Tình hình bệnh nhân da liễu tại phòng khám bệnh viện trường Đại học Y Dược Thái Nguyên

r n u n ntn m nn s 4 năm 2012<br /> <br /> <br /> <br /> TÌNH HÌNH BỆNH NHÂN DA LIỄU<br /> TẠI PHÕNG KHÁM BỆNH VIỆN TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y- DƯỢC THÁI NGUYÊN<br /> <br /> P m Côn C ín<br /> r n u n<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Nhận xét cơ c u bệnh nhân D liễu đến khám tại Bệnh viện Trƣờng đại<br /> học Y-Dƣợc Thái Nguyên. Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu mô tả trên các bệnh<br /> nhân đến khám và điều trị tại phòng khám D liễu. Kết quả: Nữ chiếm 62,40 , chủ yếu<br /> là học sinh-sinh viên , với t lệ bảo hiểm y tế: 74,54 . Bệnh ngoài d h y gặp nh t là<br /> nhóm bệnh d dị ứng: 47,10 trong đó chủ yếu là mày đ y không rõ nguyên nhân, viêm<br /> d cơ đị và s n ngứ . Nhóm bệnh lý n ng lông-tuyến bã: 16,71 , trong đó chủ yếu là<br /> trứng cá tuổi trẻ. Nhóm bệnh do vi-ký sinh trùng và n m: 13,20 và 9,10 , trong đó chủ<br /> yếu là: chốc, viên chân lông, tóc và hắc lào.Các bệnh lý ngoài d khác có t lệ th p hơn.<br /> Từ k o : Bệnh ngoài d , Cơ c u bệnh d liễu<br /> <br /> SITUATION OF DERMATOLOGY PATIENTS AT CLINICS OF THAI NGUYEN<br /> MEDICAL UNIVERSITY HOSPITAL<br /> Ph m Công Chính<br /> Thai Nguyen University of Medicine and Pharmacy<br /> <br /> <br /> SUMMARY<br /> Objective: To comment structures of dermatology patients examined at clinics of<br /> Thai Nguyen Medical University Hospital. Subjects and methods: The research<br /> described the patients examined and treated at the dermatology clinic. Results: Women<br /> accounted for 62.40%, mainly was pupils-students with health insurance rate: 74.54%.<br /> The most common skin diseases were allergic skin disease and eczema/dermatitis:<br /> 47.10%. Disease of the hair follicles, sebaceous 16.71%. Skin diseases caused by viruses,<br /> bacteria, parasites were: 13.20% and fungal skin diseases were: 9.10%. The other disease<br /> of skin had lower rates.<br /> Keywords: skin disease, skin disease structure<br /> <br /> 1. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Bệnh ngoài d là bệnh thƣờng gặp ở mọi nơi, mọi lúc, mọi lứ tuổi, mọi nghề nghiệp,<br /> là bệnh khá phổ biến trong cộng đồng. Bệnh ít gây nguy hiểm đến tính mạng nhƣng ảnh<br /> hƣởng đến th m mỹ, sinh hoạt và hiệu su t l o động [4]. Bệnh gặp ở t t cả các cơ sở y tế,<br /> các phòng khám bệnh với nhiều biểu hiện bệnh lý khác nh u.