Vạt cơ mác ngắn cuống xa: Một chọn lựa thay thế trong che phủ khuyết hổng mô mềm 1/3 dưới cẳng chân và cổ chân

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 2 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> VẠT CƠ MÁC NGẮN CUỐNG XA: MỘT CHỌN LỰA THAY THẾ<br /> TRONG CHE PHỦ KHUYẾT HỔNG MÔ MỀM 1/3 DƯỚI CẲNG CHÂN<br /> VÀ CỔ CHÂN<br /> Trần Văn Vương*, Đỗ Phước Hùng*, Nguyễn Trung Hiếu*<br /> TÓM TẮT<br /> Mở đầu: Khiếm khuyết mô mềm 1/3 dưới cẳng chân thường lộ gân, xương đòi hỏi phải được che phủ bằng<br /> vạt tại chổ hoặc vạt tự do. Một vài vạt đã được phát triển, trong đó vạt cơ mác ngắn cuống đầu xa được xem như<br /> một lựa chọn hợp lý để điều trị cho các khuyết hổng này.<br /> Mục tiêu: Xác định hiệu quả của vạt cơ mác ngắn cuống đầu xa trong che phủ khuyết hổng phần mềm 1/3<br /> dưới cẳng chân và vùng cổ bàn chân.<br /> Phương pháp và đối tượng nghiên cứu: Mô tả hàng loạt ca. Bệnh nhân với các khuyết hổng phần mềm lộ<br /> gân xương ở 1/3 dưới cẳng chân và vùng cổ bàn chân đòi hỏi phải che phủ bằng vạt tại chổ hoặc tự do.<br /> Kết quả: Từ năm 2016 – 2018, 10 bệnh nhân được phẫu thuật xoay vạt cơ mác ngắn cuống đầu xa để che<br /> phủ khuyết hổng. Các khuyết hổng lộ xương ở mặt trước xương chày trong 7 trường hợp, lộ xương gót trong 1<br /> trường hợp và 2 trường hợp lộ gân gót. Kích thước khuyết hổng thay đổi từ 9 – 33 cm2. Cơ mác ngắn được tách<br /> ngược từ điểm cao nhất trên xương mác xuống tới khi đạt đủ chiều dài che phủ khuyết hổng. Tất cả các vạt cơ<br /> sống tốt ngoại trừ một trường hợp hoại tử đầu xa. Tuy nhiên, kết quả cuối cùng cho thấy kết quả tốt trong che<br /> phủ khuyết hổng và biến chứng tại vị trí lấy vạt ít.<br /> Kết luận: Vạt cơ mác ngắn cuống đầu xa được xem như là một lựa chọn mới cho các phẫu thuật viên trong<br /> che phủ khuyết hổng phần mềm 1/3 dưới cẳng chân và vùng cổ bàn chân.<br /> Từ khóa: vạt cơ, cơ mác ngắn, khiếm khuyết mô mềm.<br /> ABSTRACT<br /> THE DISTALLY PEDICLED PERONEUS BREVIS MUSCLE FLAP: AN ALTERNATIVE FOR SOFT<br /> TISSUE DEFECTS OF LOWER LEG AND ANKLE<br /> Tran Van Vuong, Do Phuoc Hung, Nguyen Trung Hieu<br /> * Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Supplement of Vol. 23 - No 2- 2019: 184-190<br /> Background: Defects of the distal third of the lower leg with exposed tendons or bone require either local or<br /> free flap coverage. Several flaps have been developed, and the distally pedicled peroneus brevis muscle flap has been<br /> proven to be a valid local flap alternative<br /> Objective: Determining the effectiveness of the distally pedicled peroneus brevis muscle flap for<br /> reconstruction of distal leg and ankle defects.<br /> Method and Materials: Case series. Patients with defects in the distal third of the lower leg with bone or<br /> tendon exposure may require local or free flap reconstruction.