thöïc teá cuûabaûn thaân coøn giôùi haïn
neân khoâng theå traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt.Kính mong Coâ vaø caùc baïn goùp yù ñeå
tieåu luaän naøy ñöôïc hoaøn thieän hôn.
Cuoái cuøng em xin chuùc Coâ TS.Voõ Thò Xuaân ñöôïc doài daøo söùc khoûe ñeå
tieáp tuïc höôùng daãn chuùng hoaøn thaønh khoùa hoïc naøy vaø laïi tieáp tuïc dang roäng
voøng tay ñeå ñoùn nhaän nhöõng khoùa hoïc tieáp theo.
2
DAÃN NHAÄP
Hoøa nhaäp vôùi söï phaùt trieån veà khoa hoïc hoïc kyõ thuaät treân theá giôùi nhö
maùy moùc ngaøy caøng hieän ñaïi vaø coâng ngheä cheá taïo ngaøy caøng tinh vi,Vieät
Nam cuõng ñang coù nhöõng söï tieán boä ñaùng keå.Beân caïnh söï phaùt trieån ñoù thì
vaán ñeà caàn ñöôïc quan taâm laø phaûi coù ñoäi nguõ coâng nhaân laønh ngheà ñeå coù theå
tieáp caän vaø söû duïng ñöôïc nhöõng thieát bò hieän ñaïi ñoù.
Ñieàu ñoù ñaõ ñaët ra cho caùc tröôøng daïy ngheà caâu hoûi laø phaûi tìm ñöôïc
giaûi phaùp naøo ñeå coù theå ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu treân,nhö chuùng ta ñaõ bieát,trong
ñaøo taïo ngheà ngoaøi vieäc ñaàu tö nhöõng maùy moùc thieát bò hieän ñaïi ñeå phuïc vuï
cho giaûng daïy coøn phaûi bieát löïa choïn phöông phaùp giaûng daïy naøo cho hieäu
quaû hoaëc ñoâi khi coøn phaûi keát hôïp nhöõng phöông phaùp vôùi nhau thì môùi coù
ñöôïc keát quaû toát.
Moân hoïc LYÙ LUAÄN DAÏY HOÏC ÑAÏI HOÏC chính laø giaûi phaùp seõ giuùp
cho caùc nhaø quaûn lyù giaûi quyeát ñöôïc veá thöù hai cuûa vaán ñeà ñoù laø höôùng daãn
söû duïng nhöõng phöông phaùp giaûng daïy hieäu quaû nhaát .
3
NHAÄN XEÙT CUÛA GIAÙO VIEÂN HÖÔÙNG DAÃN
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
4
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
1. TS.Voõ Thò Xuaân - LS PHAÙT TRIEÅN GIAÙO DUÏC NN VIEÄT NAM (2000)
2. Phan Long,Voõ Thò Xuaân,Leâ Thò Hoaøng,nguyeãn Thò Phöông Hoa – Giaùo trình moân
phöông phaùp giaûng daïy 8/2004.
3. TS.Löu xuaân Môùi – LYÙ LUAÄN DAÏY HOÏC ÑAÏI HOÏC (2000)- NXB GD.
4. Hoïc vieân cao hoïc K13 – Caùc baøi baùo caùo thaûo luaän.
5. Caùc trang web:
- http://edu.net.vn
- http://www.gdtd.com.vn/index.htm
- http://www.khoahoc.com.vn/default.asp
- http://vnexpress.net.vietnam/xa-hoi/giao-duc/
5
PHẦN 1
TÓM TẮT NỘI DUNG CÁC
CHUYÊN ðỀ
6
Chuyên ñề 1: Giải thích và phân biệt một số khái niệm cơ bản của lý luận dạy
học kỹ thuật:
Các khái niệm về giáo dục:
Giáo dục (education):
- Theo nghĩa rộng GD là sự hình thành con người phát triển toàn diện dưới tác
ñộng của hệ thống các cơ quan giáo dục.
- Theo nghĩa hẹp GD là công tác chuyên biệt của nhà giáo dục nhằm tạo ra cơ sở
khoa học của thế giới quan, lý tưởng, ñạo ñức,thái ñộ, thẩm mỹ cho con người.
ðào tạo(training):
ðT là quá trình cải biến nhân cách theo mục tiêu ðT.
Giáo dục phổ thông (general education):
GDPT giúp cho học sinh phát triển toàn diện về ñạo ñức, trí tuệ, thể chất, thẩm
mỹ và các kỹ năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách con người.
Hướng nghiệp (vocational guidance):
HN là quá trình giáo dục nhằm giúp ñỡ cho người học tự hiểu biết khả năng và
sở thích của bản thân ñể lựa chọn nghề cho phù hợp.
Giáo dục kỹ thuật tổng hợp(Comprehensive education) :
ðây là quá trình giảng dạy thực hành tại xưởng, không có tính chất chuyênn
nghiệp, nhằm cung cấp cho học sinh những kinh nghiệm có liên quan ñến công nghệ
và kỹ thuật.
Giáo dục nghề nghiệp (vocational and technical education):
- Theo UNESCO GDNN là lĩnh vực ñào tạo người lao ñộng một cách toàn diện,
có kiến thức rộng và vững chắc, có kỹ năng cơ bản ở diện rộng và có khả năng
thích ứng cao ñối với những biến ñổi kỹ thuật và công nghệ.
- Theo ILO GDNN chủ yếu hình thành kỹ năng ñáp ứng theo từng vị trí lao ñộng
cụ thể theo yêu cầu của người sử dụng lao ñộng.
Giáo dục kỹ thuật (technical education):
GDKT là giáo dục con người ñể mưu sinh bằng một nghề nghiệp mà sự thành
công phụ thuộc phần lớn vào kiến thức kỹ thuật và sự hiểu biết về khoa học và công
nghệ ñể ứng dụng vào sản xuất.
7
ðào tạo nghề (vocational training):
ðTN là những hoạt ñộng nhằm mục ñích cung cấp kiến thức, kỹ năng và thái
ñộ cho người học nhằm ñáp ứng yêu cầu của nghề nghiệp.
Giáo dục chính quy (formal education):
ðây là phương thức giáo dục ñược diễn ra trong lớp học với sự thực hiện của
các giáo viên ñã qua ñào tạo.
Giáo dục phi chính quy (informal education):
ðây là hoạt ñộng ngoại khoá, diễn ra bên ngoài lớp học và sau giờ học.
Giáo dục không chính quy (nonformal education):
ðây là phương thức giáo dục giúp mọi người vừa làm vừa học, học liên tục,
suốt ñời nhằm hoàn thiện nhân cách, mở rộng hiểu biết, nâng cao trình ñộ.
Chuyên ñề 2: Gi ải th ích v à ph ân bi ệt một số khái niệm cơ bản của lý luận dạy
học kỹ thuật:
Lý luận dạy học (didactic)là khoa học về trí dục và dạy học.
