Tình hình người dân không có đất tại Campuchia và đề xuất một số giải pháp hỗ trợ vấn đề này

Chia sẻ: Leon Leon | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:0

Thêm vào BST

Báo xấu

53
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đất đai lμ yếu tố quan trọng nhất đối với cuộc sống của con ng−ời. Từ nơi ăn ở, sinh sống cho đến sản xuất ra sản phẩm. Một đất n−ớc có xu h−ớng phát triển nông nghiệp nh− Cămpuchia, đất lμ một nhu cầu cần thiết không thế thiếu đ−ợc đối với hơn 3/4 ng−ời dân ở nông thôn để sản xuất ra sản phẩm nông sản nuôi sống gia đình vμ bảo đảm về an toμn l−ơng thực trong toμn quốc. Điều tra năm 2000 cho thấy, hộ gia đình ở nông thôn Cămpuchia có nguy cơ mất đất (14,4% trong toμn quốc)...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tình hình người dân không có đất tại Campuchia và đề xuất một số giải pháp hỗ trợ vấn đề này

T×nh h×nh ng−êi d©n kh«ng cã ®Êt t¹i C¨mpuchia vµ ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p hç trî vÊn ®Ò nµy Land-less and methods of the land use planning in Cambodian Kao Madilenn1, NguyÔn ThÞ Vßng2 SUMMARY Cambodian country with the population of over 13 millions in the year 2000, among these approximately 14.4% of household are land-less which living in land owned by private sector or government. So, the land use planner must have suitable method for all of Cambodian citizens. In this paper, we are to put forward many ideas to improve the style of work: Investigative form household in the area, Investigative form populations in the area and some leader responsibility. Keyword: Land-less; Home-less 1. Më ®Çu §Êt ®ai lµ yÕu tè quan träng nhÊt ®èi víi cuéc sèng cña con ng−êi. Tõ n¬i ¨n ë, sinh sèng cho ®Õn s¶n xuÊt ra s¶n phÈm. Mét ®Êt n−íc cã xu h−íng ph¸t triÓn n«ng nghiÖp nh− C¨mpuchia, ®Êt lµ mét nhu cÇu cÇn thiÕt kh«ng thÕ thiÕu ®−îc ®èi víi h¬n 3/4 ng−êi d©n ë n«ng th«n ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm n«ng s¶n nu«i sèng gia ®×nh vµ b¶o ®¶m vÒ an toµn l−¬ng thùc trong toµn quèc. §iÒu tra n¨m 2000 cho thÊy, hé gia ®×nh ë n«ng th«n C¨mpuchia cã nguy c¬ mÊt ®Êt (14,4% trong toµn quèc) vµ ng−êi v« gia c− ®· lªn ®Õn møc b¸o ®éng.