Tràn dưỡng trấp khoang màng phổi: Nghiên cứu loạt ca lâm sàng 34 bệnh nhân tại Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Phụ bản của Số 1 * 2015<br /> <br /> TRÀN DƯỠNG TRẤP KHOANG MÀNG PHỔI: NGHIÊN CỨU LOẠT CA<br /> LÂM SÀNG 34 BỆNH NHÂN TẠI BỆNH VIỆN PHẠM NGỌC THẠCH<br /> Nguyễn Hữu Lân*, Lê Tự Phương Thảo**, Nguyễn Thị Bích Yến*, Nguyễn Huy Dũng*<br /> <br /> TÓMTẮT<br /> Đặt vấn đề: Mặc dù tần suất mắc mới thấp nhưng tràn dưỡng trấp khoang màng phổi có thể dẫn tới tỷ lệ<br /> tử vong và tỷ lệ bệnh tật có ý nghĩa. Có rất ít nghiên cứu báo cáo về loại bệnh này.<br /> Mục tiêu: Khảo sát các đặc điểm lâm sàng, tế bào học và các thông số sinh hóa của dịch màng phổi ở bệnh<br /> nhân bị tràn dưỡng trấp khoang màng phổi, nhằm giúp cải thiện thực hành lâm sàng trong chẩn đoán tràn<br /> dưỡng trấp khoang màng phổi.<br /> Đối tượng và phương pháp: Chúng tôi nghiên cứu loạt ca lâm sàng gồm 34 bệnh nhân bị tràn dưỡng trấp<br /> khoang màng phổi(được xác định bằng nồng độ triglycerides cao trong dịch màng phổi). Các bệnh nhân được<br /> nhập viện trong 8 năm từ tháng 4/2006 đến tháng 5/2014 tại bệnh viện Phạm Ngọc Thạch, thành phố Hồ Chí<br /> Minh-Việt Nam. Triệu chứng lâm sàng, các thông số sinh hóa và màu sắc của dịch màng phổi hỗ trợ cho chẩn<br /> đoán đã được phân tích.<br /> Kết quả: Bệnh nhân nghiên cứu bao gồm 19 nam (55,9%) và 15 nữ (44,1%), tuổi trung bình 48 tuổi (từ<br /> 19-81 tuổi). Tràn dưỡng trấp khoang màng phổi do bệnh lý ác tính là 29,4% và do lao là 20,6%. Triệu chứng<br /> thường gặp nhất là ho, đau ngực, khó thở (tỷ lệ theo thứ tự là 58,8%, 52,9%, và 52,9%). Dịch dưỡng trấp màng<br /> phổi có màu trắng đục như sữa gặp trong 70,6%. Mức trung vị của triglyceride là 9,5mmol/L, của cholesterol là<br /> 2,7mmol/L. 91,2% trường hợp tràn dịch màng phổi có ưu thế lympho bào.<br /> Kết luận: Ho, đau ngực, khó thở là những triệu chứng thường gặp nhất ở bệnh nhân bị tràn dưỡng chấp<br /> màng phổi. Tràn dưỡng trấp khoang màng phổi có màu sắc dịch và đặc tính sinh hóa khác nhau.Dịch có màu<br /> trắng đục như sữa thường gặp.<br /> Từ khóa: dưỡng trấp, tràn dưỡng trấp khoang màng phổi.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> CHYLOUS PLEURAL EFFUSION: A CASE SERIES OF 34 PATIENTS<br /> AT PHAM NGOC THACH HOSPITAL.<br /> Nguyen Huu Lan, Le Tu Phuong Thao, Nguyen Thi Bich Yen, Nguyen Huy Dung<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 19 - Supplement of No 1 - 2015: 518 - 522<br /> Background: Though rare in incidence, chylous pleural effusion can lead to significant morbidity and<br /> mortality. Studies reporting these effusions are few.<br /> Objective: To determine the clinical presentation, cytologic andbiochemical parameters of the pleural fluids<br /> of patient with chylous pleural effusion and better inform current clinical practice in the diagnosis of chylous<br /> pleural effusion.