Tôi PR cho PR <br />
Di Li<br />
Trong suốt quá trình đọc cuốn sách này, bạn hẵng đừng nhắc đến từ “chất lượng”, bởi<br />
“chất lượng” là điều đương nhiên bạn phải có trước khi tiến hành các biện pháp Quan hệ<br />
công chúng. Nếu sản phẩm vật chất và tinh thần của bạn kém chất lượng, hãy quên đi<br />
cuốn sách này bởi nó vô ích đối với bạn. Một câu chuyện PR tốt phải bắt nguồn từ uy tín<br />
của tổ chức và chất lượng của sản phẩm.<br />
Dự án 1.000.000 ebook cho thiết bị di động<br />
Tạo ebook: Tô Hải Triều<br />
Ebook thực hiện dành cho những bạn chưa có điều kiện mua sách.<br />
Nếu bạn có khả năng hãy mua sách gốc để ủng hộ tác giả, người dịch và Nhà Xuất<br />
Bản<br />
<br />
Ebook miễn phí tại : www.Sachvui.Com<br />
<br />
<br />
Lời của tác giả<br />
“Sẽ là vô ích khi cố gắng viết một cuốn sách, trừ phi bạn biết chắc rằng hoặc là bạn<br />
phải viết nó hoặc bạn sẽ phát điên lên, thậm chí là sẽ chết”.<br />
(Robertson Davies)<br />
Tôi đồng cảm với câu nói này của Robertson Davies, một trong những nhà văn nổi tiếng<br />
nhất Canada. Đối với cuốn sách này, nếu không viết ra nó, tất nhiên tôi sẽ không… chết,<br />
nhưng rõ ràng là tôi có cảm giác mình đang “phát điên” lên. Nhiều năm nay, tôi tưởng<br />
tượng ra nó, tôi nghĩ về nó hàng ngày, tôi tự biện luận, tự tranh luận trong đầu và hễ có bất<br />
cứ ai nhắc đến chủ đề của cuốn sách, một người kiệm lời như tôi sẽ bùng phát ba tiếng<br />
đồng hồ để nói về nó không dứt. Tất cả là biểu hiện của sự đã “phát điên”. Nguồn cơn của<br />
cảm xúc này là do 5 năm trở lại đây, dường như ngày nào mở báo mới ra xem tôi cũng bắt<br />
gặp người ta hồ hởi nói về PR. Cảm giác của bạn thế nào khi bạn liên tục nghe ai đó nói<br />
không dứt về một chủ đề nhưng lại nói sai? Bạn chịu đựng cảm giác đó lâu ngày rồi nó sẽ<br />
biến thành xì trét. Cho đến một ngày tôi thấy chính những người thân trong gia đình, bạn<br />
bè, đồng nghiệp bắt đầu hiểu sai về PR thì tôi bắt tay vào viết cuốn sách, trước hết như là<br />
một giải pháp để xả bực dọc. Nhiều nhà báo nhắc đến PR một cách mỉa mai. Còn một cô<br />
bạn tôi, sau khi bị tôi từ chối lời yêu cầu của cô là tặng sách cho một người bạn nào đó của<br />
cô mà tôi không biết, cô đã trách tôi rằng “Cậu chẳng biết làm PR gì cả”. <br />
Tôi biết cảm giác của bạn khi bạn là người mẫu chuyên nghiệp mà cứ bị công chúng nói<br />
cạnh “chân dài óc ngắn”, bạn là bác sĩ miệt mài trên ghế giảng đường tới 6 năm trong khi<br />
các ngành học khác chỉ mất 4 năm mà người ta dùng từ “lang băm” với bạn, bạn kinh<br />
doanh và đầu tư bằng chất xám và tiền bạc chính nghĩa lại bị gọi “con buôn”, bởi vì cảm<br />
giác của tôi cũng như vậy khi người ta luôn dùng từ “Chiêu trò PR”, “Công nghệ PR” một<br />
cách thản nhiên và thích thú. <br />
Để thực hành được nghề PR, người làm PR phải được đào tạo, tự nghiên cứu và tự thực<br />
hành để trang bị kinh nghiệm trong nhiều năm, với vốn kiến thức đa dạng bao gồm:<br />
marketing, quảng cáo, báo chí, biên tập, xuất bản, quản lý website, kỹ năng tin học, ngoại<br />
ngữ, kỹ năng viết và thuyết trình, kỹ năng đạo diễn chương trình, kỹ năng tổ chức sự kiện<br />
và đương nhiên là một kiến thức dày dặn về PR. Thiếu một trong ngần ấy vốn kiến thức,<br />
người làm PR trở thành thiếu chuyên nghiệp. Có đầy đủ ngần này kiến thức, người làm PR<br />
cũng chưa thể trở thành một PR Man xuất sắc nếu chưa có đủ trải nghiệm thực tế trong<br />
lĩnh vực PR, nếu như thiếu hụt kiến thức trong nhiều ngành nghề như giáo dục, y tế, du<br />
lịch, giải trí, thời trang, âm nhạc, hội họa, công nghệ thông tin, sản xuất công nghiệp…,<br />
