Vận dụng kế toán tinh gọn trong các doanh nghiệp sản xuất

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

17
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Kế toán tinh gọn được xem là một công cụ hữu hiệu giúp các nhà quản trị kiểm soát chu trình quản lý và đo lường chi phí. Bài viết "Vận dụng kế toán tinh gọn trong các doanh nghiệp sản xuất" tập trung phân tích việc vận dụng kế toán tinh gọn trong các doanh nghiệp sản xuất ở nước ta trên khía cạnh: Nguyên tắc, ứng dụng, công cụ của kế toán tinh gọn và các bước vận dụng kế toán tinh gọn vào doanh nghiệp. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Vận dụng kế toán tinh gọn trong các doanh nghiệp sản xuất

VẬN DỤNG KẾ TOÁN TINH GỌN TRONG CÁC DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT Trần Tuấn Anh*, Nguyễn Thanh Tùng** 1 2 TÓM TẮT: Kế toán tinh gọn được xem là một công cụ hữu hiệu giúp các nhà quản trị kiểm soát chu trình quản lý và đo lường chi phí. Bài viết tập trung phân tích việc vận dụng kế toán tinh gọn trong các doanh nghiệp sản xuất ở nước ta trên khía cạnh: Nguyên tắc, ứng dụng, công cụ của kế toán tinh gọn và các bước vận dụng kế toán tinh gọn vào doanh nghiệp. Từ khóa: Kế toán tinh gọn; doanh nghiệp sản xuất; công cụ của kế toán tinh gọn Abstract: Lean accounting is considered to be an effective tool for administrators to control the management cycle and to measure costs. The paper focuses on the application of lean accounting in manufacturing enterprises in our country in terms of: Principles, applications, tools of lean accounting and steps of applying lean accounting to enterprises. Keywords: Lean accounting; manufacturing entrerprises; tools of lean accounting I. ĐẶT VẤN ĐỀ Một thực tế đang diễn ra trong những năm gần đây là các doanh nghiệp sản xuất ở nước ta gặp rất nhiều khó khăn, có những doanh nghiệp ngừng sản xuất, sản xuất cầm chừng thậm chí phá sản. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng trên là các doanh nghiệp chưa kiểm soát được chi phí tồn kho, chất lượng sản phẩm chưa cao nên khó cạnh tranh được với các doanh nghiệp sản xuất nước ngoài và trong nước (doanh nghiệp FDI). Do đó, để tồn tại và khẳng định vị thế của mình buộc các doanh nghiệp phải sử dụng công cụ để giảm thiểu chi phí tồn kho, tăng năng suất và tính linh hoạt, nâng cao chất lượng sản phẩm, công cụ đó là kế toán tinh gọn. Kế toán tinh gọn có rất nhiều quan điểm khác nhau: Theo Maskell (2006) cho rằng, sử dụng công cụ kế toán tinh gọn có thông tin tốt hơn trong việc ra quyết định, có báo cáo kịp thời và đơn giản để mọi người trong công ty đều hiểu rõ, họ hiểu tác động của tài chính thực sự của những thay đổi tinh gọn, họ tập trung hoạt động kinh doanh xung quanh giá trị được tạo ra cho khách hàng và kế toán tinh gọn chủ động thúc đẩy chuyển đổi tinh gọn. Theo RoSa (2012) cho rằng kế toán tinh gọn là một phương pháp tiếp cận kế toán mới bắt nguồn từ sự quan tâm ngày càng gia tăng của các Công ty trong việc nắm bắt văn hóa tư duy tinh gọn. Có nhiều quan điểm khác nhau về kế toán tinh gọn, tuy nhiên có thể hiểu Kế toán tinh gọn (Lean accounting – L/A) là mô hình kế toán áp dụng cho những doanh nghiệp ứng dụng quy trình sản xuất tinh gọn. Mô hình này bao gồm những phương pháp như tổ chức và quản lý chi phí theo dòng giá trị, thay đổi kỹ thuật đánh giá hàng tồn kho và đưa thêm một số thông tin phi tài chính vào báo cáo tài chính công ty. Kế toán tinh gọn thực hiện một quy trình được gọi là quy trình quản lý dòng chảy giá trị. * Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh, Thai Nguyen, Viet Nam Trần Tuấn Anh Tel: +84.977.813.119 E-mail address: tuananhtueba@gmail.com ** Công ty cổ phần dịch vụ xuất bản giáo dục Hà Nội, Việt Nam
