intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Tìm hiểu khái quát các sách giáo khoa lịch sử trung học phổ thông hiện hành ở bang Nordrhein Westfalen – Cộng hòa liên bang Đức

Chia sẻ: Minh Minh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST
Báo xấu
40
lượt xem 2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Do hệ thống giáo dục THPT bang Nordrhein Westfalen - Cộng hòa Liên bang Đức (CHLB Đức) có sự phân bậc rõ ràng theo nhiều định hướng khác nhau nên hệ thống sách giáo khoa lịch sử ở đây rất phong phú. Hội đồng giáo dục của bang đóng vai trò tổ chức việc biên soạn và kiểm tra, sàng lọc các sách giáo khoa lịch sử để có được những cuốn sách giáo khoa phù hợp với thực tế các trường trung học phổ thông (THPT) trong bang.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tìm hiểu khái quát các sách giáo khoa lịch sử trung học phổ thông hiện hành ở bang Nordrhein Westfalen – Cộng hòa liên bang Đức

  1. JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Educational Sci. 2012, Vol. 57, No. 4, pp. 148-158 TÌM HIỂU KHÁI QUÁT CÁC SÁCH GIÁO KHOA LỊCH SỬ TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HIỆN HÀNH Ở BANG NORDRHEIN WESTFALEN – CỘNG HÒA LIÊN BANG ĐỨC Hoàng Thị Nga Đại học Sư phạm Hà Nội 2 E-mail: hoangnga102009@gmail.com Tóm tắt. Do hệ thống giáo dục THPT bang Nordrhein Westfalen - Cộng hòa Liên bang Đức (CHLB Đức) có sự phân bậc rõ ràng theo nhiều định hướng khác nhau nên hệ thống sách giáo khoa lịch sử ở đây rất phong phú. Hội đồng giáo dục của bang đóng vai trò tổ chức việc biên soạn và kiểm tra, sàng lọc các sách giáo khoa lịch sử để có được những cuốn sách giáo khoa phù hợp với thực tế các trường trung học phổ thông (THPT) trong bang. Các sách giáo khoa lịch sử (SGKLS) hiện hành của bang Nordrhein Westfalen gồm 29 cuốn, do 6 nhà xuất bản phát hành. Các cuốn sách này có một số nét độc đáo khác với SGKLS Việt Nam như: có một danh sách các cuốn sách giáo khoa khác nhau cho các trường lựa chọn, các cuốn sách được biên soạn theo hai cách: niên đại và chủ đề... Từ khóa: Bang Nordrhein Westfalen, sách giáo khoa lịch sử, niên đại lịch sử, chủ đề lịch sử, cộng hòa liên bang Đức. 1. Mở đầu CHLB Đức luôn nằm trong tốp đầu của nền giáo dục thế giới. Hệ thống giáo dục nói chung và giáo dục THPT nói riêng của Đức được Chính phủ tài trợ. Các nhà nghiên cứu giáo dục và nghiên cứu sư phạm của Đức được hỗ trợ rất nhiều khi tham gia các dự án biên soạn và xuất bản SGKLS. Bởi theo quy định, Hội đồng giáo dục ở mỗi bang của nước Đức được quyền lựa chọn sử dụng nhiều SGKLS trong dạy học cho phù hợp với thực tiễn bang mình. Do đó, việc tìm hiểu khái quát về các cuốn SGKLS THPT ở bang Nordrhein-Westfalen – bang có dân số đông nhất, nhiều trường THPT nhất của nước Đức là một sự tham khảo có ý nghĩa. Thông qua đó, chúng ta có thể biết được một số nét về các trường THPT của bang này cũng như một số điểm độc đáo của các SGKLS ở đây. Ở một phương diện nhất định, những điểm độc đáo này có thể là nguồn tham khảo bổ ích và là những kinh nghiệm cho việc cải cách SGKLS ở Việt Nam trong thời gian gần đây. 148
