Vấn đề đánh giá trong dạy học theo dự án theo định hướng phát triển năng lực sư phạm cho sinh viên sư phạm toán
lượt xem 2
download
Qua bài báo này, các tác giả muốn bàn tới việc tổ chức đánh giá khả năng lĩnh hội các kiến thức cần thiết cũng như phát triển các NLSP cần thiết cho mỗi sinh viên (SV) thông qua DHTDA. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Vấn đề đánh giá trong dạy học theo dự án theo định hướng phát triển năng lực sư phạm cho sinh viên sư phạm toán
- JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Educational Science - Mathematics, 2013, Vol. 58, pp. 65-73 This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vn VẤN ĐỀ ĐÁNH GIÁ TRONG DẠY HỌC THEO DỰ ÁN THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC SƯ PHẠM CHO SINH VIÊN SƯ PHẠM TOÁN Trần Việt Cường Khoa Toán, Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên Email: tranvietcuong2006@gmail.com Tóm tắt. Dạy học theo dự án (DHTDA) là hình thức dạy học lấy người học làm trung tâm. Thông qua DHTDA, người học không những lĩnh hội được những kiến thức cần thiết mà còn có điều kiện được hình thành và rèn luyện những kĩ năng, năng lực sư phạm (NLSP) cần thiết cho bản thân. Qua bài báo này, chúng tôi muốn bàn tới việc tổ chức đánh giá khả năng lĩnh hội các kiến thức cần thiết cũng như phát triển các NLSP cần thiết cho mỗi sinh viên (SV) thông qua DHTDA. Từ khóa: Dạy học theo dự án, năng lực sư phạm, sinh viên, đánh giá, giáo viên 1. Mở đầu Từ kết quả nghiên cứu về DHTDA, chúng tôi đã đề xuất quy trình tổ chức DHTDA học phần Phương pháp dạy học cho SV sư phạm theo định hướng phát triển NLSP cho SV bao gồm 4 giai đoạn: Chuẩn bị (Hình thành dự án học tập (DAHT), chia nhóm học tập, thông báo tài liệu tham khảo cho SV), Xây dựng kế hoạch thực hiện DAHT (Xây dựng kế hoạch thực hiện DAHT, kiểm tra tính khả thi của bản kế hoạch thực hiện DAHT của các nhóm), Thực hiện DAHT (Nghiên cứu lí thuyết, tìm hiểu thực tế tại trường phổ thông, giảng tập trước lớp, kiểm tra tiến độ thực hiện DAHT) và Báo cáo sản phẩm và đánh giá DAHT của nhóm (Báo cáo sản phẩm nghiên cứu lí thuyết trước lớp, giảng tập trước lớp, giáo viên (GV) đánh giá và nhận xét về kết quả thực hiện DAHT của các nhóm) [1]. Trong dạy học, đánh giá được thể hiện không chỉ ở kết quả điểm số bài kiểm tra của người học mà còn cả ở thái độ xác nhận đúng, sai của GV và người học trong giờ học. Căn cứ để đánh giá là bài kiểm tra cùng với quá trình theo dõi tinh thần, thái độ học tập của người học. Việc đánh giá người học cần đảm bảo các yêu cầu sư phạm như: Tính khách quan, tính toàn diện về các mặt trong mục đích dạy học, tính hệ thống, tính công khai [2]. Trong bài này, chúng tôi trình bày việc tổ chức đánh giá khả năng lĩnh hội các kiến thức cũng như phát triển các NLSP cần thiết cho mỗi SV thông qua DHTDA. 65
- Trần Việt Cường 2. Nội dung nghiên cứu Để đáp ứng được các vấn đề trong đánh giá và phù hợp với DHTDA, trong quá trình đánh giá, chúng ta cần tiến hành đánh giá sản phẩm của các DAHT, đánh giá sự phát triển các kĩ năng, NLSP cũng như thái độ của SV thông qua DHTDA. Đánh giá quá trình và đánh giá tổng kết là những hình thức đánh giá cần thiết và phù hợp để có thể khẳng định được những tác động tích cực của DHTDA đối với quá trình học tập của SV. Đánh giá việc học tập của SV ngoài việc dựa vào điểm số của các bài kiểm tra, các bài thi hết