Cuốn sách "Huế trong tôi" gồm những bài viết về những địa danh, nhân vật lịch sử nổi tiếng trên nhiều lĩnh vực gắn liền với vùng đất cố đô Huế: Doãn Uẩn, danh nhân Nguyễn Văn Tường, Đặng Huy Trứ, Phạm Thận Duật... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung phần 1 cuốn sách tại đây!
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Tìm hiểu vùng đất cố đô Huế: Phần 1
- \HỘI KHOA HỌC LỊCH sử TÍNH THỪA THIÊN HUẾ
ÌS. ĐINH XUẦN LẢM
HUẾ
TRONG
TÔI
NHÀ XUÃT BÀN CHÍNH TR| QUỐC GIA
- HUẾ
TRONG
TÔI
- Biên mục trên xuất bản phẩm
của Thư viện Quốc gia Việt Nam
Đinh Xuân Lâm
Huế trong tôi / Đinh Xuân Lâm. - H. : Chính trị Quốc gia,
2015. - 2 5 6 ư .; 21cm
1. Lịch sử 2. Vùng đất 3. Con người 4. Huế 5. Bài
viết 6. Ki ức
959.749 - dc23
C ra0269p-C IP
3.30
Mã số:
CTQG - 2015
- HỘI KHOA HỌC LỊCH s ử TÍNH THỬA THIÊN HUẾ
GS. ĐINH XUÂN LÂM
HUẾ
TRONG
TÔI
■-
-
NHÀ XUẤT BÀN CHÍNH TRI QUỐC GIA - sự THẬT
H àN ộj-2015
- LỜI NHÀ XUẤT BẢN
Huế là mảnh đâ't nằm giữa miền Trung, từng là thủ
phủ của chứih quyền chúa Nguyễn ở Đàng Trong, rồi kinh
thành Phú Xuân của vưong triều Quang Trung. Từ năm
1802 đến năm 1945, Phú Xuân - Huế trở thành kinh đô của
vưong triều Nguyễn. Vùng đâ't này cũng là nơi sản sữứ» và
hội tụ nhiều con người, nhân vật lịch sử nổi tiếng trên
nhiều lĩnh vực.
Nghiên cứu về Huế và con người Huế từ lâu đã được
các nhà nghiên cứu đặt ra và đã có nhiều công trình nghiên
cứu công phu. Tuy nhiên, nghiên cứu, viết về những con
người lịch sử gắn với vùng đâ't Huế thì còn ở mức độ
khiêm tốn.
Để giúp bạn đọc hiểu sâu sắc hơn về vùng đâ't Huế và
con người Huế, Nhà xuâ't bản Chúih trị quốc gia - Sự thật
phối hợp với Hội Khoa học Lịch sử tình Thừa Thiên Huế
xuất bản cuốn sách; H u ế trong tôi của GS.NGND. Đmh Xuân
Lâm. Đây cũng là món quà tính thần mà Nhà xuâ't bản và
Hội Sử học Thừa Thiên Huế dành tặng Giáo sư nhân dịp kỷ
niệm sữửi nhật lẫm thứ 90 của ông.
Với nhiều kỷ niệm về Huê' nên GS.NGND. Đữủi Xuân
Lâm đã dành nhiều thời gian và công sức để viết về Huế và
- những nhân vật lịch sử liên quan đến Huế công bố trên tạp
chí Huế Xưa và nay - tạp chí của Hội Khoa học Lịch sử tỉnh
Thừa Thiên Huế. Đây là kết quả, là tình cảm của Giáo sư
ữong quá trình nghiên cứu về Huế gần hai thập kỷ qua.
Xũì trân trọng giới thiệu cuốn sách cùng bạn đọc.