  2. Tìm hiểu khái quát các sách giáo khoa lịch sử Trung học phổ thông hiện hành... 2. Nội dung nghiên cứu 2.1. Khái quát về các trường THPT bang Nordrhein-Westfalen – CHLB Đức Nordrhein-Westfalen là một bang nằm trong vùng Tây-Bắc của CHLB Đức, với khoảng 18 triệu dân và là “tiểu bang có dân số lớn nhất nước Đức” [5]. Nordrhein- Westfalen có tổng diện tích tự nhiên 34.083 km2, giáp với bang Niedersachsen, Rheinland- Pfalz, Hessen về phía Bắc, Nam và Đông và giáp Bỉ và Hà Lan về phía Tây. Thủ phủ của bang là thành phố D¨usseldorf, thành phố lớn nhất bang là K¨oln – hay còn gọi là Cologne. “Hệ thống giáo dục của Đức nổi tiếng với sự sàng lọc rất khe khắt” [9]. Từ giai đoạn trung học cơ sở (lớp 5, lớp 6), học sinh đã được định hướng chọn trường học nghề hay tiếp tục theo học các trường thiên về học thuật. Hệ thống giáo dục của bang Nordrhein- Westfalen cũng phân bậc theo nguyên tắc trên. Hệ thống này bao gồm các cấp như: - Giáo dục mầm non (Kindergarten): nhận học sinh từ 3 - 6 tuổi. - Giáo dục sơ cấp (Vollzeitausbildung im Prim¨arbereich): từ 7 – 10 tuổi, học sinh học từ lớp 1 đến lớp 4 trong các trường Tiểu học (Grundschule). - Giáo dục thứ cấp I (Vollzeitausbildung im Sekund¨arbereich I): từ 11 – 16 tuổi, học sinh có thể học từ lớp 5, lớp 6 là bậc định hướng (Orientierungsstufe). Sau bậc định hướng này, học sinh có thể học theo 2 hướng: + Chọn học các trường định hướng nghề nghiệp như: Hauptschule hoặc Realschule (từ lớp 7 đến lớp 10). Sau khi tốt nghiệp, học sinh có thể học ở các trường dạy nghề như Berufsschule, Fachoberschule (tức trường Trung học chuyên nghiệp). + Chọn học ở các trường thiên về học thuật như: Gymnasium hoặc Gesamtschule. Các trường này bao gồm từ lớp 7 đến lớp 13. Tuy nhiên, học sinh học hết lớp 10 có thể lấy bằng tốt nghiệp trung học cơ sở. - Giáo dục thứ cấp II (Vollzeitausbildung im Sekund¨arbereich II): từ 17 – 19 tuổi, học sinh vào học tại trường THPT bậc cao (Gymnasiale Oberstufe) thuộc hệ thống các trường Gesamtschule, Gymnasium. Học sinh học từ lớp 11 đến lớp 13. - Giáo dục Đại học và sau đại học: gồm các trường Fachhochschule (Đại học thực hành hay Đại học khoa học ứng dụng) và Universit¨at hoặc TU (Đại học tổng hợp, Đại học kỹ thuật): học sinh phải từ 19 tuổi trở lên và có Bằng tốt nghiệp THPT (Abitur) (Về hệ thống giáo dục của CHLB Đức, chúng tôi sẽ trình bày chi tiết trong một nghiên cứu khác). Các trường học tương đương với THPT của Việt Nam nằm trong Giáo dục thứ cấp II, đó là các trường Gymnasiale Oberstufe (Theo khái niệm thì chúng ta xếp trường Gym- nasiale Oberstufe của Đức tương đương với trường THPT của Việt Nam, nhưng trong khi trình bày bài viết chúng tôi xin giữ nguyên tên gốc tiếng Đức là Gymnasiale Oberstufe). Gymnasiale Oberstufe là trường THPT bậc cao (từ lớp 11 – lớp 13) của hệ thống giáo dục Đức nằm trong các trường Gymnasien và Gesamtschule (bắt đầu từ lớp 7 cho tới lớp 13). Trong giai đoạn từ lớp 7 đến lớp 10 thì học sinh học theo các lớp cố định, chương trình giống nhau. Cuối năm lớp 10, học sinh phải thi tốt nghiệp trung học (giống thi tốt 149
  3. Hoàng Thị Nga nghiệp THCS ở Việt Nam). Sau khi đỗ kỳ thi đó cũng như tùy theo thành tích học tập của từng em, các học sinh đạt tiêu chuẩn sẽ được chuyển lên cấp THPT (Gymnasiale Ober- stufe). Lớp 11 có thể coi là giai đoạn dẫn nhập. Mục tiêu của lớp ở giai đoạn này là “tạo lập sự ngang bằng về trình độ của các học sinh" [10] (Ziel w¨ahrend der Einf¨uhrungsphase ist, die sch¨uler auf ein Niveau anzugleichen). Lớp 12 cũng như lớp 13 được coi là giai đoạn rèn luyện thành thạo (Qualifikationsphasen). Đây là hai năm tích lũy kiến thức của học sinh. Sau khi đạt kết quả học tập ở lớp 12, học sinh có thể rời khỏi trường. Các em được cấp chứng chỉ đủ điều kiện theo học Fachhochshule (Zeugnis der Fachhochschul- reife). Các học sinh khác muốn vào các trường Universit¨at hoặc TU thì tiếp tục