môn sau đó sử dụng phương pháp thống kê Toán học để xử lí số liệu, dựa vào các thông tin thu được từ việc trao đổi, kết quả của các mẫu phiếu điều tra... từ đó đưa ra những kết luận đánh giá về những tác động tích cực của DHTDA đối với việc lĩnh hội kiến thức và hình thành những kĩ năng, NLSP cần thiết của SV thì GV cần sử dụng hình thức đánh giá quá trình để có thể thu được những thông tin cần thiết về việc lĩnh hội kiến thức và hình thành những kĩ năng, NLSP cần thiết cho SV. Đánh giá quá trình là loại hình đánh giá được tiến hành trong quá trình dạy và học một nội dung nào đó, nhằm thu thập thông tin phản hồi về kết quả học tập của SV về nội dung đó, dùng làm cơ sở cho việc định hướng hoạt động dạy và học tiếp theo, làm cho những hoạt động này có hiệu quả hơn. Đánh giá quá trình trong DHTDA là đánh giá theo các giai đoạn hoạt động của SV để triển khai DAHT. Để đánh giá hiệu quả của DHTDA trong dạy học thì trong mỗi giai đoạn hoạt động, ngoài đánh giá về thái độ của SV cần đánh giá sản phẩm của SV. Để có được kết quả đánh giá một cách khách quan, toàn diện về mọi mặt thì ngoài đánh giá của GV đối với SV, GV cần sử dụng thêm một số hình thức đánh giá như: Đánh giá chéo lẫn nhau trong nhóm và SV tự đánh giá. Ta có thể tiến hành đánh giá theo các giai đoạn sau: - Đánh giá việc hình thành DAHT: Trong đó cần đánh giá khả năng lựa chọn chủ đề cũng như khả năng xác định mục tiêu, nội dung của DAHT, xác định những công việc cần thực hiện trong DAHT, những sản phẩm chính cần đạt được sau khi hoàn thành DAHT, dự kiến thời gian thực hiện DAHT, xác định những mốc thời gian quan trọng trong quá trình thực hiện DAHT... Mặt khác trong quá trình đánh giá, chúng ta cần đánh giá mức độ hỗ trợ của GV cũng như mức độ tự đề xuất ý tưởng của SV trong mỗi công việc. - Đánh giá việc xây dựng kế hoạch thực hiện DAHT: Trong đó cần đánh giá: Khả năng dự kiến công việc cần triển khai trong nhóm có chi tiết, logic và khả thi hay không? khả năng dự kiến các nội dung cần nghiên cứu tìm hiểu có cụ thể hay không? phân công công việc cho từng thành viên trong nhóm có phù hợp không? dự kiến thời gian hoàn thành từng nội dung công việc, thời gian hoàn thành dự án có hợp lí không? khả năng xác định các sản phẩm cần đạt được trong mỗi giai đoạn, trong mỗi nội dung công việc, đối với mỗi cá nhân trong nhóm có phù hợp hay không?, khả năng dự kiến những khó khăn có thể gặp phải trong quá trình thực hiện DAHT... Trong quá trình đánh giá, chúng ta cần đánh giá mức độ hỗ trợ của GV cũng như mức độ tự đề xuất ý kiến, ý tưởng của SV trong 66
- Vấn đề đánh giá trong dạy học theo Dự án theo định hướng phát triển năng lực Sư phạm... mỗi công việc. - Đánh giá việc thực hiện DAHT: Chúng ta cần đánh giá chất lượng của các sản phẩm trong việc thực hiện các công việc đó, đánh giá tiến độ thực hiện các công việc trong nhóm (tiến độ thực hiện nội dung các phần việc do từng thành viên trong nhóm, tiến độ thực hiện nội dung các công việc cũng như tiến độ thực hiện DAHT của nhóm so với kế hoạch đã đề ra), đánh giá khả năng, thái độ và hiệu quả làm việc của từng cá nhân trong việc tự lực cũng như cộng tác với các thành viên trong nhóm để hoàn thành công việc được giao... Trong quá trình đánh giá, chúng ta cần đánh giá mức độ hỗ trợ của GV cũng như mức độ tự đề xuất ý kiến của SV trong mỗi công việc. Đánh giá việc thực hiện DAHT cần