intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Từ tượng thanh mô phỏng tiếng va chạm trong tiếng Anh và tiếng Việt

Chia sẻ: Trương Tiên | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

254
lượt xem
8
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết bước đầu tìm hiểu hiện tượng thú vị này qua việc so sánh đối chiếu cấu trúc ngữ âm của các từ tượng thanh mô phỏng những âm thanh do va chạm tạo ra trong tiếng Anh và tiếng Việt. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết của tài liệu.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Từ tượng thanh mô phỏng tiếng va chạm trong tiếng Anh và tiếng Việt

64<br /> <br /> N G 6 N N G C & Bfa S 6 N G<br /> <br /> S69(239)-2015<br /> <br /> ^<br /> <br /> Ttr Tir(?NG THANH MO PHONG TIENG VA CHAM<br /> TRONG THING ANH vA TIENG VlfT<br /> ONOMATOPOEIA RELATED TO COLLISION<br /> IN ENGLISH AND VIETNAMESE<br /> NGUYfiN HOAl DUNG<br /> (ThS; Trudng B f i hpc Quy Nhom)<br /> Abstract: This article contrasts direct onomatopoeic words in English and Vietnamese<br /> related to falling and hitting in terms of the phonological structure. The findings reveals that<br /> despite some similarities, they are different in the way various speech sounds, consonant<br /> clusters, tones, and reduplication employed in both languages to imitate natural sounds.<br /> Key words: onomatopoeia.<br /> 1. B ^ t v i n d l<br /> Am tiianh l i mdt phin tit y l u cfta cudc<br /> sing. Vd v i n i m thanh tin tpi quanh ta, da<br /> dpng, phong phft khdng k l x i l t Trong cuOc<br /> sing hing ngiy, nhim midu t i v i gpi tin<br /> nhffaig i m thanh Iy, mOt ldp tft mang tinh bilu<br /> im (sound symbolism) d i ra ddi - tft tupng<br /> tiianh (onomatope, onomatopoeic word,<br /> echoic woid, imitative word, sound word). D l<br /> ding nh|n ra cuckoo, tlchtock (tilng Anh) v i<br /> mio, ctfc Idc (taxing tilng ViOt) l i nhttag tft<br /> nhu v|y. Tuy nhiOn, cftng md phdng mOt tilng<br /> dOng nhung tft tupng thanh trong m l i n^dn<br /> ngft Ifii cd ldp vd i m thanh khic nhau. Ching<br /> h^n nhu cung l i tilng chd sfta nhung d m l i<br /> ngdn ngft 1^ khi. So sinh: gdu gdu (tilng<br /> Viet); ftow-wow hoic woq/^woq^ (tilng Anh);<br /> wau-wau (tilng Dlic); ou^-ou^(^kag Phip);<br /> gaf-gc^ (tilng Nga), meong meong (fieag<br /> Hin) [7]. Bii vilt niy budc dhatimhilu hiOn<br /> tupng thu V) niy qua viOc so sinh d l i chilu<br /> ciu trie ngft Im cfta c i c tft tupng thanh md<br /> phdng nhftng Im thanh do va chpm tpo ra<br /> taxingtilngAnh v i tilng ViOt.<br /> 2. Tii tirpng thanh<br /> 2.1. Dinh nghla<br /> D i cdratnhilu djnh nghia khic nhau v l tft<br /> tupng thanh nhung phin ldn diu thong nhit<br /> ting: tft tupng tiianh l i tft dupc tiiinh l|p dvia<br /> trdn sy md phdng Im thanh trong thl gidi hiOn<br /> <br /> thvic bing c i c Im t l . Nhu ik bilt, tii l i mOt<br /> thl thing nhit cfta Im (sound image) v i nghta<br /> (meanmg), hay l i giiia cii bilu hiOn (signifier)<br /> vk cii dupc bilu hiOn (signified} theo nhu<br /> quan niOm ciia F. de Saussure. Thdng thudng,<br /> mli quan hO niy mang tinh vO doin<br /> (arbitrary). Tuy nhiOn, ddi khi ta vin bit gjip<br /> nhftng tft m i ldp vd i m thanh cfta nd gpi l&i<br /> sy lidn tudng den sy v | t m i nd bilu niOm.