Ứng phó với biến đổi khí hậu và biển dâng ở đồng bằng sông Cửu Long và duyên hải miền Trung - Một số nhiệm vụ cần triển khai

Chia sẻ: Nguyễn Lê Huy | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

103
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ứng phó với biến đổi khí hậu và biển dâng ở đồng bằng sông Cửu Long và duyên hải miền Trung - Một số nhiệm vụ cần triển khai Ứng phó với biến đổi khí hậu và biển dâng ở đồng bằng sông Cửu Long và duyên hải miền Trung - Một số nhiệm vụ cần triển khai

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ứng phó với biến đổi khí hậu và biển dâng ở đồng bằng sông Cửu Long và duyên hải miền Trung - Một số nhiệm vụ cần triển khai

ng phó v i bi n i khí h u và bi n dâng ng b ng sông C u Long và duyên h"i mi$n Trung – M)t s+ nhi,m v- c/n tri n khai V i di n bi n hi n nay v bi n i khí h u toàn c u và m c n c bi n dâng, bài vi t c p n nh#ng tác %ng lên môi tr *ng t nhiên và +nh h ,ng n s phát tri n kinh t - xã h%i , 1ng b2ng sông C4u Long (7BSCL) và vùng duyên h+i mi n Trung (DHMT); ra nh#ng GS.TSKH. nhi m vA c n ti n hành trong các lBnh v c nghiên cCu tri n khai, phát Nguy n Ng c Trân huy và ào tDo ngu1n nhân l c, qu+n lý nhà n c và hGp tác quHc t nh2m Cng phó gi+m thi u thi t hDi, b+o v tHi a thành qu+ lao %ng quá khC và ti p tAc phát vn tri n b n v#ng, m%t nhi m vA có ý nghBa sHng còn Hi v i Kt n c trong nh#ng th p kL t i, và c n Gc nh n thCc úng mCc. I.M U d. N u , th*i i m hi n nay còn có ý ki n khác nhau v nguyên nhân cPa s bi n i khí h u toàn c u thì vi c khí h u trên hành tinh Trái 7Kt ang nóng ol lên, kéo theo nó là vi c tan bTng , BUc và Nam C c cVng nh m c n c bi n trung bình ang dâng lên tW hXn m%t th kL qua là m%t th c t mà nhân loDi ph+i Cng phó. nc H%i nghY th Gng Znh toàn c u v phát tri n b n v#ng tDi Johannesburg (C%ng hòa Nam Phi) nTm 2002 ã nh n Ynh r2ng nh#ng h u qu+ cPa bi n i khí h u toàn c u tr c ti p tác %ng n s sinh t1n cPa loài ng *i, cA th n Tài nguyên .v n c, NTng l Gng, SCc kh_e con ng *i, Nông nghi p và an ninh l Xng th c và 7a dDng sinh h`c [1]. NTm lBnh v c này lDi có liên quan m t thi t v i nhau. w Là m%t quHc gia n2m trên bao lXn cPa Bi n 7ông thông ra Thái Bình D Xng, v i hXn 75% dân sH sHng d`c theo m%t b* bi n dài hXn 3200 km và tDi hai 1ng b2ng sông H1ng và sông C4u Long, Vi t Nam thu%c vào loDi các n c bY uy hi p nhi u nhKt b,i s bi n i khí h u toàn c u w và m c n c bi n dâng. Câu h_i hi n nay không còn là “Li u các hi n t Gng có +nh h ,ng n Kt n c ta hay không?”mà là “kng phó nh th nào gi+m thi u thi t hDi, b+o v tHi a thành qu+ lao %ng quá khC và ti p tAc phát tri n b n v#ng”. w Bài vi t này c p n tác %ng cPa m c n c bi n dâng, h qu+ tr c ti p cPa bi n i khí h u, lên môi tr *ng t nhiên cVng nh +nh h ,ng cPa nó n s phát tri n kinh t -xã h%i cPa vùng 71ng b2ng sông C4u Long và cPa các tZnh d`c duyên h+i mi n Trung. TW ó nêu lên các nhi m vA c n tri n khai [2]. lnh h ,ng cPa bi n i khí h u lên u ngu1n Himalaya cPa sông Mê-kông và tác %ng cPa nó lên ngu1n n c sông Mê-kông vào 1ng b2ng sông C4u Long Gc gi+ thi t là nh hi n nay. Nh#ng Ya bàn khác sm Gc c p n trong m%t bài vi t sau. II.D BÁO V M C N C BI N DÂNG Nhi u nghiên cCu trong khuôn kh T chCc liên chính phP v Bi n i khi h u (IPCC) [3] ã ánh giá th c t quá trình m c n c bi n dâng trên th gi i trong 120 nTm qua, tW 1880 n nTm 2000, và tW ó ã d báo các kYch b+n mCc n c bi n dâng n cuHi th kL XXI, tuq theo các kYch b+n v hi u Cng nhà kính và tan bTng.