theo học hết lớp 13. Cuối lớp 13, học sinh sẽ thi tốt nghiệp THPT. Nội dung kỳ thi tốt nghiệp phổ thông (Abiturpr¨ufungen) bao gồm 3 môn thi viết và một môn thi vấn đáp (giống như một bài kiểm tra về khả năng thuyết trình 1 vấn đề) gọi là Pr¨asentationspr¨ufung. Với việc nhận được Bằng tốt nghiệp phổ thông (Abituzeugnis), các em học sinh có đủ trình độ theo học đại học và có quyền được nhận vào một trường đại học. Quá trình học và thi tốt nghiệp tại trường Gymnasiale Oberstufe ở bang Nordrhein- Westfalen được cụ thể hóa trong sơ đồ dưới đây: Hình 1. Sơ đồ quá trình học tại trường Gymnasiale Oberstufe [3] 2.2. Khái quát về SGKLS THPT hiện hành ở bang Nordrhein-Westfalen – CHLB Đức 2.2.1. Giới thiệu khái quát các SGKLS THPT hiện hành ở bang Nordrhein-Westfalen - CHLB Đức SGKLS (thường gọi là Geschichte Kursbuch/Geschichte Schulbuch hoặc Geschichts- buch) được dùng trong các trường Gymnasiale Oberstufe của bang Nordrhein-Westfalen được ban hành theo quy chuẩn chung của Hội đồng giáo dục bang. Hội đồng giáo dục bang sẽ chọn lựa một danh sách các SGKLS của các tác giả và các nhà xuất bản khác nhau dùng cho việc dạy học môn Lịch sử theo một số tiêu chí đã quy định. Khi đã có danh 150
  4. Tìm hiểu khái quát các sách giáo khoa lịch sử Trung học phổ thông hiện hành... sách này, các trường Gymnasiale Oberstufe sẽ tự lựa chọn cho học sinh theo học một hoặc nhiều cuốn SGKLS trong đó. Theo trang web giáo dục chính thức của bang Nordrhein- Westfalen, trong thời gian hiện nay, danh sách SGKLS đã được Hội đồng giáo dục bang chọn lựa và phê duyệt “gồm 29 cuốn sách, do 6 nhà xuất bản in ấn và phát hành” [8]. Sau đây là danh sách 29 cuốn SGKLS của 6 nhà xuất bản đã được Hội đồng giáo dục bang Nordrhein-Westfalen phê chuẩn cho dạy và học lịch sử ở các trường Gymnasiale Oberstufe: * Nhà xuất bản Buchners STT Mã số Một số thông tin Chú thích kí hiệu sách về cuốn sách 978-3- Volker Herrmann, Deutsch- Tác giả: Volker Herrmann, Nước 1 7661- land und die Welt nach 1945, Đức và Thế giới sau năm 1945, 4685-4 1. Auflage 2002 Xuất bản lần đầu năm 2002 Nhà xuất bản Buchners được Hội đồng giáo dục bang phê chuẩn 1 cuốn sách xuất bản năm 2002. Đây là cuốn sách giáo khoa trình bày nội dung lịch sử của nước Đức và Thế giới sau năm 1945 đến nay. Tổng số trang là 271 trang. * Nhà xuất bản Cornelsen STT Mã số Một số thông tin Chú thích kí hiệu sách về cuốn sách G¨unther-Arndt u.a.:, Tác giả: G¨unther-Arndt (cb), Sách 1 643018 Geschichtsbuch Oberstufe1, Lịch sử lớp Oberstufe1, Tập 1, Band 1, 1. Auflage 1996 Xuất bản lần đầu năm 1996 G¨unther-Arndt u.a.:, Tác giả: G¨unther-Arndt (cb), Sách 2 643026 Geschichtsbuch Oberstufe2, Lịch sử lớp Oberstufe2, Tập 2, Band 2, 1. Auflage 1996 Xuất bản lần đầu năm 1996 Laschewski-M¨uller u.a.:, Tác giả: Laschewski-M¨uller (cb), Kursbuch Geschichte - Von SGKLS - Từ thời cổ đại đến 978-3-06- 3 der Antike bis zur Gegenwart, hiện đại, Ấn bản mới của bang 064743-9 Neue Ausgabe Nordrhein- Nordrhein-Westfalen, Xuất bản lần Westfalen, 1. Auflage 2009 đầu năm 2009 Nhà xuất bản Cornelsen có 3 cuốn SGKLS được Hội đồng giáo dục bang phê chuẩn trong chương trình dạy học Lịch sử của Bang. Trong đó, hai cuốn SGKLS có mã số 643018 và 643026 thuộc một bộ SGKLS 2 tập dùng cho hai lớp bậc 1 và bậc 2 (tương đương lớp 12 và 13 trong hệ thống giáo dục Đức). SGK tập 1 (643018) trình bày quá trình lịch sử từ thời cổ đại đến hết thế kỷ XIX, còn cuốn SGK tập 2 (643026) trình bày chủ yếu lịch sử nước Đức và thế giới trong thế kỷ XX. Mỗi cuốn sách dày 496 trang. 151
