Ung thư lưỡi: Dịch tễ,chẩn đoán và điều trị

Chia sẻ: Quanghai Quanghai | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

680
lượt xem 50
download

Ung thư lưỡi: Dịch tễ,chẩn đoán và điều trị

Mô tả tài liệu

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ung thư lưỡi (2/3 trước) là bệnh phát sinh do tăng sinh ác tính của niêm mạc hoặc mô liên kết của lưỡi. Tại Việt Nam, ở Hà Nội xuất độ chuẩn theo tuổi ung thư lưỡi ở nam là 2,1/100000 dân, ở nữ là 1,3/ 100000 dân(1993-1997). Ở thành phố Hồ Chí Minh, xuất độ chuẩn theo tuổi ở nam là 2/100000 dân, ở nữ là 0,6/100000 dân (1993-1998).

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ung thư lưỡi: Dịch tễ,chẩn đoán và điều trị

Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005 UNG THÖ LÖÔÕI: DÒCH TEÃ, CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ Nguyeãn Höõu Phuùc*, Nguyeãn Chaán Huøng**, Traàn Vaên Thieäp* TOÙM TAÉT Nghieân cöùu hoài cöùu 310 tröôøng hôïp beänh nhaân ung thö löôõi ñöôïc ñieàu trò taïi Beänh Vieän Ung böôùu trong thôøi gian 3 naêm (töø 1/1999-12/2001). Tuoåi trung bình 57,9 tuoåi, tyû leä nam/nöõ =1,7/1.Trieäu chöùng laâm saøng thöôøng gaëp laø böôùu löôõi: 49%, veát loeùt löôõi: 42,2%. Sang thöông ôû bôø löôõi chieám 80,6%. Beänh nhaân thöôøng nhaäp vieän giai ñoaïn muoän (giai ñoaïn III,IV) 61,6%. Vi theå thöôøng gaëp laø carcinoâm teá baøo gai:99,8%. 27,9% beänh nhaân khoâng coù haïch sôø thaáy treân laâm saøng. Tyû leä soáng coøn toaøn boä sau 3 naêm laø 47,2%, ñoái vôùi T1,T2: 70,4%,T3,T4: 17,7%, giai ñoaïn I,II: 70,9%, giai ñoaïn III,IV: 28,8%.caùc taùc giaû ñ62 nghò neân naïo haïch coå treân cô vai moùng cho taát caû caùc tröôøng hôïp bao goàm nhöõng beänh nhaân khoâng coù haïch treân laâm saøng. SUMMARY MOBILE TONGUE CANCER: EPIDEMIOLOGY, DIAGNOSIS AND TREATMENT Nguyen Huu Phuc, Nguyen Chan Hung, Tran Van Thiep * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 199 – 207 A retrospective study of 310 cases with tongue cancer had been treated in HCMC cancer hospital in 3 years from Jan 1999 to Dec 2001. The mean age was 57.9; male/female=1.7/1. Prelimenary symtoms were the tumor of the tongue (49%) and tongue ulceration (42.2%). 80.6% of lessions was in lateral tongue. Almost of the lession was diagnosis in advanced stage (stage III, IV: 61.6%). Squamous cell carcinoma accounted for 99.8%. 27.9% of cervival clinical non-papable node were pathological metastasis. Overall 3-year survival was 47.2%. Survival rate for T1T2 was70,4%, for T3T4 was 17,7%, 3-year survival rate for satge I, II and stage III, IV was 70,9% and 28,8% respectively.The authors recommended that supraomohyoid cervical dissection should be performed in all cases, including clinical non-papable node patients. ÑAËT VAÁN ÑEÀ chuû yeáu trong ung thö löôõi. Haïch vuøng laø moät yeáu toá tieân