<br /> Results: Between 2016 and 2018, 10 patients have been treated using distally pedicled peroneus brevis<br /> muscle flap. The defect areas were the pretibial region in 7 cases, the calcaneus bone in 1 case, and the Achilles<br /> tendon in 2 cases. The size of the defects ranged from 9 to 33 cm2. The peroneus brevis muscle was detached from<br /> the uppermost point of the fibula to obtain enough length to cover the defect. All flaps survived except 1 that<br /> <br /> * Bộ môn Chấn thương chỉnh hình & Phục hồi chức năng, Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: ThS.BS. Trần Văn Vương ĐT: 0906995042 Email: bs.tranvanvuong@gmail.com<br /> <br /> <br /> 184 Chuyên Đề Ngoại Khoa<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 2 * 2019<br /> <br /> experienced distal flap necrosis. However, the final results demonstrated a smooth contour that eliminated dead<br /> space. Limited donor site morbidity was obtained in all cases.<br /> Conclusion: The distally peroneus brevis muscle flap therefore offers an alternative for reconstructive<br /> surgeons dealing with soft tissue defects of the lower leg.<br /> Keyword: muscle flap, peroneus brevis, soft tissue defect.<br /> MỞ ĐẦU thuật xoay vạt cơ mác ngắn cuống đầu xa để che<br /> phủ các khuyết hổng phần mềm và lộ xương ở<br /> Mặc dù hiện nay phẫu thuật vi phẫu và tạo<br /> 1/3 dưới cẳng chân và vùng cổ chân.<br /> hình đã có nhiều tiến bộ, nhưng đôi khi việc che<br /> phủ khuyết hổng mô mềm vẫn còn nhiều thách Kỹ thuật lấy vạt được mô tả trước đây bởi<br /> thức cho các phẫu thuật viên. Đặc biệt là khuyết Eren và cộng sự(2) và được minh họa trong Hình<br /> hổng mô mềm ở một phần ba dưới cẳng chân và 1. Đầu tiên, sau khi cắt lọc sạch triệt để xương và<br /> bàn chân thường đòi hỏi che phủ bởi các vạt tại phần mềm bị nhiễm trùng, vị trí khuyết hổng sẽ<br /> chổ hay lân cận do bộc lộ các cấu trúc gân và được che phủ tạm bằng phương pháp hút áp lực<br /> xương. Các kỹ thuật được lựa chọn bao gồm vạt âm liên tục (VAC). Tùy vào tình trạng nhiễm<br /> da tại chổ, vạt da cân tại chổ, vạt cơ tại chổ hoặc trùng mà thời gian hút áp lực âm có thể kéo dài<br /> vạt tự do(1,6). Tuy nhiên, trục xoay của các vạt da từ 1 – 2 tuần. Sau khi vị trí khuyết hổng lên mô<br /> hay vạt da cân tại chổ thường ngắn, nên các vạt hạt tốt và đủ điều kiện thì phẫu thuật xoay vạt<br /> này không phải lúc nào cũng thích hợp để che cơ để che phủ khuyết hổng sẽ được tiến hành.<br /> phủ khuyết hổng ở vùng này(3,4,5,8). Ngoài ra, các Tư thế bệnh nhân trong mổ là nằm ngửa, kê<br /> phương pháp chuyển vạt tự do tương đối phức mông bên chân phẫu thuật để cẳng chân hơi<br /> tạp, mất thời gian, và yêu cầu kỹ thuật vi phẫu xoay trong. Bóc tách vạt được thực hiện dưới ga<br /> thành thạo. Do đó, một sự thay thế tuyệt vời rô đùi. Đường rạch da song song phía sau<br /> trong che phủ khuyết hổng mô mềm của 1/3 đường thẳng vẻ từ chỏm xương mác tới