T¹p chÝ Hãa häc, T. 43 (4), Tr. 442 - 446, 2005<br />
<br />
<br />
Tæng hîp, cÊu tróc vµ tÝnh chÊt mét vµi phøc chÊt<br />
cña platin(II) chøa pyri®in vµ tolui®in hoÆc anizi®in<br />
§Õn Tßa so¹n 17-9-2004<br />
TrÇn ThÞ § , NguyÔn Cao C êng, NguyÔn H÷u §Ünh<br />
Khoa Hãa häc, Tr"êng §¹i häc S" ph¹m H( Néi<br />
<br />
<br />
Summary<br />
Cis-[PtPy(o-toluidine)Cl2] (P1), cis-[PtPy(m-toluidine)Cl2] (P2), cis-[PtPy(p-toluidine)Cl2]<br />
(P3), cis-[PtPy(o-anizidine)Cl2] (P4), cis-[PtPy(m-anizidine)Cl2] (P5), cis-[PtPy(p-anizidine)Cl2]<br />
(P6) v( [Pt Py(m-toluidine)2Cl]Cl (P7) have been prepared. The structure of the complexes have<br />
been examined by elemental analysis, molar conductivity, UV, IR, Raman and NMR spectra. It is<br />
shown that P1÷ P6 have cis-configuration, two molecules m-toluidine of P7 bound to the Pt(II) in<br />
two cis- positions compared with the molecular pyridine. The complexes were tested for<br />
citotoxity and found that cis-[PtPy(o-toluidine)Cl2] (P1) exhibit anticancer (Hep-G2 and F1)<br />
activities at concentration 5 µg/ml.<br />
<br />
<br />
I - Më ®Çu KhuÊy trong vßng 3 giê. Läc thu kÕt tña, röa<br />
b»ng dung dÞch HCl 0,1 N, n íc vC r îu l¹nh.<br />
Phøc cis-diamin cña Pt(II) thuéc lo¹i chÊt cã KÕt tinh l¹i trong hçn hîp etanol : n íc 5 : 2.<br />
ho¹t tÝnh chèng ung th cao, ® îc chó ý nghiªn - Phøc P7 (b¶ng 1, h×nh 3).<br />
cøu nhiÒu trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y [1 - 3].<br />
Nhá tõ tõ dung dÞch b?o hßa 4 mmol m-<br />
Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu c¸c phøc cña Pt(II)<br />
tolui®in trong hçn hîp etanol : n íc = 1 : 1 vCo<br />
chøa dÞ vßng piperi®in chóng t«i nhËn thÊy mét<br />
dung dÞch chøa 1 mmol K[Pt(Py)Cl3] trong 15<br />
sè trong chóng thÓ hiÖn ho¹t tÝnh k×m h?m sù<br />
ml hçn hîp etanol : n íc = 1 : 1. KhuÊy trong<br />
ph¸t triÓn cña c¸c dßng tÕ bCo ung th nh Hep-<br />
vßng 6 giê. Läc thu kÕt tña, röa b»ng dung dÞch<br />
G2 vC RD [4]. Trong bCi b¸o nCy chóng t«i tr×nh<br />
HCl 0,1 N, n íc vC r îu l¹nh. KÕt tinh l¹i trong<br />
bCy kÕt qu¶ nghiªn cøu mét sè phøc cis-diamin<br />