  5. Hoàng Thị Nga Cuốn SGKLS số 3 của nhà xuất bản Cornelsen tuy mới được xuất bản năm 2009, nhưng được rất nhiều trường chọn lựa cho việc dạy và học lịch sử. Đây là cuốn SGKLS viết toàn bộ quá trình lịch sử thế giới và nước Đức từ thời cổ đại đến những năm đầu thế kỷ XXI. Cuốn sách dày 664 trang và được dùng cho toàn bộ 3 năm học * Nhà xuất bản Klett STT Mã số Một số thông tin Chú thích kí hiệu sách về cuốn sách Beyer u.a.:, Geschichte Tác giả: Beyer (cb), Lịch sử và 978-3-12- und Geschehen – gr¨un, các sự kiện (xanh), Dành cho lớp 1 415130-8 Jahrgangsstufe: 11, 12, 13, 1. 11,12,13, Xuất bản lần đầu năm Auflage 2003 2003 Fieberg u.a.:, Geschichte Tác giả: Fieberg (cb), Lịch sử và Sự 978-3-12- und Geschehen – orange, 2 kiện (cam), Dành cho lớp 11, 12, 415120-9 Jahrgangsstufe: 11, 12, 13, 1. 13, Xuất bản lần đầu năm 2002 Auflage 2002 Bender u.a.:, Geschichte Tác giả: Bender (cb), Lịch sử và sự 978-3-12- 3 und Geschehen, Neuzeit, kiện, Thời hiện đại, Dành cho lớp 430021-8 Jahrgangsstufe: 11, 12 11, 12 Bendick u.a.:, His- Tác giả: Bendick (cb), Lịch sử 1, 978-3-12- toire/Geschichte 1, 4 Dành cho lớp 10, 11, 12, 13, Xuất 416512-1 Jahrgangsstufe: 10, 11, bản lần đầu năm 2011 12, 13, 1. Auflage 2011 Duménil u.a.:, His- Tác giả: Duménil (cb), Lịch sử 2, toire/Geschichte 2, Eu- Châu Âu và thế giới từ Hội nghị 978-3-12- ropa und die Welt vom 5 Viên đến 1945, Dành cho lớp 10, 416511-4 Wiener Kongress bis 1945, 11, 12, 13, Xuất bản lần đầu năm Jahrgangsstufe: 10, 11, 12, 2008 13, 1. Auflage 2008 Bernlochner u.a.:, His- Tác giả: Bernlochner (cb), Lịch sử toire/Geschichte 3, Europa 978-3-12- 3, Châu Âu và Thế giới từ 1945, 6 und die Welt seit 1945, 416510-7 Dành cho lớp 12, 13, Xuất bản lần Jahrgangsstufe: 12, 13, 1. đầu năm 2006 Auflage 2006 Trong số 6 cuốn SGKLS của nhà xuất bản Klett có thể chia làm 2 dạng: - Dạng thứ nhất: bao gồm các cuốn SGKLS số 1 (978-3-12-415130-8), số 2 (978-3- 12-415120-9) và số 3 (978-3-12-430021-8) được trình bày theo các chủ đề lịch sử. Trong đó, cuốn SGK số 1 và số 2 là hai tập, mỗi tập bao gồm 9 chủ đề lịch sử, trong đó có kết hợp chặt chẽ giữa luận điểm và sự kiện. Cuốn SGK số 1 trình bày theo các chủ đề lịch sử từ cổ đại đến cận đại. Cuốn số 2 tiếp tục là các chủ đề về lịch sử hiện đại. Riêng cuốn 152
  6. Tìm hiểu khái quát các sách giáo khoa lịch sử Trung học phổ thông hiện hành... SGK số 3 tập hợp 14 chủ đề lịch sử từ năm 1789 – Cách mạng tư sản Pháp bùng nổ đến đầu thế kỷ XXI. Cuốn này dày 592 trang. - Dạng thứ 2: gồm các cuốn SGKLS số 4 (978-3-12-416512-1), số 5 (978-3-12- 416511-4) và số 6 (978-3-12-416510-7). Đây là 3 tập của một bộ, mỗi tập trình bày về một giai đoạn lịch sử. Cuốn số 4 trình bày lịch sử từ cổ đại đến hội nghị Viên (1815). Cuốn số 5 tiếp tục quá trình lịch sử châu Âu và thế giới từ 1815 đến 1945. Còn cuốn số 6 trình bày lịch sử nước Đức và thế giới từ 1945 đến nay. Kèm theo mỗi cuốn sách này là một CD – ROM chứa các hình ảnh, đoạn phim tư liệu ngắn. * Nhà xuất bản Sch¨oningh STT Mã số Một số thông tin Chú thích kí hiệu sách về cuốn sách Tác giả: Prokasky/Tabaczek (cb), 978-3-14- Prokasky/Tabaczek u.a.:, 1 Nước Đức đến năm 1945, Xuất bản 034875-1 Deutschland nach 1945, 1993 lần đầu 1993 978-3-14- Prokaksy/Tabaczek u. a.:, Eu- Tác giả: Prokasky/Tabaczek (cb), 2 034851-5 rop¨aische Agargesellschaften Sự nhất thể hóa Châu Âu Tác giả: Prokasky/Tabaczek (cb), 978-3-14- Prokasky/Tabaczek u. a.:, Eu- 3 Châu Âu trên con