löôïng trong ung thö löôõi. Ñoái vôùi nhöõng beänh Ung thö löôõi (2/3 tröôùc) laø beänh phaùt sinh do taêng nhaân coù di caên haïch, thôøi gian soáng coøn giaûm ñi moät sinh aùc tính cuûa nieâm maïc hoaëc moâ lieân keát cuûa löôõi. nöõa. Chæ ñònh ñieàu trò böôùu nguyeân phaùt ñaõ roõ raøng, Taïi Vieät Nam, ôû Haø Noäi xuaát ñoä chuaån theo tuoåi ung nhöng vieäc ñieàu trò di caên haïch coå aâm thaàm (naïo thö löôõi ôû nam laø 2,1/100000 daân, ôû nöõ laø 1,3/ 100000 haïch coå phoøng ngöøa) vaãn ñang ñöôïc baøn caõi. daân(1993-1997). ÔÛ thaønh phoá Hoà Chí Minh, xuaát ñoä Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, taïi Haø Noäi vaø Thaønh chuaån theo tuoåi ôû nam laø 2/100000 daân, ôû nöõ laø Phoá Hoà Chí Minh coù nhieàu coâng trình nghieân cöùu veà 0,6/100000 daân (1993-1998). beänh lyù naøy. Caùc coâng trình nghieân cöùu naøy chöa Löôõi laø cô quan naèm ôû vò trí deã vôùi tôùi neân ung phaûn aùnh caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán keát quaû ñieàu trò, thö cuûa cô quan naøy coù theå ñöôïc phaùt hieän vaø chaån veà lôïi ích cuûa vieäc naïo haïch coå phoøng ngöøa trong ung ñoaùn sôùm. Phaãu trò vaø xaï trò laø hai moâ thöùc ñieàu trò thö löôõi. Vì vaäy chuùng toâi tieán haønh ñeà taøi naøy nhaèm * Boä moân Ung thö hoïc, ÑH Y Döôïc TPHCM ** Beänh Vieän Ung Böôùu, Boä moân Ung thö hoïc ÑH Y Döôïc TPHCM, Boä moân Ung böôùu TT ÑT & BD CB YT TP. HCM 199
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005 Nghieân cöùu Y hoïc caùc muïc tieâu: Daïng ñaïi theå thöôøng gaëp nhaát laø choái suøi chieám Khaûo saùt moät soá yeáu toá dòch teã hoïc. 48,1%. Vi theå thöôøng gaëp laø carcinoâm teá baøo gai chieám 98,8% trong ñoù chuû yeáu laø grad1(60%), grad Khaûo saùt ñaëc ñieåm beänh hoïc vaø laâm saøng. 2(34,5%) Khaûo saùt keát quaû ñieàu trò. Haïch coå sôø ñöôïc treân laâm saøng trong 45,2% ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN tröôøng hôïp, kích thöôùc haïch
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005 Haïch treân laâm saøng % Haïch di caên Lieân quan giöõa haïch khaùm thaáy treân laâm saøng vôùi treân laâm saøng keát quaû giaûi phaãu beänh lyù. Grad 3 (n=10) 3 7 70,0 pN(-) pN(+) Ñaïi theå Laâm saøng Soá ca % Soá ca % Choài suøi (n=149) 98 51 34,2 N0 44 72,1 17 27,9 Loeùt (n=38) 24 14 36,8 N1,N2,N3 10 27 27 73 Thaâm 48 75 61,0 nhieãm(n=123) Tyû leä haïch di caên trong caùc tröôøng hôïp haïch sôø Böôùu caøng lôùn, grad moâ hoïc caøng cao tyû leä di caên thaáy treân laâm saøng: 73% haïch treân laâm saøng caøng cao. Sang thöông daïng Tyû leä haïch di caên aâm thaàm trong caùc tröôøng hôïp thaâm nhieãm coù tyû leä di caên haïch treân laâm saøng cao naïo haïch phoøng ngöøa: 27,9% (T1T2N0: 16/58: nhaát. Söï khaùc bieät naøy coù yù nghóa thoáng keâ(p=0,001) 27,6%,T3T4N0: 1/3: 33,3%) ÑIEÀU TRÒ Nhoùm haïch di caên