MCc % nghiêm tr`ng cPa bi n dâng tác %ng lên các châu th trên th gi i, tình hình xâm th c cPa các b* bi n, và tác %ng lên c dân , nh#ng nXi này cVng ã Gc d báo. 7Hi v i khu v c 7ông D Xng, IPCC d báo nhi t % sm gia tTng +1°C vào 2010 - 2039, và +3° n +4°C vào 2070 – 2099; vV l Gng sm gi+m 20 mm vào 2010 – 2039, r1i sau ó tTng +60 mm vào 2070 – 2099; m c n c bi n dâng cao 6 cm/nTm, Dt mCc 20 cm vào 2030, và 88 cm vào 2100. Qua các o Dc ã Gc ti n hành, IPCC ã ghi nh n nh#ng bi n i v nhi t % n c bi n b m|t và m c n c bi n , 7ông Nam Á.. Qua các d báo trên, Vi t Nam Gc li t vào các Ya bàn bY uy hi p nghiêm tr`ng nhKt. vn d. ol nc .v w w w D báo +nh h ,ng cPa bi n dâng n b* bi n và c dân ven bi n Theo d báo cPa VTn phòng qu+n lý i u tra tài nguyên bi n và môi tr *ng (B% Tài nguyên và Môi tr *ng), , Vi t Nam m c n c bi n sm dâng cao tW 3 n 15 cm nTm 2010 và tW 15 n 90 cm vào nTm 2070; các vùng +nh h ,ng g1m có Cà Mau, Kiên Giang, Bà RYa-VVng Tàu, Thanh Hóa, Nam 7Ynh, Thái Bình. CVng theo d báo này, n u m c n c bi n dâng cao 1 mét thì 23% dân sH sm thi u Kt [4].
vn d. ol Bi n i cPa m c n c bi n trong khu v c 7ông Nam Á nc III.D BÁO TÁC !NG C"A BI N DÂNG LÊN MÔI TR (NG T NHIÊN Khi m c n c bi n dâng, h u qu+ d thKy nhKt là nhi u vùng sm bY ng p. Nh ng h u qu+ cPa bi n dâng không ph+i chZ có ng p tBnh.7%ng l c bi n vùng ven b* và c4a sông, sóng v• khi ti p c n b* sm tác %ng mDnh hXn lên *ng b*, bãi tri u. B* bi n bY xâm th c và cX s, hD t ng ven .v bi n bY e d`a l n hXn. € các 1ng b2ng ven bi n, % ng p sâu hXn, th*i gian ng p kéo dài hXn. Xâm nh p m|n sm vào w sâu hXn, ngu1n n c ng`t khan hi m hXn. Ch % thPy vTn, thPy l c trên tWng Ya bàn và trên c+ 1ng b2ng sm có nh#ng thay i, khi n cho %ng thái b1i xói b* sông, cù lao, c1n bãi, b1i lUng phù sa trên h thHng sông chính và vùng c4a sông cVng thay i. w III. 1.VÙNG 7‚NG BƒNG SÔNG C…U LONG 71ng b2ng sông C4u Long Gc hình thành vào kho+ng 11000 nTm tr, lDi ây. Cao trình m|t w Kt t Xng Hi thKp. Trên nhi u vùng khá r%ng, trong 71ng Tháp Mu*i, TC giác Long Xuyên, Bán +o Cà Mau chˆng hDn, nhi u nXi cao trình chZ vào kho+ng 20 – 30 cm. V i nh#ng tác %ng ã c p trên ây, các y u tH thPy nông quy t Ynh cX cKu mùa vA, sinh thái thPy v c, h sinh thái rWng ng p n c ng`t (trong 71ng Tháp M *i, TC giác Long Xuyên và trong U Minh th Gng và hD), ... chYu tác %ng mDnh mm, th m chí có nXi e d`a c+ chính s t1n tDi. 71ng b2ng sông C4u Long tr c ây rKt ít hCng chYu bão. Th nh ng trong m%t th p kL, nTm 1997 ã chYu cXn b+o Linda và nTm 2006 ã bY uôi bão Durion quét qua (Hình 7). Nhi u nghiên cCu g n ây tìm mHi t Xng quan gi#a vi c bão , Tây Thái Bình D Xng có xu h ng x+y ra th *ng xuyên hXn sau tháng 10 d Xng lích và i v h ng *ng xích Do, v i nhi t % n c bi n trên b m|t tTng, k t qu+ cPa dòng h+i l u bY thay i b,i bi n i khí h u toàn c u.
