zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Kinh Tế - Quản Lý

» Kinh tế học

Ứng dụng hệ thống tiếp thị ngang trong giao nhận hàng hóa

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Báo xấu

17
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài nghiên cứu được hình thành từ phân tích về những bất cập trong hệ thống giao nhận hàng của các sàn giao dịch thương mại điện tử. Bằng phương pháp nghiên cứu định tính tại bàn giấy, nhóm tác giả đã đi sâu tìm hiểu thực trạng của dịch vụ giao nhận trong thương mại điện tử cũng như tổng quan về sự phân bổ các cửa hàng tiện lợi cùng với xu hướng phát triển của nó tại khu vực thành phố Hồ Chí Minh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ứng dụng hệ thống tiếp thị ngang trong giao nhận hàng hóa

Kỷ yếu Hội thảo quốc tế “Thương mại và phân phối” lần 1 năm 2018 ỨNG DỤNG HỆ THỐNG TIẾP THỊ NGANG TRONG GIAO NHẬN HÀNG HÓA APPLYING THE HORIZONTAL MARKETING SYSTEM IN DELIVERY OF GOODS ThS. Phan Trọng Nhân, PGS.TS. Nguyễn Minh Tuấn ThS. Hồ Trúc Vi ĐH Công Nghiệp thành phố Hồ Chí Minh Email: phantrongnhan@iuh.edu.vn Abstract The research was based on the analysis of inadequacies of the delivery system of e-commerce flatform. Through the qualitative desk research method, the authors have explored the realities of e-commerce flatform services as well as the overview of the distribution of convenience stores along with the development trend of them in Ho Chi Minh City. Thereby, the authors realize a great opportunity to develop a more horizontal marketing system in the distribution of goods between e-commerce and convenience stores in this region. It will bring much value not only to customers but also to businesses and e-commerce platforms. This is a different approach that no research has mentioned as well as no practical enterprises of Vietnam are applying. Keywords: convenience store; delivery of goods; e-commerce platform; Ho Chi Minh city; horizontal marketing system. Tóm tắt Bài nghiên cứu được hình thành từ phân tích về những bất cập trong hệ thống giao nhận hàng của các sàn giao dịch thương mại điện tử. Bằng phương pháp nghiên cứu định tính tại bàn giấy, nhóm tác giả đã đi sâu tìm hiểu thực trạng của dịch vụ giao nhận trong thương mại điện tử cũng như tổng quan về sự phân bổ các cửa hàng tiện lợi cùng với xu hướng phát triển của nó tại khu vực thành phố Hồ Chí Minh. Qua đó, nhóm tác giả thấy được cơ hội rất lớn về việc phát triển thêm hệ thống tiếp thị ngang trong phân phối hàng hoá giữa các sàn thương mại điện tử và các chuỗi cửa hàng tiện lợi tại khu vực này. Nó sẽ mang lại nhiều giá trị hữu ích không những cho khách hàng mà còn cho các doanh nghiệp và cả các sàn thương mại điện tử. Đây là hướng tiếp cận khác biệt mà hiện nay chưa có nghiên cứu nào đề cập cũng như chưa có doanh nghiệp nào của Việt Nam đang áp dụng. Từ khóa: cửa hàng tiện lợi; giao nhận hàng hóa; sàn giao dịch thương mại điện tử; thành phố Hồ Chí Minh; tiếp thị ngang. 