<br /> Patients and methods:We conducted a case seriesstudy on 34 patients with chylous pleural effusion<br /> (defined by the high content of triglycerides in the pleural fluid) who underwent evaluation during a 8-year period<br /> from April, 2006, through May, 2014 at Pham Ngoc Thach Hospital (Ho Chi Minh City, Vietnam). The clinical<br /> presentation, biochemical parameters and appearance of the fluid assessed during diagnostic evaluation were<br /> analyzed.<br /> * Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch, TP. Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: Ts. Bs. Nguyễn Hữu Lân<br /> ĐT: 0913185885<br /> <br /> 518<br /> <br /> ** Bệnh viện Quận 6, TP. Hồ Chí Minh<br /> Email: nguyenhuulan1965@gmail.com<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Phụ bản của Số 1 * 2015<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Results: The study consisted of 19 men (55.9%) and 15 women (44.1%), with a median age of 48 years<br /> (range, 19-81 years). Chylous pleural effusion was caused by malignant disease in 29.4% and tuberculosis disease<br /> in 20.6%. The most common symptoms were cough, chest pain, dyspnoea (58.8%, 52.9%, and 52.9%,<br /> respectively). The chylous pleural fluid appeared milky in 70.6%. The median triglyceride level was 9,5mmol/L,<br /> and the median cholesterol value was 2.7mmol/L. 91.2% effusions were lymphocyte-predominant.<br /> Conclusion: Cough, chest pain, dyspnoea were a more frequent symptoms in patients with chylous pleural<br /> effusion. Chylous pleural effusion may present with variable pleural fluid appearance and biochemical<br /> characteristics. Milky appearance is common.<br /> Keywords: chyle; chylous pleural effusion.<br /> <br /> ĐẶT VẤNĐỀ<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> <br /> Tràn dưỡng trấp khoang màng phổi là dịch<br /> màng phổi được sinh ra bởi sự thoát dưỡng trấp<br /> vào khoang màng phổi do tắc nghẽn hoặc tổn<br /> <br /> Từ tháng 4/2006 đến tháng 5/2014 chúng tôi<br /> thu dung được 34 bệnh nhân tràn dưỡng trấp<br /> khoang màng phổi vào tham gia nghiên cứu,<br /> tuổi trung vị là 48 tuổi (từ 19 tuổi đến 81 tuổi),<br /> bao gồm 19 bệnh nhân nam có tuổi trung vị là 48<br /> tuổi (từ 19 tuổi đến 76 tuổi) và 15 bệnh nhân nữ<br /> có tuổi trung vị là 55 tuổi (từ 25 tuổi đến 81 tuổi).<br /> Không có khác biệt về tuổi theo giới tính của<br /> bệnh nhân tham gia nghiên cứu (p > 0,1). 10<br /> bệnh nhân tràn dưỡng trấp khoang màng phổi<br /> do bệnh lý ác tính (6 bệnh nhân ung thư hạch<br /> bạch huyết, 2 bệnh nhân ung thư sau phúc mạc,<br /> 2 bệnh nhân ung thư phổi loại tế bào biểu mô<br /> tuyến) có tuổi trung vị là 49 tuổi (từ 35 tuổi đến<br /> 71 tuổi). 7 bệnh nhân tràn dưỡng trấp khoang<br /> màng phổi do lao có tuổi trung vị là 46 tuổi (từ<br /> 25 tuổi đến 74 tuổi). Không có khác biệt về tuổi<br /> theo bản chất tổn thương ác tính hay lao (p ><br /> 0,6). 