Viêm họng và việc dùng kháng sinh

Chia sẻ: Pham Bang Bang | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

85
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phần lớn các trường hợp là do nhiễm virut. ở trường hợp này, có ho khan 3-4 ngày, sau đó có ra đờm, ít gặp hơn nhưng có thể có đau vùng trước ngực, có tiếng thở khô và ran phế quản. Thường được chẩn đoán là viêm phế quản cấp. Nếu thuần túy do nhiễm virut thì không nặng, chỉ cần tăng cường sức đề kháng, chữa các triệu chứng bằng thuốc long đờm chứa dẫn chất cystein (biệt dược acemuc, exomuc, mucomyst, mitus), thuốc chống dị ứng (theralen, phenergan). Sau khoảng 4-5 ngày, theo chu trình phát triển,...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Viêm họng và việc dùng kháng sinh

Viêm họng và việc dùng kháng sinh
Con tôi 4 tuổi rất hay bị viêm họng, tháng nào cháu cũng sốt, ho 1-2 lần. Tôi cho cháu uống kháng sinh mua ngoài hiệu thuốc, nhưng cũng thuốc đó mà có khi khỏi ngay, có khi bệnh kéo dài rất lâu. Tôi nên cho cháu uống thuốc thế nào để không ảnh hưởng sức khỏe mà vẫn khỏi bệnh. (Lê Thị Nuôi - Sen Thủy - Lệ Thủy - Quảng Bình) Viêm họng là lý do đầu tiên để người ta nghĩ đến việc đi khám bệnh hay tự mua thuốc dùng. Phần lớn các trường hợp là do nhiễm virut. ở trường hợp này, có ho khan 3-4 ngày, sau đó có ra đờm, ít gặp hơn nhưng có thể có đau vùng trước ngực, có tiếng thở khô và ran phế quản. Thường được chẩn đoán là viêm phế quản cấp. Nếu thuần túy do nhiễm virut thì không nặng, chỉ cần tăng cường sức đề kháng, chữa các triệu chứng bằng thuốc long đờm chứa dẫn chất cystein (biệt dược acemuc, exomuc, mucomyst, mitus), thuốc chống dị ứng (theralen, phenergan). Sau khoảng 4-5 ngày, theo chu trình phát triển, virut thoái lui, bệnh tự khỏi mà không cần phải dùng kháng sinh. Việc tăng cường sức đề kháng của cơ thể có ý nghĩa quan trọng trong
việc chống lại virut và đề phòng bội nhiễm vi khuẩn. Người ta đã thử so sánh dùng kháng sinh azithromycin và dùng thuốc tăng cường sức đề kháng vitamin C, nhận thấy rằng cả hai cách dùng đều đem lại một kết quả giống nhau. Ðiều này cũng có nghĩa rằng việc dùng kháng sinh thực sự không có ý nghĩa mặc dù kháng sinh azithromycin vẫn được kê đơn khá nhiều. Bệnh có thể kéo dài và chuyển sang nặng do bội nhiễm vi khuẩn. Vi khuẩn bội nhiễm thường là Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis. Khi đã bị bội nhiễm vi khuẩn thì nhất thiết phải dùng kháng sinh. Kháng sinh đầu tiên nên dùng là amoxicilin. Liều dùng: người lớn mỗi lần 500mg x mỗi ngày 3 lần; trẻ em mỗi ngày 50mg/1kg thể trọng chia làm 3 lần. Nếu vi khuẩn kháng thuốc thì chọn dùng một trong 3 loại kháng sinh sau: augmentin (hỗn hợp amoxicilin + acid clavulanic), erythromycin hoặc cefuroxim acetil. Trong thực tế, khi có một trường hợp trẻ nhỏ bị viêm họng người ta thường vội dùng kháng sinh ngay khi chưa có một dấu hiệu nào chứng tỏ có sự bội nhiễm vi khuẩn. Lẽ ra khi bệnh kéo dài quá 4-5
ngày, chuyển nặng thì mới dùng kháng sinh. Kháng sinh thường dùng không đủ liều (người lớn chỉ dùng mỗi ngày 2 viên amoxicilin 500mg, còn trẻ nhỏ thì chưa tính cẩn thận theo cân nặng), có nơi còn tiếp tục dùng các kháng sinh đã bị kháng thuốc ở mức cao (xem dưới đây). Nếu có bội nhiễm thì cách dùng kháng sinh như thế không đưa lại hiệu quả. Việc dùng kháng sinh dự phòng khi chưa cần thiết hoặc dùng không đủ liều, dùng các kháng sinh đã bị kháng ở mức cao sẽ làm xuất hiện chủng vi khuẩn kháng thuốc. ở các nước, qua nghiên cứu, người ta cho rằng những sai sót trong việc dùng thuốc chữa viêm đường hô hấp trên trong cộng đồng là nguyên nhân gây nên việc kháng thuốc của các vi khuẩn gây bệnh đường hô hấp đối với nhóm kháng sinh beta lactam (thông thường như amoxicilin, ampicilin và thế hệ sau như cefuroxim). Ở nước ta chưa có nghiên cứu riêng biệt nào để xác định nguyên nhân cụ thể nhưng theo báo cáo của "Chương trình giám sát quốc gia về tính kháng thuốc của vi khuẩn gây bệnh thường gặp" thì hầu như các vi khuẩn đó cũng đã kháng lại các kháng sinh trên với một tỷ lệ tương đối cao. Ví dụ Haemophilus influenzae kháng tetraciclin 79,1%,