CXn b+o NARGIS quét qua châu th IRRAWADDY (Myanmar) tháng 5/2008 và h u qu+ n|ng n mà cXn b+o ã gây ra là m%t c+nh báo Hi v i 71ng b2ng sông C4u Long. Tàn phá mà uôi cXn bão Dorion ã gây ra , 71ng b2ng sông C4u Long sm còn l n lao hXn và khUc nghi t hXn nhi u n u m c n c bi n dâng lên so v i hi n nay. vn Bão NARGIS vào Myanmar 2/5/2008 7uôi bão Durion vào 7BSCL 11/2006 III. 2.VÙNG DUYÊN HlI MI•N TRUNG d. Vùng duyên h+i mi n Trung Gc cKu tDo b,i m%t d+i Kt kŽp gi#a dãy Tr *ng SXn v phía BUc, và vùng cao Nguyên Nam Trung B% (Tây Nguyên) v phía Nam, và Bi n 7ông. D+i Kt bY chia ol cUt b,i nhi u nhánh núi Tr *ng SXn v Xn ra n t n bi n, và m%t sH con sông ngUn mà l u v c chu1i v phía Bi n 7ông. TW vài th p kL g n ây, rWng u ngu1n phía Tây bY tàn phá nhi u, Ya mDo vùng duyên h+i nc Trung B% tr, nên ngày càng không n Ynh, th hi n rõ nhKt là l• núi, lòng các h1 p bY lKp d n [5], các cXn lV tràn và lV quét ra Bi n 7ông. Lòng sông, Ya mDo các c4a sông thay i nhi u sau m•i mùa lV. H u qu+ cPa các cXn bão, các tr n lV quét Hi v i hD t ng cX s, là khá n|ng n [6]. .v V i m c n c bi n dâng, s không n Ynh cPa Ya mDo còn n tW phía Bi n 7ông nghBa là n tW hai phía cPa dãi Kt hŽp mi n Trung. Nh#ng nTm g n ây, tình hình b* bi n bY xâm th c x+y ra nhi u hXn. Khác v i h u qu+ cPa các cXn bão hay lV quét th *ng x+y ra vào mùa m a bão w hàng nTm, s e d`a cPa bi n dâng lên hD t ng cX s, d`c b* bi n theo mùa, theo kq tri u và th *ng xuyên hXn. w IV.D BÁO *NH H NG V KINH T,-XÃ H!I C"A BI N DÂNG w IV.1.VÙNG 7‚NG BƒNG SÔNG C…U LONG D a trên các k t qu+ i u tra cX b+n t ng hGp và Hi chi u v i th c t s+n xuKt, kinh t -xã h%i, 1ng b2ng sông C4u Long g1m có ba ti u vùng : ti u vùng mà quá trình sông chi m u th (A), ti u vùng nXi quá trình bi n chi m u th (C), và ti u vùng chYu +nh h ,ng cPa c+ hai quá trình sông và bi n (B). (Hình 8). Có th d báo Ynh tính tác %ng cPa m c n c bi n dâng lên ba ti u vùng nh sau. Ti1u vùng n4i 5nh h78ng ngu9n chi:m 7u th: (A). 7ó là các tZnh giáp biên gi i Cam-pu-chia, là nXi hai nhánh sông Mêkông và sông Bassac i vào lãnh th Vi t Nam và lV sông Mê-kông tràn b* và tràn 1ng vào 71ng b2ng sông C4u Long. Ti u vùng này chYu tác %ng v môi tr *ng t nhiên cPa m c n c bi n dâng nh ng không mDnh nh hai ti u vùng B và C. Do quá trình bi n mDnh lên do bi n dâng, ranh d i cPa ti u vùng sm lùi v phía ngu1n, % sâu ng p vào mùa lV sm