1 bệnh nhân nam, 48 tuổi, bị tràn dưỡng<br /> trấp khoang màng phổi sau phẫu thuật tim, chỉ<br /> có triệu chứng đau ngực. Bệnh nhân này có dịch<br /> màng phổi màu vàng với các thành phần<br /> Glucose 5,6mmol/L, Protein 39,9g/L, Lactate<br /> Dehydrogenase 88IU/L, Albumin 26,9g/L,<br /> Adenosine Deaminase 6IU/L, Triglyceride<br /> 3mmol/L, Cholesterol 2,7 mmol/L, số lượng bạch<br /> cầu 610 tế bào/mm3, tế bào lympho 100%. 16<br /> bệnh nhân tràn dưỡng trấp khoang màng phổi<br /> không rõ nguyên nhân có tuổi trung vị là 51 tuổi<br /> (từ 19 tuổi đến 81 tuổi). Đặc điểm lâm sàng của<br /> bệnh nhân tham gia nghiên cứu được trình bày<br /> trong bảng 1. Đặc điểm dịch trong khoang màng<br /> phổi của 34 bệnh nhân là Glucose 7,1mmol/L,<br /> Protein 46g/L, Lactate Dehydrogenase 136IU/L,<br /> <br /> thương ống ngực, đôi khi do rò rỉ dưỡng trấp<br /> vùng dưới hoành(1). Xác định tràn dưỡng trấp<br /> khoang màng phổi rất quan trọngvì giúp thu<br /> hẹpchẩn đoán phân biệt, giúp quyết định cách<br /> thức tiếp cậnchẩn đoán và điều trị. tràn dưỡng<br /> trấp khoang màng phổi thườngđược mô tả<br /> nhưtràn dịch màng phổi dịch tiết, dịch trắng<br /> như sữa, ưu thế lympho bào. Tuy nhiên, các<br /> thông số sinh hóa của tràn dưỡng trấp khoang<br /> màng phổi chưa được phân tíchđầy đủ(3).<br /> Trongnghiên cứu loạt ca lâm sàngnày, chúng<br /> tôitìm cách mô tả hình ảnh lâm sàng, các thông<br /> số sinh hóa, tế bào dịch màng phổi của bệnh<br /> nhân tràn dưỡng trấp khoang màng phổi nhằm<br /> có thông tin tốt hơn trong quản lý những bệnh<br /> nhân này.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNGVÀ PHƯƠNGPHÁP<br /> Chúng tôi nghiên cứu loạt ca lâm sàng<br /> gồm 34 bệnh nhân bị tràn dưỡng trấp khoang<br /> màng phổi(được xác định bằng nồng độ<br /> triglycerides cao trong dịch màng phổi). Các<br /> bệnh nhân được nhập viện trong 8 năm từ<br /> tháng 4/2006 đến tháng 5/2014 tại bệnh viện<br /> Phạm Ngọc Thạch, thành phố Hồ Chí MinhViệt Nam. Triệu chứng lâm sàng, các thông số<br /> sinh hóa và màu sắc của dịch màng phổi hỗ trợ<br /> cho chẩn đoán đã được phân tích.<br /> <br /> Hô Hấp<br /> <br /> 519<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Phụ bản của Số 1 * 2015<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Albumin 28g/L, Adenosine Deaminase 9,5IU/L,<br /> Triglyceride 9,5mmol/L, Cholesterol 2,7mmol/L,<br /> số lượng bạch cầu 600 tế bào/mm3, với 91,2%<br /> (31/34 bệnh nhân) có tỷ lệ tế bào lympho ≥ 70%.<br /> Trung vị tỷ lệ tế bào lympho là 100%, bạch cầu<br /> đa nhân trung tính là 10%, bạch cầu đơn nhân là<br /> 10%, tế bào thoái hóa là 10%. Không có khác biệt<br /> về đặc điểm sinh hóa, tế bào dịch trong khoang<br /> màng phổi theo bản chất tổn thương ác tính hay<br /> lao (p > 0,05). Đặc điểm sinh hóa, tế bào dịch<br /> trong khoang màng phổi theo bản chất tổn<br /> thương (ác tính, lao) hay không rõ nguyên nhân<br /> được trình bày trong bảng 2. Bảng 3 trình bày<br /> đặc điểm dịch trong khoang màng phổi theo<br /> màu sắc dịch dưỡng trấp.