nếu thiếu óc sáng tạo, thiếu sự thấu hiểu tâm lý, thiếu tinh thần cầu thị và học hỏi không<br />
ngừng. Ở các trường đại học, sinh viên ngành PR được đào tạo 4 năm nhưng sau khi ra<br />
trường, ngay cả những sinh viên xuất sắc nhất cũng vẫn chỉ dừng lại ở mức độ thực hiện<br />
các khâu nhỏ trong một chương trình PR như viết thông cáo báo chí, tham gia tổ chức sự<br />
kiện, viết bài báo PR, quản lý website và bản tin nội bộ… Mà nếu các em thực hiện được<br />
ngần ấy việc một cách chuyên nghiệp và hoàn hảo cũng đã là rất đáng ca ngợi, bởi vì hàng<br />
ngày tôi phải tiếp xúc với quá nhiều nhân viên PR thiếu kinh nghiệm và thiếu kiến thức sơ<br />
đẳng của các công ty lớn nhỏ.<br />
Nhiều người nghĩ rằng đã làm marketing, quảng cáo, báo chí… thì cũng có thể ngay lập<br />
tức kiêm luôn làm PR. Không phủ nhận rằng những người làm việc trong các lĩnh vực này<br />
<br />
sẽ vô cùng dễ dàng khi chuyển sang làm công việc PR nhưng không có nghĩa là họ có thể<br />
làm được “ngay lập tức” mà không cần phải học hỏi và nghiên cứu. Nhiều người áp dụng<br />
kiến thức quảng cáo hoặc báo chí vào Quan hệ công chúng, cuối cùng thành ra thảm họa<br />
và phản cảm. Điều này tôi đã phân tích cụ thể trong cuốn sách.<br />
Đây là một cuốn sách PR thường thức, tôi chủ trương hướng đến độc giả số đông là các<br />
nhà báo (những người rõ ràng sử dụng từ PR nhiều nhất trên truyền thông), các cá nhân<br />
cần đến PR có thể tham khảo để tự làm PR cho chính bản thân mình vì các công ty lớn<br />
đều có bộ phận PR riêng trong khi các cá nhân không có ai quản lý PR và hình ảnh ngoài<br />
chính bản thân họ, các sinh viên ngành PR và đặc biệt là những người bình thường luôn<br />
cho rằng mình không liên quan gì đến PR. Cho dù quý vị không thể hoặc không muốn áp<br />
dụng bất cứ lời khuyên nào trong cuốn sách này vào chiến lược PR của mình thì sau khi<br />
đọc hết cuốn sách, quý vị có thể hiểu đến 80% khái niệm về PR thì tôi cực kỳ biết ơn. Bởi<br />
chắc chắn sau đó quý vị sẽ truyền lại những kiến thức này cho nhiều người khác cùng<br />
hiểu, và cái nhìn về PR sẽ dần dần thay đổi ở một số người, đặc biệt là các nhà báo không<br />
còn nghĩ thiên lệch về PR nữa. Một trong những chức năng chủ yếu của PR là thay đổi<br />
nhận thức, thái độ, hành vi của cộng đồng. PR đang bị hiểu sai, hiểu xấu, và tôi đang cố<br />
gắng sử dụng các biện pháp PR để thay đổi nhận thức của công chúng về PR. Vì vậy, tôi<br />
đã đặt tên cho cuốn sách này là “Tôi PR cho PR”.<br />
Cuốn sách phù hợp với mọi đối tượng từ 15 tuổi trở lên, bất phân ngành nghề và giới<br />
tính, bởi trong xã hội, ai cũng phải làm PR cho bản thân mình. Tất cả các bạn đều đã và<br />
đang làm PR cho bản thân mà không biết. Ngày Tết, các bạn thường hay đến thăm nhà<br />
sếp, mục đích là để tạo dựng mối quan hệ thân tình và chiếm thiện cảm của sếp, đó chính<br />
là một phần bản chất của PR. Bạn chuẩn bị tháo dỡ và xây nhà mới, tiếng ồn, khói bụi và<br />
sự bừa bãi của gạch vữa sẽ ảnh hưởng đến các gia chủ xung quanh, họ sẽ không chịu đựng<br />
được và cùng nhau làm đơn khiếu nại lên phường, bạn biết vậy nên vào một tối đẹp trời đã<br />
cất công sang từng nhà hàng xóm để trình bày trước sự việc bằng nụ cười chân thành, mục<br />
đích ngăn chặn một cuộc xung đột sắp xảy ra, đó chính là PR. Bạn làm chủ một cửa hàng<br />
nho nhỏ với ba bốn nhân viên, thi thoảng bạn mời nhân viên đi ăn trưa hoặc tặng quà cho<br />
họ sau mỗi chuyến công tác, đó cũng tương tự PR đấy thôi. Bạn là phóng viên và cứ đến<br />
ngày Nhà báo Việt Nam 21/6 lại nhận được thiệp chúc mừng từ các doanh nghiệp, rõ ràng<br />