đường đi đến 034866-9 ropas Weg in die Moderne, hiện đại 978-3-14- 7 Prokasky/Tabaczek u.a.:, Tác giả: Prokasky/Tabaczek (cb), 4 034873- Revolutionen Các cuộc cách mạng Prokasky/Tabczek u. a.:, Tác giả: Prokasky/Tabczek (cb), 978-3-14- Weimarer Republik und 5 Nền cộng hòa Vaima và Chính 034864-5 nationalsozialistische quyền phát xít Herrschaft Tác giả: Lendzian (cb), Thời gian 978-3-14- Lendzian u.a.:, Zeiten und 6 và con người 1, Xuất bản lần đầu 024970-6 Menschen 1, 1. Auflage 2007 năm 2007 Tác giả: Lendzian (cb), Thời gian Lendzian u.a.:, Zeiten und 978-3-14- và con người 2, Dành cho học sinh 7 Menschen 2, Jahrgangsstufe: 024971-3 lớp 11,12,13, Xuất bản lần đầu 11, 12, 13, 1. Auflage 2006 năm 2006 Nhà xuất bản Sch¨oningh có 7 cuốn SGKLS được Hội đồng giáo dục bang phê chuẩn. Trong đó, có thể chia thành hai dạng: - Dạng thứ nhất: 5 cuốn SGKLS số 1, 2, 3, 4 và 5 do các tác giả Prokasky và Tabczek (cb) được biên soạn theo các chủ đề lớn như: “Châu Âu trên con đường đi đến hiện đại”, “Nền cộng hòa Vaima và chính quyền phát xít”... Các cuốn SGKLS này tập trung khai thác các sự kiện lịch sử nước Đức và châu Âu trong thời cận đại và hiện đại. 153
  7. Hoàng Thị Nga - Dạng thứ hai: hai cuốn số 6 (978-3-14-024970-6) và số 7 (978-3-14-024971-3) được biên soạn theo trình tự thời gian từ thời cổ đại đến hiện đại. Cuốn thứ nhất dày 272 trang chủ yếu viết về lịch sử cổ đại phương Đông với các nền văn minh Ai Cập, Lưỡng Hà, Trung Quốc và Ấn Độ. Cuốn số 7 dày 596 trang và trình bày các sự kiện lịch sử từ cổ đại phương Tây đến hiện đại. * Nhà xuất bản Schroede STT Mã số Một số thông tin Chú thích kí hiệu sách về cuốn sách Platen:, Augustus-Prinzipat Tác giả: Platen, Hoàng đế Augus- und, Herrscherbild bei 978-3- tus và bức tranh vương quyền thời Zeitgenossen und Nach- 1 507- đó và sau này, Chủ đề Lịch sử, welt, Thema Geschichte, 36851-4 Dành cho học sinh lớp 11, 12, 13, Jahrgangsstufe: 11, 12, 13, 1. Xuất bản lần đầu năm 2002 Auflage 2002 Egner u.a.:, Das 19. Jahrhun- Tác giả: Egner (cb), Thế kỷ XIX – 978-3- dert - Nationsbildung und Sự hình thành chủ nghĩa dân tộc 2 507- Modernisierung, Thema và sự hiện đại hóa, Chủ đề lịch 36859-0 Geschichte, Jahrgangsstufe: sử, Dành cho học sinh lớp 12, Xuất 12, 1. Auflage 2005 bản lần đầu năm 2005 Wunderer:, Der Islam und Tác giả: Wunderer, Hồi giáo và thế die westliche Welt - Konkur- giới Phương Tây – sự phản đối, 978-3- renz, Konflikt, Kulturaus- xung đột và trao đổi văn hóa, Chủ 3 507- tausch, Thema Geschichte, đề Lịch sử, Dành cho học sinh lớp 36853-8 Jahrgangsstufe: 11, 12, 13, 1. 11,12,13, Xuất bản lần đầu năm Auflage 2003 2003 Platen:, Deutschland im 20. Tác giả: Platen, Nước Đức trong 978-3- Jahrhundert - Zwischen Dik- thế kỷ XX – giữa nền độc tài và dân 4 507- tatur und Demokratie, Thema chủ, Chủ đề lịch sử, Dành cho học 36857-6 Geschichte, Jahrgangsstufe: sinh lớp 13, Xuất bản lần đầu năm 13, 1. Auflage 2007 2007 Dr. Eckhardt u.a.:, Europa Tác giả: TS Eckhardt (cb), Châu bricht auf - Kultur, Staat 978-3- Âu – Văn hóa, Nhà nước và kinh und Wirtschaft in der Fr¨uhen 5 507- tế trong thời Cận đại, Chủ đề Lịch Neuzeit, Thema Geschichte, 36855-2 sử, Dành cho học sinh lớp 11, 12, Jahrgangsstufe: 11, 12, 13, 1. 13, Xuất bản lần đầu năm 2004 Auflage 2004 154
