Ứng phó với thảm họa tự nhiên trong bối cảnh biến đổi khí hậu ở Việt Nam

Chia sẻ: Thao Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

44
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày thảm họa thiên nhiên và liên kết cộng đồng trong ứng phó với thảm họa thiên nhiên; ứng phó của cộng đồng với thảm họa thiên nhiên ở Việt Nam; gợi ý cho những giải pháp tăng cường liên kết, phối hợp các cộng đồng trong ứng phó với thảm họa thiên nhiên.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ứng phó với thảm họa tự nhiên trong bối cảnh biến đổi khí hậu ở Việt Nam

Ung pho tham hoa tu nhien.;,. v ., trong boi canh bi^n doi Uu Mu &wm tima- *' • 'V-'. \,i\. .... ... - V J%™ Nguyin Danh S«if • ' '• •' Tdm tSfc Xa hoi loii ngudi ludn phai dli mat vdi cie tham hpa ty nhi@n (THTN). Do tic dpng ciia biln 46! khf bau (BDKH) nSn cic THTN khic lift hon, xiy ra vdi tan mi suat nhilu hon 1^ d pham vi rdng hon. Tic dpng ctia BDKH d nudc ta ngiy cing tang vi theo dd cac THTN cOng nhieu hom, gSy thijl bai lonhon. tfngphd vdi 11111* vudb •I'i'il: bet li dng phd ctia cpng ding. iJiig phd ctla cdng ding vdi THTN d mrdc ta bdn d n h -i:si- nhimg a i m msnh (nhu kinh nghiim, sy cl kit cdng ding trong ddi phd vM Mlm nguy; .:nM mjng ludi td chtic xa hpi; chfnh sich va sy hott(?ctia Nhi nudc) edn cd uhtBIghja chl vl nbSn thlic hinh dpng cda nguM din quin IJ nhi nudc. Yiu k6m ttong hoach djiUP^.' tl chiic thvc hien chfnh sich lim cho yj|c ling phd cdng ding vdi THTN d nudc ta Ihii^ gian qua chua phit huy dupc tit siic manh cila cic bin llSn quan. ' Tiillhda: Thim hpa tvr nhien; ling phd cdng ding; lita kit cdng ding; biln dli kbf b§U.' a. LMfrdia ludn di liln vdi nhiing mit rait, tlti Oikv^j chit vi tmh thin vd cilng to ldn, writ q | l ' Theo udc tfnh ctia quic tl v i Viet Nam, kha ning chiu d\mg v i khSc phpc ,cua,ti(^ chua kl thilt hji vl ngudi, hing nam d ci nhan v i gia fflnh. Cng phd cpng tlong nudc ta thidn tai giy thipt hai tmjng dutmg vdi THTN, Y'I bin chat 14 m^t d ^ g l i ^ khoing 1,5 - 1 3 % GDP. Thien tai d nudc ta dOng x i hOi phin ting tnrdc Jioin c W has hi|n nay khdng chi chii yiu li Ipt, bao nhu tlnh huing nguy cap, khd khan xiy r^. trudc diy nila mi dJ md rpng hem nhilu do tic dpng ciia BDKH. Bd cling li mdt l-j do d nudc ta, da cd nhttng nghiln loiiu -^fe chd yeu din din sv ra ddi ctia Lujt Phdng, ling phd vdi thim hpa, trong dd cd THTN? ching thien tai do Qudc H0i ban hinh nam nhung chtl yiu tip trung nhilu vSo qnfii' Ijf' 2013 thay thl Phip Ipnh phdng, chdng l\it, nii ro thiSn tai hojc cic md Wnh ilitg phd' bio mrdc dd (ban hinh nim 1993). thidn ^tai dva vio cpng ddng, cdn ngHife' Cliu vl cpng dong iing phd khi thita tai xiy' Con ngudi qui nhd bd so vdi thien nhicn ra t^o nen thim hpa vln cdn khi ft, nhit, j i nen s\r lien kit cac ca nhan, cic nhdm xa hpi l?i vtn nhau img phd vdi THTN li mdt tSt yiu dl sinh tdn v i phit ttiln. iJng phd Pli6 gifc su, tien si, Vijn N^'Sncfc vi H8 truriiit' vdi cic thim hpa ndi chung vi THTN ndi rnfe. BT: 0912694437. EmaD: diinlls6ll«gaiaa.c6l« Nghien cuu nay Saijc tU tnr bdi Qi^ pbit tiikt Kh^ rieng ludn li irng phd cda cpng ddng hilu hpc vi Cong n^hi qui; gia (Nalbsted), trang,111 til; theo nghta rpng ctia tu niy, bdi lc tham hpa "Hinh vi tip the vi to chiipxa hOi: nghifin cihi xS h§i hpc vc thim h?a", mit sl D.il-2013.06.