hçn hîp etanol : n íc = 3 : 1.<br />
hçn t¹p cña platin(II) chøa pyri®in vC amin thø<br />
hai lÇn l ît lC c¸c tolui®in hoÆc anizi®in (xem 2. Nghiªn cøu cÊu tróc v tÝnh chÊt<br />
c«ng thøc vC kÝ hiÖu ë h×nh 1).<br />
- Ph©n tÝch hCm l îng platin ® îc thùc hiÖn<br />
theo ph ¬ng ph¸p träng l îng.<br />
II - Thùc nghiÖm<br />
- §é dÉn ®iÖn ph©n tö (µ) ®o trªn m¸y<br />
1. Tæng hîp c¸c phøc Conductivity Meter HI 8819.<br />
- C¸c phøc P1 ÷ P6 (b¶ng 1, h×nh 3) ® îc - Phæ UV ®o trªn m¸y GBC Instrument 2855<br />
tæng hîp theo ph ¬ng ph¸p chung nh sau: trong dung m«i EtOH ë nång ®é 10-4 - 10-5 M.<br />
Nhá tõ tõ dung dÞch b?o hßa 1,2 mmol amin - Phæ IR ®o ë d¹ng viªn nÐn víi KBr trªn<br />
th¬m (h×nh 1) trong hçn hîp etanol : n íc = 2 : m¸y Impact-410, Nicolet.<br />
1 vCo dung dÞch chøa 1 mmol K[Pt(Py)Cl3] - Phæ Raman ®o trªn m¸y Micro Raman<br />
trong 12 ml hçn hîp etanol : n íc = 2 : 1. LABRAM, nguån bøc x¹ tõ laser Heli-Neon =<br />
442<br />
6328 A°. - §éc tÝnh tÕ bCo ® îc thö ®èi 3 dßng tÕ bCo<br />
- Phæ 1H-NMR ®o trong CD3CN, trªn m¸y ung th ng êi Hep-G2, RD vC F1 t¹i Phßng ho¹t<br />
Bruker Avance 500 MHz, t¹i Trung t©m KHTN tÝnh sinh häc,ViÖn Hãa häc C¸c hîp chÊt thiªn<br />
vC CN Quèc gia nhiªn thuéc Trung t©m KHTN vC CN Quèc gia.<br />
<br />
NH2 NH2 NH2 NH2 NH2 NH2<br />
CH3 OCH3 2<br />
6 6 2 6 2 6 6 6 2<br />
5 3 5 5 3 5 3 5 5 3<br />
N CH3 OCH3<br />
4 4 4 4<br />
CH3 OCH3<br />
Py o-Tol m-Tol p-Tol o-Ani m-Ani p-Ani<br />
H×nh 1: C¸c amin ®? sö dông ®Ó tæng hîp c¸c phøc nghiªn cøu<br />
<br />
III - KÕt qu¶ v th¶o luËn C¸c phøc chÊt P1 ÷ P7 ®Òu lC nh÷ng chÊt kÕt<br />
tinh h×nh l¨ng trô, mCu vCng nh¹t, Ýt tan trong<br />
§Ó tæng hîp phøc cis-diamin hçn t¹p chøa n íc. §é dÉn ®iÖn ph©n tö dung dÞch 5.10-5 M<br />
pyri®in chóng t«i cho phøc monoamin cña P1 ÷ P6 võa pha xong lC 13 ÷ 18 -1cm2mol-1,<br />
K[Pt(Py)Cl3] (Py; pyri®in) t¸c dông víi amin thø phï hîp víi phøc trung hßa. Riªng ®èi víi P7 ®é<br />
hai (ArNH2). Theo qui t¾c Payron sÏ t¹o ra phøc dÉn ®iÖn ph©n tö lC 120 -1 cm2mol-1, phï hîp<br />
®iamin cÊu h×nh cis: víi phøc ®iÖn li 2 ion (b¶ng 1). Gi¸ trÞ ®é dÉn<br />