  8. Tìm hiểu khái quát các sách giáo khoa lịch sử Trung học phổ thông hiện hành... Wunderer u.a.:, Tác giả: Wunderer (cb), Lịch sử tổ Geschlechtergeschichte - 978-3- tiên – Vấn đề lịch sử và khái niệm Historische Probleme und 6 507- mới, Chủ đề Lịch sử, Dành cho lớp moderne Konzepte, Thema 36854-5 11, 12, 13, Xuất bản lần đầu năm Geschichte, Jahrgangsstufe: 2005 11, 12, 13, 1. Auflage 2005 Platen:, Gr¨undungsmythen - Tác giả: Platen, Sự ra đời thần 978-3- Nationenbildung und Nation- thánh – Sự hình thành dân tộc và 7 507- alismus, Thema Geschichte, chủ nghĩa dân tộc, Chủ đề Lịch 36858-3 Jahrgangsstufe: 13, 1. Au- sử, Dành cho học sinh lớp 13, Xuất flage 2005 bản lần đầu năm 2005 Hoffmann-Mosolf u.a.:, Rev- Tác giả: Hoffmann-Mosolf (cb), olutionen - Europas V¨olker 978-3- Các cuộc cách mạng – Cư dân auf dem Weg zur Selbstbes- 8 507- châu Âu trên con đường tự quyết, timmung, Thema Geschichte, 36856-9 Chủ đề Lịch sử, Dành cho học sinh Jahrgangsstufe: 12, 1. Au- lớp 12, Xuất bản lần đầu năm 2006 flage 2006 Nhà xuất bản Schroede có 8 cuốn SGKLS được Hội đồng giáo dục bang phê chuẩn. Tên gọi chung của các cuốn sách này là “Chủ đề Lịch sử” (Thema Geschichte). Điểm đặc biệt của các cuốn SGKLS của nhà xuất bản này là mỗi cuốn chỉ có số trang từ 190 – 200 trang và trình bày riêng rẽ về từng chủ đề lịch sử cụ thể, riêng biệt. Các chủ đề này tập trung khai thác lịch sử nước Đức và lịch sử châu Âu như: “Thế kỷ XIX – Sự hình thành chủ nghĩa dân tộc và sự hiện đại hóa”, “Các cuộc cách mạng – Cư dân châu Âu trên con đường tự quyết”, “ Châu Âu – Văn hóa, Nhà nước và kinh tế trong thời Cận đại”... Cuối mỗi chủ đề thường có các bài tiểu luận (Essay) để học sinh trình bày quan điểm của mình về chủ đề vừa học. * Nhà xuất bản Westermann STT Mã số Một số thông tin Chú thích kí hiệu sách về cuốn sách Bahr u.a.:, Horizonte I - Tác giả: Bahr (cb), Tầm nhìn 1 – 978-3-14- Geschichte f¨ur die Oberstufe, Lịch sử cho Oberstufe, Dành cho 1 110935-1 Jahrgangsstufe: 11, 12, 13, 1. học sinh lớp 11, 12, 13, Xuất bản Auflage 2006 lần đầu năm 2006 Bahr u.a.:, Horizonte II - Tác giả: Bahr (cb), Tầm nhìn II – 978-3-14- Geschichte f¨ur die Oberstufe, Lịch sử cho Oberstufe, Dành cho 2 110936-8 Jahrgangsstufe: 11, 12, 13, 1. học sinh lớp 11, 12, 13, Xuất bản Auflage 2006 lần đầu năm 2006 155
  9. Hoàng Thị Nga Bahr u.a.:, Horizonte III - Tác giả: Bahr (cb), Tầm nhìn II – 978-3-14- Geschichte f¨ur die Oberstufe, Lịch sử cho Oberstufe, Dành cho 3 110937-5 Jahrgangsstufe: 11, 12, 13, 1. học sinh lớp 11, 12, 13, Xuất bản Auflage 2006 năm 2006 Baumg¨artner u. a.:, Hor- Tác giả: Baumg¨artner (cb), Tầm 978-3-14- izonte Geschichte – 4 nhìn Lịch sử - Trình độ dẫn nhập, 111054-8 Einf¨uhrungsphase, 1. Auflage Xuất bản lần đầu năm 2011 2011 Bốn cuốn SGKLS của nhà xuất bản Westermann gồm có một bộ gồm 3 tập: cuốn số 1 (978-3-14-110935-1), số 2 (978-3-14-110936-8) và số 3 (978-3-14-110937-5). Tên đầu sách là Horizonte có nghĩa là tầm nhìn sâu rộng. Đây là 3 tập của một bộ SGK hoàn chỉnh, mỗi tập dày từ 200 – 400 trang, được dùng dạy lần lượt cho các lớp 11, 12 và 13. Mỗi cuốn này trình bày theo các giai đoạn lịch sử: Cuốn số 1 trình bày từ lịch sử cổ đại đến hết hậu kỳ trung đại, cuốn số 2 trình bày từ thời cận đại đến hết 1945, cuốn số 3 trình bày lịch sử từ 1945 đến nay. Đến đầu năm 2011, nhà xuất bản Westermann tiếp tục xuất bản một cuốn Horizonte Geschichte với mục đích là Einf¨uhrungsphase – có nghĩa là tạo nên sự ngang bằng trình độ của học sinh. Cuốn SGKLS này được các trường chọn dạy cho giai đoạn đầu lớp 11. Đây là giai đoạn học sinh vừa nhập học với trình độ chưa đồng đều, cuốn sách này có tác dụng định hướng ban đầu về kiến thức và kỹ năng để các em đạt một