<br /> Nhfing tft tupng thanh nhu zip, cuckoo, meow<br /> (trong tilng Anh) hay hu hu, ldp bdp, rei^<br /> (trong tilng ViOt) dupc l i vl dy rd ring nhit<br /> Theo Jespeisen [6, tT.3981, c i c ca quan ciu<br /> Im cfta con ngudi khdng the t ^ ra nhftng bin<br /> sao hoin hio cua c i c Im thanh ty nhidn, do<br /> v$y d mOt chiing mvic n i o dd, viOc Ivra chgn<br /> cic i m to l i n ^ nhiOn v i m i l ngdn ngft ci<br /> nhftng tft khic nhau d l md phdng cimg m$t<br /> Im thanh.<br /> ZZ Phdn hgi<br /> Theo mOt so nhi nghidn cftu [4, S, 6], ci<br /> bai lopi tupng thanh: tavc tilp v i ^ i n tilp.<br /> Tugng<br /> thanh<br /> tr\tc<br /> ttip<br /> (Direct<br /> onomatopoeia) cd thl gpi len sy lidn tudng<br /> gifta Im v i nghla vl chiing md phdng tryc<br /> tilp, gin dftng Im thanh ty nhiOn: ding-dong,<br /> ldp d$p,... Miic d$ tinh c l ^ md phdng cfta ti<br /> tupng thanh cung khic nhau. Cd tft khi dpc<br /> ldn sd gpi ngay din nguIn phit ra Im tiianh<br /> cifc tdc, chit chit, meow, cuckoo, Ucktock...<br /> <br /> !il9(239)-2015<br /> <br /> N G 6 N N G C & BfnsdNG<br /> <br /> 65<br /> <br /> I^ tft ddi hdi ta cin chftt tudng tupng click<br /> Dudi gdc do phong cich hpc, chinh nhd<br /> ; t i ^ nhap cua chuOt miytinh),neigh (tilng khi nfing phin inh Im thanh cua sy v|t dupc<br /> Qgya b£),dmdm,lvc difc,...<br /> mieu ti mi tft tupng thanh thudng dupc sft<br /> Dli vdi tft tupmg thanh trvic tilp, cin phin dyng lim biOn ph^ tu tft trong vin tha, khiln<br /> bipt lii tugng thtsnh Ihtfc (non-lexical) vdi titcho hinh inh dupc kbic hpa trd ndn sinh<br /> tugng thanh gid (lexical onomatopoeia) [1,4, dOng, bilu cim, vi sftctichhem nhu trong vi<br /> 5]. Tft tupng thanh thvrc chi md phdng Im dy (2): Gd vttc gdo nude trong bi, sic mieng<br /> tiianhtiiuIntfty chft khdng gpi tin sy v|t hay dng PC nhd to§l xudng ddt. (MaVSnKhing)<br /> hinh ddng. Vi dy: shshsh, cuckoo, odd, meo<br /> 3. Khio sit Of thl<br /> meo. Trii l^i, tft tupng thanh gii "li nhftng tft<br /> 3.1. Tittitgngthanh trong tiing Anh<br /> dupc sinhratft tft tupng thanh thvic nhung d<br /> 3.1.1. Am ddu<br /> nhitng mftc dO khic nhau, khdng trvrctilpmd<br /> 6 vj tri im diu, phy Im tic /p/, /b/, /t/,<br /> phdng tilng dOng vi cd chftc ning djnh /d/, /k/ hiOn diOn trong phin ldn tft tupng<br /> danh". [1, ft.l67] Nd li mOt tft hoin chinh, thanh (45 tft) chi tilng gd, chpm, roi. Ta diu<br /> dpc 1^. Vi dy: Mcctp (ndc ctti), twitter (tilng bilt Im tic dupc ciu thinh hoi bj khi don lpi<br /> hit liu lo,tilngkdu liuriu),mio, khic khich trong khoang cOng hudng i^i dOt ngOt md ra,<br /> Tuy nhidn, *Vanh gidi gifta tft tupng thanh t ^ ndn tilng nl. Vdi d$c dilm niy, cic Im<br /> thvic vi tupng thanh gii khdng rd iing \i phin tic, nl cd vd rit phft hpp vdi vai trd tupng<br /> ldn cic chu5i Im thanh deu cd thl dupc tii trung cho tilng d$ng mpnh, dpt ngOt cua hai<br /> vyng hda" [4, tr.l24], cd till bing cich vOt thl cftng va chpm vdi nhau. VI dy: dop<br /> chuyin lopi tft (conversion), nhu tilng keu (tilng vd ngvia Ipc cpc/ lOp cdp^ lip d p trdn<br /> cuckoo cua con chim trd thinh tdn gpi cua<br /> nin dit Cling), pitter-patter (tieng mua roi lOp<br /> lo^ chim niy; hay trong vi dy Hi Le dua ra:<br /> dOp)t dong (tilng chudn "boong"), bong<br /> "Con gd chodc len mdt tiing thdt to" [1,<br /> tr.l77] till tft hipng tiianh th|t "chodc" md (tilng chudng) tinkle (tilng chudng leng<br /> phdng tilng gi di dupc dCuig nhu dpng tft keng),...Trong sl dd cd IS trudng hpp phy<br /> bilutil)hopt dOng. Trongtiudnghpp ngopi 10 Im tic, nl kit hpp vdi cic Im c|n /r/,/!