zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Khoa Học Xã Hội

» Chính trị học

Vận dụng lí thuyết kiến tạo trong đổi mới phương pháp dạy học các môn Lý luận chính trị tại các trường đại học ở thành phố Đà Nẵng

Chia sẻ: Tưởng Trì Hoài | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Báo xấu

6
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết "Vận dụng lí thuyết kiến tạo trong đổi mới phương pháp dạy học các môn Lý luận chính trị tại các trường đại học ở thành phố Đà Nẵng" tập trung phân tích việc đổi mới phương pháp dạy học các môn lý luận chính trị theo lí thuyết kiến tạo mang lại đa mục tiêu: vừa trang bị những tri thức, kỹ năng, tư tưởng cho sinh viên; vừa tạo điều kiện cho người học được trải nghiệm trong cách dạy học mới và dễ dàng vận dụng vào thực tiễn ở nước ta trong thời kỳ hội nhập. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Vận dụng lí thuyết kiến tạo trong đổi mới phương pháp dạy học các môn Lý luận chính trị tại các trường đại học ở thành phố Đà Nẵng

KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC GIA “XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở VIỆT NAM: LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN” VẬN DỤNG LÍ THUYẾT KIẾN TẠO TRONG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CÁC MÔN LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC Ở THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG Lê Thị Hương, Vũ Thị Thu Trang Trường Đại học Công nghiệp thành phố Hồ Chí Minh Tác giả liên hệ: Lê Thị Hương, email: lethihuong_llct@iuh.edu.vn Tóm tắt: Lí thuyết kiến tạo nhấn mạnh đến vai trò quan trọng của sự tương tác lẫn nhau giữa những người tham gia quá trình kiến tạo tri thức. Điều này phù hợp với bản chất của việc học hợp tác trong môi trường hiện đại của các cơ sở đào tạo đại học ở thành phố Đà Nẵng, nơi mà, sinh viên được yêu cầu tương tác cùng nhau trên các công việc học tập để đạt mục tiêu học tập chung. Bài viết tập trung phân tích việc đổi mới phương pháp dạy học các môn lý luận chính trị theo lí thuyết kiến tạo mang lại đa mục tiêu: vừa trang bị những tri thức, kỹ năng, tư tưởng cho sinh viên; vừa tạo điều kiện cho người học được trải nghiệm trong cách dạy học mới và dễ dàng vận dụng vào thực tiễn ở nước ta trong thời kỳ hội nhập. Từ khóa: lí thuyết kiến tạo; đổi mới; phương pháp dạy học; lý luận chính trị; Đà Nẵng. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Lí thuyết kiến tạo ra đời từ thế kỷ 18, được phát triển bởi nhà tâm lý học Jean Piaget (1896 - 1980) người Thụy Sĩ, với ưu thế vượt trội của nó, rất phù hợp khi vận dụng ở môi trường đại học ở Đà Nẵng nói riêng và nước ta nói chung, góp phần nâng cao chất lượng dạy học. Nguyên nghĩa từ kiến tạo trong từ điển Tiếng Việt được hiểu là “xây dựng nên” (Hoàng, 2000). Quan điểm của lí thuyết kiến tạo cho rằng, mục đích của việc dạy học là làm thay đổi hoặc phát triển các quan niệm của người học, giúp họ xây dựng kiến thức riêng và thể hiện kiến thức từ trải nghiệm của mình. Việc học tập không phải chỉ diễn ra nhờ quá trình chuyển thông tin từ giảng viên hay giáo trình đến bộ não của sinh viên mà thay vào đó, mỗi người học tự xây dựng được các hiểu biết hợp lý mang tính cá nhân của riêng họ, “người học là trung tâm của tiến trình kiến tạo kiến thức bằng một cách thức chủ động” (Đặng, 2004). Trong dạy học các môn lý luận chính trị theo lí thuyết kiến tạo, ngoài việc xác định mục tiêu lĩnh hội tri thức, kỹ năng, tư tưởng mà còn cần quan tâm đến việc 193