sâu hXn và th*i gian ng p cVng có th kéo dài hXn. B1i l, b* sông, c1n bãi hoDt %ng mDnh hXn. V m|t kinh t -xã h%i, khu v c I cPa n n kinh t bi n %ng nh ng vi c khUc phAc không quá khó, vì chP y u v’n còn là các h canh tác n c ng`t. CX cKu mùa vA, h thHng canh tác có th x+y ra tDi m%t sH Ya bàn và s i u chZnh các công trình thPy lGi , nh#ng Ya bàn này là c n thi t. Khu v c II và khu v c III cPa n n kinh t có th nh n ph n dYch chuy n u t và phát tri n ô thY tW hai vùng B và C. M t % dân sH và quá trình ô thY hóa chYu tác %ng tW s dYch chuy n m%t ph n dân c , lao %ng và các cX s, kinh t cPa hai vùng B và C. vn Ti1u vùng n4i 5nh h78ng bi1n chi:m 7u th: (C). 7ây là vùng duyên h+i cPa các tZnh giáp v i Bi n 7ông và VYnh Thái Lan.Ti u vùng này chYu tác %ng v môi tr *ng t nhiên cPa m c n c bi n dâng tr c ti p nhKt. H sinh thái bãi d. tri u và rWng ng p m|n qua gánh chYu các tác %ng sm th hi n vai trò “ m” gi+m sóng, phòng h% và gi# Kt. Tình hình xói l, *ng b* sm mDnh hXn. Tình hình b1i lUng , các c4a SX 1 ba ti u vùng cPa 7BSCL d i tác %ng ol sông sm thay i. 7 *ng ranh v i ti u vùng (B) cPa bi n dâng sm bY “ “y lên” v phía ngu1n. Quy hoDch thPy lGi, ê bao ven bi n c n Gc tính toán lDi v i nc nh#ng tham sH m i cPa phân vùng thPy vTn thPy l c trong ti u vùng. V m|t kinh t - xã h%i, khu v c I tDi ây, ã thích Cng tW tr c v i i u ki n ng p theo tri u và nhi m m|n h u nh quanh nTm, sm thay i theo h ng “kinh t n c m|n” là chính. Vùng s+n xuKt lúa sm bY co lai. Khu v c II, khu v c III và *i sHng, sinh hoDt cPa ng *i dân sm khó khTn .v hXn do % ng p tTng và khan hi m ngu1n n c ng`t. Ngu1n n c ng`t tDi ây chZ trông ch* vào n c m a và n c ng m. 7 u t cho cX s, hD t ng tôn cao và b+o v công trình sm tHn kém không ít. Vì nh#ng lý do ó, m%t b% ph n dân c có th sm dYch chuy n ra ngoài ti u vùng. VKn l n nhKt cPa ti u vùng là b+o v các thành qu+ cPa lao %ng quá khC. w Ti1u vùng ch@u 5nh h78ng hAn hBp bi1n và ngu9n (B)7ây là Ya bàn th hi n rõ r t nhKt s giao thoa gi#a hai quá trình sông và bi n, v i quá trình bi n mDnh lên.Ti u vùng chYu s tác w %ng v môi tr *ng t nhiên mDnh d n theo h ng tW ngu1n ra bi n. Di n tích cPa ti u vùng bY thu hŽp lDi.lnh h ,ng n kinh t - xã h%i , ti u vùng này rKt to l n do ây là vùng t p trung dân c ô thY, có nhi u cX s, kinh t quan tr`ng, mà sinh hoDt và các hoDt %ng kinh t -xã h%i cho t i w nay u d a vào ngu1n n c ng`t d1i dào h u nh quanh nTm. 7Hi v i khu v c I, , m%t sH Ya bàn giáp v i ti u vùng (C), các h thHng canh tác trên n n n c ng`t nh canh tác lúa, v *n cây Tn trái bY tác %ng v m|t nTng suKt, v di n tích canh tác; chTn nuôi gia súc gia c m gi+m mDnh; di n tích nuôi tr1ng thPy s+n n c ng`t bY thu hŽp do bY n c lG và m|n lKn lên. Khu v c II, khu v c III, ô thY và dân c bY +nh h ,ng và có th bY xáo tr%n khá nhi u. M%t b% ph n sm dYch chuy n v ti u vùng A ho|c ra ngoài vùng do thi u ngu1n n c ng`t, do ng p lAt ho|c do xây d ng k t cKu hD t ng cKp n c ng`t và chHng ng p quá tHn kém. CVng vì nh#ng lý do này, sCc thu hút u t ã khó sm càng khó. Nhìn t ng th , kinh t - xã h%i vùng 71ng b2ng sông C4u Long sm chYu s tác %ng trên các m|t:
- Bi n %ng trong s+n xuKt : N u không có giHng m i chYu Gc m|n, kinh t lúa và kinh t v *n sm gi+m sút; kinh t bi n sm tTng tr ,ng nhanh nh ng ch a chUc sm bù Up lDi hai s sAt gi+m trên; u t trong lBnh v c công th Xng nghi p càng khó thu hút hXn. - Xây d ng k t cKu hD t ng ã tHn kém càng tHn kém hXn. - Bi n %ng v phân bH dân c , ô thY và các trung tâm, cX s, kinh t sm di n ra s dYch chuy n trong n%i vùng và ra ngoài vùng 71ng b2ng sông C4u Long. Nh#ng bi n %ng v môi tr *ng t nhiên và v kinh t -xã h%i nêu lên trên ây sm +nh h ,ng n s phát tri n b n v#ng cPa 71ng b2ng sông C4u Long n u không kYp th*i có s Cng phó thích hGp. 1. Cu%c sHng cPa hàng chAc tri u ng *i dân sm g|p nhi u xáo tr%n l n; 2. Vai trò v a lúa cPa c+ n c, ngu1n óng góp quan tr`ng cho t ng kim ngDch xuKt kh“u và ngân sách nhà n c mà 71ng b2ng sông C4u Long ang +m nhi m sm chYu thách thCc nghiêm vn tr`ng; 3. Nhi u khía cDnh v an ninh quHc phòng sm Gc |t ra, tr c tiên là an ninh l Xng th c cho c+ n c. d. IV.2.VÙNG DUYÊN HlI MI•N TRUNG ol nc .v w w w lnh v tinh vùng Duyên h+i mi n Trung
Do tính không n Ynh cPa Ya mDo, hXn nh#ng Ya bàn khác, , vùng duyên h+i mi n Trung tác %ng v m|t t nhiên và kinh t xã h%i gUn ch|t và tr c ti p v i nhau, tW phía 1i núi phía Tây cVng nh tW phía Bi n 7ông. Nh#ng Ya bàn bY +nh h ,ng mDnh nhKt là các 1ng b2ng ven bi n và , cuHi các con sông, nXi m t % dân sH rKt cao và ph+i chYu sCc ép tW hai phía bi n và núi. Sa cKu, % phì cPa Kt, xâm nh p m|n thay i sm +nh h ,ng n nTng suKt và s+n l Gng cây tr1ng. K t cKu hD t ng kinh t k” thu t, xã h%i, vTn hóa và du lYch t p trung ph n l n , vùng 1ng b2ng và ven bi n, các c+ng bi n ã xây d ng d`c mi n Trung sm chYu s uy hi p mDnh mm tW m cn c bi n dâng. Nhìn t ng th , kinh t - xã h%i vùng duyên h+i mi n Trung sm chYu s tác %ng trên các m|t: - Bi n %ng v m|t t nhiên tác %ng lên k t cKu hD t ng, lên kinh t bi n và du lYch; sCc hút u t cho khu v c II và khu v c III có th bY +nh h ,ng. vn - Xây d ng và b+o v k t cKu hD t ng tHn kém hXn; - Sm di n ra s dYch chuy n dân c , lao %ng, các ô thY và cX s, kinh t trong n%i vùng tW vùng thKp lên vùng cao, và ra ngoài vùng. Bi n %ng này, n l Gt nó, có th tác %ng n s n Ynh Ya mDo n u không tính toán và chu“n bY k” vY trí các Ya bàn ti p nh n. Nh#ng bi n %ng sâu sUc v môi tr *ng t d. nhiên và v kinh t -xã h%i nêu lên trên ây có +nh h ,ng ns b n v#ng cPa s ol phát tri n cPa vùng duyên h+i mi n Trung, mà còn Hi