thöôøng gaëp trong caùc tröôøng hôïp naïo haïch coå ñieàu trò laø nhoùm II, I, III vôùi tyû leä Qua nghieân cöùu 310 hoà sô beänh aùn ghi nhaän coù thöôøng gaëp laø 38,3%, 28,3%, 23,3%. Di caên haïch 41 tröôøng hôïp boû ñieàu trò ngay töø ñaàu, 18 tröôøng hôïp nhoùm IV ít gaëp chieám 10%. Di caên nhoùm V khoâng ñieàu trò dôõ dang, 251 tröôøng hôïp coù ñieàu trò, chieám thaáy trong loaït khaûo saùt naøy. Di caên haïch aâm thaàm 80,9% thöôøng gaëp laø nhoùm II Caùc phöông phaùp ñieàu trò 44 tröôøng hôïp haïch döông tính sau phaãu thuaät Baûng 5: Moâ thöùc ñieàu trò (27pN1, pN2, pN3(+) vaø 17pN0(+)) coù 28/44(63,6%) Soá ca % coù xaï trò boå tuùc sau moå. Phaãu thuaät ñôn thuaàn 13 5,1 Xaï trò ñôn thuaàn 122 48,6 Bieán chöùng cuûa phaãu thuaät: chuùng toâi ghi nhaän Phaãu trò +xaï tri 87 34,7 coù 2 tröôøng hôïp nhieãm truøng sau moå, 2 tröôøng hôïp Hoaù trò +xaï trò 29 11.6 chaûy maùu sau moå chieám tyû leä 0,6% Toång coäng 251 100,0 Keát quaû ñieàu trò Trong 251 tröôøng hôïp coù ñieàu trò coù 139 tröôøng hôïp coù ñieàu trò ñaày ñuû. Moâ thöùc ñieàu trò ñaày ñuû ñoái vôùi Taùi phaùt böôùu T1,T2 laø phaãu thuaät laáy böôùu ngay töø ban ñaàu Soá ca % Loaïi taùi phaùt hoaëc xaï trò trong hoaëc xaï trò ngoaøi trieät ñeå. Ñoái vôùi Khoâng taùi phaùt 112 81,6 böôùu T3,T4 moâ thöùc ñieàu trò ñaày ñuû laø phoái hôïp phaãu Taùi phaùt taïi böôùu 14 10 thuaät vôùi xaï trò trieät ñeå, hoaù trò vôùi xaï trò trieät ñeå hoaëc Taùi phaùt taïi haïch 8 5,8 xaï trò trieät ñeå ngay töø ban ñaàu. Ñoái vôùi haïch thì ñöôïc Taùi phaùt taïi böôùu vaø haïch 5 3,6 phaãu thuaät naïo haïch coå phoøng ngöøa ñoái vôùi caùc Taùi phaùt theo giai ñoaïn Giai ñoaïn I+II 17 26,2% tröôøng hôïp haïch khoâng sôø thaáy treân laâm saøng, naïo Giai ñoaïn III+IV 10 13,5% haïch coå ñieàu trò ñoái vôùi caùc tröôøng hôïp haïch sôø thaáy Thôøi gian taùi phaùt treân laâm saøng hoaëc xaï trò tuyø thuoäc vaøo moâ thöùc ñieàu < 12 thaùng 18 66,7% trò böôùu nguyeân phaùt. 12-24 thaùng 4 14,8% 24-36 thaùng 3 11,1% 139 tröôøng hôïp ñieàu trò ñaày ñuû, coù 98 tröôøng hôïp >36 thaùng 2 7,4% ñieàu trò haïch coå baèng phaãu thuaät chieám tyû leä 70,5%, Taùi phaùt taïi haïch 37 tröôøng hôïp haïch sôø thaáy treân laâm saøng ñeàu ñöôïc Coù xaï boå tuùc 2/28 7,1% naïo haïch coå taän goác hoaëc taän goác bieán ñoåi, 61 tröôøng Khoâng xaï boå tuùc 5/16 31,3% Coù naïo haïch phoøng ngöøa 4/58 6,8% hôïp haïch khoâng sôø thaáy treân laâm saøng ñeàu ñöôïc naïo Khoâng naïo haïch phoøng ngöøa 8/25 31% haïch coå phoøng ngöøa (naïo haïch coã treân cô vai moùng) 201
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005 Nghieân cöùu Y hoïc 70,4%, T2 laø 46,1%, T3,T4 laø 17,7%. Söï khaùc bieät naøy coù yù nghóa thoáng keâ(p