Lý luận dạy học kỹ thuật (technical didatic) là một bộ phận của giáo dục chuyên
nghiên cứu các vấn ñề liên quan dạy học và học tập nghề nghiệp.
Lý luận dạy học ñại học (university didatic) là lý thuyết chung của trí dục và dạy học ở
trường ðH.
Lý luận dạy học kỹ thuật (specialized didatic) là sự vận dụng những qui luật và nguyên
tắc của LLDH vào quá trình dạy học chuyên ngành.
Chuyeân ñeà 3 : Phaân bieät noäi haøm cuûa moät soá khaùi nieäm:
Khaùi nieäm noäi haøm: laø taäp hôïp taát caû caùc thuoäc tính baûn chaát chung cuûa ñoái
töôïng, ñöôïc phaûn aùnh trong moät ñoái töôïng.
Phaân bieät noäi haøm caùc khaùi nieäm: Giaùo duïc phoå thoâng, GD ñaïi hoïc, GD sau ñaïi
hoïc.
Giaùo duïc phoå thoâng Giaùo duïc ñaïi hoïc Giaùo duïc sau ñaïi hoïc
Giuùp hoïc sinh phaùt trieån Nhaèm ñaøo taïo caùn boä Ñaøo taïo caùn boä naém
toaøn dieän veà ñaïo ñöùc, trí khoa hoïc kyõ thuaät coù vöõng lí thuyeát, coù trình
tueä, theå chaát, thaåm myõ vaø trình ñoä vaø khaû naêng ñoä cao veà thöïc haønh, coù
8
caùc kyõ naêng cô baûn nhaèm hoaït ñoäng ngheà nghieäp khaû naêng ñoùng goùp vaøo
hình thaønh nhaân caùch trong moät lónh vöïc söï phaùt trieån khoa hoïc
hoaøn chænh chuyeân ngaønh. coâng ngheä, kinh teá xaõ
hoäi.
Coù tính hieän ñaïi vaø phaùt Phaùt huy naêng löïc saùng Ñaûm baûo tính phoå thoâng,
taïo, phaùt hieän vaø giaûi trieån, baûo ñaûm cô caáu cô baûn, toaøn dieän, mang
quyeát caùc vaán ñeà thuoäc hôïp lí giöõa kieán thöùc tính heä thoáng.
chuyeân ngaønh ñaøo taïo. chuyeân ngaønh vaø caùc
moân khoa hoïc tö töôûng.
Phaân bieät noäi haøm caùc khaùi nieäm: Giaùo duïc ngheà nghieäp, Giaùo duïc kyõ thuaät
ngheà nghieäp, Giaùo duïc kyõ thuaät toång hôïp.
Giaùo duïc ngheà nghieäp Giaùo duïc kyõ thuaät Giaùo duïc kyõ thuaät toång
ngheà nghieäp hôïp
Ñaøo taïo ngöôøi lao ñoäng Giaùo duïc con ngöôøi moät Giaûng daïy thöïc haønh taïi
toaøn dieän coù kieán thöùc heä ngheà nghieäp kyõ thuaät ñeå xöôûng, khoâng mang tính
thoáng vöõng chaéc, coù kyõ hoï kieám soáng baèng ngheà chaát chuyeân nghieäp.
naêng cô baûn dieän roäng. nghieäp ñoù.
Trang bò nhöõng kieán thöùc Trang bò nhöõng kieán thöùc Cung caáp nhöõng kinh
kyõ thuaät vaø söï hieåu bieát vaên hoaù cô baûn, phaåm nghieäm lieân quan ñeán
veà nguyeân lyù, khoa hoïc chaát vaø naêng löïc ngheà coâng nghieäp vaø kyõ thuaät
vaø thöïc teá öùng duïng saûn nghieäp. thoâng qua thöïc teá.
xuaát.
Chuyeân ñeà 4 : Caùc nguyeân taéc daïy hoïc ñaïi hoïc:
Quùa trình daïy hoïc ñaïi hoïc (QTDHÑH) laø moät quaù trình nhaän thöùc coù tính chaát
nghieân cöùu, saùng taïo. Vì vaäy ñeå toå chöùc, ñieàu khieån toát QTDHÑH, ngöôøi daïy vaø
9
ngöôøi hoïc phaûi tuaân theo nhöõng qui luaät vaø nguyeân taéc nhaát ñònh.
Khaùi nieäm nguyeân taéc daïy hoïc: caùc nguyeân taéc daïy hoïc laø caùc luaän ñieåm cô
baûn coù tính qui luaät cuûa lí luaän daïy hoïc ñaïi hoïc, coù taùc duïng chæ ñaïo toaøn boä tieán
trình daïy vaø hoïc nhaèm thöïc hieän toát muïc ñích, nhieäm vuï daïy hoïc ôû ñaïi hoïc.
Heä thoáng caùc nguyeân taéc daïy hoïc:
1) Nguyeân taéc ñaûm baûo tính thoáng nhaát giöõa tính khoa hoïc, tính giaùo duïc vaø
tính ngheà nghieäp trong QTDHÑH.
2) Nguyeân taéc ñaûm baûo söï thoáng nhaát giöõa lí luaän vaø thöïc tieãn ngheà nghieäp.
3) Nguyeân taéc ñaûm baûo söï thoáng nhaát giöõa caùi cuï theå vaø caùi tröøu töôïng
QTDHÑH.
4) Nguyeân taéc ñaûm baûo tính vöõng chaéc cuûa tri thöùc vaø tính meàm deûo cuûa tö
duy trong QTDHÑH.
5) Nguyeân taéc ñaûm baûo tính thoáng nhaát giöõa tính vöøa söùc chung vaø tính vöøa
söùc rieâng.
6) Nguyeân taéc ñaûm baûo söï thoáng nhaát giöõa vai troø töï giaùc, tích cöïc, ñoäc laäp
cuûa ngöôøi hoïc vôùi vai troø chuû ñaïo cuûa ngöôøi daïy.
7) Nguyeân taéc ñaûm baûo söï thoáng nhaát giöõa caù nhaân vaø taäp theå trong quaù trình
daïy hoïc kyõ thuaät.
Chuyeân ñeà 5 : Giaûi thích vaø minh hoaï 3 nhieäm vuï daïy hoïc ñaïi hoïc:
Ñeå thöïc hieän toát coâng taùc giaûng daïy ñaïi hoïc, caàn phaûi xaùc ñònh roõ nhieäm vuï
daïy hoïc ñaïi hoïc. Theo tieán só Löu Xuaân Môùi: “Ñeå xaùc ñònh nhieäm vuï daïy hoïc ñaïi
hoïc caàn döïa treân caùc cô sôû chuû yeáu: muïc ñích vaø muïc tieâu ñaøo taïo cuûa tröôøng ñaïi
hoïc, söï tieán boä cuûa khoa hoïc coâng ngheä, ñaëc ñieåm cuûa quaù trình daïy hoïc ñaïi hoïc,
ñaëc ñieåm cuûa sinh vieân, ñaëc ñieåm cuûa thôøi ñaïi vaø thöïc tieãn cuûa ñaát nöôùc”.