1. Đặt vấn đề Thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ kéo theo nhu cầu về các loại hình dịch vụ giao nhận cũng ngày càng cao. Bên cạnh dịch vụ giao nhận do các sàn giao dịch tự thực hiện cho đối tác thì các công ty giao nhận bên thứ ba cũng ồ ạt nhảy vào thị trường này, đặc biệt ở phân khúc giao hàng chặng cuối từ trung tâm phân phối đến người tiêu dùng. Tuy nhiên, chi phí tính cho đơn hàng và khả năng quản lý quá trình giao nhận không phải lúc nào cũng thoả đáng cho giá trị của đơn hàng. Thêm nữa, chi phí phát sinh do giao hàng lặp lại cho một đơn hàng là một vấn đề phổ biến khi công ty giao hàng không thể gặp và giao hàng cho khách tại địa điểm đã hẹn trước. Một số giải pháp đã được áp dụng trên thế giới như người giao hàng sẽ gọi điện thoại thông báo trước cho khách hàng về thời gian giao hàng của mình, theo dõi kiện hàng bằng cách gửi mail cho khách hàng thông báo về tình trạng, vị trí và thời gian giao hàng dự kiến của từng kiện hàng. Tuy nhiên các giải pháp này vẫn chưa loại bỏ được những bất cập, khách hàng vẫn phải dành cả ngày chờ đợi người giao hàng, điều mà không phải lúc nào cũng khả thi. Một điểm giao nhận hàng hóa cố định, có đủ độ bao phủ rộng khắp để khách hàng vừa chủ động được thời gian vừa thuận tiện giao dịch sẽ là một phương án bổ sung tối ưu. Theo báo cáo của Savills về ngành bán lẻ Việt Nam 2017 công bố tính đến cuối năm 2016, tại Việt Nam cứ 54.400 người thì có một cửa hàng tiện lợi. Còn nghiên cứu của A.T. Kearney cho hay, Việt Nam được đánh giá là quốc gia có độ tuổi dân số rất thích hợp cho các chuỗi cửa hàng tiện lợi, 126
Kỷ yếu Hội thảo quốc tế “Thương mại và phân phối” lần 1 năm 2018 với 57% người dân dưới 35 tuổi. Theo đơn vị khảo sát thị trường IGD dự đoán, các chuỗi cửa hàng tiện lợi tại Việt Nam sẽ phát triển ở mức 2 con số trong trong giai đoạn 2018 - 2021 và có thể đạt đến con số 37,4% mỗi năm vào năm 2021. Sự tăng trưởng này hoàn toàn có khả năng xảy ra không chỉ dựa vào nền tảng cơ cấu dân số mà còn ở cơ sở hạ tầng của Việt Nam nói chung và khu vực trọng điểm là thành phố Hồ Chí Minh nói riêng. Xét trên thực tế về các hệ thống cửa hàng tiện lợi tại thành phố Hồ Chí Minh, hiện nay số lượng cửa hàng tiện lợi đã lên đến một con số kỷ lục với hơn 1.500 cửa hàng tiện lợi phân bổ rộng khắp các quận, huyện trên toàn thành. Với đặc trưng về hệ thống dày đặc, cửa hàng tiện lợi là một đối tác liên kết mà các sàn giao dịch thương mại điện tử không thể bỏ qua. Vấn đề nghiên cứu đặt ra là ứng dụng lý thuyết nền về hệ thống tiếp thị ngang cho trường hợp liên kết trong giao nhận hàng hoá giữa sàn giao dịch thương mại điện tử và cửa hàng tiện lợi. Theo đó, nghiên cứu tập trung phân tích những lợi ích của các bên liên quan, đồng thời đề xuất những định hướng để triển khai dạng thức liên kết này một cách hiệu quả. Đây là một hướng tiếp cận mới hiện chưa có nghiên cứu nào đi sâu tìm hiểu cũng như chưa có doanh nghiệp nào triển khai áp dụng. 2. Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu 2.1. Cơ sở lý thuyết 2.1.1. Hệ thống tiếp thị ngang Hệ thống tiếp thị ngang (horizontal marketing system) là hình thức áp dụng phổ biến nhất của khái niệm marketing cộng sinh (symbiotic marketing) ra đời vào giữa những năm 1960. Theo Adler (1966) marketing cộng sinh là hình thức liên minh các nguồn lực hoặc các chương trình giữa hai hoặc nhiều tổ chức độc lập được thiết kế để tăng tiềm năng thị trường của từng doanh nghiệp. Kotler (1994) đã định nghĩa hệ thống tiếp thị ngang là một sự sắp xếp kênh phân phối, theo đó hai hoặc nhiều tổ chức ở cùng cấp cùng tham gia cho các mục đích tiếp thị để tận dụng cơ hội mới. Mỗi doanh nghiệp đều có thể thiếu vốn, bí quyết kỹ thuật, năng lực sản xuất và các nguồn lực marketing để kinh doanh độc lập, hoặc là họ ngại rủi ro, hoặc vì nhìn thấy tác dụng to lớn khi hợp tác với các doanh nghiệp khác. Các doanh nghiệp có thể làm việc với nhau trên cơ sở tạm thời hay lâu dài, hoặc lập một doanh nghiệp riêng. 