K[Pt(Py)Cl3] + ArNH2 ®iÖn µ cña dung dÞch c¸c phøc P1 ÷ P6 ®Òu t¨ng,<br />
cßn pH cña dung dÞch th× gi¶m theo thêi gian,<br />
cis-[Pt(Py)( ArNH2)Cl2] + KCl phï hîp víi phøc cis-®iamin cña Pt(II).<br />
ArNH2 (xem h×nh 1) = o-CH3C6H4NH2 (o-Tol): P1; Trªn phæ hÊp thô tö ngo¹i cña c¸c phøc<br />
m-CH3C6H4NH2 (m-Tol): P2; p-CH3C6H4NH2 (p-<br />
nghiªn cøu ®Òu cã mét v©n m¹nh ë 200 ÷ 210<br />
Tol): P3; o-CH3OC6H4NH2 (o-Ani): P4; m-<br />
nm ®Æc tr ng cho chuyÓn møc kÌm chuyÓn ®iÖn<br />
CH3OC6H4NH2 (m-Ani): P5; p-CH3OC6H4NH2 (p-<br />
Ani): P6.<br />
tÝch tõ phèi tö clo tíi ion trung t©m Pt(II). TiÕp<br />
theo cã 2 v©n hÊp thô c êng ®é yÕu h¬n, c¸c v©n<br />
Khi cho K[Pt(Py)Cl3] t¸c dông víi m- hÊp thô nCy lC thÓ hiÖn cña chuyÓn møc *<br />
<br />
tolui®in theo tØ lÖ 1 : 4 chóng t«i ®? thu ® îc ë nh©n benzen vC c¶ chuyÓn møc kÌm chuyÓn<br />
phøc triamin [Pt(Py)( m-Tol)2Cl]Cl (P7). ®iÖn tÝch tõ ion trung t©m tíi nh©n pyri®in.<br />
<br />
B¶ng 1: HCm l îng Pt, ®é dÉn ®iÖn ph©n tö vC hÊp thô tö ngo¹i cña c¸c phøc P1 ÷ P7<br />
KÝ hiÖu C«ng thøc % Pt t×m/tÝnh µ, -1<br />
.cm2.mol-1 UV, max nm/lg<br />
P1 [Pt Py(o-Tol)Cl2] 44,50/43,15 18,0 204/4,61; 237/4 23; 293/3,56<br />
P2 [Pt Py(m-Tol)Cl2] 44,20/43,15 16,1 207/4,41; 235/4,11; 290/3,45<br />
P3 [Pt Py(p-Tol)Cl2] 42,92/43,15 16,0 203/ 4,48; 237/4,15; 296/3,49<br />
P4 [Pt Py(o-Ani)Cl2] 40,87/41,67 13,0 202/4,25; 238/3,80; 284/3,49<br />
P5 [Pt Py(m-Ani)Cl2] 42,35/41,67 23,0 200/4,66; 240 (vai); 278/3,85<br />
P6 [Pt Py(p-Ani)Cl2] 41,08/41,67 15,0 201/4,08; 244/3,74; 287/3,33<br />
P7 [Pt Py(m-Tol)2Cl]Cl 35,22/34,88 120 210/4,59; 236/4,25; 266/3,92<br />
<br />
§Ó thÊy ® îc c¸c dao ®éng ®Æc tr ng cho ghi phæ Raman cña c¸c phøc nghiªn cøu. KÕt<br />
liªn kÕt Pt-phèi tö, ngoCi phæ IR, chóng t«i ®? qu¶ ® îc tr×nh bCy ë b¶ng 2.<br />
443<br />
B¶ng 2: C¸c v©n hÊp thô chÝnh trªn phæ dao ®éng cña c¸c phøc nghiªn cøu, cm-1<br />
Phøc Phæ NH CH C = N, C = C Pt - N Pt - Cl<br />
<br />
IR 3232, 3182, 3101 3060, 2920 1606, 1580 533, 443<br />
P1<br />
Raman 3235 3078, 2912 1607, 1571 525, 445 344, 334<br />
IR 3262, 3183, 3110 3088, 2916 1608, 1583 525, 473<br />