740 PROCEEDINGS OF THE SUSTAINABLE ECONOMIC DEVELOPMENT AND BUSINESS MANAGEMENT IN THE CONTEXT OF GLOBALISATION Quản lý dòng chảy giá trị (VSM) là một cách thức khác để đo lường và đánh giá kết quả hoạt động của một doanh nghiệp và yêu cầu phải thay đổi quy trình ra quyết định. Một dòng chảy giá trị sẽ bao gồm tất cả các chức năng và con người để hỗ trợ hoàn toàn từ đầu đến cuối của chính dòng chảy giá trị đó. Người quản lý dòng chảy giá trị có trách nhiệm bao quát toàn bộ và hướng đến lợi nhuận chung của dòng giá trị đó. Vào mỗi tuần, các thành viên trong cùng một nhóm của dòng chảy giá trị sẽ cùng nhau đo lường giá trị đã thu được, bao gồm cả đánh giá quá trình hoạt động, năng lực, khía cạnh tài chính của dòng chảy giá trị. Mục tiêu của việc quản lý dòng chảy giá trị là để xác định và giảm hoặc loại bỏ các lãng phí trong dòng chảy giá trị tại công ty. Khái niệm lãng phí trong tinh gọn là bất cứ cái gì không làm tăng giá trị sản phẩm, và quản lý dòng chảy giá trị là một công cụ cực kỳ hiệu quả giúp cho cấp quản lý và công ty tập trung vào các nỗ lực liên tục cải tiến trong lộ trình đúng đắn, và cải thiện dòng chảy sản phẩm thông qua quy trình sản xuất bằng cách giảm bớt các cản trở và các sản phẩm dở dang hay chậm tồn trong dây chuyền. Việc cải thiện dòng chảy sẽ làm tăng lợi ích sản xuất. Qua khảo sát thực tế, các doanh nghiệp sản xuất còn khá xa lạ với thuật ngữ “kế toán tinh gọn”. Các doanh nghiệp sản xuất hiện nay chỉ sử dụng kế toán truyền thống mà chưa sử dụng kế toán tinh gọn vào đơn vị mình. Việc áp dụng kế toán tinh gọn vào doanh nghiệp sản xuất rất hữu ích. Theo Brian H Maskell thì kế toán tinh gọn có các lợi ích sau: (1) Kế toán tinh gọn giúp gia tăng doanh thu vì nó cung cấp thông tin tốt hơn cho việc ra quyết định. Bằng kinh nghiệm làm việc với nhiều công ty và phân tích số liệu cụ thể, Brian H Maskell cho rằng nếu như công ty sử dụng thông tin chi phí tiêu chuẩn (theo kế toán truyền thống) cho các quyết định liên quan đến những thứ như giá cả, trích dẫn, lợi nhuận, mua /bán, hợp lý hóa sản phẩm, đầu tư vốn và giới thiệu sản phẩm mới, thì công ty sẽ thường đưa ra những quyết định sai. Chi phí tiêu chuẩn thường giải thích sai lầm khi thực hiện các quyết định có liên quan đến các vấn đề này. (2) Kế toán tinh gọn xác định được rõ ràng các ảnh hưởng tài chính của việc cải tiến tinh gọn. Kế toán tinh gọn thừa nhận rằng tác động chính của việc loại bỏ chất thải là việc tạo ra năng lực sẵn có. Tác động tài chính của cải tiến tinh gọn gần như hoàn toàn phụ thuộc vào những gì công ty có thể làm với khả năng mới có sẵn này. Công ty có thể giảm lao động, tăng doanh thu và phát triển kinh doanh, hoặc sử dụng năng lực theo những cách khác. Nhưng công ty phải có một chiến lược để kiếm tiền từ những thay đổi tinh gọn. (3) Kế toán tinh gọn tiết kiệm tiền và giảm chi phí. Hầu hết các công ty không có ý tưởng họ phải trả chi phí gì vì kế toán được gắn chặt vào các quy trình của công ty. Là một tổ chức trưởng thành với kế toán tinh gọn, Công ty có thể hệ thống (nhưng thận trọng) loại bỏ một số giao dịch và các báo cáo và các cuộc họp.... Đây là tất cả các chất thải. (4) Kế toán tinh gọn thúc đẩy việc cải thiện tinh gọn trong dài hạn thông qua các thông tin và đo lường tập trung. Các phép đo hiệu suất tinh gọn là nền tảng của quản lý và kiểm soát trực quan cho các tế bào sản xuất tinh gọn, các dòng giá trị và toàn bộ nhà máy hoặc công ty. Các phép đo hiệu năng này được thiết kế để thúc đẩy hành vi tinh gọn và thúc đẩy sự cải tiến liên