Về tầng lớp trung lưu trong lịch sử và những gợi mở cho xã hội Việt Nam hiện nay

VÒ TÇNG LíP TRUNG L¦U TRONG LÞCH Sö<br /> Vµ NH÷NG GîI Më CHO X· HéI VIÖT NAM HIÖN NAY<br /> <br /> <br /> NGUYÔN §×NH TÊN(*)<br /> <br /> <br /> <br /> T huËt ng÷ tÇng líp trung l−u xuÊt<br /> hiÖn rÊt sím vµ ®−îc nhËn diÖn,<br /> coi lµ tÇng líp trung l−u, hä ®−îc hiÓu lµ<br /> nh÷ng ng−êi kh¸ giµu cã, cÊp tiÕn vµ cã<br /> lèi sèng t−¬ng ®èi ®éc lËp.<br /> ®Þnh nghÜa, kiÕn gi¶i qua rÊt nhiÒu c¸c<br /> nhµ khoa häc tõ cæ ®Õn kim, tõ T©y §Õn thÕ kû XVIII ë Anh, tÇng líp<br /> sang §«ng theo nh÷ng c¸ch kh¸ phong trung l−u ®−îc hiÓu lµ tÇng líp th−¬ng<br /> phó vµ kh«ng ph¶i lóc nµo còng thèng gia vµ nh÷ng ng−êi lµm viÖc cã tr×nh ®é<br /> nhÊt víi nhau. TÇng líp trung l−u chuyªn nghiÖp cao. TÇng líp nµy t¸ch<br /> (middle-class) dïng ®Ó chØ nh÷ng ng−êi biÖt víi tÇng líp quý téc t−íc hiÖu (nam<br /> cã møc ®é t−¬ng ®èi ®éc lËp vÒ mÆt kinh t−íc, b¸ t−íc), quý téc ®iÒn ®Þa, còng<br /> tÕ vµ cã uy tÝn (¶nh h−ëng) còng nh− nh− t¸ch biÖt khái nh÷ng ng−êi n«ng<br /> quyÒn lùc ë møc ®é trung b×nh trong x· d©n.(*)<br /> héi. Trong cÊu tróc “tÇng bËc” cña x·<br /> héi, hä kh«ng thuéc vÒ tÇng líp trªn Cïng víi sù ph¸t triÓn cña chñ<br /> còng kh«ng thuéc tÇng líp d−íi. Trong nghÜa t− b¶n c«ng nghiÖp trong suèt thÕ<br /> t¸c phÈm “The politics” (n¨m 350 TCN), kû XIX vµ c¶ sang thÕ kû XX, tr−íc hÕt<br /> nhµ triÕt häc, nhµ b¸ch khoa toµn th− lµ ë Anh vµ sau ®ã lµ ë c¸c n−íc T©y ¢u<br /> thêi cæ ®¹i Aristotle (384-322) lµ ng−êi kh¸c, hµng lo¹t c¸c nghÒ nghiÖp míi<br /> ®Çu tiªn sö dông thuËt ng÷ nµy. Theo kh«ng ph¶i lao ®éng ch©n tay còng ®ång<br /> «ng, tÇng líp trung l−u lµ tÇng líp thêi ph¸t triÓn m¹nh mÏ. §ã lµ c¸c<br /> “trung b×nh gi÷a giµu vµ nghÌo”. ngµnh tµi chÝnh, kÕ to¸n, ng©n hµng, kü<br /> s−, b¸c sÜ, chuyªn gia kü thuËt, kiÕn<br /> Suèt mét thêi gian dµi trong lÞch sö<br /> tróc s−, c¸c nhµ khoa häc, ®èc c«ng,<br /> ch©u ¢u, ng−êi ta nh×n nhËn tÇng líp<br /> nh÷ng ng−êi lµm c«ng t¸c bµn giÊy,<br /> trung l−u nh− lµ mét tÇng líp x· héi<br /> hiÖu tr−ëng c¸c tr−êng trung häc, ®¹i<br /> trung gian gi÷a quý téc vµ n«ng d©n.