Tháng 5 năm 2015
NHÀ XUẤT BẢN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA - sự THẬT
- LỜI THƯA
GS.NGND. Đinh Xuân Lâm là một trong số ít cây
đại thụ của nền sử học Việt Nam hiện đại, năm nay đã
bước qua tuổi 90, là cựu học sinh Trường Quốc học Huế
từ năm 1941 đến năm 1945. Với tâm bằng tú tài toàn
phần Ban Triết học văn chưong được câ'p tại H uế vào
năm 20 tuổi, GS. Đinh Xuân Lâm trở thành thây giáo
thuộc thế hệ đầu tiên của nền giáo dục nước Việt Nam
Dân chủ Cộng hòa. Hiện nay ông là Phó Chủ tịch Hội
Khoa học Lịch sử Việt Nam.
Trong 70 năm làm Nhà giáo và là Nhà sử học,
GS.NGND. Đinh Xuân Lâm đã đào tạo nhiều thế hệ sinh
viên xuâ't sắc, có nhiều người nay đã là giáo sư, phó giáo
sư, tiến sĩ sử học đảm trách nhiều nhiệm vụ khoa học của
đâ't nước, trong đó có nhiều người đang sống và làm việc
tại Huế. Với ký ức tuổi học trò đậm nét ỏ vùng núi Ngự,
sông Hưong, GS.NGND. Đinh Xuân Lâm có nhiều tìiứi
cảm sâu nặng với Huế; môi trường giáo dục của Huế
vào tuổi thanh niên đã có ảnh hưởng mang tính định
hình trong phong cách của Giáo sư sau này. Lúc sinh
thòi, GS. Trần Quốc Vượng đã có nhận xét vê' phong cách
văn hóa của GS. Đũứi Xuân Lâm, là người có: "Nét tính tế
- và nghi thức của văn hóa Huế và sự trong sáng, tharủa tao,
lãng mạn... của văn hóa Pháp".
Với nhiều kỷ niệm về Huế thuở học trò nên GS. Đũứi
Xuân Lâm đã dành nhiều dịp vào công tác tại Huế theo
lời mời của Hội Khoa học Lịch sử tinh Thừa Thiên Huế,
đặc biệt là Giáo sư đã dành nhiều thời gian viết về Huế
và những nhân vật lịch sử liên quan đến Huế công bố
trên tạp chí H u ế Xưa và Nay. Kể từ bài đầu tiên Giáo sư
công bố vào năm 1998 (số 26) đến nay đã có 26 bài, có
năm ừi đến 3 bài (2006, 2007, 2008, 2009), GS. Đinh Xuân
Lâm trở thành Nhà sử học viết nhiều bài và bài có châl
lượng nhất của tạp chí HuếXưa và Nay.
Từ kết quả nghiên cứu và hồi ức của GS.NGND. Đừih
Xuân Lâm về Huế được công bố trên tạp chí H uế Xưa và
Nay, Hội Khoa học Lịch sử tủìh Thừa Thiên Huế phối hợp
với Nhà xuâ't bản Chứữi trị quô'c gia - Sự thật cho xuâ't bản
tập sách H uế trong tôi như là món quà trân trọng gửi đến
Giáo sư, các thế hệ sữứi viên của Thầy và bạn đọc để
mừng thượng thọ GS.NGND. Đinh Xuân Lâm sinh nhật
lẩn thứ 90.
Nhân dịp này, Hội Khoa học Lịch sử tỉnh Thừa Thiên
Huê'và tạp chí H uế Xưa và Nay kính chúc GS.NGND. Đũứi
Xuân Lâm sức khỏe và trường thọ.
