VẤN ĐỀ ĐÀO TẠO CÁC KHÓA NGẮN HẠN<br />
VÀ KỸ NĂNG MỀM CHO SINH VIÊN<br />
Viện Doanh trí Văn Hiến<br />
<br />
<br />
Chuẩn đầu ra cho các ngành đào tạo của Trường Đại học Văn Hiến là vấn đề rất<br />
quan trọng. Trong đó vấn đề đào tạo các khóa ngắn hạn, kỹ năng mềm cho sinh viên là<br />
một phần không thể thiếu trong chuẩn đầu ra cho sinh viên.<br />
<br />
1. Tính cấp thiết của việc trang bị kỹ năng mềm cho sinh viên<br />
Thực tế cho thấy người thành đạt “chỉ có 25% là do những kiến thức chuyên môn,<br />
75% còn lại được quyết định bởi những kỹ năng mềm họ được trang bị” (theo<br />
Wikipedia). Như vậy, muốn đạt được thành công trong cuộc sống và sự nghiệp, bạn phải<br />
hội tụ đủ kỹ năng chuyên môn (kỹ năng cứng) và kỹ năng mềm. Nếu sở hữu được các kỹ<br />
năng mềm chuyên nghiệp, bạn sẽ đóng góp lớn vào sự thành công của một doanh nghiệp.<br />
Vì lí do này, các nhà tuyển dụng rất coi trọng kỹ năng mềm và xem đây là một trong<br />
những yêu cầu tuyển dụng.<br />
<br />
Như đã biết, một trong những nhiệm vụ quan trọng của giáo dục là tạo ra nguồn<br />
nhân lực chất lượng cao. Và trước khi bước vào thế kỷ 21, UNESCO đã khuyến cáo nêu<br />
ra bốn mục đích của việc học tập trong thế kỷ mới là: “Học để biết; Học để làm; Học để<br />
cùng chung sống; Học để làm người”. Quả thế, trước sự phát triển nhanh chóng của khoa<br />
học kỹ thuật và công nghệ thông tin, người ta nhận thấy rằng người lao động ở thế kỷ 21<br />
không phải chỉ học để biết, để làm mà quan trọng hơn phải “cùng chung sống và tự khẳng<br />
định mình” trong xã hội đầy biến động. Năng lực của người lao động thế kỷ này không<br />
chỉ nằm ở sự biết, sự biết làm mà chủ yếu phải là sự biết làm người, sự tự khẳng định<br />
mình trong sự đóng góp chung cho xã hội.<br />
<br />
Mục đích việc đào tạo kỹ năng mềm: Tạo điều kiện thuận lợi cho sinh viên trang<br />
bị thêm các kỹ năng nhằm phát huy hiệu quả kiến thức chuyên môn và phát triển tiềm<br />
năng cá nhân nhằm đáp ứng tốt hơn, thích ứng nhanh với tình hình nghề nghiệp thực tiễn,<br />
nhu cầu của xã hội; Tạo lập môi trường phát triển các kỹ năng mềm để học viên phát huy<br />
tối đa năng lực học tập, nghiên cứu khoa học và lập nghiệp; góp phần vào quá trình nâng<br />
cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực.<br />
Các khái niệm<br />
Kỹ năng mềm (soft skills): là thuật ngữ dùng để chỉ các kỹ năng quan trọng trong<br />
cuộc sống con người như: kỹ năng sống, giao tiếp, lãnh đạo, làm việc nhóm, kỹ năng<br />
quản lý thời gian, thư giãn, vượt qua khủng hoảng, sáng tạo và đổi mới,…<br />
Kỹ năng cứng: chỉ trình độ chuyên môn, kiến thức chuyên môn, hay bằng cấp và<br />
chứng chỉ chuyên môn.<br />
Theo quy định chuẩn đầu ra của Trường Đại học Văn Hiến gồm các kỹ năng sau<br />
đây:<br />
Stt Kỹ năng Năm học<br />
1 Kỹ năng khám phá bản thân<br />
1<br />
2 Kỹ năng xây dựng mục tiêu và tạo động lực bản thân<br />
3 Kỹ năng quản lý thời gian<br />
2<br />
4 Kỹ năng làm việc nhóm hiệu quả<br />
5 Kỹ năng đạt mục tiêu và lập kế hoạch<br />
3<br />
6 Kỹ năng giải quyết vấn đề - ra quyết định<br />
7 Kỹ năng lãnh đạo/khả năng xây dựng nhóm<br />
4<br />
8 Kỹ năng tìm việc và chinh phục nhà tuyển dụng<br />
<br />
2. Triển khai đào tạo kỹ năng mềm cho sinh viên<br />
Phương pháp đào tạo: lấy người học làm trung tâm<br />
<br />
Giảng viên nắm rõ và ứng dụng các phương pháp xây dựng bài giảng theo phương<br />
pháp giảng dạy hiện đại như: Phương pháp bài tập; Phương pháp thảo luận nhóm; Phương<br />
pháp tình huống; Phương pháp đóng vai; Phương pháp trò chơi.<br />