v i c+ n c trong chWng m c mà k t cKu hD t ng nHi li n BUc Nam hi n nay u i qua vùng này. nc V. NHENG NHIFM VG C N TRI N KHAI kng phó v i bi n dâng là m%t nhi m vA có t m quan tr`ng hàng u v nhi u m|t kinh t -xã h%i, .v an ninh quHc phòng chˆng nh#ng cPa hai vùng này mà còn cPa c+ n c. Bi n dâng là m%t quá trình ti m ti n. N u nhân loDi không có bi n pháp ngTn ch n quy t li t s bi n i khí h u , quy mô toàn c u, quá trình m c n c bi n dâng sm di n ra ngày càng nhanh. w Do v y c n có s chu“n bY Cng phó úng mCc và ngay tW bây gi*. T ng k t tW nhi u Ya bàn trên th gi i, có ba cách Cng phó v i m c n c bi n dâng: b+o v w (hay chHng ,, Xng u), thích nghi và rút lui v phía sau. Ba cách này u áp dAng Hi v i các Hi t Gng: các công trình kiên cH, s+n xuKt nông nghi p, và các h sinh thái, |c bi t các h sinh thái m l y. w Không có m%t cách Cng phó duy nhKt cho m`i Hi t Gng, , m`i nXi, m`i lúc. 7 Cng phó tHt nhKt c n nUm rõ tình hình cA th cPa Ya bàn, kh+ nTng b+o v có hay không, tính kh+ thi và hi u qu+ t ng hGp kinh t , xã h%i, vTn hóa cPa ph Xng án Cng phó. Chính vì v y, ph+i tranh thP th*i gian i u tra nghiên cCu trên tWng Ya bàn bY e d`a, i u gì sm n v i các ph Xng án m c n c bi n dâng, tW ó chu“n bY ph Xng án Cng phó tHt nhKt. 7 góp ph n vào vi c chu“n bY Cng phó, xin gGi ý m%t sH nhi m vA c n tri n khai d i ây: (1) Làm cho c+ xã h%i nh n thCc y P v tính tKt y u Vi t Nam ph+i Cng phó v i bi n i khí h u và bi n dâng, và tác %ng cPa nó, tW t nhiên n kinh t , xã h%i và an ninh quHc phòng; (2) Xác Ynh và ti n hành s m nh#ng n%i dung nghiên cCu tri n khai c n thi t:
+ L p b+n 1 Ya hình tZ l l n cPa các vùng ven bi n, các vùng trVng; l p b+n 1 các vùng Ya mDo không n Ynh do phá rWng và do bi n dâng; + Phân Ynh các ti u vùng A, B, C cPa 1ng b2ng sông C4u Long theo các ph Xng án bi n dâng; mô ph_ng các tác %ng v t nhiên, kinh t , xã h%i phAc vA cho vi c Cng phó, trên tWng Ya bàn trong tWng ph Xng án m c n c bi n dâng; + Phân vùng thPy vTn - thPy l c các ti u vùng theo các ph Xng án mCc n c bi n dâng + D báo các công trình trong k t cKu hD t ng bY e d`a do bi n dâng. HGp lý hóa h thHng giao thông thPy b%, k t hGp v i các nhi m vA xây d ng cAm, tuy n dân c và thPy lGi; + Nâng cao công ngh hDn ch xâm th c b* bi n, công ngh xây d ng trên n n Kt y u, bY ng p n c; các v t li u nhŽ, b n trong môi tr *ng n c lG và m|n; + Nghiên cCu các giHng cây con, |c bi t các giHng lúa có gien chYu m|n cao, cao thân, ...; + Th4 nghi m nh#ng h thHng s+n xuKt nông nghi p có hi u qu+ kinh t cao và b n v#ng, phù hGp v i bHi c+nh m i trong tWng ti u vùng; vn + 7 xuKt nh#ng mô hình công nghi p hóa trong bHi c+nh m i (di