đánh giá những nội dung sau: + Đánh giá về việc tìm hiểu, nghiên cứu các tài liệu cần thiết của SV: Trong đó cần đánh giá khả năng tự lực nghiên cứu, tìm hiểu tài liệu của SV, khả năng xử lí các thông tin thu được từ quá trình nghiên cứu tài liệu, khả năng tổng hợp các vấn đề nghiên cứu để được sản phẩm của bản thân... Cụ thể, có thể xác định mức độ và điểm số tương ứng cho những hoạt động tìm hiểu, nghiên cứu của học sinh như sau: Mức độ, điểm số tương ứng TT Nội dung Điểm Tốt Khá Trung bình Yếu Tính tự lực trong nghiên cứu các tài liệu 1 17 - 20 13 - 16 10 - 12 < 10 liên quan đến nội dung nghiên cứu. Số lượng tài liệu nghiên cứu bổ trợ so 2 9 - 10 7-8 5-6
- Trần Việt Cường + Đánh giá sản phẩm nghiên cứu lí thuyết của từng nhóm: Đánh giá về hình thức và nội dung của sản phẩm nghiên cứu (nội dung của sản phẩm có đầy đủ hay không? có đưa ra được các ví dụ minh họa cho từng nội dung lí thuyết và phân tích được ví dụ đưa ra hay không?...). Tương tự như trên, ta có thể xác định mức độ và điểm số tương ứng cho những sản phẩm của học sinh như sau: Mức độ, điểm số tương ứng TT Nội dung Điểm Tốt Khá Trung bình Yếu 1 Đảm bảo chính xác, đầy đủ nội dung 17 - 20 13 - 16 10 - 12 < 10 Đảm bảo khoa học, lôgíc trong cách 2 17 - 20 13 - 16 10 - 12 < 10 trình bày nội dung Đưa ra và phân tích được các ví dụ 3 17 - 20 13 - 16 10 - 12 < 10 minh họa cho từng nội dung lí thuyết Nội dung sản phẩm của nhóm phải đầy 4 đủ nội dung sản phẩm của các thành 17 - 20 13 - 16 10 - 12 < 10 viên trong nhóm Trao đổi thảo luận trong nhóm để hoàn 5 thành nội dung sản phẩm nghiên cứu 17 - 20 13 - 16 10 - 12 < 10 của nhóm Từ đó có thể xếp loại sản phẩm của học sinh theo các mức sau: Mức đánh giá Tổng điểm Yêu cầu ràng buộc Tốt Từ 85 đến 100 điểm Các tiêu chí phải đạt mức tốt Các tiêu chí 1, 3 đạt mức tốt và các tiêu Khá Từ 70 đến 84 điểm chí 2, 4 đạt mức khá Trung bình Từ 50 đến 69 điểm Các tiêu chí 1, 3 đạt từ mức khá trở lên Yếu Dưới 50 điểm + Đánh giá nội dung báo cáo sản phẩm nghiên cứu lí thuyết của từng nhóm trước lớp: Chúng ta có thể đánh giá như sau: Mức độ, điểm số tương ứng TT Nội dung Điểm Tốt Khá Trung bình Yếu 1 Đảm bảo chính xác, đầy đủ nội dung 17 - 20 13 - 16 10 - 12 < 10 Đảm bảo khoa học, lôgíc trong cách 2 13 - 15 10 - 12 7-9
- Vấn đề đánh giá trong dạy học theo Dự án theo định hướng phát triển năng lực Sư phạm... Hình và chữ rõ ràng; nét chữ, cỡ chữ đủ lớn để xem; gọn lời; trình bày đẹp và 3 9 - 10 7-8 5-6
- Trần Việt Cường Mức độ, điểm số tương ứng TT Nội dung Điểm Tốt Khá Trung bình Yếu Khả năng xác định mục tiêu bài học, 1 xác định những kiến thức cơ bản, trọng 17 - 20 13 - 16 10 - 12 < 10 tâm của bài dạy của SV Khả năng khai thác các thông tin từ sách giáo khoa, sách GV, các sách tham 2 13 - 15 10 - 12 7-9
- Vấn đề đánh giá trong dạy học theo Dự án theo định hướng phát triển năng lực Sư phạm... Trình bày bảng hợp lí, chữ viết, hình vẽ, lời nói rõ ràng, chuẩn 7 mực, giáo án hợp lí 8 Thực hiện linh hoạt các khâu lên lớp, phân phối thời gian hợp lí Tổ chức và điều khiển HS học tập tích cực, chủ động, phù hợp, 9 HS hứng thú học tập... 10 Đa số HS hiểu bài, nắm vững trọng tâm, biết vận dụng kiến thức Ghi chú: Điểm tối đa của mỗi tiêu chí là 2 điểm, đánh giá đến điểm lẻ 0,5 điểm Trong đó: Mức đánh giá Tổng điểm Yêu cầu ràng buộc Tốt Từ 17 đến 20 điểm Các tiêu chí 1, 4, 6, 9 phải đạt 2 điểm Khá Từ 13 đến 