Tinh thần doanh nhân khởi nghiệp ở Việt Nam trong điều kiện hội nhập

Tinh thần doanh nhân khởi nghiệp ...<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> TINH THẦN DOANH NHÂN KHỞI NGHIỆP Ở VIỆT NAM<br /> TRONG ĐIỀU KIỆN HỘI NHẬP<br /> Lê Thế Phiệt *<br /> <br /> TÓM TẮT doanh; (ii) Dám chấp nhận rủi ro, (iii) Sáng<br /> Kích thích tinh thần khởi nghiệp, hình tạo - đổi mới, (iv) Thành quả bền vững. Từ đó<br /> thành đội ngũ doanh nhân mạnh là con đề xuất một số gợi ý nhằm xây dựng tinh thần<br /> đường để Việt Nam có thể phát triển nhanh doanh nhân khởi nghiệp tại Việt Nam trong<br /> và bền vững trong bối cảnh hội nhập quốc tế điều kiện hội nhập hiện nay.<br /> sâu rộng. Bài viết phân tích tinh thần doanh Từ khoá: Doanh nhân, Hội nhập, Khởi<br /> nhân khởi nghiệp ở Việt Nam hiện nay dựa nghiệp, Tinh thần doanh nhân.<br /> trên các yếu tố về: Nắm bắt cơ hội kinh<br /> <br /> <br /> BUSINESS ENVIRONMENT IN VIETNAM IN<br /> CONGESTION CONDITIONS<br /> <br /> ABSTRACT of risk adverse, (iii) Creativity - Innovation,<br /> Stimulate entrepreneurship, formed a (iv) Sustainable development. Base on that,<br /> strong team of entrepreneurs is the way we propose a number of solutions in order<br /> to Vietnam can be rapid and sustainable to improve and develop the entrepreneurship<br /> development in the context of intensive in Vietnamese to adapt incoming challenges<br /> international integration. This study from international integration.<br /> analyzes the entrepreneurship in Vietnamese<br /> Keywords: Entrepreneur, Integration,<br /> by focusing on following components: (i)<br /> Startup, Entrepreneurship.<br /> Capturing business opportunities; (ii) level<br /> <br /> <br /> 1. GIỚI THIỆU cách triệt để. Ở Việt Nam, vai trò của doanh<br /> Doanh nhân có vai trò ngày càng quan nhân ngày càng được coi trọng, Nghị quyết<br /> trọng trong việc phát triển kinh tế trong nước Hội nghị lần thứ 5 (khóa 12) đã xác định phát<br /> và đưa đất nước hội nhập với quốc tế. Họ là triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực<br /> người có định hướng rõ ràng cùng với sự nhiệt quan trọng của nền kinh tế thị trường định<br /> tình sáng tạo để có thể nhìn thấy các cơ hội hướng xã hội chủ nghĩa.<br /> còn tiềm ẩn và nắm bắt tận dụng chúng một Để hội nhập và cạnh tranh trong một nền<br /> <br /> *<br /> TS. GV. Khoa Kinh tế, Trường Đại học Tây Nguyên<br /> <br /> 107<br /> Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật<br /> <br /> kinh tế toàn cầu, Việt Nam phải trở thành nhiệm vụ kinh doanh; trách nhiệm và lợi ích<br /> một quốc gia khởi nghiệp. Hiện tại, Việt Nam của họ gắn liền với kết quả kinh doanh của<br /> hiện có khoảng 1.800 doanh nghiệp khởi doanh nghiệp, phải có đủ điều kiện để sáng<br /> nghiệp, số lượng doanh nghiệp khởi không tạo, không ngừng phát triển doanh nghiệp.