<br /> häc. Hä ®−îc coi lµ nh÷ng ng−êi kh«ng<br /> Trong khi tÇng líp quý téc së h÷u ruéng<br /> lao ®éng ch©n tay, nh÷ng ng−êi lao ®éng<br /> ®Êt ë n«ng th«n, n«ng d©n lµ ng−êi trùc<br /> “cæ tr¾ng”, t−¬ng ph¶n víi nh÷ng ng−êi<br /> tiÕp lµm viÖc trªn ®ång ruéng th× mét<br /> c«ng nh©n (lao ®éng cæ xanh), hay<br /> tÇng líp tr−ëng gi¶ “míi” hiÓu theo<br /> nghÜa lµ nh÷ng ng−êi bu«n b¸n, kinh<br /> doanh ph¸t ®¹t xuÊt hiÖn ngµy mét (*)<br /> GS. TS., Häc viÖn ChÝnh trÞ-Hµnh chÝnh quèc<br /> ®«ng ®¶o ë thµnh thÞ. TÇng líp nµy ®−îc gia Hå ChÝ Minh.<br /> 4 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 3.2013<br /> <br /> <br /> nh÷ng ng−êi n«ng d©n, thî thñ c«ng lao ®éng ®ãng gãp cho sù ph¸t triÓn cña<br /> ®éng “c¬ b¾p”, “dÇu mì”, “bôi bÆm”. céng ®ång.<br /> <br /> Còng ®ång thêi víi sù ph¸t triÓn Trong lÞch sö, ë c¸c n−íc t− b¶n chñ<br /> nghÜa, ng−êi ta ph©n biÖt hai lo¹i tÇng<br /> cña c«ng nghiÖp, th−¬ng m¹i, hµng h¶i,<br /> líp trung l−u: tÇng líp trung l−u “cò” vµ<br /> giao l−u quèc tÕ lµ sù xuÊt hiÖn ngµy<br /> tÇng líp trung l−u “míi”. TÇng líp trung<br /> mét nhiÒu h¬n c¸c chñ kinh doanh võa<br /> l−u “cò” ®−îc hiÓu lµ nh÷ng nhµ thÇu<br /> vµ nhá, nh÷ng chñ hiÖu bu«n b¸n, chñ<br /> kho¸n vµ c¸c chñ trang tr¹i; cßn tÇng<br /> trang tr¹i, nh÷ng th−¬ng gia, nhµ bu«n<br /> líp trung l−u “míi” lµ c¸c «ng chñ, c¸c<br /> trong n−íc, quèc tÕ. Nh÷ng ng−êi nµy<br /> chuyªn gia, nhµ qu¶n lý vµ mét sè l−îng<br /> ngµy mét ®«ng ®¶o vµ ngµy cµng cã uy<br /> lín nh÷ng ng−êi lao ®éng trÝ ãc. Cuéc<br /> tÝn, ¶nh h−ëng lín trong x· héi; hä hîp<br /> “c¸ch m¹ng bµn giÊy” víi sù t¨ng lªn<br /> thµnh tÇng líp trung l−u vµ ®ãng vai trß<br /> mét c¸ch m¹nh mÏ c¸c nghÒ lao ®éng trÝ<br /> ®Æc biÖt ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ-x·<br /> ãc, kÌm theo ®ã lµ cuéc c¸ch m¹ng c«ng<br /> héi, hä ®−îc coi lµ nguån gèc cña tinh<br /> nghiÖp ®· lµm t¨ng nhanh sè l−îng vµ<br /> thÇn doanh nghiÖp, sù s¸ng t¹o vµ sù<br /> vai trß cña tÇng líp trung l−u míi.