<br /> Bảng 1:Đặc điểm lâm sàng<br /> Đặc điểm lâm<br /> sàng<br /> Ho<br /> Khạc đàm<br /> Đau ngực<br /> Khó thở<br /> Sốt<br /> Sụt cân<br /> Báng bụng<br /> <br /> Lao<br /> (n = 7)<br /> 4 (57,1%)<br /> 2 (28,6%)<br /> 3 (42,9%)<br /> 1 (14,3%)<br /> 2 (28,6%)<br /> 1 (14,3%)<br /> 2 (28,6%)<br /> <br /> Ác tính<br /> (n = 10)<br /> 4 (40%)<br /> 1 (10%)<br /> 4 (40%)<br /> 7 (70%)<br /> 1 (10%)<br /> 2 (20%)<br /> 1 (20%)<br /> <br /> Không rõ nguyên<br /> nhân(n = 16)<br /> 12 (75%)<br /> 3 (18,8%)<br /> 10 (62,5%)<br /> 10 (62,5%)<br /> 7 (43,8%)<br /> 2 (12,5%)<br /> 1 (6,3%)<br /> <br /> Bảng 2:Đặc điểm dịch trong khoang màng phổi theo<br /> căn nguyên<br /> Đặc điểm dịch trong<br /> khoang màng phổi<br /> <br /> Lao<br /> (n = 7)<br /> <br /> Ác tính<br /> (n = 10)<br /> <br /> Không rõ<br /> nguyên<br /> nhân(n=16)<br /> <br /> Màu sắc:<br /> Trắng đục như sữa<br /> 6 (85,7%) 7 (70%) 11 (68,8%)<br /> Vàng<br /> 0<br /> 3 (30%) 3 (18,8%)<br /> Đỏ<br /> 1 (14,3%)<br /> 0<br /> 2 (12,5%)<br /> Glucose (mmol/L)<br /> 6,8<br /> 7,4<br /> 7,2<br /> Protein (g/L)<br /> 37<br /> 41,5<br /> 51<br /> Lactate Dehydrogenase<br /> 60<br /> 181<br /> 252<br /> (IU/L)<br /> Albumin (g/L)<br /> 28<br /> 33<br /> 22<br /> Adenosine Deaminase<br /> 92<br /> 10,9<br /> 6,1<br /> (IU/L)<br /> Triglyceride (mmol/L)<br /> 5,9<br /> 9,7<br /> 14,9<br /> Cholesterol (mmol/L)<br /> 10,1<br /> 2<br /> 5,3<br /> Số lượng bạch cầu (tế<br /> 500<br /> 650<br /> 1400<br /> 3<br /> bào/mm )<br /> Tế bào lympho (%)<br /> 100<br /> 100<br /> 95<br /> Bạch cầu đa nhân trung<br /> 0<br /> 7,5<br /> 15<br /> tính (%)<br /> Bạch cầu đơn nhân (%)<br /> 0<br /> 0<br /> 10<br /> <br /> 520<br /> <br /> Đặc điểm dịch trong<br /> khoang màng phổi<br /> <br /> Lao<br /> (n = 7)<br /> <br /> Ác tính<br /> (n = 10)<br /> <br /> Tế bào thoái hóa (%)<br /> <br /> 2<br /> <br /> 12,5<br /> <br /> Không rõ<br /> nguyên<br /> nhân(n=16)<br /> 12,5<br /> <br /> Bảng 3:Đặc điểm dịch trong khoang màng phổi theo<br /> màu sắc dịch dưỡng trấp<br /> Đặc điểm dịch trong<br /> khoang màng phổi<br /> Glucose (mmol/L)<br /> Protein (g/L)<br /> Lactate Dehydrogenase<br /> (IU/L)<br /> Albumin (g/L)<br /> Adenosine Deaminase<br /> (IU/L)<br /> Triglyceride (mmol/L)<br /> Cholesterol (mmol/L)<br /> Số lượng bạch cầu (tế<br /> 3<br /> bào/mm )<br /> Tế bào lympho (%)<br /> Bạch cầu đa nhân trung<br /> tính (%)<br /> Bạch cầu đơn nhân (%)<br /> Tế bào thoái hóa (%)<br /> <br /> Trắng đục như Vàng Đỏ<br /> sữa(n = 24) (n = 7) (n = 3)<br /> 6,9<br /> 6,9<br /> 9,8<br /> 56<br /> 39,5<br /> 50<br /> 133<br /> <br /> 261,5<br /> <br /> 91,5<br /> <br /> 28<br /> <br /> 27,5<br /> <br /> 22<br /> <br /> 9,7<br /> <br /> 6,1<br /> <br /> 50,8<br /> <br /> 10<br /> 2,7<br /> <br /> 6,8<br /> 4,7<br /> <br /> 8,9<br /> 2,2<br /> <br /> 650<br /> <br /> 250<br /> <br /> 1.200<br /> <br /> 100<br /> <br /> 100<br /> <br /> 98<br /> <br /> 10<br /> <br /> 20<br /> <br /> 0<br /> <br /> 20<br /> 15<br /> <br /> 5<br /> 10<br /> <br /> 0<br /> 3,5<br /> <br /> BÀNLUẬN<br /> Tràn dưỡng trấp khoang màng phổi làsự<br /> hiện diện của dưỡng trấp trongkhoang màng<br /> phổi,thườngdo rối loạnhoặctắc nghẽn ống ngực.