đỉnh<br /> dưới cẳng chân là vạt cơ mác ngắn cuống mắc cá ngoài. Chiều dài đường rạch da kéo dài<br /> đầu xa. từ vị trí nằm trên đỉnh của mắc cá ngoài 3 cm<br /> Vạt cơ này được Mathes và cs(10) mô tả lần đến khoảng giữa cẳng chân, ngang mức với<br /> đầu tiên và tiếp tục được mô tả chi tiết hơn trong nguyên ủy của cơ mác ngắn. Sau khi xác định<br /> hai nghiên cứu của Eren và cộng sự(2) năm 2001 gân mác dài, cơ mác ngắn và thần kinh mác<br /> và trong nghiên cứu của Yang và cộng sự(15) năm nông, cơ mác ngắn sẽ được bóc tách ra khỏi mặt<br /> 2005. Vạt cơ này có các ưu điểm là che phủ tốt ngoài của xương mác từ nguyên ủy ngược<br /> cho các trường hợp khuyết hổng nhỏ và trung xuống dưới cổ chân. Bảo vệ cẩn thận thần kinh<br /> bình, sự phân bố mạch máu hằng định, bóc tách mác nông khi nhánh vận động của cơ mác ngắn<br /> vạt dễ dàng, nhanh chóng và ít ảnh hưởng đến bị cắt. Tại vị trí 1/3 dưới của xương mác, trên<br /> chức năng của nơi lấy vạt(2,7). đỉnh mắc cá ngoài khoảng 4-5 cm, cuống mạch<br /> máu chính từ động mạch mác vào cơ luôn hằng<br /> Trong bài này, chúng tôi xin chia sẽ kinh<br /> định sẽ được bóc tách và bảo vệ.<br /> nghiệm trong điều trị khi sử dụng vạt cơ mác<br /> ngắn cuống đầu xa cho 10 bệnh nhân tại bệnh Sau khi hoàn thành việc lấy vạt cơ, xoay cơ<br /> viện Nhân Dân Gia Định, nhằm che phủ các che phủ vị trí khuyết hổng tương ứng. Xương<br /> khuyết hổng lộ xương ở 1/3 dưới cẳng chân, lộ gót, 1/3 dưới xương chày, mắc cá ngoài cũng<br /> xương gót cũng như che phủ gân gót. như gân gót có thể dễ dàng che phủ bởi vạt cơ<br /> này. Thậm chí trong một số trường hợp, có thể<br /> ĐỐITƯỢNG- PHƯƠNG PHÁPNGHIÊNCỨU che phủ được mắc cá trong bằng cách tạo một<br /> Trong khoảng thời gian từ tháng 10/2016 đến đường hầm cho vạt cơ ngay phía trước gân gót.<br /> tháng 4/2018, 10 bệnh nhân được tiến hành phẫu Cố định vạt cơ vào vị trí khuyết hổng bằng chỉ<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Ngoại Khoa 185<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 2 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Vicryl, sau đó vạt cơ có thể che phủ ngay thì đầu Tại vị trí lấy vạt cơ ở mặt ngoài cẳng chân,<br /> bằng ghép da mỏng. Tuy nhiên, trong nghiên chúng tôi đặt 1 dẫn lưu kín và đóng vết mổ theo<br /> cứu bước đầu của chúng tôi, chúng tôi tiến hành từng lớp, dẫn lưu sẽ được rút sau mổ 2 ngày.<br /> ghép da sau 5-7 ngày để theo dõi khả năng sống<br /> của vạt cơ.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 1: Kỹ thuật lấy vạt cơ mác ngắn cuống đầu xa. A, Vẻ đường rạch da trước mổ và đánh dấu vị trí cuống<br /> mạch ở đầu xa (mũi tên). B, Rạch da, xác định gân cơ mác ngắn và mác dài. C, Bóc tách cơ mác ngắn (mũi tên<br /> trắng) ra khỏi gân mác dài (mũi tên đen) và bảo vệ thần kinh mác nông. D, Xác định nhánh vận động cho cơ mác<br /> ngắn. E, F, Bóc tách cơ mác ngắn ra khỏi mặt ngoài của xương mác từ trên xuống dưới.