tục ở mọi cấp độ của tổ chức. Do đó, các doanh nghiệp sản xuất cần áp dụng kế toán tinh gọn vào đơn vị mình để nâng cao năng lực cạnh tranh trong giai đoạn toàn cầu hóa như hiện nay. II. VẬN DỤNG KẾ TOÁN TINH GỌN TRONG CÁC DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT 2.1. Nguyên tắc, ứng dụng và công cụ của kế toán tinh gọn Kế toán tinh gọn, chi phí được tổng hợp theo chuỗi giá trị, các quyết định và báo cáo được đưa ra trên cơ sở bảng điểm, báo cáo đúng lúc và được thể hiện bằng ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu cho tất cả mọi người. Kế toán tinh gọn không sử dụng công cụ kế toán truyền thống như chi phí định mức, phân bổ chi phí dựa trên mức độ hoạt động…
PROCEEDINGS OF THE SUSTAINABLE ECONOMIC DEVELOPMENT AND BUSINESS MANAGEMENT IN THE CONTEXT OF GLOBALISATION 741 Bảng 1: Nguyên tắc, ứng dụng và công cụ kế toán tinh gọn Nguyên tắc Ứng dụng Công cụ của mô hình kế toán tinh gọn Tiếp tục giảm lãng a. Sơ đồ dòng chảy giá trị (VSM); A. Việc ghi nhận phí từ quy trình ghi và chế độ kế nhận các nghiệp b. Mô hình KAIZEN (mô hình cải tiến chi phi tinh gọn); toán của doanh vụ kế toán phát nghiệp tinh gọn sinh, báo cáo và các và đơn giản phương pháp kế toán c. Mô hình giải quyết vấn đề PDCA (Plan, Do, Check, Act). truyền thống khác. a. Sơ đồ liên kết đo lường hoạt động (PMLC), liên kết với các cách đo lường quy trình, dòng chảy giá trị, được của tổ chức về chiến 1. Kiểm soát về mặt lược doanh nghiệp, chi phí mục tiêu và mức độ cải tiến tinh gọn; B. Quy trình quản lý và tiếp tục b. Xây dựng ban thi hành dòng chảy giá trị để áp dụng và kiểm kế toán giúp cải tiến soát các mô hình hiện tại; c. Sử dụng hợp kết quả cung cấp và báo cáo về kết quả đạt được chuyển đổi sang của dòng chảy giá trị trong từng bộ phận, từng cấp. mô hình tinh a. Mô hình chi phí dòng chảy giá trị (VSC); gọn 2. Kiểm soát chi phí b. Báo cáo thu thập dòng giá trị; 3. Giá trị của khách hàng và nhà cung Mô hình chi phí mục tiêu (Tarrget costing). cấp, quản lý chi phí a. Sử dụng báo cáo tài chính ngắn gọn; 1. Báo cáo tài chính b. Áp dụng chế độ kế toán dựa trên cơ sở tiền. 2. Báo cáo về quá Báo cáo chính sử dụng thông tin của ban thực hiện dòng chảy C. Truyền thông trình thực hiện và đo giá trị, phòng ban khác, quy trình sản xuất, thiết kế sản phẩm, về thông tin rõ lường thông tin tài bán hàng, tiếp thị, quản lý,... ràng và kịp thời chính và ghi tài chính Phân tích khả năng tạo lợi nhuận và chi phí sử dụng bằng việc 3. Đưa ra quyết định sử dụng chi phí dòng chảy giá trị và hộp kết quả. 1. Lập kế hoạch và a. Triển khai việc áp dụng mô hình chính sách của HOSHIN dự toán b. Mô hình SOFP (Bán hàng, Hoạt động và lập kế toán tài chính) a. Phân tích khả năng và chi phí của dòng chảy giá trị; b. Sơ đồ dòng chảy giá trị của các khu vực hiện tại và phát sinh 2. Ảnh hưởng đến trong tương lai; việc cải tiến tinh gọn c. Hộp kết quả sẽ thể hiện sự thay đổi và kết quả đạt được trong D. Lập kế hoạch khả năng có được, hoạt động, tài chính từ việc cải tiến theo mô từ khía cạnh kế hình kế toán tinh gọn toán tinh gọn Bảng phân tích ảnh hưởng của dòng chảy giá trị đến các chi 3. Lập kế hoạch về phí được hoặc không được vốn hóa sau này. Thường sử dụng vốn phương pháp tiến cận theo 3P. a. Đo lường quá trình thực hiện tham gia của từng thành viên 4. Đầu tư vào con trong tổ chức, mức độ thảo mãn của nhân viên và đào tạo chéo người giữa các cá nhân với nhau; b. Chia sẻ lợi nhuận thu được cho mọi người