/<br /> vdi cic chuli phy im nhu shhh, zzzzz... thl xuit hiOn trong cic tl hpp phy im diu /dr/,<br /> tiiudngtiiOmmOt hoic hai im v) vio dl biln /kl/, /kr/, /pi/, ding luu y li tl hpp /kl/ chilm<br /> ndtiiinhnhftng tft thvrc nhu hush (\km cho hntdi hai phin batiudnghpp. Da so cic tft niy<br /> ling, nhitiunh),buzz (tilng ong vo ve).<br /> (8/10 tft) phin inh tinh chit lip lpi liOn tilp<br /> cfta hinh ding dd: clack Oich cich), clang<br /> Khdng chi tft mdi cd "khi ning bit chudc" (loing xoing), clink (lanh canh, leng keng),<br /> Im thanh cfta thl gidi hiOn thvrc mi im cfta clop (ldp cpp, lip dp),...Ngoii ra, chftm phy<br /> cic Im trong mOt phit ngdn (utterance) [5] Im /pi/ thuimg hiOn diOn trong cictilngIn do<br /> cfing cd khi ning ket hpp lpi nhim tporahiOu va chpm mim (gifta vit cftng vdi v|t mim<br /> ling "tilng vang" (echoism) gpi ti y nghta cfta hoic hai v|t man vdi nhau nhu jiop (tdm,<br /> du tiio. £)6 chinh li trudng hpp tugng thanh bdm), plonk (phjch, ftm - tilng vOt ning loi<br /> gidn ttip. Trong ciu flio sau, viOc lip lpi cfta xulng nude), plash (tilng v$t roi xulng lim<br /> Im xuyt Isl thvic sy gpi ti trong til tudng nude bin tde), pat (cii v5 nhp),...<br /> tupng ciia ngudi dpc im thanh sdt sopt cfta<br /> Cic phy Im cdn lpi (tic xit miii, chilm sl<br /> nhiing tim rim trong khdng gian yOn tiiih.<br /> (1) And the silken, sad, uncertain rustlinglupng khdng ding kl. Am xit / 6 / , xuit hiOn<br /> ttf each purple curtttin (Poe, E. A. The trong 4 tiudng hpp. Dilm chung cfta 3 taxing<br /> sl bdn tft niy li diu kit hpp Im ring, vd<br /> Raven)<br /> <br /> 66<br /> <br /> NG6N NGC & Bin S6NG<br /> <br /> Sl9(239)-2015<br /> <br /> tiianh 16/vdi nguydn Im gifta, md /A/ nhim bang clang bong, ding-a-ling clank, clink<br /> md phdng i m thanh trim dye cfta mdt v|t Nghidn cftu nhitng tft niy, chftng tdi nhjta<br /> n|ng dip len mOt b l mit: thud, thunk, thump thiy d mOt phucmg diOn nio dd, tit c i cic ph\i<br /> Im thinh phin trong chftm phy Im culi diu<br /> (thich, uych)<br /> gdp phin vio viOc phin inh im thanh ni.<br /> 3.1.2. Am chinh<br /> midu ti. Hiy cftng xem xdt cip tft clang vt<br /> Dpi da s l cic tiudng hpp sft dyng nguydn<br /> clank. Theo d ^ nghta, clang l i "Im tiianli<br /> im don, ngin (55/56 tiudng hpp; ngopi trft<br /> ldn, chdi tai, ngin vang tpo ra do kim lopi va<br /> duy nbit mOt nguyOn im dii Ai:/); cd 18 U do<br /> chpm nhau", cdn clartk l i "Im thanh ldn t ^ ta<br /> l i bdi phin ldn cic hinh dOng va chpm, gd,<br /> do hai v|t ning bing kim lopi va chpm nhau,<br /> roi diu diin ra trong khoing thdi gian ngin.<br /> khdng vang nhu chng vk ngin hon vl d9<br /> Nguydn §m trudc III, Isl dupc sft dyng<br /> khi nhieu (36 trudng hpp). Xdt v l dO cao cfta dii". Rd ring l i i m / r ] / 6 culi c i hai tit di<br /> phin inh dupc dO vang cfta hai Im thanh niy.<br /> nguyen Im, cic nguyin Im md /as/, / A / , / D /<br /> Tuy nhidn trong tft clank, ddng hoi phit ra<br /> chilm uu till (40/56 til), nhit l i im / a s / .<br /> lidn tyc qua khoang mui b) chin lpi bdi phy<br /> NguyOn Im gifta, md /A/ dupc dftng dl md Im tic / k / taxing t l hpp phy Im c d i /i)k/<br /> phdng Im thanh trim (vi dy: pliuik, drum, nhim bilu thj sy gidi hpn ban v l thdi gian.