n tích Kt không bY ng p gi+m, khan hi m n c ng`t, ...) vì s phát tri n b n v#ng; + 7 xuKt các ph Xng thCc qu n c thích hGp v i t p quán và hoàn c+nh m i. Ngoài ph ong thCc qu n c trong ê bao (nh , Sa-rài), trong cAm dân c v Gt lV, nghiên cCu hi n Di hóa nhà sàn, thi t k các nhà n i và khu dân c n i; d. + D báo các lu1ng dYch chuy n dân c và l c l Gng s+n xuKt khác; d ki n các Ya bàn có th tái bH trí; (3) Phát huy và ào tDo ngu1n nhân l c: ol + Ch Xng trình mAc tiêu quHc gia Cng phó v i bi n i khí h u và n c bi n dâng c n phát huy %i ngV cán b% khoa h`c hi n có thông qua m%t ch Xng trình khoa h`c và công ngh i tW d nc báo, n mô ph_ng và tìm các bi n pháp thích hGp nh2m tích c c khUc phAc các thách thCc; + Thi t l p , các tr *ng Di h`c các khoa, b% môn ào tDo liên thông và liên k t tW h+i d Xng h`c, Ya chKt, %ng l c h`c ven bi n và vùng c4a sông, toán Cng dAng và cX h`c i sâu v bi n i khí h u và bi n dâng nh2m ào tDo m%t ngu1n nhân l c cho lâu dài cho Kt n c; .v + 7ào tDo thông qua gi+ng dDy và thông qua nghiên cCu th c hi n các tài mà th c t |t ra. (4) V m|t qu+n lý nhà n c: w + Xây d ng cX s, d# li u (b+n 1, sH li u, +nh v tinh phAc vA cho công tác Cng phó v i bi n i khí h u và bi n dâng) ho|c xây d ng danh mAc các d# li u hi n có , các cX quan và quy ch s4 dAng chung các d# li u này. w + Có ch Xng trình b+o v và tr1ng rWng u ngu1n, rWng ng p m|n, rWng phòng h% ven bi n; + ThHng kê sH h% và sH dân hi n ang c trú d`c b* bi n mi n Trung nh#ng nXi bY e d`a xâm w th c, và c n Gc bH trí n nXi c trú m i an toàn trên tWng % cao mà không làm t n hDi n s n Ynh cPa Ya mDo; + Xác Ynh các Ya bàn c trú m i ti m nTng, mô hình canh tác và k t cKu hD t ng; + Qu+n lý nghiêm vi c khai thác và b+o v các t ng n c ng m ng`t , 71ng b2ng sông C4u Long; + T ng k t vi c xây d ng các c+ng bi n trong th*i gian qua d`c duyên h+i mi n Trung; xuKt xây d ng 1ng b% m%t sH c+ng bi n n c sâu, Gc che chUn tHt, t1n tDi b n v#ng; + C n quy Ynh tW nay m`i quy hoDch, d án , nh#ng vùng ven bi n, c4a sông u ph+i tính t i y u tH n Ynh cPa Ya mDo và y u tH bi n dâng m%t cách t *ng minh; + C n rà soát lDi các quy hoDch t ng th và quy hoDch ngành tDi các Di bàn ph+i Hi m|t v i bi n dâng; + C n có t m nhìn và quy ch phHi hGp hành %ng liên ngành, liên vùng, trung Xng- Ya ph Xng (nhKt là gi#a 71ng b2ng sông C4u Long và 7ông Nam B%, gi#a Duyên hãi mi n Trung v i Tây