Nguygn Danh Stm v i plmmig £ ^ xa h # hgc, vl fag phd Trong thvic tl, tham hga thudng gin vdi epng dong vdi IHTN. Bai vilt dl ctp 2 npi hiem hga, cd nghia la "svr kita, hipn tugng dung: THTN va lien kit cpng tMng trong tn nhidn hojc do con ngudi cd nguy ca giy fag phd vdi THTN; ftng |Ad cdng ddng vdi la thilt hai v l tmh mang, bi thutmg, thiel THTOdnudcta. hai ve tai san, gian doan vl x i hdi, kmh te 2. Thim hga te nhJSn va Uen k i t cong hoic suy thoii vl mdi tnidng" [1, tr.2]. fling trong vl|c nng phd Tham hga trong rali quan he vdi hilm hga Cd nhidu dinh nghia khic nhau vl thim dupe dinh nghia ' l i khi hilm hpa xay ra hpa v i dudi cac gdc dp khoa hpc chuydn lam anh hudng din cpng ddng din cu de bj n ^ n h khic nhau. THTN d day dugc xem tdn thmmg khdng du kha nang chong dS ita dudi gdc dp xa h0i hpc. Tuy nhicn, gidi vdi nhflng tic hai ctia no" [1, tr.2]. Cd hilm nghita ctiu xa h0i hpc cung chua that thdng hga tii nhidn (bio, lu Ivit, sm Id dit, d^ng nhit vdi nhau vl mpt dinh nghia diy du vl dit, sdng thin...) v i hilm hga do con ngudi tham hpa ndi chung vi THTN ndi rieng. tao ra (chat phi rung, dot riing dl san xuat, Trong s l cic dinh nghia xi hdi hpc vl tham d nhiem mdi trudng, xiy dvmg cic cdng hpa, chiing tdi dong tlnh vi sti dung trong tnnh khdng phi hgp...). THTN li hilm hga nghidn aiu nay dinh nghia cfla hai nhi xa ttr nhien xay ra vi gay ra nhitag tic hji to hpi hpc Dynes R. R. v i K. J. Tiemey, theo ldn ddi vdi con ngudi, x i hdi. * *" thim hga l i " s v kipn giy ra nhung svr tin LS thuylt hinh ddng vi 1^ thuyet hinh vi P phi v i nSi dau lan rOng" [5]. Sd dt nhu vjy tjp thl cd nhilu ling dvmg hien nay trong n bdi 2 IJr do sau: mpt li, dinh nghfa niy him nghidn cihi khoa hgc xa hOi vl tham hga 1 chtia hp qua ctia su kipn (sv tin phi dilu ndi Chung v i THTN ndi riBng. Theo do, kita sdng vi sinh kl cua con ngudi) v i tjo hinh vi tjp thl dugc Hnh thinh dtra trdn ( nta "nSi dau lau rOng" dli vdi cudc sdng cic yiu td nhit dinh, dd li: svr thiic diy cua con ngudi; hai li, svr lan r^ng cua svr mang tfnh ciu tnic; nhflng cing thing mang kita niy ddi hdi vi tit yeu din din hinh vi tfnh ciu tnic; sir phat triln vi lan rgng cua t?p the trong Ii6n kit, phoi hpp hinh dpng mpt niim tin chung; nhflng yin td cip thoi; ling phd. Tham hpa khdng phai li tinh svr huy dpng tham gia; kilra soit hinh huong khin cip nhung diln biln flnh hudng dpng, hinh vi. Hinh ddng, hinh vi trong khin cip t#o nen tham hpa, vi vjy, hai nha ling phd vdi tham hpa ndi chung vi THTN xa h$i hpc ndi tren cho ting, trong nghidn ndi rieiig cd die thh li phin ting mang tfnh cthi vl tham hpa ngudi ta khdng thl bd qua khta cip, liu dii (vl mit mat, thipt hai tir svr kita khin cip, vi nd dua din nhihig svr THTN rat ldn, pham vi anh hudng rpng) vi mit mat vl con ngudi vi cua cai vjt chit, tic ddng anh hudng tdi tit ca mpi ci nhan, vi theo nghia dd, ban than sir kita khin cip gia dinh t?i dja bin noi xay ra tham hga. Ii m§t khfa c?nh httu co cua qua Mnh dan COng do cic die thil nay mi trong thig phd den tham hpa. vdi THTN, vai trd dilu phdi cic hinh ddng