<br /> - Theo nghiên cứu tại Thái Nguyên củ Phạm Thị Ch nh, Nguyễn Quý Thái (1999), bệnh<br /> ngoài d chiếm 17,17 dân số. Bệnh nhân bị bệnh ngoài d điều trị nội trú tại kho D liễu BV<br /> đ kho Thái Nguyên chiếm t lệ 1,25 tổng số bệnh nhân toàn Bệnh viện [2]<br /> - Theo một số nghiên cứu khác, t lệ bệnh d trong cộng đồng tại Hải Phòng :<br /> 11,77 , tại Quảng Trị: 18,4 , tại Tuyên Qu ng 20,65 và tại thành phố Hồ Chí Minh t<br /> lệ này là 20-25% [ trích 1]<br /> Bệnh viên trƣờng đại học Y - Dƣợc Thái Nguyên đƣợc thành lập từ n m 2007 đến<br /> n y đã đƣợc 5 n m hoạt động, bệnh viện đã khám và điều trị cho hàng ngàn lƣợt bệnh<br /> 90<br />  r n u n ntn m nn s 4 năm 2012<br /> <br /> <br /> <br /> nhân, trong đó có các bệnh nhân d liễu. Việc đánh giá đƣợc cơ c u bệnh, tính đ dạng<br /> và phổ biến củ bệnh h y nhóm bệnh, thành ph n và đối tƣợng bệnh nhân có ý nghĩ<br /> trong việc lập kế hoạch nhằm phục vụ tốt hơn công tác khám và chữ bệnh cho bệnh<br /> nhân. Chúng tôi tiến hành đề tài này nhằm mục tiêu: Nhận xét tình hình bệnh nhân Da<br /> li u đến khám tại Bệnh viện Trường ĐH Y-Dược Thái Nguyên"<br /> 2- Đố t ợn v p n p pn n ứu<br /> 2.1. Đố t ợn n n ứu:<br /> - Các bệnh nhân bị bệnh ngoài d đến khám tại PK bệnh D liễu BV trƣƣờng đại học<br /> Y - Dƣợc Thái Nguyên<br /> - Tiêu chu n chọn đối tƣợng NC: Bệnh nhân có tổn thƣơng d kèm theo có ngứ ,<br /> đ u, rát..<br /> - Tiêu chu n ch n đoán: Dự vào quy định tiêu chu n ch n đoán bệnh ngoài d củ<br /> Ngành D liễu Việt N m.<br /> - Tiêu chu n loại trừ: Bệnh nhân có ngứ , đ u, rát ngoài d nhƣng không có tổn<br /> thƣơng<br /> - Đị điểm nghiên cứu: Phòng khám bệnh D liễu Bệnh viện trƣờng ĐH Y- Dƣợc TN<br /> 2.2. P n p pn n ứu:<br /> - Phƣơng pháp nghiên cứu: mô tả<br /> - Thời gi n nghiên cứu: 1/2012 đến 10/2012<br /> - Phƣơng pháp chọn mẫu: Thuận tiện<br /> - Cỡ mẫu: Toàn bộ<br /> - Chỉ tiêu nghiên cứu<br /> + T lệ bệnh d liễu/ tổng số bệnh nhân chung<br /> + Một số đặc điểm về dịch tễ học: tuổi, giới, nghề nghiệp...<br /> + T lệ BN bảo hiểm/ bệnh nhân tự nguyện<br /> + T lệ các bệnh d / nhóm bệnh d<br /> + Phân bố nhóm bệnh theo tuổi/ giới<br /> + Cung ứng thuốc điều trị các bệnh ngoài d thƣờng gặp<br /> - Kỹ thuật thu thập số liệu: Phỏng v n, khám, ghi chép<br /> 2.3 P n p p ử lý số l ệu: Theo thuật toán thống kê Y sinh học<br /> 3. Kết quả n n ứu<br /> Bản 1. P ân bố bện n ân về tuổ , ớ<br /> Gớ Nam Nữ Tổn<br /> Tuổ SL Tỷ lệ % SL Tỷ lệ % SL Tỷ lệ %<br /> Từ dƣới 15 77 7,31 63 5,98 140 13,29<br /> Từ 16 - 25 131 12,44 329 31,14 460 43,68<br /> Từ 26 - 35 