Huế, mùa Xuân 2015
Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử tỉnh Thừa Thiên Huế
Chủ tịch Hội đồng biên tập tạp chí HuếXưa và Nay
PGS.TS. ĐỖ BANG
- MỘT SỐ HÌNH ẢNH GS.NGND. ĐINH XUÂN LÂM VÀ HUẾ
GS. Đinh Xuân Lâm thăm lăng Minh Mạng năm 1995
Vợ chồng GS. Trần Văn Giàu và các học trò Trần Quốc Vượng,
Đinh Xuân Lâm, Hà Văn Tấn, Phan Huy Lê
- ■ n i t t H « i u n j í t
TOA pAM
GS. Đinh Xuân Lâm trong buổi tọa đàm “Về một số vấn đề sử học
Việt Nam hiện nay” tố chức tại Huế năm 2007
GS. Đinh Xuân Lâm trong buối giao lưu tọa đàm kỷ niệm 60 năm
Trưòng Thanh niên tiền tuyến 1945 - 2005
- HỊ^IHÌOia«»HỌC
lh Ệ Ỉ7 m il!lỊT Ì ^ 1 Ì (
(icnãniinD iim ii^
1flí
GS. Đinh Xuân Lâm tham gia chủ trì Hội thảo khoa học kỷ niệm 70 năm
ngày mất nhà trí thức cách mạng Phan Thanh (1-5-1939 - 1-5-2009)
tố chức tại Huế ngày 28-4-2009
GS. Đinh Xuân Lâm cùng đoàn Chủ tịch Đại hội Hội Khoa học Lịch sử
Việt Nam lần thứ V chụp ảnh lưu niệm với Chủ tịch nước Trưong Tấn Sang,
Bí thư Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế Nguyễn Ngọc Thiện
và bà Ngô Thị Thanh Hằng - Phó Chủ tịch úy ban nhân dân
Thành phố Hà Nội năm 2010
- GIÁO Sư ĐINH XUÂN LÂM -
CÂY ĐỜI XANH MÃI*
Trần Nho Thìn,
Phạm Văn Himg
Đã bao lần tôi trăn trở với câu thơ: "Nếu phải đi trở
lại - Tôi sẽ đi đường này" của nhà thơ Lui Aragông cũng
như trăn trở trước khái niệm "nghiệp" của nhà Phật để
tìm xem những sợi dây vô hình nào đã gắn bó, níu kéo
chúng ta với cuộc sống này, với thế giới này, với những
điểu đang diễn ra trước mắt và những điều thuộc về
tương lai mà ta không thể biết.
Mỗi lần như thế tôi đều đến với những người thầy để
tìm một lời lý giải, và duyên số đã đưa tôi đến với Giáo sư
sử học, Nhà giáo nhân dân Đinh Xuân Lâm. Với chứửì
cuộc đời của mình, với ngọn lửa của lòng dam mê khoa
học, lòng yêu cuộc sống gửi gắm trong tâm sự: "Nếu như
được sống hai lẩn thì lần thứ hai ằíy tôi vẫn tiếp tục làm
‘ Nguồn: http://www.hoisuhoc.vn/index.php/dnews/188/GS-Dúih-
Xuan-Lam,
- nghề dạy học", ông đã mở ra cho tôi biết bao điều về con
người và sự nghiệp của ông.
GS. Đữứì Xuân Lâm smh ngày 4-2-1925 tại xã Sơn Tân,
huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh, trong một gia đình quan
lại phong kiến. Mảnh đất ông chào đời là nơi Hải Thượng
Lãn Ông ở ẩn bốc thuôc cho dân, là nơi Đình nguyên
Phan Đình Phùng cùng tướng quân Cao Thắng lập căn cứ
Cần Vương đárửi giặc Pháp. Năm 1925 cũng là thời điểm
lịch sử đâ'y biến động với sự kiện Albert Sarraut khai thác
thuộc địa lần thứ hai, và sự ra đời của Tâm tâm xã rồi Hội
Việt Nam Cách mạng Thanh niên... Từ lúc mới 9 tháng tuổi,
ông đã theo song thân ra sữứi sống và trưởng thành ở
Thanh Hóa, gắn bó với mảnh đâ't này như quê hương thứ
hai của mìrửì. Sau khi đỗ Thành chung, ông học Trường
Quốc học Huế và tốt nghiệp tú tài toàn phần Ban Triết học
văn chương. Cách mạng Tháng Tám 1945 thành công, ông
là một trong những giáo sư Trung học đầu tiên của nước
Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Những lứa học sinh Đào
Duy Từ, Lam Sơn, Tữih Gia ngày đó còn nhớ rứiư in hình
ảnh thầy Lâm trẻ trung, da trắng với vóc dáng thư sinh
vừa tài hoa, vừa... đào hoa bởi chứứi tài năng cùng gương
mặt khôi ngô với đôi mắt nâu tình tứ của aiứi đã làm cho
nhiều nữ sữứi và cô giáo trẻ phải xiêu lòng.