Nhoùm thöïc hieän chuyeân ñeà ñaõ giôùi thieäu 3 nhieäm vuï chính:
Nhieäm vuï 1: Daïy ngheà (giaùo döôõng)/ learning to do: daïy cho hoïc sinh heä thoáng
nhöõng kieán thöùc, kyõ naêng, kyõ xaûo (3K) veà moät lónh vöïc khoa hoïc, kyõ thuaät nhaát
10
ñònh.
Nhieäm vuï 2: Daïy chöõ (phaùt trieån)/ learning to know: daïy phöông phaùp nhaân
thöùc ñeå tìm ra tri thöùc.
Nhieäm vuï 3: Daïy ngöôøi (giaùo duïc)/learning to be and to live together: boài
döôõng cho sinh vieân yù töôûng, nieàm tin, hình thaønh nhaân sinh quan vaø theá giôùi quan
khoa hoïc bao goàm tö töôûng, tình caûm, thaùi ñoä (3T).
Chuyeân ñeà 6 : Hình thöùc toå chöùc daïy hoïc ôû ñaïi hoïc:
Hình thöùc toå chöùc daïy hoïc ôû ñaïi hoïc laø söï bieåu hieän beân ngoaøi cuûa hoaït ñoäng
dạy học, ñöôïc phoái hôïp chaëc cheõ giöõa giaûng vieân vaø sinh vieân, ñöôïc thöïc hieän trong
moät traät töï xaùc ñònh vaø trong moät cheá ñoä nhaát ñònh.
Moät soá hình thöùc toå chöùc daïy hoïc chuû yeáu ôû ñaïi hoïc:
1)Dieãn giaûng: Laø hình thöùc giaûng vieân trình baøi tröïc tieáp moät taøi lieäu hoïc taäp
theo moät heä thoáng, moät trình töï loâgic nhaát ñònh cho ñoâng ñaûo sinh vieân
2)Töï hoïc: Töï hoïc laø moät hình thöùc hoaït ñoäng nhaän thöùc cuûa caù nhaân nhaèm
naém vöõng tri thöùc, kyõ naêng vaø thaùi ñoä, do chính sinh vieân tieán haønh ôû treân lôùp
hoaëc ôû ngoaøi lôùp
3)Luyeän taäp: Luyeän taäp ôû ñaïi hoïc laø moät trong nhöõng hình thöùc toå chöùc daïy
hoïc cô baûn, vôùi muïc ñích cuûng coá, ñaøo saâu, môû roäng tri thöùc, reøn luyeän cho
sinh vieân nhöõng kyû naêng kyû xaûo, vaän duïng tri thöùc ñaõ hoïc döôùi caùc hình thöùc :
laøm baøi taäp
4)Xeâmina: Laø moät trong nhöõng hình thöùc toå chöùc daïy hoïc cô baûn, trong ñoù
döôùi söï toå chöùc ñieàu khieån cuûa giaûng vieân, sinh vieân trình baøy, thaûo luaän, tranh
luaän veà nhöõng vaán ñeà khoa hoïc nhaát ñònh.
5)Giuùp ñôõ rieâng: Giaûng vieân trao ñoåi, giuùp ñôõ caù nhaân hoaëc nhoùm nhoû sinh
vieân nhaèm giaûi ñaùp nhöõng vaán ñeà maø sinh vieân chaäm tieán khoâng theo kòp trong
quaù trình lónh hoäi tri thöùc hoaëc giuùp ñôõ nhöõng sinh vieân khaù gioûi phaùt huy naêng
löïc, sôû tröôøng cuûa mình.
6)Thöïc haønh : giuùp sinh vieân reøn luyeän kyõ naêng, kyõ xaûo trong thöïc tieãn vaø
11
cuoäc soáng taïi caùc cô sôû saûn xuaát, nhaø maùy
7)Nghieân cöùu khoa hoïc : laø hoaït ñoäng phaùt hieän, tìm hieåu caùc hieän töôïng vaø
quy luaät cuûa töï nhieân, xaõ hoäi vaø tö duy, saùng taïo caùc giaûi phaùp nhaèm öùng duïng
vaøo thöïc tieãn.
Chuyeân ñeà 7 : Phöông phaùp daïy hoïc ñaïi hoïc:
Phöông phaùp daïy hoïc ñaïi hoïc laø toång hôïp caùc caùch thöùc hoaït ñoäng töông taùc
ñöôïc ñieàu chænh cuûa giaûng vieân, trong ñoù hoaït ñoäng daïy laø chuû ñaïo, hoaït ñoäng hoïc
laø töï giaùc.
Heä thoáng caùc phöông phaùp daïy hoïc ñaïi hoïc:
Caên cöù vaøo muïc ñích lí luaän daïy hoïc: coù 5 phöông phaùp: phöông phaùp daïy hoïc
khi nghieân cöùu taøi lieäu môùi, khi cuûng coá kieán thöùc, khi luîeân taäp, khi oân taäp, khi
kieåm tra ñaùnh giaù.
Caên cöù vaøo hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø: thuyeát trình, ñaøm thoaïi, trình baøy thí
nghieäm, quan saùt, luyeän taäp, thí nghieäm…
Caên cöù vaøo con ñöôøng nhaän thöùc cuûa hoïc sinh: thoâng baùo – taùi hieän, laøm maãu –
baét chöùôc, giaûi thích – tìm kieám boä phaän, neâu vaán ñeà – nghieân cöùu.
Caên cöù vaøo phöông tieän daïy hoïc: phöông phaùp duøng lôøi noùi, chöõ vieát, nhoùm
phöông phaùp tröïc quan.
Trong thôøi ñaïi ngaøy nay, vôùi muïc tieâu ñaøo taïo con ngöôøi coù khaû naêng, ñuû baûn
lónh giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà do thöïc tieãn ñaët ra daãn theo noäi dung trong chöông
trình ñaøo taïo, phöông phaùp ñaøo taïo phaûi thay ñoåi.Coù 2 xu theá ñoåi môùi phöông phaùp
daïy hoïc laø
1) Aùp duïng phöông phaùp daïy hoïc “ ñaët vaø giaûi quyeát vaán ñeà”.
2) Aùp duïng coâng ngheä daïy hoïc vaøo vieäc ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc ñaïi hoïc.