P2<br />
Raman 3114 3076, 2922 1608, 1570 520, 481 339, 325<br />
IR 3262, 3193 3107, 2922 1610, 1590 500, 460<br />
P3<br />
Raman 3269 3079, 2923 1610, 1571 500, 470 338, 320<br />
IR 3224, 3162 3089, 2910 1606, 1583 513, 434<br />
P4<br />
Raman 3229, 3144 3074, 2914 1606, 1582 516, 434 341, 323<br />
IR 3262, 3196, 3111 3070, 2937 1607, 1570 518, 445<br />
P5<br />
Raman 3262, 3100 3078, 2942 1607, 1570 505, 449 343, 341<br />
IR 3243, 3190, 3099 3080, 2916 1605, 1590 541, 430<br />
P6<br />
Raman 3253, 3100 3079, 3007 1608, 1590 550, 430 350, 326<br />
IR 3217, 3183 3083, 2945 1606, 1592 530, 430<br />
P7<br />
Raman 3218 3088, 2916 1611, 1590 524, 432 341, 330<br />
<br />
ë b¶ng 2 chØ liÖt kª c¸c v©n hÊp thô cña ë 320 - 350 cm-1 ®Æc tr ng cho dao ®éng hãa trÞ<br />
nh÷ng nhãm nguyªn tö tiªu biÓu cho c¸c phøc nhãm Pt-Cl .<br />
nghiªn cøu. Sù gi¶m tÇn sè NH khi t¹o phøc<br />
(3100 ÷ 3262 cm-1) so víi ë c¸c amin tù do Th«ng tin chi tiÕt h¬n vÒ cÊu tróc cña c¸c<br />
phøc nghiªn cøu ®? nhËn ® îc tõ kÕt qu¶ ph©n<br />
(3200 ÷ 3400 cm-1) vC sù cã mÆt dao ®éng hãa<br />
tÝch phæ 1H NMR cña chóng (b¶ng 3). Phæ 1H<br />
trÞ Pt-N ë 430 ÷ 550 cm-1 chøng tá cã sù t¹o<br />
phøc qua nguyªn tö nit¬ cña pyri®in vC cña c¸c NMR cña P4 ® îc dÉn ra lCm thÝ dô (h×nh 2). ë<br />
amin kh¸c. Vïng d íi 400 cm-1 phæ IR kh«ng b¶ng 3 vC ë h×nh 2 vÞ trÝ cña proton ë c¸c amin<br />
®o ® îc nh ng phæ Raman l¹i cho c¸c v©n m¹nh ® îc kÝ hiÖu nh ë h×nh 1.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
H×nh 2: Mét phÇn phæ 1H-NMR cña P4<br />
<br />
<br />
444<br />
B¶ng 3: C¸c tÝn hiÖu 1H NMR ë c¸c phøc P1÷ P7: , ppm; J, Hz<br />
Am o-tolui®in m-tolui®in p-tolui®in o-anizi®in m-anizi®in p-anizi®in (m-tol)2<br />
8,37 dd(*) 8,48 dd 8,50 dd 8,46 dd 8,35 dd 8,55 dd 8,19 d<br />
H<br />
J: 6,5; 1,5 J: 6,5; 1,5 J:5; 1,5 J: 6,5; 1,5 J: 5,5; 1,5 J: 5; 1,5 J: 5<br />
(2H)<br />
: 3JPt-H : 42 - 3<br />
JPt-H : 42 3<br />
JPt-H : 40 3<br />
JPt-H : 40 3<br />
JPt-H : 40 -<br />
H 7,13 dd 7,32 dd 7,21 dd 7,20 dd 7,28 dd 7,21 dd 7,26 dd<br />
(2H) J: 7,5; 6,5 J: 7,5; 6,5 J: 7,5; 5 J: 7,5; 6,5 J: 7,5; 5,5 J: 7,5; 5 J: 7,5; 6<br />