<br /> Trong thực hành lâm sàng, chẩn đoán tràn<br /> dưỡng trấp khoang màng phổi khi dịch màng<br /> phổi có màu trắng như sữa, hoặc khi nghi ngờ<br /> chấn thương ống ngực là nguyên nhân tràn dịch<br /> màng phổi. Chẩn đoán tràn dưỡng trấp khoang<br /> màng phổi khi lượng triglyceride trong dịch<br /> màng phổi lớn hơn 110 mg/dL (nhân với 0,0113<br /> để chuyển thành đơn vị mmol/L), loại trừ chẩn<br /> đoán tràn dưỡng trấp khoang màng phổi khi<br /> lượng triglyceride trong dịch màng phổi nhỏ<br /> hơn 50 mg/dL. Triglyceride trong dịch màng<br /> phổi cao hơn 110 mg/dL có liên quan với chưa<br /> đến 1% khả năng không phải dịch dưỡng chấp.<br /> Ngược lại, mức triglyceride trong dịch màng<br /> phổi nhỏ hơn 50 mg/dL chỉ ra không quá 5% khả<br /> năng dịch dưỡng chấp(3). Tất cả các bệnh nhân<br /> trong nghiên cứu của chúng tôi đều có mức<br /> triglyceride trong dịch màng phổi cao hơn 110<br /> mg/dL với trung vị là 9,5mmol/L.<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Phụ bản của Số 1 * 2015<br /> Trong số các nguyên nhân gây tràn dưỡng<br /> trấp khoang màng phổi, nguyên nhân do thầy<br /> thuốc gây ra thường gặp nhất. Phẫu thuật lồng<br /> ngực là nguyên nhân chủ yếu của tràn dưỡng<br /> trấp khoang màng phổi do thầy thuốc gây ra(4).<br /> Trong nghiên cứu của chúng tôi, chỉ có 1 trường<br /> hợp (2,9%) tràn dưỡng trấp khoang màng phổi<br /> do thầy thuốc gây ra. Đó là bệnh nhân nam, 48<br /> tuổi, bị tràn dưỡng trấp khoang màng phổi sau<br /> phẫu thuật tim, chỉ có triệu chứng đau ngực khi<br /> nhập viện, dịch màng phổi màu vàng với các<br /> thành phần Glucose 5,6mmol/L, Protein 39,9g/L,<br /> Lactate Dehydrogenase 88IU/L, Albumin<br /> 26,9g/L,<br /> Adenosine<br /> Deaminase<br /> 6IU/L,<br /> Triglyceride 3mmol/L, Cholesterol 2,7mmol/L,<br /> số lượng bạch cầu 610 tế bào/mm3, tế bào<br /> lympho 100%. Tắc ống ngực trong bệnh ác tính<br /> là nguyên nhân thường gặp nhất của tràn dưỡng<br /> trấp khoang màng phổi không do chấn thương.<br /> Trong số các căn nguyên ác tính gây tràn dưỡng<br /> trấp khoang màng phổi, ung thư hạch bạch<br /> huyết chiếm 70% các trường hợp(4). Trong<br /> nghiên cứu của chúng tôi, tràn dưỡng trấp<br /> khoang màng phổi do ung thư gặp nhiều nhất<br /> (10 bệnh nhân, chiếm tỷ lệ 29,4%). Trong số các<br /> bệnh lý căn nguyên gây tràn dưỡng trấp khoang<br /> màng phổi, ung thư hạch bạch huyết chiếm 60%<br /> (6/10 bệnh nhân), ung thư sau phúc mạc chiếm<br /> 20% (2/10 bệnh nhân), ung thư phổi loại tế bào<br /> biểu mô tuyến chiếm 20% (2/10 bệnh nhân).