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005 uoáng röôïu ôû mieàn Nam cao hôn mieàn Baéc. Theo chieám tyû leä cao hôn giai ñoaïn muoän. Phaûi chaêng ñieàu Traàn Ñaëng Ngoïc Linh(3) tyû leä beänh nhaân ung thö naøy coù theå do ngöôøi beänh quan taâm ñeán tình hình löôõi coù thoùi quen aên traàu laø 52,5%. Coøn theo nghieân beänh taät, cuõng nhö coâng taùc tuyeân truyeàn veà phoøng cöùu naøy, tyû leä soá ngöôøi nöõ aên traàu laø 32,2%, ña phaàn choáng vaø phaùt hieän sôùm ung thö ñöôïc toát, ñoàng thôøi aên traàu treân 20 naêm. coâng taùc khaùm vaø phaùt hieän sôùm ung thö ñöôïc hoaøn Laâm saøng vaø beänh hoïc thieän. Chính nhôø ñoù maø beänh ñöôïc phaùt hieän ôû giai ñoaïn sôùm vaø keát quaû ñieàu trò toát hôn. Theo Hicks(8) Trong nghieân cöùu naøy, thôøi gian khôûi beänh trung trong 79 beänh nhaân ung thö löôõi ñöôïc ñieàu trò baèng bình laø 4,8 thaùng (sôùm nhaát laø 1 thaùng, muoän nhaát laø phaãu trò, giai ñoaïn I-II chieám 69%. Nhö vaäy, coâng taùc 36 thaùng), phaàn lôùn beänh nhaân ñeán khaùm beänh trong tuyeân truyeàn phoøng vaø phaùt hieän sôùm beänh ung thö voøng 6 thaùng ñaàu chieám 82,3% cuõng phuø hôïp vôùi caùc cuûa quoác gia laø raát quan troïng trong coâng vieäc phaùt taùc giaû khaùc(3,4). Trieäu chöùng laâm saøng laø böôùu löôõi vaøø hieän beänh, ñeå töø ñoù naâng cao hieäu quaû ñieàu trò beänh veát loeùt löôõi laø 2 trieäu chöùng thöôøng gaëp, vò trí toån ung thö. thöông thöôøng gaëp laø bôø löôõi, keá ñeán laø buïng löôõi, Nghieân cöùu chuùng toâi nhaän thaáy böôùu caøng lôùn, löng löôõi, ñaàu löôõi hieám gaëp hôn, 50% beänh nhaân coù grad moâ hoïc caøng cao coù khaû naêng cho di caên haïch böôùu ñaõ lan roäng sang caáu truùc xung quanh. Theo caøng cao. Söï khaùc bieät naøy coù yù nghóa thoáng keâ (p < Traàn Ñaëng Ngoïc Linh, tyû leä ung thö löôõi lan xung 0,05). Theo Hicks, böôùu T1,T2,T3,T4 coù tyû leä di caên quanh laø 31,6%. haïch laàn löôït laø 6%, 36%, 50%, 67%. Chuùng toâi cuõng Moät trieäu chöùng laâm saøng quan troïng khaùc khi nhaän thaáy ñoái vôùi nhöõng böôùu coù daïng thaâm nhieãm thaêm khaùm laø phaùt hieän haïch coå. Vieäc coù hay khoâng coù tyû leä di caên haïch khaù cao 61%, coøn nhöõng böôùu coù haïch coå ñaõ quyeát ñònh giai ñoaïn beänh hoaøn toaøn daïng choài suøi coù tyû leä di caên haïch laø 34,2%. Chia seû khaùc bieät. Theo nghieân cöùu cuûa taùc giaû Traàn Ñöùc quan ñieåm naøy cuøng vôùi Nakawaga(11), nhaän thaáy taàn Lôïi(4) haïch coå phaùt hieän treân laâm saøng chieám 45,9%, suaát di caên haïch coå laø 62% ñoái vôùi sang thöông daïng vò trí thöôøng gaëp nhaát laø haïch nhoùm I chieám 48,8%, loeùt hay thaâm nhieãm, coøn ñoái vôùi sang thöông daïng haïch nhoùm II chieám 41,3%. Nghieân cöùu cuûa chuùng loeùt trôït vaø choài suøi coù tyû leä di caên haïch laàn löôït laø toâi ghi nhaän haïch sôø thaáy treân laâm saøng chieám 20%, 35%. 