12
Chuyeân ñeà 8 : Giaûi thích minh hoaï phöông phaùp daïy hoïc thaûo luaän hình choùp:
Trong quaù trình daïy hoïc, khi vaán ñeà caàn söï phoái hôïp giaûi quyeát cuûa nhieàu ngöôøi
ñeå ñöa ñeán keát luaän chaéc chaén thì giaùo vieân neân toå chöùc daïy hoïc theo phöông phaùp
thaûo luaän.
Phöông phaùp thaûo luaän hình choùp laø moät daïng thaûo luaän maø taát caû caùc böôùc
thaûo luaän gioáng nhö caùch thaûo luaän thoâng thöôøng. Neùt ñaëc tröng cuûa phöông phaùp
naøy laø thoâng qua nhieàu giai ñoaïn thaûo luaän, taäp hôïp ñöôïc nhöõng thoâng tin mang
tính chaét loïc.
Chuyeân ñeà 9 : Vai troø cuûa phaân tích ngheà:
Phaân tích ngheà laø chia taùch coâng vieäc chuyeân laøm cuûa moät coâng nhaân ñang laøm
vieäc trong ngheà ñeå tìm ra nhöõng coâng vieäc, phaàn coâng vieäc vaø nhöõng ñoäng taùc keøm
theo. Phaân tích ngheà coù vai troø raát quan troïng :
- Laø neàn taûng khoa hoïc cho vieäc xaây döïng vaø noäi dung vaø chöông trình ñaøo
taïo.
- Laø cô sôû ñeå soaïn taøi lieäu giaùo khoa ôû daïng phieáu giaûng daïy vì qua phaân
tích ngheà ta coù theå xaùc ñònh ñöôïc toång soá ñoäng taùc cuûa moät ngheà vaø thöù töï hoaù
chuùng ñeå ñöa vaøo giaûng daïy thoâng qua hình thöùc phieáu ñoäng taùc hoaëc phieáu
coâng taùc.
- Laø cô sôû ñeå trình baøy moät baøi daïy ngheà.
- Laø côû sôû löïa choïn ñoäng taùc thöïc haønh vaø ñònh thôøi löôïng.
- Giuùp caùc cô quan ñaøo taïo caäp nhaät hoaù chöông trình ñaøo taïo.
Chuyeân ñeà 10 : Phöông phaùp xaùc ñònh muïc tieâu daïy hoïc vaø caùch thöïc hieän
thaønh coâng:
Muïc tieâu daïy hoïc laø nhöõng kieán thöùc, kyõ naêng vaø thaùi ñoä maø sinh vieân phaûi ñaït
ñöôïc sau moät quaù trình hoïc taäp.
Cô sôû ñeå xaùc ñònh muïc tieâu baøi giaûng:
13
Muïc tieâu ñaøo taïo cuûa nhaø tröôøng.
Tieâu chuaån tuyeån sinh ñaàu vaøo.
Thôøi gian ñaõ ñöôïc aán ñònh cho baøi giaûng.
Ñaëc ñieåm yeâu caàu cuûa thöïc tieãn saûn xuaát.
Ñeå quaù trình daïy hoïc ñöôïc thaønh coâng thì muïc tieâu daïy hoïc phaûi ñöôïc xaùc ñònh
roõ raøng. Vì muïc tieâu, noäi dung daïy hoïc vaø nhöõng döï kieán veà phöông phaùp, phöông
tieän, cô sôû vaät chaát laø caùc yeáu toá quan heä bieän chöùng, nghóa laø neáu muïc tieâu ñöôïc
xaùc ñònh roõ raøng thì noäi dung vaø caùc vaán ñeà veà phöông phaùp laø roõ raøng.
Chuyeân ñeà 12 : Trình baøy caùc coâng vieäc cuûa giaùo vieân trong giai ñoaïn thieát keá
daïy hoïc thöïc haønh:
Ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu daïy hoïc ñaïi hoïc, quaù trình daïy hoïc phaûi traûi qua 3 giai
ñoaïn :
Giai ñoaïn chuaån bò (thieát keá)
Giai ñoaïn thöïc hieän (thi coâng)
Giai ñoaïn kieåm tra (keát quaû)
Ñoái vôùi moät baøi thöïc haønh, trong giai ñoaïn thieát keá ngöôøi giaùo vieân phaûi laøm
caùc coâng vieäc sau:
Xaây döïng muïc tieâu daïy hoïc .
Xaây döïng noäi dung daïy hoïc : laäp phieáu ñoäng taùc, phieáu coâng taùc.
Xaây döïng keá hoaïch daïy hoïc.
Chuyeân ñeà 16 : 7 tieâu chuaån naêng löïc hieän ñaïi cuûa con ngöôøi:
Trong xu theá toaøn caàu hoaù vaø hoäi nhaäp quoác teá, ñeå ñaùnh giaù moät con ngöôøi coù
naêng löïc ñaùp öùng yeâu caàu thôøi ñaïi hay khoâng, theá giôùi ñöa ra 7 tieâu chuaån naêng löïc
hieän ñaïi cuûa moät ngöôøi hieän ñaïi nhö sau:
Caùc kyõ naêng thoâng tin : khaû naêng thu thaäp, phaân tích, toå chöùc thoâng tin .
Caùc kyõ naêng giao tieáp: khaû naêng giao tieáp coù hieäu quaû vôùi nhöõng ngöôøi khaùc
14
thoâng qua lôøi noùi, chöõ vieát vaø caùc phöông tieän bieåu thò khoâng baèng lôøi.
Caùc kyõ naêng laëp keá hoaïch, toå chöùc vaø töï quaûn lyù: khaû naêng hoaøn thaønh nhieäm
vuï vôùi möùc ñoä ñoäc laäp nhaát ñònh, vieäc kieåm tra, theo doõi söï thöïc hieän cuûa chính
mình, baùo caùo vaø ghi cheùp veà caùc quaù trình vaø keát quaû ñaït ñöôïc.
Caùc kyõ naêng hôïp taùc: khaû naêng hôïp taùc, phoái hôïp coù hieäu quaû vôùi caùc caù nhaân
rieâng reõ vaø trong noäi boä nhoùm.
Caùc kyõ naêng söû duïng toaùn hoïc: khaû naêng löïa chon aùp duïng vieäc söû duïng caùc tö
töôûng, phöông phaùp vaø kyõ thuaät toaùn hoïc ñeå hoaøn thaønh nhieäm vuï, coâng vieäc.
Caùc kyõ naêng giaûi quyeát vaán ñeà: khaû naêng giaûi quyeát moät vaán ñeà nhö moät quaù
trình bao goàm caû vieäc xaùc ñònh ñöôïc baûn chaát caùc vaán ñeà vaø ñöa ra chieán löôïc phuø
hôïp ñeå giaûi quyeát vaán ñeà ñoù.
Caùc kyõ naêng söû duïng coâng ngheä: khaû naêng söû duïng caùc quaù trình, heä thoáng
coâng ngheä, trang thieát bò, nguyeân vaät lieäu vaø khaû naêng di chuyeån kieán thöùc vaø kinh
nghieäm vaøo caùc tình huoáng môùi.