Tap chf Khoa hpc xa hgi Viet Nam, s6 8(105)-2016 ]k rat quan trong. Trong xa hdi h i ^ ^ thl vai tF& ti^kay, ,^nb Inidng, .^uj^f&Si^^t^^ JML. waac dam idi^in vai tr6 n ^ . Song then, can t n k pfadi'hgp^d^ d^i^ i^ii^-i^u^tgQ^ trong rag pho v6i THTN c6 n h i ^ cong niem tin dumg; ci^g dong dSn c ^ ' t ^ : ^ ddng cung tiiam gia nfaimg cong ddng d ^ ban xay la THTN a t S m ^ f f i ^ viratpfeSt : cu nm xay ra th&m hoa lk cdng d6ng cd vj tmg phd v i ^ phdi hgp vd!l« c^G tfie. nSiSST tri trung tSm (hay nhan v|t tnmg tSm). (cgng ddng) l^hic tnmgftpgphd. ,.,!, THTN Qniong xay ra tren mpt dja b^m, Ianh Trong quan IJ I h i ^ tai, T H I ^ hid%Ba$ th^ nhdt djnh vk tic dong anh hudng tdi con d nudc ta c&c liSn k ^ ftng phd cd; .2 d ^ g ngudi v^ cudc song ciia cgng dong noi xay
Nguyin Danh Son « f t i a i ^ ; t r t ^ M ' h ^ ^ , c % > bichdam ehong lyt, bSo cda dia phuong trade dSy), • ^ aliaift chditg-liSiig^^d'vm cfc i ^ & i theo dd cac td chfc kinh t l hsich toin dpc lpp terc chllin bi trade. Tuy vay, MSia % va cdng d t o Viet Nam tii du 18 tudi fl^niy lal de trd thinh dilm yiu bdi mt: din hit tudi lao dpng cd nghia vy ddng gdp ^ » i tfch quan lieu in chtia trong bit kJ mdt cho Quy niy. Quy Phong, chong thiBn tai the thdng hinh chfnh nio; * bipt ttong cua cic tmh cd the dugc dilu chuyin ho «hOng«ah hu&g khin s i p nhu Bmn hoa. trg cac dia phuong khac va do Thu tudng stic ^ v i tftlh quan lidu. cd. ttd eati titt h t i c Chinh p h i quyet dinh trdn co sd tham muu X^m tic dun|, hi|u qiia tgia life, kit. de xuit cia Tradng Ban Chi dao Trang uimg ve phdng, chdng thien tai sau khi dl nudc ta vile ting phd. thidn tai dugc thdng nhit vdi Chi tieh Uy ban nhan dSn h h h thinh vdi he th&g td chtie "cting", tinh cd lita quan. bto g^m Ban Chi d»o Trang uong vi TSt nhita, dang lidn kit niy cung cd su # 6 i i & ching thidn tai v i i^c Ban Chi huy phdi hgp vdi cic td chic xa hOi dan sy •phdng, chliig thita tai laia Bd, nginh, dia khic (cic cdng ding khac) nhung khi thita pfmoiig. He thing niy host d§ng tren co tai xiy ra thi h# thdng "cing" niy van ^ cis quy djnh ctia Lu|t Phdng, chong hinh theo "kjch ban" da xic dinh, cac hoat jtjiidn tai (Lust niy, cd hi^u lite thi hinh tit ddng phii hgp cia eic td chuc, cOng ddng ,BgSy 91/05/2014 v i thay thl cbo Phip Ignh khic se t i y thude vio phan ing cia hg ^hdng, ehing liit, bao hit hipu lyc) vdt cic trade THTN. Vdi phuong chim "4 t»i chS" ,;i4cb bin" hinh dpng dugc xic dinh trong trong ftng phd vdi thidn tai (chi hny t»i Chiin tagc quic gia phdng, chong v i giam chg, lyc liB?ng tai cho, v ^ tu tji chi, hiu nhe thien tai vi Kl