45,2%, haïch nhoùm I chieám 55,7%, haïch nhoùm II chieám 45,7%, haïch nhoùm III chieám 16,4%.Phaàn lôùn Ñieàu trò kích thöôùc haïch < 3 cm chieám 76,4%, ña phaàn laø di Phaãu thuaät coù öu ñieåm laø caét boû toaøn boä toån caên moät haïch chieám 67,8%, haïch cuøng beân chieám thöông cuøng vôùi haïch coå, hôn nöõa coøn giuùp ta xaùc 85,7%.Di caên haïch thöôøng gaëp nhaát laø N1 (58,6%), ñònh moâ beänh hoïc sau moå. Tuy nhieân, coù theå ñeå laïi N2 (34,3%), N3 (7,1%). Theo Myer(10), tyû leä di caên haäu quaû naëng neà, taïm thôøi hay vónh vieãn, laøm aûnh haïch N1 laø 53,8%; N2 laø 38,5% vaø N3 laø 7,7%. höôûng ñeán chöùc naêng phaùt aâm, nhai hoaëc nuoát. Nghieân cöùu cuûa chuùng toâi phuø hôïp vôùi caùc taùc giaû Trong khi ñoù xaï trò coù theå baûo toàn ñöôïc chöùc khaùc, ñeàu nhaän thaáy xeáp haïng haïch N1 thöôøng bò di naêng noùi vaø hình daïng cuûa löôõi. Ngöôøi ta thaáy raèng caên nhieàu nhaát. keát quaû phaãu thuaät hoaëc xaï trò ñôn thuaàn laø nhö nhau, Coù 2 tröôøng hôïp di caên xa chieám 0,6%. Theo y nhöng chæ ñoái vôùi giai ñoaïn sôùm, coøn ñoái vôùi giai ñoaïn vaên, tyû leä di caên xa trong ung thö löôõi raát hieám gaëp. muoän vieäc ñieàu trò phaûi löïa choïn phöông phaùp naøo Trong nghieân cöùu chuùng toâi, giai ñoaïn I-II chieám ñaàu tieân caàn phaûi caân nhaéc vaø phaûi phoái hôïp caùc 38,4%, giai ñoaïn III- IV chieám 61,6%. Keát quaû naøy phöông phaùp ñieàu trò ñeå naâng cao hieäu quaû. Trong keát cuõng phuø hôïp vôùi caùc nghieân cöùu tröôùc ñaây ôû Vieät quaû nghieân cöùu cuûa chuùng toâi xaï trò ñôn thuaàn chieám Nam. Traùi laïi, trong caùc coâng trình nghieân cöùu cuûa tyû leä cao 48,6% vaø laø moâ thöùc ñieàu trò chuû yeáu trong caùc taùc giaû khaùc treân theá giôùi beänh ôû giai ñoaïn sôùm ung thö löôõi.ù 203
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005 Nghieân cöùu Y hoïc Naïo haïch coå trong ung thö löôõi naêm 1990-1995, tyû leä di caên haïch aâm thaàm laø 47,6%. Tình traïng haïch coå laø yeáu toá döï haäu quan troïng Neáu so saùnh veà tyû leä haïch di caên aâm thaàm chuùng toâi trong ung thö löôõi, neân vieäc ñieàu trò haïch coå laø moät nhaän thaáy trong nghieân cöùu naøy tyû leä di caên haïch aâm phaàn raát quan troïng trong keá hoaïch ñieàu trò. Tyû leä thaàm cuûa nghieân cöùu chuùng toâi thaáp hôn. Coù theå haïch döông tính ôû nhoùm naïo haïch coå ñieàu trò laø 73%. trong nghieân cöùu cuûa taùc giaû Traàn Vaên Thieäp khi naïo Theo Nithya(12), tyû leä haïch döông tính ôû nhoùm naïo haïch coå trong caùc tröôøng hôïp haïch N0 coù ñeán 94,8% haïch coå ñieàu trò laø 54,5%.Xeùt veà xuaát ñoä di caên cuûa laø naïo haïch coå taän goác hay naïo haïch coå taän goác bieán töøng nhoùm haïch coå. Theo Traàn Vaên Thieäp(5) nhaän ñoåi do ñoù caùc nhoùm haïch ñöôïc naïo nhieàu hôn daãn thaáy di caên öu theá ôû nhoùm haïch coå I, IIA vaø III laø 77%, ñeán tyû leä haïch di caên aâm thaàm cao hôn. Cuõng coù theå coøn tyû leä di