Chuyeân ñeà 17 : AÙp duïng CBE/T ñeå soaïn moät giaùo aùn lyù thuyeát:
CBET – Competency Based Education and Training laø ñaøo taïo döïa treân naêng
löïc thöïc hieän. Naêng löïc thöïc hieän laø caùc kyõ naêng, kieán thöùc vaø thaùi ñoä ñoøi hoûi ñoái
vôùi moät ngöôøi ñeå thöïc hieän hoaït ñoäng coù keát quaû ôû moät coâng vieäc hay moät ngheà
(Döï aùn GDKT&DN). Ñaëc ñieåm cô baûn nhaát cuûa ñaøo taïo theo naêng löïc thöïc hieän laø
noù ñònh höôùng vaø chuù troïng vaøo keát quaû, ñaàu ra cuûa quaù trình ñaøo taïo, ñieàu ñoù coù
nghóa laø töøng ngöôøi hoïc coù theå laøm ñöôïc caùi gì trong moät tình huoáng lao ñoäng nhaát
ñònh theo tieâu chuaån ñeà ra.
Phaàn giaùo aùn coù theå tham khaûo roõ hôn trong phaàn trình baøy cuûa nhoùm.
Chuyeân ñeà 19 : Phân tích ưu và nhược ñiểm của PPDH lấy giáo viên làm trung
tâm:
Ưu ñiểm:
- GV chủ ñộng ñược thời gian và nội dung bài giảng. - GV truyền ñạt ñược những nội dung lý thuyết tương ñối khó mà học sinh khó
15
có thể tự hiểu ñược.
- GV tác ñộng mạnh mẽ ñến tư tưởng, tình cảm, sự chú ý của học sinh thông qua
cách trình bày của GV.
- PP này không ñòi hỏi nhiều phương tiện thiết bị, giúp giáo viên và học sinh tiết
kiệm ñược thời gian.
Khuyết ñiểm:
- Học sinh thụ ñộng tiếp thu, học sinh không cần tư duy nhiều. - Hạn chế tính chủ ñộng khi tiếp nhận tri thức mới, hạn chế tính sáng tạo. - GV không thể biết ñược ñầy ñủ sự nhận thức lĩnh hội của học sinh. - Sự trình bày ñơn ñiệu của GV làm học sinh mất hứng thú. - Lãng phí nhiều thời gian vào việc ñọc-chép bài.
Chuyeân ñeà 20 : Phân tích hiệu quả dạy thực hành ở 1 trường cụ thể, rút ra bài
học kinh nghiệm chung trong dạy thực hành:
Phân tích hiệu quả dạy thực hành nghề cơ khí chế tạo ở trường Cð SPKT Vĩnh Long
Tăng cường củng cố nội quy kỷ luật xưởng ñể rèn luyện cho học sinh tác phong
công nghiệp.
Giảm bớt thời gian thực hành các nghề qua ban ñể nâng cao tay nghề cho nghề
chính khóa.
Trang bị ñủ các loại máy thực hành và mô phỏng.
ðào tạo theo kiểu Môñun.
Bồi dưỡng cập nhật kiến thức thường xuyên cho các giáo viên.
Cần có thêm thời gian cho thực tập xí nghiệp.
Chuyeân ñeà 21 : Vai trò của kiểm tra ñánh giá trong dạy học và chất lượng nguồn
nhân lực:
Trong dạy học: • KTðG là cơ sở ñể xác ñịnh kết quả dạy và học. • KTðG ñộng viên người học, cho thấy ñược thành quả học tập của họ. • KT ðG giúp GV xác ñịnh ñược trình ñộ của học sinh nhằm ñiều chỉnh công tác
sư phạm cho phù hợp.
16
ðối với chất lượng nguồn nhân lực :
• KT ðG là cơ sở ñể người tuyển dụng chọn người lao ñộng. • KT ðG là thước ño chất lượng tay nghề do một cơ sở dạy nghề ñào tạo ra. • KT ðG giúp người lao ñộng biết ñược mình ñang ở trình ñộ nào từ ñó lựa chọn
công việc cho phù hợp.
Chuyeân ñeà 22 : Giới thiệu các phương pháp KTðG , ñặc biệt ñánh giá dựa trên
tiêu chí CBE/T:
Một số phương pháp KT ðG thông dụng:
• Kiểm tra vấn ñáp. • Kiểm tra viết. • Kiểm tra thực hành. • Kiểm tra trắc nghiệm.
Kiểm tra ñánh giá dựa theo tiêu chí CBE/T:
Thường dùng bảng phân loại mục tiêu giáo dục của Harrow như sau:
Mức ñộ ðịnh nghĩa
Bắt chước Sao chép rập khuôn máy móc
Làm ñược Thực hiện công việc ñược như hướng dẫn nhưng còn nhiều thao
ñộng tác thừa
Làm chính xác Thực hiện công việc một cách chuẩn xác, hầu như không có
thao, ñộng tác thừa
Làm linh hoạt Thực hiện công việc trong các hoàn cảnh khác nhau
Làm thuần thục Thực hiện công việc với ñộ chính xác và tốc ñộ cao
Chuyeân ñeà 23 : PPKT trắc nghiệm:
ðịnh nghĩa: KTTN là phương pháp KT mà trong ñó gồm rất nhiều câu hỏi, mỗi
câu hỏi nêu lên một vấn ñề cùng với những thông tin cần thiết sao cho thí sinh chỉ phải
trả lời vắn tắt ñối với từng câu.
Phân loại:
17
• TN kiểu câu ghép ñôi. • TN ñiền khuyết. • TN ñúng sai.
• TN nhiều lựa chọn.
Ưu ñiểm:
• ðơn giản, trả lời nhanh. • Chống gian lận trong khi thi. • ðánh giá chính xác năng lực của thí sinh. • Tính ñiểm dễ dàng. • Kiểm tra bao quát chương trình chống tình trạng học tủ. • Rút ngắn thời gian kiểm tra.
Nhược ñiểm:
• Khó soạn ñề. • Không kiểm tra tính sáng tạo của học sinh. • Cần hướng dẫn kỹ cho học sinh cách làm bài.
Chuyeân ñeà 24 : Phương pháp xây dựng tiêu chí ñánh giá trong GDNN:
PP xây dựng tiêu chuẩn kỹ năng nghề gồm 5 bước:
B1: hoàn chỉnh sơ ñồ phân tích nghề.
B2: hoàn chỉnh các phiếu phân tích công việc.
B3: xây dựng danh mục các công việc theo các cấp ñộ.
B4: soạn thảo tiêu chuẩn kỹ năng nghề.
B5:trình duyệt bộ tiêu chuẩn tại Hội ñồng quốc gia thẩm ñịnh chương trình học
liệu dạy nghề.