<br /> ngừng tăng nhanh so với các năm trước đây. Doanh nhân là người làm kinh doanh, là chủ<br /> Xét theo mật độ, các công ty khởi nghiệp trên thể lãnh đạo, chịu trách nhiệm trước xã hội<br /> đầu người ở Việt Nam nhiều hơn cả các quốc và pháp luật. Doanh nhân có thể là chủ một<br /> gia như Trung Quốc, Ấn Độ (hiện có 2.100 doanh nghiệp, là người sở hữu và điều hành,<br /> công ty khởi nghiệp tại Indonesia, 2.300 tại Chủ tịch công ty, Giám đốc công ty hoặc cả<br /> Trung Quốc và 7.500 tại Ấn Độ) [3]. Năm hai [1].<br /> 2016 là năm của tinh thần khởi nghiệp, cũng Các định nghĩa như trên cho chúng ta<br /> như tinh thần khởi nghiệp đã được khơi dậy thấy một quan điểm toàn diện hơn về doanh<br /> từ Nghị quyết Đại hội lần thứ 12 của Đảng, nhân. Tuy nhiên, những định nghĩa này vẫn<br /> cũng như Nghị quyết 35 về phát triển doanh bỏ qua một nhóm đối tượng gồm hàng triệu<br /> nghiệp và từ động thái rất tích cực của Chính người hiện đang theo đuổi nghề nghiệp kinh<br /> phủ. Tuy nhiên, việc khởi nghiệp hiện nay doanh ở nước ta là những người kinh doanh<br /> còn gặp nhiều khó khăn. Đó là, đa số doanh cá thể (doanh nhân cá nhân) và những hộ<br /> nghiệp khởi nghiệp thường non trẻ, nguồn tài kinh doanh không lập doanh nghiệp; mà<br /> chính không có nhiều, đội ngũ nhân sự chỉ là chính sự đóng góp của họ với tư cách là các<br /> những người làm chuyên môn. Do đó, những chủ thể kinh doanh đông đảo nhất đã tạo<br /> kiến thức về thủ tục hành chính, pháp lý… nên nét đặc sắc của văn hóa doanh nhân và<br /> đang khiến những doanh nghiệp khởi nghiệp văn hóa kinh doanh Việt Nam. Bởi thế, theo<br /> còn gặp nhiều lúng túng. Do đó, việc nghiên VCCI: “doanh nhân là những người chủ sở<br /> cứu tinh thần doanh nhân khởi nghiệp ở Việt hữu hoặc đại diện chủ sở hữu trực tiếp quản<br /> Nam trong điều kiện hội nhập có ý nghĩa hết lý, điều hành các hoạt động sản xuất kinh<br /> sức quan trọng. doanh của doanh nghiệp và các loại hình tổ<br /> chức sản xuất kinh doanh khác; sáng tạo,<br /> 2. DOANH NHÂN VÀ TINH THẦN<br /> dám chấp nhận mạo hiểm, có trách nhiệm<br /> DOANH NHÂN<br /> xã hội; là lực lượng chủ yếu tạo lập và phát<br /> 2.1. Doanh nhân triển một mô hình tổ chức kinh doanh mới,<br /> Có rất nhiều định nghĩa khác nhau về đại biểu cho lực lượng sản xuất mới, đáp<br /> doanh nhân, tùy thuộc góc độ tiếp cận, lĩnh ứng yêu cầu phát triển của nền kinh tế thị<br /> vực nghiên cứu. Doanh nhân là nhà đầu tư, là trường hiện đại”.