<br /> KẾT QUẢ trên bệnh nhân nhiễm trùng sau kết hợp<br /> xương bằng nẹp vis ở đầu dưới hai xương<br /> Trong số 10 bệnh nhân, có 4 bệnh nhân nữ<br /> cẳng chân (n = 4), lộ xương gót sau cắt lọc trên<br /> và 6 bệnh nhân nam, tuổi từ 18 – 90 tuổi (50 ±<br /> bệnh nhân viêm xương gót mạn tính (n = 1), lộ<br /> 23 tuổi). Các bệnh nhân được theo dõi trong<br /> gân gót sau cắt lọc trên bệnh nhân nhiễm<br /> khoảng thời gian từ 1 – 6 tháng (3,1 ± 1,7<br /> trùng (n = 2). Diện tích của khuyết hổng thay<br /> tháng). Các khuyết hổng gây ra bởi nhiễm<br /> đổi từ 9 – 33 cm2 (22 ± 9), và thời gian phẫu<br /> trùng sau gãy xương hở gây lộ xương ở 1/3<br /> thuật kéo dài từ 60 – 100 phút (83 ± 14 phút)<br /> dưới xương chày (n = 3), lộ xương sau cắt lọc<br /> (Bảng 1).<br /> <br /> <br /> 186 Chuyên Đề Ngoại Khoa<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 2 * 2019<br /> <br /> Bảng 1: Dữ liệu lâm sàng của 10 bệnh nhân phẫu thuật chuyển vạt cơ mác ngắn<br /> Stt Tuổi Giới Chẩn đoán Vị trí Kích thước Sự sống Thời gian Thời<br /> khuyết hổng của vạt theo dõi gian<br /> (cm) phẫu<br /> thuật<br /> 1 18 Nữ Nhiễm trùng sau kết hợp Mặt trong 1/3 dưới 3 x 10 Sống 4 tháng 60 phút<br /> 2<br /> xương 1/3 dưới cẳng chân xương chày (P) (30cm )<br /> 2 41 Nam Nhiễm trùng lộ xương/ gãy Mặt trước trong 1/3 3x8 Sống 4 tháng 70 phút<br /> 2<br /> hở 1/3 dưới cẳng chân dưới cẳng chân (T) (24cm )<br /> 3 55 Nữ Nhiễm trùng lộ xương gót Mặt sau trong xương 2x2 Sống 2 tháng 90 phút<br /> 2<br /> gót (P) (4cm )<br /> 4 26 Nam Nhiễm trùng lộ xương/ gãy Mặt trước trong 1/3 3x7 Sống 6 tháng 85 phút<br /> 2<br /> hở 1/3 dưới cẳng chân dưới cẳng chân (T) (21 cm )<br /> 5 68 Nam Gãy hở IIIC 1/3 dưới cẳng Mặt trước trong 1/3 2x6 Sống 3 tháng 75 phút<br /> 2<br /> chân giữa dưới xương (12cm )<br /> chày (T)<br /> 6 56 Nam Nhiễm trùng sau kết hợp Mặt trong 1/3 dưới 3 x 11 Hoại tử một 2 tháng 95 phút<br /> 2<br /> xương 1/3 dưới cẳng chân xương chày (P) (33cm ) phần đầu xa<br /> 7 90 Nam Nhiễm trùng lộ gân gót 1/3 dưới gân gót (P) 3x8 Sống 2 tháng 75 phút<br /> 2<br /> (24cm )<br /> 2<br /> 8 73 Nam Nhiễm trùng lộ xương 1/3 Mặt trước trong 1/3 3 x 5 (15cm ) Sống 1 tháng 60 phút<br /> dưới cẳng chân dưới xương chày (T)<br /> 9 35 Nữ Nhiễm trùng lộ gân gót 1/3 dưới gân gót (T) 3x7 Sống 2 tháng 60 phút<br /> 2<br /> (21cm )<br /> 10 61 Nữ Nhiễm trùng lộ xương 1/3 Mặt trước trong 1/3 3x8 Sống 2 tháng 65 phút<br /> 2<br /> dưới cẳng chân dưới xương chày (P) (24cm )<br /> Ca lâm sàng Bệnh nhân nữ, 18 tuổi. Nhiễm trùng lộ nẹp<br /> sau mổ 3 tháng kết hợp xương đầu dưới xương<br /> Ca 1 (BN 1 - Hình 2)<br /> chày phải bằng nẹp khóa theo phương pháp<br /> xâm lấn tối thiểu. Bệnh nhân được tiến hành mổ<br /> tháo dụng cụ nẹp vis, cắt lọc triệt để mô hoại tử<br /> và đục bỏ xương chết. Hình ảnh X-quang và<br /> kiểm tra xương gãy trong mổ đã lành. Sau mổ<br /> cắt