Chuyeân ñeà 25 : MultiMedia trong DHðH :
Multimedia là sự kết hợp nhiều phương tiện lại với nhau một cách trọn vẹn và
mang tính hệ thống trong một quá trình truyền thông. Thuật ngữ này dịch gọn là ña
phương tiện.
Khi nói ñến ña phương tiện người ta thường nghĩ ngay ñến ứng dụng máy tính
ñể làm một công việc gì ñó-ví dụ dạy học. Thực ra hiểu theo nghĩa rộng dạy học bằng
ña phương tiện có nghĩa là phối hợp nhiều phương tiện khác nhau ñể phục vụ công
việc dạy học, trong ñó máy vi tính chỉ là một thành phần.
Ngày nay việc ứng dụng máy tính vào giảng dạy ñã trở nên rộng rãi, nên ña
18
phương tiện ñược hiểu là kết hợp âm thanh, hình ảnh ñể mô phỏng hay trình diễn một
kịch bản nào ñấy nhằm thực hiện mục tiêu dạy học dựa vào sự trợ giúp của máy vi
tính.
Tuy nhiên máy tính-như ñã nói-chỉ là một thành phần tích cực trong hệ thống ña
phương tiện. ðiều quan trọng là chúng ta phải thiết kế bài giảng sao cho phù hợp.
Chúng ta phải thiết kế kịch bản bài giảng cho máy tính sao cho phù hợp với từng loại
bài giảng, bên cạnh ñó kết hợp với nhiều phương tiện khác nữa thì lúc ñó hiệu quả của
ña phương tiện mới là cao nhất.
Chuyeân ñeà 26 : E-Learning:
ðịnh nghĩa: Elearning (tạm dịch: học ñiện tử) là một thuật ngữ dùng ñể mô tả
việc học tập ñào tạo dựa trên công nghệ thông tin và truyền thông.
Các dạng elearning thông dụng:
• Học qua ñài phát thanh ñài truyền hình-còn gọi là học từ xa. • Học qua mạng Internet- còn gọi là học trực tuyến(online). • Học qua ñĩa CD-học offline.
Lợi ích của elearning:
• Tiết kiệm ñược thời gian, người học chủ ñộng trong việc học. • Tiết kiệm ñược chi phí, do chỉ ngồi tại nhà. • Chương trình, giáo trình ñược cập nhật liên tục.
Những hạn chế:
• Người học không lĩnh hội ñược kiến thức một cách ñầy ñủ. • Elearning chỉ áp dụng ñược cho một số ngành . • Elearning ñòi hỏi một công nghệ quản lí hoàn toàn mới. • Ở một số nước có cơ sở hạ tầng thông tin còn kém, việc ứng dụng
elearning còn nhiều hạn chế.
Chuyeân ñeà 27 : Kỹ thuật xây dựng web dạy học:
ðịnh nghĩa:
Trang web là trang văn bản nhằm truyền ñạt thông tin thông qua mạng. Việc
ứng dụng web trong dạy học là việc truyền thụ kiến thức ñến người học thông qua văn
bản trên máy tính dưới dạng trang web và ñược truyền ñến người học thông qua mạng.
19
ðây là một dạng của E-learning.
Phân loại:
Web tĩnh: là trang web chỉ cung cấp thông tin một chiều, người học lấy thông
tin giống như ñọc sách.
Web ñộng: là trang web có sự tương tác giữa người học và máy tính (trang
web), hay trên trang web có sự giao lưu giữa người học với nhau hoặc giữa người dạy
với người học. Web dạy học chủ yếu là web ñộng.
Ưu và nhược ñiểm của web dạy học:
Ưu ñiểm:
• Với sự phát triển của cơ sở hạ tầng mạng, web ñã cung cấp cho người học một
phương tiện học tập tiện lợi nhanh chóng và hiệu quả.
• Với sự tích hợp ña phương tiện lên web, người học dễ dàng tiếp thu kiến thức
hơn.
• Tiết kiệm ñược chi phí, thời gian và công sức. • Có thể kiểm tra ñánh giá ngay sau khi học .
Nhược ñiểm:
• Việc thiết kế một trang web dạy học ñòi hỏi khả năng về tin học khá cao như
việc thiết kế web, lập trình web, thuê máy chủ và mua tên miền v.v... Nên việc
thiết kế một trang web dạy học là sự kết hợp của một ñội ngũ gồm giáo viên và
lập trình viên.
• Với chất lượng ñường truyền hiện tại (ở Việt Nam) thì việc truyền tải dữ liệu
dạng âm thanh, hình ảnh còn hạn chế.
• Người học và người dạy phải có kiến thức nhất ñịnh về Internet
Chuyeân ñeà 29 : PPDH chuyên ngành:
Cơ sở lý luận dạy học kỹ thuật – nghề nghiệp:
Lý luận dạy học kỹ thuật – nghề nghiệp luôn có tính hai mặt. ðó là hai nhiệm
vụ cơ bản của nó luôn song song và ñi kèm với nhau, hai nhiệm vụ ñó là:
- Xác ñịnh thực trạng việc dạy học kỹ thuật – nghề nghiệp ñang diễn ra như thế
nào.
- ðịnh hướng cho hoạt ñộng dạy học kỹ thuật – nghề nghiệp.
a) Xác ñịnh thực trạng việc dạy học kỹ thuật – nghề nghiệp: Các nhà
20
nghiên cứu thường dùng các phương pháp như: quan sát, so sánh, phân tích, kiểm
chứng … ñể ñánh giá xem kiến thức, tay nghề mà người kỹ sư, người công nhân ñạt
ñược sau khi ra trường có ñáp ứng ñược yêu cầu của thực tế sản xuất hay không?
b) ðịnh hướng dạy học kỹ thuật – nghề nghiệp: Là một nhiệm vụ quan trọng
của lý luận dạy học kỹ thuật – nghề nghiệp và ñược thể hiện thông qua các nội dung
sau ñây:
- Mục ñích dạy học kỹ thuật – nghề nghiệp: phải mang tính chất giáo dục và
giáo dưỡng ñồng thời phải xuất phát từ yêu cầu thực tế sản xuất của xã hội ñể hình
thành nên nhân cách của con người lao ñộng mới với 4 nét ñặc trưng nổi bật là:
+ Phải có tinh thần làm chủ tự nhiên, làm chủ xã hội và làm chủ bản thân.
+ Phải có tinh thần yêu lao ñộng, vì lao ñộng sẽ giúp con người tồn tại và
phát triển.
+ Phải có tinh thần yêu nước, thể hiện ở lòng lao ñộng hăng say ñể làm giàu
cho ñất nước, cho gia ñình, cho bản thân.