[4] T×nh tr¹ng nµy g©y ¸p lùc rÊt lín ®Õn ®êi sèng cña ng−êi d©n nghÌo ë C¨mpuchia. Bëi v×, ®Êt ®ai ®· r¬i vµo c¸c hé gia ®×nh giµu cã vµ cã chøc quyÒn. Quan t©m ®Õn vÊn ®Ò nµy Bé tr−ëng Bé Quy ho¹ch vµ X©y dùng trong Héi th¶o vÒ Ng−êi d©n kh«ng cã ®Êt ®· x¸c ®Þnh tÇm quan träng cña chÝnh phñ: “t×m hiÓu vµ nghiªn cøu t×nh tr¹ng kh«ng cã ®Êt ë, ®Êt s¶n xuÊt ®Ó cã ph−¬ng ¸n, biÖn ph¸p t¹o ®iÒu kiÖn vµ gióp ®ì ng−êi d©n æn ®Þnh vÒ mÆt kinh tÕ ”. Trong khu«n khæ nghiªn cøu vÒ quy ho¹ch sö dông ®Êt, chóng t«i xin ®Ò xuÊt mét sè ý kiÕn vÒ vÊn ®Ò nµy ë C¨mpuchia theo nh÷ng ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu d−íi ®©y: 2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu 2.1. Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ tæng hîp lý thuyÕt Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch lý thuyÕt lµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu c¸c v¨n b¶n, tµi liÖu lý luËn kh¸c nhau vÒ chñ ®Ò nghiªn cøu, b»ng c¸ch ph©n tÝch chóng thµnh tõng bé phËn, tõng mÆt theo lÞch sö thêi gian, ®Ó hiÓu chóng mét c¸ch ®Çy ®ñ toµn diÖn. Ph©n tÝch lý thuyÕt cßn nh»m ph¸t hiÖn ra nh÷ng xu h−íng, nh÷ng tr−êng ph¸i nghiªn cøu cña tõng t¸c gi¶ vµ tõ ®ã chän läc nh÷ng th«ng tin quan träng phôc vô cho nghiªn cøu. - Ph−¬ng ph¸p ph©n lo¹i lý thuyÕt lµ ph−¬ng ph¸p s¾p xÕp c¸c tµi liÖu khoa häc thµnh mét hÖ thèng l«gic chÆt chÏ cho tõng ®¬n vÞ kiÕn thøc, tõng vÊn ®Ò khoa häc cã cïng dÊu hiÖu b¶n chÊt, cïng mét h−íng ph¸t triÓn. 1 Nghiªn cøu sinh T§HNN I, 2 Bé m«n quy ho¹ch ®Êt (Khoa §Êt vµ M«i tr−êng) 1
- Ph−¬ng ph¸p hÖ thèng ho¸ lý thuyÕt lµ ph−¬ng ph¸p s¾p xÕp tri thøc khoa häc thµnh hÖ thèng trªn c¬ së mét m« h×nh lý thuyÕt lµm cho sù hiÓu biÕt vÒ ®èi t−îng ®−îc ®Çy ®ñ vµ s©u s¾c h¬n. 2.2. Ph−¬ng ph¸p tr×nh bµy th«ng tin Ph−¬ng ph¸p tr×nh bµy th«ng tin lµ ph−¬ng ph¸p dùa theo tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é nghiªn cøu ®Ó tr×nh bµy nh÷ng hiÖn t−îng ®· ®−îc ph¸t hiÖn vµ ph©n tÝch, bao gåm: - Ph−¬ng ph¸p m« t¶ th«ng tin. - Ph−¬ng ph¸p gi¶i thÝch th«ng tin. 2.3. Ph−¬ng ph¸p lÞch sö Ph−¬ng ph¸p lÞch sö lµ ph−¬ng ph¸p ®i t×m nguån gèc ph¸t sinh, qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ biÕn ®æi cña ®èi t−îng, ®Ó ph¸t hiÖn b¶n chÊt vµ quy luËt cña ®èi t−îng. 3. kÕt qu¶ nghiªn cøu vµ th¶o luËn 3.1. VÊn ®Ò ng−êi d©n kh«ng cã ®Êt t¹i C¨mpuchia * HiÖn tr¹ng B¾t ®Çu tõ n¨m 1985, hiÖn t−îng b¸n ®Êt lªn thµnh phè lµm ¨n lµ rÊt phè biÕn, trong ®ã phÇn lín lµ ng−êi nghÌo. HiÖn nay, hiÖn t−îng nµy vÉn cßn tiÕp diÔn vµ ¶nh h−ëng xÊu ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña toµn x· héi. N¨m 2000, C¨mpuchia cã 13,1 triÖu d©n víi tæng diÖn tÝch 181.035 km2 trong ®ã kho¶ng 82% sèng ë vïng n«ng th«n. Theo ®iÒu tra cña Bé Quy ho¹ch vµ X©y dùng C¨mpuchia, n¨m 2000 cã kho¶ng 14,4% tæng sè hé trong toµn quèc ®ang ®øng tr−íc nguy c¬ mÊt ®Êt. Cho ®Õn nay ChÝnh phñ vÉn ch−a thèng kª ®−îc mét c¸ch chÝnh x¸c sè ng−êi d©n v« gia c− c¶ n−íc lµ bao nhiªu. TÝnh riªng t¹i Phnom Pªnh n¨m 2002 lµ 48.745 ng−êi (chiÕm WB, 2000. Ng−êi v« gia c− ë C¨mpuchia 6,2% toµn thµnh phè vµo kho¶ng 8.124 hé)[5]. ë thÞ x· ¤ Chrov tØnh Banteay Meanchey cã 1998 hé kh«ng cã ®Êt víi tæng sè khÈu lµ 12.281 ng−êi, (chiÕm 2,03% toµn tØnh)[3]. Theo ®iÒu tra vµo n¨m 2001 t¹i thÞ x· Takeo cã 28.560 ng−êi, (chiÕm 3,24% víi tæng sè 4080 hé lµ ng−êi d©n v« gia c−). Nh÷ng ng−êi nµy sau khi mÊt ®Êt phÇn lín hä ®· ®Õn sinh sèng trªn ®Êt c«ng céng, tËp trung ë vïng ®¸nh b¾t c¸ xung quanh BiÓn Hå, trªn mÆt n−íc vµ ®Õn n¬i ®«ng d©n ®Ó bu«n b¸n [2]. Thùc tÕ cho thÊy khu ®« thÞ lín vµ trung t©m th−¬ng m¹i tû lÖ ng−êi d©n kh«ng cã ®Êt cao h¬n c¸c thÞ x· vµ thi trÊn. Nh÷ng tóp lÒu cña ng−êi d©n kh«ng cã ®Êt. ¶nh: Kao Madilenn 2
* Nh÷ng nguyªn nh©n mÊt ®Êt Ng−êi d©n nghÌo ë C¨mpuchia ®ang ®øng tr−íc t×nh tr¹ng mÊt ®Êt. Sè l−îng nµy ®· ®Õn 1,886 triÖu ng−êi trªn c¶ n−íc. §iÒu tra cho thÊy cã 3 nguyªn nh©n chÝnh dÉn ®Õn mÊt ®Êt lµ: Nguyªn nh©n thø nhÊt lµm cho ng−êi d©n mÊt ®Êt lµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp kh«ng ®ñ tù cung tù cÊp (vµo kho¶ng 43,5% sè l−îng ng−êi mÊt ®Êt). Thø hai, Kh«ng ®ñ tiÒn ®Ó kh¸m vµ ch÷a bÖnh (kho¶ng 25,6% sè l−îng ng−êi mÊt ®Êt). Ba lµ, Tr¶ nî tiÒn ®Ó ®¸p øng cho sinh ho¹t trong gia ®×nh (kho¶ng 10,1% sè l−îng ng−êi mÊt ®Êt). [3] HiÖn nay, cã hiÖn t−îng míi vµ rÊt nghiªm träng g©y nªn viÖc mÊt ®Êt cña ng−êi d©n C¨mpuchia lµ “ng−êi d©n ph¶i tr¶ tiÒn vay cña tæ chøc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp b»ng gi¸ trÞ cña ®Êt”. C¸c nghiªn cøu cho thÊy cã 130 ho¹t ®éng cho vay vèn kh«ng l·i hoÆc l·i xuÊt thÊp ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n, nh−ng kh«ng ®Þnh h−íng cho hä c¸ch lµm ¨n, v× vËy ng−êi d©n ®· sö dông tiÒn vay kh«ng ®óng môc ®Ých vµ kh«ng thu l¹i ®−îc lîi nhuËn, do ®ã khi ®Õn kú h¹n tr¶ nî hä ph¶i b¸n ®Êt. Theo ®iÒu tra, tr−êng hîp nµy cã kho¶ng 20,8% tæng sè ng−êi d©n mÊt ®Êt toµn quèc.