Trắc lượng thư mục: Các chỉ số phổ biến - việc ứng dụng và vấn đề đào tạo ngành Thông tin - thư viện

Nghiïn cûáu - Trao àöíi<br /> <br /> <br /> TRÙÆC LÛÚÅNG THÛ MUÅC: CAÁC CHÓ SÖË PHÖÍ BIÏËN- VIÏÅC ÛÁNG DUÅNG VAÂ<br /> VÊËN ÀÏÌ ÀAÂO TAÅO NGAÂNH THÖNG TIN, THÛ VIÏÅN<br /> ThS Trêìn Maånh Tuêën<br /> Viïån Thöng tin Khoa hoåc xaä höåi<br /> Toám tùæt: Trïn cú súã giúái thiïåu vïì caác chó söë trùæc lûúång thû muåc phöí biïën vaâ viïåc ûáng duång<br /> trùæc lûúång thû muåc taåi caác doanh nghiïåp thöng tin vaâ xuêët baãn àïí taåo ra caác loaåi CSDL coá khaã<br /> nùng thûåc hiïån caác baâi toaán vïì thöëng kï thû muåc àïí thêëy roä nhûäng yïu cêìu vïì sûå àöíi múái chûúng<br /> trònh àaâo taåo ngaânh thöng tin, thû viïån. Nghiïn cûáu, àïì xuêët caác giaãi phaáp cuå thïí àïí tñch húåp<br /> nöåi dung trùæc lûúång thû muåc vaâo chûúng trònh àaâo taåo tûâ bêåc Cao àùèng, Àaåi hoåc vaâ Sau àaåi<br /> hoåc taåi caác trûúâng àaåi hoåc vïì chuyïn ngaânh thöng tin, thû viïån.<br /> Tûâ khoáa: Trùæc lûúång thû muåc; thöng tin-thû viïån; thöëng kï thû muåc; àaâo taåo thöng tin-thû viïån.<br /> Bibliometrics: key indicators - their application and training in information and library<br /> faculties<br /> Summary: On basis of introducing key bibliometric indicators and their applications at information and<br /> publishing enterprises for creating databases, capable to solve bibliostatistical problems, makes clear<br /> requirements on improvement of training programmes for library and information specialties; studies and sets<br /> forth specific solutions to integrating the content of bibliometrics into training programmes for high-school,<br /> undergraduate and post-graduate levels at universities specialized in library and information science.<br /> Keywords: Bibliometrics; library and information; bibliographical statistics; training in<br /> library and information science.<br /> Múã àêìu àùåc biïåt àïën Danh saách Philadelphia, danh<br /> Caác söë liïåu thöëng kï vïì möëi quan hïå giûäa saách caác taåp chñ khoa hoåc coá uy tñn trïn thïë giúái<br /> caác taâi liïåu khoa hoåc, phên tñch vùn baãn àûúåc ISI cöng böë haâng nùm vaâ ngaây nay àûúåc<br /> taâi liïåu,… vúái tû caách laâ tiïìn àïì cuãa trùæc biïët àïën laâ caác taåp chñ coá trong Journal Master<br /> lûúång thû muåc àaä xuêët hiïån ngay tûâ nhûäng List do Thomson Reuters xêy dûång. Cho túái<br /> nùm 1920-1930 vúái caác phaát kiïën cuãa G.K. nhûäng nùm àêìu thïë kyã XXI, vêën àïì àaánh giaá<br /> Zipf, S.C. Bradford1,… Cho túái khoaãng àêìu khoa hoåc àöëi vúái moåi àöëi tûúång àang rêët àûúåc<br /> nhûäng nùm 1960, caác nghiïn cûáu vïì möëi quan quan têm trïn phaåm vi toaân cêìu, vaâ möåt lêìn<br /> hïå naây àûúåc quan têm vúái nhiïìu muåc àñch khaác nûäa, chó söë IF cuâng haâng loaåt caác chó söë àûúåc sûã<br /> nhau, tûâ chöî laâm cú súã àïí xaác àõnh trong söë caác duång àïí àaánh giaá khoa hoåc luön thu huát sûå quan<br /> taâi liïåu coá liïn quan, taâi liïåu naâo àûúåc àaánh giaá têm cuãa giúái nghiïn cûáu. Baâi viïët naây giúái thiïåu<br /> laâ töët hún, coá giaá trõ hún, àïën chöî dêìn hònh möåt söë vêën àïì cuãa trùæc lûúång thû muåc, vúái caác<br /> thaânh phûúng phaáp àaánh giaá khoa hoåc dûåa trïn nghiïn cûáu cú baãn vaâ ûáng duång cuãa noá.<br /> caác xuêët baãn phêím khoa hoåc cuãa moåi chuã thïí: Baâi viïët têåp trung vaâo caác nöåi dung sau:<br /> caá nhên, töí chûác, cöång àöìng, quöëc gia. Luác naây,<br /> - Nhûäng chó söë phöí biïën cuãa trùæc lûúång thû muåc;<br /> sûå ra àúâi cuãa chó söë taác àöång (Impact Factor - IF)<br /> vúái cöng lao trûúác hïët cuãa E. Gardfield, Viïån - ÛÁng duång trùæc lûúång thû muåc taåi caác<br /> trûúãng saáng lêåp Viïån Thöng tin khoa hoåc (ISI) doanh nghiïåp thöng tin vaâ xuêët baãn;<br /> Myä, vaâ caác nghiïn cûáu tiïëp theo àaä laâm cho - Nöåi dung trùæc lûúång thû muåc trong<br /> cöång àöìng khoa hoåc thïë giúái daânh sûå quan têm chûúng trònh àaâo taåo vïì thöng tin, thû viïån.<br /> 1<br /> Khi coân laâ sinh viïn, chuáng töi àaä biïët àûúåc caác tri thûác àêìu tiïn vïì caác àõnh luêåt maâ G.K. Zipf vaâ S.C. Bradford xêy dûång tûâ möåt<br /> giaáo trònh khaá nöëi tiïëng vïì lônh vûåc thöng tin-thû viïån, àûúåc xuêët baãn taåi Liïn- xö vaâo cuöëi nhûäng nùm 1960: Lyá luêån vaâ thûåc tiïîn<br /> cuãa thöng tin khoa hoåc vaâ kyä thuêåt, baãn tiïëng Nga. Àiïìu àoá cho thêëy: Caác vêën àïì cuãa trùæc lûúång thû muåc àaä thûåc sûå laâ möåt trong söë<br /> caác nöåi dung/ hûúáng nghiïn cûáu cuãa caác khoa hoåc thû viïån vaâ thöng tin (LIS).