<br /> lín lªn cña hä ®ång thêi kÐo theo sù<br /> thÞnh v−îng còng nh− sù æn ®Þnh chung Tuy nhiªn, quy m« cña tÇng líp<br /> cña ®Êt n−íc. NhiÒu chÝnh ®¶ng ®· dùa trung l−u lín hay nhá lµ tïy thuéc vµo<br /> vµo tÇng líp trung l−u ®Ó hiÖn thùc hãa viÖc c¸c nhµ khoa häc dùa trªn nh÷ng<br /> môc tiªu chÝnh trÞ cña m×nh. ChÝnh phñ nhãm tiªu chÝ nµo hay chó träng vµo tiªu<br /> cña Tony Blair (Anh), cña Barack chÝ nµo lµ chÝnh ®Ó xem xÐt. HiÖn nay,<br /> Obama (Mü) ®· vµ ®ang lµ nh÷ng chÝnh c¸c nghiªn cøu th−êng nhÊn m¹nh ®Õn<br /> phñ nh− vËy. tiªu chÝ thu nhËp. C¸c tiªu chÝ kh¸c còng<br /> ®−îc xem xÐt song th−êng kh¸ mÒm dÎo<br /> §Æc ®iÓm chung cña tÇng líp trung vµ phÇn nhiÒu mang tÝnh ®Þnh tÝnh.<br /> l−u th−êng ®−îc c¸c nhµ x· héi häc cho D−íi gãc ®é “tÇng” x· héi, c¸c nhµ<br /> lµ cã tr×nh ®é häc vÊn tõ trung häc trë khoa häc trªn thÕ giíi cho r»ng tÇng líp<br /> lªn, cã mét tr×nh ®é chuyªn m«n nhÊt trung l−u lµ tÇng líp “gi÷a’, d−íi tÇng<br /> ®Þnh nµo ®ã vµ cã ®−îc thu nhËp kh¸ æn líp th−îng l−u, trªn tÇng líp lao ®éng<br /> ®Þnh ë møc trªn trung b×nh trong x· vµ tÇng líp nghÌo khæ (tÇng líp h¹ l−u).<br /> héi. Hä lµ nh÷ng ng−êi cã ®êi sèng sung<br /> tóc, cã nhµ riªng, nhµ cho thuª hoÆc cã Theo c¸c nhµ khoa häc, tÇng líp<br /> ®ñ tiÒn ®Ó thuª nh÷ng ng«i nhµ kh¸ trung l−u ®−îc chia lµm hai bËc: trung<br /> tiÖn nghi. Bªn c¹nh ®ã, ®a sè hä lµ l−u trªn (upper-middle-class) vµ trung<br /> nh÷ng ng−êi coi träng luËt ph¸p, sèng l−u d−íi (lower-middle-class). §©y lµ<br /> cã quy t¾c vµ lu«n quan t©m ®Õn viÖc c¸ch ph©n chia phæ biÕn nhÊt. Bªn c¹nh<br /> duy tr× nÒn nÕp gia ®×nh, gi¸o dôc con ®ã còng cã ng−êi l¹i chia thµnh 3 bËc:<br /> c¸i sèng theo khu«n phÐp, chuÈn mùc trung l−u trªn, trung l−u gi÷a (middle-<br /> cña x· héi còng nh− trong “giíi” cña hä. middle-class) vµ trung l−u d−íi.