[1] ChÝnh phñ ®· cã nhiÒu nç lùc cè g¾ng nh»m chÊm døt t×nh tr¹ng nµy nh−ng viÖc thùc hiÖn cßn chËm vµ ch−a thèng nhÊt do ®ã sè ng−êi kh«ng cã nhµ ë ngµy cµng t¨ng. Theo ®iÒu tra cña UBND tØnh Battombong vµo n¨m 2000 t¹i trung t©m tØnh cã kho¶ng 4.350 hé kh«ng cã ®Êt, nh−ng cho ®Õn th¸ng 2 n¨m 2004, con sè nµy ®· lªn tíi 6.500 hé.[2] §©y lµ mét trong c¸c vÊn ®Ò quan träng mµ ChÝnh phñ ®ang ph¶i ®−¬ng ®Çu. V× thÕ ®Ó chÊm døt hiÖn t−îng nãi trªn, nhµ quy ho¹ch ®Êt ph¶i n¾m b¾t ®−îc c¸c con sè chÝnh x¸c vÒ tæng sè hé vµ diÖn tÝch ®Êt cã kh¶ n¨ng cung øng trªn ®Þa bµn. §Ó thùc hiÖn c«ng viÖc nµy ®ßi hái ph¶i cã sù phèi hîp gi÷a nhµ n−íc vµ ng−êi d©n. VËy, chóng t«i xin ®Ò xuÊt b−íc ®Çu mét sè gi¶i ph¸p hç trî nh− sau: 3.2. Mét sè gi¶i ph¸p hç trî cho nhµ quy ho¹ch vµ ng−êi l·nh ®¹o trong vïng quy ho¹ch 1. §èi víi nhµ quy ho¹ch Ph¶i n¾m v÷ng th«ng tin hiÖn tr¹ng vÒ t×nh h×nh ng−êi d©n kh«ng cã ®Êt trong vïng, b»ng c¸ch ®iÒu tra trong khu vùc cã bao nhiªu nh©n khÈu, bao nhiªu hé kh«ng cã ®Êt chÝnh thøc theo c¸c phiÕu ®iÒu tra nh− sau: a. B¶ng tæng hîp sè hé ®iÒu tra. b. B¶ng th«ng tin c¬ b¶n cña c¸c hé gia ®×nh kh«ng cã ®Êt. c. B¶ng x¸c nhËn khu vùc hoÆc n¬i ë ngµy x−a cña c¸c hé. d. B¶ng sè hé ®ñ vµ kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn cÊp ®Êt. e. GiÊy cam kÕt cña ng−êi d©n khi chuyÓn ®Õn ë khu vùc míi. f. S¬ ®å quy ho¹ch khu d©n c− cho c¸c hé. Nh÷ng biÓu mÉu trªn t¹o ®iÒu kiÖn gióp cho nhµ quy ho¹ch n¾m b¾t ®−îc con sè ng−êi d©n kh«ng cã ®Êt trong vïng mét c¸ch v÷ng ch¾c ®Ó cã ph−¬ng ¸n quy ho¹ch ®Êt cho c¸c hé. NÕu trong vïng quy ho¹ch kh«ng cã ®Êt ®Ó cÊp cho c¸c hé th× tr×nh lªn c¸c cÊp cã thÈm quyÒn cao h¬n cã biÖn ph¸p vµ ph−¬ng ¸n gi¶i quyÕt cÊp ®Êt t¹i n¬i kh¸c, ®¶m b¶o sinh sèng vµ ph¸t triÓn. 2. §èi víi ng−êi l·nh ®¹o trong vïng quy ho¹ch Víi viÖc sö dông ph−¬ng ph¸p quy ho¹ch ®Êt cã sù tham gia cña ng−êi d©n. Sau khi 3