76 7,21 112 10,63 188 17,85<br /> Từ 36 - 45 49 4,65 69 6,55 118 13,30<br /> Từ 46 - 55 34 3,22 58 5,51 92 8,73<br /> Trên 55 29 2,75 26 2,47 55 5,22<br /> Tổn 396 37,60 657 62,40 1053 100,00<br /> <br /> Nhận xét: Trong 1053 bệnh nhân, n m chiếm 37,60 , nữ chiếm 62,40 . Độ tuổi<br /> thƣờng gặp chủ yếu từ 16 đến 25 với 460 trƣờng hợp, chiếm 43,68 . Lứ tuổi trên 55 ít<br /> gặp nh t với 55 trƣờng hợp, chiếm 5,22 .<br /> <br /> <br /> 91<br />  r n u n ntn m nn s 4 năm 2012<br /> <br /> <br /> <br /> Bản 2. P ân bố bện n ân t eo n ề n ệp<br /> N ề n ệp Số l ợn Tỷ lệ %<br /> Học sinh - Sinh viên 453 43,02<br /> Cán bộ công chức 147 13,96<br /> Công nhân 91 8,64<br /> Làm ruộng 183 17,38<br /> Hƣu trí 38 3,61<br /> Nội trợ /Tự do 64 6,08<br /> Trẻ em 69 6,55<br /> Nghề khác 08 0,76<br /> Tổn 1053 100,00<br /> Nhận xét: Nghề nghiệp củ bệnh nhân chủ yếu là học sinh - sinh viên, chiếm t lệ<br /> 43,02 , tiếp đến là những ngƣời làm ruộng: 17,38 . Các nghề còn lại chiếm t lệ th p hơn<br /> Bản 3. P ân bố bện n ân k m bảo ểm v k m tự n u ện<br /> Đố t ợn Bảo ểm Y tế (BHYT) Tự n u ện<br /> Gớ<br /> SL Tỷ lệ% SL Tỷ lệ %<br /> Nam 253 24,02 143 13,58<br /> Nữ 532 50,52 125 11,88<br /> Tổn 785 74,54 268 25,45<br /> Nhận xét: Số bệnh nhân khám có BHYT chiếm t lệ đ số với 785 trƣờng hợp chiếm<br /> 74,54 , trong đó đ số là nữ (50,52 ) Số bệnh nhân khám tự nguyện chỉ chiếm 25,45%.<br /> Bản 4. P ân bố bện n ân t eo n óm bện<br /> N óm bện Số l ợn Tỷ lệ %<br /> Do cơ chế miễn dịch dị ứng 496 47,10<br /> Bệnh lý n ng lông tuyến bã 176 16,71<br /> Bệnh d do vi- ký sinh trtùng 139 13,20<br /> N m nông 97 9,21<br /> Tổn thƣơng niêm mạc miệng - lƣỡi 37 3,52<br /> Dày sừng - hạt cơm 33 3,14<br /> Rối loạn sắc tố d 25 2,37<br /> Rụng tóc 17 1,62<br /> Viêm nhiễm đƣờng tiết niệu - sinh dục 14 1,33<br /> Nhóm bệnh d hiếm gặp khác 19 1,80<br /> Tổn 1053 100,00<br /> Nhận xét: Bệnh d do cơ chế miễn dcịh dị ứng chiếm t lệ c o nh t 47,10 ). Tiếp<br /> đến là các bệnh lý ở n ng lông tuyến bã (16,71 ), bệnh d do vi-ký sinh trùng (13,20%),<br /> n m nông (9,21 ). Các nhóm bệnh khác chiếm t lệ th p hơn.<br /> <br /> <br /> <br /> 92<br />  r n u n ntn m nn s 4 năm 2012<br /> <br /> <br /> <br /> Bản 5. P ân bố bện n ân t eo n óm bện o ế m ễn ị ị ứn<br /> T n bện Số l ợn Tỷ lệ %<br /> Mày đ y vô c n (Dị ứng chƣ rõ nguyên nhân) 149 30,04<br /> Viêm d cơ đị 126 25,40<br /> S n ngứ 122 24,60<br /> Viêm d tiếp xúc 86 17,34<br /> Dị ứng thuốc 13 2,62<br /> Tổn 496 100,00<br /> Nhận xét: Bệnh nhân