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM - ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG người học đạt được kết quả đó thông qua quá trình nào. Vì vậy, giảng dạy và học tập theo thuyết kiến tạo, thực hiện có hiệu quả chương trình dạy học định hướng kết quả đầu ra nhằm phát triển năng lực sinh viên có ý nghĩa quan trọng. Đồng thời, đánh giá một cách thực chất các nhu cầu, phát triển phương pháp dạy học phù hợp với phương châm và chiến lược phát triển của các trường đại học ở Đà Nằng nhằm tối đa hóa kết quả học tập tích cực và tìm cách cung cấp các tài liệu, nguồn lực thích hợp trong sự nghiệp đổi mới đất nước hiện nay. 2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 2.1. Những thế mạnh và hạn chế trong dạy học các môn lý luận chính trị theo thuyết kiến tạo tại các trường Đại học trên địa bàn thành phố Đà Nẵng Một là, trong nội dung dạy học các môn lý luận chính trị theo thuyết kiến tạo Hiện nay, nội dung của dạy học các môn Lý luận chính trị dành cho khối không chuyên ở các trường đại học trên địa bàn thành phố Đà Nẵng được thiết kế chủ yếu theo nội dung khoa học lý luận, với đặc điểm nổi bật là chú trọng đến hệ thống tri thức lí thuyết, sự phát triển tuần tự theo logic của các nguyên lý, phạm trù, khái niệm, quan điểm… Trong dạy học các môn lý luận chính trị, việc tuân thủ nội dung chương trình của bộ Giáo dục & Đào tạo là một nguyên tắc cao nhất mà bất cứ giảng viên nào cũng cần thực hiện, nhằm đảm bảo cho những tri thức giáo dục cung cấp người học mang tính hệ thống. Và, mặt trái của yêu cầu này là chương trình học thuần túy lý thuyết, mang nặng kiến thức hàn lâm, trở nên xơ cứng, chưa tạo ra được hứng thú ở người học. Tuy nhiên, theo lí thuyết kiến tạo, yêu cầu dạy học ở các bộ môn lý luận tập trung vào những vấn đề lớn, những tri thức lý luận, những “khái niệm nền tảng” cần hình thành ở người học. Để dạy học theo hướng này được tốt, giảng viên cần phải thiết kế nội dung dạy học thành các tình huống đa dạng, phong phú phù hợp với cuộc sống để từ đó kích thích hứng thú của người học, giúp sinh viên của mình tự “đồng hóa” và “điều ứng” (Piaget, 2001) để bộc lộ những quan niệm của mình trong quá trình tiếp nhận tri thức. Giảng viên cần nắm bắt được vốn kiến thức của sinh viên để có kế hoạch định hướng và gợi mở thích hợp để sinh viên có được kết quả thu được một cách tốt nhất. 194
KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC GIA “XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở VIỆT NAM: LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN” Hai là, về phương pháp dạy học các môn Lý luận chính trị theo lí thuyết kiến tạo. Cách tiếp cận dạy học theo lí thuyết kiến tạo đáp ứng yêu cầu chuẩn hóa các điều kiện đảm bảo chất lượng, nâng cao uy tín, thương hiệu của các trường Đại học ở Đà Nẵng. Theo đó, việc hình thành tri thức, kỹ năng của các môn học lý luận ở sinh viên là một quá trình kiến tạo tri thức, tự xây dựng mới trên nền kinh nghiệm đã có thông qua quá trình tương tác tích cực với giảng viên, bạn học và nội dung học tập. Đổi mới phương pháp theo hướng dạy học tích cực đã được các trường Đại học ở Đà Nẵng áp dụng trong những năm qua có bước phát triển mạnh với các phương pháp như dạy học giải quyết vấn đề, dạy học theo tình huống, dạy học