caên ôû caùc nhoùm IIB, nhoùm IV, V raát thaáp trong nhöõng naêm tröôùc caùc phöông tieän caän laâm töông öùng 2,6%, 11,9% vaø 2,6%. Trong nghieân cöùu saøng nhö sieâu aâm, chuïp caét lôùp ñieän toaùn chöa ñöôïc naøy, trong 37 tröôøng hôïp naïo haïch coå ñieàu trò (naïo söû duïng nhieàu ñeå ñaùnh giaù moät caùch chính xaùc tình haïch coå cho caùc tröôøng hôïp haïch sôø thaáy treân laâm traïng haïch tröôùc khi phaãu thuaät do ñoù caùc tröôøng hôïp saøng) chuùng toâi nhaän thaáy tyû leä di caên haïch thöôøng haïch khoâng sôø thaáy treân laâm saøng coù theå ñaõ coù haïch gaëp ôû nhoùm I,II,III vôùi tyû leä laàn löôït laø 28,3%, 38,3%, di caên tröôùc khi naïo haïch. Coøn trong nghieân cöùu naøy 23,3% di caên haïch nhoùm IV chieám tyû leä thaáp hôn: haàu heát caùc tröôøng hôïp haïch N0 ñeàu naïo haïch coå treân 10%, haïch nhoùm V khoâng bò di caên trong loaït khaûo cô vai moùng vaø neáu so saùnh vôùi taùc giaû Traàn Ñaëng saùt naøy. Ngoïc Linh khi khaûo saùt trong 46 tröôøng hôïp naïo phoøng ngöøa trong ung thö löôõi thì tyû leä di caên haïch Vaán ñeà naïo haïch coå phoøng ngöøa trong ung thö aâm thaàm laø 28,3%. Moät soá nghieân cöùu tieàn cöùu gaàn löôõi coøn ñang baøn caõi nhaát laø trong caùc tröôøng hôïp ñaây nhaän thaáy trong caùc tröôøng hôïp naïo haïch coå ung thö löôõi giai ñoaïn sôùm(T1T2N0). Ña soá caùc taùc phoøng ngöøa cho caùc tröôøng hôïp haïch khoâng sôø thaáy giaû uûng hoä quan ñieåm naïo haïch coå phoøng ngöøa trong treân laâm saøng coù tyû leä haïch di caên “nhaûy coùc”(di caên ung thö löôõi. Cô sôû cuûa vieäc naïo haïch coå döïa treân xuaát haïch nhoùm IV maø khoâng coù di caên haïch nhoùm I,II,III) ñoä di caên haïch aâm thaàm trong ung thö löôõi töø 4-15,8%[7,9,12) neân moät soá taùc giaû ñeà nghò naïo haïch cao(>25%). Ñoái vôùi caùc tröôøng hôïp khoâng coù haïch coå treân cô vai moùng môû roäng nhöng quan ñieåm naøy treân laâm saøng, neáu khoâng ñieàu trò haïch vuøng sau moät hieän nay vaãn coøn ñang tranh caûi. Phaàn lôùn caùc taùc giaû thôøi gian theo doõi nhaän thaáy tyû leä taùi phaùt taïi vuøng chaáp nhaän naïo haïch coå treân cô vai moùng laø ñuû ñoái vôùi cao töø 38-52% trong khi ñoù ñoái vôùi caùc tröôøng hôïp coù caùc tröôøng hôïp haïch khoâng sôø thaáy treân laâm saøng. naïo haïch coå phoøng ngöøa thì tyû leä taùi phaùt naøy chæ töø 0-20% tuøy thuoäc vaøo tình traïng haïch di caên luùc naïo Veà thôøi gian soáng coøn, hieän thôøi chöa xaùc ñònh phoøng ngöøa. Ñoái vôùi caùc tröôøng hôïp taùi phaùt haïch ñöôïc naïo coå phoøng ngöøa coù aûnh höôûng leân thôøi gian vuøng treân nhöõng beänh nhaân khoâng ñieàu trò haïch soáng coøn cuûa beänh nhaân. Cho ñeán hieän taïi coù 3 vuøng tröôùc ñoù thì chæ coù khoaûng 50% beänh nhaân coù nghieân cöùu tieàn cöùu ngaãu nhieân (Vandenbrouck naêm cô may ñieàu trò vôùt vaùt haïch vuøng. Theo Byers(6) tyû