<br /> Tràn dưỡng trấp khoang màng phổi có triệu<br /> chứng lâm sàng điển hình của tràn dịch màng<br /> phổi. Khó thở, ho, nặng ngực là những triệu<br /> chứng chính. Đau màng phổi và sốt ít gặp vì<br /> dưỡng trấp không xâm nhập vào bề mặt màng<br /> phổi. Mức độ nặng của triệu chứng phụ thuộc<br /> vào kích thước của tràn dưỡng trấp khoang<br /> màng phổi. Sự tập trung nhanh chóng của lượng<br /> lớn dưỡng trấp trong khoang màng phổi có thể<br /> gây rối loạn huyết động. Tràn dưỡng trấp<br /> khoang màng phổi mạn tính có khả năng gây teo<br /> cơ, sụt cân, suy dinh dưỡng, mất cân bằng điện<br /> giải (4). Trong nghiên cứu của chúng tôi, triệu<br /> chứng lâm sàng thường gặp nhất là ho (20/34<br /> <br /> Hô Hấp<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> bệnh nhân, chiếm 58,8%), khó thở (18/34 bệnh<br /> nhân, chiếm 52,9%), đau ngực (18/34 bệnh nhân,<br /> chiếm 52,9%), tiếp đến là sốt (10/34 bệnh nhân,<br /> chiếm 29,4%), khạc đàm (6/34 bệnh nhân, chiếm<br /> 17,6%), sụt cân (5/34 bệnh nhân, chiếm 14,7%),<br /> báng bụng (4/34 bệnh nhân, chiếm 11,8%).<br /> 1/2 các trường hợp tràn dưỡng trấp khoang<br /> màng phổi xảy ra ở bên phải, 1/3 ở bên trái, còn<br /> lại là 2 bên(4). Trong nghiên cứu của chúng tôi,<br /> thường gặp nhất là tràn dưỡng trấp khoang<br /> màng phổi phải (17/34 bệnh nhân, chiếm 50%),<br /> tiếp đến là tràn dưỡng trấp khoang màng phổi<br /> trái (12/34 bệnh nhân, chiếm 35,3%), tràn dưỡng<br /> trấp cả hai bên khoang màng phổi (5/34 bệnh<br /> nhân, chiếm 14,7%). Màu sắc dịch màng phổi<br /> khác nhau trong tràn dưỡng trấp khoang màng<br /> phổi đã được mô tả nhiều trong y văn. 44% tràn<br /> dưỡng trấp khoang màng phổi có dịch trắng đục<br /> như sữa cổ điển hỗ trợ cho chẩn đoán tràn<br /> dưỡng trấp khoang màng phổi. Điều này liên<br /> quan với nồng độ lipid khác nhau trong dịch<br /> màng phổi, là hậu quả trực tiếp của tình trạng<br /> dinh dưỡng của bệnh nhân. Có một tỷ lệ cao<br /> dịch dưỡng trấp khoang màng phổi có màu<br /> vàng hay màu đỏ đã được báo cáo trong y văn.<br /> Dịch màu trắng đục như sữa có mức<br /> triglycerides cao hơn dịch không có màu sữa,<br /> mặc dù các đặc điểm khác của dịch (protein,<br /> LDH, cholesterol) là như nhau. Một số trường<br /> hợp tràn dưỡng trấp khoang màng phổi không<br /> được chẩn đoán trên lâm sàng do dịch màng<br /> phổi không có màu trắng đục như sữa(3). Trong<br /> nghiên cứu của chúng tôi, dịch trắng đục như<br /> sữa chiếm tỷ lệ 70,6% (24/34 bệnh nhân), dịch<br /> vàng chiếm tỷ lệ 20,6% (7/34 bệnh nhân), dịch đỏ<br /> chiếm tỷ lệ 8,8% (3/34 bệnh nhân). Giá trị trung<br /> vị của triglycerides trong dịch màu trắng đục<br /> như sữa là 10mmol/L, trong dịch màu vàng<br /> 6,8mmol/L, trong dịch màu đỏ 8,9mmol/L. Tuy<br /> nhiên, không có khác biệt có ý nghĩa thống kê về<br /> giá trị trung vị của triglycerides, protein, LDH,<br /> cholesterol trong ba loại dịch này (p > 0,05). Hầu<br /> hết tràn dưỡng trấp khoang màng phổi là dịch<br /> tiết. Nồng độ protein trong dịch dưỡng trấp<br /> <br /> 521<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Phụ bản của Số 1 * 2015<br /> <br /> khoang màng phổi được báo cáo từ 2 - 3 g/dL.