742 PROCEEDINGS OF THE SUSTAINABLE ECONOMIC DEVELOPMENT AND BUSINESS MANAGEMENT IN THE CONTEXT OF GLOBALISATION 1. Kiểm soát nội bộ a. Ma trận cắt giảm nghiệp vụ và quy trình; dựa trên kiểm soát E. Tăng cường hoạt động tinh gọn b. Bản đồ quy trình thể hiện cách kiểm toán và những rủi ro có việc kiểm soát trong hệ thống kế toán thể gặp phải; hệ thống kế toán Sử dụng các phương pháp đơn giản nhất để đánh giá hàng tồn nội bộ 2. Đánh giá hàng tồn kho mà không cần bất kỳ yêu cầu nào khác trong hệ thống kê kho khai thường xuyên và chi phí sản xuất sản phẩm khi hàng tồn kho ở mức thấp nhất hoặc có thể không đủ để sử dụng. (Nguồn: Brian H.Maskell, Bruce L.Baggaley (2006), Lean Accounting: What’s it All About?) 2.2. Các bước áp dụng mô hình kế toán tinh gọn trong doanh nghiệp Giáo sư Maskell đã thiết lập nên mô hình chuyển đổi bốn bước. Mô hình này có thể được tóm tắt như sau: (1) Duy trì hệ thống kế toán hiện hành và các phương pháp kiểm soát hiện tại, nhưng bắt đầu cắt giảm những khoản chi phí rõ ràng và thấy rõ trong phạm vi quá trình sản xuất ; (2) Cắt giảm các giao dịch cũng như những khoản chi phí không cần thiết trong quá trình xem xét báo cáo sản xuất cũng như cố gắng giảm bớt lượng sản phẩm dở dang; (3) Gắn kết việc giảm lãng phí với chu kỳ kế toán hiện tại của đơn vị cũng như chu kỳ bán hàng, sản xuất và phân phối để thực hiện một cách tổng thể hơn; (4) Tiến hành chuyển dần các nghiệp vụ phát sinh với những cách tính chi phí mới theo các bước đã cắt giảm ở trên để có quá trình sản xuất hoàn thiện. III. KẾT LUẬN Vận dụng tốt mô hình kế toán tinh gọn sẽ giúp các doanh nghiệp quản lý tốt, cung cấp thông tin một cách chính xác, kịp thời và có thể hiểu được một cách dễ dàng nhất để cải tiến quá trình chuyển đổi và truyền thông giữa các bộ phận trong doanh nghiệp, đồng thời ứng dụng kế toán tinh gọn giúp doanh nghiệp loại bỏ đi những lãng phí từ quy trình kế toán thông thường, vẫn đáp ứng đúng yêu cầu về mặt nguyên tắc kế toán chung, quy định về báo cáo tài chính ra bên ngoài cũng như những quy định báo cáo nội bộ đơn vị. Sử dụng công cụ kế toán tinh gọn là sự phát triển tất yếu của các doanh nghiệp nói chung và các doanh nghiệp sản xuất nói riêng trong điều kiện hội nhập hiện nay. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Book: [1] Nguyễn Ngọc Quang (2013), Giáo trình kế toán quản trị, Nxb Đại học Kinh tế quốc dân, Hà Nội. [2] Đoàn Xuân Tiên (2003), Kế toán quản trị doanh nghiệp, Nxb Tài chính, Hà Nội. [3] Lean Accounting Series, Costing by Value Stream – Bruce Baggaley, 2004. [4] Lean Accounting and Lean Thinking – John L.Daly and Dan Chenoweth, 2009. [5] Techniques of Management Accounting, McGraw Hill, New York (P.265) – Young D, 2003. Journals: [6] Phạm Quang Huy (2009), “Tìm hiểu và phân tích mô hình kế toán tinh gọn trong các doanh nghiệp hiện nay”, Tạp chí kế toán. [7] Chu Thị Thủy, Vương Thị Huệ, 2015, “Áp dụng quản trị tinh gọn ở các doanh nghiệp Nhật Bản và bài học cho Việt Nam”, Tạp chí Khoa học và thương mại, (Số 80/2015).
PROCEEDINGS OF THE SUSTAINABLE ECONOMIC DEVELOPMENT AND BUSINESS MANAGEMENT IN THE CONTEXT OF GLOBALISATION 743 [8] David Arfmann, 2014, “The Value of Lean in the Service Sector: A Critique of Theory & Practice”, International Journal of Business and Social Science, Vol. 5 No. 2; February 2014 [9] Irwan Sutirman Wahdiat, 2016, “Analysis Of Lean Accounting, JIT And Balance Scorecard In The Company’s Lean Manufacturing”, International Journal Of Scientific & Technology Research, Volume 5, Issue 02, February 2016. [10] Joe Stenzel, 2007, “Lean Accounting”, John Wiley & Sons, Inc, Canada. [11] Lean Horizons Consulting, 2008, “Lean Accounting: Applying Lean to the Accounting Process Case Study—Accounts Payable Jake Brake Division of Danaher Corporation”.