2.1.2. Sàn giao dịch thương mại điện tử Theo Nghị định về Thương mại điện tử số 52/2013/NĐ-CP, sàn giao dịch thương mại điện tử là website thương mại điện tử cho phép các thương nhân, tổ chức, cá nhân không phải chủ sở hữu website có thể tiến hành một phần hoặc toàn bộ quy trình mua bán hàng hóa, dịch vụ trên đó. Sàn giao dịch thương mại điện tử trong Nghị định này không bao gồm các website giao dịch chứng khoán trực tuyến. Các hình thức hoạt động của sàn giao dịch thương mại điện tử cũng được nêu rõ trong Nghị định bao gồm: • Website cho phép người tham gia được mở các gian hàng trên đó để trưng bày, giới thiệu hàng hóa hoặc dịch vụ; • Website cho phép người tham gia được lập các website nhánh để trưng bày, giới thiệu hàng hóa hoặc dịch vụ; • Website có chuyên mục mua bán trên đó cho phép người tham gia đăng tin mua bán hàng hóa và dịch vụ. 2.1.3. Cửa hàng tiện lợi Theo Wikipedia, cửa hàng tiện lợi là một doanh nghiệp bán lẻ nhỏ kinh doanh một số chủng loại mặt hàng tiêu dùng hàng ngày như cửa hàng tạp hóa, đồ ăn nhẹ, bánh kẹo, nước giải khát, thuốc lá, thuốc không bán theo toa, sản phẩm vệ sinh cá nhân, báo và tạp chí. Khái niệm này nêu rõ quy mô và các mặt hàng mà loại hình bán lẻ này kinh doanh. Định nghĩa theo từ vựng ở mục Kinh doanh, mảng Thương mại trong từ điển Cambridge thì cửa hàng tiện lợi là một cửa hàng nhỏ ở địa phương nơi bạn có thể mua thực phẩm, báo chí... và mở 127
Kỷ yếu Hội thảo quốc tế “Thương mại và phân phối” lần 1 năm 2018 cửa cho đến khuya hoặc luôn mở cửa hoạt động. Hầu hết các cửa hàng tiện lợi đều nằm trên các góc phố đông đúc hoặc tại các trạm xăng. Định nghĩa này mở rộng thêm thời gian hoạt động và địa điểm toạ lạc phổ biến của loại hình bán lẻ này so với các dạng thức bán lẻ khác. 2.2. Phương pháp nghiên cứu Bài viết được thực hiện thông qua phương pháp định tính tại bàn giấy với nguồn dữ liệu thứ cấp được thu thập và hiệu chỉnh sao cho phù hợp với mục đích của nghiên cứu trong khoảng thời gian từ 2016 đến 2018. Cụ thể, nhóm nghiên cứu đã thu thập, rà soát, xem xét: báo cáo về ngành bán lẻ Việt Nam 2017 của Savills, báo cáo về chỉ số phát triển ngành bán lẻ toàn cầu của A. T. Kearney, khảo sát của JDG, báo cáo nghiên cứu Tóm tắt thị trường bất động sản Việt Nam do Jones Lang LaSalle Incorporated công bố, báo cáo Chỉ số Thương mại điện tử EBI 2018 của Hiệp hội Thương mại Điện tử Việt Nam, nghiên cứu về Động lực mua hàng trực tuyến tại thị trường Châu Á do UPS công bố, nghiên cứu về Giải pháp logistic giao hàng thương mại điện tử của Hiệp hội doanh nghiệp logistic Việt Nam, kết quả khảo sát Hàng Việt Nam chất lượng cao của BSA. Tổng hợp số liệu từ website của 10 cửa hàng tiện lợi tại thành phố Hồ Chí Minh bao gồm: Vinmart, Circle K, Family Mart, Shop and Go, B's Mart, Mini – stop, 7 – Eleven, Co.op Food, Satra – food và Bách Hóa Xanh. Các tài liệu và ấn phẩm của các tổ chức và cơ quan khác bao gồm UNICEF, Cục Thống Kê thành phố Hồ Chí Minh đã được sử dụng. 3. Kết quả và thảo luận 3.1. Tổng quan về đặc điểm nhân khẩu học của cư dân thành phố Hồ Chí Minh Theo Niên giám Cục Thống Kê thành phố Hồ Chí Minh năm 2016, quy mô dân số trung bình của thành phố Hồ Chí Minh năm 2016 là 8.441.902 người với 4.041.641 nam (chiếm 47,88%) và 4.400.261 nữ (chiếm 52,12%). Tỷ lệ nam và nữ của Việt Nam tuy có sự chênh lệch nhưng không đáng kể. Riêng mức độ phân bổ dân cư tại các quận, huyện và tháp dân số hiển thị độ tuổi của thành phố Hồ Chí Minh có sự khác biệt khá lớn, cụ thể như sau: Bảng 1: Bảng