Thời lượng đào tạo: 8 tiết/kỹ năng; Thời gian đào tạo: các buổi tối 2-4-6 hoặc 3-5-<br />
7 từ 18 giờ - 20 giờ 15 hoặc sáng thứ 7.<br />
Giảng viên: Bao gồm những chuyên gia, chuyên viên đầu ngành, có nhiều kinh<br />
nghiệm giảng dạy thực tế trong việc đào tạo và chuyển giao.<br />
Chứng chỉ: Sinh viên tham gia đầy đủ các buổi học và hoàn thành kiểm tra cuối<br />
mỗi kỹ năng sẽ được nhận chứng chỉ do Hiệu trưởng Trường Đại học Văn Hiến ký.<br />
3. Những vướng mắc, khó khăn trong việc triển khai<br />
Về phía người học: Hiện nay, rất nhiều sinh viên vẫn còn quan điểm sai lệch rằng<br />
kỹ năng mềm không cần học, cứ trải nhiệm càng nhiều thì sẽ rút được nhiều bài học. Một<br />
quan điểm khác nữa đó là cứ học tất có kỹ năng mềm, nếu người học mà để đó, học mà<br />
không ứng dụng, không trau dồi, rèn luyện, nâng cao năng lực thì kiến thức sẽ bị mai một<br />
và sẽ khó thành công trong cuộc sống.<br />
Về phía người dạy: Hiện nay vẫn tồn tại tình trạng người giảng dạy “đọc chép”<br />
theo kiểu truyền thống, có thực tế này vì giảng viên chưa được đào tạo để thay đổi suy<br />
nghĩ và quan trọng có được năng lực, kỹ năng truyền đạt đúng như phương châm dạy kỹ<br />
năng mềm phải khác hoàn toàn với dạy văn hóa. Nhận biết được sự bất cập này thì một số<br />
nơi đào tạo cũng có mời những chuyên gia, chuyên viên được đào tạo chuyên nghiệp, dạy<br />
đúng với đặc trưng bản chất của kỹ năng mềm. Nhưng rất tiếc khi chuyên gia đi rồi thì<br />
người học cũng “nguội tắt” theo. Tóm lại, người dạy không biết cách dạy, không giúp<br />
người học tự hình thành dần trong cuộc sống hằng ngày thì những năng lực mà chúng ta<br />
mong muốn ở người học, sẽ mãi mãi chỉ là mong muốn.<br />
Thiếu đội ngũ giảng viên ở trường: Hiện tại đội ngũ giảng viên giảng dạy kỹ<br />
năng mềm của trường còn nhiều hạn chế.<br />
<br />
4. Giải pháp khắc phục nâng cao chất lượng giáo dục kỹ năng mềm<br />
Thay đổi những nhận thức, suy nghĩ của người học: Chúng ta cần truyền thông, tổ<br />
chức những buổi hội thảo thực tế để sinh viên dần dần nhận biết được sự cần thiết của kỹ<br />
năng mềm từ đó thể hiện tham gia với tinh thần tự nguyện hơn; Tạo sân chơi, câu lạc bộ<br />
hữu ích để duy trì và phát huy những kỹ năng mà sinh viên được đào tạo.<br />
<br />
Bồi dưỡng, đào tạo đội ngũ giảng viên: Muốn có nguồn nhân lực chất lượng cao<br />
cần tạo điều kiện để đội ngũ giảng viên tham gia bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng và thực<br />
hiện nói không với phương pháp “đọc chép”; Đề cao phương pháp tương tác giữa người<br />
học và người dạy giúp người học tác nghiệp nhiều hơn, thực hành nhiều hơn; Tổ chức<br />
kiểm tra và đánh giá kết quả giảng dạy để có phương pháp đào tạo phù hợp hơn nữa.<br />
<br />
Huy động các nguồn lực chuyên gia bên ngoài trường: Huy động thêm nguồn lực<br />
bên ngoài trường để có được nguồn giảng viên chuyên nghiệp đáp ứng đúng với nhu cầu<br />
người học; Xây dựng tiêu chí đánh giá giờ giảng của giảng viên để điều chỉnh kịp thời<br />
nếu không phù hợp.<br />
Trang bị cơ sở vật chất, thiết bị phù hợp: Nên trang bị trang thiết bị, phòng học<br />
phù hợp cho việc đào tạo kỹ năng mềm như (micro không dây, loa, flip chart, máy chiếu,<br />
giấy A0, A2, A4, bút lông và các vật dụng khác) nhằm tạo điều kiện tốt nhất trong công<br />
tác giảng dạy.<br />
<br />
***<br />
<br />
Trên đây là một số ý kiến có tính chất cá nhân về vấn đề đào tạo kỹ năng mềm cho<br />
sinh viên của Viện Doanh trí Văn Hiến. Hiện nay chưa có con đường nào tốt nhất cho<br />
việc đào tạo kỹ năng mềm, nhưng chúng tôi tin rằng chúng ta quyết tâm đi sẽ tìm ra<br />
đường và đích đến.<br />