lọc, lộ xương mặt trong của đầu dưới xương<br /> chày phải khoảng 3 x 10 cm2. Bệnh nhân được<br /> đặt VAC hai lần cách nhau mỗi 7 ngày lên vị trí<br /> lộ xương. Sau đó, bệnh nhân được tiến hành mổ<br /> lại lần hai xoay vạt cơ mác ngắn cuống đầu xa<br /> che phủ vị trí lộ xương chày. Sau mổ, vạt cơ<br /> sống tốt. Phẫu thuật ghép da mỏng lên vị trí vạt<br /> cơ được tiến hành sau đó 1 tuần. Kết quả theo<br /> dõi trong 4 tháng cho thấy vạt cơ và da ghép<br /> lành tốt, bệnh nhân đi lại bình thường mà không<br /> ảnh hưởng đến vận động khớp cổ chân.<br /> Hình 2: Khuyết hổng lộ xương mặt trong 1/3 dưới<br /> xương chày phải. 1. Vị trí lộ xương sau cắt lọc và đặt Ca 2 (BN 3 – Hình 3)<br /> VAC; 2. Đường rạch da, và vị trí cuống mạch đầu xa Bệnh nhân nữ 55 tuổi, nhập viện vì vết<br /> (*); 3. Vạt cơ sau khi bóc tách; 4. Vạt cơ sau khi thương nhiễm trùng mặt trong gót chân Phải,<br /> chuyển tới vị trí khuyết hổng; 5,6. Kết quả hậu phẫu chảy mủ nhiều. Bệnh nhân có tiền căn đái tháo<br /> sau 1 và 4 tuần. đường type 2 đang điều trị. Bệnh nhân được mổ<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Ngoại Khoa 187<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 2 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> cắt lọc vết thương. Sau mổ cắt lọc, thấy lộ 1 phần của vạt cơ không đáng tin cậy vì cuống mạch<br /> xương gót khoảng 2 x 2 cm2 mặt trên trong, gần chính ở đầu gần (phân loại tuần hoàn loại II<br /> vị trí điểm bám gân gót. Bệnh nhân được đặt theo bảng phân loại của Mathes và cs(10)) đã bị<br /> VAC lên vị trí lộ xương khoảng 2 lần cách nhau cắt. Tuy nhiên theo các tác giả khác, phân loại<br /> mỗi tuần và điều trị nội khoa để ổn định đường này chỉ cho phép sử dụng cho các vạt dựa vào<br /> huyết. Sau đó bệnh nhân được tiến hành mổ cuống mạch máu đầu gần và vạt dựa vào<br /> xoay vạt cơ mác ngắn cuống đầu xa che phủ vị cuống mạch đầu xa có thể được sử dụng an<br /> trí khuyết hổng. Trong mổ, vạt cơ được chuyển toàn(5,9). Sau đó Taylor(14) và Yang(15) đã phân<br /> tới vị trí mặt trên trong của xương gót thông qua loại lại tuần hoàn cho cơ mác ngắn, và sự cung<br /> một đường hầm đi phía trước gân gót (Hình 3). cấp máu cho vạt cơ dựa vào cuống mạch đầu<br /> Kết quả sau mổ thấy vạt cơ sống tốt và bệnh xa luôn hằng định. Ngày nay, phân bố mạch<br /> nhân được mổ ghép da mỏng sau đó 1 tuần. máu cho cơ mác ngắn được xem như loại IV<br /> Bệnh nhân được theo dõi trong 2 tháng cho thấy theo phân loại của Mathes và cs(10).