ho?ch hanh ddng thuc cin tai cho), Chiln lugc qudc gia phdng, hi|n Chiln lugc niy ctia CUnh phti, Bp ching v i giara nhp thita tai v i cic kl ngiiih, dia phuong. Luit Phdng, chdng hoach hinh dpng thyc hita Chiln lugc niy thidn tai cd m\ic ridng quy djnh ve khic cia Chfnh phi, Bp nginh, dia phuong dS ' phyc h|u qui thidn tai (myc 3), trong dd cd xic dinh quan ly rii ro thita tai phii dya * q o y dinh cythl vl trich nhi$m cua cac vio cgng ddng, thl hi$n cy thl trong D l in Bin Mn qnan (Trang uong, Bp, nginh, dia Ning cao nhjn thuc cdng ding vi quan ly phnmg, ngudi din, tai Dilu 30 cfing nhu rui ro thien tai dya vio cgng ddng (Phd efc'T8'chiic kinh tl, Td chtic xa h^i din duypt t»i Quyit dinh cia Thi tudng Chfnh svr, t#i cic Bilu 35, 36, 37). Vl nguon lire, p h i sd 1002/QD-TTg ngiy 13/07/2009). .di'cip quit? gia cd Dy trii qudc gia dugc sil Biy cfing li CO sd cho sy lien kit, phdi 'Syng eho myc tieu ting phd vdi cac thara hgp hoat dgng cia cfc cpng dong khic -hfl Cl cip dia phucmg, Quy Phdng, chdng trong xa hpi vdi cic td chic nhi nudc ithito tai cip tinh dugc thinh Ifp theo Nghi trong ing phd vdi THTN. Sinh ciia CMnh phti so 94/2014/ND-CP Iigiy 17/10/2014 (thay cho Quy Phdng, Udii kit ngang li djing lidn kit khdng theo can true td chuc hinh chfnh ma dya
Tap chi Khoa hoc xa hoi Viet Nam. s6 8( 105) - 2016 tren CO sd tu nguyen, blnh dang, trach va thi sat 6 Dong bang song Cftu Long nhiem xa hoi cua cac Td chfte phi chi'nh (DBSCL), Pho T6ng Thu ky Uen Hgp phu (NGO). Day la lien ket hoat dgng hoac Quoc Jan Eliasson cho bi6t trudc tinh trang true tiep cua moi to chfte NGO hoac cua han han va xam nhap man anh hudng nhieu to chuc ciing phoi hop doi vdi cgng nghiem trpng den cugc song cua ngudi dan dong dan cu noi xay ra THTN. Viet Nam ong se keu ggi cpng dong qu6c te Trong so cac to chfte NGO a nudc ta, cd ho trg 48 trieu USD giup da Viet Nam trien nhiing to chuc vdi muc tieu hd trg cong khai cac giai phap ftng phd BDKH. dong dan cu ung phd vdi tham hga ndi Cac hoat dgng ho trg cua cac to chfte chung va THTN ndi neng, trong do cd to NGO thudng true tiep vdi cgng dong dan chuc vdi mang ludi hoat dgng ca a cap cu nai xay ra THTN. Hlnh thftc hd trg ciing trung ucmg va ca d cap dia phucmg, tham da dang, tft chu dpng chuan bj trudc (theo chi ket noi ca vdi to chuc quoc te tucmg tu du an) cho den quyen gop cftu trg khan cip. (Hoi Chu thap do); cd td chfte la chi nhanh Trong so cac hoat dgng ho trg da dang nJiy (chan ret) cua mang ludi td ehftc cua nudc can ke den cac hoat dgng cua c^c td ehftc ngoai hoat ddng a Viet Nam (td chfte NGO vdi cac du an chuySn biet ve ftng ph6 Oxfam, CARE...); co td ehftc khong cd thien tai dua vao cong dong. Cac hoat dgng mang ludi td ehftc 6 dja phucmg nhung theo du an nay bai ban, dugc thigt kg hudng ve cpng dong dan cu, thuong xuyen chuyen bipt, phu hgp vdi dac