phân bổ dân số giữa các quận, huyện trực thuộc thành phố Hồ Chí Minh năm 2016 Quận/ Huyện Dân số (người) Quận/ Huyện Dân số (người) 1 208.475 Bình Tân 704.347 2 153.832 Bình Thạnh 489.657 3 198.104 Tân Bình 469.526 4 186.995 Gò Vấp 646.060 5 182.965 Phú Nhuận 181.780 6 260.742 Tân Phú 475.730 7 317.488 Thủ Đức 537.050 8 432.968 Hóc Môn 434.275 9 296.198 Cần Giờ 75.522 10 239.826 Nhà Bè 156.001 11 234.291 Bình Chánh 623.022 12 526.064 Củ Chi 410.984 (Nguồn: Niên giám Cục Thống Kê thành phố Hồ Chí Minh năm 2016) Với bảng số liệu trên, ta thấy rằng hiện nay dân số có xu hướng tập trung sinh sống tại những khu vực xa trung tâm chiếm tỷ lệ cao như Bình Tân, Bình Chánh, Gò Vấp, Quận 12, Thủ Đức…Trong khi đó những quận trung tâm như quận 1, quận 2, quận 3, quận 4…số lượng dân cư sinh sống khá ít nhưng những khu vực này lại là nơi tập trung nhiều cơ quan, công ty thương mại dịch vụ… 128
Kỷ yếu Hội thảo quốc tế “Thương mại và phân phối” lần 1 năm 2018 Hình 1: Tháp dân số ở Thành phố Hồ Chí Minh (Nguồn: Phân tích tình hình trẻ em thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam năm 2017 của Unicef) Nhìn vào tháp dân số, phần phình ra trong biểu đồ là dân số ở độ tuổi 20 đến khoảng 40 tuổi. Đây là nhóm tuổi chiếm tỷ lệ lớn trong cơ cấu độ tuổi tại thành phố Hồ Chí Minh. Nhóm tuổi này theo nghiên cứu về chỉ số bán lẻ toàn cầu 2016 của A. T. Kearney là độ tuổi lý tưởng cho thị trường của cửa hàng tiện lợi – một loại hình mua sắm mới mẻ, hiện đại và cũng là nhóm sử dụng thương mại điện tử nói chung và giao dịch qua các sàn thương mại điện tử nhiều nhất theo kết quả khảo sát Hàng Việt Nam chất lượng cao do BSA công bố. 3.2. Thực trạng phân bổ cửa hàng tiện lợi tại thành phố Hồ Chí Minh Báo cáo nghiên cứu tóm tắt thị trường bất động sản Việt Nam do JLL (Jones Lang LaSalle Incorporated) công bố ngày 5 tháng 1 năm 2018 cho biết các cửa hàng tiện lợi tiếp tục mở rộng mạnh mẽ với các thương hiệu nổi tiếng như Bách Hóa Xanh, Vinmart, Mini - stop, 7 - Eleven... với số lượng cửa hàng tăng gần 45%, thương hiệu trong nước đang thống lĩnh thị trường với thị phần hơn 60% tính đến năm 2017. Bên cạnh đó, JLL cũng dự báo do chiến dịch bành trướng đang ở giai đoạn mở rộng địa bàn phủ sóng, gia tăng sự hiện diện không chỉ tại thành phố Hồ Chí Minh mà còn ở nhiều tỉnh thành lớn khác trên cả nước nên số lượng cửa hàng tiện lợi sẽ không ngừng tăng lên mạnh mẽ. 160 138 140 133 124 123 120 96 100 87 82 81 80 64 63 60 51 53 53 50 51 49 38 39 41 40 37 40 21 20 13 0 0 Số lượng cửa hàng Hình 2: Thống kê số lượng cửa hàng tiện lợi tại các quận/ huyện trực thuộc thành phố Hồ Chí Minh năm 2018 (Nguồn: Tác giả tự tổng hợp thông qua số liệu thống kê tại website của các chuỗi cửa hàng tiện lợi tại khu vực thành phố Hồ Chí Minh tính đến ngày 1 tháng 6 năm 2018) 129
Kỷ yếu Hội thảo quốc tế “Thương mại và phân phối” lần 1 năm 2018 Với nghiên cứu này, nhóm tác giả đã thực hiện thống kê số lượng của Top 10 hệ thống cửa hàng tiện lợi hiện đang hoạt động theo từng khu vực quận, huyện tại thành phố Hồ Chí Minh tính đến ngày 1 tháng 6 năm 2018. Số liệu này cho thấy một diễn biến hoàn toàn phù hợp với báo cáo của JLL về tỷ lệ phân bố của các cửa hàng tiện lợi, khi cơ cấu này đang chuyển dịch về phía các quận ngoại thành hoặc xa trung tâm thành phố hơn. Khoảng 48.500 m2 diện tích đã được thuê mới (tính chung cho các loại hình bán lẻ gồm siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng tiện lợi) trong quý 4 năm 2017, nhờ nguồn cung