+ Phải có tinh thần ñấu tranh chống mọi bất công trong xã hội, chống bóc lột
sức lao ñộng …
- Nội dung dạy học kỹ thuật – nghề nghiệp: phải ñược xác ñịnh bởi mục ñích
dạy học, và phải ñược thể hiện rõ trong các chương trình ñào tạo khung do cấp bộ
quản lý.
- Các quy luật: Quy luật về việc lĩnh hội tri thức của học sinh, sự giao tiếp
giữa thầy và trò, các nguyên tắc dạy học …
- Các phương pháp và hình thức dạy học: phải ñược dựa trên các kinh
nghiệm ñúc kết ñược trong tiến trình dạy học và những yêu cầu mới của nền sản xuất.
Chuyeân ñeà 30 : PPDH theo CBE2:
1.Cấu trúc của CBE:
Một CBE thường ñược tích hợp bởi hai phần tử chính (hình 1):
- Computer Aided Learning – CAL: Dùng máy tính ñể hỗ trợ cho việc học.
Trong một số trường hợp, CAL có thể ñược kết hợp với thiết bị.
+ Tutorials (Hướng dẫn): hướng dẫn việc học của sinh viên thông qua bài
giảng trên lớp của giáo viên. Giáo viên sử dụng các phần mềm ñồ họa và
phần mềm trình diễn làm công cụ trợ giúp ñể thiết kế hệ thống các bài giảng
21
liên kết với mô phỏng các quá trình.
+ Drill and Practics (Luyện tập và thực hành): tạo ñiều kiện cho sinh viên
rèn luyện những kiến thức ñã học trên lớp qua việc học ở nhà và tự ñánh giá
ñược kết quả học tập của mình.
+ Simulation (Mô phỏng): nhờ máy tính chúng ta có thể tạo và dễ dàng ñưa
các file có hình ảnh ñộng vào bài giảng ñể mô phỏng các quá trình hoạt
ñộng làm bài giảng sinh ñộng hơn.
- Computer Managed Learning – CML: Dùng máy tính ñể quản lý và ñịnh
hướng việc học (Specific learning: ðịnh hướng và giám sát; Test Learners:
Drill and practice
Computer Aided Learning
Tutorials
Computer Based Education
Simulation
Computer Managed
Specific learning
Test Learners
Maintain learner records
Kiểm tra trắc nghiệm; Maintain learner records: Thống kê và hồi báo).
Hình 1. Cấu trúc của CBE
2.ðặc ñiểm của CBE:
- ðáp ứng ñược nhu cầu học tập: học bất kỳ lúc nào, học bất kỳ ở ñâu, học
theo bất kỳ chủ ñề nào ñược chọn, ...
- Cung cấp nhiều kênh thông tin khác nhau ñể nâng cao nhận thức của người
22
học.
- ðảm bảo tính ổn ñịnh của chương trình, không phụ thuộc vào tâm lý người
dạy.
- Sửa ñổi và nâng cấp tài liệu dễ dàng.
- Tốn ít thời gian dạy và học hơn so với các phương pháp truyền thống.
- Tạo ñộng cơ học tập cao hơn.
- Không bị hạn chế bởi số lượng người học.
- Nâng cao khả năng cá thể hoá người học: Người học có thể học theo tốc ñộ
riêng không phụ thuộc vào Thầy và những người xung quanh, có thể học ñi
học lại nhiều lần cho ñến khi nào hiểu thì thôi, học theo chủ ñề mình chọn,
...
Chuyeân ñeà 33 : Choïn phöông phaùp daïy hoïc cho moät baøi lí thuyeát (3 – 5 tieát)
thuoäc lónh vöïc töï ñoäng ñieàu khieån. giaûi thích cô sôû lyù luaän daïy hoïc kyõ thuaät:
Ñieàu khieån töï ñoäng laø moät moân hoïc tröøu töôïng vaø khoù ñoái vôùi sinh vieân, do giaûi
quyeát caùc vaán ñeà thöïc teá baèng moâ hình toaùn hoïc döïa treân moái quan heä giöõa caùc
phöông trình toaùn hoïc. Nhoùm thöïc hieän ñaõ choïn baøi “Khaùi nieäm ñieàu khieån töï ñoäng
vaø tính oån ñònh cuûa heä thoáng” ñeå thöïc hieän ñeà taøi cuûa mình vaø choïn caùc phöông
phaùp thuyeát trình giaûi quyeát vaán ñeà, ñaøm thoaïi giaûi quyeát vaán ñeà, phöông phaùp tröïc
quan vôùi phöông tieän maùy tính vaø ñeøn chieáu ñeå thöïc hieän baøi giaûng döïa treân cô sôû
23
lí luaän qui luaät nhaän thöùc.
PHẦN 2
XÂY DỰNG KẾ HOẠCH
HÀNH ðỘNG
24
KẾ HOẠCH HÀNH ðỘNG
XÂY DỰNG CH ƯƠNG TRÌNH ðÀO TẠO NGẮN HẠN
NGHỀ SỬA CHỮA Ô TÔ CHO CÁC CÔNG TY Ô TÔ
TẠI TP.HCM THEO HƯỚNG CBE/T
HỌ TÊN: NGUYỄN HỒNG SƠN
KHÓA HỌC: GDH K-13
Ngày lập kế hoạch: 01/01/2006
Ngày hoàn thành: 31/12/2006
25
I. Lý do chọn chủ ñề:
Dạy học với sự trợ giúp của máy tính là một công nghệ dạy học của thời kỳ kỹ
thuật số nhằm nâng cao hiệu quả của việc dạy – học và ñồng thời cũng làm tăng hiệu
quả kinh tế. Hiện nay trên thế giới, các nước ñang phát triển ñã áp dụng CBE ñại trà
và hiệu quả của nó không còn là một vấn ñề cần bàn cãi.
Phương pháp ñào tạo bằng máy tính ngày nay ñược ứng dụng rộng rãi ở nhiều
cơ sở trên thế giới là nhờ:
- Các phần mềm ñồ họa mới nhất cho phép thiết kế bài giảng sinh ñộng hơn và dễ
dùng hơn.
- Giá thành máy tính và multimedia projector ngày càng rẻ.
- Xuất hiện các phần mềm trợ giúp người dạy soạn CBE không cần sự giúp ñỡ của
các chuyên gia máy tính, không ñòi hỏi nhiều kiến thức tin học.
- Máy tính cá nhân xuất hiện ngày càng nhiều ở các cơ sở ñào tạo và gia ñình giúp
bớt sự cẩn trọng quá ñáng khi sử dụng ñể ñào tạo.
- Sự xuất hiện CD, CD write và các video software cho phép tích hợp phim ảnh
vào CBE ñặc biệt là công nghệ mô phỏng bằng máy tính (computer simulation).
- Có thể dùng CBE cho giáo dục từ xa hoặc trực tuyến (on –line training).
Sau khi kết thúc môn LLDH ðH tôi thấy rằng những kiến thức học ñược từ môn
học rất bổ ích nhất là chủ ñề “ðào tạo theo hướng CBE/T ” và có thể áp dụng vào việc
xây dựng chương trình ñào tạo .