<br /> <br /> THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2015 13<br />  Nghiïn cûáu - Trao àöíi<br /> <br /> 1. Nhûäng chó söë phöí biïën cuãa trùæc lûúång a) Chó söë taác àöång<br /> thû muåc (IF) àûúåc sûã duång nhû möåt chó söë phaãn aánh<br /> Trùæc lûúång thû muåc cho pheáp xaác àõnh hiïåu hiïå u quaã khoa hoåc thöng qua têìm aãnh hûúãng<br /> suêët vaâ/hoùåc taác àöång cuãa möîi taâi liïåu khoa cuãa möåt taåp chñ. IF àûúåc xaác àõnh nhû sau:<br /> hoåc. Möîi àaåi lûúång trùæc lûúång thû muåc hay<br /> möîi loaåi chó söë cuãa trùæc lûúång thû muåc coá tñnh<br /> nùng cuãa riïng mònh, nhûng noái chung, têët caã<br /> àïìu nhùçm thûåc hiïån àûúåc viïåc xïëp haång taâi Trong àoá C laâ töíng söë lûúåt trñch dêîn<br /> liïåu vaâ cung cêëp sûå àaánh giaá sêu sùæc vïì taâi liïåu àïën caác baâi baáo àûúåc xuêët baãn trïn taåp chñ T<br /> dûåa trïn caác phên tñch trñch dêîn. Caác chó söë trong möåt khoaãng thúâi gian xaác àõnh (chuêín<br /> naây àûúåc xêy dûång dûåa trïn nhûäng tiïìn àïì cú laâ 2 nùm liïn tiïëp trûúác nùm hiïån taåi); A laâ<br /> baãn: khi diïîn ra möåt trñch dêîn àïën möåt taâi liïåu töíng söë baâi baáo àûúåc cöng böë trïn taåp chñ T<br /> tûác laâ möåt hònh thûác xaác nhêån giaá trõ/têìm quan trong khoaãng thúâi gian tûúng ûáng.<br /> troång cuãa taâi liïåu àoá; vaâ phên tñch cú baãn nhêët<br /> Ngûúâi ta coá thïí tñnh chó söë IF cho<br /> àûúåc thûåc hiïån bùçng viïåc àïëm söë lûúåt trñch<br /> caác khoaãng thúâi gian khaác nhau khaác<br /> dêîn àïën möåt taâi liïåu. Nïëu möåt taâi liïåu àûúåc<br /> trñch dêîn nhiïìu hún möåt taâi liïåu khaác thò coá laâ 1 nùm, 3 nùm, 4 nùm [2], [3], [12]… Trïn<br /> nghôa coá nhiïìu ngûúâi hún quan têm àïën taâi caác trang cuãa möîi taåp chñ khoa hoåc àaä àûúåc<br /> liïåu àoá, vaâ vò thïë noá àûúåc coi laâ quan troång Thomson Reuters lûåa choån thûúâng coá giúái<br /> hún so vúái taâi liïåu khaác. Tûâ àoá, tiïëp tuåc vúái thiïåu chó söë IF cuãa taåp chñ àoá. Vñ duå, taåi àõa<br /> quy mö lúán hún, caác trñch dêîn àïën caác taâi liïåu chó http://www.journals.elsevier.com/the-<br /> nguöìn (thöng qua caác taâi liïåu àûúåc xuêët baãn journal-of-academic-librarianship giúái thiïåu<br /> trïn taâi liïåu nguöìn (taåp chñ, saách, kyã yïëu …) taåp chñ The Journal of Academic Librarianship,<br /> cuäng coá thïí àûúåc tñnh toaán, vaâ do àoá, coá thïí taåi thúâi àiïím 29/9/2014, coá caác thöng tin sau:<br /> xaác àõnh àûúåc têìm quan troång cuãa möåt taâi liïåu Journal Metrics:<br /> nguöìn àöëi vúái cöång àöìng cuãa noá trong viïåc so …<br /> saánh vúái chó söë trùæc lûúång thû muåc cuãa caác taâi<br /> Impact Factor: 0,574<br /> liïåu nguöìn khaác. Caác chó söë trùæc lûúång thû<br /> muåc àöëi vúái taâi liïåu nguöìn khaác nhau àûúåc 5-Year Impact Factor: 0,838<br /> hònh thaânh trïn cú súã sûã duång caác phûúng “Impact Factor: 0,574” phaãn aánh coá trung<br /> phaáp luêån vaâ caác nguöìn dûä liïåu khaác nhau, do bònh 0,574 lûúåt trñch dêîn àïën 1 baâi baáo cuãa<br /> àoá àûa ra caác quan àiïím khaác nhau vïì cöng taåp chñ trïn trong 2 nùm 2012-2013; “5-Year<br /> böë khoa hoåc. Caác chuyïn gia trùæc lûúång thû Impact Factor: 0,838” phaãn aánh coá trung<br /> muåc seä sûã duång caác söë liïåu khaác nhau tuây bònh 0,838 lûúåt trñch dêîn àïën 1 baâi baáo cuãa<br /> thuöåc vaâo nhûäng muåc àñch vaâ quan àiïím<br /> taåp chñ trïn trong 5 nùm, tûâ nùm 2009 àïën<br /> nghiïn cûáu, quan àiïím àaánh giaá nghiïn cûáu<br /> nùm 2013.<br /> khaác nhau maâ mònh theo àuöíi.<br /> Dûúái àêy laâ phêìn giúái thiïåu khaái lûúåc vïì Trïn cú súã chó söë taác àöång (IF), coân coá<br /> möåt söë chó söë trùæc lûúång thû muåc phöí biïën àöëi möåt söë chó söë khaác àûúåc sûã duång àïí àaánh<br /> vúái taâi liïåu khoa hoåc. giaá, xïëp haång taåp chñ khoa hoåc nhû: Chó söë<br /> <br /> 14 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2015<br />  Nghiïn cûáu - Trao àöíi<br /> <br /> taác àöång loaåi boã söë lûúåt tûå trñch dêîn (IF*); àûúåc xuêët baãn trong 3 nùm liïìn trûúác nùm<br /> Chó söë nûãa voâng àúâi àûúåc trñch dêîn cuãa taåp hiïån taåi cuãa taåp chñ j4;<br /> chñ (Journal Cited Half Life); Chó söë nûãa - DCPj (Database Citation Potential) cuãa<br /> voâng àúâi trñch dêîn cuãa taåp chñ (Journal taåp chñ j trong nùm hiïån taåi laâ söë lûúång trung<br /> Citing Half Life); Chó söë Journal Immediacy bònh caác tham khaão trong möåt baâi baáo àûúåc<br /> Index (JImI); Chó söë Journal Influence xuêët baãn trong 3 nùm liïìn trûúác nùm hiïån taåi<br /> Index (JII); Chó söë Paper Influence Index cuãa taåp chñ j5;<br /> (PII) [13, 62-74]2. - RDCP (Relative Database Citation<br /> b) Chó söë SNIP3 Potential) trong nùm hiïån taåi cuãa möåt taåp chñ<br /> laâ tyã söë giûäa DCP cuãa taåp chñ àoá trïn giaá trõ<br /> SNIP - chó söë ào lûúâng taåp chñ àûúåc<br /> DCP trung bònh cuãa CSDL chûáa taåp chñ àoá.<br /> GS Henk Moed, Àaåi hoåc Töíng húåp Leiden<br /> àïì xuêët, xaác àõnh taác àöång trñch dêîn theo<br /> ngûä caãnh dûåa trïn xaác àõnh giaá trõ cuãa trñch<br /> dêîn trong töíng söë caác trñch dêîn trong möåt<br /> lônh vûåc chuã àïì xaác àõnh. Giaá trõ cuãa cuãa<br /> möåt trñch dêîn àún leã seä àûúåc gaán cao hún trong àoá, rj laâ DCP cuãa taåp chñ j coá trong<br /> khi noá àûúåc trñch dêîn tûâ caác baâi viïët thuöåc CSDL, vaâ CSDL naây bao quaát N taåp chñ.