dồi dào với giá cả phải chăng hơn các khu vực đắc địa ở trung tâm. Cụ thể, quận 7, 12, Bình Tân, Gò Vấp, Tân Phú và huyện Hóc Môn đã bỏ xa các quận trung tâm như quận 3, 5, Phú Nhận và so kè sát sao với quận 1, Bình Thạnh. Mức phân bổ các cửa hàng tiện lợi có nét tương đồng với sự phân bổ dân cư tại thành phố Hồ Chí Minh. Bảng 2: Bảng tổng hợp số lượng các cửa hàng tiện lợi tại các quận, huyện trực thuộc thành phố Hồ Chí Minh năm 2018 Quận/ Circle Family Shop 7- Co.op Satra- Bách Hóa Vinmart B's Mart Mini-stop Huyện K Mart and Go Eleven Food food Xanh 1 18 43 26 12 12 14 4 1 8 0 2 12 4 13 0 5 5 2 1 4 5 3 9 7 10 6 6 7 1 1 2 0 4 11 6 3 4 5 4 1 0 4 0 5 13 5 15 7 3 1 1 2 5 1 6 9 7 5 1 6 0 0 1 6 4 7 17 27 9 4 6 5 2 0 7 5 8 11 4 5 4 15 0 0 1 8 5 9 8 5 0 0 6 3 0 0 8 7 10 15 9 6 0 4 11 0 1 2 2 11 12 3 0 0 11 7 0 1 5 2 12 10 0 1 0 2 0 0 1 12 55 Bình Chánh 5 0 0 0 1 0 0 0 4 41 Bình Tân 16 2 2 0 1 0 0 0 8 104 Bình Thạnh 34 10 16 15 11 22 3 2 9 2 Củ Chi 2 0 0 0 0 0 0 0 10 9 Gò Vấp 26 7 8 5 12 2 0 0 11 16 Hóc Môn 4 0 0 0 0 0 0 1 7 51 Nhà Bè 4 0 1 0 0 0 0 1 1 6 Phú Nhuận 10 3 7 4 7 6 0 0 3 0 Tân Bình 40 11 4 8 18 23 1 1 6 11 Tân Phú 24 8 0 3 11 5 1 0 8 36 Thủ Đức 20 4 5 1 5 3 0 3 10 13 Tổng 330 165 136 74 147 118 16 18 148 375 (Nguồn: Tác giả tự tổng hợp thông qua số liệu thống kê tại website của các chuỗi cửa hàng tiện lợi tại khu vực thành phố Hồ Chí Minh tính đến ngày 1 tháng 6 năm 2018) Vinmart và Bách Hoá Xanh là hai doanh nghiệp Việt Nam đang dẫn đầu thị trường Việt Nam về với hơn 300 cửa hàng. Nếu như Vinmart đánh mạnh vào các quận liền kề khu trung tâm như Bình Thạnh và Tân Bình thì Bách Hóa Xanh đang chiếm lĩnh khu vực ngoại thành với 104 cửa hàng ở Bình Tân và 51 cửa hàng tại Hóc Môn. Phạm vi bao phủ của loại hình cửa hàng Vinmart và Bách Hóa xanh tuy rộng khắp, đặc biệt vươn xa đến các khu ngoại ô nhưng chưa thực sự tiện lợi hoàn toàn do hạn chế về thời gian hoạt động. Các chuỗi cửa hàng hoạt động xuyên suốt 24/7 hầu hết là các doanh nghiệp nước ngoài. Theo số liệu thống kê hiện tại, các đại diện như Cirlcle K, Family Mart, B’ Mart hay Mini – stop đang ổn định với hơn 100 cửa hàng rải rác các khu vực nội ngoại thành. Trong đó, trọng điểm thị trường của các chuỗi này hiện là các khu vực trung tâm thành phố do được hình thành và phát triển 130
Kỷ yếu Hội thảo quốc tế “Thương mại và phân phối” lần 1 năm 2018 sớm từ thời điểm mà loại hình kinh doanh này mới du nhập vào Việt Nam, đồng thời đây cũng là đầu mối của các cơ quan, công ty, cao ốc văn phòng…của toàn thành phố. Tuy nhiên, sự chuyển dịch cơ cấu của các chuỗi này về các quận ven nhưng có tốc độ phát triển nhanh chóng như Gò Vấp, Tân Phú cũng đang diễn ra khá rõ nét. Diễn biến này cũng hoàn toàn phù hợp với tỷ lệ phân bổ dân cư thành phố khi dân số đang đổ dồn về các khu vực này. 3.3. Sơ lược về sàn giao dịch thương mại điện tử Theo bài viết chủ đề “Thương mại điện tử Việt Nam có thể đạt 10 tỷ USD 4 năm tới” của tác giả Cẩm Tú – Báo điện tử của Đài Tiếng Nói Việt Nam VOV đăng ngày 6 tháng 4 năm 2018, trích dẫn kết quả khảo sát Hàng Việt Nam chất lượng cao do BSA công bố năm 2017 cho thấy xu hướng mua bán trực tuyến ngày càng rõ rệt, đặc biệt là giới tiêu dùng trẻ. Với sự ra đời của hàng loạt các sàn giao dịch thương mại điện tử việc mua sắm trực tuyến đã không còn mấy xa lạ với người người tiêu dùng Việt, đặc biệt là người tiêu dùng trẻ thuộc thế hệ 8x, 9x, 2000. Tại Việt Nam hiện nay các sàn giao dịch thương mại điện tử đang dẫn đầu danh