16,5 điểm Các tiêu chí 1, 4, 9 phải đạt 2 điểm Trung bình Từ 10 đến 12,5 điểm Các tiêu chí 1, 4, 9 phải đạt 2 điểm Yếu Dưới 10 điểm + Ngoài ra, chúng ta cũng cần phải đánh giá về mặt thái độ chung của SV trong quá trình tham gia các hoạt động để hoàn thành DAHT. Chúng ta có thể đánh giá trên các phương diện sau: Mức không đạt Mức tốt Mức khá Mức đạt yêu cầu yêu cầu Tham Tích cực tham gia Thường xuyên Thỉnh thoảng Rất ít tham gia gia phát biểu, đề xuất tham gia phát tham gia phát phát biểu, đề đề ý kiến của bản biểu, đề xuất ý biểu, đề xuất ý xuất ý kiến của xuất thân với các công kiến của bản thân kiến của bản thân bản thân với các ý việc chung của với các công việc với các công việc công việc chung kiến tập thể. chung của tập thể. chung của tập thể. của tập thể. Chủ động tham Thường xuyên Thỉnh thoảng Rất ít khi tham gia phối hợp, tham gia phối tham gia phối gia phối hợp, Cộng cộng tác với các hợp, cộng tác với hợp, cộng tác với cộng tác với các tác thành viên trong các thành viên các thành viên thành viên trong trong nhóm để triển trong nhóm để trong nhóm để nhóm để triển công khai và hoàn triển khai và hoàn triển khai và hoàn khai và hoàn việc thành các công thành các công thành các công thành các công việc chung của việc chung của việc chung của việc chung của nhóm. nhóm. nhóm. nhóm. 71
- Trần Việt Cường Có trách nhiệm Có trách nhiệm Đôi khi chưa trách Không có trách Trách cao trong các trong các công nhiệm trong các nhiệm trong các nhiệm công việc chung việc chung của công việc chung công việc chung trong của tập thể cũng tập thể cũng như của tập thể cũng của tập thể và công như các công các công việc cá như các công việc các công việc cá việc việc cá nhân nhân được phân cá nhân được phân nhân được phân được phân công. công. công. công. Hoàn thành công Hiệu Hoàn thành tốt Hoàn thành đầy Không hoàn việc được tập thể quả các công việc đủ các công việc thành các công giao cho nhưng công được tập thể giao được tập thể giao việc được tập thể cần có sự hỗ trợ việc cho. cho. giao cho. của tập thể và GV. Đánh giá việc hình thành DAHT của SV, xây dựng kế hoạch thực hiện DAHT của từng nhóm và việc thực hiện DAHT của SV, mức độ đánh giá được thể hiện trong mô hình dưới đây: Mức Tốt (Các Mức Yếu (Các Mức độ hỗ trợ của giảng viên công việc SV tự −−−−−−−−−−−−−−−−−−−−→ công việc SV đề xuất, giảng không tự đề xuất, viên không phải giảng viên phải Mức độ tự đề xuất của SV hỗ trợ) ←−−−−−−−−−−−−−−−−− đưa ra) Đánh giá tổng kết là loại hình đánh giá được thực hiện vào cuối mỗi giai đoạn đào tạo; cung cấp thông tin về kết quả học tập của SV so với mục tiêu giáo dục của mỗi giai đoạn; là cơ sở để phân loại SV nhưng không góp phần nâng cao kết quả học tập của SV trong giai đoạn học tập được đánh giá [2]. Tuy nhiên, nó vẫn có thể góp phần vào việc cung cấp thông tin, làm cơ sở cho việc cải tiến giai đoạn học tập tiếp theo trong tương lai, cho những lớp kế tiếp. Trong đánh giá tổng kết, song song với việc đánh giá dựa vào kết quả điểm số của các bài kiểm tra, các bài thi hết môn, chúng ta cần đánh giá chất lượng, số lượng của các sản phẩm của DAHT như đã đề ra trong kế hoạch thực hiện DAHT, đánh giá hoạt động hợp tác trong làm việc của các thành viên trong từng nhóm học tập (đánh giá việc tham gia đề xuất ý kiến của các cá nhân trong nhóm học tập, khả năng cộng tác trong công việc, trách nhiệm trong công việc, mức độ hiệu quả trong các công việc...) và đánh giá năng lực của từng thành viên trong nhóm học tập (đánh giá khả năng lập kế hoạch, khả năng hợp tác, khả năng tổ chức, khả năng giao tiếp...). Dựa vào kết quả của việc đánh giá ở trên, GV có thể đánh giá được sự hình thành và phát triển các kĩ năng, NLSP của mỗi SV thông qua quá trình DHTDA. 72