thii thien tai cd nhung hoat dgng hd trg cgng ddng dan va cpng ddng dSn cu nen khi xay ra tham cu nong thon (thong qua cae du an cu the) hpa viec ftng pho cd ket qua va hieu qua ro va khi cd THTN xay ra sdm cd phan ftng ho ret. Cae hoat dpng nay cDng ho trg tdt cac trg. O mgt sd vung cd nhieu hiem hga, nii hoat dong ftng phd thien tai cua Nha nudc ro, de bi tdn thucmg khi THTN xay ra cdn va ddng gdp vao ket qua va hieu qua chung cd id chuc chuyen biet ve ftng ph(3 thien tai ve ftng phd thien tai, trong do cd THTN. (thf du nhu Quy ho trg phong tranh ihien tai mien Trung). Khi thien tai xay ra cung chn Lien kit cong dong ddn cu la dang lien ke den eac hoat dpng cua nhieu t6 ehftc xa ket "do chi'nh nhung ngudi dan sdng tai hpi dan su khac (chfnh tri - xa hpi, xa hpi - cpng ddng dd xay dung nen nhiim giam nh? nghg nghiep...), tham chi loai hinh phi t6 thiet hai tai dia phuang, dua tren nhu cSu, ehftc (nhu hgi dong hucmg, hpi nguai Viet kha nang v& nhan thftc vg nii ro ciia chi'nh Nam xa que .) hay ca nhan cGng co nhung hg"[3,tr.62]. hanh dpng, nghTa cu hfi trg dudi nhi§u hlnh Lien ket cgng dong dan cu ung phd vdi thftc doi vdi epng dong dan eu nai xay ra THTN cd dac diem la: cac mki mat, thiet THTN Trucmg hgp dac biet con co ca cac hai Ihudng la rit Idn, keo dai, tae dpng ngay t6 chuc quae li 1cm cimg chung sue ho trg. lap tftc va true tiep tdi euge sdng, sinh kc Tai cuoc gap vdi bao ehf tai Tp H6 Chf ciia tdt ca cac gia dlnh noi xay ra Iham hpa, Minh ngay 06/05/2016 nhan chuyen tham vugt qua kha nang khdc phuc, hdi phuc ciia
Nguyin Danh Som n& gia dinh. Ifinh dpng cia ci nhin va tap dta cu vdi cfc cdng dong khac bta ngoii. the (cftu trg, cftu giip, ddng vita...) tao nto Dd cung la ly do cia vi tri, vai trd trang ttai CO sd cho hinh d0ng x5 hpi, trudc hit li cia cdng ddng dta cu, lita kit dya vfc trong cang ding din cu noi xay ra tham c§ng ddng dto cuftngphd vdi THTN. hga. Dan gian da due ket: "rngt milng khi ddi bing mdt gdi khi no" Sy trg giip. chia 3. Ung phd cdng dong vdi tham hga ty s4 vl vit chit Ouomg thuc, thuc phim, nudc nhita d nude ta udng, quin io...) va vl tmh thin (an ii, Smh ke li mdi quan ttoi htag diu trong lltag vita...) ngay trong ndi bp cgng ddng ftng phd vdi THTN cia Nhi nudc, cic td dto CU noi xay ra thim hga, tuy ring chi li chfte xa hdi cho din tung ngudi dto, trong "li rich ft dim la rich nhilu", nhung ddng dd khdi phuc, hii phuc cac ngudn lyc cua vai trd quan trgng vi cd ^ nghia lan tda to smh ke li co bta, quan trgng nhit. THTN ldn trongftngphd vdi tham hga ndi chung phi vd hofc lim suy giam nghiem ttgng vi THTN ndi ritag. Trong lita kit cpng smh kl drag cd nghia li lim gia ttag nhu (Jong dta cu, m»ng ludi xi h0i ttti noi xay cau vl sy khdi phyc, hdi phyc sinh kl vi do vjy lim ttag cudng htah dOng, htah vi tjp ra thim hpa phit huy vai trd kit noi cic