<br /> Dịch dưỡng trấp khoang màng phổi có thể trở<br /> thành dịch tiết khi nồng độ protein tăng lên do<br /> tái hấp thu dịch từ màng phổi vào lòng mạch.<br /> Mức LDH trong dịch dưỡng chấp tương đối<br /> thấp. Tràn dưỡng trấp khoang màng phổi là<br /> dịch thấm thì ít gặp. Tế bào lympho thường<br /> không chiếm ưu thế, đặc biệt khi tràn dưỡng<br /> trấp khoang màng phổi là dịch thấm(3). Trong<br /> nghiên cứu của chúng tôi, tất cả các bệnh nhân<br /> đều là tràn dịch màng phổi dịch tiết theo tiêu<br /> chuẩn chẩn đoán của Light(2), với dịch màng<br /> phổi có nồng độ Glucose là 7,1mmol/L, Protein<br /> là 46g/L, Lactate Dehydrogenase là 136IU/L,<br /> Albumin là 28g/L, Adenosine Deaminase là<br /> 9,5IU/L, Triglyceride là 9,5mmol/L, Cholesterol<br /> là 2,7mmol/L, số lượng bạch cầu 600 tế bào/mm3<br /> với 91,2% (31/34 bệnh nhân) có tỷ lệ tế bào<br /> lympho ≥ 70%. Trung vị tỷ lệ tế bào lympho là<br /> 100%, bạch cầu đa nhân trung tính là 10%, bạch<br /> cầu đơn nhân là 10%, tế bào thoái hóa là 10%.<br /> Không có khác biệt về đặc điểm sinh hóa, tế bào<br /> dịch trong khoang màng phổi theo bản chất tổn<br /> thương ác tính hay lao (p > 0,05).<br /> <br /> 522<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Chúng tôi nhận thấy tràn dưỡng trấp<br /> khoang màng phổi có thể có biểu hiện lâm sàng<br /> khác nhau với triệu chứng lâm sàng thường gặp<br /> nhất theo thứ tự là ho, khó thở, đau ngực. Dịch<br /> màu trắng đục như sữa chỉ chiếm 70,6% trường<br /> hợp. Tất cả đều là tràn dịch màng phổi dịch tiết<br /> với tế bào lympho chiếm ưu thế. 47,1% không<br /> chẩn đoán được căn nguyên, 29,4% do ung thư,<br /> 20,6% do lao, 2,9% do phẫu thuật tim.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAMKHẢO<br /> 1.<br /> 2.<br /> 3.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> Agrawal V, Doelken P, Sahn SA (2008), “Pleural fluid analysis in<br /> chylous pleural effusion”, Chest, 133(6), pp.1436-1441.<br /> Light RW (2002), “Pleural effusion”, N Engl J Med, 346, pp.19711977.<br /> Maldonado F, Hawkins FJ, Daniels CE, et al. (2009), “Pleural<br /> fluid characteristics of chylothorax”, Mayo Clin Proc, 84(2),<br /> pp.129-133.<br /> Nair SK, Petko M, Hayward MP (2007), “Aetiology and<br /> management of chylothorax in adults”, European Journal of<br /> Cardio-thoracic Surgery, 32, pp.362-369<br /> <br /> Ngày nhận bài báo:<br /> <br /> 07/11/2014<br /> <br /> Ngày phản biện nhận xét bài báo:<br /> <br /> 30/11/2014<br /> <br /> Ngày bài báo được đăng:<br /> <br /> 10/01/2015<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa<br /> <br />