x¸c ®Þnh ®−îc vÞ trÝ cÇn cÊp ®Êt cho c¸c hé gia ®×nh, nhµ quy ho¹ch vµ c¸c viªn chøc trong vïng ph¶i thùc hiÖn mét sè nhiÖm vô nh− sau: a. TËp trung lÊy ý kiÕn víi ng−êi d©n - Gi¶i thÝch vÒ ch−¬ng tr×nh xÐt duyÖt: nguyªn nh©n, ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra, t×nh tr¹ng lùa chän, vÊn ®Ò cung cÊp, phæ biÕn nh÷ng tr¸ch nhiÖm cña ban chØ ®¹o. - Lùa chän ng−êi cã kh¶ n¨ng l·nh ®¹o t¹m thêi trong vïng (nÕu thµnh lËp mét khu d©n c− míi). - Gi¶i thÝch chi tiÕt vÒ vÊn ®Ò cam kÕt vµ nhËn ý kiÕn bæ sung tõ ng−êi ®©n. b. TËp trung ng−êi d©n thùc hiÖn c«ng t¸c chia ®Êt - ViÕt b¶n cam kÕt vµ cam ®oan. - Ph©n chia l« ®Êt b»ng c¸ch rót phiÕu kÝn. - Ghi chÐp tªn chñ hé vµ sè thöa ®Êt. - Gi¶i thÝch vÒ c¸ch ph©n chia trong mçi l« ®Ó x©y nhµ vµ trång c©y(s¶n xuÊt). - Gi¶i thÝch vµ phæ biÕn c¸ch sö dông nguån n−íc. - Tuyªn truyÒn ý thøc b¶o vÖ søc khoÎ vÖ sinh m«i tr−êng cña hé gia ®×nh vµ n¬i c«ng céng. - X¸c ®Þnh ngµy chuyÓn ®Õn l« ®Êt vµ chØ ®¹o viÖc thu dän l« ®Êt, x©y nhµ dùng c¬ së sinh ho¹t vµ lao ®éng. 4. kÕt luËn - Thùc tÕ t¹i C¨mpuchia, sè l−îng ng−êi bÞ mÊt ®Êt tËp trung ë n«ng th«n chiÕm 99% trong tæng sè ng−êi mÊt ®Êt trªn toµn quèc. HiÖn t−îng nµy ngµy cµng t¨ng, c¸c hé mÊt ®Êt phÇn lín ®Õn tËp trung c¸c thµnh phè lín vµ vïng kinh tÕ hoÆc n¬i ®¸nh b¾t c¸. §ã thËt sù lµ mét vÊn ®Ò nãng báng cã ¶nh h−ëng rÊt m¹nh ®Õn sù ph¸t triÓn cña toµn x· héi. - C¸c biÓu mÉu vµ mét sè gi¶i ph¸p hç trî ®Ò xuÊt trªn cã thÓ gióp nhµ quy ho¹ch vµ ng−êi chøc tr¸ch lµm gi¶m bít g¸nh nÆng vÊn ®Ò nµy ®èi víi ®Êt n−íc C¨mpuchia. Nh÷ng biÓu mÉu ®ã t¹o ®iÒu kiÖn cho nhµ quy ho¹ch n¾m b¾t nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c vÒ tæng sè hé, nhu cÇu cÇn ®Êt, lµm c¬ së bè trÝ hîp lý thöa ®Êt hoÆc vïng ®Êt phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ vµ tËp qu¸n cña tõng hé. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Oxfam GB land Study Project, 1999, Phnom penh. TiÕng C¨mpuchia 2. Bé Quy ho¹ch vµ X©y dùng C¨mpuchia, Ch−¬ng tr×nh nghiªn cøu vÒ ng−êi d©n kh«ng cã ®Êt ®ai. Phnom Penh 2002. 3. Ch−¬ng tr×nh nghiªn cøu ®Êt ®ai C¨mpuchia, Sù kh«ng cã ®Êt vµ sù ph¸t triÓn n¨m 1999- 2000, n¨m 2000. 4. T¹p chÝ Bé Quy ho¹ch vµ X©y dung C¨mpuchia n¨m 2000. ‘Bµi ph¸t biÓu cña Ngµi Bé tr−ëng Bé Quy ho¹ch vµ X©y dùng’. 5. UBND thµnh phè Phnom phenh, Quy ho¹ch ®« thÞ míi cho ng−êi kh«ng cã ®Êt ®ai ë Phnom Penh n¨m 2002, Phnom Penh 2002. 4