<br /> da ghép lành tốt. Có thể báo cáo của Barr và cộng sự đã cản<br /> trở việc sử dụng rộng rãi vạt cơ này. Lỗi kỹ thuật<br /> trong quá trình lấy vạt cơ có thể là nguyên nhân<br /> gây hoại tử một phần ba xa của tất cả các vạt, vì<br /> không có kết quả xấu nào được báo cáo trong<br /> các nghiên cứu khác. Để tránh các lỗi kỹ thuật<br /> này, các nguyên tắc phẫu thuật sau nên được<br /> lưu ý: Đường rạch da phía sau 1cm so với trục<br /> của xương mác ở 1/3 giữa và dưới. Rạch dọc<br /> theo khoang cơ mác và cơ mác ngắn được tách<br /> ra khỏi cơ mác dài. Thần kinh mác nông phải<br /> được bảo vệ và nhánh vận động cho cơ mác<br /> ngắn sẽ bị cắt. Ngoài ra, cơ được bóc tách ra khỏi<br /> Hình 3: Khuyết hổng lộ xương phía sau trên mặt màng xương của xương mác từ trên xuống dưới,<br /> trong xương gót chân Phải. 1. Vị trí lộ xương gót sau các nhánh mạch máu tới cơ được cột và cắt. Bóc<br /> cắt lọc và đặt VAC; 2. Vạt cơ mác ngắn sau khi bóc tách vạt cơ nên được dừng lại trên đỉnh mắc cá<br /> tách (mũi tên trắng), gân mác dài (mũi tên đen); 3. ngoài ít nhất 5cm, hoặc cao hơn nếu khuyết<br /> Vạt cơ sau khi kéo từ ngoài vào trong qua đường hầm hổng có thể che phủ được mà vạt cơ không quá<br /> đi phía trước gân gót (đầu hình tam giác); 4. Kết quả căng. Nên cắt bỏ phần xa của vạt khoảng 2 cm<br /> hậu phẫu 2 tuần. để tránh hoại tử đầu xa. Vạt sau khi bọc tách sẽ<br /> được chuyển tới vị trí khiếm khuyết và được<br /> BÀN LUẬN<br /> ghép da mỏng để che phủ vạt.<br /> Vị trí 1/3 dưới cẳng chân và vùng cổ bàn<br /> Khi so sánh với vạt sural, một vạt được sử<br /> chân khi bị chấn thương dễ làm lộ gân xương,<br /> dụng khá rộng rãi tại nhiều nơi trên thế giới, cho<br /> đòi hỏi cần phải được che phủ. Vạt cơ mác<br /> thấy tỷ lệ biến chứng hoại tử vạt một phần và<br /> ngắn cuống đầu xa đã được sử dụng thành<br /> hoàn toàn gặp trong 16% trong tổng số 58 bệnh<br /> công để che phủ khuyết hổng phần mềm ở 1/3<br /> nhân. Bên cạnh đó, 50% các bệnh nhân có biến<br /> dưới cẳng chân và vùng cổ bàn chân. Tuy<br /> chứng sau mổ(7). Nghiên cứu của chúng tôi chỉ<br /> nhiên, Trong nghiên cứu của Barr và cộng sự<br /> thực hiện trên một số lượng nhỏ bệnh nhân nên<br /> cho thấy biến chứng hoại tử ở 1/3 xa của vạt cơ<br /> không đánh giá đầy đủ được tổng quan biến<br /> trong 4/4 (100%) bệnh nhân trong mẫu nghiên<br /> chứng khi áp dụng vạt cơ mác ngắn cuống đầu<br /> cứu của ông. Cuối cùng Barr cho rằng đầu xa<br /> <br /> <br /> 188 Chuyên Đề Ngoại Khoa<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 2 * 2019<br /> <br /> xa. Tuy nhiên, một phân tích trên 192 bệnh nhân hơn khi làm vạt sural và vạt tự do, như vậy có<br /> lấy từ các nghiên cứu khác cho thấy tỷ lệ hoại tử thể thực hiện trong những trường hợp bệnh<br /> hoàn toàn vạt là 4,7%, hoại tử vạt một phần đòi nhân có nhiều bệnh lý nội khoa.<br /> hỏi phải mổ lại là 13%, và 41,6% các bệnh nhân Một ưu điểm nữa của vạt cơ này là không<br /> có biến chứng sau mổ. Tỷ lệ biến chứng sau mổ cần đòi hỏi kỹ thuật và thiết bị vi phẫu cao như<br /> chuyển vạt cơ mác ngắn cuống đầu xa còn cao trong trường hợp vạt tự do, nên có thể dễ dàng<br /> liên quan tới tình trạng bệnh lý xung quanh vị trí thực hiện với các phẫu thuật viên không phải<br /> khuyết hổng. chuyên khoa về vi phẫu tạo hình.