<br /> Nh÷ng ng−êi thuéc tÇng líp trung l−u TÇng líp trung l−u trªn bao gåm<br /> th−êng øng xö “trung tÝnh”, cã tr¸ch nh÷ng ng−êi lµm viÖc cã tr×nh ®é cao<br /> nhiÖm x· héi, tÝch cùc tham gia c¸c ho¹t (gi¸o s−, luËt s−, nhµ khoa häc), nh÷ng<br /> ®éng chÝnh trÞ còng nh− nh÷ng ho¹t chñ doanh nghiÖp tÇm trung b×nh,<br /> VÒ tÇng líp trung l−u… 5<br /> <br /> nh÷ng chñ ®¹i lý, chñ c¸c trang tr¹i. Hä kh«ng së h÷u nh÷ng t− liÖu s¶n xuÊt<br /> lµ nh÷ng ng−êi cã kh¸ nhiÒu tµi s¶n, chÝnh cña h×nh th¸i kinh tÕ x· héi ®Æc<br /> thu nhËp cao(*). Nh÷ng thµnh viªn trong tr−ng cho x· héi ®ã. VÝ dô, trong x· héi<br /> nhãm nµy th−êng cã tr×nh ®é häc vÊn tõ phong kiÕn th× ®ã lµ c¸c thÞ d©n, nghÖ<br /> cao ®¼ng, ®¹i häc trë lªn. §a sè con c¸i sÜ, nhµ khoa häc, thÇy tu, giíi bu«n<br /> hä ®−îc ®µo t¹o, d¹y dç c¬ b¶n, theo b¸n... Trong x· héi t− b¶n cßn cã thªm<br /> nghÒ cña cha mÑ vµ cã häc vÊn b»ng nh÷ng ng−êi lµm ng©n hµng, tµi chÝnh,<br /> hoÆc cao h¬n cha mÑ. TÇng líp nµy kh¸ kÕ to¸n...<br /> nh¹y bÐn chÝnh trÞ, tÝch cùc tham gia<br /> ë ViÖt Nam, trong suèt mét kho¶ng<br /> bÇu cö, øng cö vµ mét bé phËn trong sè<br /> thêi gian dµi Ýt thÊy c¸c nhµ khoa häc<br /> hä lu«n cã xu h−íng v−¬n lªn tÇng líp<br /> ®Ò cËp tíi tÇng líp trung l−u, mµ chñ<br /> th−îng l−u.<br /> yÕu nãi tíi giai cÊp c«ng nh©n, n«ng<br /> TÇng líp trung l−u d−íi bao gåm d©n, tÇng líp trÝ thøc... Cßn giai cÊp t−<br /> nh÷ng ng−êi cã tr×nh ®é nghÒ nghiÖp ë s¶n, th−¬ng nh©n, doanh nh©n, phó<br /> bËc thÊp h¬n so víi tÇng líp trung l−u n«ng, ®Þa chñ ®−îc coi lµ ®èi t−îng cÇn<br /> trªn, th−êng lµm gi¸o viªn tiÓu häc hoÆc ®¸nh ®æ vµ c¶i t¹o cña c¸ch m¹ng.<br /> trung häc, th− ký, kÕ to¸n, nh©n viªn<br /> TÇng líp trung l−u chØ ®−îc nãi ®Õn<br /> b¸n hµng, nh©n viªn c«ng së, nh÷ng<br /> mét c¸ch hÕt søc dÌ dÆt tõ khi b¾t ®Çu<br /> c«ng chøc, viªn chøc cã viÖc lµm vµ thu<br /> ®æi míi, më cöa héi nhËp ®Õn nay; theo<br /> nhËp kh¸ æn ®Þnh, nh÷ng chñ doanh<br /> ®ã ®· xuÊt hiÖn “l¸c ®¸c” mét sè bµi b¸o<br /> nghiÖp, chñ trang tr¹i nhá(**). Tr×nh ®é<br /> ®Ò cËp mét c¸ch kh¸ cÈn träng ®Õn tÇng<br /> häc vÊn trung b×nh cña c¸c thµnh viªn<br /> líp nµy.<br /> trong tÇng líp nµy lµ trung häc, mét sè<br /> lµ cao ®¼ng, ®¹i häc. VËy tÇng líp trung l−u ®−îc c¸c häc<br /> Tr−íc ®©y, Marx vµ Engels kh«ng gi¶ hiÖn nay vµ trªn thÕ giíi nhËn diÖn<br /> trùc tiÕp ®Þnh nghÜa tÇng líp trung l−u. vµ hiÓu biÕt nh− thÕ nµo?