Hòa bình lặp lại (1954), chàng tharửi niên Đinh Xuân
Lâm được chuyển thẳng lên năm thứ 2 Đại học Sư phạm
Văn khoa, đồng môn với Phan Huy Lê và Trần Quốc
Vượng. Việc GS. Trần Văn Giàu (bây giờ là Chủ nhiệm
khoa) "bắt cóc" anh vào Khoa sử có lẽ là sự định sẵn của
10
- tiền duyên với chàng trai yêu văn chương nhưng hiểu rất
rộng về lịch sử này. Những năm tháng sống hòa đồng
cùng bạn bè, anh Lâm là một sừứi viên - giáo viên hưởng
lương nhưng vẫn ngày ngày cuốc bộ cùng mọi người từ
Khu học xá Đông Dương cũ (nay là Trường Đại học Bách
khoa Hà Nội) lên giảng đường 19 Lê Thánh Tông. Trong
mắt bạn bè, anh là người bạn vong niên đầy tình nghĩa,
sống đơn sơ nhưng hay vui chuyện và có lối nói hóm
hình, bông đùa mà trí tuệ. Trong số các bạn học, anh là
người được thầy Trần Văn Giàu quý nhất. Không phụ
lòng thầy, anh và Trần Quốc Vượng, Phan Huy Lê đã đỗ
"tam khôi” khóa đó (năm 1956). Cả ba được giữ lại làm
cán bộ giảng dạy tại Khoa Lịch sử - Trường Đại học Tổng
hợp Hà Nội. Dưới sự dìu dắt của thầy Giàu, anh Lâm ở lại
Bộ môn Lịch sử cận - hiện đại Việt Nam, phârí đấu không
mệt mỏi để lần lượt góp tên vào các công trình: Lịch sử
Việt Nam 1897 - 1914 (1957), Hoàng Hoa Thám và phong trào
nông dân Yên Thế(1958), Lịch sử Việt Nam cận đại (1959 -1961)...
và trở thàrửì một trong những tên tuổi hàng đầu trong đội
ngũ những người nghiên cứu lịch sừ Việt Nam cận đại
như ngày nay. ô n g được phong học hàm Phó Giáo sư
năm 1980 và Giáo sư năm 1984, ngành Sử học.
Tiếp xúc với GS. Đinh Xuân Lâm, tôi bị cuốn hút bởi
vầng trán cao, đôi mắt sáng, mái tóc bạc và nụ cười nhẹ
nhõm đến an như không thể tách rời tứứi cách dễ gần, cởi
mở, phong cách bmh dị, lối sống mộc mạc, chan hòa, nhân
ái trong con người của ông. Bạn bè, đổng nghiệp và học
trò luôn tìm được trong sự phóng khoáng, bộc trực của
11
- ông (cái chất con người Nghệ - Hnh - di sản văn hóa xứ
Nghệ) một niềm cảm thông, chia sẻ và tìn tưởng. GS. Trần
Quốc Vượng - người "bạn vàng" (Ami Jaune - như ông
gọi) đã râ't "nhạy" khi nhận ra trong hành trang tri thức
và thế ứng xử của GS. Đữứi Xuân Lâm "nét từửi tế và
nghi thức của văn hóa Huế và sự trong sáng, thanh tao,
lãng mạn... của văn hóa Pháp" đã tạo nên nét tứứi cách
"hiền làiứi (...), nhìn sự đời trôi chảy khá thản nhiên, ít ưu
tư, có vẻ không chắc, không sâu, không sắc (...) nhưng
chứi chắn hơn mà không đến nỗi rụt rè, thanh thản hơn
mà không phù phiếm, ít tham vọng hơn mà không phải
không làm việc hết mình cho một kỳ vọng hay lý tưởng
nào đó" mang dáng dấp của người quân tử sửa mình theo
đạo Tnmg dung. Có thể nói ngay từ khởi điểm sự nghiệp
sử học, cuộc đời ông đã gắn chặt với sự nghiệp trồng
người và dù trong hoàn cảnh khó khăn cuộc sống đạm
bạc, đêm đêm cặm cụi bên ngọn đèn dầu hạt đỗ, đạp xe
xuyên đêm từ Đại Từ (Thái Nguyên) về Hà Nội thời
kháng chiến hay khi đất nước đã im tiếng súng, ông đểu