theo dự án… Việc sử dụng kỹ thuật dạy học tích cực theo thuyết kiến tạo như động não, phòng tranh, KWLH, khăn trải bàn, suy nghĩ - chia sẻ theo cặp - chia sẻ trước lớp, đàm thoại kết hợp thảo luận và báo cáo nhóm, tra cứu, lớp học đảo ngược, trò chơi, đóng vai, nghiên cứu cá nhân/ đồng đội… (Meier & Nguyễn, 2009) đã nhấn mạnh đến cách thức của người học chứ không phải là những gì người học được học. Quá trình dạy học các môn lý luận chính trị theo lí thuyết kiến tạo khuyến khích giảng viên có thể vận dụng nhiều phương pháp khác nhau để tạo điều kiện cho sinh viên có thể tự mình xây dựng tri thức khoa học dựa trên những kinh nghiệm đã có của bản thân. Bên cạnh đó, việc dạy học trong điều kiện lớp đông gây nhiều khó khăn trong áp dụng các phương pháp giảng dạy theo thuyết kiến tạo và quản lý lớp học của giảng viên. Ba là, ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin và đảm bảo cơ sở vật chất, trang bị dạy học theo thuyết kiến tạo. Ứng dụng và khai thác hiệu quả công nghệ thông tin: Các trường Đại học ở Đà Nẵng nhiều năm qua đã chủ động tin học toàn bộ và sâu rộng mọi hoạt động, giảng viên và sinh viên có thể truy cập internet, sử dụng mạng để tìm kiếm thông tin thư viện điện tử tạo điều kiện tốt nhất để phục vụ học tập tại chổ hoặc học trực tuyến. Công nghệ thông tin sẽ kích thích năng lực tự học tập của người học thông qua các khả năng kĩ thuật (công nghệ Multimedia, các phần mềm chuyên dụng cho trình chiếu, kĩ thuật đồ họa…) góp phần tổ chức, hợp lý hóa công việc dạy học. Sự kết hợp giữa lý thuyết và công nghệ thông tin sẽ tạo nên tiến trình dạy 195
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM - ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG học mới, trong đó người học chủ động, tích cực hơn trong việc xây dựng tri thức cho bản thân. Để bài giảng của giảng viên không bị xơ cứng cần thiết kết hợp các phương tiện dạy học theo từng bài học, từng chủ đề cụ thể kết với công nghệ thông tin nhằm mang tới những bài học sinh động gây hứng thú, tự lực, sáng tạo phát triển năng lực hành động, năng lực cộng tác làm việc của người học. Bên cạnh đó các trường Đại học ở Đà Nẵng cần xây dựng hạ tầng mạng đủ mạnh để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của giảng viên và sinh viên khi học tập, nghiên cứu tại chổ. Cở sở vật chất và thiết bị dạy học theo thuyết kiến tạo: Cơ sở vật chất là hệ thống các phương tiện vật chất kỹ thuật được sử dụng để phục vụ cho hoạt động dạy học tại các trường Đại học ở Đà Nẵng. Thiết bị dạy học là các dụng cụ mà giảng viên và sinh viên sử dụng trong quá trình dạy học. Nhờ các thiết bị dạy học hiện đại mà có thể đưa vào quá trình dạy học những nội dung hứng thú, làm thay đổi phương pháp và hình thức tổ chức dạy học. Những năm gần đây, các trường đại học ở Đà Nẵng đã chú trọng bổ sung thường xuyên những thiết bị đồ dùng và thay thế các thiết bị đã hư hỏng, tăng cường đầu tư trang thiết bị dạy học hiện đại phục vụ cho dạy học. Tuy nhiên, cơ sở vật chất phục vụ học tập, giảng dạy các môn lý luận chính trị ở những lớp đông còn hạn chế như bàn ghế cố định, số lượng nhiều, khó di chuyển làm giảm hiệu quả của phương pháp giảng dạy. Bốn là, đội ngũ giảng viên. Các trường Đại học ở Đà Nẵng luôn chú trọng xây dựng phát triển đội ngũ, nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học, coi đây là yếu tố trung tâm, mục tiêu, động lực để khẳng định