bị bệnh mày đ y không rõ nguyên nhân chiếm t lệ c o nh t<br /> trong các bệnh d do miễn dịch dị ứng (30,04 ), tiếp đến là viêm d cơ đị (25,40 ),<br /> s n ngứ (24,60 ). Các bệnh khác có t lệ th p hơn, đặc biệt có 13 bệnh nhân dị ứng<br /> thuốc (2,62 )<br /> Bản 6. P ân bố bện n ân t eo n óm bện n n lôn tu ến bã<br /> T n bện Số l ợn Tỷ lệ %<br /> Trứng cá 139 78,97<br /> Viêm d do tiết bã 37 21,03<br /> Tổn 176 100,00<br /> Nhận xét: Trong nhóm bệnh n ng lông tuyến bã chủ yếu là trứng cá d d u (78,97 ),<br /> chỉ có 21,03 là viêm d do t ng tiết bã<br /> Bản 7. P ân bố bện n ân t eo n óm bện o v k uẩn, v rus<br /> T n bện Số l ợn Tỷ lệ %<br /> Chốc - Viêm d mủ 48 34,54<br /> Viêm chân râu, tóc 40 28,78<br /> Zona 22 15,82<br /> Thu đậu 10 7,20<br /> Herpes 08 5,75<br /> Các bệnh d khác do virus 11 7,91<br /> Tổn 139 100,00<br /> Nhận xét: Bệnh nhân bị bệnh chốc và viêm d mủ chiếm t lệ 34,54 , tiếp đến là các<br /> bệnh nhân viêm chân râu, tóc: 28,78 , bệnh nhâ zo n : 15,82 . Các bệnh còn lại chiếm<br /> t lệ th p hơn<br /> Bản 8. P ân bố bện n ân t eo n óm bện nấm nôn<br /> T n bện Số l ợn Tỷ lệ %<br /> N m d thƣờng (hắc lào) 52 53,60<br /> Lang ben 32 33,00<br /> N m móng 13 13,40<br /> Tổn 97 100,00<br /> Nhận xét: N m d thƣờng (hắc lào) là bệnh phổ biến nh t trong nhóm bệnh n m<br /> nông, chiếm 53,60 , bệnh l ng ben: 33,00 . bệnh n m móng chiếm t lệ:13,40<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 93<br />  r n u n ntn m nn s 4 năm 2012<br /> <br /> <br /> <br /> 4. B n luận:<br /> 4.1. Tuổ v ớ ủ bện n ân.<br /> Kết quả nghiên cứu củ chúng tôi gặp bệnh nhân nữ chiếm t lệ c o hơn n m giới (bảng<br /> 1), điều này có lẽ ở phụ nữ họ thƣờng qu n tâm đến các bệnh ngoài hơn n m giới. Về tuổi<br /> củ bệnh nhân, theo nhiều nghiên cứu khác cho th y tuổi thƣờng gặp củ bệnh nhân khám và<br /> điều trị ở các cơ sở khác thƣờng gặp bệnh nhân ở độ tuổi trung niêm (30-45 tuổi). Trong<br /> nghiên cứu củ chúng tôi , lứ tuổi thƣờng gặp là 16-25 chiếm 43,68 (bảng 1), kết quả này<br /> cũng r t hợp lý vì tại Bệnh viện Trƣờng Đại học Y- Dƣợc Thái Nguyên, đối tƣợng đến khám<br /> bệnh ngoài d tập trung chủ yếu là học sinh-sinh viên, với 43,02 (bảng 2) vì vậy bệnh nhân<br /> tập trung chủ yếu ở độ tuổi học sinh -sinh viên (16-25).<br /> 4.2. N ề n ệp v đố t ợn bảo ểm Y tế.<br /> Kết quả nghiên cứu cho th y nghề nghiệp bệnh nhân đến khám học sinh-sinh viên<br /> chiếm t lệ c o nh t 43,02 , cán bộ công chức 13,96 , làm ruộng: 17,38 (bảng 2).