<br /> H¬n n÷a c¸c «ng ®Þnh nghÜa c¸c tÇng Tr−íc hÕt ph¶i kh¼ng ®Þnh r»ng,<br /> líp x· héi kh«ng ph¶i theo tµi s¶n, thu cßn cã sù kh¸c nhau trong viÖc x¸c ®Þnh<br /> nhËp hay danh tiÕng mµ theo quan hÖ tiªu chÝ ®Ó s¾p xÕp c¸c c¸ nh©n hay gia<br /> cña hä ®èi víi t− liÖu s¶n xuÊt. Nhµ quý ®×nh vµo c¸c tÇng líp x· héi, trong ®ã cã<br /> téc, ®Þa chñ së h÷u ®Êt ®ai, nhµ t− s¶n tÇng líp trung l−u. Song ®a sè c¸c nhµ<br /> së h÷u t− b¶n, cßn ng−êi c«ng nh©n khoa häc ®Òu thèng nhÊt r»ng tiªu chÝ<br /> kh«ng cã t− liÖu s¶n xuÊt ph¶i ®i lµm chÝnh cã ®Ó ®o l−êng vµ dùa vµo ®ã ®Ó<br /> thuª. Tuy nhiªn, gi÷a kÎ së h÷u t− liÖu s¾p xÕp, ph©n lo¹i c¸c c¸ nh©n, hé gia<br /> s¶n xuÊt (®−îc xem lµ nhµ cai trÞ) vµ kÎ ®×nh vµo tÇng líp trung l−u lµ thu nhËp<br /> lµm thuª (ng−êi bÞ trÞ) lu«n cã mét vµ møc tiªu dïng b×nh qu©n ®Çu ng−êi.<br /> nhãm gi÷a, kh«ng hoµn toµn së h÷u hay Theo ®ã, tÇng líp trung l−u ë mét quèc<br /> gia ®−îc x¸c ®Þnh lµ tÊt c¶ nh÷ng ng−êi<br /> (*)<br /> VÝ dô ë Mü lµ tõ 83.500 USD ®Õn 154.498<br /> cã thu nhËp tõ 80% ®Õn 120% møc thu<br /> USD/n¨m/hé, sè nµy chiÕm 15% tæng sè gia ®×nh nhËp trung b×nh cña quèc gia ®ã, hä cã<br /> [4]. kh¶ n¨ng “miÔn nhiÔm” víi c¸c ®ît suy<br /> (**)<br /> Thu nhËp hé gia ®×nh trªn n¨m cña tÇng líp<br /> nµy ë Mü tõ 33.314 USD ®Õn 83.499 USD, chiÕm gi¶m kinh tÕ x¶y ra ë ®Êt n−íc. TÊt<br /> 40% tæng sè gia ®×nh [4]. nhiªn, tiªu chÝ thu nhËp ®−îc ®−a ra ®Ó<br /> 6 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 3.2013<br /> <br /> <br /> ®o l−êng vµ xÕp lo¹i lµ rÊt kh¸c nhau ë nay tÇng líp trung l−u ë n−íc ta ®· cã<br /> c¸c nhãm quèc gia kh¸c nhau, c¸c n−íc mét sè l−îng kh¸ lín so víi tr−íc ®æi<br /> kh¸c nhau vµ trong nh÷ng thêi gian míi. Theo ®¸nh gi¸ cña Tæ chøc hîp t¸c<br /> kh¸c nhau. vµ ph¸t triÓn kinh tÕ (OECD), tÇng líp<br /> ë ch©u ¸, Ng©n hµng Ph¸t triÓn trung l−u bao gåm c¸c hé gia ®×nh cã<br /> ch©u ¸ (ADB) coi møc tiªu dïng b×nh møc chi phÝ tiªu dïng hµng ngµy tõ 10<br /> qu©n ®Çu ng−êi/ngµy cña tÇng líp trung USD ®Õn 100 USD/ng−êi ë ViÖt Nam<br /> l−u trong kho¶ng 2-20 USD. Møc tiªu hiÖn nay cã kho¶ng 8 triÖu ng−êi vµ sÏ<br /> dïng nµy ®−îc chia lµm 3 cÊp: trung l−u t¨ng lªn kho¶ng 44 triÖu ng−êi n¨m<br /> d−íi (2–4 USD), trung l−u gi÷a (trªn 4- 2020. Mét ý kiÕn kh¸c cho r»ng, cã<br /> 10 USD), trung l−u trªn (trªn 10–20 kho¶ng 5 triÖu ng−êi ë Hµ Néi vµ thµnh<br /> USD). Trong ®ã, møc trung l−u gi÷a lµ phè Hå ChÝ Minh thuéc tÇng líp trung<br /> møc ®¸p øng c¸c nhu cÇu c¬ b¶n, thiÕt l−u (n¨m 2007) víi møc thu nhËp tõ 8<br /> yÕu vµ cã thÓ ®Ó dµnh, tiªu dïng hµng USD ®Õn 16 USD/ng−êi/ngµy. Trong<br /> ho¸ kh«ng ph¶i lµ thiÕt yÕu [1]. Theo th¸p “ngò vÞ ph©n” mµ c¸c nhµ x· héi<br /> c¸ch tÝnh nh− vËy, ë ch©u ¸ ®Õn n¨m häc vÉn th−êng sö dông ®Ó xÕp h¹ng<br /> 2008, tÇng líp trung l−u ®· t¨ng ®Õn møc sèng c¸c nhãm d©n c−, tÇng líp<br /> 56% d©n sè (gÇn 1,9 tû ng−êi) so víi trung l−u cã thÓ ®−îc xem lµ nh÷ng<br /> n¨m 1990 lµ 21%. Riªng Trung Quèc ®· ng−êi n»m ë tÇng 3 vµ tÇng 4 (tøc lµ<br /> gãp vµo 800 triÖu ng−êi. Tuy nhiªn, nhãm hé gia ®×nh vµ c¸ nh©n cã møc<br /> còng ph¶i nãi r»ng, tÇng líp trung l−u sèng trªn trung b×nh cña x· héi). Tuy<br /> chñ yÕu ë møc thu nhËp 2–4 USD. nhiªn, nãi nh− vËy kh«ng cã nghÜa lµ tÊt<br /> Nh−ng nÕu theo c¸ch tÝnh møc thu c¶ nh÷ng ai thuéc hai nhãm ®ã còng<br /> nhËp b×nh qu©n ng−êi/ngµy (tõ 12–50 ®Òu ®−îc xÕp vµo tÇng líp trung l−u.<br /> USD) cña tÇng líp trung l−u, trong ®ã Theo ý kiÕn cña chóng t«i vµ mét sè<br /> møc “sµn” lµ cña Brazil, møc “trÇn’’ lµ nhµ khoa häc kh¸c, tÇng líp trung l−u<br /> cña Italy, th× tÇng líp trung l−u ë c¶ thÞ cÇn héi ®ñ mét c¸ch t−¬ng ®èi c¸c yÕu tè<br /> tr−êng “míi næi’’, c¸c n−íc ®ang ph¸t sau ®©y:<br /> triÓn kho¶ng 250 triÖu ng−êi (n¨m<br /> - Cã nÒn t¶ng gi¸o dôc tèt, cã nghÒ<br /> 2000) vµ 400 triÖu ng−êi (n¨m 2005), dù<br /> nghiÖp ®−îc ®µo t¹o hoÆc tù ®µo t¹o kh¸<br /> b¸o sÏ t¨ng kho¶ng 1,2 tû ng−êi n¨m<br /> v÷ng ch¾c, cã tri thøc lËp nghiÖp, cã thu<br /> 2030 [4]. Theo b¸o c¸o chuyÓn ®éng<br /> nhËp æn ®Þnh tõ nghÒ nghiÖp cña hä.