uy tín, chất lượng, bảo đảm lợi ích cho người học, huớng tới phát triển bền vững. Các trường Đại học ở Đà Nẵng đang xây dựng, phát triển nhanh cả về số lượng và chất lượng đội ngũ giảng viên, cán bộ khoa học và quản lý. Hiện nay, riêng Đại học Đà Nẵng đã có 2.535 cán bộ, công chức viên chức và người lao động, trong đó cán bộ giảng dạy là 1.580 người, chiếm tỷ lệ 62,35%. Chất lượng đội ngũ cán bộ giảng dạy của không ngừng tăng lên qua các giai đoạn phát triển. Đại học Đà Nẵng hiện có 07 Giáo sư (GS), 106 Phó Giáo sư (PGS) và 678 Tiến sĩ khoa học và Tiến sĩ (TSKH, TS), 1.142 Thạc sĩ (ThS). Đặc biệt, các cán bộ giảng dạy cơ hữu các môn lý luận chính trị tại các trường trên địa bàn thành phố 196
KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC GIA “XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở VIỆT NAM: LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN” Đà Nẵng có trình độ chuyên môn cao và có tâm huyết với nghề. Giảng viên được lựa chọn phương pháp, hình thức kiểm tra, đánh giá phù hợp với từng nội dung bài học, từng đối tượng sinh viên trong quá trình học góp phần tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng chuẩn đầu ra. Khoa Lý luận chính trị ở các trường thuộc Đại học Đà Nẵng luôn tạo điều kiện thuận lợi để giảng viên có cơ hội thực hành nhiều phương pháp dạy học tích cực hiệu quả và tạo điều kiện cho giảng viên chia sẻ về kinh nghiệm giảng dạy, tháo gỡ những khó khăn khi dạy học các môn lý luận chính trị thông qua các hoạt động: tổ chức các hội thi giảng viên giỏi, hội thảo, chuyên đề, nghiên cứu khoa học… Tuy nhiên, giảng viên cần chủ động nâng cao trình độ sử dụng công nghệ thông tin, sử dụng thành thạo và có hiệu quả các phần mềm phục vụ cho việc giảng dạy, kiểm tra kiến thức cũ, cũng như vận dụng để khắc sâu kiến thức mới cho sinh viên. 2.2. Hoạt động dạy học các môn lý luận chính trị theo lí thuyết kiến tạo tại các trường Đại học ở Đà Nẵng Hoạt động của giảng viên: Dạy học theo lí thuyết kiến tạo, người giảng viên vừa đóng vai trò là tổ chức, hướng dẫn, khám phá, nghiên cứu,… vừa đồng thời phải làm tốt các yêu cầu như tạo điều kện để sinh viên bộc lộ và trao đổi các quan niệm của mình về các vấn đề lý luận được đề cập đến; cần chú ý đến những quan niệm sai, thiếu chính xác của sinh viên để có cách thức điều chỉnh giúp họ thay đổi; Sử dụng các “kỹ thuật tương tác” (Trần, 2015) để thúc đẩy quá trình nhận thức của sinh viên theo khuynh hướng đi lên; Giảng viên tạo không khí học tập tích cực, sôi nổi, khuyến khích sự chia sẽ, hiểu biết trong tập thể để người học hứng thú, chủ động với tri thức của bản thân. Để đáp ứng đòi hỏi trên, giảng viên cần có sự thấu hiểu và nghệ thuật ứng xử với sinh viên. Bên cạnh đó, đổi mới phương pháp dạy học các môn lý luận chính trị theo lí thuyết kiến tạo, giảng viên tại các trường Đại học trên địa bàn thành phố Đà Nẵng cần thực hiện các bước sau: Bước 1: huy động trải nghiệm từ người học. Mục tiêu của bước này là khuyến khích sinh viên xác định những khái niệm, kĩ năng, tư tưởng có liên quan đến bài học. 197