H 7,66 tt 7,82 tt 7,72 tt 7,71 tt 7,81 tt 7,72 tt 7,80 tt<br />
(1H) J: 7,5; 1,5 J: 7,5; 1,5 J: 7,5; 1,5 J: 7,5; 1,5 J: 7,5; 1,5 J: 7,5; 1,5 J: 7,5<br />
6,91 d 6,41 t 7,00 d<br />
H2 - 6,66 s - 6,51 s<br />
J: 8 J: 2 J: 8,5<br />
6,63 d 6,86 d 6,71 d 6,61 d<br />
H3 - - -<br />
J: 8 J: 8 J: 8 J: 8,5<br />
6,97 td 6,70 d 7,07 td 6,51 m 6,63 d<br />
H4 - -<br />
J: 8; 1 J: 8 J: 8; 1,5 J: 8; 2 J: 7,5<br />
6,78 t 6,98 t 6,86 t 6,82 td 7,07 t 7,00 t 6,98 t<br />
H5<br />
J: 7,5 J: 8 J: 8 J: 8: 1.5 J: 8 J: 8,5 J: 8,5<br />
7,10 d 6,82 d 6,91 d 7,27 dd 6,67 m 6,61 d 6,82 d<br />
H6<br />
J: 8 J: 7,5 J: 8 J: 8; 1.5 J: 8; 2 J: 8,5 J: 7,5<br />
CH3 2,52 s 2,14 s 2,09 s 3,52 s 3,65 s 3,60 s 2,09 s<br />
NH2 5,95 s 7,41 s 6,20 s 6,05 s 6,25 s 6,67 s 7,52 s<br />
(*) d: doublet (v©n ®«i); s: singlet (v©n ®¬n); dd: doublet of doublets (v©n ®«i-®«i); t: tripblet (v©n ba);<br />
td: tripblet of doublets ( v©n ba-®«i); tt : tripblet of tripblets (v©n ba-ba).<br />
<br />
Còng gièng nh pyri®in tù do, pyri®in phèi Kho¶ng c¸ch gi÷a 2 tÝn hiÖu vÖ tinh chÝnh lC<br />
trÝ cã 3 v©n céng h ëng øng víi 2 H , 2 H vC 3<br />
JPt-H. Gi¸ trÞ 3JPt-H ë c¸c phøc P1 ÷ P6 x¸c dÞnh<br />
1 H . Ba v©n nCy rÊt dÔ nhËn ra nhê ®é béi, gi¸ ® îc lC 40 ÷ 42 Hz chøng tá r»ng c¸c phøc ®ã<br />
trÞ h»ng sè t¸ch vC c êng ®é cña chóng (b¶ng cã cÊu h×nh cis [5] nh biÓu diÔn ë h×nh 3.<br />
3). DÊu hiÖu ®Æc tr ng cho sù t¹o phøc cña ViÖc quy kÕt tÝn hiÖu c¸c proton thuéc c¸c<br />
pyri®in víi Pt(II) lC ë sù xuÊt hiÖn 2 tÝn hiÖu vÖ ®ång ph©n tolui®in vC anizi®in ë c¸c phøc P1 ÷<br />
tinh ë v©n céng h ëng cña H , ch¼ng h¹n nh P6 dùa vCo sù nghiªn cøu mét c¸ch hÖ thèng<br />
v©n ®«i-®«i ë 8,46 ppm cña P4 (h×nh 1). §ã lC phæ 1H-NMR cña c¸c amin th¬m phèi trÝ víi<br />
hÖ qu¶ cña sù t¸ch g©y ra bëi ®ång vÞ 195Pt. Pt(II) [6, 7].<br />
<br />
C5H5N Cl (P1-P6) C5H5N H2NC6H4CH3-m<br />
Pt Pt<br />
Ar-NH2 Cl ArNH2 : xem h×nh 1 m-CH3C6H4NH2 Cl_ Cl (P7)<br />
H×nh 3: CÊu tróc cña c¸c phøc P1 ÷ P7<br />
<br />
Phøc P7 chøa 2 ph©n tö m-tolui®in, nh ng tÕ ®ã cho thÊy 2 ph©n tö m-tolui®in trong cÇu<br />