<br /> nhà quản lý, là người chèo lái thuyền doanh<br /> 2.2. Tinh thần doanh nhân khởi nghiệp<br /> nghiệp mà điểm khác biệt của doanh nhân với<br /> Tinh thần khởi nghiệp (entrepreneurship)<br /> những người khác là ở chỗ họ là người dám<br /> còn được gọi là tinh thần doanh nhân khởi<br /> chấp nhận mạo hiểm, rủi ro khi dấn thân vào<br /> nghiệp, là một thuật ngữ xuất hiện khá lâu<br /> con đường kinh doanh. Nói một cách chặt<br /> trên thế giới và cũng đã xuất hiện nhiều trong<br /> chẽ, doanh nhân là những người chủ doanh<br /> các bài viết ở Việt Nam những năm gần đây.<br /> nghiệp trực tiếp kinh doanh doanh nghiệp<br /> Theo các nhà nghiên cứu thì những doanh<br /> của mình, những người được cử hoặc được<br /> nhân có tinh thần khởi nghiệp thật sự phải là<br /> thuê để quản lý doanh nghiệp, thực hiện<br /> <br /> 108<br />  Tinh thần doanh nhân khởi nghiệp ...<br /> <br /> <br /> những con người mà bản thân họ có hoài bão lại “thành quả bền vững”, và một chu kỳ mới<br /> vượt lên số phận, chấp nhận rủi ro với tinh lại bắt đầu với việc “nắm bắt cơ hội kinh<br /> thần đổi mới và sáng tạo; đồng thời dũng cảm doanh” mới... Đồng thời, các yếu tố này lại<br /> gánh chịu những tai họa nghiêm trọng về vật có mối quan hệ biện chứng, tác động qua lại<br /> chất và tinh thần khi làm ăn thua lỗ. với nhau. Sáng tạo - đổi mới là nền tảng cho<br /> Nhà kinh tế học Mỹ Peter F. Drucker phát hiện, tạo ra cơ hội kinh doanh mới; tính<br /> cho rằng “tinh thần doanh nhân khởi nghiệp dám nghĩ, dám làm, dám chấp nhận rủi ro,<br /> được hiểu là hành động của doanh nhân khởi thực hiện các kế hoạch kinh doanh khi thông<br /> nghiệp - người tiến hành việc biến những cảm tin chưa rõ ràng, nguồn lực chưa đầy đủ sẽ<br /> nhận nhạy bén về kinh doanh, tài chính và là định hướng tư duy cho khám phá cơ hội<br /> sự đổi mới thành những sản phẩm hàng hóa kinh doanh. Đi trước đối thủ nhờ nắm bắt cơ<br /> mang tính kinh tế. Kết quả của những hành hội, chấp nhận rủi ro và sáng tạo - đổi mới<br /> động này là tạo nên những tổ chức mới hoặc sẽ mang lại thành quả tốt cho doanh nhân và<br /> góp phần tái tạo những tổ chức đã “già cỗi”. nhờ có thành quả tốt đó doanh nhân lại sử<br /> Hình thức rõ ràng nhất của tinh thần doanh dụng nó làm nền tảng cho tái đầu tư một chu<br /> nhân khởi nghiệp là bắt đầu xây dựng những kỳ kinh doanh mới [3].<br /> doanh nghiệp mới” [2]. 3. THỰC TRẠNG TINH THẦN DOANH<br /> Do vậy, doanh nhân được nhận diện và NHÂN KHỞI NGHIỆP Ở VIỆT NAM<br /> phân biệt với những người làm nghề kinh 3.1. Thực trạng nắm bắt cơ hội kinh doanh<br /> doanh khác như nhà quản trị, thương gia...<br /> Doanh nhân trước hết phải là người có<br /> bởi các yếu tố cốt lõi của tinh thần kinh doanh<br /> định hướng cơ hội. Người có định hướng cơ<br /> là: Khả năng nắm bắt cơ hội kinh doanh, sự<br /> hội là người có tư duy hướng ra bên ngoài<br /> khởi nghiệp (new venture startup); thái độ<br /> thay vì hướng vào bên trong; luôn cố gắng<br /> chấp nhận rủi ro (taking risk); tính sáng tạo<br /> thực hiện những điều còn mơ hồ, chưa ai biết<br /> - đổi mới (creative - innovation); đạt những<br /> cách thực hiện, xây dựng những phương án<br /> thành quả có tính bền vững (reward). Các yếu<br /> thực hiện dựa trên nguồn lực và năng lực mà<br /> tố cốt lõi đó của tinh thần kinh doanh có mối<br /> bản thân chưa đủ, chưa có; làm hết sức để<br /> quan hệ biện chứng và chu kỳ: “Nắm bắt cơ<br /> đạt được mục tiêu thay vì tìm cách sử dụng<br /> hội kinh doanh” sẽ dẫn đến “Dám chấp nhận<br /> những gì đang có. Nhận thức về cơ hội khởi<br /> rủi ro” để triển khai cơ hội kinh doanh đó<br /> nghiệp ở Việt Nam được thể hiện ở Bảng 1.<br /> một cách “sáng tạo - đổi mới” từ đó mang<br /> <br /> <br /> Bảng 1: Nhận thức về cơ hội khởi nghiệp ở Việt Nam (Đơn vị tính %)<br /> <br /> 2013 2014 2015<br /> Việt Nam 36,8 39,4 56,8<br /> Philippin 48 45,9 53,8<br /> Indonexia 47 45,5 49,9<br /> Thai lan 45 47,3 41,0<br /> Malaixia 41 43,4 28,2<br /> <br /> <br /> <br /> 109<br /> Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật<br /> <br /> <br /> Các nước dựa trên nguồn lực 61 54,6 53,8<br /> Các nước dựa trên hiệu quả 42 42,4 41,1<br /> Các nước dựa trên đổi mới 33 38,8 39,6<br /> <br /> Nguồn: Báo cáo chỉ số khởi nghiệp Việt nam<br /> <br /> Bảng 1 cho thấy, tỷ lệ người trưởng thành Có nhiều nguyên nhân dẫn đến vấn<br /> nhận thấy có cơ hội để bắt đầu một việc kinh đề này, tuy nhiên nguyên nhân chính đó là<br /> doanh mới ở Việt Nam trong năm 2013 chỉ những người trưởng thành của Việt Nam đã<br /> đạt 36,8%, nhưng tăng lên 56,8% năm 2015 nhận thấy có đủ kiến thức, kỹ năng và kinh<br /> cao hơn so với mức bình quân 53,8% của nghiệm cần thiết để bắt đầu kinh doanh. Bảng<br /> các nước đang ở trong giai đoạn phát triển 2, thể hiện nhận thức khả năng kinh doanh ở<br /> tương tự như Việt Nam khi mà tăng trưởng Việt Nam.<br /> kinh tế dựa trên các yếu tố đầu vào.<br /> <br /> <br /> Bảng 2: Nhận thức khả năng kinh doanh ở Việt Nam (Đơn vị tính %)<br /> <br /> 2013 2014 2015<br /> Việt Nam 48,7 58,2 56,8<br /> Philippin 68 66,1 69,0<br /> Indonexia 62 60,2 65,3<br /> Thai lan 44 50,1 46,2<br /> Malaixia 28 38,4 27,8<br /> Các nước dựa trên nguồn lực 69 64,7 65,8<br /> Các nước dựa trên hiệu quả 52 54,9 53,0<br /> Các nước dựa trên đổi mới 41 42,0 41,9<br /> <br /> Nguồn: Báo cáo chỉ số khởi nghiệp Việt nam<br /> <br /> <br /> Bảng 2, cho thấy tỷ lệ người Việt Nam tự nhận thức về kinh doanh, tạo kiến thức và<br /> tin về khả năng kinh doanh năm 2014 và 2015 kỹ năng khởi nghiệp và vận hành hoạt động<br /> tăng nhanh so với 2013. Tuy nhiên, so với kinh doanh.<br /> các nước ASEAN Việt nam cao hơn Malaixia<br /> 3.2. Thực trạng dám chấp nhận rủi ro<br /> (thứ 57), Thai lan (thứ 36) nhưng lại thấp hơn<br /> Lo sợ thất bại mặc dù đã nhận biết được<br /> Indonexia (thứ 10) và Philippin (thứ 8). Điều<br /> cơ hội kinh doanh là một trong những yếu<br /> này cho thấy, nhận thức về kinh doanh của<br /> tố tâm lý quan trọng cản trở sự tham gia vào<br /> người Việt Nam, là một trong những trở ngại.