Nguyên, ...) chP %ng có l% trình bi n s dYch chuy n m%t b% ph n ngu1n l c m%t cách t phát tr, thành s phân bH lDi l c l Gng s+n xuKt. Thách thCc bi n dâng ph+i chTng chính là th*i cX thúc “y Nhà n c suy tính sâu sUc hXn vi c qu+n lý kinh t theo vùng lãnh th ? + M`i quy hoDch c n Gc ph+n bi n nghiêm túc, |c bi t các quy hoDch các vùng duyên h+i và c n duyên, các công trình u t tW vHn ngân sách nhà n c tDi nh#ng Ya bàn Gc d báo có nhi u kh+ nTng bY t n th Xng do bi n dâng, b+o +m công trình b n v#ng, Dt hi u qu+ t ng hGp cao. vn d. ol nc .v w w w
vn (5) 7“y mDnh hGp tác quHc t kYp th*i có thông tin, sH li u Gc c p nh t liên quan n bi n i khí h u và bi n dâng , Vi t Nam; hGp tác trong công tác ào tDo ngu1n nhân l c và hGp tác trong i u tra và nghiên cCu nh#ng tài khoa h`c |t ra cho khu v c và th gi i. d. (6) Vi t Nam ã tham gia NghY Ynh th Kyoto, Công c quHc t v a dDng sinh h`c và nh#ng hi p Ynh quHc t khác có liên quan. Vì v y, và th c thi các n%i dung ã Gc c p trên ây, c n th ch hóa các chính sách liên quan n gi+m thi u bi n i khí h u và bi n dâng và các h ol qu+ cPa chúng vào các lu t và b% lu t. Giám sát vi c th c thi pháp lu t ã ban hành. Chú d n. nc [1] Các h u qu+ này Gc g`i tUt là WEHAB tW Water, Energy, Health, Agriculture, Biodiversity. [2] Bài vi t này t ng hGp hai báo cáo “71ng b2ng sông C4u Long Hi m|t v i bi n dâng” ã trình bày tDi H%i th+o khoa h`c Khí t Gng thPy vTn, Tp. H1 Chí Minh, 26-27/6/2008, và “V bi n i khí h u và bi n dâng tác %ng lên Duyên h+i Mi n Trung. Nhi m vA khoa h`c công ngh c n .v tri n khai”, tDi H%i th+o khoa h`c do H%i 1ng Chính sách Khoa h`c và Công ngh quHc gia và 7Di h`c Hu t chCc tDi Hu , 24-25/6/2008. w [3] IPCC vi t tUt cPa Intergovernmantal Panel on Climate Change. [4] VTn phòng qu+n lý i u tra tài nguyên bi n và môi tr *ng, ngày 22/5/2007. w [5] € tZnh Bình 7Ynh, theo báo cáo cPa Ts. L Xng thY Vân và Th.s. Nguy n thY Huy n, Khoa 7Ya lý, 7Di h`c Quy NhXn, vi c b1i lUng các h1 chCa, làm gi+m tu i th` cPa các h1 tW 40 - 60% so v i mCc thi t k ban u tDi các h1 Hòn Gà, h1 ThP Thi n (Tây SXn), h1 Núi Gi2ng (Phù M”), h1 w ThDch Khê (Hoài Ân). Các h1 VBnh SXn, H%i SXn, VDn Phú, Núi M%t, Phú Ninh, 71ng Tre … cVng ang di n ra quá trình b1i lUng lòng h1 v i các mCc % khác nhau. [6] TW nTm 1951 n 2007, ã thHng kê Gc 116 cXn bão và áp thKp nhi t i b% vào mi n Trung, tW Qu+ng Bình n Bình 7Ynh, b2ng 37% sH cXn bão ã vào Vi t Nam trong cùng th*i kq. C *ng % bão ngày càng mDnh, th*i gian hoDt %ng cPa bão s m hXn và k t thúc mu%n hXn, vY trí b% cPa bão vào phía Nam tTng d n là nh#ng i u ã Gc ghi nh n. Tác gi5 nguyên là Phó ChP nhi m ˜y Ban Khoa h`c và K” thu t Nhà n c (1980-1992), ChP nhi m Ch Xng trình khoa h`c cKp nhà n c “7i u tra cX b+n t ng hGp vùng 71ng b2ng sông C4u Long”, (1983-1990), 7Di bi u QuHc h%i các khóa IX, X, XI (1992-2007), ˜y viên H%i 1ng Chính sách Khoa h`c và Công ngh quHc gia (tW nTm 1992).