trªn phæ chØ cho 1 bé tÝn hiÖu céng h ëng. Thùc phèi trÝ lC t ¬ng ® ¬ng nhau. §iÒu ®ã cho thÊy<br />
445<br />
2 ph©n tö m-tolui®in ®Òu phèi trÝ ë 2 vÞ trÝ cis so T i liÖu tham kh¶o<br />
víi ph©n tö pyri®in nh biÓu diÔn ë h×nh 3.<br />
KÕt qu¶ thö kh¶ n¨ng g©y ®éc tÕ bCo cña c¸c 1. H. M. Pinto, J. H. Schornagel (Eds).<br />
phøc nghiªn cøu cho thÊy phøc P1 cã ho¹t tÝnh Platinum and Other Metal Coordination<br />
kh¸ng tÕ bCo ung th gan Hep-G2 vC ung th Compounds in Cancer Chemotherapy 2,<br />
mCng tö cung (F1). Plenum, New York (1996).<br />
2. Gelasco Andrew, Lippard Stephen J., Top.<br />
IV - KÕt luËn Biol. Inorg., 1 (Metallopharmaceuticals I). 1<br />
- 43, Springes Verlag (1999).<br />
§? tæng hîp ® îc 6 phøc cis-diamin hçn t¹p 3. E. Rodriguez-Fernandez, Garcia Eva, M. R.<br />
cña Pt(II) lC cis-[ Pt Py(o-Tol)Cl2] (P1), cis- Hermosa. J. Inorg. Biochem., Vol. 75, No.<br />
[PtPy(m-Tol)Cl2] (P2), cis-[PtPy(p-Tol)Cl2] 3, P. 181 - 188 (1999).<br />
(P3), cis-[Pt Py(o-Ani)Cl2] (P4), cis- [Pt Py(m-<br />
4. D ¬ng B¸ Vò, TrÇn ThÞ §C, §oCn ThÞ Kim<br />
Ani)Cl2] (P5), cis- [Pt Py(p-Ani)Cl2] (P6) vC 1<br />
Dung, NguyÔn H÷u §Ünh. T¹p chÝ D îc<br />
phøc triamin lC [Pt Py(m-Tol)2Cl]Cl (P7). CÊu häc, sè 4, Tr. 21 - 24 (2002).<br />
tróc c¸c phøc ®ã ®? ® îc x¸c ®Þnh b»ng ph©n<br />
tÝch hCm l îng platin, ®o ®é dÉn ®iÖn ph©n tö, 5. T. B. T. Ha, J. P. Souchard, F. L. Wimner<br />
ph©n tÝch phæ UV, IR, Raman vC 1H-NMR cña and N. P. Johnson. Tetrahedron, Vol. l9, No.<br />
chóng. §? chøng tá r»ng c¸c phøc P1 ÷ P6 cã 21, P. 2647 - 49 (1990).<br />
cÊu h×nh cis, 2 ph©n tö m-tolui®in cña phøc P7 6. Nguyen Huu Dinh, Tran Thi Da, Duong Ba<br />
phèi trÝ ë vÞ trÝ cis so víi ph©n tö pyri®in. Vu. Vietnam Journal of Chemistry, Vol. 39,<br />
KÕt qu¶ thö ®éc tÝnh tÕ bCo cho thÊy phøc No. 4, P. 111 - 114 (2001).<br />
P1 cã ho¹t tÝnh kh¸ng tÕ bCo ung th gan Hep- 7. Nguyen Huu Dinh, Tran Thi Da. Journal of<br />
G2 vC ung th mCng tö cung (F1) ë nång ®é 5,0 Corrdination Chemistry, Vol. 56, No. 8, P.<br />
µg/ml. 683 - 689 (2003).<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
446<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