<br /> kinh doanh của các doanh nhân.<br /> Do đó, cần quan tâm đến vai trò quan trọng<br /> của giáo dục đào tạo trong việc phát triển<br /> <br /> <br /> <br /> 110<br />  Tinh thần doanh nhân khởi nghiệp ...<br /> <br /> <br /> Bảng 3: Lo sợ thất bại kinh doanh ở Việt Nam (Đơn vị tính %)<br /> <br /> 2013 2014 2015<br /> Việt Nam 56,7 50,1 45,6<br /> Philippin 36 37,7 36,5<br /> Indonexia 35 38,1 39,5<br /> Thai lan 49 42,4 46,6<br /> Malaixia 33 26,8 27,1<br /> Các nước dựa trên nguồn lực 31 31,4 35,1<br /> Các nước dựa trên hiệu quả 34 31,6 33,3<br /> Các nước dựa trên đổi mới 38 37,8 38,7<br /> <br /> Nguồn: Báo cáo chỉ số khởi nghiệp Việt nam<br /> <br /> Thông thường, các nước đang phát triển cũ tương tự. Như vậy sự sáng tạo của doanh<br /> ở giai đoạn đầu có tỷ lệ lo sợ thất bại trong nhân giúp đáp ứng nhu cầu của thị trường<br /> kinh doanh nhỏ hơn tỷ số này của Việt Nam, hiện tại và phát triển nhu cầu trong tương lại.<br /> và những quốc gia càng phát triển, người Báo cáo chỉ số khởi nghiệp Việt nam<br /> dân càng cẩn thận hơn khi tham gia vào năm 2015 cho thấy, có 16,5% hoạt động kinh<br /> hoạt động kinh doanh. Năm 2013 chỉ số lo doanh ở giai đoạn khởi nghiệp Việt Nam<br /> sợ thất bại của Việt Nam rất cao là 56,7%. được coi là có tính sáng tạo, xếp 50/60 nền<br /> Tuy nhiên, đến năm năm 2014 và 2015 nhờ kinh tế, thấp hơn mặt bằng chung các nước<br /> những nỗ lực cải thiện môi trường kinh cùng trình độ phát triển. So với các nước<br /> doanh của chính phủ, chỉ số lo sợ thất bại trong khu vực ASEAN, tính sáng tạo trong<br /> trong kinh doanh của người Việt Nam đã hoạt động khởi nghiệp ở Việt Nam thấp<br /> giảm xuống còn 50,1% năm 2014 và 45,6% hơn Philippin (16/60), Thái lan (42/60) và<br /> năm 2015. Tuy chỉ số này đã giảm nhưng Indonexia (46/60).<br /> vẫn còn ở mức cao, xếp thứ 8/60 nước trong<br /> Bên cạnh đó, Doanh nhân Việt Nam được<br /> năm 2015, vẫn còn ở mức cao so với các<br /> đánh giá là có sự linh hoạt - mềm dẻo, là yếu<br /> quốc gia cùng trình độ phát triển và cao hơn<br /> tố rất thuận lợi trong đàm phán, thương lượng<br /> mức trung bình của các nước phát triển ở<br /> và là nền tảng cho sự tiếp thu cái mới, nền<br /> giai đọan III.<br /> văn hóa, văn minh mới của nhân loại. Tuy<br /> 3.3. Thực trạng hoạt động sáng tạo - nhiên, sự mềm dẻo, linh hoạt theo tính cách<br /> đổi mới của người Việt Nam lại rất dễ dẫn đến tư duy<br /> Tính sáng tạo của doanh nhân thể hiện ở không nhất quán, thiếu nguyên tắc hay thói<br /> khả năng kết hợp đa dạng các yếu tố nguồn quen tùy tiện. Tính linh hoạt của người Việt<br /> lực sản xuất ở các phương án khác nhau nhằm Nam là linh hoạt trong đối phó, ứng xử - đó<br /> tạo nên sức cạnh tranh mới, sản phẩm mới. là linh hoạt bị động. Còn linh hoạt chủ động<br /> Điều này giúp người tiêu dùng có thêm sự là dựa trên kế hoạch chi tiết, cẩn trọng, dựa<br /> lựa chọn về sản phẩm mới thay thế sản phẩm trên nền tảng học vấn vững chắc.