bạn đang tiếp nhận một hình thức PR. Mục đích của quan hệ công chúng chỉ đơn giản là<br />
chiếm cảm tình của số đông và mọi động thái thay đổi nhận thức công chúng, xử lý khủng<br />
hoảng, giao tiếp hai chiều và những việc cụ thể liên quan như tổ chức sự kiện, viết bài PR,<br />
viết thông cáo báo chí, thành lập website và bản tin nội bộ cũng chỉ nhằm mục tiêu cao<br />
nhất là chiếm thiện cảm của công chúng. Khái niệm “Public Relations” lần đầu tiên được<br />
hai ông tổ của ngành PR là Edward Bernays và Ivy Lee đưa ra trước công chúng Mỹ vào<br />
thập niên đầu của thế kỷ 20, nhưng trên thực tế, như tôi đã nói ở trên, PR đã len lỏi vào<br />
mọi lĩnh vực đời sống của nhân loại từ ngàn đời nay dù chưa chính thức và chưa được<br />
nâng lên thành một chuyên ngành riêng biệt. Thậm chí một số nhà nghiên cứu lịch sử PR<br />
còn cho rằng chính… Caesar Đại đế mới là người sáng tạo ra PR. <br />
Trong cuốn sách này, tôi hạn chế tối đa ngôn ngữ học thuật để nhằm sự giải thích được<br />
lĩnh hội dễ dàng hơn đối với độc giả. Vả lại những cuốn sách PR học thuật đã xuất hiện<br />
quá nhiều trên thị trường và được viết bởi những chuyên gia PR hàng đầu thế giới. Tôi<br />
thiết nghĩ mình không cần thiết phải viết thêm một cuốn sách học thuật nữa. Ở nhiều<br />
chương, tôi cũng sử dụng những câu chuyện có thật của các công ty và cá nhân người nổi<br />
<br />
tiếng ở Việt Nam để đưa ra phân tích trên phương diện PR. Lý do tôi chọn những ví dụ<br />
này là vì tất cả các câu chuyện đó đều đã được công khai trên báo chí trong thời gian vừa<br />
qua và dù tốt hay xấu thì độc giả đều đã biết đến chúng. Chọn những câu chuyện mà hầu<br />
như người Việt nào cũng biết khiến cho việc phân tích về mặt chuyên môn của tôi trở nên<br />
dễ dàng hơn, dễ hiểu hơn đối với người đọc, trong khi những câu chuyện PR dù đã rất nổi<br />
tiếng trên thế giới nhưng công chúng Việt Nam chưa nhiều người biết cũng sẽ gây khó<br />
hiểu cho độc giả. Trong số đó cũng có nhiều câu chuyện PR có thật xuất phát từ trải<br />
nghiệm của chính tôi trong quá trình làm công tác Quan hệ công chúng. Tuy nhiên tôi<br />
không thể đưa ra phân tích chi tiết tất cả những câu chuyện từ phía các đối tác mà tôi thực<br />
hiện tư vấn PR cho họ trong nhiều năm qua, phần vì tôi không được phép tiết lộ bất cứ<br />
thông tin nào về chiến lược PR của khách hàng, phần vì không phải tất cả mọi người đều<br />
biết đến những công ty đó, trong khi phần lớn đều biết đến Nick Vujicic, Running Man và<br />
Coca Cola.<br />
Trong quá trình viết, tôi thường sử dụng luân phiên từ “PR” hoặc “Quan hệ công chúng”<br />
nhằm mục đích tránh lỗi lặp từ và để câu văn mượt mà hơn, hoàn toàn không phải do tác<br />
giả thiếu logic trong sử dụng khái niệm. <br />
Dù sao, đây cũng là một cuốn sách chuyên ngành, và mặc dù đã vô cùng cẩn trọng, cũng<br />
không tránh khỏi việc có chỗ nào đó sơ suất, vì niềm hưng phấn quá đỗi của tôi khi viết<br />
cuốn sách mà làm lãng đi sự tập trung ngay cả khi đã tự biên tập lại. Một người làm PR<br />
luôn cần có tinh thần cầu thị và học hỏi không ngừng, tôi rất mong trong số độc giả của<br />
cuốn sách này có những người cùng chuyên môn hoặc những người có thói quen đọc với<br />
thái độ cẩn thận sẽ phát hiện ra những điểm không hài lòng của cuốn sách và gửi thư góp<br />
ý cho tôi theo địa chỉ email: dilivn@yahoo.com. Mọi lời góp ý xây dựng đều là những<br />
viên gạch tốt nhất xây cao thêm ngôi nhà kiến thức của tôi và vô cùng cảm ơn quý vị đã<br />
đọc đến trang cuối của cuốn sách.<br />
Di Li<br />
<br />