chuẩn nhất định. 2.2.2. Một số nét độc đáo của các SGKLS THPT bang Nordrhein Westfalen – CHLB Đức Qua việc khảo sát 29 cuốn sách giáo khoa hiện hành đang được sử dụng trong dạy và học lịch sử tại trường Gymnasiale Oberstufe ở bang Nordrhein Westfalen – CHLB Đức, chúng tôi thấy nổi lên một số điểm độc đáo sau: Thứ nhất, chính sách đa dạng hóa người viết SGKLS và nhà xuất bản phát hành được bang Nordrhein Westfalen và nhiều bang khác của Đức áp dụng triệt để. Hội đồng giáo dục bang sẽ định hướng nội dung và hình thức theo một số tiêu chí nhất định. Sau đó, Hội đồng này sẽ thẩm định và chọn lựa một danh sách những cuốn sách giáo khoa đáp ứng đúng yêu cầu để làm nguồn SGKLS phục vụ việc dạy và học lịch sử trong bang. Các trường Gymnasiale Oberstufe sẽ được quyền lựa chọn cuốn sách giáo khoa phù hợp với trình độ học sinh và định hướng phát triển của trường. Như vậy, trong nội bộ một bang, các trường có thể học các cuốn SGKLS khác nhau. Hiện nay trong bang Nordrhein Westfalen có tổng số 29 cuốn SGKLS của 6 nhà xuất bản phát hành như đã trình bày. Thứ hai, mỗi trường Gymnasiale Oberstufe tùy theo tình hình thực tế trường mình mà có thể lựa chọn một trong hai dạng: 1 cuốn SGKLS cho cả 3 năm học hoặc một bộ gồm nhiều cuốn SGKLS cho 3 năm học. Trong dạng thứ nhất, các trường chọn 1 cuốn SGKLS cho cả 3 năm thì các cuốn sách này thường phải trình bày đầy đủ toàn bộ tiến trình lịch sử từ cổ đại đến nay (dày trên 600 trang). Mặt khác, các trường Gymnasiale Oberstufe lựa 156
  10. Tìm hiểu khái quát các sách giáo khoa lịch sử Trung học phổ thông hiện hành... chọn cuốn SGKLS này thường là trường có nhiều học sinh định hướng theo học hết lớp 13 và lấy bằng tốt nghiệp cấp 3 (Abitur) để vào các trường Đại học Tổng hợp. Các em học sinh có thể theo toàn bộ chương trình trong một thời gian dài, không bị gián đoạn. Còn các trường Gymnasiale Oberstufe có sự phân hóa học sinh thành 2 bộ phận (một bộ phận học sinh chỉ học hết lớp 12 rồi chuyển qua học trường Đại học thực hành và một bộ phận học hết lớp 13, lấy bằng tốt nghiệp để học tiếp Đại học tổng hợp, Đại học kỹ thuật) thường chọn các bộ sách gồm 2-3 cuốn, hoặc sách giáo khoa viết theo chủ đề. Việc chọn các cuốn SGKLS viết theo chủ đề sẽ phù hợp với các trường có sự chuyển đổi nhiều trong quá trình dạy học. Thứ ba, điểm độc đáo trong SGKLS tại các trường Gymnasiale Oberstufe ở bang Nordrhein Westfalen là cấu tạo chương trình. Các cuốn sách thường bỏ qua giai đoạn đầu tiên của lịch sử loài người là giai đoạn xã hội nguyên thủy. Qua việc khảo sát khái quát 29 cuốn SGKLS hiện hành của bang, chúng tôi nhận thấy không có cuốn sách nào nói về lịch sử xã hội nguyên thủy, có 12 cuốn trình bày theo niên đại từ lịch sử cổ đại (thường lấy mốc từ Nền dân chủ Aten) đến cuối thế kỷ XX – đầu thế kỷ XXI và có 17 cuốn còn lại được biên soạn theo dạng chủ đề lịch sử hoặc chia nhỏ trình bày từng giai đoạn lịch sử của nước Đức và thế giới. Từ đó, chúng ta có thể thấy lượng kiến thức học sinh tích lũy ở các trường Gymnasiale Oberstufe có thể khác nhau: có trường sẽ học đầy đủ theo các cuốn sách trình bày từ cổ đại đến hiện đại, nhưng có trường sẽ học theo kiểu tích lũy một số chủ đề lịch sử nhất định. Điều này chỉ có thể áp dụng trong một nền giáo dục có sự phân hóa và sàng lọc khắt khe. Các em học sinh có nhiều định hướng lựa chọn trong quá trình học tập THPT. Thứ tư, SGKLS THPT ở bang Nordrhein Westfalen được biên soạn theo hai cách. Bên cạnh các SGK viết theo tiến trình, niên đại lịch sử