<br /> <br /> <br /> 111<br /> Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật<br /> <br /> <br /> Bảng 4: Định hướng đổi mới trong các hoạt động kinh doanh ở Việt Nam<br /> Đơn vị tính: %<br /> <br /> Giai đoạn Không mới Hơi mới Mới<br /> kinh doanh<br /> Sản Thị Công Sản Thị Công Sản Thị Công<br /> phẩm trường nghệ phẩm trường nghệ phẩm trường nghệ<br /> <br /> Giai đoạn 55 63,4 68,1 40,3 34,4 27,5 4,8 2,2 4,4<br /> khởi nghiệp<br /> Giai đoạn đã 57,7 57,5 88 39,6 40,9 11,5 2,8 1,5 0,5<br /> ổn định<br /> <br /> Nguồn: Báo cáo chỉ số khởi nghiệp Việt nam<br /> <br /> Nhìn vào Bảng 4 ta thấy các hoạt động trọng. Tuy nhiên, với hệ thống thể chế còn<br /> kinh doanh ở Việt Nam đa phần không mang chưa hoàn thiện, tính nghiêm minh của pháp<br /> tính đổi mới, ở cả giai đoạn khởi nghiệp và luật chưa cao, nên việc kinh doanh có đạo<br /> giai đoạn đã ổn định. Trong năm 2015, đối đức và thực hiện tốt trách nhiệm xã hội đặc<br /> với giai đoạn khởi nghiệp, chỉ có 4,8% hoạt biệt là áp dụng các tiêu chuẩn của thế giới<br /> động kinh doanh các sản phẩm mới, 2,2% được nhìn nhận là chưa mang lại hiệu quả<br /> hoạt động kinh doanh mới đối với thị trường tức thì, phát sinh nhiều chi phí, không thiết<br /> và 4,4% hoạt động kinh doanh sử dụng công thực và thậm chí có nhiều doanh nhân còn<br /> nghệ mới. Ở giai đoạn đã ổn định, tỷ lệ hoạt cho rằng nó làm giảm sức cạnh tranh của sản<br /> động kinh doanh mới lần lượt là: 2,8% về sản phẩm trên thị trường khi tổ chức tuân thủ<br /> phẩm, 1,5% về thị trường và 0,5% về công đúng đạo đức và thực hiện tốt trách nhiệm xã<br /> nghệ. Số liệu Bảng 1 cũng cho thấy có sự hội của mình. Thậm chí chữ -tín trong kinh<br /> khác biệt giữa các hoạt động kinh doanh ở doanh chưa được đáng giá cao trong cộng<br /> giai đoạn đầu và đã phát triển. Các hoạt động đồng các doanh nhân, mặt khác trách nhiệm<br /> kinh doanh ở giai đoạn đầu đã có định hướng xã hội của doanh nhân đang được hiểu một<br /> đổi mới về sản phẩm và công nghệ nhiều cách rất phiến diện. Rất nhiều doanh nhân<br /> hơn so với các hoạt động kinh doanh đã phát đang hiểu và thực hiện trách nhiệm xã hội<br /> triển, nhất là về công nghệ. chủ yếu qua các khía cạnh bề nổi, hình thức,<br /> với mục đích góp phần đánh bóng tên tuổi<br /> 3.4. Thành quả bền vững<br /> mà thiếu các hoạt động mang tính chiều sâu,<br /> Doanh nhân Việt Nam đã bắt đầu nhận<br /> tạo khả năng phát triển bền vững cho tổ chức<br /> thức được việc kinh doanh có đạo đức và<br /> và cho xã hội.