sách về doanh thu có thể kể đến: Lazada, 5giay, Tiki, Shopee, Hotdeal… Các sàn giao dịch này ngoài việc thực hiện chức năng tạo môi trường kinh doanh cho các đối tác còn đảm bảo được khâu giao nhận, một trong những mắc xích quan trọng trong thương mại điện tử. Với đội ngũ giao hàng hùng hậu và khả năng liên kết với những bưu cục địa phương, các sàn này giải quyết được bài toán về phạm vi tiếp cận khách hàng cho các đối tác kinh doanh của mình. Theo kết quả khảo sát được thực hiện cuối năm 2017 do Hiệp hội Thương mại Điện tử Việt Nam (VECOM) trình bày trong Báo cáo Chỉ số Thương mại điện tử EBI 2018, kinh doanh trên mạng xã hội đang là một xu hướng thu hút sự quan tâm của các doanh nghiệp, đặc biệt là những doanh nghiệp nhỏ, vừa, các hộ kinh doanh cá thể và cá nhân kinh doanh trong vài năm trở lại đây. Cụ thể, 32% doanh nghiệp được khảo sát cho biết họ đang tiến hành kinh doanh trên mạng xã hội, cao hơn so với tỷ lệ 28% của năm 2015 nhưng lại giảm nhẹ (2%) so với kết quả khảo sát năm 2016. Đáng chú ý là bên cạnh mạng xã hội, xu hướng sử dụng các sàn giao dịch trong vài năm trở lại đây lại có dấu hiệu giảm: năm 2017 có 11% doanh nghiệp tham gia khảo sát đã triển khai kinh doanh các sàn thương mại điện tử, giảm một chút so với năm 2016 (tỷ lệ này trong cả 2 năm trước đều là 13%). Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ sụt giảm này, trong đó giao nhận là một trong những trở ngại đối với các đối tác vừa và nhỏ của các sàn giao dịch thương mại điện tử. 3.4. Thực trạng dịch vụ giao nhận trong thương mại điện tử Lợi thế của thương mại điện tử nói chung và sàn giao dịch thương mại điện tử nói riêng so với ngành bán lẻ truyền thống chính là không giới hạn không gian, thời gian. Tuy nhiên, các sàn muốn hoạt động hiệu quả cần phải xây dựng được một hệ sinh thái thương mại điện tử hoàn chỉnh, đồng nhất từ khâu thông tin sản phẩm, báo giá, thanh toán và đặc biệt là vận chuyển. Nếu như các sàn giao dịch thương mại điện tử lớn và uy tín như Lazada, 5giay, Tiki, Shopee, Hotdeal… có thể tối ưu về phạm vi tiếp cận khách hàng mục tiêu cho đối tác thì lại vấp phải trở ngại về chi phí và thời gian giao nhận cho khách hàng tiêu dùng. Theo nghiên cứu về động lực mua hàng trực tuyến tại thị trường Châu Á do UPS công bố ngày 11 tháng 4 năm 2018, khách hàng ngày càng kỳ vọng cao về các tiêu chuẩn dịch vụ như miễn phí vận chuyển, giao hàng nhanh chóng và chính sách đổi trả chú trọng đến quyền lợi khách hàng. Cụ thể, người mua sắm chú trọng đến chính sách miễn phí vận chuyển, trung bình đến 85% số lượng đơn hàng. Qua đó, ta thấy được ưu thế cạnh tranh rất lớn cho các nhà bán lẻ nếu có những giải pháp thiết thực liên quan đến vấn đề này. Nghiên cứu này cũng chỉ ra rằng, hơn một nửa số lượng khách hàng Châu Á khi mua sắm trực tuyến sẵn sàng hủy giỏ hàng nếu như ngày giao hàng không hiển thị hoặc thời gian vận chuyển quá lâu. Với những khám phá từ nghiên cứu của UPS, ta thấy rõ được tầm quan trọng của chi phí và thời gian giao hàng ảnh hưởng rất lớn đến hành vi mua sắm trực tuyến của khách hàng Châu Á. Tuy nghiên cứu này không thực hiện riêng cho thị trường Việt Nam nhưng Việt Nam 131