<br /> Kneser và cộng sự thực hiện nghiên cứu so KẾT LUẬN<br /> sánh vạt da mác ngắn cuống gần với vạt da sural<br /> Dựa vào nghiên cứu bước đầu và dựa trên<br /> và nhận thấy một tỷ lệ biến chứng sau mổ cũng<br /> các nghiên cứu trước đây trên thế giới, chúng tôi<br /> như tỷ lệ hoại tử một phần và hoàn toàn gặp<br /> có thể khẳng định vạt cơ mác ngắn cuống đầu xa<br /> nhiều hơn ở trường hợp vạt sural(6).<br /> là một lựa chọn tốt để che phủ khuyết hổng ở 1/3<br /> Trong nghiên cứu của chúng tôi, chỉ có 1 dưới cẳng chân và vùng cổ bàn chân với tỷ lệ<br /> trường hợp có hoại tử một phần đầu xa. Nguyên biến chứng và hoại tử vạt không quá cao. Kỹ<br /> nhân hoại tử có thể do khuyết hổng tương đối thuật lấy vạt tương đối đơn giản, nhanh chóng<br /> lớn và vạt cơ sau khi che phủ tương đối căng, và và mang lại ít biến chứng cũng như di chứng<br /> tình trạng sung huyết phù nề sau mổ làm ứ trệ cho vị trí lấy vạt. Vạt cơ không quá to nên không<br /> tuần hoàn tĩnh mạch. Trường hợp này, sau khi thấy nhô cao so với bề mặt xung quanh và vị trí<br /> cắt lọc lại chúng tôi thấy vạt cơ chỉ hoại tử một lấy vạt mặt ngoài cẳng chân có thể khâu lại mà<br /> phần và ghép da mỏng có thể thực hiện được. không quá căng hay không cần phải ghép da tại<br /> Một lợi điểm đáng kể của vạt cơ mác ngắn vị trí cho vạt, mang lại tính thẩm mỹ và dễ chấp<br /> cuống đầu xa là ít ảnh hưởng tới vị trí cho. Vị trí nhận cho bệnh nhân.<br /> lấy vạt luôn có thể đóng kín mà không quá căng,<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> trong khi vạt da sural cần phải ghép da mỏng<br /> 1. Arnold PG, Yugueros P, Hanssen AD (1999). Muscle flaps in<br /> lên vị trí cho. Chức năng của cẳng chân lấy vạt osteomyelitis of the lower extremity: a 20-year account. Plast<br /> không bị ảnh hưởng nhiều. Chức năng lật sấp và Reconstr Surg., 104: 107 – 110.<br /> 2. Eren S, Ghofrani A, Reifenrath M (2001). The distally pedicled<br /> gập lòng bàn chân cũng như chức năng cổ chân<br /> peroneus brevis muscle flap: A new flap for the lower leg.<br /> còn tốt do cơ mác dài vẫn còn bảo tồn(8,11,12,13). Plast Reconstr Surg., 107: 1443 – 1448.<br /> Ngoài ra trong một số nghiên cứu, có thể lấy 3. Hallock GG (1997). Clinical scrutiny of the de facto superiority<br /> of proximally versus distally based fasciocutaneous flaps.<br /> một đoạn xương có máu nuôi cùng với cơ mác Plast Reconstr Surg., 100(6): 1428 – 1433.<br /> ngắn để chuyển ghép. Một đoạn xương của 4. Hallock GG (2000). Utility of both muscle and fascia flaps in<br /> severe lower extremity trauma. J Trauma., 48: 913 – 917.<br /> xương mác ở 1/3 gần và 1/3 giữa có thể được lấy<br /> 5. Hsieh CH, Liang CC, Kueh NS, Tsai HH, et al (2005). Distally<br /> chung với cơ mác ngắn, thành vạt cơ xương để based sural island flap for the reconstruction of a large soft<br /> chuyển ghép cho các khuyết hổng mất xương ở tissue defect in an open tibial fracture with occluded anterior<br /> and posterior tibial arteries-a case report. Br J Plast Surg. 58(1):<br /> phần dưới cẳng chân(11). Bóc tách vạt thực hiện 112 – 115.