<br /> thực hiện trách nhiệm xã hội là rất quan<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 112<br />  Tinh thần doanh nhân khởi nghiệp ...<br /> <br /> <br /> Bảng 5: Hoạt động xã hội của doanh nghiệp ở Việt Nam<br /> Đơn vị tính: %<br /> Giai đoạn Việt Philippin Indonexia Malaixia Trung Hàn Trung bình<br /> kinh doanh Nam quốc quốc thế giới<br /> Giai đoạn 1,1 7,12 1,56 0,72 5,52 0,25 3,2<br /> khởi nghiệp<br /> <br /> Kinh doanh 0,65 7,47 2,34 1,35 2,91 1,25 3,7<br /> đã ổn định<br /> <br /> Nguồn: Báo cáo chỉ số khởi nghiệp Việt nam<br /> <br /> Bảng 5 cho thấy, các hoạt động xã hội nhất quán và đồng bộ từ chính phủ và các<br /> ở Việt nam chưa thật sự phát triển, nhất là cấp chính quyền cho hoạt động khởi nghiệp.<br /> so với các nước trong khu vực châu á như Hiện nay, các chính sách, mô hình hỗ trợ<br /> Philippin, Indonesia, Trung quốc. Năm 2015, khởi nghiệp tại Việt Nam vẫn còn quá thiếu<br /> các hoạt động xã hội ở Việt Nam ở giai đoạn và yếu kém.<br /> khởi nghiệp chỉ là 1,1% trong khi đó mức Ba là, Ban hành đầy đủ các chính sách<br /> trung bình thế giới là 3,2% và giai đoạn kinh thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân trong nước<br /> doanh ổn định là 0,65% so với mức trung tăng trưởng. Nhà nước phải thực sự xem kinh<br /> bình thế giới là 3,7%. tế tư nhân là động lực phát triển xã hội. Cùng<br /> với đó, cần nhanh chóng và kiên quyết cải<br /> 4. XÂY DỰNG TINH THẦN DOANH NHÂN<br /> cách thể chế theo hướng giảm mạnh thủ tục<br /> KHỞI NGHIỆP TẠI VIỆT NAM TRONG<br /> hành chính, triệt bỏ tệ nạn sách nhiễu doanh<br /> ĐIỀU KIỆN HỘI NHẬP<br /> nghiệp từ các cơ quan công quyền, tạo mọi<br /> Một là, tiếp tục cải thiện môi trường kinh điều kiện thuận lợi nhất cho quá trình khởi<br /> doanh thông qua gỡ bỏ các rào cản. Cần nghiệp, quá trình sản xuất kinh doanh của<br /> tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, xây cộng đồng doanh nghiệp được thông suốt và<br /> dựng lại lòng tin cho người làm kinh doanh, hiệu quả.<br /> thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp. Nhà nước cần<br /> Bốn là, Cần phải hình thành tinh thần<br /> kiên định với các chính sách ổn định kinh tế<br /> khởi nghiệp cho giới trẻ ngay từ khi còn ngồi<br /> vĩ mô. Đồng thời, cần cải thiện hệ sinh thái<br /> trên ghế nhà trường. Cải cách hệ thống giáo<br /> khởi nghiệp để thúc đẩy phong trào khởi<br /> dục từ phổ thông đến đại học theo hướng<br /> nghiệp và phát triển kinh doanh ở Việt Nam.<br /> gắn giáo dục - đào tạo với hoạt động thực<br /> Hoàn thiện mạng lưới các dịch vụ hỗ trợ kinh<br /> tiễn, đề cao tinh thần làm chủ, thúc đẩy văn<br /> doanh thông qua phát triển các nhà cung cấp<br /> hóa khởi nghiệp là điều kiện tiên quyết để<br /> dịch vụ tư nhân, các hiệp hội doanh nghiệp.