<br /> kinh tÕ vµ sù ph¸t triÓn cña tÇng líp<br /> trung l−u ë Mü Latin cña Ng©n hµng - Cã kh¶ n¨ng t¹o viÖc lµm, thu<br /> ThÕ giíi (WB) ®−a ra ngµy 13/11/2012, nhËp cho tÇng líp nghÌo hoÆc gióp ®ì<br /> tÇng líp trung l−u cña khu vùc nµy ®· ng−êi nghÌo; øng xö t−¬ng ®èi trung<br /> t¨ng 50% trong thËp niªn qua tõ 103 tÝnh, «n hßa, ®iÒm ®¹m vµ “biÕt ®iÒu”<br /> triÖu ng−êi n¨m 2003 lªn 152 triÖu víi mäi ng−êi. HiÖn nay ë ViÖt Nam, hä<br /> ng−êi n¨m 2009 [4]. lµ nhãm x· héi ®ãng gãp thuÕ vµ c¸c<br /> nguån lùc to lín cho x· héi.<br /> ë ViÖt Nam, ch−a cã mét nghiªn<br /> cøu nµo thËt bµi b¶n vÒ tÇng líp trung - Lµ nh÷ng ng−êi cã lèi sèng t«n<br /> l−u, song nÕu so víi møc thu nhËp b×nh träng quy t¾c, chuÈn mùc x· héi, ham<br /> qu©n tõ 2-20 USD/ng−êi/ngµy th× hiÖn häc tËp, cÇu tiÕn bé, tiªu dïng vµ<br /> VÒ tÇng líp trung l−u… 7<br /> <br /> h−ëng thô v¨n hãa kh¸ khiªm tèn, xung kÝch quan träng ®−a ®Êt n−íc<br /> chuÈn mùc (kh«ng ph¶i “träc phó”, nhanh chãng v−ît qua ®ãi nghÌo vµ<br /> tr−ëng gi¶ häc lµm sang), lao ®éng v−¬n tíi phån vinh. TÇng líp trung l−u<br /> siªng n¨ng, ch¨m chØ. d−íi rÊt gÇn gòi víi tÇng líp nghÌo, hä<br /> th−êng thÊu hiÓu vµ dÔ c¶m th«ng víi<br /> - Lµ nh÷ng ng−êi kh¸ nh¹y bÐn víi<br /> ng−êi nghÌo, cã thÓ gióp ®ì ng−êi nghÌo<br /> thêi cuéc, víi nh÷ng biÕn ®æi x· héi, cã<br /> mét c¸ch hiÖu qu¶, thiÕt thùc nhÊt.<br /> kh¶ n¨ng “miÔn nhiÔm” víi nh÷ng suy<br /> Thùc tiÔn s«i ®éng trong phong trµo xãa<br /> tho¸i kinh tÕ ë møc thÊp; thøc thêi vµ<br /> ®ãi, gi¶m nghÌo ë n−íc ta trong mÊy<br /> ph¶n øng kh¸ ®iÒm tÜnh tr−íc nh÷ng<br /> chôc n¨m qua chÝnh lµ nh÷ng minh<br /> biÕn ®éng cña cuéc sèng.<br /> chøng sinh ®éng cho ®iÒu ®ã.<br /> TÇng líp trung l−u ë n−íc ta hiÖn §· ®Õn lóc chóng ta cÇn ph¶i thóc<br /> nay kh¸ ®a d¹ng vÒ lo¹i h×nh vµ kiÓu ®Èy m¹nh mÏ h¬n n÷a viÖc trung l−u<br /> lo¹i, tõ nh÷ng viªn chøc, c«ng chøc, nhµ hãa x· héi mét c¸ch chñ ®éng, tÝch cùc<br /> chuyªn m«n, gi¸o s−, kü s−, b¸c sÜ, nhµ vµ trµn ®Çy niÒm tin t−ëng. ThiÕt nghÜ<br /> khoa häc, nhµ l·nh ®¹o, qu¶n lý bËc §¶ng, Nhµ n−íc, c¸c nhµ l·nh ®¹o qu¶n<br /> trung, bËc cao cho tíi doanh nh©n, nghÖ lý, c¸c nhµ ho¹t ®éng thùc tiÔn, c¸c nhµ<br /> nh©n, chñ trang tr¹i... Hä lµ lùc l−îng khoa häc cÇn sím cã nh÷ng nghiªn cøu<br /> x· héi ®«ng ®¶o vµ ®ang ®ãng vai trß thÊu ®¸o vÒ tÇng líp nµy ®Ó tõ ®ã cã<br /> hÕt søc quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ- ®−êng lèi, chÝnh s¸ch, lé tr×nh, gi¶i ph¸p<br /> x· héi, v¨n hãa, khoa häc, gi¸o dôc thÝch hîp nh»m ph¸t huy, thóc ®Èy tÇng<br /> trong tiÕn tr×nh c¶i c¸ch vµ thóc ®Èy sù líp trung l−u ë n−íc ta ph¸t triÓn theo<br /> ph¸t triÓn t¨ng tèc theo h−íng bÒn ®óng ®Þnh h−íng vµ ph¸t huy tèt nhÊt<br /> v÷ng. vai trß to lín cña hä trong tiÕn tr×nh<br /> Theo ý kiÕn cña nhiÒu nhµ khoa chÊn h−ng ®Êt n−íc
<br /> häc, tÇng líp trung l−u ë n−íc ta ®ang<br /> ngµy mét t¨ng nhanh vµ dÇn trë thµnh<br /> lùc l−îng x· héi to lín, quan träng trong TµI LIÖU THAM KH¶O<br /> c«ng cuéc chÊn h−ng ®Êt n−íc. Sù lín<br /> 1. Ehrenreich (1989). Middle class<br /> m¹nh cña hä ®ång hµnh víi sù thÞnh<br /> according to the drum Mayjor<br /> v−îng vµ ph¸t triÓn æn ®Þnh, bÒn v÷ng<br /> Institute for public policy. The drum<br /> cña ®Êt n−íc; ®ång thêi gãp phÇn tÝch<br /> Mayjor Institute for public policy.<br /> cùc vµo viÖc hãa gi¶i nh÷ng m©u thuÉn,<br /> xung ®ét, kh¾c phôc sù ph©n cùc x· héi 2. NguyÔn Th¸i Hµ (2011). “Sù t¨ng<br /> gay g¾t... Mét bé phËn −u tó cña tÇng nhanh cña tÇng líp trung l−u ë ch©u<br /> líp trung l−u lu«n cã xu h−íng v−¬n lªn ¸”. T¹p chÝ Th«ng tin Khoa häc<br /> nhËp vµo tÇng líp trªn (tÇng líp “®Ønh”) thèng kª, sè 4, tr. 27-30.<br /> ®Ó trë thµnh “®Çu tµu”, lùc l−îng tiªn<br /> 3. Hoµng B¸ ThÞnh (2010). “Ph©n tÇng<br /> phong, n¨ng ®éng trong khoa häc, kü<br /> x· héi vµ sù h×nh thµnh tÇng líp<br /> thuËt, trong c¹nh tranh, héi nhËp, trong<br /> trung l−u”. T¹p chÝ Khoa häc x· héi,<br /> ph¸t triÓn kinh tÕ. NÕu ®−îc §¶ng vµ<br /> sè 4, tr.33-42.<br /> Nhµ n−íc ta chØ ®¹o, dÉn d¾t mét c¸ch<br /> s¸ng suèt, hä sÏ trë thµnh mét lùc l−îng 4. http://www.census.gov/econ/census02/<br />