gồm lần lượt các giai đoạn từ cổ đại đến hiện đại thì một số cuốn sách giáo khoa được biên soạn theo chủ đề lịch sử. Mỗi cuốn có từ 9 đến 14 chủ đề. Mỗi chủ đề này có thể là một vấn đề, một sự kiện lịch sử. Một số chủ đề được đề cập đến trong cuốn sách của nhà xuất bản Klett và Schroede như: “Hy Lạp cổ đại và các cuộc chiến tranh Ba Tư”, “Năm 1500 – bình minh của thời hiện đại?” [6], “Chủ nghĩa phát xít và cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai” [7]. Thứ năm, một số SGKLS của Đức kèm theo một CD – ROM các hình ảnh và đoạn phim tư liệu phục vụ cho nội dung học tập. Mặc dù trong SGKLS, kênh hình gồm tranh ảnh, lược đồ, bản đồ, niên biểu khá nhiều nhưng CD – Rom này được coi như một kênh thông tin động làm phong phú cho kiến thức lịch sử được học trên lớp. Điều này chứng tỏ các nhà biên soạn SGKLS và Hội đồng giáo dục bang Nordrhein Westfalen rất quan tâm đến vấn đề kênh hình trong dạy và học lịch sử ở các trường Gymnasiale Oberstufe. 3. Kết luận Do hệ thống giáo dục THPT của Đức nói chung và bang Nordrhein Westfalen nói riêng có sự phân bậc rõ ràng theo nhiều định hướng khác nhau nên hệ thống SGKLS THPT ở đây rất phong phú. Hội đồng giáo dục của bang đóng vai trò tổ chức việc biên soạn và kiểm tra, sàng lọc các SGKLS để có được những cuốn SGK phù hợp với thực tế 157
  11. Hoàng Thị Nga các trường THPT trong bang. Các SGKLS THPT hiện hành của bang Nordrhein Westfalen gồm 29 cuốn, do 6 nhà xuất bản phát hành. Các cuốn sách này có một số nét độc đáo khác với SGKLS Việt Nam. Do đó, thông qua việc tìm hiểu các SGKLS này, chúng tôi xem đây như một nguồn tham khảo phục vụ cho quá trình cải cách SGKLS ở nước ta, góp phần nhằm nâng cao chất lượng bộ môn lịch sử ở trường THPT ở Việt Nam. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Phan Ngọc Liên, 2002. Phương pháp dạy học Lịch sử, tập 2. Nxb Đại học Sư phạm Hà Nội. [2] Trần Vĩnh Bảo, 2005. Một vòng quanh các nước: Đức. Nxb Văn hóa Thông tin, Hà Nội. [3] Website:https://services.nordrheinwestfalendirekt.de/broschuerenservice/download/ 70875/gymnasiale-oberstufe-2010-neu.pdf. [4] Website: http://www.schulministerium.nrw.de/BP/Unterricht/Lernmittel/. [5] Website: http://vi.wikipedia.org/wiki/Nordrhein-Westfalen. [6] Website:http://www.klett.de/sixcms/list.php?page=suche&modul=produktdetail& isbn=3-12-415130-5. [7] Website:http://www.klett.de/sixcms/list.php?page=suche&modul=produktdetail& isbn=3-12-415120-8. [8] Website:http://www.schulministerium.nrw.de/BP/Unterricht/Lernmittel/Gymnasiale- Oberstufe.htmlA-12. [9] Website: http://www.hanoi-iec.com/duhoc/hethong.html. [10] Website: http://www.duhocduc.de/tin-giao-duc-duc/he-thong-giao-duc-duc. ABSTRACT General of current history textbooks in High school of Nordrhein Westfalen State – Federal Republic of Germany The multiform history textbooks of high schools in Nordrhein Westfalen State - Federal Republic of Germany is based on a clear classification of education system with many different direction. The editing, testing and screening of its are organized by the State Education Committee in accordance with actual high schools. Currently, 29 types of them, issued by 6 publishers, can be applied in history curriculum of this State. They have some unique features different with the Vietnamese history textbooks: e.g. has a list of different textbooks to choice in curriculum, the book was compiled in two ways: Chronology and Themes... 158
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2