coi sự nghiệp nghiên cứu và trồng người là một. Đối với
ông, nghề giáo là một nghề cao quý bởi nó là nghề đào tạo
lớp trẻ, người dạy luôn phải tự đào tạo, tự phâh đấu vươn
lên, kết hợp giảng dạy và nghiên cứu, hơn nữa đây là một
nghề mang lại nhiều niềm vui cho người dạy. Năm 1988,
khi được Nhà nước phong tặng darửi hiệu Nhà giáo nhân
dần - darứi hiệu cao quý nhất của ngành giáo dục, ông đã
tâm sự với những học trò đêh chúc mừng mình bằng
những lời thâm thìa: "Huân chương vô giá, đối với tôi, đó
12
- chừữi là thế hệ các anh và những thế hệ sau các anh mà tôi
đã góp phần đào tạo, những thế hệ đã và đang đóng góp
lao động có ích cho xã hội ở nhiều lĩnh vực". Trong buổi lê
hôm đó có người đã khóc trước niềm vui và tâm lòng của
người thầy mẫu mực và đáng kính.
Khi bước vào nghề làm sử (những năm cuối thập kỷ 50
của thế kỷ XX), GS. Đinh Xuân Lâm đã định hướng và
thành công trong nghiên cứu về phong trào dân tộc cuối
thế kỷ XIX, những đặc điểm của chủ nghĩa thực dân Pháp
ở Đông Dưong..., trong khi đội ngũ các nhà sử học lúc đó
tuy chưa nhiều nhưng có không ít người đã nổi danh như:
Đào Duy Anh, Trần Văn Giàu, Văn Tân, Hoa Bằng... ông
là một người luôn tự vận động không mệt mỏi khẳng
đmh "bản lĩnh sử gia" có dũng khí vượt qua mọi khó khăn
về tài liệu, phương pháp cũng như yêu cầu về khả năng
và trình độ để đi sâu vào công tác chuyên môn. Dù là sự
kiện lịch sử hay nhân vật ở "tầm cỡ" nào đều mang lại
hứng thú nghiên cứu cho ông. Có nghiên cứu sinh khi
được ông gợi mở về những tên đất, tên người... mờ nhạt
trôi đi trong lịch sử mới nhận ra sự vu khoát trong luận
văn của mmh khi đề cập những điều "đao to, búa lớn" mà
chưa rứùn ra vâh đề từ những chi tiết tưởng như nhỏ
nhất. GS. Đinh Xuân Lâm là người uyên bác, đọc nhiều
nhung không thích lối lập luận "đại ngôn" với rứìững
thuật ngữ cầu kỳ. ôn g vẫn giản dị thê) bình dị thế mà cần
mẫn, năng nhặt cho chặt bị vốn kiên thức sấu rộng của
mình. Đọc những công trình của ông, ta thây ngòi bút sử
13
- học cũng giống như tmh cách của ông: luôn đĩnh đạc,
chắc chắn, tự từi với những kiến giải, tranh luận nhẹ
nhàng, hóm hỉnh mà không kém phần sắc sảo khi cần bộc
lộ quan điểm cá nhân. Chắc hẳn ông đã trăn trở rất nhiều
bên trang viết bởi giai đoạn lịch sử Việt Nam cận đại mà
ông chuyên tâm nghiên a iu là một bước chuyển lịch sử
không hề đơn giản, ôn g nghiêm túc với bản thân khi cần
thay đổi cách nhìn và có khi phủ địrửi chính mình như
ông từng khẳng định: "Sô' người yêu nước theo cách của
Phan Thanh Giản ở Việt Nam thê'kỷ XIX không phải là ít,
trong triều đình cũng như ngoài địa phương" hay khi ông
đánh giá Lmi Vĩnh Phúc, Nguyễn Trường Tộ... bằng cái
nhìn biện chứng của một nhà khoa học mácxít. Đó chính
là tinh thần trách nhiệm, dám đặt lại vâín đề với những sự
kiện và nhân vật phức tạp mà cao hơn là ý thức về những
trang viết của chúih mình.