<br /> möåt lônh vûåc khaác. SNIP tiïëp tuåc phaát triïín Khi àoá, RDCP trong nùm hiïån taåi cuãa taåp<br /> quan àiïím cuãa E. Garfield vïì “tiïìm nùng chñ àûúåc xaác àõnh theo cöng thûác:<br /> trñch dêîn”cuãa möåt lônh vûåc nghiïn cûáu:<br /> Tiïìm nùng trñch dêîn cuãa möåt lônh vûåc<br /> nghiïn cûáu àûúåc xaác àõnh laâ àöå daâi trung<br /> bònh danh saách caác taâi liïåu tham khaão trong<br /> lônh vûåc àoá… Giaá trõ cuãa chó söë SNIP trong nùm hiïån taåi<br /> Caác chó söë trùæc lûúång thû muåc àêìu vaâo cuãa taåp chñ j àûúåc xaác àõnh theo cöng thûác<br /> àûúåc sûã duång àïí tñnh toaán SNIP laâ RIP, DCP sau:<br /> vaâ RDCP:<br /> - RIPj (Raw Impact for Paper) cuãa taåp chñ [14]<br /> j trong nùm hiïån taåi laâ tyã söë giûäa töíng söë caác<br /> trñch dêîn cuãa nùm hiïån taåi trïn söë caác baâi baáo<br /> 2<br /> Caác chó söë JII vaâ PII àûúåc CJR Journal-Ranking.com sûã duång àïí xïëp haång taåp chñ. Coá thïí tòm hiïíu caác chó söë<br /> naây qua caác trang web tûúng ûáng.<br /> 3<br /> Taåm dõch laâ Taác àöång chuêín tûâ nguöìn trïn möåt baâi baáo cuãa taåp chñ ( Source Normalized Impact per Paper –<br /> SNIP). Caác thöng tin giúái thiïåu taåi àêy àûúåc trñch dêîn tûâ [14].<br /> 4<br /> Vñ duå, taåp chñ Journal of Informetrics trong caác nùm 2010, 2011 vaâ 2012 xuêët baãn töíng cöång 100 baâi baáo. Trong<br /> nùm 2013 coá töíng cöång 200 lûúåt trñch dêîn àïën 100 baâi baáo naây. Khi àoá, RIP nùm 2013 cuãa Journal of Informet-<br /> rics laâ 200/100 = 2.<br /> 5<br /> Tiïëp vñ duå trïn: Giaã sûã trong 100 baâi baáo trïn cuãa Jourrnal of Infometrics, coá töíng söë 2.000 taâi liïåu tham khaão,<br /> khi àoá, DCP cuãa taåp chñ naây nùm 2013 laâ 2,000/100 = 20.<br /> <br /> <br /> THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2015 15<br />  Nghiïn cûáu - Trao àöíi<br /> <br /> Hònh 1 seä phaãn aánh möëi quan hïå giûäa caác xêy dûång nùm 2005. Chó söë H àûúåc tñnh toaán<br /> chó söë trùæc lûúång thû muåc trïn6. dûåa vaâo söë cöng trònh cöng böë vaâ söë lêìn trñch<br /> SNIP dêîn. Muåc tiïu cuãa chó söë H laâ ào lûúâng mûác<br /> àöå aãnh hûúãng tñch luäy cuãa möåt nhaâ khoa hoåc.<br /> Chó söë H àûúåc àõnh nghôa nhû sau: Chó söë H<br /> cuãa möåt nhaâ khoa hoåc laâ H cöng trònh trong söë<br /> N cöng trònh cuãa nhaâ khoa hoåc àoá àûúåc trñch<br /> dêîn ñt nhêët laâ H lêìn, vaâ (N – H) àûúåc trñch dêîn<br /> dûúái H lêìn. Vñ duå, nïëu möåt nhaâ khoa hoåc coá<br /> chó söë H = 20 coá nghôa laâ nhaâ khoa hoåc naây coá<br /> 20 cöng trònh nghiïn cûáu vúái möîi cöng trònh<br /> RIP àûúåc trñch dêîn ñt nhêët laâ 20 lêìn. Nïëu phaãn aánh<br /> quan hïå giûäa söë lûúåt trñch dêîn àïën caác cöng<br /> Hònh 1: Tyã lïå giûäa SNIP vaâ RIP laâ möåt trònh cuãa möåt taác giaã vaâ söë lûúång caác cöng<br /> haâm söë cuãa RDCP. Àöì thõ cuãa haâm söë naây coá<br /> trònh àûúåc thûåc hiïån búãi taác giaã àoá dûúái daång<br /> daång möåt àûúâng hyperbol vúái truåc hoaânh laâ<br /> RIP vaâ truåc tung laâ SNIP [10]7. caác àiïím àöì thõ, thò caác àiïím phaãn aánh möëi<br /> tûúng quan naây coá hònh daång cuãa möåt àûúâng<br /> c) Chó söë H hyperbol [13]8. Vñ duå, GS Nguyïîn Vùn Tuêën<br /> Chó söë H (H- index) àûúåc nhaâ vêåt lyá hoåc àaä giúái thiïåu chó söë H cuãa möåt söë nhaâ khoa<br /> Jorge Hirsch (Àaåi hoåc California San Diego) hoåc nöíi tiïëng trïn thïë giúái (taâi liïåu àaä dêîn).<br /> <br /> Vêåt lyá Hoáa hoåc Khoa hoåc maáy tñnh<br /> Ed Witten (Princeton) : 110 George Whitesides (Harvard) : 135 Hector Garcia Molina (Stanford) : 70<br /> <br /> Martin Cohen (Berkeley) : 94 Elias James Corey (Harvard) : 132 Deborah Estrin (UCLA) : 68<br /> Philip Anderson (Princeton) : 91 Martin Karplus (Harvard) : 129 Ian Foster (Illinois) : 67<br /> Manuel Cardona (Max Planck) : 86 Alan Heeger (California) : 114 Scott Shenker (Berkeley) : 65<br /> Frank Wilczek (MIT) : 68 Kurt Wurthrich (Switzerland) : 113 Don Towsley (Massachusetts) : 65<br /> Jeffrey Ullman (Stanford) : 65<br /> <br /> d) Chó söë SJR hûúãng cuãa caác taåp chñ coá trong cú súã dûä liïåu<br /> Chó söë SJR (SCImago Journal Rank) àûúåc Scopus® tûâ nùm 1996.<br /> SCImago phaát triïín tûâ thuêåt toaán Google SCImago Journal Rank (chó söë SJR) laâ möåt<br /> PageRank ™. Chó söë naây cho thêëy mûác àöå aãnh pheáp ào xaác àõnh aãnh hûúãng khoa hoåc cuãa taåp<br /> 6<br /> Àïën àêy ta dïî liïn tûúâng àïën chó söë trùæc lûúång NSP maâ Marek Kosmulski xêy dûång nùm 2010 (seä àûúåc trònh<br /> baây úã phêìn dûúái).<br /> 7<br /> Vïì SNIP vaâ caác chó söë coá liïn quan coá thïí tham khaão thïm taåi [13], [14] vaâ taåi Scopus.com<br /> 8<br /> Nguöìn tham khaão: Nguyïîn Vùn Tuêën. Àaánh giaá aãnh hûúãng trong nghiïn cûáu khoa hoåc qua chó söë H. ,<br /> http://vietsciences.free.fr/khaocuu/congtrinhkhoahoc/H-index.htm, <br /> <br /> 16 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2015<br />  Nghiïn cûáu - Trao àöíi<br /> <br /> chñ khoa hoåc, trong àoá, ngoaâi viïåc dûåa vaâo caác Sau àoá, noá laåi chûáng toã taåp chñ luön thu huát<br /> söë liïåu thöëng kï vïì trñch dêîn (Chó söë IF mùåc àûúåc möåt caách rêët hiïåu quaã sûå quan têm cuãa<br /> àõnh, chó söë IF àûúåc xaác àõnh qua söë liïåu ngûúâi àoåc. Möåt taåp chñ nhû vêåy àûúåc àaánh giaá<br /> thöëng kï cuãa 2 nùm liïìn trûúác nùm hiïån taåi), laâ coá uy tñn.<br /> coân quan têm túái caác yïëu töë mang tñnh tham e) Söë baâi baáo thaânh cöng (NSP)<br /> biïën phaãn aánh giaá trõ khoa hoåc nhû têìm quan Nùm 2011, Marek Kosmulski (Àaåi hoåc<br /> troång, uy tñn cuãa caác taåp chñ cöng böë caác baâi Töíng húåp Cöng nghïå Lublin, Ba Lan) àaä xêy<br /> viïët àaä trñch dêîn àïën. Nhòn chung, caách tñnh dûång chó söë laâ Söë caác baâi baáo thaânh cöng<br /> toaán chó söë SJR laâ phûác taåp, hún nûäa, gêìn àêy (Number of Successful Papers - NSP) àïí àaánh<br /> laåi xuêët hiïån chó söë SJR2 - loaåi chó söë múái dûåa giaá taåp chñ khoa hoåc [9]. Chó söë naây àûúåc xêy<br /> trïn SJR coá böí sung tham biïën laâ caác söë liïåu dûång nhû sau:<br /> thöëng kï vïì cuâng trñch dêîn giûäa caác taåp chñ Scorej = 1 khi cj > rj<br /> àûúåc khaão saát. Viïåc trònh baây hïå thöëng caác<br /> Scorej = 0 trong caác trûúâng húåp khaác,<br /> cöng thûác àïí xaác lêåp chñ söë SJR laâ rêët cöìng<br /> kïình vaâ cêìn àûúåc thûåc hiïån trong böëi caãnh trong àoá:<br /> khaác. Nhûäng ngûúâi cêìn quan têm sêu vïì chó söë - cj : Söë lûúåt caác taâi liïåu khaác trñch dêîn àïën<br /> SJR coá thïí tham khaão giúái thiïåu vïì SJR taåi baâi baáo j.<br /> SCImagojr.com hoùåc caác cöng trònh coá liïn - rj : Söë taâi liïåu maâ baâi baáo j trñch dêîn àïën.<br /> quan [6]. Thöng thûúâng chó söë naây àûúåc xaác lêåp<br /> Kïët quaã xïëp haång caác taåp chñ thuöåc lônh trong caác quan hïå sau:<br /> vûåc caác khoa hoåc thû viïån vaâ thöng tin (LIS) - Àûúåc thöëng kï trong möåt khoaãng thúâi<br /> dûåa theo caác chó söë SJR vaâ IF laâ khaác nhau. gian xaác àõnh (1 nùm, 2 nùm,… 5 nùm hay<br /> à) Chó söë Journal Immediacy Index thêm chñ trong suöët thúâi gian töìn taåi) cuãa taåp<br /> (JImI) chñ àoá.<br /> Chó söë JImI cuãa möåt taåp chñ, tñnh cho nùm - Xêy dûång tyã lïå giûäa caác baâi baáo thaânh<br /> hiïån taåi N, àûúåc xaác àõnh theo cöng thûác sau: cöng vúái töíng söë caác baâi baáo thuöåc diïån coá thïí<br /> trñch dêîn àûúåc (Citable Paper) cuãa taåp chñ àoá.<br /> Taác giaã àûa ra böën lûu yá khi sûã duång chó söë<br /> NSP nhû sau:<br /> + Caác chó söë trung bònh cuãa cj vaâ rj giûäa<br /> Trong àoá:<br /> caác lônh vûåc khoa hoåc khaác nhau seä khaác<br /> - A (N): Töíng söë caác trñch dêîn trong nùm nhau. Caác chó söë trung bònh thûúâng laâ cao taåi<br /> hiïån taåi N àïën caác baâi baáo àûúåc cöng böë trong caác ngaânh, lônh vûåc coá nhiïìu caán böå khoa hoåc<br /> nùm hiïån taåi N trïn taåp chñ. vaâ mang tñnh phöí biïën trong xaä höåi. Trong<br /> - B(N) Söë caác baâi baáo àûúåc cöng böë trong trûúâng húåp ngûúåc laåi, caác chó söë trung bònh<br /> nùm hiïån taåi N trïn taåp chñ. naây laâ thêëp hún.<br /> Chó söë JImI cuãa taåp chñ seä phaãn aánh mûác àöå + Caác chó söë trung bònh cuãa cj vaâ rj giûäa<br /> nhanh choáng trung bònh àûúåc trñch dêîn àïën caác quöëc gia khaác nhau. Caác chó söë trung bònh<br /> möåt baâi baáo cuãa taåp chñ trong möåt nùm cuå thïí. naây thûúâng laâ cao àöëi vúái nhûäng taåp chñ àûúåc<br /> Chó söë JImI cuãa taåp chñ coá rêët nhiïìu yá nghôa. xuêët baãn taåi caác nûúác giaâu, coá trònh àöå<br /> Trûúác hïët noá chûáng toã taåp chñ àaä àûúåc phöí KH&CN phaát triïín. Trong trûúâng húåp ngûúåc<br /> biïën rêët nhanh choáng, kõp thúâi àïën ngûúâi àoåc. laåi, caác chó söë trung bònh naây laâ thêëp hún.<br /> <br /> THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2015 17<br />  Nghiïn cûáu - Trao àöíi<br /> <br /> + Caác chó söë cj vaâ rj thûúâng laâ cao àöëi vúái caác CSDL àaä coá möåt bûúác phaát triïín rêët maånh meä<br /> baâi baáo daång töíng quan (reviews), coân thûúâng laâ vïì söë lûúång, quy mö vaâ tñnh chêët trong khoaãng<br /> thêëp àöëi vúái caác baâi baáo nghiïn cûáu göëc. tûâ cuöëi nhûäng nùm 1990, khi maâ Internet trúã<br /> + Khi xem xeát caác chó söë cj vaâ rj cêìn àùåc biïåt thaânh möi trûúâng lûu giûä, trao àöíi vaâ cung cêëp<br /> quan têm túái loaåi tûå trñch dêîn (self-citation): thöng tin cuãa moåi lônh vûåc hoaåt àöång, cuãa moåi<br /> Baâi baáo maâ tyã lïå tûå trñch dêîn cao thûúâng taåo ra khu vûåc trïn thïë giúái. Cuäng vaâo thúâi kyâ naây,<br /> caác giaá trõ aão, thiïëu chñnh xaác, vaâ vò vêåy khi àaä xuêët hiïån nhûäng doanh nghiïåp thöng tin vaâ<br /> àoâi hoãi vïì ngûúäng caác chó söë cho nhûäng baâi xuêët baãn coá quy mö thõ trûúâng röång khùæp trïn<br /> thuöåc loaåi naây cêìn àùåc biïåt chuá yá vaâ cêìn àûúåc thïë giúái. Thõ trûúâng thöng tin khoa hoåc, nhêët<br /> trûâ hao möåt caách thoãa àaáng. laâ phên khuác caác nguöìn tin trûåc tuyïën tùng<br /> Nùm 2013, taåi Höåi nghõ thûúâng niïn Höåi trûúãng vúái gia töëc lúán vaâ xêm nhêåp vaâo moåi<br /> sinh hoåc tïë baâo