thltttmgung phd vdi THTN. thinh vita mmg mjng ludi. Mjng ludi niy Cing tdt thi sy phit huy boat dgng trong cic Nhin Chung, hiu hit cac ving, miln d trudng hgp khin cip dfc bi^t nhu THTN se nudc ta diu in chfta cic hilm hga ty cing hieu qui. Mjng Iudi niy trdn thuc tl d nhidn vi trdn thyc tl di xay ra nhung nudc taeddng vai trd nhu ngudi dai dita cho THTN, nhilu nhit li d khu vyc miln nii ctag dong tilp nhta vi kit noi cgng ding phfa Bic vi duyen hai miln Trong (Bang 1 vi Bang 2). Btag 1: Hilm hpa d cic ving khic nhau cia Vipt Nam, Ving/khu vuc Hiem hoa ty nhien chfnh Miln nii Bta Bd. Trang Bd~ Lfi lyt, sat Id dat, bio, lu quet Ding bane SdneHdii^ Lfi lyt theo mia mua. bao. sat tftdSt, hAt i ^ y Cic tinh ven bii Trang Bio, lyt R3n l „ . .quet. xim nhip . . . i . ..a_ TT niin. = Than hL —a. Tgy Nguyta Lfl qudt, sat Id dat, han bin. Idc NamBd Lu lut, bfc, loc, sat Id. nhilm mSn Btag 2: Tin suit cfc lo?i hilm hpa ty nhidn d Viet Nam. Tin suit cao
Tap chl Khoa hoc xa hgi Viet Nam, so 8(105) - 2016 d ndng thon nudc ta, nii ro ve thien tai Han han bat thudng mgt sd nam gan d3y nam trong sd eac nii ro trong cugc song ma xay ra d mgt so vimg nudc ta, dac biet d ndng dan thudng gap phai. So lieu dieu tra viing Tay Nguyen va duyen hai Nam Trung gin day nhdt (2014) cua mdt Du an do Vien Bg, gSy tdn that nang ne cho ngudi dan. Nghien cftu Quan ly Kinh te Tmng uang Hang tram hd chfta d cac tinh Tay Nguyen (CIEM), Vien Chinh sach va Chign lugc chi con khoang 30 - 40% so vdi dung tfch thiet ke, thap hon nhieu so vdi nam 2015. Phat trign Nong nghiep Ndng thdn Rupng ddng nut todc, ao hd can kiet, cay ca (IPSARD), Vien Khoa hge Lao ddng va Xa phe va tieu ehet khd, thieu nudc sinh hoat hgi (ILSSA) cua Viet Nam va Nhdm nghien tram trgng... la thuc trang do han han g§y cftu Kinh tg Phat trign (DERG) thugc ra tai Tay Nguyen va ngay cang khdc liet. Trudng Dai hgc Copenhagen, Dan Mach Su ftng phd nhin chung cd ca phan chii phdi hgp thuc hien va cong bd kgt qua digu ddng va phan bi dgng. Chft ddng la do han tra hd gia dlnh ndng thdn tai 12 tinh (gdm: han van thudng xay ra d cac vung nay va da Ha Tay, Nghe An, Khanh Hda, Lam Ddng, dugc du lieu, trii tfnh trudc trong cdc quy Dak Lak, Dak Ndng, Lao Cai, Dien Bien, hoach, ke hoach va chuang trinh, du an Lai Chau, Phu Thg, Quang Nam va Long phat trign cac cap do (quoc gia, nganh, dia An) cho thdy trong thai gian 2012 - 2014 ty phucmg, doanh nghiep, ngudi dan). Con su le hp gap nii ro thien tai ehigm tdi 38,1%, bi dgng la do mftc dp gay gat, keo dai bat ehi dung sau ty le hd gap nii ro vg dieh thudng cua tlnh trang han han hon nhieu so benh (48,5%). vdi trudc day dudi tac dgng cua BDKH vk cuug chua trii tfnh, du lieu dugc day dO Hanh ddng ftng phd vdi THTN thucmg trong eac quy hoach, ke hoach \k chuang bao gdm hanh ddng trude va sau THTN. trinh, du an phat trign