ðó là lý do ñể chọn chủ ñề này.
II. Mục ñích nghiên cứu:
Hiện nay,nhu cầu ñi lại bằng ô tô ñang có xu hướng phát triển .Các công ty ô tô
trên ñịa bàn Tp.HCM ñã ñầu tư rất nhiều về mặt số lượng lẫn chất lượng,chính vì vậy
mà ñội ngũ công nhân lành nghề cũng là vấn ñề ñang dược quan tâm. Mục ñích nghiên
cứu là xây dựng một chương trình ñào tạo nghề sửa chữa ô tô theo hướng CBE/T ñáp
ứng ñược nhu cầu tuyển dụng công nhân có tay nghề cao của các xí nghiệp.
26
III. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu chủ yếu là dựa vào nhu cầu thực tế hiện nay của các
xínghiệp và chương trình khung của bộ kết hợp với phương pháp luận của môn LLDH
ðH. Phương pháp cụ thể là khảo sát, phát phiếu ñiều tra, tổng hợp, thống kê v.v..
IV. Nội dung chi tiết:
1. Thực trạng và nhu cầu:
Hiên nay,một số xí nghiệp do nhu cầu công việc như là khi tuyển công nhân thì
chỉ phân công làm việc ở những công ñoạn cụ thể chứ không làm tổng hợp.Khi tuyển
dụng, một số xí nghiệp phải ñào tạo lại khoảng từ 2tuần-1 tháng.Chính vì vậy mà
việc ñào tạo công nhân có tay nghề cao ñể ñáp ứng ñược với yêu cầu của các xí nghiệp
là rất cần thiết.Trong ñào tạo,ngoài việc phải có thiết bị kết hợp với nhu cầu thực tế
của xả hội thì việc lựa chọn phương pháp ñể giảng dạy cũng góp phần vào sự thành
công của chương trình ñào tạo.
2. Tổng quan về phương pháp ñào tạo theo hướng CBE/T :
Phương pháp xây dựng chương trình ñào tạo theo qui trình như sau:
1. Khảo sát nhu cầu thực tế của các xí nghiệp. 2. Xây dựng biểu tính chất công việc ( ñồ thị). 3. Lập bảng tổng hợp kết quả cuối cùng (dấu hiện, nguyên nhân, ñối tượng). 4. Lập hồ sơ việc làm. 5. Xây dựng danh mục các mô ñun ñào tạo. 6. Phân tích công việc (kiến thức, kỹ năng, thái ñộ) 7. Các tiêu chí ñánh giá, ñiều kiện ñánh giá. 8. Phiếu tổng hợp các mô ñun ñào tạo (Công việc, phương tiện, PP, nội dung). 3. Nhiệm vụ thực hiện:
Giai ñoạn chuẩn bị:
Khảo sát, phân tích nhu cầu ñào tạo tại 10 xí nghiệp ô tô lớn trên ñịa bàn
tp.HCM.
Giai ñoạn thực hiện:
Xây dựng chương trình ñào tạo dựa trên kết quả khảo sát:
Giai ñoạn thực nghiệm, ñánh giá:
Tổ chức dạy thử nghiệm tại xí nghiệp ñược khảo sát và ñánh giá kết quả ñể
nghiệm thu.
27
Giai ñoạn áp dụng:
Trình chương trình ñào tạo lên Tổng cục dạy nghề ñể phổ biến rộng rãi cho các
trung tâm dạy nghề.
4. Kế hoạch thực hiện:
Kế hoạch ñược dự tính như sau:
Bước 1: Khảo sát nhu cầu ñào tạo (1 tháng).
• Khảo sát khoảng 10 xí nghiệp ô tô về nhu cầu ñào tạo bằng cách phát phiếu
thăm dò.
• Mời mỗi doanh nghiệp từ 1-2 cán bộ phòng nhân sự và phòng kỹ thuật tham gia
vào quá trình khảo sát.
• Sau bước này sẽ có bảng thông kê tổng quát về nhu cầu ñào tạo của 10 xí
nghiệp trên.
Bước 2: Phân tích hoạt ñộng nghề của công nhân (1 tháng).
• Mời các cán bộ ñào tạo tại công ty và các giáo viên ở các trường tham gia. • Xác ñịnh chuẩn nghề cần ñào tạo. • Sau bước này sẽ có sản phẩm là hồ sơ việc làm (job profile)của từng công việc
tai các doanh nghiệp.
Bước 3: Xây dựng chương trình dào tạo (2 tháng).
Xây dựng các mô ñun ñào tạo cùng ñề cương chi tiết cho các mô ñun ñó.
Bước 4: Viết tài liệu học tập (3 tháng).
• Mời các cán bộ ñào tạo tại công ty và các giáo viên ở các trường tham gia vào
việc viết giáo trình cho các mô ñun .
• Soạn tài liệu kiểm tra ñánh giá.
Bước 5: Chuẩn bị phương tiện dạy học (1 tháng).
Chuẩn bị máy móc, thiết bị … các dụng cụ ño kiểm, máy tính, máy chiếu v.v..
và các dụng cụ dạy học khác.
Bước 6: Tiến hành dạy thử và ñánh giá (6 tháng).
• Tiến hành dạy thử tại xí nghiệp hoặc tại trường, học viên là người mới nhâp
học. Tiến hành dạy thử ở tất cả các mô ñun.
• Kiểm tra, ñánh giá và nghiệm thu.
28
5. Sản phẩm và khách hàng:
Sau khi ñề tài ñã hoàn tất sản phẩm sẽ là :
- Chương trình ñào tạo .
- Bộ tài liệu dạy và học.
- Kết quả thực nghiệm.
Khách hàng sẽ là xí nghiệp và người lao ñộng.
6. Bằng chứng cho sự hoàn thành kế hoạch:
Chương trình ñào tạo nghề sửa chữa ô tô theo hướng CBE/T
- Tài liệu dạy và học . - Tài liệu ñánh giá. - Kết quả thực nghiệm có sự xác nhận của các xí nghiệp.
7. Nguồn kinh phí thực hiện:
- Nguồn kinh phí thực hiện từ trường ðH Công nghiệp TP.HCM. - Dự kiến kinh phí thực hiện trong 1 năm vào khoảng 500 triệu ñồng.
8. Kết quả sau khi kế hoạch này hoàn thành :
- Người công nhân sẽ ñược ñào tạo có tay nghề phù hợp với công nghệ hiện tại. - Các xí nghiệp sẽ có ñược nhân công tay nghề cao ñáp ứng nhu cầu thực tế. - Các cơ sở ñào tạo sẽ có thêm tài liệu tham khảo ñể ñiều chỉnh chương trình ñào
29
tạo cho phù hợp với thực tế .