<br /> cho tới khi vạt cơ đủ để che phủ khuyết hổng mà 6. Kneser U, Brockmann S, Leffler M, Haeberle L, et al (2011).<br /> không căng để bảo vệ càng nhiều động mạch Comparison between distally based peroneus brevis and<br /> sural flaps for reconstruction of foot, ankle and distal lower<br /> xuyên có thể. Vị trí xa nhất mà vạt cơ mác ngắn leg: An analysis of donor-site morbidity and clinical outcome.<br /> cuống đầu xa có thể che phủ là mu bàn chân, gót J Plast Reconstr Aesthet Surg, 64(5): 656 – 662.<br /> 7. Koski EA, Kuokkanen HO, Tukiainen EJ (2005). Distally-<br /> chân, và mặt ngoài bàn chân(11).<br /> based peroneus brevis muscle flap: A successful way of<br /> Thời gian kể từ khi cắt lọc vị trí khuyết hổng, reconstructing lateral soft tissue defects of the ankle. Scand J<br /> bóc tách vạt và che phủ trong nghiên cứu của Plast Reconstr Surg Hand Surg, 39(5): 299 – 301.<br /> 8. Lorenzetti F, Lazzeri D, Bonini L, Giannotti G, et al (2010).<br /> chúng tôi kéo dài trung bình gần 90 phút, ngắn Distally based peroneus brevis muscle flap in reconstructive<br /> <br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Ngoại Khoa 189<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 2 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> surgery of the lower leg: Postoperative ankle function and 13. Parrett BM, Pribaz JJ, Matros E, Przylecki W, et al (2009). Risk<br /> stability evaluation. J Plast Reconstr Aesthet Surg., 63(9):1523–1533. analysis for the reverse sural fasciocutaneous flap in distal leg<br /> 9. Lyle WG, Colborn GL (2000). The peroneus brevis muscle flap reconstruction. Plast Reconstr Surg., 123(5): 1499 – 1504.<br /> for lower leg defects. Ann Plast Surg., 44: 158 – 162. 14. Taylor GI, Pan WR (1998). Angiosomes of the leg: Anatomic<br /> 10. Mathes SJ, et al (1981). Classification of the vascular anatomy study and clinical implications. Plast Reconstr Surg., 102(3): 599 – 616.<br /> of muscles: Experimental and clinical correlation. Plast 15. Yang YL vs cs. The distally pedicled peroneus brevis muscle<br /> Reconstr Surg, 67(2):177-87. flap anatomic studies and clinical applications. J Foot Ankle<br /> 11. Schmidt AB, Giessler GA (2010). The muscular and the new Surg 2005;44: 259–264.<br /> osteomuscular composite peroneus brevis flap: Experiences<br /> from 109 cases. Plast Reconstr Surg., 126(3): 924 – 932. Ngày nhận bài báo: 08/11/2018<br /> 12. Smith IM, Austin OM, Batchelor AG (2005). The treatment of<br /> Ngày phản biện nhận xét bài báo: 10/12/2018<br /> chronic osteomyelitis: a 10 year audit. Br J Plast Surg., 59(1):11–15.<br /> Ngày bài báo được đăng: 10/03/2019<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 190 Chuyên Đề Ngoại Khoa<br />