cac cap. Hilnh dpng inidc THTN li chu dpng va Su xam nhap man xay ra kem theo han hanh vi sau THTN bao gdm ea chii dgng va han (thigu nudc nggt cho san xudt va ddi bi dgng. Vi?c bj dgng mdt phdn la do su sdng) d viing DBSCL tft cudi nam 2015 dgn chli quan, lo la trong ehudn bi, du tfnh, tngn nay la tham hga tu nhien dac biel nghiem khai thuc hien, phan khac la do khach quan Irgng (ben canh nguyen nhan do hien tugng tao nen. Tren thue tg nhigu THTN xay ra cd El Nino con ed ca nguyen nhan do con tinh bat thudng. Cd khi hai hoae nhigu hem ngudi xay dung cac cdng irinh xSy di^ng tham hpa xay ra ciing mdt luc (vf du: dgng dap thiiy dipn, ho chfta nudc d thugng dat xay ra cung liic vdi sdng ihdn; bao Idn ngudn sdng Mg Kong ben ngodi lanh lh6 xay ra cimg luc vdi lu dng, lu quel, sat Id Viet Nam). LTng phd cua xa hgi ndi chung dat; xam nhap man ciing luc vdi han...). va cua eong dong nai xay ra tham hga ndi rieng la bi dgng. Tai Hgi nghj phong chdng CJ nudc ta, luy da cd chign lugc, kg han, xam nhap man cac tinh DBSCL hgp a hoach, ehuang trinh, du an ftng phd vdi thanh phd Cdn Tha ngay 17/2/2016, Eg thien tai dugc chuan bj tu trudc nhung su bj Irudng Bg Ndng nghiep va Phat tridn Ndng ddng van hay duac luu y trong cac tdng ket, thdn cho rdng, tinh hmh han man d Ddng danh gia ftng phd vdi THTN. bang sdng Ctru Long dang nhu mgt tlnh
Nguyen Danh Son S thita tai 6 mfc cip l,,
Tap chl Khoa hoc xa hoi Viet Nam, so 8(105) - 2016 dinh hanh ddng va hanh ddng cua con nguy CO, hiem hga tu nhien va hay xay ra ngudi va td chfte. Nguyen do cua eac thien tai, ben canh cac ho trg tu phi'a Nhi quyet dmh phat trign bat chap hoac nudc, cdn cd nhiing hd trg ftng phd cua c3c khdng tinh dgn day du cac eanh bao ve cdng ddng khac (trong nudc, qudc te), nhu hiem hga lu nhien da dugc cac chuyen Quy Hd trg thien tai mien Trung (td chuc gia va cac nha quan Iy chi ra la lgi phi Chi'nh phu, Ihanh lap theo Quygt dinh nhuan. Cac cdng trinh thuy dien nhd va cua Bg trudng Bd Ndi vu sd 1253/QD-BNV vua dugc phat trign qua mftc so vdi digu ngay 24/09/2008); Du an nang cao nang luc kien tu nhien cho phal trign bgn viing d cgng ddng ung phd vdi thien lai vk bign doi nhieu linh ven bien mien Trung nudc la khf hau (do Td chfte Habitat Viet Nam tai cung nhu su md rdng qua mftc dien tfch irg); Du an Xay dung cgng ddng ftng pho trdng cay ca phe d viing Tay Nguyen thien tai vung duyen hai Vigt Nam (do nhieu nam qua bat chap canh bao ve Trung lam Tri thftc vg Dan chu, Nhan hiem hoa thieu nude va nguy ca han han quyen va Quan tri cua USAID, My lai ddi vdi viing nay deu duge giai thich bdi Irg) . Theo quy dinh cua Luat Phdng ddng ca lgi ich kinh te chi phdi, lan at. chdng thien tai (2013), cac doanh nghigp cd Ddng ca nay cd trong ca cac quyet dinh nghta vu ddng gdp quy phong chdng thien quan ly cua cac ca quan quan ly nha tai tai dia