ampicilin 41,7%, chloramphenicol 38,3%, cefuroxim 14%, norfloxacin 3,2%. Moraxella catarrhalis kháng penicilin 55%, tetraciclin 44,6%, ampicilin 38,1%, ciprofloxacin 10%, norfloxacin 9,1%, chloramphenicol 8% (số liệu 1999). Một điều đáng lưu ý là có không ít trường hợp viêm họng do nhiễm liên cầu khuẩn tán huyết nhóm A streptococcus hemolitique group A (viết tắt LCKA) dễ bị bỏ sót. Theo một nghiên cứu trước đây tại Hà Nội, tỷ lệ viêm họng do nguyên nhân này chiếm 0,15%. Viêm họng do LCKA thường có sốt cao đột ngột, đau họng, nhức đầu, người mệt lả. Khám thấy họng đỏ. Hạch cổ và hạch dưới hàm sưng to. Những triệu chứng này khác với viêm họng do virut: bệnh diễn biến từ từ, ngứa họng mà không đau. Tuy nhiên các triệu chứng viêm họng do LCKA không phải lúc nào cũng xuất hiện ngay và đầy đủ nên chẩn đoán phân biệt không dễ dàng. Ngay ở các nước tiên tiến như Canada, theo công bố của tờ JAMA (Journal of American Medical Association), các bác sĩ gia đình ở Calary, Alberta đã chẩn đoán nhầm giữa viêm họng do vi
khuẩn và do virut là 40%. Vì vậy muốn chẩn đoán chính xác cần làm test nhanh hay xét nghiệm vi khuẩn. Khi nhiễm LCKA thì cơ thể tiết ra kháng thể chống lại LCKA nhưng kháng thể đó đồng thời gây hại cho các tế bào tim, khớp, não, mô dưới da... của chính cơ thể. Riêng đối với tế bào tim, các kháng thể phối hợp với các tế bào limpho đã bị LCKA kích thích hoạt hóa có khả năng gây độc cho tim, để lại di chứng là tổn thương van tim dẫn đến suy tim. Một yêu cầu đặt ra là phải điều trị dứt điểm, để khỏi bị các di chứng. Quy tắc đặt ra là phải dùng kháng sinh trong vòng 8-9 ngày kể từ khi bệnh khởi phát. Ðiều này hoàn toàn có thể làm được nếu chúng ta chú ý, vì việc thử test (chỉ cần 20 phút) hay tốt hơn nếu có điều kiện là nuôi cấy vi khuẩn (chỉ trong vòng 2 ngày). Trong trường hợp viêm họng do nhiễm LCKA thì kháng sinh phải dùng lại penicilin hay erythromycin. Với penicilin: loại tiêm mỗi ngày trẻ dưới 30kg dùng 600.000 IU, trẻ trên 30kg dùng 1.200.000
IU; loại uống mỗi ngày trẻ dưới 30kg dùng 2 lần, mỗi lần 200.000 IU, trẻ trên 30kg mỗi ngày dùng 2 lần, mỗi lần 400.000 IU. Mỗi đợt dùng khoảng 10 ngày. Với erythromycin: mỗi ngày dùng 30mg/kg thể trọng; mỗi đợt dùng 10 ngày. Azithromycin thường chỉ dùng cho người lớn. Ngày đầu mỗi ngày 500mg, 4 ngày sau mỗi ngày 250mg. Gần đây người ta dùng nhóm cephalosporin, (thường dùng nhất là cefuroxim), mỗi ngày 30mg/kg thể trọng, mỗi đợt 10 ngày. Cho đến nay penicilin còn nhạy cảm với LCKA và penicilin lại rẻ tiền nên thích hợp với mọi đối tượng. Ðường dùng (uống hay tiêm) và liều lượng có thể thay đổi tùy theo điều kiện cụ thể. Viêm họng thường gặp vào mùa mưa rét. Việc chữa các bệnh này không khó, có thể chữa ngay tại nhà, nhưng cần chú ý để khỏi xảy ra các thiếu sót trong chẩn đoán cũng như dùng thuốc, nhằm tránh bỏ sót trường hợp viêm họng nguy hiểm, cũng như sự kháng thuốc. Bệnh tuy ít trường hợp nặng, nhưng khi có biểu hiện không bình thường thì nên đến bệnh viện, trung tâm y tế khám, làm test nhanh hay nếu điều kiện cho phép thì nuôi cấy vi khuẩn.