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM - ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG Tiến trình thực hiện: Giảng viên và sinh viên lập ra kế hoạch để tạo ra trải nghiệm; Giảng viên hướng dẫn sinh viên xử lý các kiến thức đã có để tổ chức và phân loại kiến thức. Các kỹ thuật dạy học liên quan: phương pháp động não, phân loại; thảo luận; phản hồi; câu hỏi “đóng mở”... Giảng viên đóng vai trò là người nêu vấn đề, lập kế hoạch, ghi nhận còn sinh viên có nhiệm vụ chia sẻ, trao đổi, phân tích kiến thức của bản thân thông qua trả lời các câu hỏi của giảng viên và của các bạn cùng lớp. Bước 2: kết nối tri thức làm bộc lộ quan niệm của người học. Mục tiêu của bước này là giảng viên giới thiệu những thông tin và kỹ năng mới bằng cách xây dựng cầu nối để gắn kết kinh nghiệm trước đó của người học với thông tin mới, từ đó đưa ra những dự đoán trả lời cho tình huống diễn ra trong thực tế lớp học. Tiến trình thực hiện: Giảng viên giới thiệu mục tiêu của bài học và liên hệ với những kiến thức được chia sẻ trong Bước 1. Giảng viên yêu cầu các nhóm hoặc cá nhân đưa ra những dự đoán của mình về vấn đề học tập. Kỹ thuật dạy học của Bước 2 gồm: chia nhóm, trình bày của người học, phương pháp đóng vai... Bước 3: tổ chức cho sinh viên thảo luận, tranh luận khoa học. Mục tiêu: Các ý kiến được “cọ xát”, tranh luận với nhau để đi đến kiến thức thống nhất nhằm đi đến “kiến thức chuẩn” (Piaget, 2001). Tiến trình thực hiện: Giảng viên tổ chức cho sinh viên trao đổi, thảo luận, đánh giá về các khái niệm, quan điểm, tư tưởng, đường lối được đưa ra; lựa chọn quan điểm, tư tưởng, đường lối đúng đắn để rút ra kết luận chung cho cả lớp. Trong bước này có hai tình huống đặt ra: một là, nếu sinh viên đưa ra dự đoán thiếu chính xác, hoặc chỉ đúng một phần và có khi là sai hoàn toàn thì giảng viên sẽ gợi ý người học xây dựng phán đoán mới; hai là, nếu sinh viên đưa ra dự đoán chính xác thì giảng viên nhanh chóng chuyển sang bước tiếp theo. Giảng viên định hướng được cuộc tranh luận để đi đến mục tiêu bài học. Kỹ thuật dạy học: Thảo luận, tranh luận ủng hộ - phản đối, phương pháp tra cứu, khăn trải bàn… 198
KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC GIA “XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở VIỆT NAM: LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN” Bước 4: giảng viên tổ chức cho sinh viên vận dụng kiến thức. Mục tiêu: cung cấp cơ hội cho người học vận dụng thông tin và kỹ năng mới vào tình huống mới. Tiến trình dạy học: Giảng viên và sinh viên lập kế hoạch hoạt động. Sinh viên làm việc theo nhóm, theo cặp hoặc cá nhân để hoàn thành nhiệm vụ. Kỹ thuật dạy học: phương pháp PBL, phương pháp học hợp tác, kỹ năng hùng biện, thuyết trình… Giảng viên đóng vai trò hỗ trợ và đánh giá còn sinh viên đóng vai trò lập kế hoạch, sáng tạo, giải quyết vấn đề, trình bày nhằm giúp người học vận dụng kiến thức giải quyết vấn đề lí thuyết cũng như thực tiễn để khắc sâu hơn kiến thức mới. Dựa trên điều kiện cơ sở vật chất và tùy thuộc vào nội dung bài học mà giảng viên vận dụng linh hoạt các bước dạy học trên đây để đạt hiệu quả, nâng cao chất lượng dạy học. Hoạt động của sinh viên: Đối với sinh viên là chủ thể của quá trình học tập theo lí thuyết kiến tạo, sinh viên biết tự tìm tòi, phát hiện tri thức cho bản thân chứ không phải do các yếu tố bên ngoài mang đến. Sinh viên cần thể hiện vai trò của mình thông qua các nhiệm vụ: Tiếp nhận các câu hỏi, tình huống dạy học một cách chủ động; Sinh viên phải chủ động bộc lộ các quan điểm và khó khăn của mình trong những tình huống học tập mới. Trình bày những quan điểm, hiểu biết của mình về vấn đề lý luận; Tương tác với giảng viên và bạn học trong quá trình