leä 1980, Fakih naêm 1989, Kligerman naêm 1994)so saùnh di caên haïch aâm thaàm trung bình laø 30%, Yii (14) 23%, ích lôïi cuûa vieäc naïo haïch coå phoøng ngöøa trong ñoù chæ Hicks 25%. Ngoaøi ra, xuaát ñoä naøy cuõng thay ñoåi tuøy coù moät nghieân cöùu xaùc ñònh coù ích lôïi, coøn hai nghieân thuoäc vaøo böôùu nguyeân phaùt 19% ñoái vôùi T1T2 vaø cöùu coøn laïi vaãn chöa xaùc ñònh ñöôïc ích lôïi naøy. Do 32% ñoái vôùi T3T4 (5). Tyû leä haïch döông tính trong chöa xaùc ñònh ñöôïc ích lôïi soáng coøn, moät soá taùc giaû ñeà nhoùm naïo haïch coå phoøng ngöøa cuûa nghieân cöùu nghò neân döïa vaøo caùc phöông tieän caän laâm saøng nhö chuùng toâi laø 27,9%, trong ñoù T1T2 laø 27,6%, T3 laø sieâu aâm, chuïp caét lôùp ñieän toaùn, chuïp coäng höôûng töø 33,3%. Nghieân cöùu cuûa chuùng toâi cuõng phuø hôïp vôùi ñeå ñaùnh giaù xeáp haïng haïch chính xaùc. Tuy nhieân vaãn caùc taùc giaû. Theo taùc giaû Traàn Vaên Thieäp trong 78 chöa coù moät phöông tieän caän laâm saøng naøo ñeå ñaùnh tröôøng hôïp naïo haïch coå phoøng ngöøa trong 5 naêm töø giaù chính xaùc haïch di caên tröôùc phaãu thuaät ngay caû 204 Chuyeân ñeà Ngoại Chuyeân Ngaønh
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005 quan saùt ñaïi theå trong luùc moå. ra trong voøng 3 naêm ñaàu. khaùc cuõng cho keát quaû Trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi, vì laø nghieân cöùu töông töï. Taùc giaû Nguyeãn Quoác Baûo(1) qua 176 tröôøng hoài cöùu chuùng toâi khoâng coù ñöôïc hai nhoùm ngaãu hôïp ung thö löôõi ñieàu trò taïi beänh vieän K Haø Noäi coù 50 nhieân ñeå so saùnh keát quaû soáng coøn giöõa nhoùm coù naïo tröôøng hôïp taùi phaùt, trong ñoù 48 tröôøng hôïp (96%) haïch coå phoøng ngöøa vaø nhoùm theo doõi trong caùc xaûy ra trong voøng 36 thaùng ñaàu tieân cuûa ung thö löôõi tröôøng hôïp ung thö löôõi giai ñoaïn sôùm. Chuùng toâi ghi chuû yeáu laø taïi choå, taïi vuøng. Caùc phöông tieän ñieàu trò nhaän keát quaû soáng coøn treân nhöõng tröôøng hôïp beänh chuû yeáu cuõng taäp trung taïi choå, taïi vuøng vaø ñaây cuõng nhaân coù naïo haïch coå phoøng ngöøa, nhaän thaáy ñoái vôùi laø nôi thöôøng xaûy ra taùi phaùt nhaát. Taùi phaùt coù theå xaûy nhöõng tröôøng hôïp naïo haïch coå phoøng ngöøa maø keát ra ôû moät hay nhieàu vò trí.Chuùng toâi ghi nhaän taùi phaùt quaû giaûi phaãu beänh aâm tính coù tyû leä soáng coøn sau 3 xaûy ra ôû giai ñoaïn I,II: 17 tröôøng hôïp nhieàu hôn ôû giai naêm laø 82,5% (T1T2pN(-)), ngöôïc laïi caùc tröôøng hôïp ñoaïn III,IV: 10 tröôøng hôïp. Ñieàu naøy do caùc tröôøng naïo haïchcoå phoøng ngöøa maø keát quaû giaûi phaãu beänh hôïp giai ñoaïn III,IV beänh tieán trieån, ñieàu trò ít coù hieäu döông tính coù tyû leä soáng coøn sau 3 naêm laø 56,4%. Söï quaû, ít tröôøng hôïp ñaït ñöôïc ñaùp öùng hoaøn toaøn khaùc bieät naøy coù yù nghóa thoáng keâ (p2cm, ñoä