Với sức viết bền bỉ, dẻo dai và khả năng cộng tác, làm
việc theo nhóm hiếm có của mình, GS. Đinh Xuân Lâm đã
viết và đứng tên hơn 370 bài báo, 7 đề tài nghiên cứu khoa
học và 90 đầu sách, ôn g đặc biệt có duyên với loại sách
giáo khoa phổ thông, sách công cụ, từ điển... Gần đây
nhâ't, bộ sách Đại cương lịch sử Việt Nam do ông tham gia
chủ biên đã trở thành giáo trình chuẩn của siiữi viên Khoa
sử các trường đại học và cao đẳng. Qua giọng nói và từng
trang viê't của ông, môn sử không hề khô khan như nhiều
người vẫn nghĩ. Là một cán bộ có nhiều kiiứi nghiệm sư
phạm, phong cách điềm đạm, khúc triết và khá hùng biện
14
- cùng thái độ khiêm nhường, cởi mở, thoải mái, ông đã
mang lại sức sống cho các giờ giảng và nhen lên trong
lòng các thế hệ học trò tình yêu đối với môn học, với cội
nguồn và truyền thống dân tộc. Có người chỉ nghe thầy
giảng một chuyên đề Đặc điểm của chủ nghĩa thực dân Pháp
tại Đông Dưcmg mà đã giải mã được sự lớn lao của ông
trong danh hiệu "tứ trụ triều đình" do các thế hệ học trò,
đổng nghiệp dành cho ông và ba người bạn đổng khoa.
Cũng những tư liệu â'y, con số âý, sự kiện ây, nhân vật ấy
nhưng dưới ngòi bút của ông tất cả dường như sống động
và cuốn hút hơn với một văn phong nhẹ nhàng mà vững
chãi. Có lẽ châ't văn đã thầm sâu trong tâm hồn ông từ
thòi niên thiêu và vô hình làm nên một dòng chảy hợp với
dòng sử học của "cây cột cái, cây đại thụ" Trường Đại học
Tổng họp Hà Nội một thòi. Trước khi trở thành sinh viên
ngàrứi Sử ông đã từng tốt nghiệp tú tài Ban Triết học văn
chương và đã từng dạy văn ở các trường trung học.
Những người sống trong ngôi biệt thự xanh ở Thủ đô
Tana (Mađagátxca) hẳn sẽ không quên hình ảnh người
thầy giáo Việt Nam - Đmh Xuân Lâm - lặng ngắm mặt trời
lên mỗi khi bình mirửi đẹp và yên tĩnh với sự thiết tha của
một tâm hổn nghệ sĩ đa cảm. Giáo viên Trường Đại học
Sư phạm Tana còn mãi tâ'm tắc về khả năng nói tiếng
Pháp tuyệt vời đầy âm sắc cũng như giọng đọc trầm bổng
thiết tha của thầy khi thầy đọc những vần thơ trữ tình,
những áng văn bay bổng của Lamartữie, A. Prance,
Chateaubriand... trên đâ't bạn. Những trang viết của thầy
15
- về các nhà thơ - sĩ phu yêu nước như Nguyễn Quang Bích
(tác giả Ngư phong thi tập), Nguyễn Xuân ô n (tác giả Ngọc
Đường thi văn tập)... khiến người nghiên a h i văn học
chuyên nghiệp không khỏi ngỡ ngàng trước cái nhìn tình
tế và sắc sảo đến thế, cả trong văn chương và sử học.