kiến tạo tri thức, cần tham gia nhiều các hoạt động học tập mở như: tham gia diễn đàn học tâp trực tuyến và trực tiếp, seminar, làm việc nhóm…; Tự mình lĩnh hội nội dung học tập, biết tự điều chỉnh lại các tri thức cũ sau khi tiếp thu được tri thức mới, thông qua việc giải quyết các tình huống học tập. Trong học tập các môn học lý luận chính trị, muốn đạt kết quả cao ngoài việc sinh viên phải biết các phương pháp học như: phân tích, tổng hợp, so sánh, suy luận… người học cần có năng lực tự nhận thức, tư duy lý luận. Vì vậy, năng lực tự nhận thức học tập của sinh viên là yếu tố tác động không nhỏ đến tổ chức quá trình dạy học các môn lý luận chính trị theo lí thuyết kiến tạo ở Đà Nẵng hiện nay. Năng lực tự nhận thức của sinh viên một khi được phát huy sẽ giúp người học đạt được kết quả học tập tốt và thiếu nó sẽ gây trở ngại, tâm lý thụ động, ỷ lại trong học tập. 199
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM - ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG 2.3. Kiểm tra - đánh giá trong dạy học các môn lý luận chính trị theo lí thuyết kiến tạo Đánh giá kết quả của việc dạy học các môn lý luận chính trị theo lí thuyết kiến tạo dựa trên các tiêu chí: kiến thức, kỹ năng và thái độ mà người học đạt được so với mục tiêu đề ra. Thực tế cho thấy, việc lựa chọn, phương pháp kiểm tra, đánh giá tác động lớn đến hiệu quả tổ chức quá trình dạy học các môn lý luận chính trị theo lý thuyết kiến tạo. Để tránh việc kiểm tra, đánh giá thiên về tái hiện kiến thức, xem nhẹ kỹ năng,… những năm gần đây các trường Đại học ở Đà Nẵng đã lựa chọn đa dạng các phương pháp kiểm tra như: viết bài tập theo chủ đề, tiểu luận, phiếu hỏi, kết hợp các hình thức ra đề tự luận và trắc nghiệm… nổi bật là hình thức đánh giá hỗ trợ học tập được sử dụng trong những năm qua tại các trường Đại học ở Đà Nẵng là sử dụng Rubric trong đánh giá học tập, đây là một biểu hiện của tiếp cận dạy học lấy người học làm trung tâm. Với các tiêu chí đánh giá được mô tả cụ thể, giảng viên đã giảm hẳn việc cung cấp thông tin phản hồi về học tập cho mỗi sinh viên. Sử dụng Rubrics trong đánh giá học tập đáp ứng bộ tiêu chuẩn đánh giá chất lượng chương trình đào tạo theo tiêu chuẩn AUN-QA. Đánh giá quá trình, đây là cách đánh giá “đặc trưng” trong dạy học theo lí thuyết kiến tạo với các tiêu chí như: mức độ tích cực của người học trong việc đưa các quan niệm của mình về vấn đề học tập; sự tương tác giữa giảng viên và sinh viên, giữa sinh viên với nhau trong quá trình xây dựng kiến thức. Thêm vào đó có sự dịch chuyển cách đánh giá linh hoạt như tự đánh giá, đánh giá “đồng đẳng” thay vì chỉ có giảng viên là chủ thể duy nhất trong kiểm tra - đánh giá như cách học truyền thống. 2.4. Một số kinh nghiệm đổi mới giảng dạy các môn Lý luận chính trị theo lí thuyết kiến tạo Đổi mới phương pháp trong quản lý lớp học: Nhiều giảng viên Khoa Lý luận chính trị vẫn đang giảng dạy với những lớp có số lượng sinh viên đông và có nhiều lớp ghép. Do đó, rất cần thiết đổi mới phương pháp quản lý lớp học để tạo ra hiệu quả giảng dạy cao hơn. Với lớp đông, lớp ghép, giảng viên phân chia ngồi theo nhóm, theo dãy bàn và theo sơ đồ lớp. Thông qua việc này, giảng viên có thể áp dụng nhiều hơn các phương pháp dạy học tích cực và bao quát, theo sát lớp liên tục nếu sinh viên có biểu hiện mất tập trung thì có hình thức xử lý kịp thời (trả lời câu hỏi, trừ điểm chuyên cần…) tránh ảnh hưởng tới các thành viên còn lại trong lớp. 200
KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC GIA “XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở VIỆT NAM: LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN” Đổi mới phương pháp trong giảng dạy lý thuyết: Giảng viên cần hướng dẫn sinh viêc cách đọc tài liệu trước khi tham gia lớp học cụ thể như: giáo trình, các đường link học tập, các tài liệu, sách tham khảo có liên quan đến học tập. Giảng viên đưa các hệ thống câu hỏi và tăng dần mức độ khó trong các chủ đề để sinh viên đọc tài liệu ở nhà cũng như tiến hành trả lời các câu hỏi đó trước khi tham gia lớp học. Ở lớp học trực tiếp hoặc lớp học trực tuyến đều có thể sử dụng phương pháp gợi mở, cung cấp các hình ảnh, video (thời lượng video không quá dài nhưng đủ để truyền tải nội dung) có liên quan đến nội dung bài học ngay ở đầu tên chương và trong nội dung từng phần và yêu cầu sinh viên giải thích. Khi sinh viên trả lời đúng hướng và tương đối hoàn thiện thì giảng viên chốt lại vấn đề và chuyển hướng sang các câu hỏi khác để gia tăng mối quan hệ tương tác giữa người dạy – người học, người học - người học. Trong phần giảng dạy, giảng viên vẫn kết hợp giữa phương pháp truyền thống là thuyết trình với các phương pháp giảng dạy tích cực, việc vận dụng linh hoạt các phương pháp giảng dạy đó giúp giảng viên năng động, phong phú hơn với nhiều tình huống, vấn đề để làm rõ các nội dung nghiên cứu, nhằm nâng cao chất lượng các buổi học. Cần vận dụng điểm mạnh của dạy học theo thuyết kiến tạo để làm nổi bật vị trí trung tâm của người học, giảm tình trạng giảng viên độc thoại và tăng cường tương tác giữa người dạy và người học, biến quá trình đào tạo thành tự đào tạo. Cách thức này đã tạo nhiều động lực để nâng cao tính năng động, tích cực, sáng tạo của người học. Đổi mới giảng dạy trong làm việc nhóm: Lợi ích của làm việc nhóm là giúp sinh viên tích cực trong học tập, thiết lập các kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng thuyết trình, hùng biện, phát huy tính sáng tạo, khi giải quyết các vấn đề khoa học một cách chủ động. Giảng viên chuẩn bị những chủ đề thảo luận gắn với thực tiễn để gửi cho các nhóm và các nhóm tiến hành bốc thăm để nhận chủ đề. Số lượng thành viên trong nhóm và số nhóm trong một lớp phải cân đối để tiến hành thảo luận có hiệu quả. Nhóm cho lớp đông thường là 8 - 10 thành viên và cho nhóm tự bầu nhóm trưởng. Nếu chia quá nhiều nhóm trong một lớp, hoặc quá nhiều thành viên trong một nhóm sẽ hạn chế mức độ quán xuyến, hướng dẫn của giảng viên và giảm thời gian trình bày, tương tác của các nhóm. 201
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM - ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG Sau khi đã có danh sách nhóm và chủ đề, các nhóm tự thảo luận để phân công nhiệm vụ cho nhau. Nhóm thuyết trình ngoài chuẩn phần nội dung của nhóm mình còn phải chuẩn bị tốt để trả lời các câu hỏi do nhóm khác đặt ra. Giảng viên cần đưa ra hạn nộp bài thảo luận chung cho tất cả các nhóm. Thang điểm cho bài tiểu luận: dựa trên các tiêu chí như: nội dung,hình thức, thuyết trình, phần trả lời câu hỏi phản biện từ các nhóm khác (thường là dùng thang đo Bloom để đánh giá: Nhớ, hiểu, vận dụng, phân tích, đánh giá, sáng tạo). Từng thành viên sẽ được cả nhóm cho điểm và giảng viên dựa trên sự tích cực trong quá trình thảo luận để hoàn thành