Myä töí chûác taåi San Francisco, núi coá ngûúâi laâm viïåc trong lônh vûåc khoa hoåc<br /> 150 nhaâ nghiïn cûáu vaâ 75 töí chûác khoa hoåc vaâ cöng nghïå. Vïì cú cêëu, àa söë caác nguöìn tin<br /> tham gia Höåi nghõ àaä ra tuyïn böë DORA vúái trûåc tuyïën àïìu coá thïí àûúåc chia thaânh hai böå<br /> khuyïën caáo khöng tiïëp tuåc sûã duång IF trong phêån: caác CSDL thû muåc vaâ caác tïåp toaân vùn<br /> viïåc àaánh giaá khoa hoåc9. Tuy vêåy, theo chuáng tûúng ûáng (dûúái daång tïåp vùn baãn hay tïåp pdf)<br /> töi, trïn thûåc tïë, rêët khoá baác boã àûúåc caác thaânh vaâ àïën nay, hêìu nhû chuáng àïìu àûúåc lûu giûä<br /> tûåu maâ ISI (Myä) àaä xêy dûång trïn nûãa thïë kyã vaâ truyïìn trïn Internet. Hai böå phêån naây àûúåc<br /> nay, nhûäng thaânh tûåu àaä nhêån àûúåc sûå hûúãng tñch húåp vúái nhau nhùçm muåc àñch taåo sûå thuêån<br /> ûáng cuãa àaåi àa söë caác cöång àöìng khoa hoåc trïn tiïån cho ngûúâi sûã duång. Caác CSDL thû muåc<br /> thïë giúái, àùåc biïåt laâ caác töí chûác thûåc hiïån chûác (chuã yïëu laâ nguöìn tin múã, khai thaác miïîn phñ)<br /> nùng àaánh giaá khoa hoåc coá uy tñn trïn thïë thûúâng thûåc hiïån chûác nùng tiïëp thõ, cung cêëp<br /> giúái nhû Thomson Reuters, SCimago, caác thöng tin thiïët yïëu giuáp ngûúâi sûã duång<br /> Journal-Ranking… ÚÃ àêy, trong nhiïìu trûúâng quyïët àõnh coá truy cêåp, khai thaác phêìn toaân<br /> húåp, nïëu nhû caác IF khöng àûúåc trûåc tiïëp sûã vùn cuãa taâi liïåu (phêìn naây chuã yïëu laâ thu phñ)<br /> duång, thò ngûúâi ta laåi sûã duång caác chó söë àûúåc hay khöng. Sûå phaát triïín naây coân àûúåc thïí<br /> hònh thaânh trïn cú súã laâ haâm söë cuãa IF. Vò vêåy, hiïån úã chöî, ngaây nay, hêìu hïët caác CSDL khoa<br /> vïì baãn chêët, caác töí chûác naây cuäng sûã duång IF. hoåc do caác doanh nghiïåp thöng tin vaâ xuêët baãn<br /> Vaâ vò thïë, viïåc xuêët baãn caác cöng trònh khoa coá uy tñn trïn thïë giúái àûa ra thõ trûúâng, ngoaâi<br /> hoåc trïn caác taåp chñ khoa hoåc coá trong danh chûác nùng kiïím soaát nguöìn tin khoa hoåc phuåc<br /> muåc taåp chñ àûúåc àûa vaâo CSDL cuãa ISI vêîn vuå viïåc quaãn lyá, khai thaác, tòm kiïëm thöng tin,<br /> luön àûúåc àaánh giaá cao, vaâ thêåm chñ trong thò chuáng àïìu thûåc hiïån àûúåc chûác nùng thöëng<br /> khöng ñt trûúâng húåp, àûúåc xem laâ àiïìu kiïån kï khoa hoåc, laâm cú súã cho viïåc àaánh giaá vaâ<br /> cêìn vaâ àuã cuãa möåt nghiïn cûáu coá chêët lûúång, vò xïëp haång khoa hoåc. Lutz Bornmann àaä khùèng<br /> thïë, àïí àûúåc Thomson Reuters lûåa choån haâng àõnh, theo öng vaâ nhiïìu nhaâ khoa hoåc khaác:<br /> nùm vêîn laâ muåc àñch lúán vaâ quan troång cuãa Khoa hoåc thûåc hiïån viïåc àaánh giaá vaâ baãn thên<br /> moåi taåp chñ khoa hoåc trïn thïë giúái. khoa hoåc cuäng laâ àöëi tûúång àïí àaánh giaá [1].<br /> 2. ÛÁng duång trùæc lûúång thû muåc taåi caác Trong quaá trònh nghiïn cûáu àïí tòm ra phûúng<br /> doanh nghiïåp thöng tin vaâ xuêët baãn phaáp àaánh giaá cuãa mònh, thöng qua viïåc khaão<br /> Nguöìn thöng tin KH&CN dûúái daång caác saát caác söë liïåu vïì xuêët baãn taâi liïåu khoa hoåc taåi<br /> 9<br /> Tham khaão: http://am.ascb.org/dora/ vaâ Taåp chñ Khoa hoåc vaâ Cöng nghïå Viïåt Nam, caác söë 12, nùm 2013 vaâ söë<br /> 16, nùm 2014..<br /> <br /> 18 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2015<br />  Nghiïn cûáu - Trao àöíi<br /> <br /> möåt söë trûúâng àaåi hoåc, taác giaã àaä ài àïën kïët trñch dêîn lúán nhêët trïn thïë giúái hiïån nay11.<br /> luêån: Trùæc lûúång thû muåc àaä trúã thaânh cöng Àïí cung cêëp àûúåc caác söë liïåu trñch dêîn àöëi<br /> cuå khöng thïí thiïëu trong viïåc àaánh giaá caác vúái caác taâi liïåu trong möåt CSDL thöng tin<br /> trûúâng àaåi hoåc…[1]. khöíng löì, àûúng nhiïn cêëu truác CSDL úã àêy<br /> 2.1. ÛÁng duång taåi Thomson Reuters10 cuäng rêët phûác taåp. Saãn phêím àaánh giaá khoa<br /> Thomson Reuters laâ möåt doanh nghiïåp hoåc àûúåc Thomson Reuters àûa ra thõ trûúâng<br /> thöng tin, àaánh giaá khoa hoåc lúán vaâ coá uy tñn haâng nùm laâ Journal Citation Report. Cêëu truác<br /> bêåc nhêët trïn thïë giúái vaâ àûúåc biïët àïën laâ CSDL àûúåc mö taã dûúái àêy seä giuáp hònh dung<br /> ngûúâi kïë tuåc cöng viïåc maâ ISI thûåc hiïån trûúác àûúåc tñnh chêët phûác taåp cuãa noá, möåt sûå khaác<br /> àêy vúái möåt quy mö röång lúán hún: Tñnh biïåt cùn baãn so vúái caác loaåi CSDL thû muåc maâ<br /> àïën thaáng 9 nùm 2014, töíng söë biïíu ghi cuãa ta àaä tûâng gùåp [8].<br /> CSDL Web of Science cuãa Thomson Reuters Dûúái àêy laâ minh hoåa vïì thöng tin trùæc<br /> laâ 90 triïåu, vúái hún möåt tyã biïíu ghi taâi liïåu lûúång thû muåc maâ CSDL do Thomson<br /> tham khaão trñch dêîn, möîi nùm gia tùng Reuters cung cêëp phuåc vuå cho xêy dûång baáo<br /> khoaãng 65 triïåu biïíu ghi: Àêy chñnh laâ CSDL caáo trñch dêîn taåp chñ (JCR)12.