Tóm tắt luận án Tiến sĩ Nghệ thuật: Nghệ thuật sân khấu cải lương Nam Bộ qua tác động của các phương thức quản lý

Nghệ thuật sân khấu Cải lương Nam Bộ, một di sản văn hóa đặc sắc, đang đối mặt với nhiều thách thức trong bối cảnh hội nhập kinh tế và xã hội hiện đại. Sự thay đổi trong cơ chế thị trường đã làm bộc lộ những hạn chế trong các phương thức quản lý truyền thống, đe dọa sự tồn vong và phát triển bền vững của loại hình nghệ thuật này. Nghiên cứu này nhằm phân tích sâu sắc tác động của các phương thức quản lý khác nhau lên quá trình hình thành và phát triển của Cải lương, từ đó đề xuất những hướng đi mới mẻ, phù hợp để bảo tồn và phát huy giá trị của nó trong đời sống đương đại.

Các nhà nghiên cứu về sân khấu, văn hóa, quản lý nghệ thuật; các nhà quản lý văn hóa, lãnh đạo các đơn vị nghệ thuật Cải lương; và sinh viên, học viên quan tâm đến Cải lương và chính sách văn hóa.

Luận án khảo sát toàn diện quá trình hình thành và phát triển của nghệ thuật sân khấu Cải lương Nam Bộ dưới tác động của các phương thức quản lý đa dạng qua từng thời kỳ lịch sử. Nghiên cứu chỉ ra rằng, từ giai đoạn quản lý tư nhân (bầu gánh) đầu thế kỷ XX với mục tiêu kinh doanh đã tạo nên sự cạnh tranh và đa dạng hóa, đến giai đoạn quản lý nhà nước sau năm 1975 đã từng đưa Cải lương vào "thời kỳ hoàng kim" nhưng cũng bộc lộ những hạn chế về tính năng động, sáng tạo do cơ chế bao cấp. Đặc biệt, chủ trương xã hội hóa hoạt động văn hóa nghệ thuật trong thời kỳ Đổi mới đã mang lại cơ hội nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức, khiến Cải lương đối mặt với nguy cơ tụt hậu, thiếu kịch bản hay và khán giả giảm sút. Từ việc đánh giá thực trạng, luận án đề xuất ba nhóm giải pháp trọng tâm: đổi mới mô hình quản lý cho cả đơn vị công lập và ngoài công lập theo hướng năng động, linh hoạt; nâng cao chất lượng tác phẩm sân khấu thông qua việc phát triển đội ngũ sáng tạo, lý luận phê bình, cải thiện cơ sở vật chất và hoạt động kinh doanh biểu diễn; và tăng cường gắn kết với khán giả. Những giải pháp này không chỉ góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị truyền thống mà còn định hướng phát triển nghệ thuật Cải lương trong một cơ chế thị trường có sự điều tiết của nhà nước, đảm bảo Cải lương tiếp tục là một phần hồn cốt của văn hóa Nam Bộ và Việt Nam.