löôïng toát hôn xeáp haïng T3,T4. daøy böôùu nguyeân phaùt >4mm, böôùu coù grad moâ hoïc Haïch vuøng laø moät yeáu toá tieân löôïng ñöôïc nhieàu cao (grad 3, grad 4) , caùc daáu hieäu sinh hoïc nhö taùc giaû coâng nhaän trong ung thö löôõi. Neáu chöa coù di cyclin D1, p53, Ki –67 taêng cao. caên haïch thì tieân löôïng raát toát, nhöng khi ñaõ coù di Keát quaû ñieàu trò caên haïch thì tieân löôïng xaáu hôn nhieàu vaø tyû leä soáng 5 naêm giaûm ñi moät nöûa. Ñoái vôùi caùc tröôøng hôïp di caên Trong ung thö ñaàu coå nguyeân nhaân chính gaây töû haïch vi theå chuùng toâi nhaän thaáy caùc tröôøng hôïp böôùu vong laø do beänh tieán trieån taïi choå, taïi vuøng hoaëc do taùi giai ñoaïn sôùm, haïch khoâng sôø thaáy treân laâm saøng phaùt sau ñieàu trò. Trong 139 tröôøng hôïp ñieàu trò ñaày ñöôïc naïo haïch coå phoøng ngöøa(T1T2N0) neáu keát quaû ñuû chuùng toâi ghi nhaän coù 19,4% tröôøng hôïp beänh taùi sau naïo haïch coù di caên thì tyû leä soáng coøn toaøn boä sau phaùt, goïi laø taùi phaùt khi laàn ñieàu trò tröôùc ñaõ ñöôïc 3 naêm laø 56,4%, trong khi caùc tröôøng hôïp naïo haïch ñaùnh giaù laø ñaùp öùng hoaøn toaøn, sau moät thôøi gian khoâng coù di caên vi theå laø 82,5%. Söï khaùc bieät naøy coù yù thaáy xuaát hieän laïi sang thöông ôû taïi choå, taïi vuøng.Taùi nghóa thoâng keâ (p
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005 Nghieân cöùu Y hoïc giaûi phaãu beänh aâm tính coù tyû leä soáng coøn toaøn boä sau Haïch vuøng 3 naêm 64,3%, ngöôïc laïi neáu haïch sôø thaáy treân laâm Tyû leä di caên haïch ñoái vôùi caùc tröôøng hôïp haïch sôø saøng naïo haïch maø giaûi phaãu beänh döông tính thì coù thaáy treân laâm saøng laø 73%, nhoùm haïch hay bò di caên tyû leä soáng coøn khoâng beänh sau 3 naêm raát thaáp 22,2%. thöôøng nhaát laø nhoùm I, II,III Söï khaùc bieät naøy coù yù nghóa thoâng keâ(p
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005 9. Khafif A (2001)"Is dissection of level IV necessary in 12. Nithya C.S. at al (2003). ”Patterns of cervical patients with T1-T3 N0 tongue cancer?" Laryngoscope, metastasis from carcinoma of the oral tongue” World J 111, pp 1088-1090. of Sur Oncology 1: 10. 10. Myers N.J, Elkins.T, Roberts.D et al (2000) 13. Ogasawara C.H, Okita M.T et al.(1999) “Cervical “Squamous cell carcinoma of the tongue in young lymph node metastasis of early or late T2 tongue adults: Increasing incidence and factors that predict carcinoma”, Nippon Jibiinkoka Gakkai Kaiho, pp treatment outcomes”, Otolarygo Head Neck Surg, pp 1242-1248. 44-51. 14. Yii N.W, Patel S.G. et al (1999) “Management of the 11. Nakagawa T. et al (2003) “Neck node metastasis after N0 neck in early cancer of the oral tongue”, Clin successful brachytherapy for early stage tongue Otolaryngol, Vol 24, pp 75-79. carcinoma”. Radiotherapy and oncology 68: 129-135. 207