<br /> 5-Year<br /> Total Impact Immediacy Citable Cited Citing<br /> Mark Journal Title ISSN Impact<br /> Cites Factor Index Items Half-life Half-life<br /> Factor<br /> CA-CANCER J CLIN 0007-9235 16130 162,5 107,74 27,76 25 3,1 5,4<br /> <br /> Cited Journal Citing Journal Source Data Journal Self Cites<br /> <br /> <br /> <br /> Hònh trïn cho thêëy, Taåp chñ CA-A CANCER taåp chñ bao quaát Qi, i = 1,4), H-Index, So saánh<br /> JOURNAL FOR CLINICIANS coá chó söë IF caác chó söë IF vaâ SJR cuãa taåp chñ, So saánh caác<br /> (nùm 2013) laâ cao nhêët (162,5) theo söë liïåu chó söë trñch dêîn vaâ tûå trñch dêîn, So saánh trñch<br /> cuãa Journal Citation Report 2013. dêîn trung bònh vaâ trñch dêîn trung bònh múã<br /> 2.2. ÛÁng duång taåi SCImagojr.com röång cuãa taâi liïåu, So saánh chó söë IF trong 2, 3<br /> SCImago Journal&Country Rank laâ möåt cöíng vaâ 4 nùm, Söë liïåu vïì tñnh chêët quöëc tïë cuãa caác<br /> thöng tin bao göìm caác taåp chñ vaâ caác chó söë quöëc taâi liïåu àûúåc cöng böë, So saánh tyã lïå taâi liïåu coá<br /> gia khoa hoåc àûúåc phaát triïín tûâ nhûäng thöng tin thïí trñch dêîn àûúåc vaâ caác taâi liïåu khöng thïí<br /> chûáa trong CSDL Scopus (Elsevier BV). trñch dêîn àûúåc, So saánh tyã lïå taâi liïåu àûúåc trñch<br /> Dûä liïåu vïì taâi liïåu trïn SCImagojr.com dêîn vaâ taâi liïåu khöng àûúåc trñch dêîn. Khoaãng<br /> cung cêëp caác dûä liïåu sau àêy vïì möîi taâi liïåu: thúâi gian thöëng kï tûâ 1999-2013. Caác söë liïåu<br /> Nhan àïì, Quöëc gia xuêët baãn, Phaåm vi bao quaát so saánh trïn àûúåc thïí hiïån dûúái daång àöì<br /> (xïëp theo 4 haång vïì àöå gêìn guäi vúái chuã àïì maâ thõ/biïíu àöì.<br /> 10<br /> Caác thöng tin phaãn aánh ûáng duång trùæc lûúång thû muåc àûúåc töíng húåp tûâ caác trang chuã cuãa caác doanh nghiïåp naây.<br /> 11<br /> http://wokinfo.com/citationconnection/<br /> 12<br /> Nguöìn http://admin-apps.webofknowledge.com/JCR/JCR?RQ=RECORD&rank=1&journal=CA-CANCER+J+CLIN,<br /> <br /> <br /> THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2015 19<br />  Nghiïn cûáu - Trao àöíi<br /> <br /> Baãng xïëp haång taâi liïåu khaác nhau. Do khuön khöí coá haån nïn chuáng<br /> CSDL cuãa SCImago ngoaâi viïåc cung cêëp töi xin àûúåc chuyïín phêìn giúái thiïåu caác nöåi<br /> caác thöng tin thû muåc vïì taâi liïåu, àaä thûåc hiïån dung chi tiïët naây àïën möåt dõp khaác.<br /> viïåc xïëp haång taâi liïåu dûåa trïn caác dûä liïåu 3. Nöåi dung trùæc lûúång thû muåc trong<br /> phaãn aánh: Chó söë H-Index; Töíng söë caác baâi chûúng trònh àaâo taåo vïì thöng tin- thû viïån<br /> baáo trong nùm liïìn trûúác nùm hiïån taåi; Töíng Caác trònh baây nïu trïn cho thêëy, roä raâng<br /> söë caác baâi baáo trong 3 nùm liïìn trûúác nùm caác vêën àïì thû muåc, phûúng phaáp thû muåc<br /> hiïån taåi; Töíng söë caác trñch dêîn maâ taâi liïåu àaä àûúåc ûáng duång rêët phöí biïën hiïån nay. Nhúâ<br /> trñch dêîn trong nùm liïìn trûúác nùm hiïån taåi; vêåy, àaä taåo nïn diïån maåo múái cuäng nhû nhûäng<br /> Töíng söë caác trñch dêîn àïën taåp chñ trong 3 nùm kïët quaã hïët sûác êën tûúång dûåa trïn viïåc xûã lyá<br /> liïìn trûúác nùm hiïån taåi; Töíng söë caác taâi liïåu coá thû muåc àöëi vúái taâi liïåu úã caác mûác àöå khaác<br /> thïí trñch dêîn àûúåc trong 3 nùm liïìn trûúác nùm nhau maâ caác doanh nghiïåp thöng tin vaâ xuêët<br /> hiïån taåi; Chó söë IF mùåc àõnh tñnh cho nùm hiïån baãn mang laåi. Nhû àaä nïu, caác vêën àïì cuãa trùæc<br /> taåi; Tyã lïå trñch dêîn ài vaâ trñch dêîn àïën; Quöëc lûúång thû muåc vaâ ûáng duång cuãa noá coân chûa<br /> gia xuêët baãn taâi liïåu. nhêån àûúåc sûå quan têm cuãa àöng àaão nhûäng<br /> Dûä liïåu vïì quöëc gia ngûúâi hoaåt àöång trong lônh vûåc TT-TV nûúác<br /> CSDL cuãa SCImago cung cêëp caác dûä liïåu ta. Caác khoa, böå mön giaãng daåy vïì TT-TV taåi<br /> vïì möîi quöëc gia bao göìm: Chó söë H, Töíng söë caác trûúâng àaåi hoåc coá vai troâ quan troång àïí<br /> taâi liïåu àûúåc xuêët baãn, söë taâi liïåu coá thïí trñch thay àöíi tònh traång naây, àûa caác vêën àïì liïn<br /> quan túái thû muåc trúã thaânh möåt têm àiïím trïn<br /> dêîn àûúåc, töíng söë trñch dêîn, Töíng söë tûå trñch<br /> caác diïîn àaân vïì nghiïn cûáu thû muåc noái riïng<br /> dêîn, Söë trñch dêîn trung bònh cuãa möîi taâi liïåu,<br /> vaâ caác khoa hoåc vïì thû viïån vaâ thöng tin noái<br /> Tyã lïå trung bònh tûå trñch dêîn cuãa taâi liïåu, Söë<br /> chung.