Tóm tắt Khóa luận tốt nghiệp khoa Văn hóa dân tộc thiểu số: Sớ khâu mớ (cúng cơm mới) của người Thái ở xã Môn Sơn, huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An

TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI<br /> KHOA VĂN HÓA DÂN TỘC THIỂU SỐ<br /> <br /> VI VĂN TRƯỜNG<br /> <br /> SỚ KHÂU MỚ (CÚNG CƠM MỚI)<br /> CỦA NGƯỜI THÁI<br /> Ở XÃ MÔN SƠN (CON CUÔNG, NGHỆ AN)<br /> <br /> KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP<br /> CHUYÊN NGÀNH: QUảN LÝ NHÀ NƯớC Về VĂN HÓA DÂN TộC THIểU Số<br /> MÃ SỐ : 52220110<br /> <br /> Giảng viên hướng dẫn<br /> <br /> : PGS.TS. Trần Bình<br /> <br /> Sinh viên thực hiện<br /> <br /> : Vi Văn Trường<br /> <br /> Lớp<br /> <br /> : VHDT 18A<br /> <br /> Hà Nội - 2016<br /> <br /> LỜI CẢM ƠN<br /> Để hoàn thành khóa luận này, em đã nhận được sự giúp đỡ tận tình,<br /> hiệu quả của Ủy ban nhân dân huyện Con Cuông, Ủy ban nhân dân xã Môn<br /> Sơn, Phòng Văn hóa huyện Con Cuông, các cơ quan, đoàn thể, cán bộ và<br /> nhân dân dân tộc Thái ở xã Môn Sơn (Con Cuông, Nghệ An), các giảng viên<br /> Khoa Văn hóa dân tộc thiểu số, đặc biệt là PGS.TS Trần Bình. Nhân đây em<br /> xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc tới tất cả.<br /> Do hạn chế nhiều mặt, chắc chắn khóa luận không tránh khỏi những<br /> khiếm khuyết. Em mong nhận được những ý kiến đóng góp quý báu của các thầy<br /> cô giáo, các bạn sinh viên và tất cả những ai quan tâm tới văn hóa người Thái ở<br /> xã Môn Sơn (Con Cuông, Nghệ An), cũng như tục cúng cơm mới của họ.<br /> <br /> Em xin trân trọng cảm ơn !<br /> Hà Nội, ngày 10 tháng 1 năm 2016<br /> Vi Văn Trường<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 5<br /> <br /> Chương 1 : KHÁI QUÁT VỀ NGƯỜI THÁI Ở XÃ MÔN SƠNError! Bookmark not defin<br /> 1.1. Đặc điểm địa bàn cư trú ..................... Error! Bookmark not defined.<br /> 1.1.1. Đặc điểm tự nhiên ........................ Error! Bookmark not defined.<br /> 1.1.2. Đặc điểm xã hội ........................... Error! Bookmark not defined.<br /> 1.2. Tộc danh, nguồn gốc và phân bố dân cưError! Bookmark not defined.<br /> 1.3. Đặc điểm đời sống kinh tế (mưu sinh) Error! Bookmark not defined.<br /> 1.4. Đặc điểm văn hóa .............................. Error! Bookmark not defined.<br /> 1.4.1. Đặc điểm văn hóa vật chất ........... Error! Bookmark not defined.<br /> 1.4.2. Đặc điểm văn hóa tinh thần .......... Error! Bookmark not defined.<br /> TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 ................................ Error! Bookmark not defined.<br /> Chương 2 : SỚ KHÂU MỚ (CÚNG CƠM MỚI) CỦA NGƯỜI THÁIỞ<br /> XÃ MÔN SƠN TRONG XÃ HỘI TRUYỀN THỐNGError! Bookmark not defined.<br /> 2.1. Tín ngưỡng liên quan ......................... Error! Bookmark not defined.<br /> 2.1.1. Quan niệm về hồn, vía ................. Error! Bookmark not defined.<br /> 2.1.2. Các phi tổ tiên (phi hươn) ............ Error! Bookmark not defined.<br /> 2.1.3. Ma dữ........................................... Error! Bookmark not defined.<br /> 2.2. Tên gọi, thời gian và địa điểm, qui môError! Bookmark not defined.<br /> 2.3. Mục đích, đối tượng thờ cúng ............ Error! Bookmark not defined.<br /> 2.4. Lễ vật dâng cúng ................................ Error! Bookmark not defined.<br /> 2.5. Những nghi thức chính của sớ khấu mớError! Bookmark not defined.<br /> 2.5.1. Nghi thức cúng tế ......................... Error! Bookmark not defined.<br /> 2.5.2. Văn tế........................................... Error! Bookmark not defined.<br /> 2.5.3. Kiêng kỵ liên quan ....................... Error! Bookmark not defined.<br /> 2.6. Ăn uống thụ lộc.................................. Error! Bookmark not defined.<br /> TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 ................................ Error! Bookmark not defined.<br /> Chương 3 : BIẾN ĐỔI SỞ KHÂU MỚ (CÚNG CƠM MỚI)CỦA NGƯỜI<br /> THÁI Ở MÔN SƠN HIỆN NAY ................... Error! Bookmark not defined.<br /> <br /> 3.1. Biểu hiện biến đổi sớ khâu mớ ở Môn Sơn hiện nayError! Bookmark not defined.<br /> 3.2. Nguyên nhân biến đổi ........................ Error! Bookmark not defined.<br /> 3.3. Vai trò, giá trị của sớ khấu mớ trong đời sốngError! Bookmark not defined.<br /> 3.3.1. Giá trị văn hóa.............................. Error! Bookmark not defined.<br /> 3.3.2. Giá trị xã hội ................................ Error! Bookmark not defined.<br /> 3.3.3. Giá trị giáo dục ............................ Error! Bookmark not defined.<br /> 3.4. Một số khuyến nghị bảo tồn, phát huy giá trị của sớ khâu mớError! Bookmark not<br /> TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 ................................ Error! Bookmark not defined.<br /> KẾT LUẬN ................................................... Error! Bookmark not defined.<br /> DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................10<br /> PHỤ LỤC ...................................................... Error! Bookmark not defined.<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Lý do chọn đề tài<br /> Phong tục, tập quán có vai trò vô cùng to lớn trong đời sống tinh<br /> thần của không ít dân tộc trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Nó tác<br /> động mạnh mẽ đến mọi mặt của xã hội, có tính chất quyết định trong mọi<br /> tổ chức sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Phong tục, tập quán có ý nghĩa<br /> chiến lược lâu dài đến việc xây dựng và phát triển văn hóa nước ta trong<br /> giai đoạn mở cửa giao lưu văn hóa nước ngoài và xây dựng một nền văn<br /> hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc theo tinh thần<br /> Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) đã đề ra.<br /> Phong tục, tập quán còn bao gồm cả những vấn đề liên quan đến tôn<br /> giáo, tín ngưỡng của mỗi dân tộc do Đảng, Nhà nước ta luôn quan tâm<br /> đến vấn đề phong tục, tập quán của các cộng động nhất là người dân tộc<br /> thiểu số nhằm phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, kết hợp với tinh hoa văn<br /> hóa nhân loại để xây dựng xã hội ổn định, văn minh, phát triển bền vững.<br /> Việc nghiện cứu đề tài sớ khâu mớ (cúng cơm mới) để có cái nhìn sâu<br /> sắc, đầy đủ hơn về vốn truyền thống văn hóa của các dân tộc nói chung<br /> và dân tộc Thái tại huyện Con Cuông nói riêng qua đây chúng ta cần giữ<br /> gìn cái gì, phát huy cái gì đang là vấn đề phức tạp đang được nghiên cứu,<br /> lý giải bằng phương pháp khoa học.<br /> Đối với các dân tộc thiểu số nói chung và dân tộc Thái nói riêng,<br /> phong tục, tập quán là công cụ quan trọng hàng đầu đối với việc tổ chức,<br /> quản lý, điều hành mọi hoạt động của cộng đồng trong xã hội truyền<br /> thống và hiện đại. Phong tục, tập quán hàm chữa những đặc trưng văn<br /> hóa và là kho tàng tri thức của các tộc người. Với người Thái nói chung<br /> và người Thái ở xã Môn Sơn, huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An nói riêng<br /> phong tục, tập quán của họ đóng vai trò hết sức quan trọng trong đối với<br /> <br />