<br /> Nhƣ chúng t biết Thái Nguyên là đị bàn tập trung nhiều trƣờng học với số lƣơng học<br /> sinh - sinh viên đông, việc lự chọn có sở khám bệnh, đặc biệt là các bệnh thông thƣờng,<br /> đối tƣợng này thƣờng chọn nơi nào ít phải chờ đợi, đỡ m t thời gi n với mục đích khám<br /> l y thuốc điều trị ngoại trú chứ không nằm viện. Mặt khác, Bệnh viện Trƣờng Đại học Y<br /> - Dƣợc là nơi mà h u hết các học sinh sinh viên đều có bảo hiển Y tế, điều đó đƣợc thể<br /> hiện qu kết quả số bệnh nhân khám bảo hiển Y tế chiếm t lệ tới 74,54 (bảng 3), trong<br /> đó h u hết là học sinh - sinh viên<br /> Đối tƣợng khám bảo hiểm y tế và khám tự nguyện chênh lệch r t lớn, chiếm 74,54<br /> còn bệnh nhân tự nguyên là 25,45 . Nhƣ trên đã đề cập đến, h u hết bệnh nhân khám là<br /> học sinh - sinh viên: 43,03 , cán bộ công chức: 13,96 (bảng 2), đây là những đối<br /> tƣợng có thể nói 100 có bảo hiển Y tế vì vậy bệnh nhân khám có bảo hiển cũng t lệ<br /> thuận với các đối tƣợng đến khám<br /> 4.3. C ấu về bện , n óm bện n o .<br /> Trong 1053 bệnh nhân bị bệnh ngoài d nhóm bệnh d dị ứng (viêm d cơ đị , dị ứng<br /> chƣ rõ nguyên nhân...) chiếm t lệ c o nh t: 47,10 , tiếp đến là bệnh về n ng lông<br /> tuyến bã: 16,71 và bệnh d do vi-ký sinh trùng: 13,20 , n m nông: 9,21 ... (bảng 4).<br /> một số nghiên cứu khác cũng cho th y t lệ bệnh ngoài d hiện n y đúng đ u vẫn là<br /> nhóm bệnh d dị ứng, các nhóm bệnh khác có t lệ th p hơn. Kết quả nghiên cứu củ<br /> chúng tôi, trong nhóm bệnh d dị ứng thƣờng gặp nh t là mày đ y vô c n (dị ứng chƣ rõ<br /> nguyên nhân): 30,04 , viêm d tiếp xúc: 25,40 , s n ngứ : 24,60 ...(bảng 5). Đây là<br /> những bệnh do tác động củ môi trƣờng nhƣ: bụi nhà, ph n ho , lông súc vật, hoá ch t<br /> công, nông nghiệp...một c n bệnh t lệ thuận với sự phát triển công nghiệp hoá, hiện đại<br /> hoá nằm ngoài t m kiểm soát củ con ngƣời, kết quả nghiên cứu củ chúng tôi cũng phù<br /> hợp với nghiên cứu củ Phạm Thị Ch nh, Nguyễn Quý Thái tại Thái Nguyên n m 1999<br /> [2], trong nhóm bệnh d dị ứng, chúng tôi còn gặp 13 bệnh nhân dị ứng thuốc (2,62 ), dị<br /> ứng thuốc là 1 t i biến trong điều trị có thể m ng lại hậu quả không lƣờng cho bệnh<br /> nhân, tuy nhiên những bệnh nhân đến khám với chúng tôi đều là những bệnh nhân dị ứng<br /> loại hình nh nh, biểu hiện lâm sàng không nặng nề. Nhóm bệnh chiếm t lệ c o thú 2 là<br /> bệnh về n ng lông, tuyến bã, đây là nhóm bệnh có liên qu n đến nội tiết tố sinh dục, đặc<br /> biệt là lứ tuổi trẻ. Kết quả này cũng hoàn toàn hợp lý vì đối tƣợng khám