Nhận định của thầy về Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh...
không chi có ý nghĩa với sử học mà còn có từủì gợi mở,
định hướng cho người làm văn học sử về giai đoạn phức
tạp và đầy biến động này. Chừửì sự nhạy cảm và uyên
bác trong lĩnh vực Văn học, Sử học đã nâng thầy lên địa vị
của một trong số ít chuyên gia hàng đầu về lịch sử Việt
Nam cận đại - như đánh giá của các học giả trong và
ngoài nước.
Đã có nhiều lúc tôi băn khoăn tự hỏi: "Không rõ sức
mạnh nào đã nâng đỡ GS. Đữứi Xuân Lâm trong suốt bao
năm tháng qua mà giờ đây trong mắt học trò, đổng
nghiệp ông vẫn là "cỗ máy cái" của Bộ môn Lịch sử Việt
Nam cận - hiện đại?", ông cười, một nụ cười sảng khoái
như không, và đằng sau đôi mắt tính anh của ông chứa
đựng sự thanh thản như ông từng tâm sự: "Cả đời tôi, suốt
những năm qua, dù trải bao kỷ niệm buồn vui nhưng
không có điều gì khiến tôi phải băn khoăn, ân hận". Với sức
viết khỏe đến kỳ lạ, ông không hề biết đến nghi ngơi dù đã
qua tuổi bát tuần, và với mọi người ông luôn là một pho từ
điêh sôhg. Những lứa học trò khi thầy còn dạy trung học
có ngưòd nay đã nổi danh như các giáo sư Vũ Tuyên
Hoàng, Hà Minh Đức, Nguyễn Văn Hổng, Mã Giang Lân...
16
- GS. Đinh Xuân Lâm quan tâm đặc biệt tới học trò, một sự
quan tâm không điều kiện, tất cả vì sự tiến bộ của lớp trẻ.
Từ trong giọng nói đôn hậu của thầy, học trò nhận thây
sự gần gũi của một người anh, người cha và người ông
đáng kính. Trên từng bước đi của họ, thầy luôn dõi theo
với một tấm lòng bao dung, nhân hậu mà nghiêm khắc.
Bao thế hệ trưởng thành từ Khoa Lịch sử, Trường Đại học
Tổng hợp Hà Nội (nay là Trường Đại học Khoa học Xã hội
và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội) vẫn còn nhớ mãi
những trang bản thảo khóa luận, luận văn rồi luận án
được thầy ân cần, tỉ mi chữa và góp ý bằng một nét chữ
chân phương, to, rõ ràng đến từng dấu chấm, dấu phẩy.
Chmh họ, phần nào đã trưởng thành từ nét bút â'y và
không bao giờ quên những lời nhắc nhở, động viên, khích
lệ của thầy, đế luôn tâm niệm, phâh đấu sao cho xứng
đáng với thầy, xứng đáng với sự quan tâm dìu dắt của
thầy. GS. Vũ Dương Ninh cũng đã từng vật lộn với những
dòng chữ đỏ của thầy để sửa dần cái sai, viết dần cho
đúng khi soạn những bài giảng đầu tiên trong đời dạy học
của mình và ông đã nghiệm ra rằng: "Điều may mắn nhâ't
đối với mỗi người là được học thầy giáo giỏi và quả thực
thầy Đinh Xuân Lâm là một trong những người thầy đã
đem lại cho tôi điều may mắn đó".
Với những đóng góp to lớn đó trong sự nghiệp nghiên
cứu và giảng dạy, GS. Đừih Xuân Lâm đã được Đảng và
Nhà nước tặng thưởng Huân chương Kháng chiến hạng
Nhâ't, Huân chương Lao động hạng Ba và hạng Nhâ't,
17
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