<br /> caác taâi liïåu àûúåc trñch dêîn, Söë caác taâi liïåu<br /> khöng àûúåc trñch dêîn, Caác söë liïåu vïì Húåp taác Hiïån taåi, trong chûúng trònh àaâo taåo bêåc àaåi<br /> quöëc tïë, So saánh giûäa quöëc gia vúái caác nûúác hoåc chuyïn ngaânh TT-TV taåi nhiïìu núi, caác<br /> thuöåc vuâng (maâ SCImago phên nhoám), So mön hoåc (hay chuã àïì cuãa mön hoåc) coá liïn<br /> saánh giûäa quöëc gia vúái thïë giúái, So saánh giûäa quan trûåc tiïëp àïën trùæc lûúång thû muåc vaâ caác<br /> taâi liïåu coá thïí trñch dêîn vaâ khöng thïí trñch dêîn, ûáng duång cuãa noá coá thïí laâ: Cú súã thöng tin<br /> Töíng söë caác saãn phêím coá liïn quan (so saánh hoåc; Thû muåc hoåc; Thû muåc chuyïn ngaânh<br /> vúái thïë giúái), Söë liïåu phên böë taâi liïåu theo lônh (khoa hoåc vaâ cöng nghïå; khoa hoåc xaä höåi…);<br /> vûåc khoa hoåc. Caác söë liïåu àûúåc thöëng kï tûâ Thû viïån söë; Cöng nghïå nöåi dung vaâ cöng<br /> 1996-2013 vaâ àûúåc liïåt kï theo tûâng nùm. nghiïåp nöåi dung; Saãn phêím vaâ dõch vuå<br /> TT-TV; Caác maång thöng tin, caác nguöìn tin<br /> Baãng xïëp haång caác quöëc gia trûåc tuyïën, caác nguöìn thöng tin daång söë;<br /> CSDL cuãa SCImago cuäng cung cêëp baãng Marketing trong hoaåt àöång thû viïån<br /> xïëp haång caác quöëc gia dûåa trïn caác chó söë sau Trïn cú súã coá caác dêëu hiïåu liïn quan vïì nöåi<br /> àêy: Töíng söë taâi liïåu, Töíng söë taâi liïåu coá thïí dung tri thûác àûúåc cung cêëp cuãa caác mön hoåc<br /> trñch dêîn àûúåc, Töíng söë trñch dêîn, Töíng söë tûå trïn, coá thïí tòm thêëy caác àiïím/phêìn chung vúái trùæc<br /> trñch dêîn, Chó söë IF mùåc àõnh vaâ Chó söë H. lûúång thû muåc. Tûâ nhûäng goác àöå tiïëp cêån khaác<br /> Ngoaâi Thomson Reuters vaâ SCImago, coân nhau, mûác àöå liïn quan cuãa trùæc lûúång thû muåc<br /> coá möåt söë töí chûác khaác nhû Journal- vúái möîi möåt trong söë caác mön hoåc trïn cuäng àûúåc<br /> Ranking.com, Annual Review,… cuäng triïín thïí hiïån khaác nhau, úã nhûäng nöåi dung khaác nhau,<br /> khai dõch vuå cung cêëp caác söë liïåu àïí xïëp haång tûâ nghiïn cûáu cú baãn àïën nghiïn cûáu ûáng duång,<br /> khoa hoåc àöëi vúái caác chuã thïí khaác nhau. tûâ quaá trònh saãn xuêët àïën cöng àoaån phöí biïën vaâ<br /> Nguyïn lyá àïí triïín khai dõch vuå naây laâ dûåa cung cêëp saãn phêím, dõch vuå thöng tin… Khi löìng<br /> trïn caác phên tñch trñch dêîn theo caác daång, loaåi gheáp nöåi dung cuãa trùæc lûúång thû muåc vaâo möîi<br /> <br /> 20 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2015<br />  Nghiïn cûáu - Trao àöíi<br /> <br /> mön hoåc, thò nhûäng böå phêån kiïën thûác cuãa noá sung nöåi dung trùæc lûúång thû muåc, ûáng vúái möîi võ<br /> cuäng coá nhûäng troång söë khaác nhau, àïí àaãm baão sûå trñ (möîi mön hoåc), caác troång têm àûúåc giúái thiïåu<br /> tñch húåp àûúåc noái úã àêy àûúåc nhuêìn nhuyïîn, caác cuäng coá nhûäng khaác biïåt nhêët àõnh. Baãng 1 phaãn<br /> nöåi dung múái àûúåc böí sung múái khöng trúã nïn aánh sûå khaác biïåt àoá tûâ caác kïët quaã nghiïn cûáu caác<br /> khiïn cûúäng. Viïåc xêy dûång chûúng trònh coá böí taâi liïåu [4], [5], [7], [10] vaâ àuác kïët cuãa chuáng töi.<br /> Baãng 1: Nhûäng nöåi dung liïn quan àïën trùæc lûúång thû muåc trong möåt söë mön hoåc<br /> Mön hoåc Nöåi dung troång têm cuãa TLTM cêìn àûúåc quan têm trong mön hoåc<br /> Cú súã Thöng - Lõch sûã TLTM;<br /> tin hoåc - Caác àõnh luêåt cú baãn trong TLTM;<br /> - Nöåi dung cuãa TLTM;<br /> - Quan hïå vúái Scienmetrics, Informetrics.<br /> Thû muåc hoåc - ÛÁng duång TLTM àïí phaát triïín phûúng phaáp biïn muåc;<br /> - Chó dêîn trñch dêîn, chó dêîn tham khaão;<br /> - Caác phûúng phaáp biïn muåc coá ûáng duång TLTM.<br /> Thû muåc chuyïn - Caác chûác nùng múái cuãa thû muåc;<br /> ngaânh (*) - CSDL thû muåc;<br /> - Caác hïå thöëng chó dêîn tham khaão.<br /> Thû viïån söë - Xêy dûång vaâ phaát triïín nguöìn tin, nöåi dung söë, TV söë tñch húåp vaâo Web<br /> of Science, Scopus.<br /> Cöng nghiïåp - Caác mö hònh liïn kïët dûä liïåu;<br /> nöåi dung - Vêën àïì siïu dûä liïåu;<br /> - Caác phûúng phaáp xûã lyá thöng tin coá ûáng duång TLTM.<br /> SP&DV (*) - Caách taåo lêåp caác saãn phêím phuåc vuå thöëng kï khoa hoåc, àaánh giaá khoa hoåc<br /> Maång thöng - Khai thaác caác tñnh nùng thöëng kï cuãa caác CSDL trïn maång. Nhêën maånh<br /> tin…(*) khña caånh trùæc lûúång web<br /> Marketing - Xêy dûång chiïën lûúåc marketing phuåc vuå àa muåc àñch: kiïím soaát nguöìn tin;<br /> - Quaãn lyá vaâ àaánh giaá khoa hoåc taåi thû viïån àaåi hoåc vaâ cú quan thöng tin,<br /> taåi caác doanh nghiïåp thöng tin vaâ xuêët baãn<br /> Chuá yá 1. Àöëi vúái chûúng trònh àaâo taåo giúái thiïåu chuã yïëu dûúái goác àöå taåo cho sinh<br /> bêåc Thaåc syä vaâ Nghiïn cûáu sinh, thñch húåp viïn caác kyä nùng cêìn thiïët àïí hiïíu vaâ khai<br /> nhêët laâ nöåi dung trùæc lûúång thû muåc àûúåc thaác, sûã duång caác chûác nùng thöng kï cuãa<br /> löìng gheáp vaâo mön hoåc Cú súã thöng tin hoåc caác CSDL loaåi naây.