<br /> bản thân mỗi người hình thành ý chí tự thân<br /> Đồng thời, Chính phủ cần khuyến khích các<br /> lập nghiệp. Đồng thời, cần xây dựng chương<br /> doanh nghiệp lớn khởi nghiệp các hoạt động<br /> trình, lộ trình cụ thể để nâng cao nhận thức,<br /> kinh doanh xã hội để làm bệ đỡ cho hoạt động<br /> khơi dậy tinh thần khởi nghiệp cho người<br /> khởi nghiệp của các doanh nghiệp nhỏ, trẻ.<br /> dân nói chung trong tất cả các định chế<br /> Hai là, Cần có các chính sách hỗ trợ xã hội.<br /> <br /> 113<br /> Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật<br /> <br /> Năm là, Thúc đẩy đam mê, tinh thần dưỡng tinh thần khởi nghiệp chủ động, vì<br /> khởi nghiệp trong thanh niên. Khởi nghiệp môi trường xã hội luôn là yếu tố quan trọng<br /> ở đâu, trong bất kỳ lĩnh vực nào luôn cần sự nhất tạo nên phương thức sinh tồn của con<br /> đam mê, độ kiên trì bền bỉ. Khởi nghiệp là người. Nhà nước hay các tổ chức xã hội xây<br /> chặng đường nhiều chông gai gian khó, cần dựng các loại vườn ươm khởi nghiệp, tạo<br /> có đam mê để sẵn sàng dấn thân, kiên nhẫn điều kiện hỗ trợ cho những ý tưởng sáng tạo<br /> đi trên một chặng đường dài. Nếu không có sớm được áp dụng. Hằng năm nên có những<br /> niềm đam mê khởi nghiệp, không toàn tâm cuộc thi sáng tạo. Những sáng tạo có giá trị<br /> toàn ý thì rất khó đi tới đích; nên đam mê sẽ được giải thưởng xứng đáng. Những sáng<br /> trong khởi nghiệp là yếu tố, có ý nghĩa đặc tạo có thể tạo được giá trị kinh tế cũng có<br /> biệt quan trọng. thể đem ra áp dụng tại các vườn ươm, hay<br /> bán quyền sở hữu trí tuệ lại cho các doanh<br /> Sáu là, Thúc đẩy tinh thần chủ động nghiệp.<br /> khởi nghiệp. Chúng ta cần xây dựng và nuôi<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO [4] Huyền Trang (2017), Khởi nghiệp công<br /> nghệ: cơ hội cho giới trẻ Việt thực hiện ước<br /> [1] Đỗ Minh Cương (2009), “Bàn về khái mơ thay đổi thế giới, http://vtc.vn/khoinghiep-<br /> niệm doanh nhân Việt Nam”, Tạp chí Khoa cong-nghe-co-hoi-chogioi-tre-viet-thuc-hien-<br /> học Đại học quốc gia Hà nội, Kinh tế và Kinh uoc-mothay-doi-the-gioi-d309092.html<br /> doanh 25(2009). [5] VCCI (2016), Báo cáo chỉ số khởi nghiệp<br /> [2] Peter F. Drucker, Tinh thần doanh nhân Việt nam 2013,2014,2015, NXB giao thông<br /> khởi nghiệp và sự đổi mới, NXB Đại học vận tải, Hà Nội.<br /> Kinh tế Quốc dân, Hà Nội, 2001. [6] VCCI (2017), Báo cáo thường niên doanh<br /> [3] Nguyễn Viết Lộc (2011), “Tinh thần kinh nghiệp Việt nam 2016, NXB Thông tin và<br /> doanh - Cơ sở xây dựng hệ giá trị văn hóa truyền thông.<br /> doanh nhân Việt Nam”, Tạp chí Khoa học<br /> Đại học quốc gia Hà nội, Kinh tế và Kinh<br /> doanh 27 (2011).<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 114<br />