cột điểm cho sinh viên, tránh việc cho điểm cào bằng giữa các thành viên nhóm. Đổi mới trong cách đánh giá điểm: Việc đánh giá điểm của sinh viên qua tiêu chí của Rubrics, được áp dụng bằng nhiều hình thức đa dạng và theo suốt quá trình học tập. Điểm thường kỳ: bằng các hình thức đánh giá cụ thể, từ hoạt động nhóm; chuyên cần trong quá trình học; làm bài tập lớn bằng sơ đồ tư duy…; Điểm giữa kỳ: bằng hình thức thi trắc nghiệm trên giấy hoặc trên máy tính; Điểm thi kết thúc học phần: bằng hình thức thi tự luận đề đóng hoặc đề mở. Và với biểu điểm phù hợp trong vài năm trở lại đây đã thể hiện quá trình nỗ lực, tích cực của sinh viên đối với các môn học lý luận nói chung. 3. KẾT LUẬN Như vậy, việc vận dụng lí thuyết kiến tạo vào dạy học được đánh giá là phù hợp với xu thế phát triển trên thế giới và đáp ứng nhu cầu đổi mới phương pháp dạy học các môn lý luận chính trị ở các trường Đại học trên địa bàn thành phố Đà Nẵng trong giai đoạn hiện nay. Nhằm tạo ra môi trường dạy học lý tưởng mang lại nhiều cơ hội phát triển toàn diện cho người học, đòi hỏi người dạy có vốn kinh nghiệm nghề nghiệp nhất định, có khả năng áp dụng các phương pháp giảng dạy mới kết hợp với ứng dụng các phương tiện công nghệ hiện đại thay vì chỉ sử dụng phương pháp truyền thống nhằm phục vụ tốt cho dạy và học. Thông qua việc vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học tích cực theo lí thuyết kiến tạo trong dạy học đã cho thấy các môn học Lý luận chính trị tại các trường Đại học ở Đà Nẵng trong thời gian qua đã tạo ra được hiệu ứng tích cực trong xã hội. Bản thân mỗi giảng viên không ngừng nâng cao tri thức, tích lũy, trau dồi kinh nghiệm, đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng tích cực phù hợp với từng đối tượng sinh viên. 202
KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC GIA “XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở VIỆT NAM: LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN” Về phía sinh viên tạo được động lực, sự hứng thú, chủ động trong học tập và cải thiện các kỹ năng thông qua môn học. Trong văn kiện Đai hội XIII của Đảng đã xác định rõ: "Chú trọng hơn giáo dục đạo đức, nhân cách, năng lực sáng tạo và các giá trị cốt lõi, nhất là giáo dục tinh thần yêu nước, tự hào, tự tôn dân tộc,... khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa" (Đảng Cộng sản Việt Nam, 2021). Đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng tích cực là hướng đi đúng đắn để góp phần phát triển con người toàn diện, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp đổi mới đất nước. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1]. Đảng Cộng sản Việt Nam. (2021). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII (Vol. 1). Chính trị quốc gia Sự thật. [2]. Đặng, Q. T. (2004). Giáo dục Việt Nam hướng tới tương lai - vấn đề và biện pháp. Chính trị quốc gia - Sự thật. [3]. Hoàng, P. (2000). Từ điển tiếng Việt. Đà Nẵng. [4]. Meier, B., & Nguyễn, V. C. (2009). Lí luận dạy học hiện đại - Một số vấn đề đổi mới phương pháp dạy học. Đại học Sư phạm. [5]. Piaget, J. (2001). Tâm lý học và giáo dục học: Nhà tâm lý học lớn giải đáp về các vấn đề giáo dục. Giáo dục. [6]. Trần, V. Đ. (2015). Lí thuyết học tập mang tính xã hội và lí thuyết kiến tạo - Nền tảng của phương pháp học hợp tác. Tạp chí Giáo dục, 355, 16–18. 203

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.