bệnh h u hết là<br /> học sinh- sinh viên đ ng độ tuổi dễ bị các bệnh và n ng lông tuyến bã, đặc biệt là trứng<br /> cá (bảng 6) đây là hiện tƣợng thƣờng gặp ở tuổi th nh thiếu niên nhƣ các y v n đã nêu<br /> [3] . Với các bệnh do vi-ký sinh trùng và n m h y gặp là bệnh chốc - viêm d mủ, viêm<br /> chân tóc, hắc lào và l ng ben (bảng 7,8) đây là nhóm bệnh có liên qu n đến nếp sống vệ<br /> 94<br />  r n u n ntn m nn s 4 năm 2012<br /> <br /> <br /> <br /> sinh , tuy nhiên bệnh cũng có thể l y do nguồn nƣớc sinh hoạt, do dùng cá nhân nhƣ<br /> kh n, chậu rử , lƣợc, gối... vì vậy, trong một điều kiện nào đó các bệnh trên có thể trở<br /> thành phổ biến trong cộng đồng tập thể nhƣ học sinh-sinh viên . Trong nhóm bệnh d do<br /> virus, còn có một số bệnh nhân zon , thu đậu, herpes hoặc một số ít bệnh nhân bị n m<br /> móng. Ngoài 4 nhóm bệnh có số lƣợng bệnh nhân chiếm ƣu thế, chúng tôi còn gặp h u<br /> hết các bệnh ngoài d khác tuy t lệ ít hơn nhƣ: bệnh lý về niêm mạc miệng lƣỡi: 3,52 ;<br /> dày sùng, hạt cơm: 3,14 ; rối loạn sắc tố d : 2,37 , rụng tóc từng vùng: 1,62 ... và có<br /> 14 bệnh nhân bị viêm nhiễm đƣờng tiết niệu sinh dục, chiếm 1,33 (bảng 4)<br /> 5. Kết luận :<br /> 5.1. Kết luận: Qu kết quả điều tr tại phòng khám bệnh D liễu BV Trƣờng Đại học<br /> Y-Dƣợc Thái Nguyên, chúng tôi có một số kết luận s u:<br /> - Bệnh nhân nữ chiếm t lệ 62,40 ; chủ yếu là học sinh- sinh viên trong độ tuổi: 16-25.<br /> - T lệ bệnh nhân khám có bảo hiểm Y tế chiếm: 74,54<br /> - Nhóm bệnh d dị ứng: 47,10 , trong đó h y gặp: mày đ y vô c n, viêm d cơ đị<br /> và s n ngứ<br /> - Nhóm bệnh lý n ng lông tuyến bã: 16,71 , trong đó chủ yếu là trứng cá tuổi trẻ<br /> - Nhóm bệnh d do vi khu n, virus: 13,20 và do n m: 9,21 .<br /> - Các bệnh lý ngoài d khác nhƣ: dày sừng, hạt cơm, rụng tóc, rối loạn sắc tố d ... t<br /> lệ th p hơn<br /> T l ệu t m k ảo<br /> 1. Bộ môn D liễu-Học viên Quân Y (2001), Giáo trình bệnh D và Ho liễu (S u đại học),<br /> Nhà xu t bản Quân đội Nhân dân, tr: 17<br /> 2. Phạm Thị Ch nh, Nguyễn Quý Thái (1999), Bƣớc đ u xác định cơ c u bệnh d liễu tại<br /> bệnh viện đ kho Trung ƣơng Thái Nguyên, p í t ự àn (360) tr:155.<br /> 3. Fitzpatrick (2005), Color atlas & Synopsis of clinical dermatology, McGraw- Hill, 2-7<br /> 4. Nguyễn Xuân Hiền, Nguyễn Cảnh C u (2001) Giữ làn d khoẻ đẹp; Nhà xu t bản Y học<br /> 5. Phạm V n Hiển (2010) , D liễu học; Nhà xu t bản Y học Giáo dục Việt n m 22- 27<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 95<br />