<br /> clunk) (7/7 tiudng hpp) cfta mOt vit ning dip<br /> Bin cpnh dd cd mOt s l dilm ding luu y<br /> lOn mOt bl mit (vl dy: thud, thunk, thwip (5/7<br /> cfta cic tft md phdng nhftng tilng d$iig do gO,<br /> tiudng hpp)<br /> chpm, roi trong tilng Anh nhu sau:<br /> DO md cfta cic nguyOn Im it nhilu cd liOn<br /> - C ^ Im don tilt (ehl cd mOt phy Im diu)<br /> quan din Im lupng cfta i m thanh dupc md<br /> thudng md phdng cic Im thanh cd tinh don<br /> phdng. Cy till cd 14/17 tft dftng Im khip / l / i m (20/24 taxrimg hpp). VI dy: pow, thud,<br /> dl md phdng i m thanh nhd, cd Im sic cao thwack, Icq}, bop, bump, bam.<br /> nhu tick-tack, tinUe, flick, click, clink, ting-a- Nguydn i m md / x / thudng kit hpp vdi<br /> ling, cMnk,... trong khi nguvdn i m md / D /<br /> dupc tim thiy trong mOt so tft midu ti Im<br /> thanh to nhu bong (boong - tilng chudng),<br /> (hng (boong tilng chudng), ding-dong<br /> (tilng chudng blnh boong). Bdn cpnh dd, Im<br /> <br /> phy Im tic /k/, / p / d c d i Im tilt dl miSuti<br /> cic i m cd Im wic cao nhu clack, cUgi,<br /> thwack, ttqj, rtgj, tick-tack, whack<br /> - Cic tft liy (vl dy: ding-a-ling ding-dong,<br /> rat-a-tat, pitter-patter, ping-pong), cic tft da<br /> I m tilt (vi dy: jin^e, tick-lack, rattle, tinkle)<br /> v i cic t l hpp phy im, die biOt l i tl hpp /kl/<br /> (vi dy: clop, chink, clash, clink, clatter) dupc<br /> sft dyng dl md phdng thih chit U^ lpi Udn t|ic<br /> cfta cUnh hinh dOng dd.<br /> <br /> md /ml cing dupc bit g ^ trong cic tft md<br /> phdng cic Im ldn nhu bang, clang, tang,<br /> clack, clash, crash, clatter.<br /> 3.1.3. Am cudi vdn<br /> Phin ldn cic tft tupng thanh miOu t i cic<br /> tilng dOng cd dd dii i m tiianh ngin diu kit<br /> 3.2. Tit titang thanh trong tidng Vl(t<br /> tiiftc bing Im tic (18/ 20 tiudng hpp). VI dy:<br /> Cd mOt so lupng ldn tii liy tupng thaab<br /> cli^, rap, slap, rat-tat, knock, whack.<br /> Tit c i 20 trudng hpp md phdng Im thanh liOn quan din tilng gd, roi, chpm (chi^<br /> 79/118 til). Trong khi cic tft don md phing<br /> vang hoic ngin (thudng l i Im do Idm lopi<br /> nhftng tilng ddng phit ra cd thih hftu kit (telic<br /> h o ^ tiiify tinh va chpm) diu cd sy hiO>> diOn<br /> - diin ti mOt hopt dOng tipn vpn) nhu bich,<br /> cfta phy Im vang (Im ben tli / I / v i hai i m bdp, cdp, tSm, liiintiti cic tft liy phin inh cic<br /> mfti / m , 1)/). Vi dy: drum, Jmgle, tinkle. titag In cd thih 1 ^ lpi, liOn tyc.<br /> <br /> il9(239)-201S<br /> <br /> NG6N NGC & Bid S6NG<br /> <br /> 67<br /> <br /> 3.2.1. Am ddu<br /> nglu nhiOn di dupc chpn dl phin inh tinh vd<br /> Xdt vl vjtiiim dau, cic phy am tic /b, t, kit (atehc), UOn tvic (continuous) ciia Im<br /> :', d, c, k, 7/ chilm uu thl so vdi cic phy am thanh. Vdi titphdnh phgch, Im vd thanh mdithic, xuit hiOn ti^ 80% cic tft tupng tiianh ling /S biluflijdupctinhnhd, Om cia tilng<br /> rang nhdm niy (55/66 myc tft). VD: boong ttd ^ cinh vi quan trpng li sy ma sit cfta cinh<br /> dch, iMch, den dit, chi chdt, leng keng, cgc,trong khdng khi tnnic khi d|p mpnh vio ca<br /> igch. Trong d dd,ridngphy im ngpc mim thl ciia con v|t<br /> 3.2.2. Am chinh<br /> /k/
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
11=>2