Kỷ yếu Hội thảo quốc tế “Thương mại và phân phối” lần 1 năm 2018 cũng chính là quốc gia trực thuộc Châu Á, nên xu hướng tiêu dùng này cũng phản ánh phần nào xu hướng hành vi của người Việt Nam nói riêng và Châu Á nói chung. Theo kết quả nghiên cứu về giải pháp logistic giao hàng thương mại điện tử do Hiệp hội doanh nghiệp logistic Việt Nam trích từ kết quả khảo sát của Viện nghiên cứu ARC Rynek I Opinia, ngoài chi phí vận chuyển thì một ngày giao hàng được đảm bảo quan trọng hơn nhiều đối với khách hàng (65%) so với một lời tuyên bố đơn thuần (25%). Giao hàng đến cửa hàng cũng ngày càng trở nên phổ biến với 71% người tiêu dùng, cụ thể là những người trẻ tuổi và người thành thị khá yêu thích lựa chọn giao nhận hàng tại các địa điểm này dù thời gian dài hơn nhưng bù lại họ sẽ mất ít chi phí hơn. Tỉ lệ người mua sắm chuộng hình thức này đã tăng từ 46% năm 2015 lên đến 59% trong năm 2018. Hiển nhiên, dịch vụ này cũng sẽ mang thêm nhiều lợi ích cho các doanh nghiệp bán lẻ khi theo thống kê năm 2017, 60% khách hàng tại Châu Á mua thêm sản phẩm tại cửa hàng khi sử dụng hình thức giao hàng đến cửa hàng. Tại Trung Quốc, con số này lên đến 74%. Mô hình này hoàn toàn có thể áp dụng cho các thị trường khác, trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, một vấn đề nữa lại phát sinh là hệ thống cửa hàng của doanh nghiệp không phải lúc nào cũng bao phủ rộng khắp để tạo điều kiện thuận tiện cho khách đến nhận hàng, đặc biệt là các công ty vừa, nhỏ, các hộ kinh doanh cá thể và cá nhân kinh doanh trên các sàn giao dịch thương mại điện tử. 3.5. Lợi ích và định hướng triển khai hệ thống tiếp thị ngang giữa các sàn giao dịch thương mại điện tử và các chuỗi cửa hàng tiện lợi tại thành phố Hồ Chí Minh 3.5.1. Lợi ích Trước những bất cập về hệ thống giao nhận hàng của các sàn giao dịch thương mại điện tử, nghiên cứu này phát huy vai trò của các chuỗi cửa hàng tiện lợi trong sự liên kết với các sàn như một giải pháp hỗ trợ tối ưu. Với đặc điểm dân số trẻ, cơ cấu dân số có xu hướng tập trung dần về các quận ven trung tâm, kéo theo sự phân bổ của các chuỗi cửa hàng tiện lợi cũng chuyển dịch về các khu vực này. Một khi sự liên kết này được thiết lập, lợi ích mang lại giữa các bên sẽ được tận dụng hợp lý, lâu dài, phù hợp với sự tăng trưởng và phát triển của thị trường về mặt kinh tế cũng như nhân khẩu học. • Về phía sàn giao dịch thương mại điện tử: Đa dạng thêm một hình thức trung gian giao nhận với hệ thống phân phối rộng khắp địa bàn thành phố Hồ Chí Minh và đang có xu hướng phát triển nhanh chóng. Từ đó có thể: Thu hút thêm nhiều đối tác là các công ty kinh doanh vừa, nhỏ, các hộ kinh doanh cá thể và cá nhân kinh doanh Cạnh tranh với các công ty giao nhận bên thứ ba, tạo thêm lợi nhuận từ hoạt động giao nhận mới này • Về phía chuỗi cửa hàng tiện lợi: Có cơ hội tiếp cận thêm với hai đối tượng khách hàng: Các sàn giao dịch: khi thực hiện chức năng giao hàng cho các sàn này, cửa hàng tiện lợi có thể tận dụng các nguồn lực sẵn có của mình để cung cấp thêm loại hình dịch vụ giao nhận, tạo thêm nguồn thu. Khách hàng của các sàn giao dịch: ngoài việc đến nhận hàng, đối tượng này còn có thể tiếp cận với các chương trình truyền thông, khuyến mãi… mà cửa hàng hiện đang triển khai, tăng khả năng trải nghiệm và mua sắm thêm các sản phẩm khác. • Về phía người tiêu dùng: Chủ động được thời gian và địa điểm nhận hàng, không mất nhiều thời gian chờ đợi tại nhà cũng như liên lạc qua lại với bên phụ trách giao nhận. 132