<br /> hoùåc Thû muåc hoåc. Taåi àêy, cuäng cêìn múã Kïët luêån<br /> röång ra caác chuyïn ngaânh nghiïn cûáu múái Hiïån nay úã nûúác ta, viïåc àöíi múái giaáo<br /> vaâ coá liïn quan mêåt thiïët laâ Scienmetrics vaâ duåc vaâ àaâo taåo möåt caách toaân diïån, coá hïå<br /> Informetrics. thöëng àang thu huát sûå quan têm cuãa toaân xaä<br /> Chuá yá 2. Caác mön hoåc àûúåc àaánh dêëu (*) höåi, laâ möåt trong söë caác nöåi dung àûúåc phaãn<br /> böí sung coá thïí àûúåc thûåc hiïån àöëi vúái aánh sêu àêåm trong caác vùn baãn nghõ quyïët<br /> chûúng trònh àaâo taåo bêåc Cao àùèng. Khi àoá cuãa Àaãng vaâ Nhaâ nûúác… Cöng taác àaâo taåo<br /> nöåi dung cuãa trùæc lûúång thû muåc coá thïí àûúåc taåi caác trûúâng àaåi hoåc vò thïë àang coá nhûäng<br /> <br /> THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2015 21<br />  Nghiïn cûáu - Trao àöíi<br /> <br /> thay àöíi sêu sùæc vaâ àa daång, tûâ hònh thûác taåi caác khoa/böå mön naây cuäng àaä coá nhiïìu<br /> (phûúng thûác àaâo taåo theo tñn chó, viïåc hoåc, thay àöíi roä rïåt. Tuy nhiïn, so vúái yïu cêìu<br /> viïåc nghiïn cûáu, àaâo taåo tûâ xa, e-learning…) thûåc tiïîn, giûäa chuáng coân coá möåt khoaãng<br /> cho túái nöåi dung (chuá troång cêåp nhêåt nhûäng caách àaáng kïí. Àiïìu àoá àûúåc phaãn aánh qua<br /> thöng tin múái nhêët, theo hûúáng höåi nhêåp trûúâng húåp caác vêën àïì cuãa trùæc lûúång thû<br /> tûâng bûúác vaâo caác chûúng trònh àaâo taåo tiïn muåc chûa àûúåc chuáng ta quan têm úã mûác<br /> tiïën trïn thïë giúái, chuá troång cung cêëp caác tri cêìn phaãi coá, àaä laâm cho ngûúâi sinh viïn<br /> thûác, kinh nghiïåm coá khaã nùng ûáng duång chûa àuã àiïìu kiïån àïí thûåc sûå àaãm traách àûúåc<br /> cao vaâo thûåc tiïîn, sûå gùæn kïët giûäa kiïën thûác caác võ trñ chuyïn mön cuãa mònh theo hûúáng<br /> vaâ kyä nùng ... ). höåi nhêåp. Cöng viïåc cuãa caác töí chûác nghiïn<br /> Àïí thûåc hiïån àûúåc nhûäng àöíi múái vúái caác cûáu, àaâo taåo úã àêy laâ thu heåp laåi khoaãng<br /> yïu cêìu vaâ chuêín mûåc rêët cao naây, caác caách àoá bùçng nhiïìu giaãi phaáp vaâ caách thûác<br /> trûúâng àaåi hoåc phaãi khöng ngûâng àöíi múái khaác nhau, vaâ viïåc khöng ngûâng àöíi múái<br /> caách thûác vaâ chûúng trònh giaãng daåy cuãa chûúng trònh àaâo taåo laâ nöåi dung khöng thïí<br /> mònh. Caác khoa/böå mön àaâo taåo trong lônh thay thïë. Tñch húåp caác tri thûác vaâ thûåc tiïîn<br /> vûåc thöng tin, thû viïån taåi caác trûúâng àaåi ûáng duång trùæc lûúång thû muåc theo caác phûúng<br /> hoåc, cao àùèng cuäng cêìn phaãi bûúác vaâo aán àïì xuêët trïn àêy laâ möåt trong caác kiïën nghõ<br /> guöìng maáy àöíi múái, ài trïn con àûúâng àöíi maâ chuáng töi hy voång seä thu huát sûå quan têm<br /> múái chung naây. Lyá luêån vaâ thûåc tiïîn trong cuãa caác àöìng nghiïåp. Chuáng töi mong nhêån<br /> lônh vûåc thöng tin, thû viïån trïn moåi phaåm àûúåc caác yá kiïën trao àöíi thaão luêån vïì vêën àïì<br /> vi àaä coá nhûäng bûúác nhaãy voåt tûâ cuöëi thïë kyã trïn qua àõa chó tmtuanissi@gmail.com.<br /> XX. Trïn thûåc tïë, caác chûúng trònh àaâo taåo Xin caám ún.<br /> Taâi liïåu tham khaão<br /> 1. Bornmann L. The Problem of Citation Impact Assess- http://www.sris.com.tw/download/workbook/en/jcr4_se<br /> ments for Recent Publication Years in Institutional Evala- m_workbook0305.pdf<br /> tions.// Journal of Informetrics. 2013. Vol. 7. pp. 722-729. 9. Kosmulski M. Successful Papers: A New Idea in Evalua-<br /> 2. Bouyssou D., Marchant T. Bibliometric rankings of jour- tion of Scientific Output.// Journal of Informetrics. 2011, Vol 5. pp.<br /> nals based on Impact Factors: An axiomatic approach.// Jour- 481-485.<br /> nal of Informetrics.2011. Volume 5, Issue 1, January. pp. 75-86. 10. Moed H.F. Measuring contextual Citation Impact of<br /> 3. Cheng Su ... PrestigeRank: A new evaluation method Scientific Journals. Journal of Informetrics. 2010. Vol. 4. pp.<br /> for papers and journals.// Journal of Informetrics. 2011. Vol- 265-277.<br /> ume 5, Issue 1, January. pp. 1-13 11. Thelwall M. Bibliometrics to webometrics<br /> 4. Chuyïn àïì vïì trùæc lûúång thû muåc.// Thöng tin & Tû http://jis.sagepub.com/cgi/content/abstract/34/4/605,<br /> liïåu.2009. söë 2. tr. 1-25.<br /> 12. The Thomson Reuters Impact Factor .<br /> 5. The Concept Citation Indexing: Unique and Innova-<br /> http://thomsonreuters.com/products_services/science/fr<br /> tive Tool for Navigating the Research Literature<br /> ee/essays/impact_factor/<br /> http://www.thomsonreuters.com/business_units/scien-<br /> 13. Trêìn Maånh Tuêën. Tiïu chuêín quöëc tïë àöëi vúái taåp chñ<br /> tific/free/essays/history/,<br /> khoa hoåc vaâ viïåc aáp duång taåi Viïån Khoa hoåc Xaä höåi Viïåt<br /> 6. Guerrero-Bote V.P., Moya Anegoán F. A Further Step Nam./ Chuã nhiïåm Trêìn Maånh Tuêën: Chûúng trònh cêëp Böå<br /> forward in Measuring Journals’ Scientific Pertige: The SJR2 nghiïn cûáu vaâ thöng tin khoa hoåc nùm 2011-2012.- H.: Viïån<br /> Indicator.// Journal of Informetrics. 2012. Vol. 6. pp 674-688. Khoa hoåc Xaä höåi Viïåt Nam. 2012. 207 tr.<br /> 7. Hahn K.L. Research Library Publishing Services: New 14. Waltman L., etc. Some Modifications to the SNIP<br /> Options for University Publishing.- Washington: ARL. 2008. 41 p. Journal Impact Indicator.// Journal of Informetrics. 2013.<br /> 8. Journal Citation Reports on the Web 4.0 Vol. 7. Issue 2. pp 272-285.<br /> <br /> (Ngaây Toâa soaån nhêån àûúåc baâi: 16-9-2014; Ngaây phaãn biïån<br /> àaánh giaá: 12-11-2014; Ngaây chêëp nhêån àùng: 01-12-2014).<br /> <br /> 22 THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 1/2015<br />