Tỷ lệ thiếu máu và các yếu tố liên quan ở trẻ dưới 5 tuổi tại Bệnh viện quận 2 thành phố Hồ Chí Minh

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 2 * 2019<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> TỶ LỆ THIẾU MÁU VÀ CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN Ở TRẺ DƯỚI 5 TUỔI<br /> TẠI BỆNH VIỆN QUẬN 2 THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH<br /> Huỳnh Giao*, Nguyễn Thị Ngọc Hân*, Nguyễn Thị Hóa**, Phạm Ngọc Hiệp**, Nguyễn Đăng Dung*<br /> TÓM TẮT<br /> Mở đầu: Thiếu máu ở trẻ em được xem là vấn đề dinh dưỡng có tầm quan trọng trên toàn cầu vì gây<br /> hậu quả nghiêm trọng bao gồm chậm phát triển thể chất, suy giảm hệ miễn dịch dẫn đến làm tăng tỷ lệ bệnh<br /> và tử vong ở trẻ.<br /> Mục tiêu: Xác định tỷ lệ thiếu máu và các yếu tố liên quan ở trẻ em dưới 5 tuổi tại bệnh viện Quận 2, thành<br /> phố Hồ Chí Minh.<br /> Đối tượng - phương pháp: Nghiên cứu cắt ngang mô tả 124 trẻ em dưới 5 tuổi tại phòng khám Nhi bệnh<br /> viện Quận 2. Mối liên quan giữa thiếu máu và các biến số dựa vào phép kiểm chi bình phương hoặc phép kiểm<br /> chính xác Fisher.<br /> Kết quả: Kết quả nghiên cứu cho thấy tỷ lệ thiếu máu (Hemoglobin dưới 11 g/dL) ở trẻ em cao, chiếm<br /> 30,7%. Thiếu máu được xác định có liên quan với suy dinh dưỡng nhẹ cân (PR=2,20, KTC 95%: 1,19-4,04), và<br /> gia đình có từ 3 con trở lên (PR=2,97, KTC 95%: 1,44-6,11).<br /> Kết luận: Tỷ lệ thiếu máu ở trẻ đang mắc bệnh cao, tỷ lệ này cao hơn ở những trẻ có kèm suy dinh dưỡng<br /> nhẹ cân và gia đình có từ 3 con. Do đó, cần phát hiện sớm tình trạng thiếu máu và suy dinh dưỡng ở trẻ điều trị<br /> ngoại trú để có can thiệp phù hợp và kịp thời giúp trẻ phát triển một cách toàn diện.<br /> Từ khóa: thiếu máu, trẻ dưới 5 tuổi, bệnh viện Quận 2<br /> ABSTRACT<br /> THE PREVALENCE OF ANEMIA AND ASSOCIATED FACTORS AMONG CHILDREN UNDER FIVE-<br /> YEAR-OLD AT DISTRICT 2 HOSPITAL, HO CHI MINH CITY<br /> Huynh Giao, Nguyen Thi Ngoc Han, Nguyen Thi Hoa, Pham Ngoc Hiep, Nguyen Dang Dung<br /> * Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Supplement of Vol. 23 - No 2- 2019: 70-74<br /> Background: Anemia in children was considered a nutritional problem of the global importance, which led<br /> to some serious consequence including growth retardation, poor immune system therefore leading to increased<br /> morbidity and mortality in children.<br /> Objective: To evaluate the prevalence of anemia and associated factors in children under 5 years old of<br /> District 2 hospital, Ho Chi Minh City.<br /> Methods: A cross-sectional study was developed involving 124 children aged under 5 years old from<br /> pediatric clinic at District 2 hospital. The relationship between studied variables and anemia was evaluated by the<br /> Chi-square test and Fisher’s exact test.<br /> Results: The overall prevalence of anemia (Hemoglobin concentration less than 11 g/dL) was high, 30.7%.<br /> Anemia was significantly correlated with underweight (PR=2.20, 95%CI: 1.19-4.04) and other risk factor in<br /> women included having 3 or more children (PR=2.97, 95%CI: 1.44 – 6.11).<br /> Conclusion: The high prevalence of anemia among children under 5 years in outpatient department was<br /> <br /> *Đại học Y dược TP.Hồ Chí Minh ** Bệnh viện Quận 2<br /> Tác giả liên lạc: TS.BS Huỳnh Giao ĐT: 0908608338 Email: giaophuongyd@gmail.com<br /> <br /> 70 Chuyên Đề Y Tế Công Cộng<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 2 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> associated with underweight and number of children in household. Therefore, clinical examination should be<br /> encouraged to identify early anemia and malnutrition in outpatients so that we have some timely medical<br /> interventions which help children grow up totally.<br /> Keywords: anemia, children under 5 years. District 2 Hospital<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ tuổi tại phòng khám Nhi bệnh viện Quận 2.<br /> <br /> Thiếu máu là vấn đề y tế công cộng trên toàn Thu thập số liệu<br /> thế giới, theo ghi nhận của Tổ chức y tế thế giới Đặc điểm dân số của mẹ và trẻ được thu<br /> (WHO) năm 2011 tỷ lệ thiếu máu ở trẻ em chiếm thập qua bộ câu hỏi soạn sẵn.<br /> 42,6%(13). Phần lớn gánh nặng bệnh tật của thiếu Thu thập chỉ số nhân trắc: cân nặng và chiều<br /> máu tập trung chủ yếu ở các nước đang phát cao/chiều dài nằm của trẻ được đo để đánh giá<br /> triển, với tỷ lệ ở châu Phi và Đông Nam Á chiếm tình trạng dinh dưỡng. Suy dinh dưỡng được<br /> 2/3 trong số trẻ dưới 5 tuổi(2,8,13). Tình trạng thiếu chẩn đoán dựa theo tiêu chuẩn của WHO trẻ<br /> được phân loại là nhẹ cân, thấp còi hay gầy còm<br /> máu làm cho trẻ chậm phát triển thể chất, giảm<br /> khi cân nặng/tuổi, chiều cao/tuổi và cân<br /> khả năng miễn dịch, dễ mắc các bệnh nhiễm<br /> nặng/chiều cao < -2 độ lệch chuẩn so với giá trị<br /> khuẩn và tử vong. Tuy nhiên, đây là bệnh có thể<br /> trung bình của quần thể tham khảo WHO(12).<br /> phát hiện sớm, phòng ngừa và điều trị được(2,10).<br /> Dựa vào tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế<br /> Tại Việt Nam, mặc dù tình trạng thiếu máu đã<br /> giới, trẻ được chẩn đoán thiếu máu khi xét<br /> được cải thiện trong vài thập kỉ qua nhưng mức<br /> nghiệm Hemoglobin (Hb)