Kỷ yếu Hội thảo quốc tế “Thương mại và phân phối” lần 1 năm 2018 Bên cạnh đó, phần nào tiết kiệm chi phí giao hàng tận nhà mà trước đây chỉ được miễn phí hoặc giảm phí với những đơn hàng có giá trị cao. • Về phía các doanh nghiệp vừa, nhỏ, các hộ kinh doanh cá thể và cá nhân kinh doanh hoạt động trên sàn giao dịch thương mại điện tử: có thêm khả năng tiếp cận với các đối tượng khách hàng mục tiêu có nhu cầu mua sắm với giá trị đơn hàng thấp. 3.5.2. Định hướng triển khai Để có thể triển khai hệ thống tiếp thị ngang trong phân phối, các sàn giao dịch thương mại điện tử có thể tận dụng hệ thống các cửa hàng tiện lợi sẵn có và đang phát triển nóng tại Việt Nam nói chung và thành phố Hồ Chí Minh nói riêng để giao nhận các đơn hàng. Cụ thể có rất nhiều phương thức thực hiện như: • Thuê không gian các cửa hàng tiện lợi để đặt những tủ khoá chứa hàng và mỗi khách hàng đến nhận hàng sẽ được nhận được chìa khoá tủ tương ứng từ nhân viên trực tại các cửa hàng để lấy hàng. • Thuê dịch vụ nhận hàng và thu hộ tiền hàng từ chuỗi các cửa hàng tiện lợi. Thông qua đó, khi khách hàng đến các nhận hàng, họ chỉ cần cung cấp thông tin cho nhân viên để được nhân viên giao hàng. 4. Kết luận Hình thức tiếp thị ngang trong phân phối mang lại cho các sàn giao dịch thương mại điện tử, khách hàng, cửa hàng tiện lợi và cả các doanh nghiệp thương mại nhiều lợi ích. Tuy nhiên, ta cũng không thể phủ nhận vai trò của loại hình giao hàng đến tận nhà cho khách hàng của các sàn giao dịch thương mại điện tử cũng như các bên thứ ba hoặc hình thức giao tại hệ thống cửa hàng kinh doanh của đối tác. Với những đơn hàng lớn, hàng hoá cồng kềnh và các khu vực nông thôn thì đây vẫn là giải pháp hợp lý. Song, nếu kết hợp thêm với hình thức liên kết ngang giữa sàn giao dịch thương mại điện tử và cửa hàng tiện lợi thì chắc chắn thị trường kinh doanh trực tuyến của thành phố Hồ Chí Minh nói riêng và Việt Nam nói chung sẽ còn có những bước phát triển nhanh chóng hơn, mở rộng phạm vi hoạt động cho nhiều đối tượng doanh nghiệp và cá nhân hoạt động cũng như tiện lợi hoá cao nhất cho khách hàng trong dịch vụ giao nhận. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Adler, L. (1966), “Symbiotic Marketing”, Harvard Business Review, 44 (3), 59-71. 2. Kotler, P. (1994), “Marketing Management: Analysis, Planning, Implementation, & Control”, Englewook Cliffs, NJ: Prentice Hall. 3. https://www.atkearney.com/documents/10192/8226719/Global+Retail+Expansion+at+a+Crossroads– 2016+GRDI.pdf/dc845ffc-fe28-4623-bdd4-b36f3a443787 4. http://www.brandsvietnam.com/15164-Cua-hang-tien-loi-dang-phu-khap-Tp-Ho-Chi-Minh 5. https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/convenience-store 6. https://drive.google.com/file/d/1n1rNcaSbdPupK0858pDJGS9xzqgaVBhE/view 7. https://en.wikipedia.org/wiki/Convenience_store 8. http://www.joneslanglasalle.com.vn/vietnam/vi- vn/Research/2017%20Q4%20Property%20Market%20Brief%20-%20VN%20final%20final.pdf 9. http://www.moj.gov.vn/vbpq/lists/vn%20bn%20php%20lut/view_detail.aspx?itemid=28505 10. http://pdf.savills.asia/asia-pacific-research/vietnam-research/spotlight/spotlight-vietnamretail-volution-vi- 0911.pdf 11.https://pressroom.ups.com/pressroom/ContentDetailsViewer.page?ConceptType=PressReleases&id=1523475 242126-491 133
Kỷ yếu Hội thảo quốc tế “Thương mại và phân phối” lần 1 năm 2018 12. http://www.pso.hochiminhcity.gov.vn/c/document_library/get_file?uuid=6ee0bce7-11b9-45fa-af57- 125afdcbd8ab&groupId=18 13. https://www.unicef.org/vietnam/vi/Final_Sitan_HCMC_Viet.pdf 14. http://www.vlr.vn/vn/news/img/nghien-cuu-ung-dung/3178/giai-phap-logistics-giao-hang-thuong-mai-dien- tu.vlr 15. https://vov.vn/kinh-te/thi-truong/thuong-mai-dien-tu-viet-nam-co-the-dat-10-ty-usd-4-nam-toi-747671.vov 134

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.