phuong va tham gia hoat dgng nudc va ca irong cac quyet djnh cua td tim kiem, cthi nan, ho trg khSn cip va khk chuc san xuat (doanh nghiep) va cua phuc hau qua thien tai tai dja phuang trong nong dan. kha nang cua minh. Khi THTN xay ra Ihl ngudi ndng dan va Khi su cd bat thudng xay ra, trong dd cd gia dlnh hg [a ngudi chm mat mat, thiet hai Ihien tai thl, xet theo thuc tg phan ung, ldn nhat xet theo luang quan vdi kha nang ngudi ndng dan nudc la vln phai dua vao va tiem lyc kinh tg cho phuc hdi cua hg Su ban than mlnh la chfnh. Kgt qua dieu tra hg ho Irg val chat tu phia Nha nudc va xa hgi gia dlnh ndng thdn nam 2014 tai 12 tinh ndi chung tai thai digm xay ra tham hga chi dugc cdng bd trong tai lieu "Bkc digm kinh cd thg giup hg duy tri su tdn tai d mftc ldi lg ndng thdn Viet Nam - Kgt qua digu tra hp thicu cho cudc song irudc mit. Phuc hdi gia dlnh ndng thdn nam 2014" cho thay, sinh kc va dn djnh lai cugc sdng nhu irudc trong ung phd vdi cac cu sdc, trong dd cd cho ngudi dan la muc tieu cdp bach cua tdt Ihien lai, thi "ca chg tu dua vao ban than ca cae ben lien quan. Muc tieu nay kgt ndi van la cac ca che quan trgng nhil dg cSc hg moi cd gang, no iuc dudi su digu phdi chung ciia cac ca quan quan iy nha nudc dan thfch ftng vdi eac cu sdc, vdi ty le Nha nudc vdi chfnh saeh, co chg ung phd 89,8% nam 2014. Kel qua nay tuang tu nhu vdi Ihdm hga ndi chung, trong dd cd THTN cac ket qua ciia cac vdng digu tra trudc da CO chign luoc va kg hoach hanh ddng (91,5% nam 2012; 93,8% nam 2010; 91,8% phong, chdng, giam nhe thien tai, trong do nam 2008, tuy nhien nam 2006 chi la xac dinh cac giai phap hd trg ngudi dan ftng 67,8%). Trong khi dd, tac ddng ciia cac phd vdi thien tai. 6 cac khu \-irc cd nhigu cong cu thfch ftng khac nhu vay mugn tu ngan hang, cac ho trg tu chfnh phii/cac Id
J^>tJ:o,!. Ngnyin Danh Son chic NGO vln a nb nhd, (M khofag 2% gii tren cung cip mpt si cfa cft ly lufa va n»Si loai' [2, tr.201. Thyc tl nay cfag ham y thyc tita eing cac gpi y cho viee tim kilm ring, bta cfah tfag laidng iifag lyc cia cfa giai phfa tfag cudijg lita kit, phdi hgp etag Atg dta cft, cih tfag cftftng hon nfla cfa cgng dingttongftngphd vdi THTN. sy hS tm vi phdi hgp hinh ddng tft phia Nha mnSc v» cfa cgng ddng kifa dii vdi Tai liSo tham khfa cpng d ^ g dta cu bi tin thutmg do THTN, sao cho tnmgftngi*d vdi Cifa ei sic nhit [11 CAKE (2013), Qum li nii ro rtiS. tai thdm htia ifya vao ttong ddng, H^ Npi. li vtB m m , tU tJ B M tto ngoai cdng dtag dto CB phai dugc tfag nH&i hon nfta [2] OEM, IPSARD. ILSSA (Vift Nam) va DERG (nhu nfai 2006 li 32,2%). (BanMad!) (2015JI BacMnldnk tendng thdn 4. Kit tain Vi^Nani-Ketquddieutrahogia^nhnSngthSn nam 2014 lgi 12 tmh. Nxb Bong Die, ffi Npi. Ung,^(i cgi^ ddng vdi THTOttongbdi cfah tfa 4tag cia BBKH d nudc ta nhin 13] Hpi QiS Hilp do Vi|t Nam (2015), eii*f|!Dliira