- Vấn đề đánh giá trong dạy học theo Dự án theo định hướng phát triển năng lực Sư phạm... 3. Kết luận Việc sử dụng cả hai hình thức đánh giá là đánh giá quá trình và đánh giá tổng kết, GV có thể thu được những thông tin thực, để biết được SV đó lĩnh hội những tri thức, hình thành những kĩ năng, NLSP cần thiết cho bản thân ra sao để GV có thể điều chỉnh phương pháp giảng dạy cho phù hợp. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Trần Việt Cường, 2012. Tổ chức DHTDA trong dạy học học phần phương pháp dạy học cho SV sư phạm toán trong đào tạo theo tín chỉ Tạp chí Khoa học và Công nghệ Đại học Thái Nguyên, Vol. 94, No. 06, tr. 3-10. [2] Nguyễn Bá Kim, 2002. Phương pháp dạy học môn Toán. Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội. ABSTRACT Assessment in project-based teaching of student’s pedagogical abilities at the Hanoi University of Education Project-based learning (PBL) is a student-centered teaching approach. Throughout PBL, students comprehend essential information and form and develop necessary pedagogical skills and abilities. In this paper, we discuss the evaluation and assessment of information perception and acquisition skills and developing essential pedagogical abilities in students through the use of the PBL approach. 73
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Đánh giá trong giáo dục đại học - TS. Vũ Lan Hương
90 p | 850 | 270
-
Luận văn: Một số biện pháp đổi mới việc kiểm tra, đánh giá trong dạy học Lịch sử thế giới ( lớp 8 - THCS
44 p | 505 | 189
-
Module Trung học phổ thông 24: Kĩ thuật kiểm tra, đánh giá trong dạy học - Phạm Văn Hoan
64 p | 485 | 82
-
Câu hỏi ôn tập môn Đánh giá trong giáo dục
12 p | 724 | 52
-
Chất lượng và đánh giá trong giáo dục đại học: Phần 3
125 p | 114 | 20
-
Ngôn ngữ mang chức năng phán xét, đánh giá trong văn bản bình luận về xã hội trên báo chí Tiếng Anh và Tiếng Việt
11 p | 153 | 20
-
Kiểm tra, đánh giá trong dạy học tích hợp theo định hướng năng lực ở trường THPT
9 p | 346 | 17
-
Chất lượng và đánh giá trong giáo dục đại học: Phần 1
200 p | 112 | 13
-
Giảng dạy địa lý - Trắc nghiệm khách quan và vấn đề đánh giá: Phần 1
80 p | 101 | 10
-
Module bồi dưỡng thường xuyên THPT - Module 24: Kĩ thuật kiểm tra, đánh giá trong dạy học
64 p | 66 | 9
-
Giảng dạy địa lý - Trắc nghiệm khách quan và vấn đề đánh giá: Phần 2
77 p | 75 | 7
-
Giáo trình Đo lường đánh giá trong dạy học - ĐH Sư Phạm Kỹ Thuật Nam Định
100 p | 36 | 5
-
Đánh giá học sinh tiểu học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay
6 p | 8 | 4
-
Rèn luyện kĩ năng đánh giá trong dạy đọc hiểu văn bản văn học môn Tiếng Việt cho sinh viên ngành Giáo dục tiểu học
8 p | 16 | 4
-
Dạy học định hướng hành động - quan điểm dạy học trường phái Đức
6 p | 7 | 4
-
Vận dụng phương pháp sơ đồ hóa kiến thức để tổ chức kiểm tra đánh giá trong dạy học Lịch sử ở trường trung học phổ thông
6 p | 36 | 3
-
Chuẩn đánh giá trong dạy và học ngoại ngữ
9 p | 64 | 1
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn